Katalog

SAYFA CUMHURİYET MAYIS1992CUMA OLAYLAR VE GÖRÜ. Hâlobmler ve Savcılar Yüksek Kunılıı "Yargıç Bağımsızlığı ve Hâkımler ve Savcılar Yuksek Kurulu" başlığı altında yazdığım yazının, dun bu sütunlarda "Yargıç Bağımsızlığı^bolumunu okudunuz Bugun de aynı konıınun ıkıncı bolumu olan "Hâkımler ve Savcılar Yüksek Kurulu" uzerındeduracağım Prof. Dr. NEVZATTOROSLV "Yargıç Bağımsızlığı ve Hâkımler ve Savcılar Yuksek Kurulu" başlığı altında yazdığım yazının dun bu sutunlarda "Yargıç Bağımsı/lığı" bolumunu okudunuz Bugun de aynı konunun ıkıncı bolumu olan "Hâkımler vc Savcılar Yuksek Kurulu" uzenndeduracağım Yurutme organına karşı yargıç bdğımsızlığını saglamak amacıyla İtalya ve Fransa'dakınebenzerbır kurul ılkkez 1961 Anayasası ıle ortaya konmu^lur "Yuksek Hâkımler Kurulu" adını taşıyan ve 1971 değışıklığındcn sonra Yargıtay Gencl Kurulu'nun kendı uyelen arasından seçtığı on bır asıl, uç yedek uyeden oluşan, uyelen bu gorevlen suresınce başka bır ışle uğraşamayan, adlıye mahkemelennın yargıçlannın o/luk, dısıplın denetım ve soruşturma ışlennde yetkılı olan bu kurul, yargıç bağınısı/lığı konusunda oldukça ılen bır aşamayı ıfade edıyordu AnkaraÜni.Hukuk Fak. bağımsız bır organızasyon halıne getırmeye yeterlı olmadığı açıktır a) Bır kere bu kurulun kuruluş bıçımı, Yuksek Hâkımler Kurulu'nun kuruluş bıçımıne bakarak buyuk bır genlemeyı ıfade etmekte ve yargıç bağımsi7İığını sağlamaya yetmemektedır Zıra kurulda yurutme organının temsılcısı olan ıkı uye bulunmaktadır Bıınlar Adalet Bakanı ve Adalet Bakanlığı musteşarıdır Hatta Adalet Bakanı, kurulun daımı başkanıdır Hukumetın bır uyesının başkanlığını yaptığı bır kurulun, yargıç bağımsızlığını yurutme organına karşı koruyabıleceğını duşunmek safdıllık olur Aynta Yuksek Hâkımler Kurulu'nun uyelen Yargıtay Genel Kurulu'nca seçılırken bu kurulun yargıç uyelennın her bır uyelık ıçın Yargıtay ve Danıştay genel kurullannca seçılecck uç aday arasından Cumhurbaşkanı'nta seçılmesı de gerı bır adımdır Yargıtay ve Danıştay başkanlannı seçebılen bu kurulların Yuksek Hâkımler ve Savcılar Kurulu ndakı temsılcılennı seçememelerını açıklamak mumkun değıldır Nıtekım bu uyelcnn C ıımhurbaşkanı tarafından seçılmesı, kurulun yurutme organına daha fazla bağımlı hale gelmesıne neden olacaktır Suresı bıten uyelerın yenıden seçılebılmelen, bu bağımlılığı daha da arttıracaktır Hele Cumhurbaşkanı anayasanın emrettığı gıbı tarafsız (Any m 101) kal mayıp, adeta partı başkanı gıbı davranması halınde bu sakınca çok daha açık bır şekılde ortaya çıkacaktır b) Kurulun, yetkılen yonunden de Yuksek Hâkımler Kurulu nun gensınde kaldığı ve yargıç bağımsızlığını tam anlamıyla garantı altına alamadığı açıktır Nıtekım yargıç adaylığına kabul etme ışı, Adalet Bakanlığı na btrakılmıştır Yazılı sınavlar ve mulakat bakanlıkça yapılmaktadır Yargıç adaylığının yargıçlık mesleğınden oFmadığı, dolayısıyla yargıç adaylannın seçımının bakanlığa