Katalog

26 MİSAN 1992 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Penı, ABD uçağını vurdu • ^ASH1NGTON (AA) - Peru.ABDHava Kuvvetleri'ne ait C-l 30 tipi maliye uçağna ateş açtı. ABD Savunma Bakanhğı sözcüsü, Amerikan uçağına, Peru Hava Kuvvetleri'ne bağlı bir uçakta makineli lüfekle ateşaçıldığını, vurulan uçağın Peru'nun kuzeybatısındaki Talara kentı yakınlanndaki bır larlaya zorunlu iniş yapUğını açıkladı. Sözcü Pete VVillıams. ucakta bulunan mürettebattan, birininkayıp, skisinın de yaralı olduğunun öğrenildiğinı belırtti. fakat uçakta kaç kişi olduğu ve mürettebatın kimlikleri konusunda bilgi vermedi. Avusturya'da seçim var • VİYANA(AA)- Avusturya'da cumhurbaşkanlığı seçiminin ılk aşaması hugün gcrçekleştinlecek. Avusturya halkı, 6 yıllık görev süresi dolan VValdheim'ın yerine yeni cumhurbaşkanını seçmek üzere sandık başına giderken sonucu ikinci aşamaya kalması beklenen seçime, parlamentoda grubu bulunan 4 parünin desteklediği 4 aday katılıyor. Devrik kral ülkesine döndü. • SL'CEAVA(AA)- Romanyanın devrik kralı Michael,45senelik sürgünden sonra paskalya kutlamalanna katılmak üzere ülkesine giui. Başkent Bükreşın440km kuzeydoğusundaki Suceava kentine uçakla gelen eski kral, komünistler 1947 yılında tacınıelinden aldıklanndan beri İsviçre'de yaşıyordu. Eşi Anne ile bırlikte Romanya'ya gelen eski kral Michael.icilisenin paskaha kutlamalanna katılacak. Irak Çekiç Güç'ü • BAĞDAT(AA)-Irak, Türkiye topraklannda konuşlandınlan.ve içinde Amerikan, İngılız ve Fransız güçlerinin yer aldığı "Çekiç Güç""ün varlığını eleştirdi. Irak yönetimi resmi sözcûsünün İNA ajansı tarafından yayımlanan açıklamasında, bu gücün. Irak'ın egemenliğine bir tehdit ve Irak'ı istikrarsızlığa sürüklemeyi hedef alan bir komplo olduğu ilen sürüldü. Türkiye'nin "sömürgeci devlctlere topraklannı. Irak a zarar vermeye yönelik eylemler için bir atlama tahtası olarak kullanmalanna izin \ermemeye" çağnldığı açıklamada, Washington. Londra vc Paris'in bu gücü Türkiye'de tutmak için ileri sürdükleri bahanelerin geçersiz olduğu öne sürüldü. ABD'de deprem • EUREKA (AA) - ABD'nin California eyaletinin kuzeyinde dün şiddetli bir deprem oldu. Reuters Ajansı depremin şiddetini Richter ölçeğine göre 7.0 olarak verdi. Yol açtığı hasar henüz bilinmeyen depremin merkezinin Eureka'run yaklaşık 56 km. güneyi olduğu saptandı. Deprem merkezinin yakınlarında bulunan Ferndale'da yer yer yangınların çıktığı bildirildi. Tacikistan kaynıyor • MOSKOVA(AA)- Tacikistan'da muhalefetin baskısı üzerine parlamento başkanının istifa etmesinden sonra bir aydır süren yönetim aleyhtan gösterinin önceki . gün dagılmasına rağmen, gerginliğin dün yeniden arttığı bildirildi Bern hükümeti,Türk Deniz KuvvetlerTnin fırkateynlerindeki uçaksavarlara yönelik ambargoyu kaldırdı İsviçresilalı anıbargosıııuı yumıışattı • Bern hükümetinin karan, Türkiye'ye karşı 1990'dan bu yana uygulanan ambargonun tümüyle kaldınlmasına "yeşil ışık" yakılması şeklinde değerlendiriüyor. yorlar. ADEM SAĞLAM BERN - Silah satışlan düşmeye devam eden İsviçre, Türkiye'ye yönelik ambargo uygulamasmı yumuşattı. Türk Deniz Kuv- vetleri"nin flrkateynlerinde kullanılacak uçaksavar silahlanna yönelik olarak ambar- gonun kaldınlması, İsviçre'de tartışmalara yol açtı. Bu uygulama, Türkiye'ye karşı 1990'dan bu yana uygulanan ambargonun tamamen kaldınlmasına "yeşil ışık" yakıl- k d l d i l i Tük kili İsviçre Savunma Bakanhğı Hukuk Büro- su Başkanı François Godet. Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, "İsviçre'ııin çeşitti baskı- İar sonucu almak zonında kaldığı Türkiye'ye yönelik savaş matzemesine sattş Lzni çıkar- tılması karan, çeşitli tartoşmalan da birtikte getirecek" dedi. İsviçre'deki savunma bakanhğı kaynak- lan. Almanya'nın Kürtlerin yaşadığı Gü- neydoğu bölgesinde Alman silahlannın sivil- lere karşı kullamldığı gerekçesiyle Türkiye'- ye silah gönderilmesinin askıya alındığı dö- d ü d l i i k S maşı olarak değerlendinliyor. Türk yetkili- ler, İsviçre'nin ambargo uygulamasının "fiili- nemde gündeme gelen izin karannın Savlın- yatta bütünüyle işlemediğine" dikkat çeki- ma Bakanbğı içinde uzun tartışmalardan sonra çıktığını beürtiyorlar. Yaklaşık bir ay önce ahnan kararda, silah- lann "sivil halka karşı kullanılmamasT kaydıdadüşüldü. Kaynaklar, İsviçreninen büyük silah fırması olarak taıunan Oerli- kon-Bührle'nin Türk Deniz Kuvvetleri'nin flrkateynlerinde kullanılacak uçaksavar si- lahlan ile Türkiye'de üreülmekte olan zırhlı piyade muharebe araçlanrun kule silahlannı satmak istemesinin, İsviçre'nin ambargo ka- rannı yumuşatmasında etkili olduğunu bil- diriyorlar. Godet, silah satış izni verilmesini "iki filke arasında tesis eden güven ve karşdıklı anlayış- tan" kaynaklanan bir tutum olduğunu be- lırterek, "silah satışına yönelik ambargoyu kaldınrken Türkiye'deki insan haklan >e de- mokrasiyle ilgili gelişmelerden hareket etme- dik" dedi. İsviçre 1989-1991 yıllan arasında Türkiye'ye Jcarşı üç kez ambargo karan almıştı. En son 1991 yılında Körfez Krizi sa- vaşında "İsviçre'nin gerginlik bölgeierine si- lah satmaması" ilkesinden hareket edilerek konan ambargo haziran aymda kaldınlmış, ancak daha sonra insan haklannın ihlal edil- diği gerekçesiyle tekrar yürürlüğe konmuş- tu. Ankara büromuzun bildirdiğjne göre Türkiye, İsviçre'nin ambargo kararlanrun genellikle iç kamuoyuna yönelik olarak alındığını belırterek kararlann "fiiliyatta U- mamıyla işlemediğine" dikkat çekiyor. Am- bargo kararlanna rağmen İsviçreli ve Alman fırmalann Ankara'da uzun süredır savunma t>unayi projeleri konusunda lobicilik yaptık- lanna dikkat çeken vetkililer. "Bu ülkelerin finnaları açısından ticaret her zaman siyase- tin önûndedir" yorumunu yapıyorlar. Yetki- liler, İsviçre'nin tutumundaki yumuşa- manın, Almanya'nın tutumunun sertleştiği bir döneme rastlaması nedeniyle siyasi an- lamının, ambargonun etkisine oranla daha önemli olduğunu belirtiyorlar. Türkiye'de Amerikan FMC fırmasıyla or- tak olarak üreülmekte olan 650 adet zırhlı piyade muharebe aracınm kulesinde yer ala- cak silahlar için açılan ihaleyi İsviçre'nin Oerlikon