Katalog

SAYFA CUMHURİYET Yaşasın mankeıne televizyonu NEVVYORK ŞEBNEM ATİVAS Bu gelişme ABD'de mahkcmclcnn kamııya açıkolupolmayacağı yolunda büyük bir tartışmaya ncdcnoldu. Bu tartışmada bir grup, mahkeme lcrin televizyona açılmasıyla birlıktc, davalılann vc davacılann rol yapmaya başlayacaklarını, adalet mckarıizmasının bu rol yapına nedcni ile sarsılacağını savundular. Bir bölümü isc mahkcmelcrin halka açık ycrlcr olduğunu, halkm hcr şcyi bilmc hakkına sahip olduğunu. mahkcmelcrin hcrkesc ancak tclevızyon aracı ilc ılctilcbıleceğıni savunarak mahkcmc tclcvizyonunun adıl vc yasal olduğunu öne sürdülcr. Mahkcmc ıclevi/yonlan hcmen hcreyalctte ilgi lopluyor. Ancak Los Angeles'ta polis şiddeti ile ilgili mahkeme bu ilginin duruk noklasına ulaştığmı gösterdi. Ortâk toplantı yerlerinde, işyerlerinde tclevizyonlar açıldı. Ayncn Kenncdy Smith ırza gcçme davasında olduğu gıbı. Herkcs ilgıylc telcvizyon scyrcdcr oldu. Tclcvizyon satan dükkânlarda bılc. scrgilenen çok sayıda ayrı marka telcvizyonda. mahkeme izlcnir halc geldi. Herkes ekranlann önündc birbiriylc "Niçin bu mahkeme bu kadar uzadı? Bundan önceki soru neydi? Ona nasıl cevap verdi?" gibi konuları tartısır oldu. Bu/en scyırcılcr savcıya kı/arak "Bırak şu palavra sonıları. İşin aslını sor. Niye bu adamı dövmek istediğini sor?" diye bağınr oldular. Kimi polıslcnn verdiğı ıfadelcrin üzennde tartıştılar.Sabah crken saatlerdc başlamasına rağmcn mahkcmeyi kimsc kaçırmak ıslcmediğindcn erkcn saatlerden itibarvn telcvizyonlar Mahkcmc Kanalı'na çevrildı. Evlcrc posta taşıyan bir postacıya görc artık "Dallas" vs gıbı dı/ilcnn modası gcçtı. Kımsc o sabun köpüğü operalan izlemiyor. Herkes mahkemenin pcşındc. 8 DIŞ HABERLER 19NİSAN1992PAZAR Sııri \ elilerin tarihi saplantısı: H atay "Israil'le iymi/ bitsin, sizinle uğraşacağı/. L'nuttuğumuzu sannıayın. Kr veya geç Iskendenın'u geri alacağjz..." Sunye'de tekrar duyduğum bir cümlc bu. Girışlcki gümrük memurundan halı satıcısına ve Halep burjuvazisine dek karşılaştığım Suriyelilerin çoğu, sö/.ü muhakkak bu Hatay konusuna getiriyor. " H a t a y " diyorlar, "size Fransızların bediyesi oldu. Ceri alacağu." tki ülke arasındaki nahoş hava, Rcyhanlı sınınnda "Cilvegözü vc karşı taraftaki "Bab el Hawa"da hemen belli oluyor. "Duvar" öncesı SovyctTürk sınınndaki kopukluğa benzcr bir gerginlik burada hemcn hissediliyor. Cilvegözü'nde "free shop"ta yıllardırçalışan Türk memur, Suriye tarafına hiç geçmediğini söylüyor vc ekliyor, "Arabuı ülkesinde ne işim var. Bize gelen Arapları /aten fazlasıyla Rörüyorum. Bana yetiyor ve artıyor bile..." Türkiye ve Suriye gümriigü arasında muamclelcri tamamlamak ikı saattcn fazla vaktımızı alıyor. önce Türkıye'deki gümrük •memurunuıi öğlc yemegine gittiğıni keşfediyoruz. Bu süre zarfında ikı ülke arasındaki sınır hep kapalı kalıyor. Zalen bizden başka