Katalog

CUMHURİYET/10 Irak'a ABD BM heyeti IBtRLEŞMİŞ MİLLETLER (AA) Irak'm kimyasal silah tesislerini inceleyccek 35 kişilik bir BM uzmanlar heyetinin 9 haziranda bu ülkeye gideceği bildirildi. BM sözcüsü, gönderilecek heyetin Irak'ın kimyasal, biyolojik ve bazı balistik silahlannı denetleyeceğini bildirdi. DIŞ HABERLER 31 MAYISJ91 Ortadoğu'da 'silahlara veda' açmazı Dış Haberler Servisi ABD Başkam George Bush'un, Ortadoğu'da silahsızlanmaya ilişkin ana hatlarını açıkladığı plan, yoğun tartışmalara neden oldu. Planın uygulanmasında çeşitli engeller olduğu bildiriliyor. Israil, Ortadoğu'da nükleer silah üretiminde kullanılan maddelerin ithal ve imal edilmesini yasaklamayı öngören plana soğuk yaklaştı. Bush, önceki akşam yaptığı açıklamada, Ortadoğu'da, silahsızlanma için hazırladığı planın ana hatlarını açıklamıştı. Bush'un açıklamalan uyarınca, plan, silahsızlanmaya ilişkin olarak şunlan öngörüyor: 1 Ortadoğu'da karadan karaya fırlatılan füzelerin imal edilmesi ve ithalinin durdurulması; 2 Kitlesel imha silahlarının (nukleer, biyolojik ve kimyasal) sınırlandırılması ve bu silahların yapımında kullanılan maddelerin imali ve ithalinin durdurulması; 3 ABD, Ingiltere* Fransa, Çin ve SSCB, bölgeye tank, uçak füze ve diğer konvansiyonel silah satışlarında ortak bir prensip beİirlemeli. Reuter'in haber yorumuna göre ABD Başkam Bush'un aynntıları henüz açıklanmayan silahsızlanma planının önünde çeşitli engeller bulunuyor. Ortadoğu'nurT silahTârdan arındınlmasımn önündeki engelleri de şu şekilde özetlemek mümkün: 1 SATICI Ü^KELER AÇISINDAN Askeri uzmanlar ve stratejik gözlemcüer, silah satıcısı ülkelerin, böyle bir konuda anlaşmaya varmalarının çok zor olduğuna dikkat çekiyorlar. Planın öngördüğü, satıcı ülkeler arasında anlaşmaya varılması konusunda yoğun diplomatik çabalara gereksinim olduğu bildiriliyor. Ancak, silah satıcısı durumunda olan Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesinin, Ortadoğu'ya yapılacak silah satışlarına ilişkin olarak Körfez bunalımını gözönüne alarak anlaşmaya varabtlecekleri de belirtiliyor. 2 ALICIÜLKELER AÇISINDAN Uzmanlara göre Ortadoğu silahsızlanmasımn önündeki en büyük engel burada. Ortadoğudaki tüm ülkelerin, özellikle Körfez krizi sonrasında yoğun bir silahlanma yanşma girdikleri ortada. Uzmanlar, Suriye'nin, Suudi Arabistan'm, İran'ın ve Israil'in son günlerde yeni silah bağlantıları yapmakta olduğunu anımsatarak bu ülkelerin, birinci elden olmasa bile ikinci elden edinecekleri silahların kontrolünün çok zor olduğunu kaydediyorlar. Ahcı ülkeler açısmdan düşünülen zorlukların planın uygulanmasında en önemli engel olduğuna ilişkin ilk işaret dün tsrail'den geldi. AP'nin haberine göre tsrail Başbakanı Izak Şamir'in sözcüsu Avi Pazner, konvansiyonel silahlar konusunda bir sınırlamayı her zaman savunduklarını belirtirken nukleer silahlara ilişkin olarak "Bu çok karmaşık bir konu" demekle yetindi. Israil, Ortadoğu'da nukleer silaha sahip tek ülke olarak biliniyor. Merkezi Londra'da olan Stratejik Araştırmalar Enstitusü'nün raporuna göre tsrail, 100 nükleer başlığa sahip bulunuyor. israU'in aynca, nükleer silah kapasitesini