Katalog

CUMHURİYET/8 DIŞ HABERLER 10 AĞUSTOS 1991 Yeni kabineye tepki • ATtNA (AA) — Yunanistan'da, Başbakan Konstantin Mitsotakis'in yeni kabinesi, "ağır bir atmosfer" altında göreve başladı. Ana muhalefetteki PASOK ve Komünist Partisi (KKE) doğrudan görevden alınan bakanlardan bazılan ile "bakanlık hayalleri" suya duşen iktidardaki yeni Demokrasi Partisi'nin baa milletvekilleri de dolaylı olarak yeni kabineyi eleştirdiler. PASOK tarafından yapılan açıklamada, keni kabinenin başansızlığa mahkûtn olduğu ileri surulerek "Milli açıdan tehlikeli politika izleyen YDP iktidan sorunları kabine değişiklikleri ile çözemez" denildi. Açıklamada, Yunanisıan'da kısa sürede erken seçimin kaçınılmaz olmayacağı da iddia edildi. KKE ise açıklamasında, yeni kabinenin Mitsotakis'in politikasının değişmeyeceğini gösterdiğini belirttı. Makedonlar kızdırdı • ATİNA (AA) — Makedonya yuzünden Atina-Belgrad ilişkilerinde bir kez daha gerginlik başgösterdi. Büytlk Iskender'in dört atlı savaş arabasmın bir benzeriyle, Makedon savaşçının fethettiği bütün topraklan ziyaret amacıyla Makedonya Cumhuriyeti'nden yola çıkan iki Makedon, iki Hırvat ve bir Lübnanlının Yunan sınırından geçmelenne izin verilmedi. "Makedon propagandası yaptıkları" gerekçesiyle Yunanistan'a sokulmayan beş kişiyle ügili olarak Dışişleri Bakanı Andonis Samaras'ın Yugoslav meslektaşıyla temasa geçerek "olayı kınadığı" bildirildı. Atina, ulkesindekı Makedon azınhğın varlığını tarumıyor. SSCB'de ekonomik arayıg • MOSKOVA (UBA) — Sovyetler Birliği Başbakan Birinci Yardımcısı Vladimir Scerbakov, Sovyet ekonomisinin bunahmdan çıkması için tümüyle yeni bir programın benimsendiğini belirtti. Daha once, başlangıçta ekonomiyi istikrara kavuşturmanın ardından da pazar ilişkilerinin yürürluğe konulmasıyla ekonomik bunahmın aşılmasının hedeflendiğıni hatırlatan Vladimir Scerbakov, artık ekonomik bunalımdan kurtuluşun sadece pazar ilişkilerinin hızlandırümasında ve derinlestirilmesinde görulduğünu söyledi. Oy hakkı engeline tepki • SOFYA (AA) — Bulgar Parlamentosu'nun yurtdışında yaşayan Bulgar vatandaşlannın 29 eylülde yapılacak seçimlerde oy kullanmayacakları yönundeki kararına tepki gösteriliyor. Demokratik Güçler Birliği'nin girişimi ile düzenlenen bir toplantıya katılan çeşıtli partilerin temsilcileri, parlamento karannı sert bir şekilde protesto ettiler. DGB lideri Filip Dimitrov, Sosyalist Parti'yi kastederek, parlamentodaki çoğunluğun muhalefeti kuçuk duşurucü kararlar aldığını belirtirken, Nikola Petkov Çiftçi Partisi adına konuşan Milan Drençev, oy verme hakkmın insanın en kutsal haklarından biri olduğunu belirtti. Brezilya'nın borçlan • NEW YORK (AA) — Brezilya hukumeti, 8 milyar dolarlık gecikmiş faiz ödemeleri konusunda ticari bankalarla nihai anlaşmaya vardı. Brezilya Ekonomi Bakanı Marcılio Marques Moreira ile alacaklı Kreditör Ticari Bankalar Komitesi adına Citıcorp Başkan Yardımcısı Wüliam R. Rhodes tarafından yapılan ortak açıklamada, Brezilya'nın ticari borçlannın yüzde 95'inin alacaklısı olan uluslararası bankalann, alacaklılar komıtesinin daha önce aldığı anlaşma karanna onay verdikleri bildirildi. Söz konusu komite, Brezilya hükümeti ile gecikmiş faiz ödemelerinin yeni bir takvime bağlanması konusunda 20 haziran tarihinde anlaşmaya