Katalog

CUMHURİYET 27 ŞUBAT1992 PERŞEMBE 10 D1Ş HABERLER İran'ın '25 saat ateşkes ilan edilmesi konusunda anlaştılar' iddiası, taraflarca doğrulanmadı Karabağ'dasavaşrüzgârları sertleşiyor Bushtan savunma • AA (San FVancisco) - ABD Başkanı George Bush, başkan yardımcıhğı döneminde Irak'a yardım ettiği yolundaki suçlamalan yanıtladı. Bush, California'ya giderken uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada, o dönemde Ayetullah Humeyni liderliğindeki Iran'ı dengelemek için Irak'ın büyük destek gördüğünü hatırlatarak, "Yani bu, dönetnin ABD Başkanı Rcmald Reagan yönetiminin politikasımn bir parçasıydı. Bu politikayı desteklemiş olmaktan gurur duyuyorum" dedi. ABD'de başkanlık yanşı devam ederken, Bush karşıtları, ABD Başkanını, başkan yardımcıhğı sırasında, Iran-lrak savaşında Irak'ı destekleyip, bu ülkenin bu kadar büyük bir tehdit oluşturacak kadar silahlanmasına göz yummakla suçluyorlar. Türkiye elçilikleri • AA (Ankara) - Türkiye'nin Orta Asya cumhuriyetlerindcki büyükelçiliklerinin tümünün en geç ekim ayında faaliyete geçmesinin hedeflendigi açıklandı. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü buyükelçi Filiz Dinçmen, haftalık basın toplantısında bir soruya verdiği yanıtıa, bu cumhuriyetlerin henüz Türkiye'ye büyukelçi gönderme aşamasına gelmediklerini kaydetti. Dinçmen, "O taraftan buraya büyukelçi gönderilmesi aşamasına gelmediler. Onunla da ilgili bazı çahşmalanmız var. O büyükelçilerin burada topluca bannabilecekleri bir bina anyoruz Ankara'da. Ancak ayrı bina da olabilir. Oradaki büyükelçiliklerimizin faaliyete geçirilmesi bizim açımızdan öncelik taşıyor" dedi. BDT'ye yüzde 4 oy • AA (VV'ashinglon) - Yediler grubu (G 7) diye bilinen sanayileşmiş yedi ülkenin, eski Sovyet cumhuriyetlerin Uluslararası Para Fonu'na (IMF) üyelikleri için nihayet son şeklini veTdikleri formül Rusya'yı yüzde 2.5 oranındaki oy hakkı ile Çin ve HoUanda ile aynı seviyeye çıkarırken bu cumhuriyetlerin üye olur olmaz birkaç ay içinde milyarlarca dolar borç alabilmelerine de imkân veriyor. IMF'ye yakın kaynaklara jöre G7 ülkeleri tarafından gizli bir topJantıda belirlenen formül, eski Sovyet cumhuriyetlerine IMF'de yüzde 4.25 oranında oy hakkı verilmesini öngörüyor. Tek reformcu Yeltsin • AA (VVteshington) - Amerikan Haberalma örgütü CIA'nın Başkanı Robert Gates, Rusya'da tek reformcunun Boris Yeltsin olduğunu ve Yeltsin giderse yerinin doldurulamayacağını söyledi. Meclis Dış İlişkiler Komisyonu'nda konuşan Gates, Yeltsin'in herhangi bir nedenle işbaşından aynlması halinde Rusya'da reform çabalannın önemli ölçüde yavaşlayacağını bildirdi. Yeltsin'in yüzde 40 kamuoyu desteğine sahip olduğunu belirten CIA Başkanı, ekonomik sorunların kamuoyunu etkilediğini ve genel rahatsızhğın arttığını bildirdi. Yine de, Rusya Federasyonu Devlet Başkam'na yönelik büyuk bir tehdit olmadığını kaydetti. Zaman Orta Asya'da • AA (İstanbu!) - Orta Asya Türk cumhuriyetlerindeki yeni pazar arayışma Türk basını da katıldı. Zaman Gazetesi Azerbaycan ve Kazakistan'a ofset baskı tekniğiyle hazırlanmış iki ayrı gazete göndermeye başladı. Zaman Gazetesi Yayın