Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 9 MAYIS1992 CUMARTESİ
OLAYLAR VE GORUSLER
SovyetRusya'nııt Öğretisi
Şıddet, her ulkede yaratılan cehennemm zebamlennı de bırhkte getınr,
3$alaklan,korsanlan ıle bırlıkte egemen olur. Sovyet Rusya'da da bu
oldu.
NECATÎCUMALI
Sovyet Rus\a kapalı kutu>du bızım gençüğı-
rruzde 1917-1960 arası, resmı gorevlıler spor
karşılaşmalanna katılanlar dışında pek az ya-
banava gınş ıznı venrdı Bu tutumuyla "Demır
Perde" olarak adlandınldı Ayncalık olarak bır
de sosyalıst yoneümıne destek bekledığı yabancı
komunıst partı uyelenne, solcu yazarlara açı-
yordu kapılannı Olgunluk çağında komunızm
ıle ılglenen, kuramın (teonnın) vaat ettığı cen-
netın duşlenne bu> uk bır coşku ıle kapılan Andre
Gıde otuzlu yıllann başında Rusva"va gıttı gor-
du, donuşünde gezı ızlenımlennı vansıtan Rus-
ya Donuşü 'nü>azdı Hıç de kendısını çağınp
ağırla>anİann bekledığı gıbı değıldı yazdıklan
Gıde, kenl sovluydu, ışçı sınıfının çılesıne >a-
bancıydı Kırkından sonra keman çalmasını oğ-
renmek ne kadar zor. gıderek ıyı çalmak ola-
n^ksızsa yüzyıllarca yaşadıklan ızbelerden çıka-
lı on beş \ırmı yıl olmu$ mujıklerın bu sure ıçınde
msanlığın beş bın yıllık kultur kalıtımı sonucu
oluşmuş bır kuramı ozumleyerek sosyalıst ola-
bılmelen de o denlı zor, o denlı olanaksızdı
Gıde bu güçluğu hesaba katmadan değerlendır-
dı gorduklennı Odesa Lımanı nda karşılaşüğı
bır Rus gencının, "Sızın de boyle gemılennız var
rrii
0
" dıye kendısıne yenı bır gemıyı gostererek
ovünmesını görgusuzluk sayıyor, bu tur övun-
melerle genclığın beynı yıkandığı ıçın uzuntu du-
yuyordu
Daha sonra ABD Cumhurbaşkanlığı'na
adaylığını koyan sol eğılımlı NVendell Wıllkıe
gezdı Rusya'yı Izlenımlennı "Tek Bır Dünya"
adh kıtabında belırttı Wıllkıe, ozelhkle 1929
ekonorruk bunahmından sonra ABD'de genış
kesımlerde yaşanan yoksulluğun tanığıydı Da-
ha hoşgorulu. daha gerçekçı bır yaklaşımla yan-
sıttı Sovyetler Bırlığı'nde yaşanan donuşumlen
Okuyab kırk yılı aşkın bır sure geçtı o kıtabı
Anımsadığım kadanyla yazar ıyımserdı, tek bır
dunya kurulmasına atılmış bır adım olarak nıte-
lıyordu Sovyet Rusya'nın gınşımını Sovyet rejı-
mının kurulmasından sonra doğmuş, rejımın
çocuğu olarak yetışmış Gorbaçov'un gerçekleş-
tırmeye çalıştığı, VVıllkıe nın adını koyduğu tek
bır dunya olarak nıtelenebılır
Duygusal değerlendirme
Gençlık, olaylan gonlune gore değerlendın-
yor, sırasmda olduğu gıbı değıl de görmek ıstedı-
ğı gıbı göruyor Sovyet Rusya sosyalızmın tek
kalesıydı yüzyılımızın ılk yansında Kuramlar-
dan belledığımız sosyalızme uysun uymasın
