Katalog

26NİSAN1992PAZAR CUMHURİYET SAYFA KULTUR 11 5O0.yıl sepgisi KöltürServîsi-500.Y!İ Vakfı'nın kültürel etkinlikleri çerçevesinde 500. Yıl resim. heykel, seramik. batik veebru sergisi bugün Kadıköy Sanat Merkea'ndeaçılıyor. Sergide davetli olarak yapıtlan yer alan sanatçılar arasında Sara Aji, Dr. Musa Albukrek, Aron Elyakim Alkanlı, İno Arditty, Dalya Anter Baruh. Moiz Benezra, Öjeni Danon, Selma Rebeka Ertovi, Habib Gerez. Sara Hatem, Bubu Hayon. Bubi, Seyfı İşman, Suzan Kutiyel, Suzy H. Levy, Margaret Maim veOdet Sabanbulunuyor. 'Camille Claudel' KultürServisi- İstanbul Fransız Kültur Merkezi ve İstanbul Belediyesi Cemal Reşit Rey Konser Salonu i şbirlıği ile bugün saat 15.00 ve 19fXfda Cemal Reşit Rey KonserSalonu'nda, yönetmen Bruno Nuytten'nin 1968 yapımı •Camille Claudel'filmı gösterilecek. Isabelle Adjani ileGerard Depardieu'nün baş rolleri paylaştıklan film, heykel sanatına olan çılgın tutkusu ile ünlü heykeltıraş Rodin'e duyduğu aşk arasında kalan Camille Claudel'in dramauk övküsünü konu ediniyor. İİç sanatçıya dava • Kiiltür Servisi - Türk hafıf müzığı sanatçısı Nilüfer. şarkısını izinsiz kullandığı gerekçesiyle üç sanatçı ve iki plak şirketi hakkında loplam 92.5 milyon liralık manevi tazminat ve telif hakkı davası açtı. Nilüfer'in avukatı tarafından açılan beş a>n davanındilekçesinde, sözlerinı Nilüfer'in yazdığı ve bestesini Buğra Uğur'un yaptiğı"İnkârEtme"adlı parçanın izinsiz kullaruldığı belirtildi. Tiyatro adamı, şair ve yazar Güner Sümer'i on beş yıl önce yitirmiştik Yüreğinin müziği vardı yanında FATMA ORAN Ölümünün on beşinci yıldö- nümünde. anısı önünde bir ti- yatrocu selamıyla eğildiğimiz Güner Sümer; Ankara-Nallı- han'da, 18Mart 1936'daherkes gibi geldi dünyaya; göbekle. Göbek kordonunu kestiler, po- posuna birkaç şaplak patlattı- lar. Merhaba. Yeryüzündeydi. Dümensiz bir gemi. Yıldızİara baktı, sonra göbeğine. Gözler vardı her yanında. Sürekli bir akım. Bir deri değişürme. Yalnız bir adamdı. Yüreği- nin müziği vardı yanında. Söy- leyecek şeyi olduğunda yazıyor, verecek şeyi olduğunda veri- yordu. Uzun konuşmazdı, çok da konuşmazdı. Orta boylu, irice yapılıydı. Kocaman bir çenesi vardı, bir de gevrek kahkaha- sı... Bencili. cimrisi, hodbini ol- maması gereken bir sanatın is- ta'sıydı: Tiyatrocuydu. Şairdi. Yazardı. Yönetmendi. Çevir- mendi. Hayatın kendisine sun- duğu küçük şeylerle mutluluk duymasını bilen nadir insanlar- dandı... İlk şiir ve öyküleri 1952-56 yıllan arasında Ahmet Oktay, Ferit Edgü, Demir Özlü, Hilmi Yavuz, Ece Ayhan ve Yılmaz Gruda'yla birlikte çıkardıklan Mavi dergisinde yayımlanan Güner Sümer, Şairier Yaprağı, Yelken ve L'fuklar dergilerinde öyküler. kısa oyunlar ve tiyatro eleştirileri yazdı. Brendan Be- han ve Maksim Gorki 'den çevi- riler yaptı. Öğrencilik yıllann- da. Ankara Hukuk Fakültesi'- nin tiyatro topluluğunda ve Ti- yatro