arttırmak için yoğun çaba harcadığı da bildiriliyor. Bush'un açıklamasının üzerınden 24 saat geçmeden, ABD'nin tsrail'e yeni silahlar vereceği acıklandı. Tel Aviv'de temaslarda bulunan ABD Savunma Bakanı Dick Cheney, tsrailli meslektaşı Moşe Arens ile dün yaptığı görüşmeden sonra "lsraiPe Arrow fü progranunın gerçekleştirUmesinde maddi kı kıda bulunacağız ve aynca 10 F1S uçağı d ha verecegiz" dedi. Başkam George Bush'un silahsızlanma planının önünde çeşitli engeller bulunduğu bildirildi Powell: çekilebüiriz • SIRSENK (Cumhuriyet) ABD Genelkurmay Başkaru Orgeneral Colin Powell, Kürtlerin geri dönmesi Uzerine tnüttefik birliklerinin beklenenden daha önce Kuzey Irak'tan çekilebileceğini söyledi. Gcneral Powell, ABD birliklerince Kuzey Irak'ta tts olarak kullanılan Sirsenk Havaalanı'nda denetlemelerde bulunduktan sonra yaptığı açıklamada "Başkan Bush'a buradan götüreceğim mesaj yardım operasyonunu dUşündüğümüzden erken sona erdirebileceğimiz yönünde olacak" dedi. Povvell daha sonra Diyarbakır'a döndü. PoweU'ın ziyareti nedeniyle Sirsenk Havaalanı'nda olağanüstU güvenlik önlemleri ahnması dikkat çekti. ABD helikopterleri ziyaret öncesinde keşif uçuşlan jttptılar. Bush, planda bölgede nükleer silah üretiminde kullanılan maddelerin ithal ve imalinin durdurulmasını öngörtirken tsrail, buna soğuk yaklaşıyor. Uzmanlar, silah ithalinin denetlenmesinin ve satıcı ülkelerin bu konuda anlaşmasının zorluğuna işaret ediyorlar. Bu arada ABD, îsrail'e 10 adet F15 savaş uçağı daha verecek. ABD tsrail'e 1991 yılı için 700 milyon d larhk ek askeri yardımda bulunmaya söz v< mişti. Cheney, 10 F15'in bu kapsamda ve leceğini bildirdi. tsrail, Scud benzeri karadı karaya fırlatılan füzelere karşı Arrow füze s vunma sistemi geliştiriyordu. Arrow füzel ri, Körfez savasında yoğun olarak kullanıU Patriotlarla aynı işleve sahip. SSCB Dışişleri Bakanı Aknandr Besma nih, ABD Başkam George Bush'un Ortad ğu'da silahlann sımrlandırdması platum "olumlu ve Dginç fUdrier" taşıdığmı söyl di. Besmertnih, Roma'da düzenledigi bas toplantısında, Bush'un planının ciddi bir ş kilde incelenmesi gerektiğini belirtere "PUnda ilginç ve olumlu (Udrler olmasu rağmen, bazı noktalann daha fazla açıklaı masuıa ihüyaç var" dedi. Türkiye, kilit rol oynadı EDtP EMtL ÖYMEN LONDRA "Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü" tarafından yayunlanan bir raporda, Türkiye'nin, Körfez bunahmında "küit rol" oynadığı ve Avrupa'mn savunma alanında planladığı rolün tammlanmasına katkıda bulunduğu belirtildi. "Soğuk savaşuı sona ermesi ile birlikte Türkiye'nin stratejik öneminin de sona erdiği" şeklindeki görüşün, 'Körfez bunahnu'nda Türkiye'nin etkinliği sonucunda, "tersinin çıktığı"da kay* dedildi. Ingiltere Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları ile yakın ilişki ıçinde olan ve hükümete "akıl veren" önemli kuruluşlardan sayılan enstitünün "199091 Dünya Strateji Analizi" başlıklı raporunda, Türkiye'nin konumu uzun süreden beri ilk kez yorumlandı. Enstitü tarafından her yıl yayımlanan raporda, NATO ülkelerine ilişkin değerlendirmelerde Türkiye'nin çoğu kez adı bile geçmezken, son bunalımdaki