Sovyet Rusya'da olanlan kötulemeye çok kışı
gıbı benım de dılım varmıyordu Gençlık yılla-
nmda butun dunyada sol eğılımlı aydınlann tu-
tumu, bu turlu bır duygusalîık taşıyordu Macar
ayaklanmasına kadar surdu bu tutum Nedır kı
ellıh yülarda Sovyet Rusya artık tek sosyahst
devlet değıldı dunyada Varşova Paktı devletle-
nnın tumu, Çın sosyalıstüler Daha sonralan
Kuba, Irak katıldı sosyalıst devletlere Üçuncu
Dunya devletlen ayn bır sol blok oluşturdu Bu
genış yelpazede Sovyet rejımı eleşünlebılır oldu
Sovyetler BırhğVnde rejım. vakünden once
dünyaya gelen bır çocuk gıbı erken doğmuştu
Uygulamasında sayısız engellerle karşılaştı Şo-
lohof. romanlannda uygulayanlarla dırenenler
arasında ıbret vencı sahnelenne tanıkhk eder bu
aşamanın Rejımın temelınde şıddet vardı İlen-
cı duşunce 1917 DevnmTne gehnceye kadar en
sert baskı onJemlenyle ealmeye çahşılmışü çar-
hk Rusyası'nda 19 yuzyılın ılk yansından dev-
nme kadar geçen yıllarda, tutuklananlar, kurşu-
na dızılenlerle Kafkasya"ya. Sıbırya'ya surulen
duşunce suçlulannın. devnmcılerın sayısı nete-
deyse buyuk bır ordu oluşturur o donemde
1905 ayaklanmasında Lenın'ın ağabeyı kurşuna
dızılenler arasınday dı
Eısensteın'ın "Potemkın Zırhlısı" çarlık
baskısının dehşetını olduğu oranda, o donem
Rus aydınlannın, emekçılennın ınançlı dırenış-
lenru de yansıtır Değışmez kuraldır Şıddet
karşı şıddetı doğurur 1917 Devnmı çarlığın
şıddeüne karşı şıddetle gerçekleştı, ıç savaşın
ardından şıddete başvurarak tutundu, uzun sure
şıddetle ayakta kaldı Ovle kı uzun bır donem
devnm kendı oz çocuklannı yedı ulkede Çarhk
Rusyası'nda Puşkın'ın, Lermantof un, Gorbıçe-
yefın yazgısını, yeru rejımde bu kez Mayakovs-
kı, Essenın, Babel, Ahmadova, Ossıp Mandels-
tam, Zoşçenko gıbı yurtsever Sovyet yazarlan
şaırlen yaşadılar Şıddet her ulkede yaratılan
cehennemın zebanılennı de bırlıkte getınr, asa-
laklan, korsanlan ıle bırbkte egemen olur Sov-
yet Rusya'da da bu oldu
Öte yandan tkıncı Dünya Savaşf nda en yük-
sek faturayı odedı Sovyet Rusya Turkıye'nın o
yıllardakı ınsan sayısı kadar şehıt verdı, Tur-
kıye'nın yuzolçumünun beş katını bulan bır bo-
lumü ıle yandı yıkıldı Savaşın yıktıklannı yenne
kovarken bır yandan dunyanın ıkı buyuk gu-
cunden bın olarak uzay yanşına, nukleer sılah-
lanma yanşına gırmek, bır y andan da sosy alızmı
uygulamaya cabalarken kapıtalıst ekonomı ıle
rekabet etmek gıbı yıkıcı bır çelışkıyı sürdurmek
zorunda kaldı
Cahıt Sıtkı Tarancı ıle ortak kıraladığımız
odalarda oturduk 1946-48 yıllan arasında Ge-
nellıkle az konuşur, sıyasal tartışmalara katıl-
mazdı Bır gun dayanamamış "Olmaz
!