varmıştı. Îstanbul deklarasyonu, bağnazlık tarihe karışıyor* şeklinde bir ifadeyeyer verdiği için genel kuruldan geçmedi IKO\le Türkiye'ye sert mııhalefetTürkiye tarafından hazırlanan îstanbul deklarasyonuna lslam ülkeleri, Filistin konusunda yetersiz olduğu gerekçesiyle de itiraz ettiler. İKÖ toplantısı sonuç bildirgesinde Ortadoğu banş sürecine ilişkin olarak yer alan maddeler de Türkiye'nin bu konudaki politikasının uzağında kaldı. FATtH M. YILMAZ îslam Konferansı ÖTgütü (İKÖ) dışişleri bakanlarının îstanbul'da onceki gun sonuç- lanan 20. dönem toplantısı, Türkiye ile İs- lam ülkeleri arasındaki uçurumun giderek buyüdüğunü ortaya çıkardı. Türkiye tarafından hazırlanarak ÎKÖ dı- şişleri gundemine getirilen "tstanbul dek- larasyonu" adlı belge, "bağnazhk artık ta- rihe kanşı>or" şeklinde bir ifadeye yer ver- diği için genel kurulda yoğun muhalefeüe karşüastı. tslam ülkeleri aynca, deklarasyonda Filis- tin konusunda yeteri kadar açıkkk bulunma- dığı gerekçesiyle itiraz ettiler. Böylece tstan- bul deklarasyonu, Türkiye'nin bütün çaba- lanna karşın İKÖ Dışişleri Bakanlan toplan- tısmdan çıkartılamadı. Deklarasyon, aralık aymda Senegal'de yapılacak İKÖ zirvesinde yeniden ele alınacak. İKÖ Dışişleri Bakanları toplanUsmın so- nuç bildirgesinde Ortadoğu somnunun çö- zumune yönelik olarak kullanılan ifadeler de, Türkiye'nin bu konuda sürdürdüğü politika- ların uzağına duştü. Dışişleri çevreleri, İKÖ toplantısının, Se- negal zirvesı öncesinde Türkiye'nin, lslam dünyasına yönelik politikasmda "neler ya- pılabüecegini" ortaya koyduğunu bildirdiler. İKÖ Dışişleri Bakanları toplantısından çı- kan sonuçlar baz alındığında Türkiye ile ls- lam dünyası arasındaki rahatsızlık noktala- n şöyle beliriyor: 1- tstanbul deklarasyonunun ortaya çıkar- dıgı pttnizler — Turkıye, İKÖ toplantısının sonunda yayımlanmak ûzere "tstanbul deklarasyonu" adlı bır belge hazırladı. Bu- rada amaç, İKÖ içinde Turkiye'nin bakış açı- sından hareketle bir guç pekişürme arayışıy- dı. Belge, onceki gün yapılan kapalı oturum- da görüşülmeye bajlandığında, lslam ülke- leri, yoğun şekilde muhalefete başladılar. Muhalefet edüen konulann başında delka- rasyonda yer alan "bağnazlık artık tarihe , kanşıyor" şeklindeki vurgulama geliyordu. l ^ . '^.^ »If A B D arasındaki stratejik ış- riizier — IKÖ Dışişleri Bakanları toplantı- salondan aynldı. sının 34 sayfalık sonuç bildirgesinde Filistin ; r 7 — ; ; sorunura atıfta bulunan maddeler de Tür- Turkiye'deil g e n adim kiye'nin polıtikasına ters düştu. Bildirgede, toplanacak bir uluslararası ba- nş konferansına katılmaya FKÖ tam yetki- Senegal, Libya, Umman ifadeye karşı olduk- larını belirttiler. Edindiğimiz bilgiye gore Türkiye'nin muhalefeti yumuşatmaya yöne- lik çabalan sonuç vermedi. Dışişleri çevre- leri, ifadenin değiştirilmesinin mumkun ol- madığını belirtirken, bu kez Filistin konusun- da deklarasyonda yer alan tanımlamaya karşı çıkıldı. Istanbul deklarasyonunda Filistin konu- sunda "Başta diyalog ve kşbirligi yoluyla adil ve kalıcı banş sağlanması açısından ve dün- yanın banşa ydneldiği bir ortamda, Filistin sorununun çozümü de bu yolda olumlu bir etki yapacakür" deniliyordu. Libya, FKÖ, Ürdün başta olmak üzere birçok ülke bu ifadenin yetersiz olduğunu ile- ri sürdü. Tartışmalar sonunda "Istanbul deklarasyonu", Türkiye'nin beklentilerine karşın genel kuruldan çıkarılamadı. 