Katalog

24 TEMMUZ 1991 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/U Iraıı. Çevik Güçfe karşı 1 Ankara'nın konuşlandırılmasına izin verdiği Çevik Güç Batman Üssü'nden de yarurlanacak • Dış Haberler Servısi Iran, Irak'a karşı oluşturulan Çevık Guç'un Türkiye'de konuşlandırılmasına karşı çıktı. Reuter'in haberine göre, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hasan Ibrahim Habibi, gazetecilere yaptığı açıklamada "Bu gucun yerleştirilmesindeki amaç, büyük devletlerin çıkarlannı guvence altına almaktı. Iran sınınna yakın bölgede yabancı birliklerin yerleştirilmesi bölgede istikrarsızlık yaratır" dedi. Jncirlikje NÂTO dışı' görev Hükümetin müttefiklere ilettiği notaya göre, Koalisyon Görev Kuvveti olarak tanımlanan Çevik Güç'ün Irak'a yönelik bir saldırı harekâtında kullanılması, Ankara'nın "açık onayına" bağlandı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye'nin, Çevik Kuvvet'in Silopi'de konuşlandırılmasına izin verdiğıni altı ulkeye nota yoluyla bildirdiği açıklandı. ABD, Ingiltere, Fransa, Hollanda, Belçika ve Italya hükümetlerine gönderilen notalarda, "tncirtik ve Batman tesislerinde NATO dışı amaçlar için konuşlandırma yapümasına" Çevik Kuvvet'in görev suresi boyunca "rıza gösterilebüecegi" vurgulandı. Çevik Kuvvet'in "Koalisyon Görev Kuvveti" olarak tanımlandığı notalarda ayrıca, Irak'a yönelik saldırgan nitelikli bir harekâtta bu kuvvetin kullanılması Türk hükumetinin "açık onayı" koşuluna bağlandı. Ancak bu durumda, TBMM'nin onayımn alınması gerekeceğinden hiç söz edilmedı. Turkiye'nin 18 temmuzda altı ulkeye gönderdiği Çevik Kuvvet notasının içeriği dün Dışişleri Bakanhğı tarafından açıklandı. Açıklamada, Çevik Kuvvetin amacı "Kuzey Irak'ta bnndan birkaç ay once yasanan trajik olaylann tekrarlanmasını caydırarak, bölgede sağlanmış bulunan nispi siıkuneti devamlı kılmak" dıye belırlendi. Turk notasının ana unsurlan şöyle sıralanıyor: Kara ve hava unsurlanndan oluşan bir uluslararası gucun Guneydoğu'da geçici olarak konuşlandınlması gerekebilecektir. Bu gucu Doğu Akdeniz'de faaliyet gosteren uçak gemisi gorev kuvvetinin desteklemesi mumkundür. Turk hükumeti bu sure içinde istisnai olarak tnciriik ve Batman teasJeriııde NATO dışı amaçlar için konuşlandırmaya nza göstermektedir. Türkiye, ulusal komutası altında kalacak uygun buyuklukte birlik veya birlikleri Koalisyon Görev Kuvveti'ne (KGK) tahsis ederek katkı.da bulunacaktır. KGK Turk unsurunün komutanı, KGK komutanıyla aynı rutbe ve statude olacaktır. Iki komutan ilgili butün konularda istişare ve eşgüdum yapacaklar ve bütün bilgileri paylasacaklardır. Bu ilkeye Tabur Görev Kuvveti duzeyinde de riayet edilecektir. Kuvvet Turk hükumetinin sarib ona>ı olmadan, hiçbir hal ve şartta Turk topraklannı, karasulannı veya hava sabasını Irak Cumhuriyeti topraklanna karşı saldırgan nitelikte bir harekât için kullanmayacaktır. Aynı kural kuvveti destekleyen ABD deniz unsurlan için de geçerli olacaktır. Kuvvetin terkibi, kesin büyükluğu ve konuşlandınlan yerleri Türk Genelkurmayı'yla istişare yoluyla saptanacaktır. Kuvvetin geliş, konuşlandırma ve harekât ile egitim dahil, faaliyetine ilişkin yönergeler, Türk mevzuatına uygun olarak Türk Genelkurma\ı tarafından saptanacaktır. Türkiye'ye getirilecek silahlar, muhimmat, taşıtlar, malzeme ve diğer teçhizat Türk hükumetinin de musaadesine tabi