Katalog

24 MAYIS 1991 ALTIN GÜMÜŞ Alıs Cumhuriyet Reşal 24 ayar altm 22 ayar bılezık 900 ayar gümuş Vakıfbank Altını Ziraat Altını Halkaftın 312 000 330.000 47 300 42 500 Satış 315.000 EKONOMİ CUMHURİYET/13 345.000 47 450 46.500 Direnen banka para topluyor Banka faizlerinde son durum (% Banka adı Ziraat Bankası Iş Bankası Vakıflar Bankası Akbank Yapı Kredi Halkbank Türkbank Pamukbank Garanti Bankası Etıbank Sümerbank (*) Töbank Denızbank (*) Şekerbank Tutünbank (*) Esbank EKONOMİ NOTLAKt OSMAN ULAGAY 589 242 000 616 247 000 241 000 246.000 242 000 247 000 SERBEST PİYASADA DÖVlZ Alış ABD Doları Alman Markı isvıçre Frangı Hollanda Flonnı ingılız Sterlını Fransız Frangı 100 I Lıretı S.A Rıyalı Avus Şilını 4115 Satış 4120 Emlakbank 2385 2805 2105 7140 700 320 1010 338 2390 2810 2110 7180 705 325 1110 342 Osmanlı Bankası Halk Ekmek'te grev başladı • tşSendika Servisi Istanbul Anakent Belediyesi'ne ait Halk Ekmeİc Fabrikası'nın Kartal ve Edirnekapı işyerlerinde çalışan öz GıdaIş üyesi 500 işçi dün greve başladı. ö z Gıdalş yöneticüeri, Edirnekapı ve Kartal Halk Ekmek Fabrikalan'nda yövmiyenin en düşük 13 bin 800, en yüksek 26 bin 400 lira olduğunu, sözleşme görüşmelerinde mevcut günlük ücretlere 100 bin lira zam istediklerini, buna karşın belediye yetkililerinin 62 bin 644 lira önerdiğini kaydettiler. / Büyük kamu ve özel bankalar ^ / arasında faizlerini indirmeyen y hemen hemen kalmadı. Henüz indirim yapmamakta direnen bankalar, bir süre daha mevduat toplanıayı amaçlıyor. Faizleri yüksek bankalara mevduat girişi arttı. Bankacılar, reponun Güneş Taner tarafmdan yasaklanmasmdan sonra pek çok müşterinin nakitte kalarak bu konudaki belirsizliğin çözülmesini beklediklerini söylüyorlar. Ekonomi Servisi Faizler düşmeye devam ediyor. Akbank, Garanti ve Osmanlı Bankası bugunden itibaıen yeni faiz oranlarını uygulamaya soktu. Buna göre Akbank ve Osmanlı Bankası 1 yıl vadeli mevduata uyguladığı faiz oranını 8 puan birden düşurerek 69'dan 61'e, Garanti Bankası da 1 yıla uyguladığı faiz oranını 6 puan indirerek 61'e çekti. Sümerbank, Denizbank, Tutünbank, Demir ve TYT Bank'ın yeni faizleri ise pazartesi gününden itibaren geçerli olacak. Sümerbank, pazartesi günu geçerli olacak yeni faizlerinde 1 yıl vadeli mevduatını yüzde 75'ten 70'e, Demirbank da 6 ay vadeli mevduata uyguladığı faiz oranını yüzde 70'ten 65'e, bir yıl vadeli mevduat faiz oranını da yüzde 68'den 66'ya çekıi. Devlet Bakanı Güneş Tanerin devreye girmesiyle faizlerini imar Bankası Tarişbank Egebank Dışbank düşürmeye başlayan bankaların sayısı giderek artıyor. Bazı bankalar hemen faizlerini indirirken buna var gücüyle dayanmaya çalışan bankalar da gözleniyor. Ancak büyüğü küçüğüyle diğer bankaların ,da faizlerini önümüzdeki hafta içinde indirmesi .bekleniyor. Örneğin 1 yıl vadeli mevduata yüzde 76 veren Töbank'ın da "indirimli" yeni faiz oranlarını gelecek hafta içinde yürürluğe koyacağı açıklandı. Banka, yeni faizlerini ve tarihini henuz belirlemedi. Çarşamba gününden bu yana düşmeye başlayan faizler, bankalararası faiz uçurumunu da iyice büyüttu. Küçuk bankalarla büyükler arasındaki faiz uçurumu 1415 puana dek çıkarken, bazı bankaların bu "faiz indirimi"ni olabildiğince ertelemeye çalıştıkları gözleniyor. Faiz indirme yanşında şimdilik en kârlı çıkan bankaların, faizlerini duşürmeyenler olduğu gözleniyor. Buyuk bankalar arasında faizlerini düşürmeyen hemen hemen hiçbir banka kalmazken, yüksek faiz uygulamasını surduren bazı büyuk ve küçük bankaların mevduatlarında son günlerde hissedilir ölçüde artış olduğu belirtiliyor. Devlet Bakanı