Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
10 KASIM1992 SALI ı • • • • CUMHURİYET SAYFA
HABERLERIN DEVAMI 17
GUVCEL
CUINEYTARCAYÜREK
• Baştarafi 1. Sayfada
kalmıyor kongrede genel başkan seçımını ret ettırmek
ıçın elınden gelenı yapacağını açıklıyor
Elbette bu tutum, çok garıpsenıyor öne surduğu ve
sureceğı gerekçeler ne olursa olsun, bır genel başka-
nın, hele çok ıddıalı gırdığı bır seçımı yıtıren bır lıderın,
tabandan guvenoyu ıstemesıne yanlı olmaması kendılı-
ğınden değışık yorumlara yol açıyor
ANAP tuzuğunun 59 maddesı olağanustu kongreler-
deseçım yapılmasını engellıyor Ne var kı ıç muhalefetle
Yılmaztarafının bırbırıne karşı benımsedığı uslup, partı-
nın neredeyse bır yol ayrımına geldığını gosterıyor
Örgutten guvenoyu, belkı, odazayıf gorunen bırolası-
lığa gore belkı bolunmeyı önleyebılır
Tuzuğu değıştırerek seçımlere gıdılmesını oneren
muhalefete Yılmaz'ın one surdüğu karşı nedenler de
fazla ılgı çekıcı, hatta gerçekçı değıl
Mesut Yılmaz'a gore tüzuk değışıklığıyle olağanustu
kongrelerde seçımlere gıtmek yolu bır kez açılırsa,
SHP de olduğu gıbı yıtıren tarafın bır sure sonra yıne
olağanustu kongre ıstemınde bulunmasının onune geçı-
lemeyecek öyleyse? "Partının sağlığı" ıçın seçımsız
bır kongreyı yeğlemek gerekıyor'
Risk
Bır başka neden daha one suruyor Yılmaz yanlıları
Çevresıne gore tuzuk değışıklığının kabul gormesı, bu
olağanustu kongrede seçım yapılmasını sağlamıyor
Savları şoyle Partıler yasası, tuzuk değışıklığınden
ancak on beş gun sonra toplanacak ıkıncı bır olağanustu
kongrede seçım yapılabıleceğını ongoruyor
Doğru ya da yanlış Bu goruşlerseçıme gıtmemek ıçın
bırer bahane dıye nıtelenmeyecek m\">
Seçımsız kongrenın Mesut Yılmaz açısından onem-
senmesı gereken bır sakıncası daha var
O da şu Olağanustu kongre, Yılmaz'ın dırenmesıne
karşın, ya seçıme olanak sağlayan tuzuk değışıklığını
benımseyecek olursa9
O zaman Yılmaz ın prestıj yıtmesını bugunden gozö-
nune alması gerekmeyecek mı? Hatta, belkı çok ılerı bır
aşama ama, ıstıfa etmesı olasılığı kendılığınden günde-
me gelmeyecek mı'
Hıç kuşkusuz, kongreden, ızledığı sıyasete karşı bır
karar Mesut Yılmaz ı en azından daha zayıf bır konuma
getırecek
ANAP Meclıs grubunun bugunku gundemı, olağanus-
tu kongre
Bır sure önce 92 mılletvekılı olağanustu kongreyı
onaylamayan bıldırıye ımza koymuşlardı Yılmaz, bu-
gun kendı goruşune koşut bır destek arayacak
Sonra oturup aralık ayında toplanması olası kongre-
nın gundemını yazacak
Seçımsız bır kongre partı ıçı muhalefetı olasıdır kı
mahkemeye goturecek
ANAP ta ıpler kopma aşamasına doğru, adım adım
HAVADURUML TURKIYE DE DUNYADA
Meeteorolojı Genel Mu-
durluğu nden alınan bı gı-
ye gore yurdun kuzey ve
doğu kesımlen çok bulut-
lu Karadenız Iç Ana-
dolu nun kuzeydoğusu
Dogu Anadolu ıle Gunev
doğu Anadolu nua dogu-
suyağıslı dığer yerler az
bulutlu ve açık geçecek
Yağtslar yağmur Karadenız Iç Anadolu nun kuzeydogjsu ıle Doğu Anadolu da
karla kansık yağmur ve kar şeklınde olacak Hava sıcaklıgı azalacak Ruzgar
kuzey ve doğu yonlerden haM ara sıra orta kuvvette esecek Denızlerımızde
ruzgar Akdenız de yıldız ve karayel dıger denızlerde yıldız ve poyrazdan 3-5
kuvvetınoe saatte 10-21 denız mılı hızla esecek
Adana
Afyon
Ağn
Atkara
Aita'ya
Aydır
Bursa
Çanakkale
DıyarBak r
ECıne
Erzurum
Eskışehır
Istanbul
Izniif
Konya
Mereın
Samsun
Trabzor
Zonguldak
A 17" 6
A 5
1
-3"
K O'-14#
K 5' r
A 17" 8'
A ir
B 11'
B 12
S
A 11"
B 8"
2"K
B 5
1
B 9'
A 16*
B 6'
A \T
K 8"
K 12*
K 8*
AmSefdam
Amman
Atvta
Bagdat
Bruksel
Caıevre
Frankfurt
Leftoşa
Petefsturg
Loodra
Madrıd
Mılano
Moskova
Munıh
Parıs
Prag
Rıyad
Roma
Vıyana
Y
B
A
8
Y
Y
Y
A
K
Y
A
Y
K
Y
Y
Y
A
B
Y
12
24
18*
24
12"
14"
12*
19'
-4"
14"
2?