bırakılmasının yargıç bağımsızlığını /edelemeyeceğı soylenemez Zıra boyle bır sıstemde Yuksek Hâkımler ve Savcılar Kurulu ancak bakanlığın seçtığı adaylığı yargıçlık mesleğıne alabılecektır dat uye ne kan kanı dısın yand uğra', terfi ı ması* sını bc ya da doğur, psıkolv fX kendıs. \ Yetersiz durumlar Yuksek Hâkımler Kurulu'nun yennı, 1981 yılında 2461 sayılı kanunla oluşturulan "Hâkımler ve Savcılar Yuksek Kurulu" aldı Bu kurul, daha sonra I982 Anayasası ıle de benımsendı Ancak soz konusu kurulun, Yuksek Hâkımler Kurulu'nun tersıne çeşıtlı yönlerden, yargıç bağımsızlığını yürütme organına karşı gereğı gıbı korumaya ve yargılamayı devletın obıır guçlerı karşısında setmeyı Son zamanlarda her alanda surdurulen dı ğını sağ nı ıdeolojık kadıolaşma çabalarının yargıç c)Yar adaylannın belırlenmesınde de etkısını gosterdığı dıkkate alındığında sorunun onemı ko ka husu' rulu'nca layca anlaşılır bu karaı öte yandan yargıçlarla ilgili soruşrurma, ko na gıdıle vuşrurma ve denctimin Adalet Bakanlığı'na bı rul, Yuk< rakılması da (HSK. M. 82,89,99) yurutme or ve bu kuı ganı karşısında yargıç bağımsızlığını /.aafa du de yer aln şurecck bır husustur. Yargıçlann sıyasal baskı Dolayıs ve mudahalelerden u/ak kalabılmelerı ıçın bu ma makaı tur ışlemlen yapacak teftış kurulunun Yuk lama mak sek 1 lâkımler Kurulu /amanında oldugu gıbı, mumkun c Hâkımler ve Savcılar Yuksek Kurulu na bağ barıyla da lanması ve gerektığınde mufcttışlerın kurul tarafından gorevlendmlmelerı uygun olaYurutme caktır Oysa halen mulettışler "muşterek ka ve dolayısıy rar'la atanmakta (HSK m ^7) ve bakan ta dan telkınlc rafından gorevlendırılmektedırler Tutuklu kurulun kar bulunan sanıklann tahlıye edılmesıne karar vurulanidiru veren yargıçlar hakkında sırf bu ncdcnle so gıbı korunm ruşturma açılabılıyorsa yargıçlann yurutme rın umutsu/ organı karşısında bağımsı/ olduklan soylene teşkılatının ç> nıc/ nellıkle kabul un Yargıtay'dan ve Danışta inın Yuksek HâkımlerKurı ıc geldıklerı yerdekı gorevle •tmelerı, kurulun Adalet B lanması ve ışlerın Adalet B utulmcsı, yanı kurulun ke ı ve sekretaryası olmaması, b ı kurulun ışlen ıle gereğı gıl i, boylece ornegın atama v kanlık yetkılılennce hazırlar ote yandan da kurulun kendı .oruması ya da bır tur vesayelı altında hıssetmesı sonucunu u tur maddı ımkânsızlıklar ve nlar, her şeyden once kurulun sız hıssetmesını onleyecektır ında kendısını bağımsız hısruldan yargıçların bağımsızlıbette kı beklenemez pmsızlığını zedcleyıcı bır başımler ve Savcılar Yuksek K ukararların kesın olması, yanı hıne herhangı bır yargı yoludır Bır kere soz konusu kuımler Kurulu'ndan farklıdır ırutme organının temsılcılen r yle bır kurulu bır tur yargılau kurulun kararını da yargıararı olarak kabul ctnıek Kurulun kararlan, ozu ıtııtelıktedır ıskılarına ya da telkınlenne asal baskılara ya da en azını derece açık olan boyle bır ı aleyhıne yargı yoluna başdrgıç bağımsı/lığının gereğı