Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
55 HAZİRAN1992PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
SBP'den Çekiç
Gûç'e tepki
• ANKARA (Cumhuriyet
Biirosu)-Sosyalist Birlik
Partisı (SBP)'Güneydoğu'da
bulunan ÇekiçGüç'ün görev
süresinin ve olağanüstü halin
uzatılması istekîerini
eleştirdi. SBP'den yapılan
açıklamada. "Hükümetin
tutumugiderek,fiilen12
Eylül uvgulamalannın
olabildiğince uzun süre
ayakta kalmasına hizmet
etmek olarak biçimleniyor"
denildi. ÇekiçGüç'ün Irak'la
ıstikrann sağlanması
amacına hizmet etmediği
savunulan açıklamada.
"ÇekiçGüç'ün sahiplerinin
esaspolitikasılrak'ta
istikrann sağlanması
değıldır. tersine
ısükrarsızlığın
sürdürülmesidir" denildi.
Güngör, anıldı
• İZMİR (Cumhuriyet Ege
Bürosu) - Kamuoyunda
" Lojman cinayeti" olarak
bilinen eski SHP İzmir
Milletvekıli Erol Güngör'ün
oğlu Mustafa Güngör, ölüm
yıldönümünde mezan
başında anıldı. Çok sayıda
yurttaşın katıldığı anma
töreninde Erol Güngör
••Katillerinbulunabilmesi
için olayın soruşturmasını
y üriiten polisın dddi bir
şekılde sorgulanması
gerekiyor" dedi. Erol
Güngör. aradan bir yıl
geçmesine rağmen oğlunun
katillerinin bulunmadığını
belirterek "Olayla ilgili
olarak video bantlan, kendi
olanaklanmla sağladığım
belgeleri büyük bir dosya
halinde Cumhurbaşkanı
Turguiözal'a, Başbakan
Süleyman Demirel e.
Başbakan Yardımcısı Erdal
tnönü'ye. aynca bakanlara
ve Meclis'te grubu bulunan
siyasi partı yöneticiierine
yolladım ama sonuç
alamadım"dedi.
İlnur Çevik için
soru
• ANKARA (AA) -
ANAP tstanbul Milletvekili
Cavit Kavak, Başbakan
Süleyman Demirel ve
Ulaştırma Bakanı Yaşar
Topçu tarafından yazılı
olarak cevaplandırması
istemiyle hazırladığı soru
önergelerini TBMM
Başkanhğı'na sundu. Cavit
Kavak, Başbakan
DemirePce
cevaplandırılması istemiyle
verdiji soru önergesinde,
gazeteci tlnur Çevik'in iç ve
dış gezilerde Başbakan'a
refakat ettiğini ve devlet
imkânlanndan
yararlandığını öne sürerek
"îlnur Çevik'in devlete
verdiği zarar TL veya ABD
Doları 'üzerinden ne
kadardır?" diye sordu.
SBP'den çağrı
• ANKARA (AA)'-
Sosyalist Birlik Partisi
(SBP), TBMM'yi
olağanüstü haJ ve Çekiç
Güç'ün görev süresinin
uzatılmasına 'hayır' demeye
çağırdı. SBP Genel Başkan
Yardımcısı Sıtkı Coşkun,
bugün yaptığı yazıh
açıklamada, koalisyon
hükümetini oluşturan DYP
ve SHP'yi olağanüstü halin
ve Çekiç Güç'ün görev
süresinin uzatılması
konusunda eleştirdi.
Başbakan Süleyman
Demirel'in olağanüstü hali
daha birçok kez uzatma
niyetinde olduğunun
anlaşıldığını savunan
Coşkun, "SS kararnamesi
ile getirilmiş olan kimi
yasakların kaldırılması ise
yalnızca demokratik
kamuoyunu yatıştırmaya
yönelik gösterişli bir kâğıt
üstü ödün oluyor" dedi.
Sağlart ikinci
gensoru
• ANKARA (AA) - RP
Ankara Milletvekili Melih
Gökçek ve 20 arkadaşı,
Kültür Bakanı Fikri Sağlar
hakkında gensoru açılması
için önerge verdiler.
Önergede, Sağlar'ın göreve
geldiğinden bu yana basına
intikal eden beyanatlan ve
kraatları ile milleün temel
değerlerine ters düşen
davranışlannda ısrarcı
olduğu ileri sürüldü.