16"
-6"
10"
14"
11'
26"
21'
17°
-yajmurtu A-açkB-bulutluG-guneşl K-kartıS-ss
Ata'yı anıyo
• Baştarafi 1. Sayfada
7 Kasım'da başlayan Ata-
turk'u anma etkınlıklen suru-
yor Kültur Bakanbğı etkınlık-
len Fıkn Sağlar'ın yapacağı
konuşma ve "Cephelerden
Kurtuluş Savaşma-Imparator-
luktan Cumhunyete' adlı albu-
mun tanıümı ıle başlayacak
Aiaturk Salonu'ndakı torende
Devlet Çokseslı Korosu
Ataturk marşlanndan oluşan
bır konser verecek Resım \e
Heykel Muzesfnde "Ataturk"
filmı göstenlecek Yıne aynı
yerde "Ataturk Fotoğraf Sergı-
sı" açılacak Kultur Bakanhğı
11 Kasım'da Mıllı Kütuphane'-
de"Ataturk Kıtaplan Sergısı-
nı" açacak
Çağdaş Yaşamı Destekleme
Derneğı de 10 Kasım'da Ata-
turk'u çeşıtlı etkınlıklerle ana-
cak Etkınhkler saat 18 00'de
Cemal Reşıt Rey Konser Sa-
lonu'nda gerçekleştınlecek
Etkınhkler oncesı Başbakan
Yardımcısı Erdal İnonu'açılış
konuşması yapacak Ardından
pı>ano konsen, bale gostensı
gerçekleştınlecek Istanbul
Unıversıtesı De\let Konserva-
tuvan Ataturk'un sevdığı şarkı-
lan seslendırecek
EYUP ANADOLU
İMAMHATİPLİSE5!
İNSAATINAGİDER
Eyup Belediyesi 10 kasm nedemyle duvarian Ataturk posterleriyle donattı.
Çeşıtlı kadın kuruluşlan bu-
gun Istanbufda Taksım Mey-
danı nda toplanıp 09 05'te
Ata nın huzurunda saygı duru-
şunda bulunacaklar Ataturk-
çu Duşunce Derneğı ıle Turk
Idarecıler Demeğı'nın Ataturk
Haftası nedemyle ortaklaşa du-
zenledıklen açık oturum bugun
Ankara 100 Yıl Konferans Sa-
lonu'nda yapılacak Açıkoturu-
ma vazarımız Ugur Mumcu,
Prof Şerafettın Turan, Prof
Bozkurt Guvenç katılacak
Devlet Opera \e Balesı, ko-
nusunu Ataturk'un "Yurtta
banş, dun>ada banş" özdevı-
şınden alan ıkı perdelık " \şk \e
Banş" operasını sahnele>ecek
Bale Saat 20 00'de TV 2'den de
vayımlanacak
Hacettepe Ünıversıtesı'nde
Ataturk Ilkelen ve İnkılap Ta-
rıhı enstıtusu oğretım uyesı
Abdulhaluk Çay "'Ataturk'ün
Mıllıyetçılık ve Lnıter Devlet
Anlayışı Işığında Turk Dünya-
sına Bakışı" konulu bır konuş-
ma yapacak
Eyup Beledıyesı de ılçeyı
Ataturk'un resımlenyle donat-
tı Üskudar Beledıyesı Sanat
Galensı'nde Ataturk'un ölumu-
nun 54 yıldönumu nedemyle
bır sergı açıldı
OLAYLARIN
ARDENDAKİ
GERÇEK
• Baştarafi 1. Sayfada
ımtu oluın ııldonumu nın \a-
ı ımladıçı mesajındu "j urdunuı-
zu parçalanmaktan kurtaran,
deüetınuzı silınmekten, mılletı-