demıştı,
Sovyet Rusya'da komunızm olmaz' Gen kalrnış
bır ulkehın ustejınden gelebıleceğı bır ış değıl gı-
nşılen deney Olursa Fransa gıbı kalkınmış, kul-
tur duzeyı yuksek bır ulkede olur, Sovyet Rus-
ya'da olursa er geç yenı bır çarlığa donuşür
1
"
O gunlerde karşı çıkardık dedıklenne Şımdı
hak vererek anıyorum Cahıt'ı Olen sosyalızm
değıl Rusya da Ölen kaba kuvvet, şıddet
1
Yıne
o yıllarda Işçı Partısı gelmıştı İngıltere'de ıktıda-
ra Partı bden Harold Lazskı, Cahıt'ın goruşüy-
le ingıltere'de sosyalızmın başanyla uygulana-
bılmesı ıçın her İngılız'ın en az lıse eğıtımını ta-
mamlamış olmasını ongoruyordu
Sonuç
Sovyet Rusya'da gerçekleştınlmek ıstenen
sosyalızm uygulamasının oğretısı (dersı) bu oldu
bıze' Humanıst bır kulturun kokleşmedığı ulke-
lerde, o kulturun yaratıp gelıştırdığı hıçbır ku-
ram uygulanma ortamı bulamıyor Bızde cum-
hunyetın gerekürdığı demokraük rejımın, hu-
kuk devleünın kurulamamasının, aksamasının
nedenlen nelerse Sovyetler Bırlığı'nde sosyalız-
mın karşılaştığı guçlükler de onlar' Kırk yılı
aşkın bır süredır çok partılı rejımle yonetılıyo-
ruz, demokrası kurumlaşabılıyor, darbelerden
korunabıhyor, asalaklardan kurtulabıhyor mu
7
Hayır' Sovyet Rusya'da Çar II Nıkola donemı
kafası, bızde II Abdulhamıt donemı kafası ola-
rak ıktıdannı surduruyor' Demokrasının er-
demlennden kuşkulanmaya hakkımız var mı bu
yuzden
9
Yıne hayır
1
Kanıtlanan sadece şu olu-
yor yaşanan uygulamalarla Toplumlarda üst
yapı donuşumlen altyapı donuşumlen kadar ça-
buk gerçekleştınlemıyor, daha uzun bır sureç
gerektınyor Solun yen ıse kulturel kalkınma-
nın, duşunce özgurlüğunun, hukuk anlayışının
kokleşmesı yanında olarak belınyor
ARADABIR
YAVUZ GÖR Emekli Elci
TÜPk Cumhuriyetleriyle...
Haizırlıksız yakalandığımız, ve belkı de "Turklerın" tarı-
htnde olağanustu bır surecı yaşamakta olduğumuz bu
aşamada, her şeyden once duygusal yaklaşım ve yakıştır-
malardan uzak kalmamız gerekıyor
"Türk" sozcuğunun tek tuk kullanıldığı Osmanlı Impara-
torluğu'nda, Turk'luk bılıncı' nın tekrar yuzeye çıkması
ıçm, Zıya Gokalp'ı ve onun etkıledığı kuşağı beklemek ge-
rektığıgerçeğındenyolaçıkılırsa, akrabacumhurıyetlerde
yâptığımız ve yapacağımız yaklaşımlarda, orneğın, "100
yıHık ozlem gıdermek ya da 75 yıllık ayrılıktan sonra
yıne kucaklaşmak turunden ıfadeler kullanmak, oralar-
dakı ınsanların tarıh bılınçlerını değıştırmelerıne yardımcı
oramayacağıgıbı hercıddıılışkınıntemeloğesıolan"ıçten-
lık" kavrammdan da uzaklaşılmış olunur
Sozunu ettığımız ulkeler, Osmanlı Devletı ıle ılışkılerı
kopuk hanlıklar emırhkler ve beylıkler olup, Rus Çarlığı-
nın Orta Asya ya yayılma surecı ıçınde ışgal edılmışlerdır
Bolşevık devrımınden sonra da Sovyetler Bırlığı ne uyum-
landırılan (entegre edıten) bu ınsanlarla olan ılışkılerımı-
zın, ufak fefek zıyaretler, gudumlu gezıler dışında, onlar
ıçln de bizler içın de kapsamlı boyutlara ulaştığı soylene-
mez Bunedenlerle onları lyıtanıdığımızyadaonlarınbızı
ıyı tanıdığı ılerı surulurse bu gerçekçı bır yaklaşım sayıta-
maz
Genel gorunume bakılırsa, ekonomık ve sosyal bır yapı-
lanmanın ızlerı vardır Yetışkın ıdarecı kadrolarıyla karşı-
laşılıyor Kultur alanında, bır haylı yol almış oldukları ızle-
ruyor Işletılmış ya da ışletılmemış buyuk ekonomık ola-
nakları var
Her ne nedenle olursa olsun, pek uzun sureden berı, bı-