İnsan Haklan
Bakanlığı
• ANKARA (ANKA) -
İnsan Hakları Bakanlığı'nın
kuruluşu ve görevlerini
düzenleyen yasa tasansı,
TBMM Plan ve Bütçe
Komisyonu'nda kabul
edüdi. Komisyondaki
görüşmeler sırasmda
ANAP'lı üyeler İnsan
Hakları Bakanlığı
kunılmasına karşı çıkarken
Adnan Kahveci, bakanlığın
"aanlıklann haklarıru"
savunacağını söyledi.
SHP milletvekillerindenhükümete Olağanüstü Hal ve Çekiç Güç tepkisi
Olağanüstürejimolağaıırejime
• SHP milletvekilleri parti grubunda dün yapılan görüşmelerde
hükümete tepkilerini, "Olağanüstü Hal ve Çekiç Güç'te ANAP
dönemini aşamadınız" sözleriyle gösterdiler. SHP her iki konunun
oylamasına da grup karan almadan milletvekillerini serbest bırakarak
katılacak. tnonü, oylamada mületvekülerinin, hükümetin Meclis'e
getireceği uzatma teklifi doğrultusunda oy kullanmalannı istedi. Üç
milletvekili oylamada ret oyu vereceklerini açıkladı.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - SHP
grubu, olağanüstü hal uygulamasının deva-
nu ile Çekiç Güç'ün görev süresinin uzatıl-
maa için TBMM'de yapüacak oylamada
bağlayıa bir karar almadı. Milletvekilleri,
hükümeti eleştirerek, her iki uygulamada da
askeri yönetim ile ANAP iktidanmn aşıla-
madığını dile getirdiler. Genel Başkan Erdal
Inönü, milletvekillerinden hükümetin
TBMM'ye sunacağı uzatma kararlanmn
desteklenmesini istedi.
SHP grubunun dün yaklaşık üç saat süren
toplanüsı sırasında Çekiç Güç'ün süresinin
uzaülması ve olağanüstü hal uygulamasına
devam edilmesi doğrultüsundaki hükümet
karan ele aündı. Uzun tartışmalara neden
olan görüşme sırasında tstanbul Milletvekili
Ercan Karakaş, Ankara Milletvekili Uluç
Gürkan, tstanbul Milletvekili Algan Haca-
loğlu, Çekiç Güç ve olağanüstü hal uygula-
malanna karşı oy kullanacaklannı dile getir-
diler. Bu milletvekilleri, konuşmalannda
hükümeti de eleştirerek, askeri dönemlerin ve
ANAP iktidanmn getirdiği uygulamalann
hük,ümet tarafından aşılamadığıru, bu konu-
larda koalisyon protokolü ve hükümet prog-
ramı doğrultusunda yeni düzenlemelere gidi-
lemediğini belirttiler. Ercan Karakaş,
hükümetin geçmiş dönemden gelen bu uygu-
lamalan aşamarnasının önemli bir sonın ol-
duğunu dile getirdiği konuşmasnda, şu gö-
rüşleri savundu:
"Olağanüstü rejim olağan rejime dönüştü.
tstisna olmaktan çıktı. Cumhuriyetin ilanın-
dan bu yana bölge 31 yıl boyunca olağanüstü
rejimlerle yönetildi. Bunlara rağmen Kürt so-
nınu çözulemedi. Artık askeri çözümlerden
uzaklaşmak gerekiyor. Kürt realitesini tanı-
mak önemli bir olay ancak, buna ilişkin bir-
şey yapılmıyor. Dilsel, kültürel özerklik tam
olarak tanınmalıdır. SS karamamelerinin
kaldmlacağı dile getiriliyor, ancak Sayın Baş-
bakan bu kararnamelerin zaten uygulanma-
dığını söylüyor. O zaman yapılan bir iyileştir-
me değildir. Bir iyileştirme modeliyle buraya
gelinmeliydi. Şimdi olağanüstü hal uygula-
maayla sivil halkın korunduğu da iddia edi-
lemez. Çünkü Nevruz olaylan sırasında ölen-
lerin 100 kadan çocuk ve kadınlardır. Bunla-
nn konınması sağlanamadığına göre, bu
uygulama başanh değildir. Bu uygulamadan
vazgeçilmeli, Kürt aydınlanyla bölgeye gidi-
lerek yeni bir politika benimsenmelidır. Hü-
kümet, askeri rejim ve ANAP dönemini
aşmabdır. Çekiç Güç Türkiye'nin egemenlik
haklanyla bagdaşmamaktadır. Arnaçlan
yalnızca Kürtleri korumak değildir. Bölgede-
ki Amerikan ve diğer Batıb güçlerin petrol
Avdın Güven Gürkan Aigan Hacaloğlu Ercan Karakaş
çıkarlanru da korumakur. Kuzey Irak'la ilgi-
h olarak Türkiye ve BM Kürtlere gerekli ga-
rantiyi vermelidir."