Z'deçalıştı. Hukuk fakültesindeki öğre- niminı yanda bırakarak Paris"e • Yalnız bir adamdı. Yüreği- nin müziği vardı yanında. Uzun konuşmazdı, çok da konuşmazdı. Orta boylu, irice yapılıydı. Koca- man bir çenesi vardı, bir de gev- rek kahkahası. Bencili, cimrisi ol- maması gereken bir sanatın us- tasıydı, tiyatro- cuydu. Şairdi. Ya- zardı. Yönetmen- di. Çevirmendi. giden ve orada Dtıllin Okulu'n- da oyunculuk eğitimi gören Güner Sümer, Jean Vilar ve Ge- orges NVilson'a asistanhk yaptı. Paris dönüşü, İstanbul'da Asaf Çiyiltepe'nin öncülüğünde ku- rulan Arena Tiyatrosu'nda gö- rev aldı. Sahneye koyduğu oyunlarda ütiz tutumuyla dik- kati çeken Güner Sümer, kitap olarak da yayımlanan Yann Cumartesi (1962) adlı oyunuyla ünlendi. 1963'te Çiyiltepe'yle birlikte Ankara'ya giderek An- kara Sanat Tiyatrosu'nun kuru- luşuna katüdı; perdeyi Godot'yn BekJerken'le açtılar. Gizli Ordu, Bozuk Düzen, Mezarsız Ölüler, Ayak Bacak Fabrikası, Küçük Burjuvalar, Durand Bulvarı, Es- kici Dükkânı, Kuyruklu Yıkiız Altında gibi büyük yankılar uyandıran oyunlan bürada sahneledi ve rol aldı. Çiyiltepe'nin ölümünden üç yıl sonra ücret anlaşmazlığı yü- zünden grevc gidilmesinin ar- dından birkaç arkadaşıyla bir- likte aynjdı AST'tan. İstan- bul'a geldi, burada İstanbul Sa- nat Tiyatrosu'nu kurdu. Ol- madı. Aynı dili konuşanlann bir arada olmadığı yıllardı; 70'li yıllardı. Nefret, şiddet, önyargı, insan hayatına saygısızhk gibi şeyler vardı, insan haklanna saygısızlığın tablosu çiziliyor- du... İlk kez İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatrolan Kadıköy bö- lümünde 15Ocak 1964'te sah- nelediği; inandıncı bir dil ve du- yarlı bir üslupla yazdığı (Ana- dolu'dan İstanbul'a göçen orta halli bir ailenin sorunlannı konu alan) Bozuk Düzen adlı oyunu 23 Şubat 1977'de yine aynı tiyatroda bir kez daha sah- neledi. Bu, onun son tiyatrocu selamıydı. Altmış üç gün sonra, otuz se- kiz insanın ezilerek öldüğü o kanlı 1 Mayıs kutlamasına bir- kaç gün kala (bacaktan göv- deye yayılan akıl almaz bir kan- ser olayıyla) aramızdan aynldı. 27 Nisan'dı. Yüzeysel, üstünkörü, kolay yargılara varmaya çok yatkın insanlanmızın arasında yüreği- nin derinliklerinde yatan saf aşkı; o romantik saflığı aramayı sürdürürken o sonsuz şeflcat duygusuyla kendini sakınmayı unutup birçiçek kokusunun ar- dına düşebilen bir insandı; bir duygu durumundan bir başka duygu durumuna, öfkeden hüzne, azarlayıcı bir sözden saf bir yaşama sevincine ve bir ço- cuk içtenliğine geçişlerdeki baş- döndürücü beklenmediklikle... Eksilerek yaşıyoruz. Bizleri bir arada tutan bağlar kopmuş durumda ve bu bağlan sağlam- laştırnıak içimizden gelmiyor. Duygulanmızın en küçük bir parçasını bile ulaşürabileceği- miz kimsecikler yok... kalmadı. Martta doğup, nisanda dün- yayı terk eden Güner Sûmer- den bize kalan iki ciltlik (Tophı Eserleri-Ada Vayınlan) bir