Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
AĞUSTOS 1991 HABERLER CUMHURİYET/5
"HEP'ten
tazminat talebi"
• ANKARA (ANKA) —
Halkın Emek Partısı
Dıyarbakır tl Başkanı Vedat
Aydın'ın cenaze töreıu
sırasında meydana gelen
olaylarda görduğu
kayıplann karşılığı olarak
Içışlerı Bakanhğı'ndan
maddı ve manevı tazminat
talebınde bulundu Partı
avukatları Faık Candan ve
Tulay Geyık tarafından
Içışlerı Bakaıüığı'na dün
yapılan ve tazminat talebını
ıçeren yazılı başvurusunda
80 mılyon 410 bın 600 lıra
maddı, 1 mılyar lıra da
manevı tazminat ödenmesı
ıstendı.
TBMM'den
yasak
• ANKARA (ANKA) —
Türkıye Buyuk Millet
Mechsı'nde (TBMM)
yapılan genel göruşmelerin
televızyondan naklen
yayımlanması projesı suya
duştu TBMM Başkanı
Kaya Erdem'ın ısteğı
uzerıne TRT tarafından
başlatılan naklen yayın
konusundakı on çalışmalara
son verıldı. TBMM'nın
butun çalışmalarını naklen
olarak televızyondan
yayınlama fıkrının ortaya
atılmasından sonra Kaya
Erdem devreye gırerek
yapılacak her turlu
çalışmaya açık olduklannı
belırtmıştı TRT Genel
Muduru Kerım Aydın
Erdem de yaptığı bır
açıklamada, yenı bır kanalı
Meclıs ıçın tahsıs
edebıleceklerını belınmıştı
Konunun gundeme
gelmesının uzerınden
yaklaşık 6-7 aylık bır sure
geçmışken çahşmalar proje
aşamasında durduruldu
4
Adli yüa' iki
açılış
• ANKARA (AA) —
Türkıye barolannın geçen
yıl olduğu gıbı bu yıl da 6
eylülde Yargıtay'dan ayn ve
görkemlı bır adlı yıl açılış
törenı duzenleyeceklerı
bıldırıldı Türkıye Barolar
Bırlığı Başkanlığı'ndan
bırlığın 22'ncı kurjluş
yıldönumu dolayısıyla
yapılan açıklamada,
barolann "sav-savunma-
yargı" butunlüğunu
korumaya, toplumda "baskı
grubu olma" görevını her
turm ehgele rağmen
yörîitmeye çalıştığı, ancak
geçen yıl başlayan "yargı
yılı açılış törenı" knzıyle bu
yıl da karşılaşıldığı
belırtıldı Barolar Bırlığı
âaşkanlığı açıklamasında
"Yargıtay Başkanlığı,
savunma hakkının ve onun
temsılcılennın
ulkemızdekı önemını
unutmuş görünerek
anlaşılmaz tutumunu bu yıl
da surdurmuş ve yargıyı
savunmasız bırakarak
Yargıtay'dakı açılış törenını
yalnızlığa ıtmıştır" denıidı.
HEPMardin veKızütepe başkanlarıpolis tarafından gözaltına alındı
Midyatve Silopi'de kepenkler açıtmadıMidyat ve Silopi'de kepenk kapatma eylemi HEP Mardin Merkez İlçe Başkanı Şeyhmuz Kızıltepe Polis Lojmanlanna bir grup PKK
dün de sürdü. Esnafa bazı kişilerce, işyerlerini Çoğru ile Kızıltepe İlçe Başkanı Şeyh Davut militanı tarafından düzenlenen roketatarh
16 ağustosa kadar açmama talimatı verildiği Yalçınkaya, belirlenmeyen bir nedenle gözakına saldırı olayının ardından gözaltına alınanlar
bildiriliyor. alındı. 30'a ulaştı.
ADANA (Cumhuriyet Guney
Üleri Burosu) — Şırnak'ın Mıd-
yat ve Sılopı ılçelerınde oncekı
gun başlayan kepenk kapama
eylemi dun de surdu Halkın
Emek Partısı Mardin merkez ve
Kızıltepe ilçe başkanlannın po-
lis tarafından gözaltına alındı-
ğı bıldırıldı.