fırması kazanmışü. Ambargo ka- rarlanndan sonra, Oerlikon fırması bu araç- larda kullanılacak olan 75 adet silahı İtalya'- daki bağlı fırması olan Oerlikon Italiana fir- ması üzerinden göndermişti. Savunma sa- nayii kaynaklan, bu proje ile ilgili olarak ge- riye kalan silahlann Oerlikon dışında bir fir- madan alınacağını, bu amaçla Amerikan Bushmaster firması ile görüşmelerin devam ettiğini bildiriyorlar. Bosna-Hersek'teki çatışmalara dışandan yapılan müdahalelere derhal son verilmesi istendi Güvenlik Konseyi'nden Sırplara uyarı • BM Güvenlik Konseyi tarafından yapılan baş- kanlık açıklamasında, Bosna-Hersek'e komşu hükümetlerin (Sırbistan ve Hırvatistan) bu cumhu- riyetteki çaüşmalann dur- durulması için düzenli dü- zensiz tüm silahlı güçlere destek vermemesi istendi. Dış Habeıier Servisi - Sırbis- tan, Bosna-Hersek'teki çatış- malara ilişkin tutumdan ötürü uluslararası arenada gide- rek yalnız kalıyor. BM Güven- lik Konseyi de dün bir baş- kanlık açıklaması yayımlaya- rak üstü kapalı bir biçimde Sır- bistan'ı uyardı. Başkanhk açık- laması, Bosna-Hersek'in kom- şulannı (Sırbistan- ve Hırvatis- tan) çatışmalara müdahale et- memeye ve ordu ve miks güçle- rini desteklememeye çağırdı. Açıklamada, Bosna-Hersek'e dışandan yapılan müdahalenin derhal durması istenirken kom- şu hükümetlerin çatışmalann sona erdirilmesi için tüm nüfuz- lannı kullanmalan ve güç kul- lanımını kınamalan istendi. Konsey. aynca Bosna-Her- sek'e komşu ülke hükümetleri- nin, düzenli vedüzensiz tüm as- keri birliklere destek vermeme konusunda bu ilkeler çerçevesinde hareket etmeleri gerektiğini bildirdi. Açıklamada, ilgili taraflara derhal ateşkese uymalan çağnsında bulu- nulurken hangi taraftan gelirse gel- sin ateşkes ihlallerinin kınanması is- tendi. Aynca taraflara, insani yar- dımlann gerekli yerlere ulaştınlması- na yardımcı olmalan ve işbirliği yap- malan çağnsında bulunuldu. Güvenlik Konseyi, taraflann 12 Nisan 1992"de Avrupa Topluluğu'- tybosna'daki son çatışmalarda yaşamuu yitiren Müslüman mOisleriçin düzenlenen ceoaze törenlerinde acı, Sırplara karşı nefrete dönüşûyor. nun ginşırruyle ımzalanan ateşkes anlaşmasına tam olarak uymasını is- tedi ve topluluk ile Birleşmiş Millet- ler Genel Sekreteri'nin taraflann ateşkese uymalan için gösterdiği ça- balan desteklediğini bildirdi. BM Genel Sekreteri Butros Gali, önceki gün yayımlanan raporunda, Bosna-Hersek'teki uyuşmazlık ve çatışmalardan tüm taraflann sorum- lu olduğuna inandığını bclirterek ateşkese uyulması çağnsında bulun- du. Gali, özel temsilcisı Cyrus Vance'- ın gecen haftalarda Saraybosna da- hil bölgeye yaptığı temaslann ışığın- da hazıriadığı raporunda, Bosna- Hersek'te catışan taraflann 12 nisan- da vardıklan pnlaşma çerçevesinde kararlaştınlan ateşkesin derhal yü- rürlüğe konmasını istedi. Gali, Van- ce'ın bu anlaşma çerçevesinde ana- yasal düzenlemelerin uygulanması gerektiği biçimindeki görüşünü pay- laştığını belirtti. Raporunda Vance'ın Bosna-Her- sek Devlet Başkanı Alia İzzetbegoviç başta olmak üzere tüm ilgili taraflar- la