Koordinatörü Halit Esendir, bağımsızlıklarına kavuşan Türk cumhuriyetlerine kültürel destekte bulunmak amacıyla ilk kez Azerbaycan için 8 sayfalık bir gazete hazırlandığını belirtti. Esendir, salı ve cuma günleri Azerbaycan'a uçakla gönderilen gazetede, dünyada meydana gelen önemli olaylan işlediklerini bildirdi. Şapoşnikov geliyor • AA (Moskova) - BDT Silahlı Kuvvetler Başkomutanı Mareşal Yevgeni Şapoşnikov, 10 mart tarihinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan Güreş'in resmi konuğu olarak Türkiye'ye gidecek. AA muhabirinin edindiği bilgiye göre Şapoşnikov, 14 mart tarihine kadar devam edecek ziyareti sırasında Ankara'da çeşitli temaslarda bulunacak, ziyaretinin sonunda da bir basın toplantısı düzenleyecek. Dış Haberler Servisi - İran Dışişleri Bakanı AH Ekber Velayeti'nin, Karabağ sorununun çözümüne yönelik arabuluculuk girişimi sü- rerken bölgede Azerilerle Ermeniler arasındaki çatışmalar yoğun- laşıyor. Tahran radyosu, taraflar arasında 25 saatlik ateşkes ilan edildiğini duyururken Azerbaycan ve Ermenistan yetkilileri, böyle bir durumdan haberdar olmadıklannı bildirdiler. Reuter'in haberine göre Tahran radyo- Basın Sekreteri Aşhod Antulyan, ateşkes b»u Bakü'de bulunan Velayetfye yakın bir uygulanması konusunda kendileriyle te- yetkilıye dayandırarak verdiği haberin- mas kurulmadığını belirterek 'Aleşkes de, İran'ın arabuluculuk girişiminin des- ilan etmek için ikı tarafla da görüşme teklenmesi için Azerbaycan ve Ermenis- yapmak gerekir' dedi. tan'ın Karabağ'da 25 sa'atsüreyle ateşkes Azerbaycan Dışişleri Bakanlığfndan ilan edilmesi > önünde anlaşmaya vardık- larını duyurdu. Tahran radyosunun bu açıklamasına karşm Azerbaycan ve Ermenistan, 25 sa- bir yetkili de Tahran radyosunun iddiası- nın aksine, bakanhğın bile ateşkes kara- nndan haberdar olmadığını bildirdi. Yetkili, Velayeti'nin. yalnızca bir tarafla atlik ateşkesten haberdar olmadıklannı görüştüğünü.anımsatarak bu durumda bildirdiler. Ermenistan Parlamentosu ateşkesten söz etmenin olanaksız oldu- ğunu kaydetti. İran. bölgede etkisini güçkndirmek amacıyla Karabağ sorununu çözümüne sönelik olarak arabuluculuğa soyunmuş bulunuyor. İran'ın arabuluculuğu özel- likle Ermenistan tarafından destekleni- yor. Velayeti, dün Bakü'de Azerbaycan Devlet Başkanı Ayaz Muttalibo\ ile gö- riişmüş ve aynntılannı açıklamadığı bir barış planı hazırladıklannı söylemişti. İran Dışişleri Bakanı Velaveıi, dün, Karabağ'da da incelemelerde buluna- caktı, ancak bölgedeki çatışmalann art- ması üzerine, bölgeye yapacağı ziyaretin ertelendiği açıklandı. Velayeti, bugün Erivan'a giderek Ermenistan Devlet Baş- kanı Levon Ter Petrosyan ile görüşecek. İran'dan sonra Fransa'nın da Dağhk Ka- rabağ sorunu ile ilçili olarak bir ateşkes pla- nı hazırladığı açıklandı. Hükümet Sözcüsü Jacques Lang, planın dün toplanan Bakanlar Kurulu'na Dışişle- ri Bakanı Roland Dumas tarafından sunul- duğunu bildirdi. Lang, aynntılannı açıklamadığı 4 mad- delik planda uluslararası kuruluşlann mü- dahalesinin öngörüldüğünü belirtti ve pla- nı AT'ye sunarak bir topluluk önerisi hali- ne getirmeye çalışacaklannı söyledi. AÂ'nın AFP'ye dayanarak verdiği ha- bere göre Karabağ'da Azeriler ile Erme- niler arasındaki şıddetli çatışmalara, BDT bırlikleri de katılıyor. Ajans. BDT Kafkasva Komutanlığı'na bağlı 366. alav. Karabağ'daki Azerı kenti Şusa'vı top ateşine tuttu. Şusa'da çok sayıda ya- ralı olduğu bildirildi. BDT birliklerinin son saldmsından önce. A2eri bırlikleri. Dağhk Karabağ'ın başkenti Hankenti'ne açtığı roket ateşi sonucu. 