mızı esarete dü^unmekten koru-
\an sa\ aşın destanımn \ aratıası
bu\uk Ataturk 'e şükran borçhı-
\uz"demışıır
Bu "re\mi" hır demeı, mıdır'
Bu hcıkımao\ledır ama Tw-
knetlı sırhesı st<,ımle ıktıdura
\adıı \feilis te muluılefet
Snıbuıuı kuıun paıtılerm Ata-
turk ı şııkıan (lıt\çularmı dık
çtttımılın komı\u "resmıyet-
ten'\ok ottdt deçeılendıınıenıı-
k \uralı\or
Elhettt Aiaturk e olıım \ddo-
nunnmde nıhmet ok ıımaı ame\-
leler de \ardır En ba^la Al-
uımadukı "kara ses" olmak
uzere kımı oıgutler de IS>23 de\-
runme kaışıdırlar Bımımla bır-
lıkte 21 ıncı \uz\da do%ru \ol
alan Tıırknt de \eğlenen \e be-
mımenvn \a$am hıçımı 4ta-
turk un çosterdığı \oldu \uru-
mek zonmdadır
Bu zorunluk nereden ka\nak-
luıw\or'
Çunkııbu polıtıka çereklennı
aşun hır ıngarlık \oludur 4 ta-
!wk un dedıçı ?//>/ "Medeniyet
öyle bır ateştir Aı ona bigane
olanlart yakar."
Aıaturk u \a$amındu çoren-
ler se\eıücr ona du\çulan\la
baçlananlar sa\ııa azalsalar da
4taturk ıı akılla mantıkla bı-
lınçle deçerlendırıp benımse\en-
ler çoçalaıaklardtr Serbest $e-
(imlerle oluşan partıleı \ elpııze-
smde ortak pa\du 1923
De\rııtwun teımllerme baglıhk-
ııı
On\ arçısı: dıı\gusuz tepkı-
sız şartlanmadan ıızak bır ortak
\akhi}imla Ataturk un bu\uk-
luğu ozgürte benımsenn or
Resnutarıh değıl bu
Ya}wun gerçek'
• • •
Inönü'nün
Ata'ya
yazdığı
son mektup
Ankara, 5.10.1938
Se\gılı Ataturk ^e\gılı
velınımetım. MuhteremCelal
Bavar bana sızın selamınızı
gctırdı Çoksevındım Bır
soguk algınlığından yatakta
ıztırap çekerken sızden
lutufkâr \ e şefkatlı bır haber
bana ıhy a edıcı bır ılaç gıbı
geldı Yureğımıntaıçınde
butun muhabbet hıslenm
sızladı Butun omrumunen
azız hatıralan teşkıl eden
hadıselerhafızamda canlandı
Azızvarlığınız
duşuncelenmın alı cenap
tımsalıdır Sızın bır an evvel
afıvet bulmanız yegâne ve en
samımıdıleğımdır Sızıkudret
ve sıhhatle \ e şan. şerefle
aramızda ve başımızda
gormek umıdım her
zamandan zı\ ade sağlamdır
v e can \ encı \ uzunuzden
dov madan bınlerce openm
sevgılı Ataturk, buvuk
Ataturk \ehnimetim
Alaturk Tazım ıle hmet Inonu
EmektiAlbay Kemal Tufekçioğlu'nunarştvindenahnmştır.
ANAP'b 24 bakan Yüce
BÜTÇENİN 3 DELİĞİ / 5
• Baştarafi 1. Sayfada
Sayın ıse karan savundu Sa-
yın, Cumhunyet'e şunlan soy-
ledı
•'Bu afakı bır karar değıldır
Karar sıyası de değıldır 3 tanık.