Algan Hacaloğlu ise, olağanüstü hal uygu-
lamasının bölgede halkı zor durumda bırak-
tığıru dile getirdikten sonra "uygulamarun
yaradığı tek kesim PKX olmaktadır" dedi.
Uluç Gürkan ise, hem olağanüstü hal uygu-
lamasının hem de Çekiç Güç'ün Türkiye'nin
yaranna olmadığını söyledi ve iki uygulama-
ya da ret oyu kullanacağını açıkladı. Gürkan,
"Hükümet olma yolunda partileşme feda
edilmemeli" dedi.
tçel Milletvekik tstemihan Talay ise konuş-
masında, Genel Başkan Erdal tnönü'yü eleş-
tirdi. Muhalefette iken başka, hükümette
iken başka konuştuğunu iddıa ettiği İnönü'-
nün Çekiç Güç'ün uzatılmasına yönelik tutu-
munu anlamadığını belirtti. Talay konuşma-
sında, olağanüstü hal uygulamasına değin-
mezken, Çekiç Güç'ün görev süresinin uzatıl-
masım istedi. Talay aynca, Türkiye'nin
Kuzey Irak'taki Kürtlerle ekonomık ve sos-
yal ilişkiler içine gjrmesinin PKK'yı da zor
durumda bırakacağını savundu.
tstanbul Milletvekili İsmail Cem de konuş-
masmda, her iki uygulamaya karşı olan tutu-
munu dile getirdi.
SHP Çorum Milletvekili Cemal Şahin ise,
olağanüstü hal uygulamasının devam ettiril-
mesi gereküğini, Çekiç Güç'ün görev süresi-
nin Türkiye'nin hükümranlık haklan nede-
niyle uzaülmamasının doğru olacağıru belirt-
ti.
Konuşmalardan sonra söz alarak bir genel
değerkndirme yapan ve kendi görüşlerini ak-
taran Grup Başkanvekili Aydın Güven Gür-
kan ise her iki uygulamaya da hükümetin
getirmesi nedeniyle evet dıyeceğini aktardı.
Ancak, olağanüstü hal ve Çekiç Güç konu-
sunda kendisinin pekçok soru işaretinin bu-
lunduğunu, hükümetin bu iki uygulama
konusunda yeterli güvenceyi vermesi gerekti-
ğini söyledi. Gürkan, olağanüstü hal uygula-
masının uluslararası hukuk ve insan haklan
normlanna uygun olmadığı görüşünü de dile
getirdi.
Eleştirileri yanıtlayan Genel Başkan Erdal
İnönü, milletvekillerinden her iki uygulama
konusunda da hükümetin görüşünün destek-
lenmesini istedi. Çekiç Güç uygulamasının
uluslararası bir sorumluluk olduğunu anla-
tan ve bu uygulamanın devamından yana
olduğunu dile getiren İnönü, uluslararası ge-
lişmelerin Türkiye'nin bu gücün görev süreâ-
ni uzatmasım zorunlu kıldığını ifade etti.
Terörle mücadele uygulamasında olağanüs-
tü hal nedeniyle olumlu gelışmelenn alındığı-
nı, bu aşamada bundan vazgeçmenin müm-
kün olmadığım dile getiren İnönü, "Ben de
olağanüstü hal uygulamasını benimsemiyo-
rum. Ancak, yerine yeni bir sistem koyana
kadar bu uygulama devam edecek" şeklinde
konuştu. tnönü, grupta bağlayıa karar alın-
masına gerek olmadığını da belirtti.
SHP'de parti içi kanatlarla, grubun bütû-
nünün, konularla ilgili net bir tavır içinde
olmamalan dikkat çekti. Bazı milletvekilleri,
grubun yansmın oylamalar sırasında ret oyu
kullanacağını ya da oylamaya kaulmayaca-
ğını ileri sürerİcen, genel görüş, kararsızüğın
Genel Kurul salonuna taşınacağı yolunday-
dı.