ki- tap, oyunlar (ölümünden sonra Hüzzam-Devlet Tiyatrolan, 1984-Tomris Oğuzalp/Baba İle Oğul, Hadi Çaman-Yüksel Gö- zen) ve ılle de anılar. Yaşanan ise 'orada' kalıyor işte... Not: Güner Sümer'i ablası Adalet Ağaoğhı'nun SessizUğin İlk Oesi adlı öykü kiıabmdaki Hüzzam Mavisi'nde, kitaba adı- m veren 'acıtıa' öyküde ve ka- dim dostu sevgili Demir Özlü'- nün öykü kitaplarında Krûngör' adıyla da bulabUirsini:, eğer da- ha yakından tananak isterse- ni:... Külebi'nin 75.yaşıyarın Ankara da kutlanıyor Şiirimizin dııru suyu REFİK DURBAŞ Şiirimizin duru suyu. Ne zaman onun şiirini dü- şünsem cam bardakta pnl pınl bir yudum su geliyor aklıma. 'Senin dudaklann pembe/ellenn beyaz" diyor ya, o beyazlıkta bir yudum su. Sıvas yollannda geceleri yıldızlar kaynaşan bir gökyü- zünün suyu. Çamlıbel'den Tokat'a doğ- ru tozlu yollann aktığı bir yu- dum su. Niksar'da bir evde küçük bir serçenin hürlüğü- nün suyu. Karakış ortasında bir zerdali ağacından sızan su... Bugün tam 75 yaşında Kü- lebi. On Eylül 1977 tarihinde Necati Güngör'e yaşamını anlatırken şunlan söylemiş: "Ben yayın yönünden hiç- bir güçlüğe uğramadım. M. Cahit, N. Cahit, Cahit Küle- bi takma adlanyla 1937'de yayımlamaya başladığım şiir- ler kolayca dikkati çekti." Nazmi Cahit'in bugünkü yaygın adı ile Cahit Külebi'- nin ilk şiirlerinin yayımlan- masından günümüze dek 55 yıl geçmiş. Bu hesaba göre demek kendisinin 75., şiiri- nin 55. yas günü, ne mutlu ona 'gcnç şiirine.' "Genç" şiiri, çünkü duru su oluşu bu gençliğinden geli- yor. Öyle olmasa her kuşaktan genç insan nasıl tadına vara- bilirdi"hikâyesinin40yıldır." Aıilla özkınmh bu "'sırnn" kapısıru şöyle aralıyor: "Gününun geçerlı akım- larına bağlanmadan kendi- ne özgü bir söyleşiyle halk şii- rinden beslendi, Anadolu in- sanının yaşamını, doğayla ilişkilerini, acılannı dile getir- di. Yeni şiirin olanaklan ile ge- leneği ustaca birleştirerek yahn bir imge düzeni ve benzetmeler- le yurdun türküsünü söyledi." (Türk Edebiyaü Ansiklopedi- si,s. 785.) Yurdun türküsünü söyle- mek. Anadolu insanının acılannı dile getirmek. Kendine özgü bir söyleşiyle halk şiirinden beslenmek. İşte Külebi'nin şiirindeki duru suy%n kaynaklan... Bu yüzden kendisi de bir Anadolu bilgesi değil mi? Oktay Akbal'la bir konuş- masında şöyle dediğini arumsı- yorum, "İnanmazsan, kimse inanmaz. 40 yıldır çetin bir ya- şam sürdürdüm." Yaşamı şiiri ile öylesine "çetin" bir koşutluk içinde olan kaç şairimiz var? Şiirinin ipuçlan yine kendi şi- iri içinde. İşte "Açık" şiirinden iki mısra: Biz hep açık konuştuk/ Gökyüzünden maviydi sözleri- miz." Şiirinin bir başka özelliği de açık konuşması değil mi? Yalınhğı... İçtenliği... Kendi kendisine konuş- ması.. öyle bir içtenlik ve yaünlık ki hiçbir taklide izin vermiyor, bu şiir ançak Cahit Külebi gibi yazılabilir ya da Külebi'den başka biri yazamaz bu şiiri. Yazalmışsa zaten