12 uzman dınledık Üzennde
çok çalıştık, herkesı dınledık
Gerekçelenmız açık, her şey or-
tada zaten O zaman hazırla-
nan kararnamenın getırdığı bır
olav Karamame ovlesıne ha-
zırlanmış. hıç duşunulmemış
Uygulanmasında ve hazırlan-
masmda pekçok keyfılıkler var
Adama soruyoruz, 'bunu neye
gore ıhale ettınız
0
', yok Ihale-
nın kayıtlan yok Bunlan bu ış-
lenn ıçındekıler ıtıraf edıyor
Adamı çağınp. "Sen bu ışı ne
kadara y aparsın
9
' demışler, "Şu
kadara' demış. 'yap' demışler
Nekayıtvar. ne tutanak Zabıt
soruyoruz, 'yok' dıyorlar
9
Ka-
rara keyfı v anlmadı y anı Bızım
karanmız Yuce Dıvan yolu aç-
maz Bızıncelemelenmızıyapıp
ortaya koyduk sonuçlan Du-
rumu başkanlığa bıldınyoruz
TBMM Genel Kurulu toplanıp
bu kışıler hakkında karar vere-
cek Bız, komısyonda yaptıgı-
mız çahşmalan açıkladık. bılgı-
lenmızı ortaya koyduk ve yapı-
lanlar karşısında ne gerekıyor-
sa onu ıstedık Sıyasılenn
dışındakj suçlular hakkında da
adalet mekanızması. Yuce Dı-
van y olu dışındakı koşullarda
çalışacaktır "
ANAP donemınde yapılan
otoyol mşaatlannda muteahhıt
fırmalann enflasyon altında
kalarak zarar etmemelen ıçın
fıyatlar ıhaleye dovız değerlen
uzennden çıkanlmıştı Ancak,
1989 yılında dovızdekı değer
artışı enflasyonun altında ka-
lınca, mutehhıt fırmalar fıyat
farkı ıstemışlerdı Bakanlar
Kurulu da o donemde bır ka-
rarnameyle müteahhıtlere fıyat
farkı odenmesını kabul etmıştı
Daha sonra bu kararnameyle
odenen farklar, TBMM Soruş-
turma Komısyonu'nun kurul-
masına gerekce oluşturdu
ANAP çevrelen, fark karar-
namesının halen yururlukte
bulunduğunu, ortada bır suç
varsa SHP-DYP hukumetının
de Yuce Dıvan'da yargılanması
gerektığını belırüyorlar
ANAP'lılar. hukumetın kendı-
sını kurtarmak ıçın Yıjdınm
Akbulut ve Hüsamettın Öruç'u
devletın devamı ılkesıyle dışar-
da bıraktıklannı. boyle bır suç-
lamanın, sonucun ve uygula-
manın kabul edılemeyeceğmı
belırtıyorlar ANAP Genel
Başkanı Mesut Yılmaz başta
olmak uzere çok sayıda ANAP
mılletvelcılıne Yuce Dıvan yolu
açan Soruşturma Komısyonu
raporunun TBMM'de goruşul-
mesı sırasında nasıl bır tablo-
nun ortaya çıkacağı merakla
beklenıyor TBMM Genel Ku-
rulu da komısyonun karannı
onaylarsa eskı bakanlar Yuce
Dıyan'da yargılanacaklar
Bütçe 20 yıldır açıkveriyor
Yüce Divan'a giden yol
Ekonorai Servisi - Butçe. ka-
munun en buvuk delığı olma
ozellığını 1993'te de surdüre-
cek Yıllardır ıkı yakası bır ara-
va gelmeyen konsolıde butçe-
nın 1993 te planlanan 53 3 tnl-
yon lıralık açığı toplamı 110 2
tnlyon lıra olarak hedeflenen
kamu açığının yuzde 48 mı
oluşturuyor
Son 20 \ ıldır açıksız butçe ya-
pamayan Hukumetler, eğıtım,
sağlık ulaştırma gıbı temel alt
\apı yatınmlanna para bul-
makta da zorlanıyor Turkıye'-
yı katnlyonlu rakamlara ısındı-
racak kddar hızla buyüyen
butçe rakamlan. personel ve
borç odemelen çıkınca can har-
camalara \e vatınmlara ancak
yetıvor 1993 butçesı uzennde
vapılan hesaplama. 397 7 tnl-
yon hra olarak belırlenen but-
cenın vuzde 55 ı oranında 218
trılvon hrasının personel ve
borç faızı odemelenne gıdeceğı-
nı gosterıyor
Butçelerde yatınma kaynak
bııakmavacak şekılde buvuyen
ıç vedışborçtuzağı 1993butçe-
ıne de damgasını vurmuş
•^97 7 tnlyon lıralık harcama
ıçınde ıç v e dış borç faız odeme-
lenne 73 tnlvon lıra avnlırken
butçe açığını kapaünak veva-
desı gelen borçlan odemek ıçın
120 4 tnlyon lıra yenı borçlan-
maya gıdılıvor 1993 yılında
vadesı gelen 21 1 tnlyon lıralık
dış borç 46 tnlyon lıralık ıç
bon, gen odemesı ıçın 22 4 tnl-
yon lıralık dış 98 tnlyon lıralık
dd ıç borçlanmaya gıdılmesı ge-