rolü, tutumu ve bunun etkileri, bu kez "Avrupa'da Güvenlik İşbirliği" başhğı altmda yer alan "Avrupa ve Körfez Bunalımı" kısmında değerlendirildi. Topluluğun Körfez bunahmının başından itibaren dağınık ve geç tavır takınmasının eleştirildiği raporda, "Türkiye'nin bunalımda oynadığı kilit rol, Avrupa'mn savunma konulanndaki kimlik kavramına dolaylı bir darbe indirdi" dendi. "Türkiye, Avrupa Topluluğu ya da BaU Avrupa Birliği'nin üyesi değildir. Avrupa'mn birleşmesini hevesle isteyenlerin neredeyse hepsi, ekonomik olduğu kadar kültürel nedenlerte de Türkiye'yi Avrupa'mn dışında tutmanın daha yararlı olacağı görüşündeler. Avrupa'nın bir savunma kimliği kazanmasını isteyenler ve bunun ister Batı Avrupa Birliği isterse Avrupa Topluluğu'nun bir uzantısı olarak örgüüenmesini düşünenler, soğuk savaşuı bitimiyle birlikte Türkiye'nin de stratejik öneminin sona erdiğini zannediyorlardı. Körfez bunalımı bunun tam tersini gösterdi" dendi. Turkiye'nin Ortadoğu'da yüklenebileceği role de değinilen raporda, bu konunun, "Avrupa'mn güvenliği kavramının kesin çizgilerle belirlenmesi"ne bağlı olduğu, Körtez bunalımı sırasında ortaya ütflan çeşitli "güvenlik planlan"nın bunalımdan sonra hâlâ yeterince "şekillenemediği" belirtildi. "Avrupa'mn savunmasına yönelik tehditlerin neler olduğu ve Avrupa'ıun çıkarlannın nasıl korunacağı, bunun yöntemleri konusunda halen belirsizlikler vardır" denilen raporda, "Tehdit nereden gelecektir? Çözülmekte olan Sovyetler Birliği'nden mi? Doğu Avrupa'daki istikrarsızhktan mı? Ortadoğu ve Kuzey Afrika'dan mı? Savunma ve güvenlik, sadece Batı Avrupa için mi olacaktır? Yoksa Doğu Avnıpa'yı da kapsayacak mıdır? NATO, Batı Avrupa Birliği, Avrupa Topluluğu ve Avrupa'da Güvenlik ve tşbirligi Konferansı (AGtK) arasında ne gibi bir iUşki olacaktır?" diye de soruldu. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nden Avrupa ve Körfez bunalımı: BASIN Brandt'dan Ankara'ya mesaj • BREMEN (AA) Alman Sosyal Demokrat Partisi'nin (SPD) Onur Başkam Willy Brandt, Türkiye'nin, Ortadoğu ve Akdeniz'deki öneminin giderek artacağım ve bölgede kilit rol oynayacağmı söyledi. Brandt, AA'ya verdiği demeçte, Türkiye'nin tek yönlü politikalar izlememesi gerektiğini belirterek "Türkiye'nin coğrafi konumu, bu ülkenin dış politikasının iki boyutlu bir şekilde geliştirilmesini gerektiriyor. Türkiye, bir Avrupa ülkesidir, ancak aynı zamanda Ortadoğu bölgesindedir" dedi. Almanya'da son genel seçimlerde Sosyal Demokrat Parti'nin (SPD) federal başbakan adayı, Saarland Eyaleti Başbakanı Oskar Lafontaine de Ortadoğu'da sorunların çözülmesi için yapılacak konferansa Türkiye'nin de katılması gerektiğini söyledi. ABD, Etiyopya'nın yeni işini gerçekçi bir biçimde, sahiplerinden demokratik 18 ay ileriye atmış oyunun kurallanna bulunuyorlar. Ama Eritre uymalarım bekliyor. Eğer isyanı liderleri eski bu kurallara uymazlarsa bağımsızlık düşlerini Washington'un kendilerine gerçekleştirmeye her yardım etmeyeceğini zamankinden daha kararlı. belirttiler. Etiyopya'nın yeni Mantıksal olarak salı yönetiminin demokrasi gününden beri Etiyopya konusundaki düşüncelerinin hükümetinin kendi hükumetleri