olacaktır. Provide Comfort Il'nin başlamasıyla Provide Comfort sona erecektir. Bunun uzerine Provide II kapsamı dışında kalan butun yabancı askeri personel ve ilgili silahlar, muhimmat, taşıtlar ve diğer malzeme Türkiye'den aynlacaktır. Uluslararası guç Turkiye*de geçici bir süre kalacaktır. Bu surenin ilke olarak, 30 Eylül 1991 tarihinde sona ermesi öngörulmektedir. Türk hukümeti yeterli bir ihbar süresiyle bu izni geriye alabilir veya koşullannı degiştirebilir. Yukarıdaki düzenlemelerde yer alan hiçbir husus, Turk hükumetinin egemenlik haklarından feragat şeklinde yorumlanmayacak ve kendisine hiçbir ek mali yukumluluk getirmeyecektir. 4 ERGUNBALa POLTnKADA SORU1NLAR Kritik Sorun SBKP artı k işçi partki degü • Dış Haberler Servisi Bağımsız Nevazısimaya Gazeta'nın dün detaylannı yayımladığı SBKP program taslağında, partinin işçi sınıfının temsücisi olduğu ilkesine yer verilmiyor. AFP'nin haberine göre taslakta Marksizm, modern sosyalist teori kaynaklanndan biri olarak tanımlanıyor. Yarın başlayacak SBKP merkez komite toplantısında onaylanacak olan taslak, 1986 yılında benimsenen ve perestroyka politikalannm uygulanmasını sağlayan programın yerine geçecek. Cumhurbaşkanı Tudjman, halkın savaşa hazır olmasını istedi "Türkiye, Japonya olnıa yoîunda" • WASHİNGTON (AA) US News And World Report dergisi, Körfez savaşırun galipleri arasında yer alan Türkiye'nin şimdi daha buyuk hedeflere yöneldiğini vurguladı ve "Türkiye, Ortadoğu'nun Japonyası olmayı amaçlıyor" ifadesini kullandı. "Ortadoğu'da Israil hariç, dinamik, demokratik ve makul ölçüde guvenlik içinde olan tek ülke Türkiye'dir" ifadesini kullanan dergi, uzun süre "hasta adam" ya da "NATO'nun iyi askeri" gibi basit sıfatlarla anılan ve insan hakları ihlalleri ile suçlanan Turkiye'nin, şimdi Arap Ortadoğu, Balkanlar ve Sovyet cumhuriyetleri için "yol gösterici" olmayı hedeflediğini kaydetti. "BOtOn bu nedenlerderı George Bush'un, Eisenhower'dan beri Türkiye'yi ziyaret eden ilk ABD Başkanı olduğu hatırlatılan yazıda, Cumhurbaşkanı Turgut özal liderliğindeki Türkiye'nin Osmanlı tmpartorluğu'nu canlandırmak niyeti tasımadığı, ancak komunızmin yıkılması ve Irak'ın yenilgisinin ardından doğan yeni durumdan pay çıkarmayı amaçladığı belirtildi. Dış Haberler Servisi Yugoslavya'da Hırvatistan Cumhuriyeti ile federal hükumet arasındaki ilişkiler hızla gerginleşiyor Makedonya'da Ohrid kentinde yapılan Başkanlık Konseyi toplanüsuıı yarıda keserek Zagreb e dönen Hırvatistan Cumhurbaşkanı Franjo Tudjman önceki gece televizyonda yaptığı dramatik konuşmada Hırvat halkımn "bir savaşa hazır olmasını" istedi. Hırvatistan'da son gunlerde Sırp azınlıkla Hırvatlar arasındaki çatışmalar giderek yoğunlaşıyor. Cumhuriyetın doğusundaki Slovenya bölgesinde meydana gelen çatışmalarda ölü sayısının 20'ye çıktığı açıklandı. Zagreb radyosu, önemli Sırp azınlığın yaşadığı bölgede meydana gelen çatışmalarda ölenlerden 15'inin polis ve Hırvat ulusal muhafızı, 5'inin de sivil ol Hırvatistan'da bir köyde Sırp ve Hırvat topluluklannı ayıran sokakta Hırvat guvenlik güçleri devriye geziyor. (Fotograf: AP) duğunu bıldirdi. nı ve polis ve Hırvat ulusal muYugoslavya Devlet Başkanı yetkililerin katıldığı ve başansızöte yandan, Hırvatistan DevÇeşitli kaynakların verdiği ha hafızlannın karşı saldın başlat Stipe Mesiç, "Ülkenin içinde bu lıkla sonuçlanan toplantıdan let