hiçbir turist arabasının bulunmadığı gümrük binalannın önündc köfleekmek sandviçlerini yiyen kamyon şoförlcri söylcniyorlar. Cilvcgözü'ndcki gümrük görevli HALEP CERRAHOĞLU • Suriye'ye girişteki gümrük memurundan hal satıcısına ve Halep burjuvazisine dek karşılaştığım Suriyelilerin çoğu, sözü muhakkak bu Hatay konusuna getiriyor. "Hatay" diyorlar,"Size Fransızların hediyesi oldu. Geri alacağız." li binaların süslediği bu ilk Suriye kcntiyle karşılaşmamız "şaşırtıcı" oluyor. Son 20yıl içinde her tarafı çamlıklarla yeşillendırilmiş olan Halep, açıkhava parklan, restoranları. "Medina" dcnilen tarihi merkezi, eşckler ve insanların bır arada dolaştığı egzotik Kapalıçarsısı ilc luristcçok şey veriyor. doğu'da yenı bır Beyrul olmaya çalışıyor. Türkıyc'nin yaptığı turizm hamlesine imrenerek bakaıı Suriyeliler, önümü/deki yıllarda ülkeyi turiste, gidcrek daha çok açmayı düşlüyorlar. "Dünyamn cn eski yerlcsim merkezlerinden biri" olmakla övünen Halcp'in açıkhava rcsloranlan, ilkya/ sıcaklıgını taşıyan nisan günlerinde adam almıyor. Binbır çeşıt mczcylc birlikte içilen t arak"lar, ıthal şaraplan, biralar ıç sennletıyor. Ham,. Nercdeysc hcr şeyin 'seyrcdildıği" ckran kcnti Los Angelcs'la Avulon cıvannda bir berber dükkânında müştcrılcr vc bcrbcrlcr büyük bır ılgıylc aynalardan yansıyan tclevızyon ckranına dalınış ara sıra "Hiçbir dediğine inanılına/. bu tipin, yalııncının tcki. l'tanıııadan yalan söylüyor bu polis" bö/.leriyle bcyan cderek ınuhkcmc televi/.yonunu izliyorlar Mahkeme televizyonu ya da Los Angeles'ta 11. kanal, lıı/lı araba kullandığı gerekçesıyle polısin döverck "anasından emdiği sütü burııundan getirdiği" vatandaşın davasını yayımlıyor. 11. kanal bu yayınla scyircilcrinin sayısını yü/.de 40 aritınnış durumda. Yaklaşık 195.000 cv Chiris. Harris, Davc Bryan vc Janc NVells'in sunueuluğunu yaptığı muhkcmcyi sürckli izliyor. Los Angclcs halkı, mahkcmcdeki gelişmeleri konuşuyor. 3 Marl 1991'de gercekle• } C n olayda bir grup polis, zanlı araba sürüciisünü döverkcn çevredeki cv suhiplcrindcn birinin vıdcosuna yakalanmışlardı. Vidco. dövülme olayını sonuna dck kayda aldığından polisin siddet uyguladığı, bütün Amcnkan halkının gözleri öniıne sergilenmışti. Vıdco kaydı nıahkcmcdc dclil ohırak kullanıldığından olavdasorumlu polis görevlilerı ick tck mahkcmc karşısına çıkatak ıtadc vmlılcr. Mahkeme televi/vonu ABITdc "William kcnncdy Smith" olavına gösicrılen ilgı ılc yayıldı. Kablo şırketlerı, tclcvı/yondan mahkcmelcrin büyük bır ılgiylc i/.lcndiğini taık cdip kollan sıvadılar. Mahkcmc Kanalı adıyla mahkcmclcrden canlı yayın vercn kablo yayınlarına başladılar. sinin öğlc yemeği fublı sona crdiklcn sonra "Bab el Hawa"daki "muhabarat" görcvlisının üçüncü dercccden sorgusu başlıyor. Ycni yapılan görkcmli gümrük binasınin içinde Suriye MIT'i sayılan muhabarat memurunun özel bürosunda