Cızre'de bazı kışüenn hedef
gözetmeksizın açtığı ateş sonu-
cu bır kışının ölmesı bır kışının
de yaralanması olayını protesto
amacıyla Midyat ve Sılopı'dekı
esnafın öncekı gun başlattığı ke-
penk kapama eylemi dun de so-
na ermeilı. Guvenlık onlemlen-
nın alındığı ılçelerde, yurttaşla-
ra işyerlerini açmaları ıçın her-
hangı bır uyarıda bulunulmu-
yor Yöredekı esnafa bazı kışı-
ler tarafından ıletılen talimatta
ışyerlennın 16 ağustosa kadar
açılmamasımn ıstendığı bıldırı-
lıyor. Bazı yurttaşlar eylemın
neden yapıldığı yolunda bılgıle-
nnın olmadığını vurgulayarak,
kımlığı belırsız kışılerın telefon
etmelen ya da not bırakmaları
uzenne tedırgın olduklarından
ışyerlermı açamadıklannı söyle-
dıler
öte yandan Halkın Emek
Partısı (HEP) Mardin Merkez
ilçe Başkanı Şeyhmuz Çoğru,
henuz behrlenemeyen bır neden-
le pohs tarafından gözaltına
alındı Çoğru'nun gözaltı nede-
nım öğrenmek uzere Mardin
Emnıyet Mudurluğu'ne gıden
Kızıltepe İlçe Başkanı Şeyh Da-
vut Yalçınkaya'mn gözaltına
alındığı bekrtılırken yetkıhler bu
konuda açıklama yapmadı.
Kızıltepe polis lojmanlanna
bır grup PKK militanı tarafm-
dan düzenlenen roketatarh sal-
dın olayının ardından başlatılan
operasyonlarda gözaltına alı-
nanların sayısmın da 30'a ulaş-
tığı öğrenıldı.
Şırnak'ta bır tupgaz bayısının
ışyerı önune konulan bombanın
patlaması sonucu hasar meyda-
na geldı öncekı gece 21 00 sı-
ralarında duyulan patlama sesı
yurttaşlann tedırgın olmasına
yol açarken ölen ve yaralanan
olmadığı bıldırıldı
PKK mılıtanlarının Nusay-
bın'dekı özguner-1 kuyusunda
sondaj yapan Alaaddın Mıddle
adlı petrol şırketıne roketararh
saldırısı sonucu 10 milyar lıra-
lık zarar meydana geldığı açık-
landı. PKK'nın bölgedekı petrol
kuyulannı hedef seçmesı üzen-
ne özelhkle petrol araması ya-
pan yabana şırketlenn çahşma-
lanm bıraktıklan behrtıldı
MNIR OTESIOPERASYONA BATFDAN TEPKILER
ALMANYA
Türkiyefyi ağır dille suçladıAlmanya'da iktidarla muhalefet ilk kez
uluslararası politikada bu kadar yakınlaşırken
Yeşiller de geri durmayarak Türkiye'yi "Kurt
halkına karşı soykırım duzenlemeİcle" itham
ettiler.
dılle kınanmıstı. SPD'mn hder-
lerınden, savunma uzmanı Egon
Bahr, partısı adına basına yap-
tığı açıklamada, operasyonu
"uluslararası hukuku hiçe sayan
bir saldırganlık orneği" olarak
nıteledı SPD, NATO KonseyT-
DtLEK ZAPTÇIOĞLU
BERLİN — Almanya, Turkı-
ye'nın Kuzey Irak'ta gırıştığı sı-
nır ötesı harekâtı resmen ve çok
sert bır dılle protesto ettı Kohl
hükumetının protesto notası
dun Dışışlerı Bakanlığı'na çağ-
rılan Bonn Buyukelçımıze ıletıl-
dı Dışışlerı Bakanı Hans-
Dietrich Genscher. Turkıye'mn
harekâtını "NATO çerçevesin-
de paylaştığımız tura değerlere,
Helsınkı Sonuç Belgesı'ne ve
AGİK nıhuna tumuyle aykın"
olarak nıteledı Genscher, Turk
hukümetını "Kuzey Irak'taki si-
vil Kurt halka karşı zor
kullanmakla" suçladı, bunu
"uhıslararası hukuka indirilmiş
ağır bir darbe" olarak nıteledı
ve "operasyonun derhal
durdurulmasını" ıstedı.