rekıyor Boylece gelecek yıl alı-
nacak dış borçlar bırakın faız
odemesıne ana para gen ode-
mesıne bıle ancak yetebılıyor
1993 ıçın Devlet tahvılı satışı ve
Merkez Bankası avanslanna
dayanan ıç borçlanma polıtıka-
sı ıse hazıne bonosu ve ıç borç
ana para gen odemelen çıktık-
tan sonra butçeye net 52 tnlyon
lıra bırakıyor
"Borç odemek ıçın borçlan-
ma" kısır dongusune gırmış
olan butçede en buyuk harca-
ma kalemı yıne personel ode-
melen 1991'e gore uçe katla-
nan personel odemelenne
1993'te 145 tnlyon lıra aynldı
Bu odenek 1992 butçesındekı
91 5 tnlyon lıralık harcamaya
gore yûzde 58 5'luk bır artışı
ıfade edıyor
Butçenın borç faızı ve perso-
nel odemelennden arta kalan
179 7 tnlyon lıralık odeneğı 35
tnlyonu can, 47 tnlyonu yatı-
nm 20 tnlyonu KİT transfen.
12 tnlvonu vergı ladelen 65 7
tnlvonu ıse dığer malı ve sosyal
transferler olmak uzere paylaş-
tınlıyor
Vergı gelırlenndekı artışın sı-
nırlı olmasına karşıhk borç ve
enflasyon kamçısıyla gıderek
artan harcamalar butçe açıkla-
nnı son 20 yıldır kronık hale
getırdı En son denk butçeyı
1972 vılında goren Turkıye
Cumhunyetınde 1923 yılından
bu yana yapılan 69 butçeden
44 u açıkla bağlandı Ilk açık
170 4 mılyon lıralık gclıre rağ-
men 201 5 mılyon lıralık harca-
ma yapılan 1925 yılı butçesı ıle
venlırken, 1925 ten 1950'yeka-
dar sırasıyla 1931. 1932, 1934
1935 ve Î944 vıllannda 5 kez
açıkla karşılaşıldı 1949 yılında
56 mılyon lıra fazla veren butçe
195O'de47 mılyon lıralık açıkla
kapanırken. 1952 den ıtıbaren
15 yıl kesıntısız her yıl açık ve-
nldı 1%7'den ıtıbaren yenıden
toparlanan butçeler 1972'den
sonra yenıden katlanarak artan
açıklarla hazırlanmava başladı
Malıye ve Gumruk Bakanı
Sumer Oral'a gore borçlanma-
nın 1985 yılından ıtıbaren bır
kamu finansman aracı halıne
gelmesı butçelenn borç yukü al-
tında ezılmesı sonucunu doğur-
du Vergı gelırlennın yetennce
esnek olmaması borçlann yıne
borçla odenmesını zorunlu kı-
larken. KDV uygulamasının
devreye gırdığı 1985 vılından
bu yana vergı gelırlen artışı enf-
lasyonun bır ıkı puan uzenne
çıkmaktan daha hızlı bır per-
formans gosteremedı 1992 yı-
lında 141 tnlyon hra olacağı
tahmın edılen vergı gelırlennın
1993'te 243 6 tnlyon lıra olması
hedeflenıvor Vergı ve borçlar
dışında butçenın dığer bır
onemlı gelır kalemı de butçe ıçı-
ne alınan fonlar 1993'te fonlar-
dan 72 7 tnlyon hra beklenıyor
Konsolıde butçe konusunda
vorum vapan Prof Izzettın On-
der açıklann kapanması ıçın
harcamaların kısılması yenne
vergı gelırlennın arttınlması ge-
rektığını vurguluvor
Istanbul Sanayi Odası Baş-
kanı Memduh Hacıoğlu na go-
re ıse açıklann kontrolu ıçın
harcamalann kısılması şart
Hacıoğlu harcamalann azaltıl-
ması konusunda da ozelleştır-
meyı onenvor
Başbakan veya bakanlar
hakkında soruştunna açılabıl-
mesının esaslan anayasanın
100 maddesınde dûzenlenıyor
Buna gore, TBMM uve Um sa-
yısının en az onda bınnın vere-
ceğı onergeyle, Başbakan veya
bakanlar hakkında soruşturma
açılmaM ıstenebıhvor Meclıs'ın
1 ay ıçınde karara bağlaması
gereken bu ıstem kabul edılırse
Meclıs tekı Myası partılenn guç-
len oranında temsıl edıldıklen
15 kışilık bır komısyon oluştu-
ruluyor Bu komısvonun 2 ay
ıçınde soruşturmayı tamamla-
yıp. sonuca ılışkın raporunu
Meclıs e sunması gerekıyor Bu
sure, 2 ay uzatılabılıyor Mec-
lıs ın raporu oncelıkle goruş-
mesıne hukmedılen anayasanın
ılgılı maddesıne gore, ılgılının
Yuce D>van'a sevkıne ancak
uye tam sayısınm salt çoğunlu-
ğuyla karar venlebılıyor
Anayasanın Anayasa Mah-
kemesı nın gorev ve yetkılenne
ılışkın 148 maddesıne gore.