gcrçckleşen sorgulama sırasında görevli tstanbul'daki teletbn numarama dck yazıyor ve önündeki kalın dcftcrc bu verileri kaydcdiyor. Aynı muamelcnin arkamdaki İtalyan turiste ncden gösterilmediği şcklindcki sorumu. "muhabarat" görevlisi gülcrck "Türklcriçokseviyoruz da ondan" diyc yanıtlıyor. Son 20 yıl içinde rulıu kasabalaşan ve \ahsi bir kentleşme süreci içinde asma ağaçlarının serinlettiği avlulu evlerini; portakal çiçeği ve yascmin kokan bahçelerini yitiıcn lskcnderun'dan sonra Halep, geçmişlc olan köprülerini modernlc^Şaşırtıcı meylc bir arada tutabilmi^ bir kcnt olarak karşıGüney güne^inin altında sıcak bir ton kazanan mıza çıkıyor. "Cham Place" vc "Pullman" gibı kayısı renkli "Halep taşından" yapılmı^ görkem ycnı yapılan beş yıldızlı otcllcrıylc Halep Orta llalcp'len sonra Osmanlı imparatorluğu'ndan kalma ünlü 'Azem Sarayı'nın bıılunduğu "Hama" kcntinc geçiyoruz. Pcrişan, fakat taşıdığı bütünlükle tılsımını koruyabilmiş bir Türk mahallesinin ortasında bulunan saray şimdi müzc olarak turisllereaçık. Avlusundakigörkcmliselviler ve balıkların yü/düğü havuzuyla dinginlik vercn Türk Sarayı, bizi zamanın daha yavaş paydalara bölündüğü bir döncme götürüyor. 1742'de Şam ValilığYne atanan Hsat Azcm Paşa tarafından yaptınlan vc Osmanlı paşalannın maiikâncsı olan saray, Asi nehrinin kıyısında ortaçağdan kalma bir ahşap sıı değirmeninin yanında bulunuyor. Sınırlarındaki gümrük memurlarının bilc birbiriylc konuşmaktan hoşlannuıdıgı iki ülke arasındaki orlak tarih: istcsck dc istcmcsck dc bizi yakınlaştırıyor. Yeni skandal hazırlığı Saray, gelmiş geçmiş en Uıntanab skandallardan birinc hazırlanıyor. İlk önlcm olarak. Kraliçcnin iki><cı çtx;uğu, Prenses Anne, kocasından boşanaeak. Zaten ayn yaşıyorlardı/Şimdı ı ; > rcsmılcşccck. Çünkü skandalın göbeğindcki kışi, kocası Mark Itiillips Alcylündc. dünyanın öbür ucunda, Yeni Zelanda'da babalık davası açıldı Hcnüz vakit varken kraliyet ailesinı rezalettcn uzaklaştırmak gcrek. Veni Zelandalı bayan Heather Tonkin, fclektcn 19 Kasım 1984 gecesinı çalan Mark Plıillips'ten hamilc kaldiğını. 6yaşındaki kıanın babasının Bay Phıllıps olduğunu, İ!j ortaya çıklıktan sonra Bay Phıllıps'ın, kcndısınc yüklücc bır para da (klcdi|iıni iddia cdiyor. Mark, bu konuda tck bır kc/ konuştu ve her şeyi yalanladı Henüz duruşma başlamadı. Vc Mark'a "babalık testi" dc yapılmadı. Ama ok yaydın çıkmış durumda. Şimdi bulvar basını tctiktc bckliyor Mark, Prenses Annc ilc cvlıydi o tanhlcrdc. 