olmadığı içtenliğini aramaya gerek gerekçesiyle bu yönetime yok. Çünkü eski katılmayacaklarını isyancüarın kendilerine belirttiler. Tigreli, eski karşı bu denli iyi niyetli yoldaşlarına takıhnaksızın görünen bir ABD'yi bir destek verdiklerini memnun etmek üzere hiç belirtmekle yetiniyorlar. olmazsa ilk zamanlarda ABD, Eritrtfnin kendi gerekeni yapacağına şüphe kaderini tayin etme hakkına yok. Buna karşın saygı duymakla birlikte bu demokratik oyunun bölgenin Etiyopya'dan kurallanna uyarken ayrılmasına oldum olası önlerinde aşmalan gereken hep karşı çıkmıştır. çok zor bir sorun Dolayısıyla ABD'nin bulunuyor: Eritre'de ne Etiyopya'daki "yeni" yapacaklar? Şimdilik bu dostlannın hepsini memnun eyaletin kendi kaderini etmesi olası gibi tayin hakkı konusundaki görünmüyor. (30 Mayıs) referandum duzenlemesi ABD'nin 'yenf dostları G. Kore'de çatışmalar • SEUL (AA) Güney Kore'de hükümet karşıtı gösteriler devam ederken ülkenin çesitli yerlerinde göstericilerle polis arasında çatışmalar çıktığı bildirildi. Başkent Seul'de polisın bir polis karakoluna saldıran göstericilere karşı uyarı ateşi açtığı ve gösteriler tarafından atılan bir yangın bombasıyla bir polisin hafif yaralandığı bildirildi. Ülkenin Kvvangju ve Kangnung kentlerinde de göstericüerin polisle çatıştığı bildiriliyor. BOMBA OTOMOBtLDEYDt ETA sorumlulugu üstlenmedi, ancak saldında kollanılan otomobile yerleştirilen patlayıcının türii kuşkulan güçlendiriyor. İspanya'da terör vurdu: 9 ölü, 50 yarah Dış Haberler Servisi tspanya'nın Vlc kentinde önceki gun bir sivil muhafız lojmanmda meydana gelen patlamada 9 kişi öldü, 50 kişi yaralandı. Barcelona'nın 10 km kuzeyinde bulunan kentteki sivil muhafız lojmanında meydana gelen patlamanın ayrılıkçı ETA örgütü tarafından gerçekleştirildiğine kesin gözüyle bakıhyor. tspanyol polisinin 3 Basklıyı patlamadan sorumlu oldukları iddiasıyla tutukladığı bildirildi. Bir grup sivil muhafızın aileleriyle kaldığı uç katlı bina, bir otomobile yerleştirilen bombarun önceki gun TSÎ 19.25'te patlaması sonucu yerle bir oldu. Enkaz altından 10 ve 11 yaşlarında iki kız çocuğunun, bir sivil muhafız ile eşinin, bir diğer sivil muhafız eşi ve kayınvalidesinin, 17 yaşında bir kız ile 18 yaşında bir erkeğin cesetleri çıkanl^ı. 1992 Barcelona Olimpiyat Oyunlan sırasında çim hokeyi yarışmalarına sahne olacak Vic kentinde halk, enkaz kaldırma çalışmalarına yardıma çağnldı. Polis, kentin belirli yerlerinde kontrol noktaları oluştururken belediye yetkilileri kentteki doktorlan yaralılara yardıma çağırdı. Olay, Bask bölgesinin bağımsızhğı için mucadele eden ETA tarafından üstlenilmedi. Sivil Muhafız Birliği Başkam Luis Roldan, binanın kapısına park edilen otomobilin içinde ETA'nın kullandığı türden 60 kilo patlayıcı bulunduğunu açıkladı. önceki günkü patlama, ETAmn Ustlenmesi durumunda örgütün şimdiye kadar gerçekleştirdiği en kanh saldın sayılacak. örgüt, 23 yıl önce başlattığı saldırılarda 6S0'den fazla kişinin ölmesine neden oldu. WASHESGTON (AA) Kürdistan Yurtsever Birliği lideri Celal Talabani, Irak yönetimi ile görüşmelerde anlaşmaya varılmazsa, yeniden savaşa girişeceklerini