Uluslararası politikada buyuk
ağırlığa sahıp olan Alman Dışış-
lerı Bakanı'nın Ankara'ya yö-
nelttığı suçlama, ıkı ülke ılışkı-
lerımn yakın tanhinde benzen
olmayan bır durum oluşturu-
yor Almanya'mn Turkıye'yı kı-
namak ıçın operasyondan uç
gun sonrası bır tarıh seçmesı ve
Alman rehınelerın serbest bıra-
kılmasını beklemesı dıkkat çek-
tı Protesto notası, akla, "rehi-
neler yoksa bu koşulda mı ser-
best bırakıldı?" sorusunu getır-
dı. Alman Dışışlerı Bakanlığı,
öncekı gun yaptığı açıklamalar-
da "Rehinelerin serbest bırakd-
ması ıçın hıçbır koşul one
surulmediğıni" bıldırmıştı Öte
yandan Alman Dışışlerı Bakanı
Genscher, Korfez savaşının bı-
fmınden ben Kurtlenn akıbetı-
ne gösterdığı yakın ılgıyle dık-
kat çekıyor
Turkıye'nm sınır ötesı ope-
rasyonu, dün sabah muhalefet-
tekı Alman Sosyal Demokrat
Partı (SPD) tarafından da ağır
nın olağanustu toplanarak
Turkıye'yı ıkaz etmesı gerektı-
ğını savundu. Sosyal demokrat-
lar da ıktıdardakı muhafazakâr-
lar gıbı Turkıye'nm Irak"ta sı-
vıl yerleşım yerlerını bombala-
dığım, çok sayıda sıvıhn ölumu-
ne neden olduğunu ıddıa edı-
yorlar
Almanya'da iktidarla muha-
lefet ılk kez uluslararası politi-
kada bu kadar yakınlaşırken,
Yeşıller de gerı durmavarak
Turkıye'yı "Kurt halkına karşı
soykınm duzenlemekle" ıtham
etüler ve Almanya'mn Turkı-
ye'ye asken yardımını derhal
kesmesını ıstedıler
Operasyona Alman basının-
da, radyo ve televızyon kurum-
lannda merkezı yer ayrıldı Ha-
berın verüış bıçımı ve yorumlar,
Almanya'mn resmı tutumuna
yakındı öncekı akşam gerek 1
kanal ARD, gerekse 2 kanal
ZDF, ana haber bultenlerının
ardından yayımladıklan yorum-
larda Turkıye'yı ağır dılle suç-
ladılar Türkıye, 12 Eylul
1980'den bu yana Alman kıtle
ıletışım araçlannda ılk kez bu
kadar ağır bır dılle suçlandı.
"Turk hukumetinin Yugoslav-
ya'daki iç savaşı fırsat bilerek
Kurtlere karşı toplu imha hare-
ketine gınştigi" ıddıa edıldı
Mılyonlarca kışı tarafından ız-
lenen programlarda Saddam
Huseyin rejımı ıle Turk huku-
metinin Kurt pohtıkası arasın-
da paralellık kuruldu
Dun Almanya'mn çeşıtlı
kentlerınde Kurt grupları, Tur-
kıye'ye aıt bazı resmı temsılcı-
lıklen ve bankalan kısa surelerle
ışgal ederek Irak operasyonunu
protesto ettiler.
İNGİaERE
'Sımrlı' harekâta tepki yokStrateji uzmanlarına göre
Turkiye, İngiltere için bölgede
bir kiîit. Bu nedenle ABD'nin
onayıyla giriştiği 'sınırlı'
harekât İngiltere'yi
ilgilendirmiyor.
EDÎP EMtL ÖYMEN
LONDRA — Turkıye'mn smır ötesı
harekâtı konusunda lngıltere hükümetı
adına şımdıye kadar gönış belırten tek
kışı, Dışışlerı Bakanhğf nın bu- sözcusu
oldu "Yorumsuz ve tepkisiz" bır ıfade
kullanarak "Gelişmeleri izliyoruz. Bu
aşamada bir gonış belirtecek durumda
degüiz" dıyen sözcu, Ingıltere'nın,
durumun gelışmesını ve daha belırgınhk
kazanmasını bekledığını göstenyor
Dışışlen Bakanlığı'na yakm güvenıhr
kaynaklar, Irak'tan kaçan Kürtlerın
Türkıye sınırına yığıldığı sırada yapılan
yardımların eşgudumunde karşılaşılan
guçlukler ve duzensızlık nedenıyle
lngıltere ıle Turkıye arasında "sogukluk"
yaşandığını hatırlatıyorlar. Silopi'de
konuşlandınlan "Çevik Guç"ün hâlâ
etkınlık kazanmamış olması, Turk asken
makamlarının burokratık engeller
çıkartarak gucun tatbıkat bıle yapmasvna
hâlâ ızın vermemış olması gıbı sorunlar
da Ingıltere'de Turkıye'nın "Kurt
sorununa" bakışı konusunda "bıkkınlık"
yaratmış durumda. Bu çerçevede
İngiltere, Turkıye'nın sınır ötesı harekâtı
ıle "ilgilenmiyor."
İngiltere hukumetıne dış sıyaset
seçeneklen ve yönehmleri sunan strateji
araştırma bırımlerı, Irak'taki Kurtlenn
özerklık taleplerı ıle Turkıye"de PKK'nın
bağımsızhk taleplerı arasındakı "fark"a
öteden ben ışaret edıyorlar Saddam
Huseyin yonetımının zayıflatılarak
devnlmesını ongören yıpratma sıyasetını
benımseyen lngıltere ıçın Turkıye, bu
sıyasette kılıt Bu nedenle de
Türkıye'nın, kendı ıstıkrarını guvence
altına almak amacıyla Amerıkan
yonetımının onayı ıle gırıştığı "sınırlı"
bır harekâta lngıltere tepkı göstermıyor.