ı engel olacağı gıbı yargıçladuşmelenne ve yargılama nesıne de neden olacağı gemektedır Osmanlı nın çokuntu suıecındelabıâlı de parlayan yıldızlardan bırı Keçecızade FuaPaşa dır Tanzımat unlulerındendır Ahmet Cevdet Pa ıle Kavaıdı Osmanıye" adlı dılbılgısı kıtabını yacak kadar bılgıç olan Keçecızade nın nuktelerı bugı bıle dıllerde dolaşır | , Paşa demıştı kı \, Pabuççu muştası gıbı onlarspeden bızımkıler yandan bızı ezerler Osmanlı da halk uyanmamış Hetıyan toplulukları başkaldırmış Avrupa bastırıyor Pa nın bırıkımı zekâsı dıploması yeteneğı ne yazar? 21'ıncı yuzyıla8 var Az gıttık uz gıttık spey yol aldıi halkımızın azımsanmayacak bır bolımu uyandı (ğdaş bır toplum duzenı kurmak ıçın yeterlı bırıkım ığlandı, Cumhurıyet devrımının gerçek demokrasıyeJonuşmesıne ramak kaldı ama devletın tepesınde aturkalık gırla En başta Turkıye Cumhurbaşkanı, Ameka dan Anadolu ya veryansın edıyor Hıç kuçumsemeyın Dışarıdan ıçerıye doğru bır buyuk jjcun ruzgârlarında yelken açmaya çalışmak Turkı^ gıbı ekonomısı buyuk çapta dışa bağımlı ulkelerde ç< geçerlı sıyasettır, Amerıka nın Sesı Kurtçe yanlara başlarken Turkıye Cumhurbaşkanı nın TRT den<urtçe yayın ıstemesı raslantı değıl Vaşıngton un nozını lyı tuttuğuna ışarettır özal yetkısı yokken Amerıka da "jrkıye hesabına polıtıka uretmeye çabalıyor Eskıder MSP de Erbakan ın adayı ıdı bızım cumhurbaşkanmz, şımdı oyle anlaşılıyor kı kafasında bugun de mıllt yerıne ummet taslağı var Turkıye yerıne Osonlı nakışları mantığını renklendırıyor daha da otesBeyaz Saray a Turkıye ye yonelık polıtıkasında yol gsterıyor, taktık verıyor ı Pekı özal ın hesabı ne? Sureklı gundemde kalmak Turkıye y^onetıyor ızlenımını vermek her gun adını duyurma ıçın ortalığın karışmasını goze almak kışısel bır tutkunudur? Sayın Cumhurbaşkanı hastalandığı ıçın berten sonra tufan mı dıyor Yoksa Amerıka dan Turkıye ye yonek eğılımlerın ağırlık noktalarını vurgulayarak gelecee donuk bır yatırım mı yapıyor"? Turkı ulkeler gezısıne çıkan Başbkan Demırel sanırım bu soruların yanıtlarını da arıyorkoalısyon ortağı Inonu de olayın ardındakı gerçeklen boyutlarını umarım hesaplamaya çalışıyor ulkemız ırıhınde şımdıye kadar gorulmemış bır seruven yaşnıyor, hukumetın başı Asya da Dışışlerı Bakanı y dolaşırken Cumhurbaşkanı Amerıka da sıyasal ıktıdfla rekabete gırışıyor • Uğur Mumcu'nun dunku Mıllıyette yay^ılanan yazısının başlığı ılgınçtı Prostatın manevı şahsıyetı' Sevgılı kardeşımız Uğur Mumcu mayıa ılk haftası Cumhurıyettekı koşesıne yerleşıyor prosltın manevı şahsıyetını vurgularken de Turkıye Cumhuyetı devletının en ust katlarında ne gıbı operasyonlaln yapıldığını anımsatıyor Bana sorarsanız bızım en (lyuk hastalığımız ıktıdarın yuksek katlarında gorev anış olanların hıç durmadan konuşmalarıdır gun Bçmıyor kı devlet buyuklerımız konuşmasınlar dema verme.sırvler soyleşmesınler nutukatmasınlar i ,,, Konuş Konuş Konuş j Lafa ne meraklı kışılermışız bır