zırnle onlar, âdeta ayn gezegenlerde devınmışız Şımdıkı
"yakınlaşma ve 'kucaklaşma surecınde, bız, bızde
olanlan onlara vermeye çalışacağımız gıbı, onların da bı-
ze verebıleceklerı değerlerı almaya çalışacağız Burada
doğalgaz pamuk ya da madenlerden soz etmıyoruz
Eğer bız, nufus bakımından en kalabalık ısek ve yıne bız
bağımsız kalmakta başarılı olmuş tek Turk devletı ısek,
onlarda olmayan bu nıtelıklerın, kendı kusurlarından doğ-
madığını hatırdan çıkarmamalıyız Ayrıca, kendı olçulerı-
mızı ve kendı olanaklarımızı once kendıkendımızı aldat-
mak yolu ıle abartmamak gerekıyor Bu bolgenın "abart-
ma şampıyonu Allaha şukur bizler değılız'
Oralardan gelen esıntılerden bu toplumların, haşın bır
"dayı 'dan yenı kurtulmanın sevıncını sürdurmekyonunde
ısteklı ve kararlı oldukları anlaşılıyor Bu psıkolojık ortam-
da, yenı bır super lıkkavrammınsımgesıolmamak gere-
kıyor
Dağılmış Sovyetler Bırlığı'nden bağımsızlığa kavuşmuş
akraba cumhurıyetlerle şu sıralarda yurutmek ve gelıştır-
mekte olduğumuz ılışkılerın kendımız ıçın yararlı olacağı
goruluyor Bu sureçte Avrupa anakarasında kalan obur
yenı bağımsız cumhurıyetlerle de Ataturk zamanından
berı gutmeye çalıştığımız ıyı komşuluk ve dostluk ılışkıle-
nmızı gozardı etmemelıyız
önemlı bır şey daha var
Çın Duvarı ndan Adrıyatık e uzanan bolgenın btzım
açımızdan en onemlı kesımının Kapıkule ıle Sarp Kapısı
arasında kalan bolumu olduğunu unutmamalıyız
TARTIŞMA
Cevre Bakanı ve Cevrecilene Acık Mektup
Var olan tartışma ve eleştınler bır >ana bırakılarak UNCEDe elden
geldığı olçude en ıyı bıçımde hazırlanmalı ve katılım
gerçekleştınlmehdır
Ister bır furyadan, ısterse dunyanın bu-
gunkü durumunun algılanmasından
kaynaklanan bılınçten olsun Türkıye de
çevreye karşı bır duvarlılık var Gezegenı-
mızın neresınde olursa olsun başgosteren
va da başgosterecek olan sorunlar bugun-
ku koşullarda artık herkesı etkılıvor Çevre
sorunlan dışındakı sorunlan sınırlardan
ıçen sokmamanın belkı vollan olabılır
Ancak çevresel sorunlar hıçbır sınır ve en-
gel tanımıyor Bu sınır tanımavan sorunla-
ra karşı yonetenlenn ve yonetılenlenn ge-
reklı onlemlen almasi ıçın çabalar her
geçen gun bıraz daha voğunlaşıyor
5 Hazıran 1972 yılında toplanan Bırleş-
mış MılletlcrveÇevreve Kalkınma Konfe-
ransı (UNCED) yırmı >ı! sonra yenıden
toplanıyor Bu toplantının toplanmasında
bu kez dunyayı yonetenler kadar bu dun-
yada yaşavanlar da seslennı duyurmayı
umuyorlar Uluslararası, ulusal ve bolgesel
hukumet dışı orgutler (NGO'lar) ozelhkle
son bır v ıldır bu konuda yoğun bır çalışma
ıçınde hazırlık yapıyorlar Ya Turkıye'-
deneleroluyor''
Turkıye'de pek vok alanda olduğu gıbı
yonetıcıler ve toplumun ılen gelen kesımle-
n bu konuda da adımlar atmışlar Toplum-
da çevrecı bılınç oluşmadan çevresorunla-
n rahatsız edıcı bovutlara varmadan once
bu konuda çalışmalar yapacak orgutlen-
meler oluşturulmu^ Bunlardan DHKD
TÇV TTKD kannca kararınca bır şevler
Maden Yasası
vapabılmek ıçın harekete gecmış ve ku-
çumsenemevecek adımlar da atmış bulun-
maktadırlar
Lluslararası durumdan kaynaklanan
çeşıtlı akımlar ve en onemlısı uluslararası
kıtle bıldın^ım araçlarına bağımlı ulusal
basın ve vayınlann etkısıyle toplumda bır
çevre sorumluluğu doğmaya başladı
Dışandan gelen ve ıcende bıtmeve başla-
van çevre sorunlan karşısında Çevre Mus-
teşarlıgı ndan Çevre Bakanlığı'na gecıs.