Gelışmelere ılışkm habennde "Financial
Times", Turkıye'nm amaçlarının ne
olduğu hakkında belırsızlık
bulunduğunu yazdı Haberde, "Turkiye,
sınırda 3 milh'k bir tampon bolge
oluşturmak istedigini, Irak'ın toprak
butunluğune onem verdiginı soylerken,
harekât Kuzey Irak'ın 10 kilometre
kadar içıne sarkmış durumda" denıidı
ABD
Hükümet yetkilileri sorulan'geçiştirdi
ŞEBNEM ATtYAS
Turkıye'nm Kuzey Irak'ta yu-
ruttüğu sınır ötesı operasyon
ABD'de duyulmayacak ölçüde
az tepkı topladı Washıngton'da-
kı basın toplantılannda Amerı-
kan hukumet yetkılılerı operas-
yondan henuz yetennce bdgı sa-
hibı ohnadıklan cevabıyla soru-
lan geçıştırdder Gazeteler ve te-
levızyonda operasyonun ılk gu-
nu kuçuk haberler yer aldı Da-
ha sonra rehınelenn sahverılme-
sı konusu nedenıyle ılgı tumüy-
le dağıldı. The Nevv York Tımes
gazetesınde operasyonla ılgılı
öncekı gun kısa bır haber yer al-
dı.
Dun hıçbır haber yoktu. Te-
levızyon haberlennde ıse konu-
ya değınılmedı
KDP Washıngton temsılcısı
Muhittin Abdullah, "Ne oldu-
gu anlaşılmıyor, nıçın o bolge-
de operasyon vapıldığını anla-
mak zor, çunku o bolgede PKK
yok" şeklınde konuştu
FRANSA
Le Monde: Neden
karakol baskını
MİNE SAULNIER
PARİS — Fransa'da resmı
yetkıhler, Turkıye'nm Kuzey
Irak'ta gerçekleştırdığı operas-
yon hakkında henüz yorum
yapmadılar Le Monde gaze-
tesı ıse başyazısını operasyona
ayırdı Yazının genış bır özetı
şöyle:
"Son günlerdekı Türk aske-
rı operasyonunun nedenı bu-
yük bır ıhtımalle ıkı olaya da-
yamyor 4 ağustosta bır jan-
darma karakolunun roketatar
saldırısına uğraması sonucu
on kadar Turk askerının ölu-
mu ve bunun ardından 10 Al-
man turıstın kaçınlması
Turkıye'de 12 mılyondan
fazla Kurt yaşıyor Turkıye'-
dekı Kurtler, Turk hukumeti-
nin Kürt dılını serbest bırakan
yasanm henuz parlamentodan
geçmemış olması, sınır bölge-
lenndekı Kurtlere yönehk bas-
kılann şıddetlenmesı, bu kuş-
kuları ve duş kınklığını arttır-
dı Hükumetın gızlı servıslen-
ne bağlı kışılerın, parlamento
uyesı bır Kurt mılıtanını öldür-
mesı (HEP Dıyarbakır tl Baş-
kam Vedat Aydm) âi bolgede-
kı genlımı yukselttı Söz konu-
su son olayla ılgıh soruşturma
sonuçlanmadı
PKK'nın, Turkıye Kurdısta-
m'nda gırıştığı, şıddete dayalı
olmasına rağmen halkın des-
teğını alan tırmamşı başka bır
faktöre daha bağh. Muttefik-
lerın Irak Kurtlerıyle ılışkdı
olarak bır sure önce yaptığı
operasyonlar Turkıye üe Irak
arasındakı sının hemen hemen
kaldırmış bulunuyor. Bu du-
rum Turkıyeh Kurtlenn, anar-
şı ıçındekı Kuzey Irak'ı hare-
kât ussu olarak kullanmaları-
nı kolaylaştırmakta
Turkıye, gırıştığı son ope-
rasyonlan, Saddam Huseyîn
ıle 1984'te yapılan "sıcak ta-
kip hakkı" anlaşmasına da-
yandıfıyor Bu anlaşma
1989'da yenılenmedığı ıçm gc-
çersız olmasına karşın Bağ-
dat'ın Kurtlen zayıflatacak bu
tur gırışımlerı onayladığına
kuşku yok
Körfez savaşı sırasında ge-
ç'cı bır karşıthk yaşayan
Ankara-Bağdat ve Tahran,
Kurt sorunu söz konusu oldu-
ğunda bırbırlennı destekhyor-
lar Ve bu destek, söz konusu
Kurt halkının talıhsızlıği, ge-
rek Irak ve Iran, gerekse Turk-
ıye yönetıcılennın "ozerklik"
ıle "bagımsızlık" arasında bu
"sozcuk" farkmdan başka ay-
rım yapmamalarından kay-
naklanıyor.
NATO
BrükselSABETAY VAROL
BRUKSEL — Turk ordusu-
nun Kuzey Irak sınırının ıçle-
rınde tampon bölge oluştur-
ması, Bnıksel'dekı NATO mer-
kezınde herhangı bır hareket-
lenmeye neden olmadı. Üye ül-
kelerden herhangı bırının, ge-
lışmeler hakkında bılgı ısteme
duzeymde bıle olsa gırışımde
bulunmadığı Turkıye'nm de bu
aşamada bılgılendırme ama-
cıyla sıyası komıteyı toplantı-
sessızya çağırmaya gerek görmedığı
belırtıldı.