söyledi. Talabani, Washington Post'ta yer alan "MawatIrak" kaynakh demecinde, Kürtlere özerklik konusundaki görüşmelerin hâlâ çözülmediğini ve gelişme olmazsa emrindeki 25 bin peşmerge ile savaşa başlayacaklarını bildirdi. Talabani, pazar günü verdiği bildirilen demecinde, "Geçen ytl sınır üzerinde kflçuk köylerdeydik. Şlmdi Irak Kürdistanı'ndayu ve binlerce pesmerge kurtarılnuş bölgeyi savunuyor" dedi. "Göç trajcdisini yaşadıgı için" Bağdat ile pazarhğa oturduklanru söyleyen ve Saddam ile pazarlık konusunda "rahatsız" olduğu bildirilen Talabani, "Olayiara ben katdmasaydım, Baidat'a beyet yoiJammıgpga luufi çıkardın" de di. Arüaşma olmazsa yeniden savaşırız Celal Tblabani'den sert uyara 3 milyon kişinin yerinden olduğunu ve ağv şarOar karşısuıda çözüm aramak zonuMİa kaldddaruu söyleyen Talabani, 1963'ten beri birçok kez merkezi hükümet Ue pazarlık yaptıklannı, sonra da silaha sanldıklarını hatolatü. Talabani, "Şlmdi ise 10 yd dinlenmeye, ülkeyi yeniden tanara ve topfaunn kalkındumaya hakkımız var" derken, eşi Hero'nun da "Anlasma olsa da olmasa da Saddam'a hiçbir zaman güvenmeyecegim" dediği haberde yer aldı. Kürdistan Demokrasi Parüsi Uderi Mesut Barzani'nin Bağdat ile pazarlık yapmasmı "dikkat cekid" bulan Talabani, Barzani'nin yüzlerce aşiret üyesinin ve akrâbasının Bağdat tarafından öldürülmesine rağmen, "Bagdat'a gidip görüşme yapma ccsarett gdstermesini" övdü ve "Barzani cesur bir adam" dedi. Washüıgton Post, Talabani'nin demecini, "Bağdat Ue Kürtler arasmdaki görüşmelerin tıkandığına işaret" saydı. TAŞINDIK... Yeni Genel Müdürlük Adresimiz: Eski Büyükdere Cad. Yunus Emre Sok. No: 1/27 4. Levent 80660 İstanbul Tel: (1) 175 03 16 (4 Hat) 178 92 52 178 07 42 168 70 73179 32 03 Fax: (1)175 05 82 Hyundai ShowRoom, yeni adresimizdedir. Güven ve ilginizle geldiğimiz noktada size daha iyi hizmet verebilmek için Bushlann tiroit paniği ŞEBNEM ATtYAS NEW YORK Beyaz Sarayi ın çevresinde beyaz giysili temizlik mühendisleri kiiçük mikroskop şişelerine doldurduklan suyu incelemekle meşgul. Cevaplanması gereken soru nasıl olur da hem Başkan George Bush, hem hanımefendi hem de köpekleri Mimie aynı hastalığa aynı anda yakalamr? Üçü de tiroit bezlerinden mustarip, Beyaz Saray'ın suyuna dışarıdan iyot ya da lityum karıştıran biri mi var? Sarayın çevresindeki bu entrika havası nereden esiyor? Gizli servis, sadece Beyaz Saray'daki suyu incelemekle kalmadı, daha da geçmişe giderek Bush'un başkan yardımcüığı döneminde oturduğu evinin sularına, Dan Quayle ile eşinde aynı hastalığın olup olmadığına, Camp David'e uğrayan misafirlere vanncaya dek derin bİT incelemeye girildi. Bush ve Barbaıa Bush'taki "graves" hastahğı tiroit bezlerinin aşırı salgı yapması sonucunda üTetilen fazla hormonla vü cut dengesinin bozulmasındat kaynaklanıyor. Köpek Mimie nin hastahğı ise bunun benzer olan lupus. Bir ara hayvanlarıı bu hastahğı insanlara geçirebi leceği ve Bushlann hastahğmıı Mimie'den gelmiş olabileceği ilı timali tartışıldı. Barbara Bus köpeğine yapılan suçlamada çok alındı. EYAZSARAY HYunonı ASSAN HYUNDAİ MOTORLU ARAÇLAR SATIŞ A.Ş. George, B«,Ü«.« Bush ve kopekleritiroit bezlerinden nMzdarip.