1973'tcki nıkâhlan, hcr turistin uğrak ycri "VVestminster Abbey"de yapılmış, ciddi prensesin yüzü ıs,ımıstı. lsıma cpcycc sürdü asbrda. Evlilik yaradı. lotoğrafçılar resimleri öyle flu çcktiler ki olmayanı var ettiler. Doğal güzcllikten yoksıın, ama çok soylu, vakur vc mağrur yüzlü prenses ile elı yüzü dü/gün. yakısıklı sayılır "halktan" Yü/bası Mark, tarihc güzcl gcçtılcr. Am.t hcr güzcllık vc çoğu evlilik gcçiciydı. Hcr üç cvlılıktcn birinin rcsmcn boşanma ilc sonuçlandığı hir ülkcdc prcnseslcr dc bu istatistiğın dışında LONDRA EDİPEMİL ÖYMEN değildi. Tcyzcsi dc boşanmıştı Saray fotoğrafçısından. Ürnitsiz aşık Annc ilc Mark'm "idare ettikleri" bir sırada. Saray subaylanndan birinin, Annc'e yazdığj "fazla samimi" mektuplar ortaya çiktı. Skandal için Uıkla atan, sululuk ve çirkcfliği kimselere bırakmayan bulvar ga/ctesi "Sun", kraliyet ailcsine duyduğu "saygıdan" çok. hukukçulann hıs,mından korkarak mcktuplan ya>ımlamadı, polisc verdı. Saray dcrhal bir bildın vayımladı. "ümitsiz âşık"ın Yarbay Timothy Laurence olduğunu açıkladı. Şimdi de boşanacaklar. Mark alcyhinde Ycni Zclanda'dakı dava duruşma asamasına geldiğindc, bulvar basını, çckirgc sürüsü gibı bu uzak adaya çökecek. Ciddi basın. nc kadar gerekiyorsa o kadar yer ayıracak. Kraliyet haberlcrinc burun kıvırmasıyla ünlü "Independenfde ise herhaldc yine bir saür bile görülmcyecek. Prenses Anne'in nikâhı 1973'te Westminster Abbey'de yapılmıştı. O tarihlcrde prensesin yüzü tşanıştı. Isa'nın göğe yükselişi kutlanıyor ABERC1UKTE UZAYULARLA BAĞIANT1KURAN TÜRKLER NOKTA KÜRTKAMPLARINDA SON Hıristiyanlann Katolik mezhebi bugün lsa pcygambcrin göklcre yükselişini, yani paskalya bayramını kutluyor. Hıristiyanlann Ortodoks mezhebi ise bu paskalya bayramını gelecek pazar günü kutlayacak. Hırisüyanljk, 1200yıllannda biraz da siyaseli hesaba katan din adamlan tarafından "Ortodoks" ve "Katouk"ler olarak ikiye bölünmüştü. Bu bölünmeye de "büyük skizma" adı verilmişti. Böylece Ortodoks ve Katolik din adamlarının dolunay günlerini sayarak hesapladıkları bu iki mezhebin paskalya yortusu tarihleri ancak her dört yılda bir çakışabıhvor. Bir Ortodoks ülkcsı olan Y unanistan'da paskalya yortusu gelecek pazar günü kutlanacak. Dinine bağlı olanlar yanndan itibaren başlayan "kutsal hafta" günlerinde perhize girecekler. îsa peygamberin çarrnıhtan indırilişi ve cenazesini simgelcycn Kutsal Cuma gününe kadar sürecek olan bu "yas günlerinde" kıliscler yaşlı insanlarla dolup taşıyor. ATİNA STELYO BERBERAKtS Kutsal cumartesi günü, İsa'nın dirilişinı vc gccc yansı göklcre yükselişini simgeliyor. Pazar günü ise Paskalya yortusu hcr yıl olduğu gibi bu yıl da görkemli bir biçimde kutlanacak. Bahçclcrde kuzulac çevrilecek. yenilecek içilecek, horonlar tcpilecck ve adetc görc yumurtalar yine kırmızıya boyanarak tokuşturulacak. Ancak bu yıl da kırmızıya boyanması beklenilen bir şey daha var. O da Yunanistan'ın kara yollan.. Bunlann üzerinde seyreden otolann yumurta gibi tokuşması ve sürücülerinin tsa peygambcr gibi göklcre yüksclmesi Yunanlılann korkulu rüyasını oluşturuyor. • Her yılın paskalya bayramını kırlara çıkarak kutlamayı alışkanlık haline getiren yüz binlerce Yunanlının, kara yollannda can vermesi de