NATO nezdındekı Türk da-
ımı delegasyonundan bır yet-
kılı, muttefık ülkelerden bır
bölümünün çevık kuvvet çer-
cevesınde bölgede bırlık bulun-
durduğunu ve bınna elden bıl-
gı alacak kaynaklara sahıp ol-
duğunu ıfade ederek Turkıye
1
-
nın gınşımının herhangı bır
uluslararası komplıkasyon ya-
ratacak nıtelıkte olmadığım
kaydettı.
Kasımda erken genel seçime ilk aclııııANKARA (Cumhuriyet Bu-
rosu) — Başbakan Mesut Yıl-
maz, en geç kasım 1991'de er-
ken genel seçime gıtme düşün-
cesmde olduklanm, SHP Genel
Başkanı Erdal lnonu ıle DYP
Genel Başkanı Suleyman Demi-
rel'e ılettı. Yılmaz, hderlere ve
ANAP mılletvekıllenne anaya-
sa değışıkhklen ve erken genel
eçım ıçın TBMM'nın ağustos
ayında olağanustu toplantıya
çağrılmasını duşundüklerını
söyledı.
Cumhurbaşkanı Turgnt
Ozal'ın da 1991 kasımında er-
ken genel seçime sıcak bakması
uzerıne, Başbakan Mesut Yıl-
maz, dun ılk olarak SHP Genel
Başkanı Erdal Inönu ıle görüş-
tu SHP Genel Merkezı'nde
Inönü'yu zıyaret eden Yılmaz,
muhalefetle anayasa değışıkhk-
len konusunda anlaşma sağlan-
ması halınde Mechs'ı olağanus-
tu toplantıya çağıracaklannı bü-
dırdı Inönu ıse, erken seçime
hazır olduklanm bıldırdı
Yılmaz, saat 15.00'te DYP
Genel Başkanı Suleyman Demı-
rel ıle TBMM'de bu- araya gel-
dı Demırel, Yümaz'ın erken se-
çım konusundakı göruşlerıne,
"Biz erken seçim için yann sa-
bah olsun diyoruz, yann sabab
bile geç kalmış bir seçimdir"
yaklaşımını getırdı. ,
Başbakan Mesut Yılmaz, er-
ken seçım ıçın TBMM'nın ağus-
tos ayında olağanustu toplantı-
ya çağrılması konusunda
ANAP grup yonetımıne talımat
verdı Yılmaz, goruştüğu
\NAP mılletvekıllerıne de.
ıvleclıs'ı 20 ağustosta toplantı-
ya çağırabıleceğını söyledı.
ANAP MKYK da, 14 ağustos
çarşamba gunu yenıden topla-
nacak MKYK'da Seçım Ko-
mısyonu'nun hazırladığı anaya-
sa ve seçım yasası değışıkhklen
goruşulerek, sonuca varılacak
MKYK'da ayrıca erken seçım
tarıhı de belirlenecek
Başbakan Mesut Yılmaz'ın
yakın çevresıne, erken seçım ta-
rıhı olarak 17 kasım ıle 24 kası-
mı dıle getırdığı öğrenıldı. Seçım
takvımmde değışıklık yapüarak,
surelenn kısaltılması halınde se-
çımın kasım ayının ılk haftala-
nna da kayabıleceğı behrtılıyor
TBMM 20 ağustosta
toplanabilir
Başbakan Mesut Yılmaz, ön-
cekı gun Cumhurbaşkam Ozal
ıle göruştukten sonra bır grup
mılletvekili ile goruştu. Edımlen
bılgıye göre Yılmaz, ANAP mıl-
letvekıllenne, "Kasım ayında
seçim yapalım mı, ne dersıniz?"
sorusunu yonelttı Mılletv ekılle-
rmın, kasım ayında seçım yapıl-
ması ıçın yasal hazırlıkların ye-
tışmeyeceğım savunmaları uze-
nne Yılmaz, " O zaman Meclis'i
20 ağustosta toplayabiliriz. 20
ağustosta toplarsak yetişir" de-
dı
Seçım takvımı ıçın 55 gunluk
sure gerektığmm hesaplandığı-
nı belırten Yılmaz, Mechs'ın
toplantıya çağnlmasından son-
ra seçım tarıhı ıle bırhkte seçım
yasası ve anayasa değışıkhklerı-
nın de gerçekleştırılebıleceğını
kaydettı. Yerel seçımlerın de,
genel seçımlerle bırlikte vapıla-
bılmesı ıçm anayasa değışıklığı-
nı gerçekleştırmek ıstedığını
söyleyen Yıknaz, "Ancak, mu-
halefet bunu kabul etmeyebilir.