Anayasa Mdhkemesı. çeşıth kı-
şılen Yuce Dıvan" sıfatıyla
vargılayabılıvor 148 madde-
nın ılgılı bolumuşovle
'Anayasa Mahkemesı,
Cumhurbaşkanı'nı (vatana
ıhanet suçundan) Bakanlar
Kurulu uvelennı Anavasa
Mahkemesı Yargıtay Danış-
tay Asken Yargıtay. Asken
Yuksek Idare Mahkemesı baş-
kan ve uyelennı, başsavcılannı
cumhunyet başsava vekılını
Hakımler ve Savcılar Yuksek
Kurulu ve Sayıştay başkan ve
uyelennı gorev lenyle ılgılı suç-
lardan dolayı Yuce Dıvan sıfa-
tıyld vargılar
Galeri • Atölye
v 232 64 26 • 23O 21 87
IRFANOKAN
Resim Sergisi
3 - 24 Kasım
GALERİ • »
•PBALDEM
Va konağ Cad Ak.avak Sok
No 22 3 90200 N $an!aş
ISTANBUL Te 232 40 81
(OPERA)
SANAT G A L Ü I S I
SALİH ZEKİ
Resım Sergısı
9 Kastra - 28 Kasım
Korıcıye Konoğı Sok Sağlık Apt.
Ho-1 Talciim Tel 249 92 02
26Ehra 20 Kasım 1992
1100 1800
(Pazargmkndışınte)
Istâial Caddesı 141
Bevoglu Istanbul W 2o2 16 98
GUL DERMAN
Resım Sergisi
GARANTİ SANAT GALERİSI
Galeri
Atölye
232 64 26
230 21 87
T.C. MİLLİ EĞITİM BAKANLIĞI OZEL
TASARI KURSLARI
AÇIK ÖĞRETİMLİLERİN DİKKATİNE
KAYITLARIMIZ BAŞLAMIŞTIR
336 62 97 • 336 81 33
llan Onayı: 10.8.1992-502 / 510302
Galeri
Atölye
232 64 26
230 21 87
A 1 i 0 z ç e 1 ı k
Resım Seıgısı
4 2^Kâsım ^2 i1
{Pazargunkn dısmda' \&nca
Modem Sanat
Galensı
\alıkonagı Caddea \o 117 2 M$anta$ı Istanbul Tel 2^0 ÎO 80
GÖZLEM
UĞUR MUMCU
• Baştarafi 1. Sayfada
kası na Osmanlı Bankası ndakı hesabından partı
genel sekreterı Hakkı Behıç Bey'e odenmek uzere
duzenledığı 19 3 1921 gun ve 616477 sayılı çekın foto-
kopısını goruyorsunuz (Dr özer Yurdakul arşıvın-
den alınmıştır)
Mustafa Kemal, Kurtuluş Savaşı nın ılk gunlerınde
bır yandan Sovyetler den para ve sılah yardımı alı-
yor ote yandan da sıyasal bağımsızlığını koruyabıl-
mek ıçın Moskova nın ıdeolojık etkısınden uzak
kalmaya çalışıyordu
O gunlerde Moskova nın ıdeolojısı doğrultusunda
sıyasal çalışmalaryapan ıkı grup vardı
Enver Paşa nın lıderlığındekı Halk Şûralar Fırkası'
ve Baku de Mustafa Suphı ve arkadaşlarınca kuru-
lan Turkıye Komunıst Fırkası'
Mustafa Kemal, Turkıye Komunıst Fırkası adıyla
bır partı kurdurarak komunıst duşuncelere karşı ol-
madığını gostermek ıstıyordu
Mustafa Kemal'ın kendısıne bağlı komunıst partısı
kurdurması, Lenın e 'Hukumetın ıznı ıle kurulan ko-
munıst partısı dışındakılen onemsemıyoruz, sız de