surecı vaşandı Çevre Bakanlığı kuruluşu
oncesı tum Turkıye çapında her ıl, ılçe ve
hatta koylerde en buyuk mulkı amır baş-
kanlığı altında çevre çocuk kuluplen ku-
ruldu Buçevrecı ızcılenn ortayaçıkışlann-
dakı gostenşın ardı gelmedı Son *\\<\P
hukumetı gıderavak bır (,evre şûrası lopla-
dı Hukumetın goruşlennı açıkladıgı basın
toplantıfannı andıran çev re şûrası kalıa bır
ız bırakmadan unutuldu gıttı
Dunya l/NCED ıçın hazırlanırken Tur-
kıye de bır sessızlık surup gıdıyor Önder
olma. bu konuda otontc olma kısır ıç çe-
kışmeler horoz dov uşunu andıran yakla-
şımlardan fırsat kalmadığı bır gerçek Şu
gunlerde konferansa bır av gıbı kısa bır su-
re kaldı Bu surecın çok dıkkatlı bıçımde
değerlendınlmesı gerekıvor En once acıl
bır çev re konferansı toplanmalıdır Bu top-
lantıya bu kez sadece hukumet ya da huku-
mete yakın çevreler değıl bu konuda du-
yarlı olan her kuruluş. kışı ve bılım adam-
Bu anlayış surduğu, ışçımız ve çalışan halkımız bılınçsız kaldığı.
dızboyu cehalet surdüğü surece bu böyle gıdecektır Ha>dı ha\ ırhsı.
T Tükumetımız. kamudan gızlı olarak yenı
•Tlbır maden yasası taslağı hazırlıyormuş
Hayırlısı olsun Belkı faydalı olur
85 yaşındayım Gende. mesleğımle ılgılı
olarak hıç bır kışı ya da kuruluş bırakmıyo-
rum Bu ışın doğrulannı, kamuya arzetme-
mek ıçın mesleksel ve aılesel hıçbır manı
halım yok
Osmanlı lmparatorluğu 17 ve 18 yuz-
vıllarda Batı'nın ılerlemesı karşısında ma-
dencıhğını durdurdu Ustalan dağıldı
Butun buolaylar lıteraturdevar Kamubı-
lıyor
Batılılar 19 yuzvılda reform hareketlen-
mızın arkasına sığınarak Osmanlı împara
torluğu nun pavlaşılmasını kararlaştırdılar
ve ımparatorlukta koprubaşı tutmak uzere
maden ışletmelen kurmaya başladılar
Boylece madencılık canlanmava başladı
Ama bır dızı savaş sonunda umulan tam
gerçekleşmedı Anadolu Mustata Kemal'-
ın eşsız onderlığı altında kendını venı ışgal-
alerden kurtardı Cumhunyet devletını
kurdu
Cumhunvet devletı Osmanlı nın reform
hareketı yap''ğı 1908 tarıhlı Maadin Ni-
zamnamesını ve bunu uvgulasacak kuçu-
mencık orgutunu 19S4 v ılına kadar kullan-
dı Oyıl. bırvabdncınmgudumundevaptı-
nlan 6109 savılı vas>avla bu nızamnamenın
uvgulanmasına son \enldı Ama kuçu-
menuk orgut bırakıldı 6^09 savılı vasanın
ionunda "Bu vasanın uygutanması için 6
a\ içinde gerekli orgüt kurulur" denmcsıne