Biz vapacağımız değişikliklerde
muhalefetle mutabakatı esas
alacagu" dıye konuştu
Seçımın kesın tanhını açıkla-
mayan Başbakan, Cumhurbaş-
kanı Turgut Ozal'ın daha once
önerdığı "Turkiye milletvekil-
ligi" sıstemını de uvgulamaya
sokmak ıstedıklennı dıle getır-
dı Yılmaz, bu sısteme gore,
mılletvekili sayısının yuzde
25'ının bu yolla seçılmesını du-
şunduklerını ıfade ettı ve sozle-
nnı şöyle surdurdu
"Seçim kanununu degiştirir-
kea, dar boige esasını da getir-
me>i dusunuyoruz. Butun şehır-
lerde seçim çevreleriııi 2,3 ya da
4 milletvekili seçilecek şekilde
yeniden belıriemek ıstıyoruz.
Bu bolgelerde partiler çıkan-
lacak mılletvekili savısının iki
katı kadar ada> gosterecekler.
Tercihli seçim sisterai uygula-
masında seçmenler, iki katı
aday içerisinden seçilecek sayı-
da millervekilini işaretleyecek-
ler. Her partinin ayn ayn oy pu-
sulalan olacak.
Milletvekili sayısını 600'e
yukselteceğiz. Boylece partiler
mevcut milletvekilleriıri doğnı-
dan listelere koyacaklar. Mev-
cut milletvekillerinin aday liste-
lerinde yer almasından sonra,
kalan aday sayısı da onseçinüe
belirlenecek. Bu onseçim, par-
tililer tarafından yapılacak.
tnönu'nun bu sözlerı uzerıne
gülümsedığı göruldu Yılmaz,
zıyaretının nezaket ıcabı olma-
sının yanı sıra, ulkeyı ılgılendı-
ren ıç ve dış gehşmeler konusun-
da fikır alışvenşını amaçladığı-
nı da vurguladı.
Taranoğlu ve Çetın'ın de ka-
tıldıklan Yılmaz-tnönu göruş-
mesı, yaklaşık 1 5 saat surdu
Göruşme sonrasında Inönü'ye
Sılahlı Kuvvetler'ın Guneydo-
ğu'da yaptığı guvenlık operas-
yonuna ılışkın bılgı verdığını de
belırten Yılmaz, seçım konusu-
nu da göruştuklermı kaydede-
rek şoyle dedı
"Meclis'i toplantıya
çağmyoruz"
'ANAP olarak erken seçime
Aday pusulalanndakı sırala- n a z ı n z t,g l l i kurullarımız ulke
manın nasü yapılacağı uzennde m e n f a a t i i ç i n e n u > g u n
^,11, ta-
de duşunuyoruz. Henuz bır ka-
rar vermedık. Mevcut milletve-
killerını lısteye aynen koyacağız
ve gen kalanlar da onseçımle
belirlenecek derken. partilenn
genel merkezlerinin veto hakkı-
nı da saklı tutacagız."
İnönü ile görüşme
Başbakan erken seçım ko-
nusundakı gınşımlennı SHP lı-
derı Inönu ıle dun sabah yaptı-
ğı görüşmeyle surdurdu
Başbakan Yılmaz, ANAP'ın
seçım ışlerınden sorumlu Genel
Başkan Yaıdımcısı Ersin Tara-
noğlu ıle bırlikte dun saat
10 30'da SHP Genel Başkanı
Inönu'yu zıyaret ettı Yılmaz'ı,
SHP Genel Merkezı önunde
SHP Genel Sekreterı Hikmet
Çetin karşıladı
Yılmaz, daha sonra SHP Ge-
nel Meıkezı'mn 6 katındakı ge-
nel başkanlık odasına çıkarak,
lnonu ıle goruştu
lnonu, göruşme oncesınde
Yılmaz'ın zıyaretınden onur
duyduklannı belırterek, "Sa>ın
Başbakan'a hoşgeldiniz diyo-
rum ve kendisioe mikrofonu
uzatıyorum" dedı Yılmaz'ın,
rihini ve seçım şeklım belıriemek
için çahşmalar yapıyor. İnonu'-
>e bu konuda somut bir teklıf
getirdim. Seçimle ilgili olarak
anayasada yapılması gereken \e
Meclis'te temsil edilen siyasi
partilenn prensip itibanyla mu-
tabık olduklanm bildiğimiz de-
ğişikliklerin, seçim kanunu ile il-
gili çahşmadan ayrılarak, parti-
lenn ortak mutabakatı ile Mec-
lis'in normal açılış tarihıni bek-
lemeden Meclis'in erken toplan-
tı>a çağrılması suretiyle bir an
once gerçekleştirilmesi ve bu şe-
kilde seçim mev zuatında yapıla-
cak degişiklikler ve seçim tari-
hinin bdirlenmesini içeren çalış-
manın, bu anayasal duzeninde
ve eylul a>ı başında Meclıs ta-
rafından ele alınmasını oner-
dim. \nayasada bu konuda ya-
pılması gereken değişikükler ko-
nusundakı somut onerilerimizi
kendilerine ilettik. Şimdi
SHP'nin bu konudaki cevabını
bekliyoruz. Bu teklifimize
olumlu karşılık verdiklen tak-
dirde, bu anayasa degişiklikle-
rini gerçekleştirmek için
TBMM'yi derhal toplanüya ça-
gıracağız."