SS karamameleri Özal'ıbekliyor• Hükümetin, "Sürgün ve sansür uygulamasını kaldırdık" şeklindeki
açıklamasının, aslında Cumhurbaşkanı Özal'ın başkanlığında toplanacak
Bakanlar Kurulu'na götürülmek üzere alınmış bir "ilke karan" olduğu
anlaşıldı.
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Hükümetin. ""Güney-
doğu'dakı "bansür ve sürgün"
uvgulamasını kaldırdık" >o-
lundakı açıklamasının. aslında.
Cumhurbaşkanı Turgut Özal'-
ın başkanlığında toplanacak
Bakanlar Kurulu'nun önünc
eötürülecek bir "ilke karan" ol-
duğu anlaşıldı. Devlet Bakanı
\e Hükümet Sözcüsü Akın Gö-
nen dc Bakanlar Kurulu'nun
\lkc karan" dldığını doğrula-
dı.
MGK'mn. olağanüstü hal ve
çekiç güç uygulamalannın sür-
dürülmesıne ilişkin önerisini
önceki gece yapılan toplantıda
görüşcn Bakanlar Kurulu'nda
"Sansür ve sürgün" düzenlemc-
lerınin kaldınlmasmın benım-
bcndığıne ılı^kın açıklamanın.
aslında ilke niieliğınde bir karar
olduğu ortaya çıktı. Anayasa-
nın 121. maddesinc göre olağa-
nüstü hal rejimiyle ilgili KHK'-
lann. ancak Cumhurbaşkanı'-
nın başkanlığında toplanacak
Bakanlar Kurulu'nca çıkanla-
bıleceği belirtıldi.
Bakanlar Kurulu. toplantı-
sından sonra yaptığı açıklama-
da. benimsedıklcri bir K.HK ile
Olağanüstü Hal Yasası'nın 11.
maddesındekı "sansür ve sür-
gün" uygulamalan\la ilgili dü-
zenlemelerı yürürlükten kaldır-
dıklannı behrten Devlet Bakanı
ve Hükümeı Sözcüsü Akın Gö-
nen. Cumhunyet'in sorusu üze-
rine. söz konusu karann. aslın-
da Cumhurbaşkanı özal baş-
Bakan Akyürek'ten küçük çevrecilere ödül
'Devlet, çevrede halkın gerisinde'ANKARA - Çevre Bakanı Doğancan
Akyürek. gelecek hafta TBMM'de çevre
ile ilgili genel görüşme yapılacağını bildire-
rek "Çevre konusunda devlet halkımızın
gensinde kalmış. Devlet çevreye halkımız
kadar önem vermemiş" dedi.
Milli Eğitım Bakanlığı. Çevre Bakanlığı
ve Vakıflar Bankası'nın katkılanyla Koca-
tepe Rotary Kulübü tarafından düzenle-
nen çe\re konulu ortaokullararası afış \e
slogan \anşm;'sında dereceye giren öğren-
cilerın ödülleri törenlc verildi.
Ödül töreninde konuşan Akyürek, gü-
nümüzde çevre konusunun çok büyük
bo> uilara ulaşması ve çevre olaylannın kı-
lalar arası etkilerinin bulunması nedenivle
hiçbir kıtanın. ülkenın, şehrin. ilçenin ve
mahallenın tek oaşına hareket etme durıı-
munda olnıadığın: sövlevîi Dünyada çev-
renin topvekün bır konu halınegeldiğini ve
bu konuda da topvekün hareket ediîdiğini
ılade eden Akyürek. çevre konusunda da-
ha çok çocuklar ve gençlenn bılinçlendiril-
mesı gerekıiğını anlattı. (Fotoğraf: AA)
kanlığında toplanacak Bakan-
lar Kurulu'nun önüne götürül-
mek üzere alınmış bir ilke
karan olduğunu doğruladı.