artık bir alışkanlık haline geldi. Ancak bu kazalar ve can vermeler yalnız paskalya günlerinde olsa; yine iyi.. trafiği denetlemek için helikopterlerle devriye gezerek kutlayacaklar. Kamu Düzeni Bakuıılığı'nın önceki gün yayımladığı rapor oldukça tüyler ürperticiydi. Geçcn yıl içinde kara yollannda mcydana gclcn 37 bin 305 trafik kazası 2.014 kişinin canına mal olmuş; 3.882 kişinin ağır yaralanarak kötürüm kalmasına ve 27.958 kişinin hafıf yaralanmasına yol açrruş. Bu kazalarda can veren ya da kölürüm kalanların isc 1749 yaşlan arasında oluşu Yunan makamlarını daha da çok düşündürüyor. Çünkü zaten genç nüfus kıllığı çckcn Yunanistan, bu isTrafık memurlan paskalya tatistiklere göre haftada 38 kişiHer yılın paskalya bayramını yortulannı bu yıl yine kara yol yi hem de en verimli çağlarında kırlara çıkarak kutlamayı alı lannda ya da kara yollanndaki yitirmiş oluyor. şkanlık haline getiren yüz binlcrcc Yunanlının, kara yollannda can vermesi de artık bir alışkanlık haline geldi. Ancak bu kazalar ve can vermeler yalruz paskalya günlerinde olsa; yine ıyi..Hava açar açma/ cilalı ololan içinde "ver elini hafta sonu" dcyip son sürat kcnt dışına çıkan bir o kadarı daha var. Kamu Düzeni Bakanlığı paskalya bayramında kent dışına çıkacak olanlan her yıl olduğu gibi bu yıl da uyanyor. "içkili oto kullanmayın; sürat tahditlerine uyun; emniyet kemerlerini takın" gibi uyanlar spotlar halindc radyo vc TV lerde yayımlanıyor. LlLUfER OĞL1ZCAN: RAANTİMUS BANA KİTAP YAZDIRDI YÜKSEI. AYDIN: BENALTONA GEZEGENİNİNRESSAMIYIM NÜRÇİNRAMAZANOĞLU: ANIAYAMADIĞM CÜÇ'IJR BENİ RESSAM YAF17 NOKTA KUZEYIRAKTAKİ Dilencilerin saltanatı artıyor Kim nc dcrsc dcsin. dilencilenn saltanatı günden güne artmakuı Almanya'da... Büyük kcntlcrdc artık kanıksanmaya başlanan dilenci manzaralan ile birlikte sokaklarda dilenen insan sayısının çokluğu itibanyla Münih'in başla gcldiğıni peşinen çıtlatalım. Bilindiğı gibi Almanya'da son bır yıl. içinde artan işsizliğin ve az da olsa tırmanma kıpırtısı gösteren enflasyonun yarattığı yoksulluk. dolayısıyla dilcncilik furyasını arttırmış gibi... Federal Çalışma Dairesi Bakanı Frankc'nin geçcnlerdc bağıra çağıra açıkladığı 1 rnilyon 875 bin civanndaki işsiz insanın Bavycra'da yarattığı bunalımın giderek sokaktaki dilenci sayısındaki artışı körükledigj göriişü, Almanlar arasında ya büyük kcnt merkezlerinde artık alışılan, avuç acmış dilenen insan göriinümleri en çok işinde gücünde Almanlan kızdınyor bugünlerde.. Her şey bir yana, en fazla da Münih'in ünlü Marienplatz ve Karlplatz gibi şık meydanlarında "icrai sanat" yapan dilenciler, önlerindeki kirli çanaklannda biriken kuruşlarla günlerini gün cımektcler. MüNİH EROL ÖZKAN GE.NELEVPA'IRONİÇESİMANOKYAN: POÜSLER ŞOV YAPTI BANKA GİRİŞ SINAV1NDA CBHALETIN SON PERDESİ IIASAN CEIAl CÜ7.F.1.