rağmen kurulırudı 6^09 savılı vasa arka-
sında bır suru sorun bırakarak goçtu Yerı-
nı 313 sayılı yasa aldı Fakat bu \d^d da ış
goımedı Çunku daha once bılınçlı ve genıij
bır orgut kunılmasını gerektırıvordu
lannın da katılımı sağlanmalıdır Bu
UNCED'e hazırlık konferansında Turkıye
raporu. onen paketı tartışılmalı ve hazır-
lanmalıdır
LNCED ıçın Brezılva'va gıdecek olan
kuruluş. dernek basın kışı ve hukumet
temsılcılen uzlaşabıleceklen en kuçuk nok-
tada bırleşerek seslennı gur bıçımde duv ur-
malı. aynı görüşlen benımsememelenne
karşılık oturumlara bırlıkte bırarrda katı-
larak kendılennı gostermelıdırler
UNCED e sunulacak resmı va da ozel
raporlar once Turkıye de yaşayanlan da-
ha fa/la ılgılendırdığı ıçın UNCED oncesı
Turkıve kamuoyuna açıklanmalıdır
UNCED konusunda ıumser \e kotum-
ser ıkı yaklaşım kendını gostemor Bu lop-
lantıdan çok şev beklevenler olduğu kadar
hıçbır şey beklemeyenlerde var 1987 yılın-
da hazırlanan ortak geleceğımız raporu
ardından çev re konusundubu tanhı toplantı
bır donum noktası olacaktır Sonuçlan ne
kadar olumsuz ve vetersız olursa olsun
dunyaya yaşamı konusunda bır fırsat vere-
bılme umudu var Bu konuda Turkıye'nın
de payı ve katkısrolmalıdır
Bu konuda en buyuk gorev Sayın Çevre
Bakanı'na duşuyor Çev recı kuruluş veor-
gütler de bu konuda vukumludur Var
olan tartışma ve eleştınler bır vana bırakı-
larak UNCED e elden geldığı olçude en ıyı
bıçımde hazırlanmalı ve katılım gerçeklcş-
tınlmelıdır
Evet ış başına
VAŞARÖZTLRK
Ergani
Gurultu başladj 1985 yılında vururluğe
gıren bu .asanın değıştınîmesı ıstenıyordu
Bır şura kuruldu Cumhurbaşkanı Ozal
teşnt ettıler ^ enı bır vasa vapılmasını uy-
gun gormedıler Kuçuk tadıllerle yetınıl-
mesını ıstedıler Şura da bıttı
Işte değışiınlmesı ıstenen bu ^2H sayılı
yasadır Degıştınlse de olumlu bır sonuca
ulaşılacağını sanmıvorum Çunku ulkenın
geleceğınc cumhunvet kurulduğundan be-
n hakım olan sıvasal kanat madencılığın
ıdaresını 1954 vılında tam olarak clme al-
mıştır Bunu kavbeımtk ıstcmıvoruz
Sıvasal ıktıdarın bakanı va da atavacağı
bır musteşar yardımcısı bu ışlerı ı^tedıklen
gıbı yuruteceklerdır
Bu anlavış sürdüğu ışçımız ve çalışan
halkımız bılınçsız kaldığı dızboyu cehaleı
sürduğu surece bu bovle gıdeccktır Havdı
hdvırlısı
KADRI VERSEL
E. Maden Daı. Başk. Maden Vük. Muh.
PENCERE
_ •
BeşOri Gefişmenin Itici
Gucüdur...