"Karamame ile Olağanüstü
Hal Yasası'nda değişiklik yapı-
lıp >apılama\acağı" sorusuna,
"hükümetin, bu konuda yetki-
sinın olduğu" yanıtını veren
Gönen. "Anayasa Mahke-
mesi'nin. daha önce benzcr bir
düzenleme\i iptal ettiğinin"
anımsatılması üzerine de "Hü-
kümet, bu konuyu kendi yetki-
sinde görerek kabul etti. Eğer
anayasava aykınlık iddiasında
bulunacak, sürgün ve sansür
uygulamalannın sürmesinden
yana olacak birileri varsa. Ana-
>asa Mahkemesi'ne götürerek
ıptal ettirsinler. Biz o zaman ip-
tal karanna uyanz" diye ko-
nuştu. Gönen, bir soru üzerine
de "Biz. anayasayı böyle anla-
dık ve Olağanüsıü Hal Yasası'-
ndaki söz konusu düzenlemele-
n ortadan kaldırdık" dedi
Gönen'in. hükümetin elinde
yetki yasasının bulunduğunu
açıklamasına karşın. Anayasa
Mahkemesi'nin 3755 sayılı Yet-
ki Yasasf na ilişkin iptal karan-
nın gerekçesinin koalisyon
hükümetinin işbaşına gelme-
sinden hemen sonra yayımlan-
dığı belirtıldi.
ANAP'ın. halen yürürlükte
bulunan 430 sayılı KHK ile
Olağanüstü Hal Yasası'nda
yapmayı düşündüğü değişikli-
ğin. koalisyon ortağı SHPnın
başvurusu üzerine Anayasa
Mahkemesi'nce anayasaya ay-
kın bulunarak iptal edildiği be-
lirlendi. Anayasa hukukçulan.
hükümetın, Olağanüstü Hal
Yasası'ndaki değişiklikleri.
Anayasa Mahkemesi'nin bu
karanna göre ancak yasa ile ya-
pabileceğini söylediler.
Gönen, Bakanlar Kurulu
toplantısından sonra yaptığı
açıklamada, "Olağanüstü Ha'
Y'asasfnın. "şiddet hareketle-
rinde almacak ledbirler' başhğı-
nı taşıyan 11. maddesinin "san-
sür ve sürgün' uygulamalan
olarak değerlendinlen (e). (0 ve
(k) benılerinin yürürlükıen kal-
dınldığını" bildirmişti. Gönen.
bır soru üzerine de kaldırdıklan
maddelerin yerine. yeni bir dü-
zenlemeye gidilmesine gerek
görülmediğini de söylemişti.
Erbakan: DemirePi
Yüce Divan'ayollarız
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu)-RP Genel Başkanı Nec-
mcttin Erbakan Çekiç Güç'ün
bölgede ikinci bir İsrail yarat-
ması halinde Başbakan Süley-
man Demirel'i yüce divana
göndereceklerini söyledi.
Erbakan. partısinin grup
toplanlısının açılışında yaptığı
konuşmada, Demirel'in geçen
yıl. seçim meydanlannda "Çe-
kiç Güç'ün topraklanmızda ne
aradığını sorduğunu" söyledi-
ğini bildirerek. şunlan söyledi:
"Demirel, geçen sene 'Bu güç
bağımsızhğımıza aykındır' diye
pozlar takınıp konuşuyordu.
Bağımsızlığı koruyan bir kah-
ramandı. Şimdi ikinci perde
başladı. Demirel. ikinci perde-
de kılığını değiştirdi. Aynen bir
tıyatro... Çok haklı konuşuyor-
muş gibi ne pozlar.. Sanki ço-
cuk kandmyor."
Erbakan, Çekiç Güç nede-
niyle bölgede ikinci bir İsrail
kurulma tehlikesi karşısında
Demirel'i Yüce Dıvan'a gön-
dermelerinin bovunlannın bor-
cu olduğunu da tekrarladı.
Erbakan. aynı konuda Baş-
bakan Yardıması Erdal
İnönü'yü de eleştirirken, şöyle
konuştu:
"Bu İnönü'ye ne demeli. Bu
da bütün meydanlarda dolaştı.
Bu konularda daha da sert söz-
ler söyledi. söyledi. Şimdi ufal-
dı. ufaldı.. Demirel'in koltuğu-
nun altına girrrıiş bir civciv gibi,
Demirel ne söylerse o da aynı
şeyleri söylüyor. Bu ne durum?
Yazık, ülke için yaak."
RP Genel Başkam, olağa-
nüstü ha! konusuna da değinir-
ken, hükümetin bunu daha
önceden "birdefalık uzatacağı-
m" bildirdiklerini, oysa şimdi
ikinci kez uzatmak istediklenni
belirtti. Necmettın Erbakan.
olağanüstü halin ufak tefek de-
ğişikliklerle devam ettirilmek
istendığini sözlerine ekledi.