Inönu de, erken seçımı ken-
dılennm de ıstedığını belırterek,
şoyle dedı
"Iktidann bu konuya sıcak
yaklaştığını ve bir an önce seçi-
mi gerçekleştirmek için ciddi gi-
rişımlere başladığını gonıyonız.
Seçimle ilgili anayasa degişikUk-
leri soz konusu. Ozellikle bizim
daha once ılan ettıgımiz seçmen
yaşının duşurulmesı, mıllervekili
sayısının artmlması. Bu konu-
da ıktıdar partısi ve DYP'nin
benzer goruşlen olduğunu gonı-
yonız. Bu konularda, bir an ev-
vel anayasa değişıkligını yap-
mak mumkun. Bu konularda sı-
nırlandırmak şartıyla bir anlaş-
mava varmak mumkun. Başba-
kan'ın bu konudaki teklifini
ciddi olarak ele alıyoruz. tlgili
kurullarımızda göruştukten
sonra cevabımm kendikrine ile-
teceğiz. Bu yaklaşımla, umuyo-
nım ki, yakında Buyuk Millet
Meclisi'nde bir erken seçim ka-
rarı alınabilecektır. Bu, vatan-
daşlarımızın beklediği. Turki-
ye'de sıyasal gelişmenin sağlık-
İı bir duzsye tekrar çıkması ıçın
beklediği bir gelişme."
Kasım ayı ortası
Yıknaz-Inönu göruşmesmde,
Inonu'nun erken seçım yolun-
dakı ısteğıne, Başbakan'ın "on-
ce anayasa değişikliklerinin ya-
pılması gerektiği" yolunda ya-
mt verdığı öğrenıldı Yıhnaz'ın,
SHP tarafınm "Kasım ayında
seçim olsun" ıstemıne de karşı
çıkmadığı bıldırılırken, SHP
yetkılılerı, bunu kasım ayı orta-
sında seçım olacak bıçımınde
yorumladılar Inönu, Yılmaz'-
ın, seçme-seçılme yaşının kuçul-
tulmesı, mılletvekili sayısının art-
tırılması önerılerıne de olumlu
baktıklarını söyledı
Yılmaz ve Inonu'ye yoneltı-
len sorular ve alınan yanıtlar
şoyle-
" — Seçmen yaşının duşurul-
mesi, milletvekili sayısının artı-
nlması dışında somut oneriler
oldu mu?
YILMAZ — Onun dışında
Inönu ıle daha öncekı ve bugun-
ku zıyaretımde göruş teatısınde
bulunduk. Ama prensıp olarak,
seçım mevzuatında yapılacak
değışıkhklen, anayasa değışık-
lıklennden sonrakı safhada ele
almayı ve yme bır uzlaşma çer-
çevesınde göturmeyı kararlaştır-
dık.
tNÖNÜ — Bu konuda açık-
lama yapacak durumda değı-
lım Çunku partımızde seçım
yasasıyla ılgılı çalışma tamam-
lanmış değıl Bu konuda bır ko-
mısyon kurulduğunda oray a fı-
kırlerımızı gotureceğız Beklen-
tımız, bır an evvel Meclıs açıl-
dığında bu konuda komısyon
kurulması ve seçım yasasının
uzlaşmayla çıkarılması
— Tarih goruşuldu mu?