gun İln'u n'uşmasak, televızyonda arzı endam etmesek Çatlayacağız Bılmem kı bu hastalık hangı organımızı hızlı çalışmasından kaynaklanıyor"? Prostattan mu afra kesesınden m ı ' Onıkıparmakbağırsagından mı Karacığerden mı? Beyınden mı'' ?ENCERE Bozukluk!.. ARADABIR Prof.Dr.CAFER İB ANOĞLU (Ege Üni. Fen Fakültesi) ARTIK YAŞAMINIZDA Kı M VAR Mayıs sayısından seçm ler. • Duygu ASENA, Fıkrı SAĞLAR la konu ÖZAL, devletın çalışmasını engellıyor ' Kadır İNANIR la <ADİRİZM" Yaşadık I Elmayı kım verc , ayvayı kım yedı • Erkekler meme sever • Turkan AKYOL un dıkkatıne Medenı kanun degışmezse kadınlar evlenemeyecek • Erkegın en büyuk sorunu • 92 Jean savaşlan • Tıklılerden mısınız9 • Cınsel doyumsuzluk kadınları şışmanlatıyor • Aydın aydına karşı En 1yı talkshovv hangısı9 I Slerlın, en sınsı ılerleyen para • Bızden Sıze de Erdal Atabek ten duygululuk, duygusallık, duygusalcılık • Femınızm evlere gırdı • Yakışıklı preıssı öpmeden önce bır suru salagı öpmek j SAĞLAR'a göre, Nasıl Yetiştiriyoruz? Unıversıtelerımızın kuruluşlarından bu yana kendı oğretım kadrolarını nasıl oluşturacakları, genç bılım adamlarını nasıl yetıştıreceklerı tartışmaları surmektedır özellıkle 1933 unıversıte reformunu ızleyen yıllarda Avrupa dan çeşıtlı dallarda bellı bır akademık karıyere ulaşmış bılım adamlarının unıversıtelerımıze gelmelerı ulkemızde yetışen bılım adamı sayısının hızla artmasını sağlamış bılımsel duzeyı de nıtelık olarak azımsanamayacak bır noktaya getırmıştı 1960 lı yıllardan sonra Batı ulkelerıne lısansustu eğıtım ıçın çeşıtlı dallarda yenıden çok sayıda oğrencı gonderılmeye başlandığını goruyoruz Bunlann bır bolumunun doktora sonrası ulkemıze dönduklerınde oradakı bılımsel ortamı, laboratuvar ve araştırma olanaklarını burada bulamamaları nedenıyle uyum sağlamakta zorlandıkları ve yenıden Batı ulkelerıne donduklerı ya da donme yolları aradıklarına tanık oluyoruz Unıversıtelerımız 1981 yılında yururluğe gıren 2547 sayılı YÖK yasasıyla yenıden bır yol arayışına gırmıştır Bu yasanın 19 maddesı gereğınce unıversıtelerde lısansustu eğıtım ve öğretım gorevı rektorluklere bağlı enstıtulere verılmıştır 41 saVı)' Yukse'k öğretım Kurumları Teşkılatı Hakkında Kanun • ' .ukmunde Kararname ıle unıversıtelerımızde sosyal bılımleC, sağlık bılımlerı ve fen bılımlerl olmak üzeı'e uç ayrı enstıtu kurulmuştur 1983 yılında kuruluşlarını tamamlayan bu enstıtuler, yalnızca kendı unıversıtelerının oğretım elemanlarını yetıştırmekle sorumlu kalmayıp otekı unıversıtelerımızden gelen ısteklerı de değerlendırerek yenı kurulmuş unıversıtelerın araştırma gorevlılerının lısansustu eğıtımlerını de ustlenmışlerdır Yerınde bır duşunceyle oğretım elemanlarının çağdaş bıl gılerle donanmış olarak yetıştırılmesı umuduyla kurulan bu enstıtuler onyılayaklaşangeçmışlerıyleneleryapmış hangı genç yeteneklerı bulup ortaya çıkartmışlardır'? Bu konunun tartışılması zamanının gelıp geçmek uzere olduğu