HUKUKÇU GÖZÜYLE
Olağanüstü halde
yasa kargaşası
AV. HAStP KAPLAN
24 haziran günü Bakanlar
Kurulu "Olağanüstü Hal
Yasası'nın sansür ve sürgün
uygulamasını düzenleyen
maddelerini yürürlükten
kaldırdığını" açıkladı. 2935
sayüı Olağanüstü Hal Yasası'-
nın sansüre ilişkin "o ve f",
sürgune ilişkin "k" fıkraları
ll'inci maddeden kanun hük-
münde bir karamame ile kal-
dırtlıyor. Olumlu bir adım ol-
makla birlikte, olağanüstü hal
yasa ve kararnamelerindeki
karmaşalan gidermek ve bir
an önce kaldırmak gerekiyor.
1982 Anayasası'nm 121'inci
maddesine göre 25.10.1983 ta-
rihli 2935 sayılı Olağanüstü
Hal Yasası çıkanlmıştı. Bu ya-
&a 12 Eylül ürünü ve Konsey
zamanında çıkanlmıştı. Daha
sonra ANAP hükümetleri dö-
neminde 1987 yüında 285 ve
daha sonraki yıllarda 413,
424, 425 ve 430 sayılı kararna-
meler çıkanldı. Bu kararna-
meler "SS", yani sansür-
sürgün karamameleri olarak
kamuoyunda bilindi ve tepki
gördü. 430 sayılı kararname-
nin Anayasa Mahkemesi'nce
kısmen iptali sonucu, ülke ge-
nelinde uygulanan sansür Ola-
ğanüstü Hal Bölgesi ile sınır-
landı. Daha sonra 12 Nisan
1991 yıhnda 3713 sayılı Terör-
le Mücadele Yasası çıkanldı.
Olağanüstü hale ilişkin uy-
gulamalar daha çok kararna-
melere dayanıyor. Anayasaya
göre kararnameler, Resmi Ga-
zete'de yayımlandıkları gün
TBMM'ye sunulur denilmesi-
ne rağmen içtüzük hükümleri-
ne göre aylarca, yıllarca Mec-
lis onayı görmeden yürürlük-
te kalabilmektedir. Nitekim
ANAP hükümetlerinin çıkar-
dığı 413 sayılı sansür-sürgün
kararnamesi, dönemin muha-
lefet partisi SHP tarafından
iptali istemi ile Anayasa Mah-
kemesi'ne götürüldüğünde
ANAP hükümetleri iptali ön-
lemek için karamameleri de-
ğiştirme cihetine giderek Ana-
yasa Mahkemelerindeki iptal
davalannı konusuz bırakmaya
calışmışlardı.
Sansüre ve sürgüne ilişkin
bazı müeyyideler hem 2935 sa-
yılı yasada, hem diğer karar-
namelerde yer aldığı için sade-
ce 2935 s.y.nın "e, f, k" fık-
ralarının kaldırılması yeterli
olmuyor. Ömeğin, kaldmlma-
yan 2935 s.y.'nın ll'inci mad-
desinin, " c " fıkrası, kişilerin
üst, araç ve eşyalannın arana-
bilip delil niteliğindekilere el
konulabileceğini, " h " fıkra-
sında; her nevi sahne oyunla-
n ve fîlmlerin denetlenebilece-
ği, durdurulabilecegi ve yasak-
lanabileceği hükmü duruyor.
Bu da bir anlamda sansürdür.
öte yandan "m" fıkrasında
her türlü kapalı, açık toplantı
ve gösteri yürüyüşlerinin izne
bağlanması, denetlenmesi, da-
ğıtılması, yasaklanması duru-
yor. Bu da sansürün bir baş-
ka biçimidir.
Hükümet sansür ve sürgü-
nü bir kararname ile kaldırı-
yor. Bilindiği gibi 2935 sayılı
yasa, kararname değildir. O
halde yasalann kaldınlması,
yerine başkalarının konulma-
smda uygulanacak usule uy-
mak Meclis tartışmasına ve
onayına bir an önce götürmek
iç tüzüğe takrtmamak dikkate
alınmalı ve bu hususta hassas
davrarulmahdvr.