bupartılerı desteklemeym ' mesajı vermekteydı
O tarıNerde Moskova ve Ankara hukumetlerı, ya-
pılacak Sovyet yardımı uzenne son çalışmaları sür-
durmekteydıler Ilk aşamada 60 bın tufek, gereğı
kadar mermı 112 tane hafıf makınelı tufek, 10 ağır
top ve yansı kulçe altın olmak uzere ıkı mılyon rub-
le verılecektı (Kurtuluş Savaşı Malı Kaynakları,
Alptekın Muderrısoğlu s 506)
Tam bu gunlerde Sovyetler Dışışlerı Komıserı Çı-
çerın Van ve Bıtlıs ın Ermenılere verılmesını ıste-
mış Mustafa Kemal Çıçerın e Moskova da bulunan
Dışışlerı Bakanı Bekır Samı (Kunduk) Bey aracılığı
ıle şu yanıtı gondermıştı
- Belırlı bır arazının bır azmlığa terkı emperyalıst
bır duşunceden başka bır sey değıldır (Moskova
Hatıralan Alı FuatCebesoy s90)
Sovyetler den ılk altın yardımını getıren Enver
Paşa nın amcası Halıl Paşa ydı
ilk sılah ve cephane yardımı 1920 yılı eylul ayında
Trabzona ulaştı Sovyetler, 3387 tufek, 3623 sandık
cephane ve 3000 sungu gonermışlerdı (Yakın Tarıhı-
mız, cıld 2 s 186)
Sovyetler Kurtuluş Savaşı boyunca Anadolu hu-
kumetıne 1 9 1920-1 6 1922 arası 37 bın 782 tufek,
324 makınelı tufek 185 bın 760 mermı, 66 top' ver-
mıştır (Mıllı Mucadele, Kazım Özalp, cılt 1, s219,
belge118)
Aynı donemde Sovyetler ın Turkıye'ye yaptıklan
para yardımı 10 mılyon altın rubleyı bulmuştu (Sıya-
sı Tarıh, Fahır Armaoğlu, s 630)
Mustafa Kemal Kurtuluş Savaşı gunlerınde Anka-
ra hukumetıne bu kadar destek olan Sovyetler e kar-
şı bağımsızlığını korumasını bılmıştır
Mustafa Kemal bu ınancı, bu tıtızlığı ve bu kararlı-
lığı gostermese ve soz gelışı Sakarya Savaşı'nda
yenılıp de Enver Pasa kurduğu Halk Şûralar Fırkası'
ve Sovyetler ın sağlayacakları bır orduyla Anadolu -
ya gırıp Yunan ordularını yenerek Sovyetler e bağlı
'bır devlet kursaydı, Turkıye bugun 'bağımsızlığına
kavuşan Turk cumhurıyetlerınden bın olacaktı
1
Anadolu ıhtılalı Ataturk'un ozlu deyışı ıle "bızı
mahvetmek ısteyen emperyalızme ve bızı yutmak
ısteyen kapıtalızme karsı' verılen bır kurtuluş sava-
şıydı
Bu savaşta, Mustâfa Kemal, hem Sovyetler'den
para ve sılah yardımı alıyor hem de Sovyetler'e karşı
bağımsızlığını koruyordu
50 Iı yıllarda Amerıka nın sıyasal ve ıdeolojık doğ-
rultusuna kapılan Turkıye, hangı konuda Amerıka'-
nın Ortadoğu sıyasetıne karsı çıktı"?