' 1991 yılı sonbaharında Japon-Turk Iş Konseyı Antalya '-
da toplandı Sayın Özal açılışı yaptı Orada lıberal ekono-
mı savunuluyordu Bır Japon sanayıcısı soz aldı Sız ne
dıyorsunuz? Ulke ıçınde serbest pazar ekonomısı vardır
Ulkeler arasında lıberal ekonomı olmaz Sız bu kafayla
Turk ışçısını ışsız, Turk koylusunu fakır yaparsınız Yanlış
anlıyorsunuz dedı
Yukarıdakı satırları Cumhurıyet'ın dunku sayısında "Iş
Dunyasından koşesınde çıkan Sayın Selcuk Yaşar ın ya-
zısından aktardım Işadamı Yaşar dıyor kı
'Ulkeler arasında lıberal ekonomı yoktur AT'de, Ame-
rıka da Japonya da, yanı gelısmış ekonomılerde tam bır
koruma tam dış ekonomı kontrolu vardır
Şımdı bızde bır grup aydın hızmetsektoru global eko-
nomı, lıberal tıcaret' dıyor, dığer bır grup aydın da hatanın
buyukluğunun farkına varmadan sessızce ızlıyor Sayın
Turk sanayıcısı ve polıtıkacılan basını ve bılım adamlan,
Turkıye bu goruşle nereye gıder bılır mısınız? Işsızler or-
dusuna dovız bunalımına anarşı fakırlık, adaletsiz bır
topluma yol alır Yanı Fransız Anayasası nın ongorduğu
ne kardeşlık kalır ne dayanışma ne de lıberallık Boyle bır
ulkede sayısı az olan zengınler, varlıklılar rahat ve huzur
ıçınde yaşayamaz
•
Bız yoksul bır ulkeyız kışı başına ulusal gelınmız OECD
verılerıne gore ıkı bın doların altında, zengın ulkelerde bu
sayı 20 bın doların ustunde
Ne var kı zengın ulkeler -uygar Batı da dıyebılırız- kendı
toplum duzenlennı bızden daha acımasız bır yaklaşımla
eleştırmesını bılırler Çunku ınsanlığı gelıştıren eleştırel
aklın sureklı teyakkuz halınde ışlerlığını surdurmesı-
dır
Mayısın başında Amerıka da patlak veren kara ayaklan-
ma ortahğı allak bullak ettı 1960 lardan bu yana zencı so-
rununu çozmek ıçın çok çaba harcanmıştı Butun çabalar
boşuna mıydı? Hayır Bu ışın ıçınde baska ış vardı Le
Monde Amerıkan toplumundakı adaletsızlığı başyazısın-
da vurguluyor 33 6 mılyon Amerıkalı -kı nufusun yuzde
15 ını oluşturuyor- yoksulluk duzeyınde yaşamaktadır,
sosyal adaletsızlığın oncelıklı kurbanları zencılerdır Ame-
rıka oteden berı adaletsızlığın geçerlı olduğu bır toplum-
du, ama 1980 lı yıllarda yaşanan Reaganızm' yoksulu
daha yoksul, zengını daha zengın yapmıştır Yenı olgu ne-
dır? 90 lı yıllardan bu yana ortadırekten çoğu beyaz Amerı-
kalı da yoksulluğa kaymıştır bunalımm kaynağı toplumsal
kokenınde aranmalıdır
Bızım toplumda ıse bu tur yaklaşımlar alaturka neolı-
beralızm eters modasıgeçmış asılmış çağdışıyonelım-
ler sayılıyor, egemen çevreler sarhoştur
Ne zaman ayılacağız
9
Işte bır soru kı yanıtını vermek kolay değıl Çunku "ıthal
malı şablon sağımızın solumuzun hıç duşunmeden kafa-
sına geçırdığı kulâhtır 60 larda boyleydı, 80 lerde, 90'lar-
da değışmış bır şey yok
*
1980 lere Turkıye, derınlemesıne bır askerı faşızmın ılk