4 kişi ölmüş, 10 kişi de yaralan- rruştı. Karabağ Parlamentosu da Azenle- rin saldınlannı arttırması sonucu, kent dışına taşınmıştı. Ermeni militanlann da dün gerçekleş- tirdikleri saldın sonucu Dağhk Kara- bağ'daki Azeri köyü Hocah'yı işgal ettik- leri bildiriliyor. AA'nın bölgedeki çatış- maları izleyen yerel gazetecilerden elde ettiği bilgiye göre Ermeni militanlann dün sabah giriştikleri saldırıya karşı ko- yamayan Hocali köyü halkı, evlerini tah- İiye etü. Ermeni militanlar, tahliyeden kısa bir süre sonra köye girerek binalan tahrip ettiler. Azerbaycan Devlet Başkanı Muttali- bov, savunma bakanlığına yeni bir ata- ma yaptı. ABD ve Rusya'dan Karabağ'daki çatışmalar konusunda tarafsız davranmalan istendi Ankara'da, AzerbaycaniçinendişeCUMHURİYET (Ankara) - Ankara'da Dağlık Karabağ'da süren çatışmalara ılişkın ortaya çıkan endişe büyüyor. ABD ve Rusya'run Ankara büyükelçileri Dışişleri BakanlığYna çağnlarak, Kara- ba konusunda tarafsız davranmalan istendi. Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin de, dün TBMM Genel Kurulu'nda yaptığı ko- nuşmada, Dağhk Karabağ sorununun, endişe verici boyutlara ulaşmakta oldu- ğunu belinerek, "ABD'de Saym Başba- kan, sıcak bir çaüşmanm yeni bır Arap-İsrail ihıilafına neden olacağını ifa- de etti. Bazı devletlerin Ermenistan'ı destekliyor izlenimi vermelerinin daha vahim sonuçlar doğuracağı bir gerçektir" dodi. Edinilen bilgiye göre, Dışişleri Bakan- lığı Müsteşan Ozdem Sanberk ile ABD ve Rusya'nın Ankara büyükelçileri Ric- hard Barkley ve Albert Çernişev arasın- da dün yapılan görüşmede, Ankara'nın Karabağ sorununun çözümüne yönelik görüşü elc alındı. Görüşmede, ABD ve Rusya'nın Karabağ konusuna ilişkin ta- rafsız kalmalan istendi ve bu ülkelerin banş için çabalannı arttırmalan gereğine işaretcdildi. Türkiye'nin her yıl düzenlediği ancak Ka- rabağ konusu çerçevesinde Azerbaycan'la olan sorunlanrun yol açtığı olumsuz ortam nedeniyle Ermenistan'ın bu yıl farkh yo- rumlar getirmeye çahştığı 'Kış 92' adlı as- keri tatbikatın ise 'dış cevrelerde kasıtlı bir biçimde çarpıtıldığı' kaydedildi. Dün düzenlediği basın toplantısında, ko- nuyla ilgili açıklamalarda bulunan Dışişle- ri Bakanlığı Sözcüsü Buyükelçi Filiz Dinç- men, söz konusu tatbikatın daha öriceki yıl- larda da aynı bölgede, üstelik daha geniş çaplı olarak gerçekleştirildiğini bildirdi. "Gecmiş dönemde alay düzeyinde yapılan tatbikat bu sene sadece bir tank taburunun katılmasıyla icra edilecektir" diye konuşan Dinçmen, şöyle devam etti: "Bu, güven ve güvenlik arttıncı önlem- lere ilişkin 1990 Viyana belgesinde, belirli askeri manevralar ve faaliyetler için saptan- mış olan bildirim eşiklerinin çok altında ka- lan bir