Katalog

iaAYFA CUMHURİYET 18 MART1992 ÇARŞAMBA LO DIŞ HABERLER Diplomatik gözlemdler, etki alanlan için rekabetin iki ülke arasındaki soğukluğu arttırdığını belirtiyor Türk-İran ilişkilerinderekabetsoğukluğu lel Aviv'de saldın • Dış HaberlerServisi - İsrail'ın Tel Aviv kentiyakınlanndaki JafTa'dadün br Fılistınli'nın bıçaklı saldınsı stnucundaıki İsrailli öldü, 19 kişı de y;ralandı. İsrail işgali altındaki Gazze ŞırJdı'ndeyaşadığı belirlenen Filistinlı sdtiırgan, polis tarafından yakalandı. İsrail-ABD gerginliği •Dış Haberler Servisi - Ortadoğu banş görüşmeleri sırasında ortaya çıkan Israil-ABD gerginliği, Amerikan basınının İsrail yöneürnini Çin'eyasadışı yo lardan silah teknolojisi satmakla suçlamasının üzerine tırmanışa geçti. İsrail'de ıktidarda bulunan Likud Cephesi, ABD'nin bu iddialarla, 23 hazıran tanhındeyapılacak olan İsrail sepmleri öncesınde seçmenleri etkileyerek, İşci Partisi'nin iktidara gclmcsi içinçalıştığını iddiactti. VVashington yönetirni ise bu suçlamayı reddettı. Bu arada, İsrail, ABD'den istcdiği lOmılyardolarlık kredi garantısınden vazgcçüğıni açıkladı. İsrail Savunma Bakanı Moşe Arens, Washington'un, kredi karşılığında Araplara taviz vermeleri için baskı yaptığını belirterck, bu baskılara boyun cğmeyeceklerini söyledi. FKÖ'den kınama • AA (Nev* York)- Filisün Kurtuluş Örgütü YürütmeKomitesi, Bugün BM nezdinde İsrail'in işgal alunda tuttuğu topraklardakı Filisünlilere karşı giriştiğj saldınlan kınadı BM nezdindeki Fılislin sûrekli gözlemci yardımcısı Riyad Mansur, BM Genel Sekreteri Butros Gali'yegönderdiğı rnektupta, Nablus kenti yakınlanndaki Askar mülteci kampına karşı ginşilen saldınnm, İsraiî'in tşgal altındaki topraklara uyguladığı saldınlann yoğunlaştınlması politikasının birparçası olduğunu belirtti Vasiliu Atina'da • AA (Atina) - Kıbns Rum kesimi Lideri Yorgo Vasiliu, Yunan hükümet yetkililenyle görüşmelerde bulunmak üzere yann Atina'ya gelecek. Vasiliu, Atina'da Cumhurbaşkanı Konstantin Karamanlıs, Başbakan Konstantin Mitsotakıs. ana muhalefetteki PASOK'un lideri Andreas Papandreu ve diğer siyasi parti liderleriyle görüşecek. New York'ta 26 martta Birleşmış Milletler Genel Sekreteri Butros Gali ile görüşecek olan Vasiliu'nun Yunan hükümeü yetkililenyle temaslanna Atina'da büy ük önem veriliyor. Vasiliu son olarak 7 martta Almanya'ya giderken Atına'dan geçerek Başbakan Mitsotakis ilegörüşmüştü. Atina'da bombalı saldın • AA (Atina) - Atina'da dün sabah askeri bir birliğesilahlı, Avrupa Topluluğu'na an ıkı otomobil ve bir banka şubesine de bombalı saldınlar düzenlendi. Kımliği meçhul silahlı iki kişi sabaha karşı Atina'ya 30 kilometre mesafedekı Mandra'da askeri birlığın nızamiyesınde nöbet tutan er Andonis Famelos'a (25) ateş açtılar. Saldırganlar, Famelos'un M-l tipi tüfeğini çalarak Wolkswagen marka bir kamyorıetle hızla olay yerinden uzaklaştılar. Ağır