YILMAZ — Bu konuda çe-
şıtlı tarıh alternatıflerı var Da-
ha önce bunlan açıkladım. Ulke-
nın çıkarlan, ıçınde yaşadığımız
sıyası konjonktür açısından en
uygun tarıhı belırleme amacıy-
la cıddi bır çalışma ıçmdeyız Bu
çalışmanın sonucuna muhalefet
panılerımızle uzlaşma ıçınde
varmayı arzuluyoruz Ama bu
konuda geçmışte yaşadığımız
kotu tecrubeler var Bıraz da,
yoğurdu ufleyerek yıyoruz
INÖNU — Biz bır an once
seçım ıstıyoruz \ anlış anlaşıl-
masın 2 5 yıldır seçım ıstıyoruz
Yılmaz-Demirel bir
arada
Başbakan Mesut Yılmaz, sa-
at 15 OO'te de DYP Genel Baş-
kanı Suleyman Demırel ıle bır
araya geldı
Demırel, Mesut Yılmaz'ı
TBMM'dekı makam odasının
kapısında "Hoşgeldiniz" dıye-
rek karşıladı Demırel, Yılmaz
ıle tokalaştıktan sonra yer gos-
tererek "Basın mensubu arka-
daşlarımız sizin bir şeyler
soylemenizi bekliyorlar" dedı
Yılmaz da "Benim ne soyleye-
cegimi büiyoriar. Herhalde sizin
ne soyleyeceğinızi merak
ediyorlar" karşıhğını verdı
Başbakan Yılmaz, İnönu ıle
de göruştuğunü belırterek "Sa-
yın tnonu'ye yapmış olduğum
teklifi, pariamentoda temsil edi-
len diğer partimizin genel baş-
kanı Suleyman Bey'e de
vapmak uzere kendisini ziyare-
te geldim" dedı
Mesut Yılmaz, Demırel'ın ar-
zu etmesı halmde smır ötesı ope-
rasyonla ılgılı bılgı de vereceğını
söyledı
Demırel sozlenne, "tktidar
partisinin ve Sayın hukumet
başkanımn seçim noktasına ni-
hayet geiebilmiş olmasını se-
vinçle karşılıyoruz" dıyerek
başladı Demırel sozlerıne şöy-
le devam ettı:
"Getirecekleri teklifi iyinijet-
le ve hevesle ele alacagu. Tabii
seçimı biz ıstıyor değiüz, millet
istiyor. Binaenaleyb boylece
milletin beklentisine cevap veril-
mış olacaktır. Çok onemli bir
gelışmedir. "
1 5 saat suren Yılmaz-
Demırel göruşmesıne ANAP
Grup Başkanvekıllen Ulku Go-
kalp Guney, Raşit Daldal ve
ANAP Genel Başkan Yardım-
cısı Ersin Taranoğlu ıle
DYP'den Vefa Tanır ve Husa-
mettin Cindonık katıldılar Go-
ruşmeden sonra bır basın
toplantısı duzenleyen Demırel,
prensıp itibanyla anayasa ve se-
çım yasalannda değışıklık ıçın
mutabakat sağlandığını söyledı.
Demırel, Yılmaz'ın seçım tarı-
hını ortaya koymadan, anaya-
sa \e seçım yasalannda
değışıklık yaparak seçime gıdıl-
mesını teklıf ettığını belırterek
şoyle konuştu
"Gorunen o kı, onumuzdeki
aylarda Turkıye seçime gebedir.
Henuz tarihıni telaffuz etmıvor-
lar. Ama bu seçim yapılacagına
gore Seçım Kanunu'nda bırta-
kım degişiklıkler lazımdır. Se-
çim Kanunu'nda degışiklik
lazımsa, bunlar anayasa degi-
şikliği gerektirir. Seçim tarihi
hakkında kendısinden bir şey al-
mak mumkun olmadı. Ancak
onumuzdeki gunlerde bu telaf-
fuz edilebilecektır. Tarih 24 ka-
sım* mı olacaktır, 8 aralık mı
olacaktır veya daha evvel mi
olacaktır; gelecek seneye kaya-
bilir mi, o hususta da bir inti-
baya varamadım. Ama bununla
beraber madem seçim yapıla-
caktır, Seçim Kanunu ile anaya-
sadaki değişiklikleri yapalım.
Hay hay yapalım."
Demırel, DYP gnıbunun 24
Nısan 1991'de ımzaya açtığı
anayasa değışıklığı ıle 'angaje'
olduğunu ıfade ederek Yılmaz'-
ın, cumhurbaşkanının halk ta-
rafından seçıhnesıne yönehk
anayasa değışıkbğı önensı geür-
medığım bıldırdı ANAP'ın,
seçmen yaşmın 18'e ındmlmesı
ve mıUetvekıh sayısmın 6O0'e çı-
kanlması onensı ıle geldığını an-
latan Demırel, konuşmasını
şoyle surdurdu
"Mademki seçim, seçmen ya-
şının indirilmesi ve milletvekili
sayısının 600'e çıkanlmasıyla
olacaktır,hay hay... Yalnız her-
kes şunu bilmelidir ki, seçim bi-
ze bir lutuf degildir, seçimi
millet istiyor ve uıkenin ihtiya-
cı var da onun için y apılacaktır.
Biz istiyoruz ki bu seçim yapü-
malıdır. Bu bir erken seçim de-
ğil, gecikmiş bir seçimdir."
Demırel, anayasa ve seçım
kanunlarında değışıklık yapıl-
ması ıçın prensıpte anlaştıkları-
nı, Meclis'te grubu bulunan
partı temsılcılerının bır araya
gelerek bu değışıklıklen hazırla-
yacağını, öncehkle anayasa de-
ğışıklıklerının hazırlanacağuıı ve
buna uygun Seçım Yasası değı-
şıklığı yapılacağını bıldırdı
SHP ve DYP'nin
yanıtı pazartesi gtinü
SHP ve DYP, anayasa değı-
şıklığı konusundakı göruşlerini
pazartesi günü açıklayacak.