2- Sonuç bOdirgesuün ortaya çıkardığı pü- birliği Filistin davasına zarar vermektedir. Bu işbirliği Israil'in işgalini teşvik etmektedir" yolundaki ifadeler, Türkiye tarafmdan soğuk karşılandı. Bilindiğı gibi Türkiye, özellikle Körfez bu- nalımı sonrasmda Ortadoğu politikasmda büyük bir değişikliğe gitmişti. Arap dünya- sı, Turkiye'nin ABD ve Israil yanlısı bir po- litika uygulamasmdan kaygı duyuyor. Tur- kıye aynca, Ortadoğu Banş Konferansı için FKO'nün temsil edilmesine "olmazsa olmaz" (Sine qua non) olarak da bakmıyor. tKÖ toplantısında Irak, tslam dünyasın- da yalnızlığa itildi. Sonuç bildirgesinde Irak'ı, Kuveyt'i işgali nedeniyle bir kez da- ha kınayan ve BM kararlanyla paralellik ta- şıyan maddeler son güne kadar dayanan Iraklı bakanın patlamasına neden oldu. Irak dışışlerinden sorumlu Devlet Bakanı Mu- hammed Saed Al Sahaf, karan protesto edip Türkiye, İKÖ toplantısından, KKTC'nin tam uyelik başvurusu konusunda da geri adım atmış olarak çıktı. Toplantı öncesinde bu konuda ısrarh bir tutum takınan Türki- ye, karşılaştığı muhalefet sonucu geri adım atınca KKTC, lKÖ'de bulunan bir ara for- mül ile tam üye olmadan bütün organlarda temsil hakkı kazandı. Ancak KKTC Başbakanı Derviş Erdoglu, lslam Konferansı örgutü'nün Kıbns konu- sunda aldığı son karardan Kıbns Turk hal- kının ve hukümetinin son derece memnun ol- duğunu açıkladı. KKTC Başbakanı Eroğlu, sözlerini şöyle surdurdü: "Jslam Konferansı Örgutü'nün, Kıbns Turkunun tslam dunyasımn ayrümaz bir par- çası olduğunu kabul etmesi, sorunun 27 yıl- lık bir sorun olduğunun bir kez daha vurgu- lanması, BM Guvenlik Konseyi'nin 649 sa- yüı karannı ve bunun yanında 4'liı zirveyi be- nimsemesi hakikaten bizleri memnun edecek hususlardır." JERUSALEM POST'UN İDDtASI: Israü'in tutumu yıımıışayacak Kudüs'te yayımlanan Jerusalem Post, îsrail'in, Ortadoğu barış konferansında Filistin heyetinin FKÖ tarafından belirlenmesine karşı çıkmayacağını öne sürdü. SlGlNMACILARIN DRAMI— ttalya'nın Bari Limanı'na çıkan binlerce Arnavut sıgınmacının nhumdan ayrümaianna izin verilmedi. ltalyan hükümeti, Arnavut sıgınmacdann geri gönderileceklerini açıkladı. (Fotograf: AP) îtalya, Arnavutları geri gönderiyorVtYANA (Ajanslar) — Arnavutluk- tan onceki gün Italya ve Malta liman- lanna aç ve bitkin halde varan 11 bine yakın Arnavut sıgınmacının dramı su- ruyor. Arnavutlan kabul etmeyeceğini açık- layan Italya hükümeti, sığmmacılan geri göndermek için hava köprüsu kurdu. AA'nın haberine göre hükumet tarafın- dan bu amaçla tahsıs edilen 5 askeri uçaktan ilki olanHercules C-130 uçağı dun sabah Bari Havaalaru'ndan 60 sı- ğınmacı ile birlikte Arnavutluk'a doğ-" ru havalandı. "Tiziano" adlı feribotun da Bari lı- manında geceyi açıkta geçıren 3 bin do- layında Arnavuttan 600 kadannı alarak Adriyatik'e açıldığı belirtildi. "Vlora" adlı yük gemisiyle onceki gun Bari Limanı'na gelen ve hücumbot- ların ablukasını yararak karaya çıkma- yı başaran 7 bın dolaymda Amavut da geceyi eski stadyumda geçirdi. Yorgunluk, gerilim, ümitsizlik, açlık ve susuzluk nedeniyle saldırgan davra- nışlar gosteren sığınmacılarla guvenlik guçleri arasmda gece boyu olaylar mey- dana geldiğı kaydedildı. Çatışmalarda on üç kişirun