yaralt olarak derhai askeri hastaneye kaldınlan Yunanlı er, tüm çabalara rağmen kurtarılamadı. SEMİH ÎDİZ (Ankara) - Sistemlerin zıtlığı nedeniyle "hassas bir zemin" üzerine kurulu olan Türk-İran ilişkilerindeki "soğukluğun" son dö- nemde gözle görülür biçimde yeniden arttığı gözlenirken Tahran'ın bu "tırmandırma" yaklaşımı Ankara'da yakından izleniyor. İki ülke ılışkilenndekı bu durumun ne- denleri konusunda çeşıtli görüşler ileri sü- rülürken çoğu diplomatik gözlemci bu ge- lışmeyi Körfezsavaşı veSSCB'ninyıkılma- sı sonrasında Türkiye ıle İran arasında "etki alanlan" konusunda kademeli ola- rak artan rekabet ile açıklıyorlar. Öte yandan yetkililer, İran basınının "Cape Meleas" adlı silah yüklü gemınin serbest bırakılması için İstanbul DGM'- sinin İran'dan rüşvet istediğıni öne sürecek kadar ileri gilmesinin "çarpıcı bir gelişme" oîduğunu ifade ediyorlar. Aynı yetkililer, öne sürülen iddiadan çok, bu iddianın kay- nağı olarak "İran'ın Ankara Büyükelçilıği çevrelennın" gösterılmesının "ilgınç" oî- duğunu ıfade ediyorlar. Bu iddianın Anka- ra ve İstanbul'dakı İranlı yetkıliler tarafın- dan valanlanmamış olmasının da olayın bir başka "ılgınç" larafı oîduğunu belırti- yorlar. "Cape Meleas'" adlı Kıbns Rum bandı- ralı gcmı. Bulganstarfdan yükledıği bildı- nlen. ancak konşımentosunda kayıtlı bu- lunmayan silah ve çeşıtli asken malzemeyle 22 ekimde İstanbul Boğazf ndan geçiş ya- parken yakalanmıştı. İran daha sonra sa- hiplendiği geminin yükünü ısrarla gcn iste- mişti. İstanbul DGM'si ıse geçen günlerde geminin Rum kaptanını hapis cezasına çarptırmış ve müsadere ettiği yükü, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne teslım etmiştı. Öte yandan "somut delıl bulunmamakla bırlıkte" başta ABD olmak uzere çeşitli Batılı ülkelerin, İran'ın asken alanda "ba- listık yetenek" peşinde olduğu yoiundakı savları da. Ankara'da yakından izleniyor. Sivilveaskeri yetkililer buçerçevedeen son olarak ABD tarafından ilen sürülen ve İran'ın Kazakistan'dan iki adel kısa men- zilli taktik nükleer füze elde ettiği yolunda- ki ıddıalan Ankara'da "duyarlılıİc" yarat- mış bulunuyor. Buna karşın yetkililer. "kesin bilgiler" elde edilmeden açıklamada bulunmayacaklannı belirtirlerken Kaza- kistan'ın söz konusu iddiayı yalanladığını da hatırlatıyorlar. Diplomatik gözlemciler Türkiye ile tran arasında artan siyasi rekabet konusunda şu noktalara ışaret ediyorlar •Kafkasya ve Oria Asva faktörü: Batı'da olduğu kadar Islam ülkelerinde de Kafkas- ya ve Orta Asya cumhuriyetlerinın gelece- ğıne yönelik senaryolar çizılıyor. İran gibi bir ülke açısmdan bu senaryolarda İslam ve şeriat gibi unsurlar doğal olarak ön pla- na çıkıyor Bu bağlamda İran'ın Azerbay- can gibi bazı cumhuriyetlerle olan "mez- hep birliğf'nden de yararlanmak istemesi doğal. Buna karşın Türkiye'nm sunduğu modelın temelınde laiklik ve demokrasi