Sanınm olağanüstü hale iliş-
kin yasa ve kararnamelerin bir
an önce gözden geçirilmesi ge-
rekir. 1978'de sıkıyöneüm ila-
nı 1987'de olağanüstü hal ila-
m, baskı yasalan ve politika-
ları ile 14 yıl boyunca terörün
önlenemediği onaya çıkmıştır.
Artık "demokrasi içinde
çözüm" arayışlarını, paketini
cesur bir şekilde, gecikmeden
uygulamaya koymak, bir an
önce olağanüstü hal
uygulama-yasa ve kararname-
lerine son vermek. yeni hukuk
reformlarını olağanüstü hal
bölgelerinde de uygulama ola-
naklannı yaratmak düşünce ve
örgütlenme özgürlüğüne geti-
rilen kısıtlamaları kaldırmak,
yürütmenin yargıya müdaha-
lesini önlemek bir butün ola-
rak ele alınmalı, köktenci çö-
zümler bulunmalıdır.
*..
EyüpAşık
karambolde başkan oldu
\NKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - TBMM İnsan Haklan
K.omis>onıı'nda 4 aydır ger-
çckleşiirilemeven başkanlık
M.\ımı vıne sorun oldu. Ko-
nıi>>onun muhulcfctc mensup
uvcİen. DYP ve SHP'li üvcle-
rııı loplantıva katılmamasın-
ıl.ın vararlanarak ANAPlı
Fviip A^ık'ı başkanlığa seçtı-
le'r \ncak. DYP vc SHP'liler
«*.\ım sınısında vetcrli çoğun-
luk hulunmadığı için TBMM
Ba-jkanlığrna ıtıra/da bulıı-
naçaklarını açıkludılur
İnvın Haklan Komisvonu
Bıi^kanlığı. Ahnıeı Tüıkiin
SHP'den ıstıl'asından sonra
komısyon ihclığınin diışmcNi
ü/erinc hoşalmıştı Daha son-
ra DYP İ/mır Millcivckılı
Mchmct Özkanın muhalctcıle
ı^hırlığı yaparak koalısvon
protokolüne ı.ykın olarak ko-
mısvon başkanlığına SCÇIIITICM
krı/ şaratmıştı. Prolokol ııva-
nnca başkanlığa bir SHP'h
üycnin scçilmesi gcrektiği için
Özkan. D\ P yöneticilerinin
uvarılan karşısında başkan-
lıktan ıslifa etmişti. Komisyo-
nun daha ^onrakı toplantıla-
nnda ÖAan. oylamalara
gelmediği için ne muhalcfcl ne
dc koalisyon mensubu millet-
vekilleri. yeterli çoğunluğu
sağlayamadığı ıçın başkanlık
seçimı vapılamamıştı.
Dün gündemındc başkanlık
scçımi bulunan İnsan Haklan
Komisvonu loplanlısma önce
muhalcfcle mensup üveler gcl-
di. Seçime gcçilmesı için 11
üye gereküği için 10 muhalefei
mılletvekılı bekledığı sırada
salona SHP Er/ıncan Millet-
vekili Ali İbrahim Tutıı gırdi.
Başkanvekili Fev/i İşbaşaran.
bunun ü/erine -.eçını için ge-
rckli çoğunluğun sağlandığını
bildirerek seçinıi başlaltı. Mu-
halel'cı mılletvckılleri. baş-
kanlık için ANAP Trabzon
Milletvekili Eyüp Aşık'ı aday
gösterdiler. Seçime geçildiği
sırada SHP'li Tutu. iıiraz ede-
rek. "Ben burada yokum. gi-
diyorum" dcdı ve salonu terk
etti.
Tutu'nun aynlmasından-
sonra seçim yapıldı. Muhale-
fete mensup 10 komisyon üye-
si başkanlığa Aşık'ı seçti.
Başkanvekili Başaran. seçim
sonuçlannı açıklarken, Aşık'a
10 oy çıktığını. SHP'li Tutu'-
nun oyunun ise boş olduğunu
söyledi. Eyüp Aşık da. seçim
sırasında. iklidar partisi tem-
sılcisi Tutu'nun da salonda
olduğunu savundu ve "Tutu
seçim sırasında toplantıdaydı.
Biz aday sorduk. ama aday
göslermedı" diye konuştu.
SHP ve DYP grup yönetici-
leri TBMM Başkanlığı'na
ıtira7 cdcceklerint açıkladılar.