görüştüğünü hatırlatan Gali. özel temsilcisinin gözlemleri doğrultu- sunda, bu cumhuriyetteki koşullann şu an bölgeye BM Banş Gücü yerleş- tirilmesi için uygun olmadığını belirt- ti. Bu arada Sırbistan yönetimi Bos- na-Hersek'e saldında bulunduğu yo- lunda AGİK tarafından 16 nisanda kendisine yöneltilen suçlamalan red- detti. TANJUG ajansınca yayımla- nan hükümet bildirisinde, AGİK uz- manlanndan birheyet oluşturulması ve Bosna-Hersek'e gelerek olaylan yerinde incelemesi önerildi. Öte yandan Bosna-Hersek'te yü- rürlüğe giren ateşkese karşın önceki gün de süren çaüşmaiann büyük öl- çüde durulduğu gözleniyor. Başkent Saraybosna'da çaüşmaiann önceki gece geç saatlerden itibaren kesildiği, dün kısmen de olsa sakin bir gün ya- şandığı bildirildi. İki rakip lider, Ahmed Mesud'la, Hikmetyar'ın savaşçılan karşılıklı mevzilendiler Afgan başkeııti rakip mücahit gruplarm eliııde • Ahmed Şah Mesud'un mücahitleri Bakanlık Sa- rayı ile havaalanım depetimi altına alırken, Hikmet- yar'a bağlı birlikler İçişleri ve Savunma Bakan- lıklarını ele geçirdiler. Dış Haberler Servisi - Afgan mücahit liderleri, aralanndaki görüş aynlıklanru bir yana ite- rek Kâbil hükümetinden yöne- timi iki gün içinde devralmak üzere 50 kişiiik bir geçici konsey oluşturduklanru açıkladılar. Ancak Peşaver'den yapılan bu açıklamaya karşın radikal İs- lama Hizb-i İslami üderi Gul- beddin Hikmetyar'ın anlaşmayı kabul etmediği bildirildi. Kâbil hükümeti ise Peşaver'de vanlan anlaşma uyannca iktidan "ge- çici konsey"e devretmeye hazır olduğunu bildirdi. Bu açıklamalann ardından Hikmetyar'ın büyük rakibi Ah- med Şah Mesud'un mücahitleri dün Kabil'cgırip Başkanlık Sa- rayı ile havaalanım denetim al- tına alırken Hikrrletyar'ın mü- cahilleri de içişleri ve savunma bakanhklanru ele geçirdiler. Böylece iki rakip lidenn müca- hitleri, elleri silahlann tetiğinde" karşı karşıya beklemeye baş- ladılar. Reuter'in muhabiri gönderdiğı haberde Başkanlık Sarayı'na girerken karşısına ansızın Mesud'a bağlı 20 dola- yında mücahiün çıktığını bil- dirdi. Mücahitler, muhabire, saraya arka kapıdan girdıklen- ni söylediler. Kâbil'de bu gelişmeler olur- ken 50 kişiiik geçici konseyin başkanlığına seçilen mücahit li- deri Sigbetullah Mücedidi, Pe- şaver'de gazetecilere yaptığı açıklamada Gülbeddin Hik- metyar'ı anlaşmaya katılmak için ikna etmeye çalıştığmı söy- ledi. Dün Peşaver'de mücahit liderlerinin "geçici konsey" ko- nusunda anlaştıklannın açık- lanmasının ardından bir açıkla- ma yapan Gülbeddin Hikmet- yar'ın sözcüsü, Hızb-i İslami örgütünün anlaşmayı kabul et- mcdiğiru bildirdi. Sözcü, geçici konseye ilişkin planı çok kan- şık bulduklannı belirtti. Anlaş- mada 50 kişiiik geçici konseyin iki gün içinde iktidan devral- ması ve iki aylık bir süre için ül- keyi yönetmesi öngörülüyor. Hikmetyar, mücahitlerden ku- rulu bir hükümetin yönetimi hemen devralmasını istiyor ve geçici konseye gerek olmadığını öne sürüyor. Ölc yandan Tahran merkczli Afganıstan islami Vahded par- tısinin üderi Abdülhak Şafak, tek başına harekete