bulunuyor. Türkiye de bu cumhuriyetlerle şu anda ön planda görülen "Türki" faktörü üzerin- de yoğunlaşıyor. Bu cumhunyetlerin Kinl alfabesinden Latın alfabesine ya da Arap alfabesine geçmelerine ilişkin tartışmalan da. İslam-laik denklemi bağlamında değer- lendirmek gerekiyor. Sonuçta ağır basacak olan model. valnız Türkiye ve iran açısın- dan değıl, tüm bölge açısından belirleyicı olacak Rımun bılinmesi Ankara-Tahran rekabetini "kıaştınyor." •Aynı rekabet iki ülkenin kurucu üyesi ol- duklan Ekonomik İşbırliği Örgütü çerçe- vesınde de yaşanıyor. İran, son olarak Tahran'da yapılan EK.O zırvesınde Türki cumhuriyetlerden bazılannın katılımı ile genişleyen EKO'nun "siyasi" yanı ağır ba- san bir "İslam kuruluşu" olarak gelişmesi- ni istiyor. Tahran'ın bu yaklaşımı özellikle Körfez knzı sırasında belirgmleşmişti. Türkiye ise buna karşı çıkarak EKO'nun esasen bir ekonomik işbırliği örgütü oîdu- ğunu ve temel koşullan yerine getirmeleri koşuluyla, İslam olmayan ülkelere de açık olması gerektiğini savunuyor. Diğer kuru- cu üye Pakislan. şu anda Türkiye'den yana tavıralmış bulunuyor. Ama Pakistanın şe- riatla yönetildiği göz önünde bulundurul- duğunda. ileride tutum değiştirip değiştır- meyeceğını bugünden kestirmek güç görünüy or. İngiltere seçimleri Marjinal seçmeniçin çekişme EDİP EMİL ÖYMEN (Londra) - Ü ç hafta sonra yapılacak seçim için iktidar ve ana muhalefet partile- ri kamuoyu yoklamalannda birbirlerini geçmeye çahşırken, azınhklann, AIDS'lilerin ve eş- cinsellerin oylannı kazanmaya çabalıyorlar. Scçımın. İngıltere'yi. halkın hiçalışkın olmadığı. yazısız anayasasında yeri bu- lunmayan, nasıl uygulanacağı bilinme- yen, ı$ dünyasının desteklemedığı bir koalısyona götüreceği anlaşılıyor. Ka- muoyu yoklamalan, iki büyüİc partiye > üzdc 40'ar destek oîduğunu göstermek- te. Seçmen desteğı bu kadar başabaş gi- derken. her iki partı de. Müslümanlar, eınık a^ınlıklar, yeşillcrdedahilhertürlü a/ınlık gruba şırin gözükme çabasında. Muhafazakâr Parti'nin genç ve dina- mık milletvekıllerinden Alan Amos, oto- mobılı ıle bir otoparkta dururken, eşcin- sel eylcme giriştiği iddiasıyla gözaltına alındı. Olayı magazin basını hemen "Eş- cinscl mılietvekili basıldı" diye verdiyse de. gerçektc ne olduğu tam anlaşılamadı. Amos olayın ardından derhai istifa etti. Tam seçim öncesinde ortaya çılcan olay, Muhafazakâr Parti'yi güç durumda bı- raktı. Parti resmi açıklamalannda gelenek- scl aile. evlilik. tek cinsle tek esjılik gibi değerleri savunurken. bir yandan da eş- cinselliğın de kabul edilebilir' oîduğunu bclırtmek zorunda. Ancak parti tabanı, eşcınselîığın aşağılanacak bir durum ol- duğu görüşünde. Muhafazakâr Parti'yi güç durumda bırakmak ısteyen Liberal Dcmokratlar da eşcinsel oylannı kazan- mak amaayla. Amos'un seçim bölgesin- dc gerçek bir eşcinseli aday gösterdi. Muhafazakâr Parti, eşcinsel oylannı kazanmaya