Daha doğrusu çıkabıldı
9
Bugun bıle Bush un çızdığı Amerıkan sıyasetı uy-
gulanmıyor mu"
7
Mustafa Kemal attığı her adımda tam beğımsız-
lık ınancını korumuştur Sovyetler den yardım alır-
ken de Baku'de kurulan Halk Şûralar Fırkası' ve
Turkıye Komunıst Fırkası na karşı komunıst partısı
kurarken de bu partıye kendı hesabından para yardı-
mı yaparken de
Mustafa Kemal ın bu amacının ve bu kararlı tutu-
munun devrım yasalarmda yansıdığını da goruyo-
ruz
Örneğın 1934 yılında çıkarılan 'Efendı, bey, paşa
gıbı lakap ve unvanlann kaldırıldığma ılışkın kanun'-
un 2 maddesı su ılkeyı getırmıştı
-Turkler yabancı devlet nışanı taşıyamazlar
Mustafa Kemal Alman madalya ve nışanları ıle
goğuslerı doldurulan Alman ışbırlıkçısı Ittıhatçı pa-
şalar geleneğının bır daha gen gelmemesı ıçın bu
yasayı çıkartmıstı
Ne acı kı bu devrım yasası Amerıkalılardan alınan
sadakat madalyalan 'na engel olamadı
1
Mustafa Kemal emperyalızme karşı başkaldırışın
ulusal ve devrımcı onderıdır
Bu olum yıldomumunde kendısını her gun artan
saygıyla anıyoruz
80 PKKIi yakalandı
Haber Merkezi - 24 Evlul 1992
tanhınde bırlığıne gıderken
Cızre-Idıl arasında yer alan
Kubat koyü yakınlanndd ku-
rulan pusuda ıkı korumasıyla
şehıt edılen yarbay Muammer
Y uzsüren'ın katıllennden 6 -
sının yakalandığını açıklandı
Şanlıurfa. Gazıantep. Kars ve
Konyddd duzenlenen operas-
\onlarda yasadışı orgut uyesı
80 kışı yakalandı Sanıklann
bazı kamu kurumu ve kuruluş-
lard patlayıcı madde dttıklan
PKK. adına propaganda vap-
tıkları ışven sahıplennı kepenk
kapatmava zorladıklan. yenı
bır ey lem hazırlığı ıçınde olduk-
lan kaydedıldı
İstanbul da ıkı gun once çalış-
malanna başlayan ' Irak Türk-
menlerı' ıstışare toplantısı dun
sona erdı Yapılan açıklamada,
"Irak Turkmenlen, Irak'ta ya-
şavan butun halklann mutaba-
kdt ve onayı ıle demokratık.
ınsan haklanna dayalı. sıvası ve
kulturel haklannın sağlandığı
çoğulcu parlamenter yapıdakı
unıter bır Irak devletının varlı-
ğını de\ am ettırmekten v anadır
" denıldı
Ankara DGM Başr>avcılığı'nın
aralarında tıyatro sanatçısı şov-
men Dara Kutlay'ın da bulun-
duğu 14 u tutuklu 24 kışı hak-
kındd PKK ya uye oldukları ve
bu doğrltuda eylemlerde bulun-
duklangerekçesıyleaçtığı toplu
dava bugun başlıyor Iddıana-
Ttede sanıklann vasadışı bolu-
cu orgut PKK"nın asken kana-
dı olan ERNK'nın Orta
Anadolu Bölge Komıtesııu
oluşturduklan veyankı uyandı-
racak eylemler pesınde olduk-
lan one suruldü fddıanamede
sanıklann bolucu orgutun dağ
kadrosuna eleman kazandır-
mak ıçın çalışmalar yaptıklan
ve çok sayıda kışıyı bu sebepler-
den dolavı Guneydoğu'ya gön-
derme hazırlığı ıçınde olduklan
belırtıldı
Kitap
• Baştarafi 1. Sayfada
polısler hakkında herhangı bır
toplatma karan olmadığı halde
Ismaıl Beşıkçfye aıt "'Orgene-
ral Muğlalı Olayı, 33 Kurşun",
adlı esenn y anında 9 ayn kıtaba
daha el koydu Daha sonra Bel-
ge. Melsa, Tevhıd ve Yon Yayı-
nevlennın standlanndan da,
toplatma karan bulunmayan
ve berat karan çıkmış kıtaplara
el koyan polıs, sozkonusu yayı-
nevlennm temsıkılennden Ha-
san Yılmaz, Murat İlyas Bu-
rak. Surev^a Özturk ve Funda
Oz'u de gozaltına aldılar
Polıslenn kıtaplara el koyduğu-
nun duyulması uzenne, duru-
mu protesto eden ısteyen yayı-
nevlen standalan kapatıp satışı
durdururken, sergıyı gezmeye
gelen okurlar da alkışlı protesto
evlemı yaptı