geçen mü- cahit gruplannın başanlı ola- mayacaklannı bildirerek "Ül- kemizin geleceği için birlik ve beraberlik içinde hareket etme- liyiz"dedi. Avrupa Konseyi Ankara'nın demokrasi pakedine destek• Avrupa Konseyi Genel Sek- reteri Catherine Lalumiere hü- kümeti demokrasi pakedini olumlu karşılarken Konsey'in Kıbns konusunda da ılımh yak- laşım içinde olacağı işaretini verdi. HALUK GERAY ANKARA - Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Cattaerine Lalumiere, hüküme- tin demokrasi ve insan haklan paketinin, konseyin "dilekleri" çerçevesinde oldu- ğunu söyledi. Lalumiere, konseyin Kıb- ns konusunda da ılunü bir yaklaşım için- de olacağı sinyallerini verdi. Lalumiere, Türkiye'nin konsey başkanlığı sırasında eski Sovyet cumhuriyetleriyle Avrupa arasında "köprii" rolü oynaması için önemli fırsatlar çıkacağını söyledi. Türkiye'nin mayıs ayında Avrupa Konseyi dönem başkanı olması öncesin- de bir günlük çalışma ziyareti için Anka- ra'ya gelen Lalumiere, dün Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, Türk yetkililerin, Türkiye'nin Avrupa ve yakın bölgesin- deki rolünün ve önemli coğrafi konumu- nun bilincinde olduklarını gördüğunü söyledi. Lalumiere, görüşmelerinden özellikle Kafkaslar, Balkanlar, Karade- niz havzası ve Avrupa Konseyi ile Türk- iye ilişkilerinin ele alındığını bildirdi. Hükümetin insan haklan ve demokrasi alanında hazıriadığı paket konusundaki sorumuzu yanıtlayan Lalumiere, görüş- tüğü bütün yetkililerin ve farklı partiler- den milletvekillerinin birbirleriyle uyum içinde olduğunu söyleyerek şöyle konuş- tu: "Türk hükümetinin iradesi bu yön- dedir. Ben, bütun bunlan duymaktan çok mutlu oldum. Aslında, Türk hükü- metinin gercekleştirmek istedigi atıhmlar, Avrupa Konseyi'nin bugüne kadar olan dilekleri çerçevesioe oturuyor. Bu pake- tin bir an önce kabul edilmesi bizier için büyük bir mutluluk kaynagı olacaktır." Lalumiere, dün ve önceki gun TBMM Başkanı ve Cumhurbaşkanı Vekili Hü- samettin Cindoruk, Başbakan Süleyman Demirel, Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin, İçişleri Bakanı tsmet Sezgin, Adalet Ba- kanı Seyfi OkUy ve Turk parlamenter- lerle gorüşmelerde bulundu. Kıbns Mücahitler yıllar sonra dün Kabil'e girdiler. Başkente girenler arasında bulunan Şii bir mücahit grubu, Ayetullah Humeyni'nin posterinin önünde hatıra fotoğrafı çektirdi. Lalumiere, Kıbns konusunda Avrupa Konseyi ile Türkiye arasında çeşitli so- runlar yasandığınm hatırlatılması üzeri- ne, şu yorumu yaptı: "Türk hükümet yetkilileriyle yaptıgım gorüşmelerde bu konu da ele alındı. Avrupa Konseyi'nin dikgi bütün taraflann uygun bulacagı bir çözümün bulunmasıdır. Şimdiki durum- da Kıbns'ta şiddet olayı olmamasına rag- men, oradaki durum ne Türkiye ne Av- rupa ne de oradaki halklar açısından olumlu dunımdadır. A\nıpa Konseyi, BM Genel Sekreteri'nin başlatUğı sureci rahatsu edici bir tutum içinde olmaya- caktır. Tam tersine genel sekreterin çö- zümünü destekleyici yönde olacaktır." Lalumiere'in bu sözleri, İspanyol sosya- list milletvekillerinden Alfonse Cuco'nun hazıriadığı Kıbns raporunun "yumuşatılacağının" işareti olarak de- ğerlendiriliyor. 