çahşırken, AlDS'lıler ile de arası açık. AIDS virüsü taşıyan. ancak hcnüz hasta oimamış 50 bıne yakın kişi- nin. istedıklen yerde otunnalan. istedik- leri iş(e çalışmalan. sosyal güvenlık hak- lanndan herkes gibi yararlanmalannı öngören ve AIDS çahşmalanyla tanınan 17 kuruluşun ımzaladığı. kilisenin de destek verdiği AIDS Haklan Bildirgesi'- ne Muhafazakâr Parti'nin tabanı karşı çıkıı. Part'iıın güçlü geleneksel seçim bölge- lerinden mılletvekillerinın yer aldığı Aile Kampanyası grubu. kilise ve parti yöne- timini karşısına almak pahasına. AIDS vanlısı girişimlcn "sorumsuzluk bu, Hris- tıvan ahlakına aykın' diye niteledi ve k'endi alternatif AIDS bildirgesini yayım- ladı. Buna göre. AIDS'lilenn gıda sana- yiindc çalışmaması. eşcinsel ilişkide bu- lunmaması. uvuşturucu kullanmaması, AIDS virüsünü vavmaması istenivor. Başarmızı teknoloji ile nasıl ödüllendirirsiniz? In Touch with Tomorrow TOSHIBA Arnavutluk, demokrasinin yıldönümünü aç kutluyor Çok partilı demokrasiye geçişı. geçen yıl mart ayında yapılan ilk genel seçimlerle yaşayan Arnavut halkı. kendilerini yönetecek kişileri seçmek üzere ikinci kez sandık başına gitmeye ha7irlanıyor. Pazargünü yapılacak olan seçımlerde eski Komünist-yeni Sosyalist Parti'nin 48 yıllık iktidanna veda etmek zorunda kalması bcklcniyor. Geçen yılki seçimlerde komünıstlenn gerisınde kalarak muhalefet görevıni üstlenen DemoVratık Partı. aradan geçen biryıl içindeyaşam standardı daha da düşcn ve artık Komünist Partıden korkmayan halkın büy ük çoğunluğunun demokratlara destek verdiğinı ve bu seçımlerin komünistlerin sonuolacağını savunuyor. Demokratik Parti'nin bu seçimdeki en önemli kozu. son bir vıldır artan gıda NOTEBOOK/LflPTOP TOSHIBA BİLGİSAYARLARI Autoresume-Hydnde Battery özellikli en yenı BO3SB ve BO4B6 SX Notebooky'Laptop Toshıba Bilgisayarlan tüm dünya ıle aynı anda TOSHIBA SHOWROQM'da sergileniyop. maddeleri sıkıntısı. Özellikle başkent Tiran'da. ekmek dahıl olmak üzereçoğu gıda maddesinin bulunmadığı. halkın karnını doyurmakta güçlük çektiği ve buna bağlı olarak hırsızlık olaylannın arttığı bildiriliyor. Kamuoyu yoklamalanna göre Demokrat Parti'nin seçmen desteğı yüzde 55 dolayında. Ay nı araştırmaya göre oy oranı Demokrat Parti'nin yansı kadar olan Sosyalist Parti, tabanını genişleıebilmek için halka bol keseden vaatlerde bulunuyor. Her iki parti de serbest piyasa ekonomisi ve geniş ekonomik reformlar vaat ediyor; ancak Sosyalist Parti, yeniden iktidara gelirse piyasa ekonomısinegeçişin yavaş olacağını, yeni bir sosyal sigorta sisteminin kurulacağmı. halkın korunacağını söyleyerek oy toplamayaçalışıyor.