tatbikattır. Dolayısıyla, anılan bel- ge çerçevesinde ön bildirim veya gözlemci davetini gerektirmemektedir." Üst duzeyli Ermeni yetkililer, basma ver- dikleri çeşitli demeçlerde tatbikat konusun- da Erivan'a herhangi bir bildirim yapılma- dığını belirtmişler, söz konusu tatbikatla Türkiye'nin "gövde gösterisinde" bulun- maya çalıştığım iddia etmişlerdi. Büyukelçi Dinçmen, İran'ın Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki arabuluculuk gi- rişimlerinin Türkiye tarafından bir "reka- bet unsuru" olarak değerlendirilip değer- lendirilmediğine ilişkin bir soruya da şu karşüığı verdi: •'Biz bunu bir rekabet olarak değerlen- dirmiyoruz. Türkiye ile İran arasında Azer- baycan konusunda hiçbir rekabet söz ko- nusu değildir. Türkiye'nin Azerbaycan'la ilişkileri son derece sağlam dayanaklara sa- hiptir. lran'ın böyle bir (arabuluculuk) gi- rişimi olacaksa memnunlukla karşılanz." Gorbaçov'un enstitüsü: OrtaAsya'da Tüfkiye kazanacakDış Haberler Servisi -Eski SSCB Başkanı Mihail Gorbaçov'un kurduğu Siyasi Araştırma Ens- titüsü, Orta Asya'da 'ekonomik pantürkizm' ile 'ekonomik panislamizm' ^kımlarımn reka- bet içinde bulunduğunu, ancak zaman içerisinde Orta Asya'nın tümuyle Türkiye'nin etki alanı- na gireceğini bildirdi. Enstitünün çok sayıda uzmanın katılı- mıyla gerçekleştirdiği ve BDT'nin geleceğini irdelediği incelemesinde, Orta Asya'da Türkiye modeli ile tslam modeli arasında rekabetin halen sürdüğü belirtildi. tncele- meye göre BDT'nin dağılma sürecinin hız- lanmasıyla 'ekonomik pantürkizm' ağırh- ğını artıracak ve bölge ülkeleri "Orta As- ya'nın Japonyası" olarak nitelenen Türki- ye'nin modelini benimseyecek. Halen Su- udi Arabistan sermayesine bel bağlamış bu- lunan 'ekonomik panislamizm' akımı ise gi- derek etkinüğini yitirecek. Moskova Haberleri dergisinde yayımla- nan incelemede BDT'nin varhğını sürdür- mesi çok zayıf bir olasıhk olarak gösterili- yor. Rusya'nın halen içinde bulunduğu si- yasi istikrarsızlık ve devletin yönetim ka- demelerinde egemen olan 'izolasyonist' gö- rüşlerin BDT'nin dağılmasında en etkili itici güçleri oluşturduğu öne sürülen inceleme- de, halen bütüntiyle bir çekidüzen verihne- miş BDT ordusunun parçalanmasıyla BDT'nin çözüleceği savunuldu. İncelemede, BDT'nin geleceği için üç ola- sıhk bulunduğu behrtiliyor. "BDT'nin bü- türüuğünü koruması" çok zayıf bir olası- hk olarak gösteriliyor. Diğer iki olasıhk ise "BDT'nin bütünüyle dağılması" ya da "dağıhnasına karşın bazı üye devletler ara- sında sıkı ekonomik ve siyasi bağlann ko- runmsısı." Dünyanm en geniş topraklara sahip ül- kesi olan ve uzun bir süre 'ikinci süper güç' olarak bilinen SSCB'yi yıllarca yönettikten sonra, birhğin dağüraasıyla birlikte sade va- tandaş haline gelen Mihail Gorbaçov, ha- yatını İngiliz 1TN televizyonuna anlattı. Ülkesini asla terk etmeyeceğini vebunun kendisi için bir şeref sorunu olduğunu vur- gulayan Gorbaçov, siyasi hayata ise birda- ha asla dönmeyeceğini duyurdu. Tecavüze uğrayan Irlandalı küçük kıza destek En yakın arkadaşının babası tarafından tecavüze uğrayan 14yaşındaki İrlandalı kızın kürtaj için İngiltere'ye gitmesine