Başkanı'mn federal orduya berlere göre çatışmalar Mirkov tığını belirtti. lundugu krizin ve Hırvatistan' sonra bir açıklama yapan Mesiç, ültimatom vermesininvehalkmci, Stari Jankovci ve Vinkovci Sırp milliyetçileri "teroristler da şiddetin tırmanmasının en "Sırbistan'ın resmi yetkilikri dan "savaşa hazır olmalannı" köylerinde meydana geldi. ve haydutlar" diye tanımlayan büyük sonımlusu Sırbistan'dır" Sırp milislerini besler ve Hırva istemesinin ardından federal ortistan'a milliyetçilerini gönderir du ve Hırvat birlikleri arasında Hırvatistan Enformasyon Ba bakan, silahlı militanların Vin dedi. kanı Hrvoje Hitrec, çatışmala kovci köyundeki polis karakoluMakedonya'daki Ohri kentin se, diyalogu ve uztaşmayı isteme çatışmalar çıktı. Bir Hırvat yetnn, Mirkovcı köyünde uslenen na ve beledıye binasına havan de önceki gun cumhuriyetler yenin hangi taraf olduğunu an kılisi, Hırvat polisinin son iki Sırp milliyetçilerin Vinkovci kö topu ve el bombalan ile saldır arası diyalog ve banş sağlanması lamak hiç de zor olmaz" şeklin gun içerisinde en az 60 Sırp milisüu öldurduğunü bildırdi. yüne saldırması uzerine çıktığı dıklarını kaydetti. amacıyla yapılan ust duzeydekı de konuştu. Hırv atistaıı saatli bomba Yanılmıyorsak Türkiye ile ABD arasında ileride en pürüzlü sorunlardan birini Kıbrıs'ın yanı sıra Çevik Güç oluşturacak. Başkan Bush'un Türkiye gezisi sırasında kurumsal bir yapıya kavuşturulması kararlastırtlan "stratejik ilişkinin" ise ne getireceği şimdilik bilinmiyor. Ama Çevık Güç'ün neler getirebıleceğini üç aşağı, beş yukarı tahmin etmek mümkün. Başkan Bush Silopi'de konuşlandırılması düşünülen Çevik Güç'ün Irak'ın içerisinde bir harekât için düşünülmediğini, sadece Saddam'ın Kürtlere karşı yeni bir sindirme harekâtını caydırma amacını güttüğünü, çokuluslu gücün Irak'ta büyük çatışma olursa müdahale edebıleceğinı söyledi. Başkan Bush'un bu açıklaması bize göre Çevik Güç konusunda Türkiye'deki rahatsızlığı giderici nitelikte değildir. Çevik Güç'ün Silopi'de varlığı bile, bölgede yeni istikrarsızlık ve gerginliklerın kaynağını oluşturabılır. Bağdat'ta aylardır süren özerklik görüşmelerinde, zaman zaman iyimser açıklamalara karşın, bir türlü anlaşmaya varılamıyor. Dış basında bu konuda çıkan haberlerde Kürt liderlerinin Silopi'de konuşlandırılacak Çevik Güç'ten yüreklenerek tutumlarını sertleştırdıklerı belirtılıyor. Saddam, uzlaşmaz tutuma giren Kürt liderlerıne nereye kadar taviz verir? Bir noktadan sonra taraflar arasında çatışmalar yıne başlar mı? Bu çatışmalar Çevık Güç tarafından Irak'a müdahale ıçın gerekçe olarak gösterılır mi? Bu sorular, üzerinde ciddi biçimde düşünülmesi gereken nıteliktedir. Çevik Güç, kuşkusuz, durup dururken Saddam'ı devirmek için Irak'a müdahale edecek değildir. Hıtler bile, saldırıları için gerekçeler öne sürmüş, kendını haklı göstermeye çalışmıştı. Şu noktayı unutmamalı ki müdahalede bulunmayı aklına koymuş taraf için bunun kılıfını hazırtamak zor değildir. Irak'ın gergin ve karışık ortamında büyük bir çatışmayı başlatmak ABD için de ABD'nin müdahalesını ısteyebılecek bazı Kürt gruplar için de çok kolaydır Süleymaniye'de geçen hafta meydana gelen kanlı çatışma, Irak'ta büyük bir patlama için bir kıvılcımın yeterli olduğunu açık seçık göstermıştir. Kaldı kı Çevık Güç'ün varlığı Türkiye içinde de bazı gruplar tarafından bir kışkırtma unsuru oiarak