(REUTER) AT raportörü: Havuçve sopa politikası bırakılsın SABETAY VAROL (Briiksel) - Avru- pa Parlamentosu Dışişleri Komisyonu'- nun Türkiye raportörü Raymonde Dury, günlük hayatı zorlaştırmasına ragmen, Dogu'daki'olağanüstü hai uygu- lamasının kaldınlıp yenne neyın konma- sı gerektiğini önermenin çok güç oîduğu- nu söyledi. Türkiye'den cumartesi akşamı dönen Bayan Dury. "Bu ülkeye karşı havuç ve sopa politikası uygulana- maz" dedi. Raymonde Dury'nin komisyondaki konuşması Yunanlı pariamenterlerin şiddctlı tepkılerine >ol açtı. Türkiye ra- poru 22 nısanda oy lanarak Avrupa Par- lamentosu Genel Kurulu'na havale edi- lccek. AT üyelığının bu aşamada mümkünolmadığını belırten Dury rapo- ru. Türkiye ile ılişkilenn yoğunlaştınl- masını öncnyor. Kaleme aldığı rapor, venlen değişikiik önergeleri ile nihai şeklini almadan önce, geçen hafta içinde Türkıye'yı son bir kez ziyaret eden Bayan Dury. "Geçen yıla oranla çok farklı bir Türkiye buiundu- ğunu, yenı hükümetin reformJan uygu- lamakla kararlı gözüktüğünü" belirtti. Bayan Dury. her şeyin umduğundan da- ha hızlı geliştığını söyledi. Başbakan Sü- leymen Demirel'le Kürt sorununu gö- rüştüğünü komısyon üyeleri önünde yapuğı konuşmada dile getiren Belçikalı sosyalist parlamenter. 'Tlk kez bir Türk başbakanı ile Kürt meselesıni konuşabil- dım" dedi. Bayan Dury olağanüstü hal yasasıyla ilgili olarak. "Günlük hayatı zorlaştın- yor. Ama bunun dışında neyapabılecek- lerini göremiyorum" diyerek askeri rejı- min ızlerinin tamamen silinemediğini anımsattı. Dışişleri Komısyonu'nun Türkiye raportörü her şeye rağmen bu izlen silmek için büyük çaba sarf edildi- ğini vurguladı. Karabağ sonınuna Tür- kıye'nin tıpkı bir Avrupa ülkesi gibi soğukkanlılıkla yaklaştığına dikkat çe- ken Raymonde Dury. Türkiye'nin laik yapısına işaret ederek etrafındaki kom- şulann durumu göz önüne alındığında Türkiye'nin bir istikrar unsuru oîduğu- nu ifade etti. Yaptığı temaslar sonunda SHP-DYP koalisyonunun Türkiye'nın umudu ol- duğu sonucuna vardığını söyleyen Dury. Adalet Bakanı Seyfı Oktay'la yaptığı gö- rüşmeden çok etkılendiğini. Türk baka- nın yapacaklan refonnlar konusunda kendilerinden destek olmasını istediğıni belirtti. PKK'nın eylemlerinin kınanması ge- reken eylemler oîduğunu vurgulayan Avrupalı bayan parlamenter, "Daha ön- ce kimle konuşsam bana hep Türkıye*- nin ATye ne zaman üye olacağı sorusu sorulurdu. Son gidişimde bu soru hiçyö- neltilmedi. buna karşılık ilişkilerin nasıl geliştınleceği sorusu soruldu" diyerek aynı yöndeki gözlemlerini diğer komis- yon üyelerine aktardı. 2200 SX/60 80386SX-20MHZ 2MB-10MBRAM 60M8HARDDISK 3.5* 1.44 MB LCD VGA EKRAN NICKEL HYDRIDE BATTERY BATTERY 1,5 SAAT ŞARJLA 3 SAAT KULLANIM 2,5 KG DOS 5,0 AUTORESUME 4400 SXP/80 • 80486 SX-25 MHZ • 8 KB CACHE MEMORY 2MB-10MBRAM • 80 MB HARD DISK •3.5*1 44 MB • GAZ PLAZMA VGA EKRAN • NICKEL CADMIUM BATTERY • 1,5 SAAT ŞARJIA 3 SAAT KULLANIM • 3,3 KG •DOS 5.0 . AUTORESUME Türkiye Oıstrıbutoru ELEKTROMAK A.