izin yerilmemesi protestolara yol açıyor. Bu amaçla önceki gün İrlanda Parlamentosu önünde toplanan bir grup "Bıra- kın gitsin" diye slogan attı. Grup polis tarafından zorla da- ğıtıldı. İrlandalı pop şarkıcısı Sinead O'Connor kendisinin de öğrencilik yıllarında iki kez yasal olmayan yollardan kür- taj yaptırdığını söyledi ve tüm kız öğrencılen sokağa dökü- lüp gösteri yapmaya çağırdı. Kızın anne ve babası, Yüksek Mahkeme çocuklannı İngiltere'ye götürmelerine izin ver- meyince Anayasa Mahkemesi'ne başvurdular. Mahkeme henüz bir karar almadı. Eğer karar olumsuz çıkarsa kızın anne ve babası Avrupa Adalet Divanı'na başvuracak. (Fo- toğraf. REUTER) İtalya ve Hollanda'ya Makedonya yüzünden kızan Yunanhlar, bu iki ülkenin mallannı boykot ediyor Yunanistan'daHollandapeynirineboykot CUMHURtYET(Atina) - YunanİS- tan'ın Makedonya Cumhuriyeti ile arasındaki isim ihtilafı, şimdi de Hollanda ve İtalya'dan Yu- nanistan'a ithal edilen malların boykot edilmesine yol açıyor. Yunanlı ithalatçılar, Hollanda ve İtalya'nm 'Makedonya cum- huriyetinin bu isimle tanınması- nın sakıncası olmadığı' yolunda- ki görüşlerini. bu yöntemle boykot etmeye karar verdiler. Hollanda ve İtalya'dan ithal edilen malların boykot edilmesi karan, bu kez Yunan hükümetine değil, bu ülkelerden ıthalat yapan ışadamlarına ait. Yunan hükümeti. söz konusu boykotun, tama- Marketlerdeki Hollanda pe>nirleri. artık bu tabelalarla satılıyor: "Bu gıda mad- desi, Yunanistan'ın aie\hinde faali\et gösteren bir ülkeden getirilmiştir"' men Yunanlı ithalatçılann öncülüğüyle başlatıldığını ve hükümetin bu konuda hiç bir karar almadığını açıkladı. Yunanıstan'ın en büvük süpermarket zincirlerinden birine sahip olan işadamı Kostas Veropulos, Hollanda ve italya'- dan ithal ettiği peynir ve salam gıbi >ı>c- cek maddelerinin üzerine "'Bu yiyecek maddesi. Makedonya konusunda Yuna- nistan'ın ale>hinde faaliyet gösteren bır ülkeden ithal edilmiştir" gibi tabelalar yerleştirerek Yunanlı tüketicileri caydır- maya çalışıyor. A> nca özel tıp merkezlen Holtanda'ya ısmarladıklan tıp aletlerini iptal ederek, bu aletleri ABD"den ithal etme karan al- dılar. Atina Sağlık Merkezi'nden dün vapılan bir açıklamada. ilaç \e kozmetik alanında "Hollanda'nın çıkarlanna hiz- met eden lüm şirketlerle her türlü ilişki- nin kesildiği' belirtildi. Ülkenin önde gelen şirketlerinden Vio- lınyıt. İtalya ve Hollanda ile ilişkilerini keseceğini du>ururken. büvük bir elekt- ronık alet ithalatçısı firmanın da önü- müzdekı günlerde söz konusu iki ülke ile ilişkilerini kestiğini açıklaması bekleni- vor. Bovkotun Hollanda \e haKa'nın üre- lim merkezlerinde hıssedılrne\e başlama- sı ü/erine Hollanda ve İtalya maliye bakanlan ile dış işleri bakanlan Yunanlı meslekdaşlarıyla temas kurarak boyko- tun durdurulmasını istedıkleri ö^renıldi. Orta Asya ABD'den yakın takip UFUK GÜLDEMtR (VVashington) - Üst düzeyde iki ABD yetkilisi önceki gün Kongre'de Orta Asya'daki son ge- lişmelere ABD'nin bakışı hakkında açıklamalar yaptılar. ABD Dışişleri Bakanı James Baker, Karabağ sorunu- nun barışçı yollardan çözümü için ta- raflara teikinde bulunduğunu