bu şiir Küle- bi'nindir. Külebi bugün 75 yaşında, şii- ri ise 55. Ama bu rakamlar za- manın koyduğu sınırlar için, yoksa şaire sorulur mu hiç yaşı? Aslında Külebi de bugün nice soylu şairler gibi "yannlar" yaşında, •gelecek" yaşında. Ne diyordu "Teneke" şiirin- de: "Hayallerim hepsine yeter" Yannlara da geleceğe de... Yunus Nadi Armağam Yanşması 1946 'da kuruldu; birigeçmişe, biri geleceğe dönük iki anlamı var. Geçmişe dönük anlamı, gaze- temizin kurucusu Yunus Nadi'ye saygı ve sevgiden kaynaklanı- vor. Yalnız Cumhuriyet Gazetesi'nin değil, Türkiye Cumhuriye- ti'nin kuruluşunda büyük emeği bulıman Yunus Nadi'nin anısını her yıl tazelemek bizim için bir görev. Devrimci ve demokrat Cumhuriyet 'in ulusal bağımsızlık savaşımızla ve Türkiye Cum- huriyetiyle zamandaş ve eşanlamlı bir kuruluş iarihçesi var. Yu- nus Nadigazetemizin tetnel taşlarmı bu doğrulîuda koydu. Yunus Nadi'nin öliim yıldönümimü geçmişe dönük bir acı olarak değil, geleceğe yönelik bir kiiltür olayına dönüştürmek amacıyla bu yarışma düzenlendi. Yarışmanın ilk düzenlendiği yıllarda Türkiye'de sanat alanında hiçbir özel ödülyok- ÖYKÜ KİTABI Ödüle 1 Nisan 1991 ile 15 Mayıs 1992 tarihleri arasında yayımlanmış 1 kitapla aday olunabilir. Adaylar adı geçen kitaplannı 6 adet olarak göndereceklerdir. Seçici Kurul Aydm Boysan. Prof. Dr. Cevat Çupan, Zeynep Oral. Ersin Salman, GürolSözen. • YAYIMLANMAMIŞ ÖYKÜ KİTABI Yapıt yayına hazır bir kitap özelliklerini taşımalıdır.Kitabı oluşturacak öyküler daha önce kitap olarak yayımlanmamış ve özgün olmalıdır. Ödüle sadece 1 "kitapdosyasf "yla aday olunabilir. Adaylar dosyalarını 6 nüsha olarak göndereceklerdir. Seçici Kurul Aydm Boysan. Prof. Dr. Cevat Çapan. Zeynep Oral. Ersin Salman. Gürol Sözen. YAYIMLANMIŞ ROMAN Ödüle 1 Nisan 1991 ile 15Ma>ıs 1992 tarihleri arasında yayımlanmış I romanla aday olunabilir. Adaylar adı gecen romanlannı 6 adet olarak göndereceklerdir. Seçici KurulSabahattin Kudret Ak.sal, VedatGünyol. Tarık Dursun K. Hilmi Yovuz. Prof. Tahsin Yihel. YAYIMLANMAMIŞ ROMAN Romanlar. beyaz.daktilo kağıdına çift aralıklı makine ya/isiyla uı/ılmıs. olmalıdır. Yavımlanmamış ve özgün olmalıdır. Ödüle sadece 1 yapıtla aday olunabilir. Adaylar yapıtlarım 6 nüsha ofarak göndereceklerdir. Seçici Kurul Sabahattin Kudret Ak.sal. Y edat Günyol. Tarık Dursun K. Hı/nıı Yavıız. Prof. Tahsin Yüeel. ŞİİR KİTABI Ödüle 1 Nisan 1991 ile 15 Mayıs 1992 tarihleri arasında yavımlanmıs. I kitapla aday olıına-bıiir. Adaylar adı gecen kitaplarını 6 adet olarak göndereceklerdır. Seçici Kurul Refik Durbaş. Doğan Hızlan, Alpay Kabacalı, Sami Karaören, Zeyyat Selimoğlu. YAYIMLANMAMIŞ ŞİİR KİTABI Yapıt yayınahazır bir kitap özelliklerini taşımalıdır.KitabıoIuş.turacak yirler. be\ a/daktilo kağıdına çift aralıklı makine yazısıylayazılacaktır. Şiirler daha önce kitap olarak \ayımlanmanııs.