Ş. SHOVVROOM: Buyukdere Cad Basman Han No 4 Kat 2 Ş'jlhlstanbul Tel 233 01 00/4 Hat Faı 240 73 09 Adana Bölg«si 1461 17 1461 18 Ankara Bölgesi: 4408900/2 Hat Buna Bolgeli: 15 14 60/3 Hat izmir Bölçeıı 22 00 99 Trabzon Bolgesi: 23 SO0 Türkiye, mayısta Konseyin dönem başkanlığını üstleniyor A vrııpa Konseyi'nehazırhk MİNE G. SAULNIER (Paris/Strasbourg) - Süleyman Demirel hükümeti, önü- müzdeki mayıs ayından başlayarak altı ay süreyle Strasbourg'daki Avru- pa Konseyi Bakanlar Kurulu'nun başkanhğını yürütecek. Çeşitli ölçüt- lere henüz uymadığı gerekçesiyle Av- rupa Topluluğu'na bir türlü ahnma- yan, hatta dışlanan Türkiye'nin Avru- pa Konseyi başkanhğı, uzman çevre- lerce 'gerçek bir diplomatik zafer' ola- rak yorumlanıyor. Demokrasi ve insan haklannın garantörü sa- yılan ve 26 ülkenin oluşturduğu Avrupa Konse- yi ile Türkiye'nin ilişkileri, ülkemizin 1949yılın- da üye kabul edilmesinden bu yana tüm ıniş- çıkışlara rağmen bozulmadı. Kıbns harekâtlan, askeri darbeler ve insan haklannı ihlaller nede- niyle pek çok kez kopma noktasına gelen Avru- pa Konseyi ve Türkiye ilişkilerinin. her defasın- da (ve pek çok kez son anda) kurtanlması. tüm Konsey üyelennin ortak kanısına göre büyük ölçüde Türk diplomatlann becerisine bağlıydı. Fransız Le Monde gazetesının bir yorumuna göre, Avrupa Sarayf ııın "birinci sınıf saydığı bu diplomatlar. her güç dönemde diğer Konsey üyelerinı Türkiye'nin stratejık önemine ınandı- np. 'anlayışlı' olunmasını sağladılar. Bunun sonuncu örneğı. 1990 yılı Mjnlannda bir Avrupa Konseyi heyetının Türkiye'deki in- san haklan üstüne yaptığı olumsuz inceleme ra- porunun Konsey içinde gizli kalarak. istisnai bir kararla Türkiye'ye yenı bir inceleme heyeti yol- lanmasının sağlanması oldu. Türkiye'nin ulus- lararası işkenceye karşı anlaşmayı imzalamasuı- dan sonra yapılan bu birinci olumsuz inceleme raporu, olağan prosedur içinde yayımianması gerekirken durduruldu ve ikinci bir heyetin gön- derilmesı kararlaştınldı. Rapora «ngel Avrupa Konseyi'nin geçen şubattaki kurulu- na katılan Ankara delegasyonu, Hollandah ve Lüksemburglu milletvekillerinin. Türkiye'deki insan haklan konusunda vermeye hazırlandık- lan raporu da engellediler. Bu raporda söz ko- nusu milletvekilleri, siyasal şıddeti, işkenceyi ve polis tarafından adam öldürmeleri Konsey'e ih- bar ediyorlardı. Avrupalı yöneticiler, bütün bunlan arka plana ıterek. Türkiye'deki insan haklannın ıvi yönde geliştığini dikkate almayı yeğlediler. Orneğin, Kürtîere artık 'dağ Türkü' değil, Kürt denmesini olumlu karşılıyorlardı. Bütün bu hoşgörünün nedeni. eski Soyyetler Birlıği dağılana değin Türkiye'nin stratejik bir anti-komünıst güç oluşturması idi. SSCB dağıl- dıktan sonra. denge öğesi olarak imdada, Kör- fcz savaşı ve Ortadoğu krizi yetişti. Şimdi ise Avrupa Konseyi, Türkiye'yi, Iran'm Orta As- ya'daki hırslanna karşı Bağımsız DevletlerTop- luluğu'ndakı Müslüman cumhuriyetleri siyasal ve ekonomik açıdan yönlendirebilecek stratejik bir potansıyel olarak göriiyor.