kullanılabilır. BBG'nın önceki sabah verdiği haber Çevık Güç hakkındaki kuşkuları arttırıcı niteliktedir. BBG, Amerikalı yetkililere dayandırarak verdiği haberde, Ankara'nın bazı noktalarda direnmesi yüzünden Çevik Güç'ün Türkiye'de konuşlandınlmasının gecikeceğini bildirmiştir. BBG'ye göre Ankara Çevik Güç'ün görevinin sadece Türkiye'ye yeni bir göçe yol açacak olayları engellemekle sınıriandırılmasını isterken ABD bu konuda daha esnek bir tutumu tercıh etmektedir. Yani Çevik Güç'e geniş bir hareket özgürlüğü tanınmasından yanadır. Geçen yıl patlayan Körfez krızinden sonra ABD'nin Ortadoğu'da güvenebıleceği karakollara ya da sıçrama tahlalarına gereksınme duyduğu açık. Mıllıyet gazetesınde Nur Batu, Başkan Bush'u Cumhurbaşkanı Turgut Özal ve Başbakan Mesut Yılmaz'a, SEIA Anlaşması'nın yeniden düzenlenmesıni önerdiğını bıldırıyor. VVashıngton Körfez savaşı sırasında Irak'ı bombalamak için kullandığı İncirlık Hava Üssü : nün "Ortadoğu'ya yönelik" kullanımını süreklı kılacak birdüzenlemeye gıdilmesını istıyor. Boylece bölgede bir kriz patlak verirse, ABD İncirlik'teki uçaklarını devreye sokabilecektir. Çevik Güç, ABD'nin yanı sıra ingıltere ve Fransa gibı bölgede ayaklarının bulunmasını isteyen Batılı ülkelerin bu gereksinmesinı karşılayacaktır. Ne ilginçtir kı Çevık Güç'ü ateşlı biçimde savunan Fransız hükumeti, General De Gaulle'ün NATO'nun askeri kanadından aynldığı 1966 yılından bu yana topraklarında yabancı üslere izin vermemektedir. Çevik Güç, Türkiye'nin hiç istemedıği durumlarda kalmasına yol açabilir. ebank Daha yılın ilk 6 ayında "Aktifler Toplamı" 4 Yılmaz'ın Lozan mesajı • ANKARA (AA) Başbakan Mesut Yılmaz, Lozan Barış Antlaşması'nın bugün kutlanacak 68. yıldönümü dolayısıyla bir mesaj yayımladı. Yümaz, mesajında, "Lozan barışı Türk devleti için buyuk bir başarıdır. Bu antlaşmayla çökmuş Osmanlı devleti yıkıntısı uzerine kurulan genç ve dinamik Turk devleti, uluslararası düzende diğer devletlerle eşit haklara sahip, tam bağımsız ve özgur olma niteliklerini kazanmıştır" dedi. Başbakan Yümaz, 1. Dunya Savaşı'nı bitiren antlaşmaların tumunun kazananlarca mağlup devletlere dıkte edildiğini, Lozan barışının ise bütün umutlannı yitiren, savaşı en olumsuz şartlarda bitirmiş Turk milletinin, Mustafa Kemal önderliğinde verdiği kurtuluş mucadelesi ile yeniden dirildiğinin göstergesi olduğuna dikkat çekti. Aktifleri... Aktif bankacılıktanf Yılın ilk 6 ayında, Egebank'ın "Aktifler Toplamı" % 41.7 arttı. 1 trilyon 212 milyar 158 milyon'a ulaştı. Bu başarı, Egebank'ın artan ödenmiş sermayesi, bilgili, dinamik çalışanlarıyla kazanıldı. ,~ *"* Ve tabii, . •?' iş dünyamızın, Egebank bankacılığını, giderek, daha iyi tanımasıyla... 63 yıllık genç bankaya daha da çok güvenmesiyle... Aktifler Toplamı (MilyonTL) 3112190(1 "F161arda çatlak var" • LONDRA (AA) tngiltere'de yayımlanan Jane's Defence dergisi, ABD ve diğer ulkelerde kullanılan F16 savaş uçaklarının hemen hemen tümünde çatlaklar bulunduğunu ve bunların onanlabilmesi için 1 milyar dolardan fazla paraya ihtiyaç olduğunu büdirdi. Savunma alanındaki önde gelen bir yayın olan Jane's Defence, metal yoğunluğuna bağlı olarak 2.900 adet F16 savaş uçağında çatlaklar meydana geldiğini kaydederek, bunların arasında ABD Hava Kuvvetleri'nde kullanılan 1.861 uçağm da yer aldığını duyurdu. 855.251 30 »61991 % 41.7 1.212.158 V €3 EGEBANK