1 1 AMLUNUN ARDINDAKİ KADIN MİLİTANLARLA KONUŞTUK... ÜNLÜ EYLEMCİ AKREP NALAN: "ÇOKAĞIR BEDEL ÖDEDİM" • A'DAN Z'YE ALO - SEKŞ ÖYKÜLERİ... SONUNDA "ALOCULAR" DA KAPIŞTI! • DİNDE REFORM OLMAZ1 • KİM HANGİ ARPALIĞA YERLEŞTİRİLDİ: TAM LİSTE • ANAP KAYNIYOR: SEMRA ÖZAL'IN İSTİFASI MAYISTA • ŞAĞ TABAN DYP VE ANAP'IN BİRLEŞMESİNİ İSTİYOR • KÜRTLERİN KÜLTÜREL SERBESTLEŞMESİ SANCILI BAŞLADI • TÜRKİYENİN EN ÇOK TARTIŞILAN SAVCISI KADİR İNANIR ELEŞTİRİLERİ NOKTA'DA YANITLADI • PUNKLAR'IN MUCİDİ VlVlENNE WESTWOOD NOKTA'YA ANLATTI "DUZEN DEĞİŞMİYOR" • "AHMAKLAR SANTRALİ" ALİAĞA İÇİN KARAR ZAMANI • DIŞARI KAÇIRILMA SIRASI HAMAM KURNALARINA GELDİ • AFGAN MÜCAHİTLERİ YOL AYRIMINDA • NEW YORKTA AYRILIKÇI AKIMLAR ŞEHRİ BÖLMEK İSTİYORLAR • İNGİLTERE'NİN HIRSIZLAR jk KRALİÇESİ HKK IIAFTA İKİ I)KK<;İ. Ermenistan'ın Moskova temsilcisi Türkiye soykınmıtamsın 9 • Feliks Memikonyan,Türkiye'nin sözde soykınrnı tanımaması ve Ermeni hallandan özür dilememesinin, ilişkilerin gelişmesinin önünde engel oluşturduğunu söyledi. MOSKOVA (AA)- Ermenis- lan'ın Rusya'daki daimi temsilcisi Feliks Memikonyan, Türkiye'nin sözde soykınmı tanımaması ve Ermeni halkından özür dileme- mesinin. iki ülke arasındaki ilişki- lerin gelişmesinin önünde engel oluşturduğunu söyledi. Memikonyan, Moskova'da yuyımlanan Ncza\isima\a (Ba- ğıniMz) gazetesinde dün yer alan makalesinde. I915"tc Osmanlı İmpardtorluğu'nda 2 milyona ya- öldüriildüğüükın Ermenının öldüriildüğünü ıddia cderck. Ermenistan toplu- munun büyük bölümünün. Tiir- kiye'nin sovkınmı kabullenmesı- ni. ılİ!)kık:rin ^lişmesi için bir şan olarak uördüğünü kaydetli. Dağbk Karabağ sorununun soykınm meselesini" güncelleşür- diğini " savunan Memikonyan. Ermenilerin " Tarihsel'yaralan " yüzünden Karabağ'da şiddetli bir biçimde çarpıştıklanru söyledi. Memikonyan. Karabağ'da çarpışmalann şiddetlendiği dö- nemlerdc Türkiye'de Ermeni aleyhtan bır kamuoyu oluşiuğu- nu da savunarak. iki ülke arasın- daki ilişkilcrdc bu olgunun bir gcrçck olarak dıkkatc abnması gerektigni kaydetti. Memikonyan. Karabağ soru- nunun da Ermenisiun veTürki\e arasındaki ilişkilerin düzelmesini zorkıştırdığını ifadc cderck. iki ül- kenin " Birbirlennecülümsedikle- rini. ama arkadan şüpheyle yak- kştıklanra ve birbirlerine güven- mediklenni" söyledi. Ermeni mılitanlarla Azeri güç- ler arasında son bir gün içindeki çatışmalardaon 10 kişi öldü. Bu arada Azerbaycan. Dağlık Karabağ'daki Ermeni militanla- nn. Şuşa kasahası ve çevresini kımyasal madde içeren roketterle bombaladıklanru bildirdi. Öte yandan Ermenistan Devlet Başkanı Levon Ter-Pelrosyan dün Şam'a giderek temaslanna başladı. Surive Devlet Başkanlığı sözcüsü tarafından vapılan açık- lamaya göre Tcr-Petrosyan dün Dev leı Başkanı Hafız Esad ile bir araya gc!dı. Görüşmede. ikili ıliş- kilcr ile uluslararası gelişmeler ele alındı. Görüşme konusunda ay- nnulı bir acıklama vapıldı. Ter- Pcirosyana, Dışişjcri Bakanı Raflî Övanisvan da eslik edıyor.