İN TADHIASIZ PAK17Sİ TÜRKEŞ: MÇP'DE DE KÜRTLER VAR Kl'KllEK. M'irrt'ARTİMM TAKTtŞTf BİR SENARYO ATÖIYETÖRÜ: NECEF AKRA (UĞURLV) SHkSl'li A YAK FHTIŞMMI POLLYPECK KRİZİ EKONOMİDEN SONRA KKTC HUKUKUNU DA SARSTt Krr.mifiı MIKASIMI/ ÇAMR TİYATROSUZIHNÎYETIYLE IH'NYA rrKHNDA SIRPLARIN KANLIDÜŞÜ KVR'l'AI Kİ RBANJ ÇOCUKLARIKORUYAN TANR1 ÖZGÜN DÜŞÜ\CELERİYLE YERLEŞİK BAKIŞLARI SARSAN M1CHEL FOUCAULT VE EŞCİNSELÜĞE DAVET • Bilindiğı gibi Almanya'da son bir yıl içinde işsizliğin ve az da olsa tırmanma kıpırtısı gösteren enflasyonun yarattığı yoksulluk,dolayısıyla dilencilik furyasını arttırmış görünüyor. yayılıyor? Bunun artış nedenlerini sosyologlar tartışadursun, kirli görünümleri ilc karlonlar arasında yaşayan İsar köprüsünün evsiz barksız dılcncileri dc Münih'in adeta simgcsı. Almanya'nın pek çok büyük şehrinde olduğu gibi, Münih'te de hava kararır kararmaz ünlü Stachus Meydanı'ndan şöylc bir geçmeyc kalkarsanız gözünüzü dört açmanız gcrekccektir? Çünkü Münih'in acı vc gcrçek yüzüdür kaldınmlarda karşılaşılan.. Yerlerde boylu boyunca üst üste yatan croin nıüptelalan, kol kola homoseksüeller, punklar, kollan dövmelerle dolu, cnjcktör ızlcri ilc delik deşik cdilmiş yan uykulu genç kadınlarla üslleri başlan sidik vc şarap kokan hanc berduş takımı vc dilcncıler bu alanın adeta gcdiklisi sayılırlar. Iri yan köpckleri ile aldırmaz bakışlı poiıslcrin, bir köşeden çaktırmadan izledikleri bu insan manzaralan içinde dilenciler yine de kendi aralannda gizlice örgütlenmeyi becermiş sayılırlar! Çünkü kaldınmlann paylaşımında onlann üstlerinc yoİctur. Ayrıca dilenme saatlerini Münih'c gelen paralı turistlerin alışveriş ve gezinti saatlcriyle ayarlayan vc çakıştıran bu dilcncilcr tayfası, kcntin şık meydanlan ve işlck caddelerinde önlerindcki yan yanya dolu para çanaklan ve tabelalan ile sizc dc el açabilirlcr. Bizım Türk işçilcrinin bile önlcnndcn geçcrken acıyıp kirli çanaklanna birkaç phcnnig atmadan cdcmcdiklcri bu sözde ganbanlar takımı, günümüz Münıh sokaklannın son görüntülcrinden biri kim ne derse desin... • • • • • • • • • • HER HAFTA İKİ DERGİ BİRDEN nenerede Küçücük kartonlara, bcccriksiz el yazılan ile yazılmış cğri büğrü "açım" ya da "işsizim" türünden acındıncı sözcüklerle merhamet avcılığını sürdüren bu modern fukaralara gözünüz takılmadan edemiyor. Ve ister istcmcz sözdc dilcnciliğın gidcrck yaygınlaşmaya başlayan bir sanat kolu (?) olduğu düşünccsındc birlcşıyorsunuz. Kaldınm kenarlannda saatlerce hareketsiz, adeta p"ut gibi oturup gelen geçenden yardım bckleyen, sadaka koparan ve üstelik üstlen başlan pek de kötü sayılmayan kibar dilenci ordusundaki bu hızlı artışa bakılırsa, bu işin "penner" denen köprü altı bcrduşlanndan farklı bir kesimin el attığı yeni bir geçinmc yolu. hatta vc hatta ek bir kazanç kapısı olabileceği düşüncesi dc aklınıza lakıhyor. Evet, Almanya gibi gclişmiş ülkelerdc bilc dilcncilik modası