kanısındayız Kuruluşlarından bu yana lısansustu eğıtımının nıtelığının ne olacağı konusunda hıçbır çalışma yapmayan enstıtulerımız bu gorevı yalnızca bır oğrencı burosu gorevı gıbı algı lamış, eğıtımın nasıl olması gerektığını tamamen bolum başkanlarının yetkısıne bırakmıştır Bu durumdaözellıkle ekders ucretlerının yururluğe gırmesıyle lısansustu eğıtım ve oğretım bır ek gelır kaynağı olarak gorulmuştur Lısansustu eğıtımoğretımıne katkıda bulunacak oğretım uyelennın, bılımsel yayınlarıyla kendılerını kanıtlamış bılım adamları arasından seçılmesı gerekırken bılımsel araştırma etkınlığı bulunmayanlar yeğlenır olmuştur Bununla da kalınmamış lısansustu öğrencılerıne oğretım uyelennın odalarında heroğrencıye ayrı ayrı dersler verılmeye başlanmıştır Kımı oğretım uyelennın lısansustu oğrencı sayısı ve açtığı dersler oylesıne çoğalmış olacak kı oğretım uyesı, yuksek lısansta okuttuğu derslerı doktorada okuttuklanyla karıştırır duruma gelmıştır Boyle bır oğretımın sınavları da elbette bundan farklı ola mazdı Yuksek lısans tezı, doktora yeterlık ve doktora tez sınavları o konuyla ılgılı oğretım uyelerıne bıle duyurulmadan danışmanların ozel odalarında, o bolumun oğretım uyelerıne bile kapalı yapılır duruma gelmıştir Durum ılgılı enstıtulerın yönetıcılerıne bıldırıldığınde Bolum başkanı ıstemıyorsa ısrar etmeyın denılebılmıştır Ooktora sınav jurısının en az bir uyesının o unıversıte dışından olmazorunluluğu yonetmelıklere konulmuş, ama junye seçılen uye, sankı Sayın Doğramacı'nın Bırzıraatçıdendepekâlâtarıhprofesoruolur ozdeyışıne taş çıkartırcasına, konuyla hıç ılgısı olmayan belkı lısans duzeyınde bıle o dalla ılgılı oğrenım gormemış profesorlerlmızden olabılmıştır Enstıtulerimızln bugunku durumundan umudunu kesmış gorunen öğretım uyelerımız temel bılımlerde bılım adamı yetıştırme gorevının unıversıtelerden alınarak TUBİTAK a bağlı olarak kurulacak temel bılımler araştırma enstıtusune verılmesını onermektedırler Bu elbette guzel bır duşuncedır Ancak boyle bır enstltunun başlıca gorevını Batı da benzerlerınin olduğu gibi yuksek duzeyde araştırma yapmak doktora sonrası genç bılım adamlarına araştırma olanakları sağla mak ve onları her yonden desteklemek şeklinde algılayabılırlz Bılım adamı yetıştırme ve unıversıtelerın gelecektekı kadrolarını hazırlama gorevı yıne unıversıtelerın omuzlarında olmalıdır Unıversıtelerarası Kurul unıversıtelerımızın yoğunlaştığı Istanbul, Ankara ve Izmır gıbı merkezlerde uluslararası duzeyde en çok uç lısansustu enstıtusu açmalıdır Bu enstıtulerın yönetse! ve akademık kadroları, tek ve şaşmaz belırteç bılımsel yayınlar alınarak seçkın oğretım uyelerınden oluşturulmalıdır Bu enstıtulerde Turkıye den ve çevre ulkelerden gelıp doktora yapacak genç yeteneklere eğıtımlerı suresınce her turluolanaksağlanmalıdır Unıversıtelerımızın ve araştırma kuruluşlarımızın laboratuvar ve kutuphanelerı bu öğrencılerın yararlanmalarına açık