yaralandığı açıklandı. Polisin verdiği bilgiye gore stadyu- mun kapılannı zorlayan Arnavut sığın- macılar polisi taşladılar. Bunun uzeri- ne polisin havaya ateş açması sonucu buyüyen kargaşada 10 polis başından yaralanırken 3 Arnavut da çeşitli yerle- rinden yara aldı. 2 kişi öldti Arnavutluk'un Dıraç limanında ise gemiye binmek isteyen sığınmacı Arna- vutlarla guvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada iki kişının öldüğu bildirildi. Arnavutluk haber ajansı ATA'nın bildirdiğıne göre, olağanustu toplanan Arnavutluk Halk Meclisı'ne bilgi veren Başbakan Yardımcısı Zydi Pepa, duru- mun tam kontrol altına alınamadığını kaydederken, hukümet, Adriyatik sa- hillerinin önemli limanlan Dıraç, Vlo- ra, Şengjin ve Saranda'yı "olağanustu onem gosteren" bölgeler ilan etti. Dıraç limamnın Onceki akşam boşal- tıldığı, sığınma arayışındakilerin oto- büslere bindirilerek evlerine gönderil- dikleri haber verildi. KUDÜS (AA) — Kudüs'te yayımlanan "Jerusalem Post" gazetesi öncekı gımku sayısında, ekim ayında toplanması planla- nan Ortadoğu Banş Konferan- sı'nda Filistin heyetinin Filistin Kurtuluş Örgütü tarafından be- lirlenmesine İsrail'in karşı çık- mayacağını ileri surdu. Gazetenin, FKO heyetinı be- lirlemesı ya da Doğu Kuduslü Arapların konferansta temsil edilmesi durumunda tsrail'ın boykot karan alacağı yönunde daha önce verdiği bir haber de lsrail Başbakanı tzak Şamir'in Ofis Genel Sekreteri Ben Aha- ron tarafından yalanlandı. Ben Aharon, ABD ile temas- larında FKÖ'nun reddi uzeriıı- de durmadıklarını, İsrail'in ba- nş masasını boykot edeceğinı söylemenin bugün için değer ta- şımadığmı belirtti. destekledığini açıkladı. Başbakan Konstantin Mitso- takis, Filistin Kurtuluş Örgutti liden Yaser Arafat'ın kendisine gönderdıği mektupla ilgili ola- rak gazetecilerin sorularmı ce- vaplarken, "Fuistinlileri destek- liyonız. Bir Filistin devleti ku- rulmalıdır. Filistinlilerin kendi geleceklerini kendi beliriemeye hakları vardır" şekhnde konuş- tu. Arafat, Atına'daki FKÖ tem- silciliği aracılığıyla Mitsotakis'e gönderdıği mektupta, Yunanis- tan'ın Ortadoğu ve Filistin so- runlannın çözumunde "önem- li rol" ustlenebileceğinı ifade et- mişti. Sorunlannın uluslararası hu- kuk temelinde çözümünü amaç- ladıklannı da belirten FKÖ lide- ri, Atina'dan özellikle Kudüs ve Yahudı göçmenler gibi konular- daki oldubittileri reddetmesini beklediklerini bildirmişti. Adının gizli kalması kaydıy- — la bir açıklama yapan îsrail hu- Bağdat m tepklSl kumetınden bır başka yetkilı de yabancı basın mensuplanna ver- diği mulakatta, "FKÖ'nun de- legeieri saptamasının, konferan- sın açılmasını engelleyecegi gö- rüşunü kendisinin de paylaş- madıgını" ifade ettı. ABD Dışişleri Bakanı James Baker'ın konferans için zemin oluşturmak amacıyla çıktığı al- tıncı Ortadoğu-Mağrip ülkeleri turunda kendisiyle görüşmuş bulunan Fihstinli ust duzey yo- neticiler Faysal El Hüseyni ile Hanan Aşravi'nin, Tunus'ta FKÖ yetkilileriyle derhal tema- sa geçtıkleri bildirilmişti. Atina'mn görüşti Yunan hukumeti, Filistin hal- kının kendi geleceğinı kendi be- lirleme hakkını ve bağımsız bır • devlete sahip olma çabalannı Irak, Ortadoğu banş konfe- ransı toplanmasına yönelik son çabalan, "Araplann haklannı elinden almaya yönelik çaba- lar" olarak