kayde- derken. CIA Başkanı Robert Gates de Orta Asya'da İslami hareketlenmenin henüz kaygı verici olmadığını söyledi. ABD Dışişleri Bakanı James Baker Senato Tahsisatlar Komitesfne bilgi verirken Orta Asya'nm yeni cumhuri- yetlerinde yaptığı temaslannı anlattı. Baker, gerek Erivan gerek Bakü'deki görüşmelerinde Karabağ sorununun önemli bir yer luttuğunu bildirdi. Ve laraflara sorunu 'banşçı yoldan çöz- melerini' telkin ettiğini açıkladı. Baker, bağımsızlıklannı yeni almış bu iki ül- kenin başlıca işinin ülkelcrinı kalkın- dırmak olması gereküğini de ifade etti. Baker aynca Rusya, Kazakistan ve AGİK'in bu doğrultudaki arabulucu- luğunu desteklediklerini bildirdi. ABD Dışişleri Bakanı, Rus Dışişleri Ba- kam'nın Karabağ'da ateşkesin temini için aldığı inisiyatife de "tam destek" verdiklerıni vurguladı. CIA Başkanı Robert Gates ise bir başka komitede yaptığı konuşmada Orta Asya"da İslam köktenciliği tehli- kesinin henüz çok güncel olmadığını söyledi. Gates, Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi'nde "soğuk savaş ertesi istih- barat faliyetleri" konusunda sorulan >anıtlarken bir üye 'Orta Asya cumhu- riyetlerindeki İslami gelişmelerden kaygı duyup duymadıklannf sordu. Gates bu soruya "Henüz değil. çünkü bu ülkeler daha demokrasi yönünde fazla ilerlemedi' karşılığını verdi. Ga- tes şöyle devam etti: "Şu anda orada gördüğümüz, İran ile diğer îslam ülkelerinde bir yanda nüfuz yarışı var. diğer yanda Türkiye, Suudi Arabistan. Ürdün ve Mısır. Bunlann hepsi orada aktif ve İran'ın etkisini dengelemeye çahşıyorlar. O bölgede İslam ile ilgili olan tek kayda değer gelişme bu." Yunanlı komünist lider Vafiades öldüSTELYO BERBERAKİS(Atina)- Yunanistan'ın siyasi tarihinde ve iç sa- vaş yıllannda önemli rol oynayanlar- dan biri olan Markos Vafiades. geçen hafta sonu 86 yaşında öldü. Vafiades Yunanistan'ın 1946-49 yıllan arasında geçen kanlı iç savaşda Komünist Parti'nin (KKE) silahlı kanadı olan ELAS ordusunun ve merkez komitesi- nin üvesivdi. Komünist Parti'nin İngilizlerle im- zaladığı Varkiza anlaşmasından sonra 1946 yılında komünistlerin demokra- tik DSE ordusunu örgütledi. KKE genel sekreteri Nikos Zahariades'ten sonra ikinci adam mevkiine gelen Va- fiades. KKE'nin talimatı üzerine 1947 yılında Alman işgali altında bulunan Yunanistan'ın sürgün hükümetini kur- du ve "dağ başbakanı" unvanını aldı. Bir süre sonra, KKE Genel Sekreteri Nikos Zahariades ile iç yüzü çözüleme- yen anlaşmazlıklar çıkmasımn üzerine bir provokasyon sonucu İngilizlerin casusu damgasını yiyen Vafiades, ilk önce Arnavutlukta cezaevine sevk edildi ve KKE'den ihraç edildi. Daha sonra tedavi için Sovyetler Birliği'ne gönderilen Vafiades. Stalin ile yakır . iliski kurdu. 1978 yılına kadar SSCB'de kalan Vafiades, 1983 yılında sosyalist PA- SOK hükümeti döneminde. iç sava; yıllarında sürgüne gönderilenlerle bir likte Yunanistan'a döndü. 1984"te, i< savaş yıllannda sağcı ordunun komu tanı ve en büyük rakibi olan Theodo ros Tsakalatos ile el sıkışan Vafiades bugünkü Komünist Parti (KKE) tara fından kabul edilmedi. Ancak PA SOK"un kontenjan listesinden parh mentoya girdi.