olmalıdır Enstıtulere yurtdışından tanınmış bılım adamları getırtılerek doktora öğrencılerıne ders vermelerı ve onlarla ıletışım kurmaları sağlanmalıdır Yabancı dıl sorunu enstıtuye gırışın daha ılk yılında çözulmelıdır Enstıtulerın çeşıtlı dallarındakı kontenjanları bölumlerın oğretım elemanları araştırma kuruluşları ve sanayının gereksınımıne gore belırlenmelı, buradan dıploma alan genç bılımcıler bu kuruluşlarda goreve başlatıImalıdır Enstitulerımızı bu şekılde yenıden duzenleyebılır yeteneklı unıversıte mezunlarımıza buralarda lyı bır bılımsel ortamın varlığını kanıtlayabılırsek bırçok dalda doktora yapmak ıçın yurtdışına gıtme eğılımını kırabılır, yurtdışında kazanılacak bılgı donanımını kendı ulkemızde çok daha ucuza verebıhrız Ancak teknolojık donanımı gerektıren kımı dallarda sınırlı sayıdaoğrencının yurtdışına gonderılmesı gereklı olabılır Ulkemız özellıkle universıtelerıyle çagı yakalamalı, bılımı gerıden ızleme alışkanlığından kurtulmalıdır zorundasın • Hormonlar alemınde gezıntı, Şef Hıpofız • VVanted Sevgılı «Seks hakkında erkeklerın merak ettıklerı şeyler • Aşk yarım kalırsa unutulmuyor • Bakanlıklardan umut yok Şans mı, tesaduf mu 9 Tacızsız bır gece Içınızın fotografı çekılıyor BUYÜK UYÜ KAYBIMIZ Sevgılı babam, e^ım, değcrlı ırBan, ressam < KİMÎN KtMLtĞİ DoğufUi 1 Nlsan Burcu: Koç Ooğumytıiı Mülıyct Aıksl rizlkaal Öıalllkleriı Kenklı 17ü grarn laklı kuje kapak, 80 gram kuje ıç sayfalar, 30x22,5 boy, amerıkan cıll Madani durumuı Ozgür Kifilik SzeUiklarlı lıder, cesur , atak, nejelı, esprılı, arajuncı çalışkan, akdlı, /ckı ilerıci, çckıcı, etkllcyid, dürüst ve de bıra7cık bcncıl, bırazcık da cadı Hamllt t Tüm okurlar Kim "cadılar "ı Cadıcada... • Demırel ın ayakkabısına ne oldu 9 Iç yuzunu açıklıyoruz1 Ayrıca...Kım'lık, sanat, burç, fal kımlergeldı kımler geçtı kımı günler, kımden kıme neden seçlı bızden kıme BURHAJX UYGUR'u kaybettik. I Cenazcsıcumartesı günü Söğütlü^şme Camırndcn öğle namazından s#nra kaldmlarak MaltepcGulsuyı Mezarlığı'na defnedılecekür Acımızduyurulur. EŞlOCLUve KARDEŞLERİ duygu asena ve ekibi sadece KÎM'de Kulak verin. YA BARBARLIK, YA SOSYALİZM! 1 1 [üsı^fl©giiii TALAT Ö ZEL TURHAN S A V AŞ VE ' YENIDUNYA ÇI7CI7 KADINERKEK İŞÇİLER... ZİNCİRLERİNİZDEN BAŞKA KAYBEDECEK BİRŞEYİNİZ YOK! KAZANACAĞINIZ YENİ BİR DÜNYA VAR! G.G. ile girdıgım ıddiayı kaibetnuş bulunu.yorıım. bskı halımi korumaktıyım. A.T. T E R Ö R KONTRGERİLLA Ilhan Selçuk'un Önsözü ile 'Bir gayri nızami kuvvetin yeraltı unsurlan, kai(t olarak kanunı statdye sahıp degıldır • (Genelkurmay ST 31 15 Sımgelı Gaynnızamı Kuvvctlere Karyı I larckct Talunnamesı, MaddeP) t ü m z a m a n l a r y a y ı n c ı l ı k ÇIKTI KALAN MUZİK YAPIM i. BLÛK UNKAPANI ISTANBUL TEL.: 512 35 13 FAX.:528 11 34 KEMA1İZ1VIİN D R A M Vedat Ncdiın Tor Ödemell gonderilmez. / 2 bası 10 000 lıra (KDV ıçınde) Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad 39 41 Cağaltğlu tsıar