\eö/gün olmalıdır. Ödüle sadece 1 "kitap dosyasf'yla aday olunabilir. Adaylar dosyalarını 6 nüsha olarak göndereceklerdir. Seçici Kurul Rejık Durbaş, Doğan Hızlan, Alpay Kabacalı, Sami Karaören, Zeyyat Selimoğlu. FOTOĞRAF Ödüle, en çok 3 tane siyah-beyaz fotoğrafla aday olunabilir. Ödüle gönderılecek siyah-bcya/ fotoğraflann en az 18x24 en çok 30x40cm. boyutlarındaolmasıgereklidir. Sö/kontısiı fotoğrafların daha önce başka yerde yayımlanmamış ve sergilenmemiş olması gereklidir. Seçici Kurul Tülin Altılar. Mehmet Bayhan. Gültekin Çizgen. Sahiı Kal/agil. Paul McMıllen. KARİKATÜR Karikatürler, en az 18x24 en çok 20x30 cm. boyutlarında. beyaz kağıt ya da kartona sivah çini mürekkebiyle çizilecektir. Ödüle en az 3 en çok 5 karikatürle aday olunabilir. Gönderilecek karikatürlerin daha önce başka yerde yayımlanmamış olması gereklidir. Seçici Kurul Semih Balcıoglu, Savaş Dinçel, Ferrııh Doğan. Kamil Masaraeı. Nehar Tüblek. Ali L'lvi. YUNUS NADİ ODULLERI 1992 tu; tek oarti döriemiydi ve yalnız CHP 'nin koyduğu bir şiir ödülü vardı. Aynı dönemde bütün dünyada sanat, bilim ve edebiyat ödülleri ün yapmışlardı.Cumhuriyet, çağdaş uygarlığa giden yo- lun fikir, sanat, kültür, bilim yolu olduğunu kuruluşundan beri savunan bir gazete. Bu yoldaki çabaları desteklemek ve özendir- mekte Yunus Nadi Ödülleri'nin işlevisürecek. 1991-1992 Yunus Nadi ÖdiUleri'nde konu sınırlaması (ajış hariç) yok ve dört ana başlıkta 11 ödül yerilecek. Edebiyat Ana Datt: Öykü Kitabı, Yayımlanmamış Öykü Kitabı, Şiir Kitabı, Yayımlanmamış Şiir Kitabı, Yayımlanmış Roman, Yayımlanmamış Roman. Görsel Sanatlar Âna Dah: Afış, Fotoğraf, Karikatür. Sinema: Uzun Metrajlı Film Senaryosu. Bilimsel Araştırma: Sosyal Bilimler Araştırması. Yarışmacılara bugünden başarılar diliyoruz. AFİŞ Ödülün konusu "Yunus Nadi Ödülleri"dir. Afişte "Yunus Nadi Ödülleri 1993" ibaresi ve Cumhuriyet logotaypı yer alacaktır. Seçilen afiş, bir sonraki yanşmanın afışi olarak kullanılabilir. Afişler 50x70 cm. ya da 70x 100 cm. kağıda, ofset baskı tekniğiyle basılacaktır. Yapıtlar 50x70cm. boyutunda hazırlanacak; ofset baskı tekniğiyle ve ekstra rerçk dahil, en fazla beş renk olacaktır. Anlatım tekniği ve malzeme kullanımı serbesttir. Adaylann önerisi, fotoğraf ya da üç boyutlu çalışmalar gerektiriyorsa, 50x70 cm. boyutunda bitmiş bir siyah-beyaz trase verilecek; aynca 6x6'dan küçük olmamak koşuluyla bir saydam öneriye eklenecektir. Çalışmalar, aynca mukavva gibi herhangi kalın bir zemine yapıştınlmamalıdır. Afiş. açık alanda yan yana ve alt alta, kapalı yerlerde ise tek olarak kullanılacaktır. Yapıtlarda Seçici Kurul. seçilen yapıtların sanatçılanndan yapıt üzerinde gerekli gördüğü değişikliği isterse, bu değişiklik için aynca ücret ödenmez. Ödüle en çok üç yapıtla aday olunabilir. Adaylar ilişikteki katılma belgesini doldurup. yapıtlann arka sağ üst köşesine yapıştıracaklardır. Ödüle