darbesıyle başladı
O gunden bu yana toplumsal adaletsızlık oylesıne kok-
leşmıştır kı onarılması zor hatta umarsız bır yapı oluş-
muştur Amerıka da zencıler ayaklanınca Batı kafası,
hemen bu başkaldırmın ve şıddet eylemlerının ardındakı
toplumsal nedenlerı aramaya başlıyor Oysa ABD de top-
lumsal adalet Turkıye ıle kıyaslanamayacak kadar yerlı
yerındedır Dunyanın en çok ureten en zengın en guçlu
ulkesı Yıne de endustrısını kotalarıyla korumalarıyla,
teşvıklerıyle denetım altına alıyor buna karşılık Turkıye
sureklı terorle ve sureklı enflasyonla koyun koyuna yaşı-
yor hıç kımse adaletsızlığın ulkeyı bır canavar gıbı parça-
ladığını duşunmuyor
Yurttaşlar askerler gençler polısler Kurtler Turkler
olduruluyor zengını daha zengın yoksulu daha yoksul ya-
pan arabesk lıberalızmı eleştıren var mı
9
Var
işadamı Selçuk Yaşar ın yazısını Cumhunyet te bunun
ıçın dıkkatle okudum Kendı kendımızı eleştırıye daha
başka deyımıyle ozeleştırıye hava gıbı su gıbı gereksınım
var
İLAN
GAZİANTEP ASLİYE 1. HUKUK
MAHKEMESt'NDEN
Davaa Mustafa Dıkmen veküı avukat Hüseyın Çapkur tarafından
davalı Yüksel Akkaya aleyhıne açılan gaynmenkul satış vaadı sözleş-
mesı ıle salılan gayrımenkulun te&cılı davasıun yapılan açık duruş-
masında
Davalı YUksel Akkaya'mn yapılan araştırmalar neücesı teblıgata sa-
nh açık adresı tespıt edılemedığınden davetıyenın ılanen yapUmasına
karar venlmıştır
Davalı Yüksel Akkaya'mn mahkememızın 1991/675 esas 18 6 1992
günü saat 9 00'dakı dava dosyasında hazır bulunması delıl ve belge-
lennı bıldırmesı veya kendısını bır veküle temsıl ettırmesı aksı tak-
dırde duruşmanın yokluğunda vapılacagı ve karar verıleceğı hususu
davetıye yenne kaım olmak uzere ılan olunur
Basın 47409
" 0 şubede
otomasyon
varmış ama,
karşı şubede
olmadığı içın
ulaşamıyorlarmış...
Bıraktık çeki
geldik..."
TÜRKİYE'DE HER ŞUBESİ ŞUBE OLAN ÇOK ŞUBELİ BANKA VAR MI?
ILAN
İST\NBLL 2. İCRA
MÜDL RLÜĞÜ'NDEN
Savı 991 1228
Mahcuz olup Sdtılmdsınd karar
venlen behen 5 500 00 lıra dege-
nnde olup 2 adet toplam 11 000
000 lıra kıymetınde PafT marka
75587"; ve 7"$722 sen \ o lu sanayı
makınalannın açık artırması 20
4 1992 gunu saat 12 ^0-12 45 ara-
sı Beyazu Tıvatrosu Caddesı No
5 Çelış Iş Merkea enust katta ya-
pılacaktır
O gun \enlecek bedel muham-
men kıvmetının % 75 ını bulama-
dıgı lakdırde 21 4 1992 gunu avnı
mahal \e saatte °0 40 ın altına
du^memek ka\dı ıle ıkıncı satışı
\apılarak en çok pe\ surene ıhale
edılcceğı ıhale karar pulu dellah-
\e \e KD\ nın alıcıva aıt bulun
duau ılan olunur
Basın 5402
A U Açıköğretım
Fakultesı'nden aldığım
pasomu kaybettım
Hukumsuzdur
BtRSEM ÖZKAN
kEMAIJZMİN
DRAMI
Vedat Nedim Tör
2. bası 10.000 lıra (KDV ıçınde)
Çağdaf Yayınlan Tiirkocağı
Cad 39-41 Cagaloğlu-htanbuJ
ÖdeaMİi göadcrflMZ.