yorumladı. BAAS Partisi'nin resmi yayı- nı El Tavra'da yer alan bir yo- rumda, "VVashington'un öncüluğüniı yaptağı Ortadoğu banş süreci, Araplann vazgeçi- lemez haklannı, ulusal çıkaria- rını gaspedecek, Siyonist projelerin başanya ulaşmasını sağlayacaktır" denildi. Yorumda, bazı Arap ulkele- rinın, Amerikan-tsrail önerile- ri ile aldatılmalarından uzüntü duyulduğu da belirtildi. Yorum- da, İsrail'in, 1967 Arap-tsrail savasından beri elinde tuttuğu Arap topraklarını "banş karşı- lığı" geri vermeyeceği de öne sunıldu. ÜBÜHHE dergisi, Yahud Ajansı BaşkaruSimcha Dinitzflegörüştü Israil'e 5 yılda 1 milyon Ifedıudi geliyor \ "Sovyetler'den gelecek 1 milyon Yahudi ile İsrail dünyamn en gelişmiş ülkesi olacak. Gelecek Yahudiler arasında doktor, bilim adamı ve akademisyenlervar.' Dtş Haberler Servisi — Simc- ba Dinitz (62), 1970'li >ıllarda İsrail'in ABD büyukelciliğini yurütmuş eski bir diplomat. Ha- len Kudüs'te bulunan Jewısh Agency'nin (Yahudi Ajansı) baş- kanlığinı yapan Dinitz, Sovyet Yahudilerinin tsrail'e göçunu duzenliyor. "Newsweek" dergı- sinin Dinitz'le yaptığı söyleşinin geniş bir özetini sunuyoruz: — 1991 >ıiı içerisinde 150.000 Sovyet göçmenin tsrail'e gelmesi söz konusu. Peki, onumuzdeki on yılda bu sayı kaça ulaşır siz- ce? DİNİTZ — Beş yıl içensinde en az 1.000.000 göçmenin İsra- il'e yerleşeceğini soyleyebılirim. — Göç, tsrail'i ne yonde et- kiler? DİNİTZ — Etki eercekten olağanustu. SSCB'den göç ede- cek 1.000.000 Yahudinin arasın- da 25.000 doktor, 112.000 mu- hendis, 12.000 biluncı ve araştır- macı ve yaklaşık 17.000 akade- mısyen var. Böylelikle toplumu- muzun >ıızde on beşi akademis- yenlerden oluşacaktu- ki bu oran ABD'deki oranın uç, diğer geliş- miş ülkelerdekı oranın dört ka- tıdır. Denebilir ki İsrail yetişmiş insan gücü açısından dünyamn en ileri ülkesi olacaktır. — Bu goç askeri açıdan da yarar saglayacak nu ülkenize? DİNİTZ — Askeri gucumu- zun büyük çapta etkileneceğini sanmıyorum. İsrail küçük bir ul- ke ve öyle kalacak. Arna jeopo- litik açıdan guçleneceğimizi söy- leyebilirim. laksit dünyasmdasüper birkapı açılıyor! BEKLEYIN! (15 Ağustos'ta...) BekoBirdünyamarkasıdır — Sovyet göçmenlerinin kiı- çük bir bolümünün Yahudi ol- madığı soyleniyor. tsrail'de Ya- hudi olmayanlann oranı giderek artabilir mi? DİNİTZ — Goçmenler ara- sında Yahudi olmayanlann ora- nı abartılıyor, özellikle de tsra- il'deki fanatik Ortodokslarca. Şunu da belirteyim ki bizim ka- pımız Yahudi olmayıp da Isra- il'de yaşamak isteyerilere de açık. — tsrail, bir Sovyet göçmeni- ni yerlestirmek için 35.000 do- lar harcıyor. ABD, Kanada ve Fransa bile bu denli çok para harcamadı. DİNİTZ — Yalmzca ABD yöneüminin harcadığı parayı goz önune almak yanlış olur. ABD'de bulunan Yahudi örgüt- lerinin, yerel topluluklann vb. harcadığı paralan da katarsanız rakam büyür. Dahası ABD ge- niş ekonomik olanaklar sunu- yor. — Sovyet göçü, Başbakan tzak Şamir ve onun gibi düşii- nenleri toprak ödiiniı konusun- da daha da sert politikalar izle- meye yöneltmeyecek mi? DINTTZ — Tam tersi. Banşuı önünde iki engel var: Biri Arap- lann hâlâ tsrail'i ortadan kaldîr- maya çalışması, diğeri de tsrail- lilerin guvenliklerine büyük önem vermesi. Sovyet göçü Araplann beklentilerini azalta- cak, Israillilerin de yüreğine su serpecektir.