yapıtlannı verenler yukarda belirtilen koşulları okumuş ve kabul etmiş sayılırlar. Bu ödül. Grafikerler Meslek Kuruluşu-Grafik Yarışmaları Yönetmeliği'ne uygun biçimde düzenlenmiştir. Seçici Kurul Yurdaer Alnntaş, Metin Deniz, Bülent Erkmen. Sadık Karamustafa. Tan Oral. UZUN METRAJLI FİLM SENARYOSU Senaryolar. beyaz daktilo kağıdına makine yazısıyla yazılmış olmalıdır. Yapıtlar özgün olmalı ve klasik senaryo tekniğıne asgari düzeyde uymalıdır. Senaryonun yanı sıra.konuyu özetleyen, en çok üç sayfalık bir "Sinopsis"in de eklenmesi gereklidir. Ödüle sadece bir yapıtla aday olunabilir. Gönderilecek senaryolar 6 nüsha olarak ha/ırlanmalıdır. Ortak çahşmalar da katılabilir. Seçici Kurul Tarık Akan. Maeit Koper, Onat Kutlar, Ziya Oztan. Memduh Ün. SOSYAL BİLİMLER ARAŞTIRMASI Ödüle Sosyal Bilımlerin herhangi birdalmda daha önce yayımlanmamış 1 adet çalışmayla aday olunabilir. Çalışma. beyaz daktilo kağıdına çift aralıklı makine yazısıyla yazılmış olmalıdır. Ödüle aday olacak çalışmalar 6 nüsha olarak gönderilecektir. Seçici Kurul Prof. Toktamış Ateş. Prof. Aydın Ayhay, Prof. Taner Berksoy, KorelGöymen. Pro/.ZaferToprak. HER DAL İÇİN GEÇERLİ GENEL KOŞULLAR Yunus Nadi Ödülleri. her dalda amatör-profesyonel herkese açıktır. (Cumhuriyet mensuplan hiçbir dalda ödüle adav olamaz.) Adaylar gerçek ad ve adreslerini ve telefon nurnaralarını belirtmek /orundadırlar. Ancak adaylar ad ve adreslerinin saklı tutulmasını isteyebilirler. Yürürlükteki yasalara aykın ve sakıncalı görülen ye ödül koşullanna uymayan yapıtlan yansma dışında tutmak zorundayız. Adayların yapıtlarıyla birlikte adlarını ve soyadlannı arlfasına yazacaklan iki fotoeraflannı, açık adreslerini vevaşam öykülerini 15 Mayıs 1992 Cuma günü akşamına kadar "Cumhuriyet Gazetesi. Yunus Nadi Ödülleri. Cağaloğlu 34334 İstanbul" adresineelden teslim etmeleri ya da iadeli taahhütlü olarak postay la göndermeleri gerekmektedir.Özel olarak paketlenmesi gereken (afiş, fotoğraf, karikatür) yapıtların postadan zarar görmesindenJturumumuz sorumlu tutulamaz. Yayımlanmış yapıtlann daha önce herhangi bir ödül almamış olması gerekmektedir. Zarfın ya da paketin üzerine hangi dal ile ilgili olduğunun (Yayımlanmamış Şiir Kitabı, Fotoğraf vb.) \a/ılması zorunludur. Ödül aallarında (Afiş hariç) konu sınırlamasıyoktur. Fotoğraf. karikatür, afiş dışında kalan \apıtlar hiçbir şekilde ladeedilmez. İadeedilecek yapıtların 31 Temmuz 1992 tarihine kadar alınması /prunludur. Aksi takdirde hiçbir hak iddia edileme/. Ödül alan \a da herhangi bir şekilde tasniften geçirilen \apitlar genel yayın.ılkelenmı/doğrultusunda ga/etemi/de yayımlanabilir. Ödül sonuçlan 29 Haziran Î992 günü açıklanacaktır. ÖDÜL Her dal için: 5.000.000 TL. Seçici Kurul isterse ödülü 2 kişi arasında paylaştırabilir. ADIM ADRF II I 1 1 K \I11 KATILMA .SOYADIM: SİM ONl 'M: İM D\İ.: BELGESİ •