Güneş Tanerin önceki gun Bankalar Birliğine gönderdiği yazıyla karşılıksız repo, swap ve forvvard işlemlerinden vazgeçmelerini, aksi takdirde bankalar hakkında yasal ve idari yaptınmlara gidilebileceğini duyurması üzerine bazı bankalar yeni repo işlemleri yapmamaya özen gösteriyor. Bankacılar, kısa vadeli repo işlemlerine otomotiv, sigorta, ilaç ve pazarlama sektörlerinden talep olduğunu, yanı sıra pek çok müşterinin nakitte kalarak repo konusundaki belirsizliğin çözülmesini beklediğini belirtiyorlar. Repo faizleri bir gecelik işlemlerde yüzde 50 ile 60, bir haftalarda yüzde 6063, bir ayhklarda yuzde 6465 duzeyinde ve geniş arahklarda seyrediyor. Sen Ne Efsunkâr (*) İmişsin 'Piyasa Ekonomısi'... Efendim, malumu âliniz Türkiye'de 'piyasa ekonomisi' uygulanmaktadır. Türkiye 1980'li yıllarda Allah'ın izni, Peygamber'in kavli ve askeriyenin izniyle 'piyasa ekonomisi'ne geçmeye tam teşebbüs etmiş ve bugünkü noktaya gelinmiştir. Ancak halen Türkiye'de uygulanmakta olan 'piyasa ekonomisi', tamamen 'nevi şahsına mahsus', yani kendine özgü bir piyasa ekonomisidir. Türkiye'deki enf lasyonu izah etmek için yeni teorilere ihtiyaç var mı bilmiyoruz, ama Türkiye'deki piyasa ekonomisini cihanı âleme anlatmak için yeni teorilere mutlaka ihtiyaç vardır. Son faiz operasyonu bu ihtiyacı bir kere daha ortaya çıkarmıstır. Biz de bu ihtiyacı göz önünde bulundurarak iş bu yazıyı kaleme almış bulunuyoruz. Evvelemirde bir hususu açık seçik belirtmek lazımdır. 'Piyasa ekonomisi' esasında 'ademi merkeziyetçi' bir sistemdir. Buradaki 'âdem' kelimesi bildiğimiz 'adam' kelimesi yerine kullanılmıştır. Yani Türkiye'deki gibi aslına uygun bir 'piyasa ekonomisi'nin uygulanabilmesi için her şeyden önce bütün kararları tek merkezden veren bir 'kuvvetli adam'ın bulunması şarttır. Bu kuvvetli adam ne kadar tepede olursa ve ne kadar kuvvetli olursa sistem o kadar iyi işler. Türkiye bu meseleyi en iyi şekilde halletmiş, karar yetkisini entepedeki adama bırakmıştır. 'Piyasa ekonomisi'nde 'arz ve talep' çok önemlidir. En tepedeki kuvvetli aaam kendi verdiği kararların alınmasını 'talep' eder. Bu kararlar hemen hazırlanır ve gene kuvvetli bir 'ikinci adam' tarafından kendisine 'arz' edilir. Mesela paranın fiyatı, yani faiz, böylellkle 'arz ve talep' mekanizması yoluyla belirlenmiş olur. Burada herhangi bir yanltşlık yapılmaması için kuvvetli adamların gecenin sükuneti içinde buluşup salim kafayla 'arz ve talep' ya da daha doğrusu 'talep ve arz' mekanizmasını işletmeleri çok yerinde olur. Böyle bir karara kimsenin itiraz etmesi beklenemez. Türkiye'de büyük bir başarıyla uygulanmakta olan 'piyasa ekonomisi'nde Merkez Bankası'nın ekonomiden ve banka sisteminden 'tamamen bağımsız' olması esastır. Merkez Bankası ekonomideki diğer gelişmelerden tamamen bağımsız olarak kendi 'para programı'nı hazırlar, yıllık raporlar yapar, etütler hazırlar, uygulamaya karışmaz. Merkez Bankası Başkanı dünyadaki gelişmeleri yakından takip eder, Türkiye'deki gelişmelerden de haberdar olur. Merkez Bankası yetkililerinin bankalarla, banka genel müdürleriyle görüşmeleri aslında yasak değildir. Bilhassa kokteyllerde ve bunun gibi vesilelerle faizler vs gibi mevzulara girmeden rahatlıkla sohbet edebilirler. Her ne kadar piyasa ekonomislnde piyasalardan gelen 'sinyallerin' çok önemli olduğu iddia edilirse de Türkiye'deki tatbikat bunun doğru olmadığını ispat etmiştir. Türkiye'de büyük bir başarıyla uygulanmakta olan 'piyasa ekonomisi'nde 'piyasa sinyalleri'ne tıpkı trafik sinyallerine yapılan muamele yapılır. Mesela kırmızı 'dur' sinyali yanarken herkesin yeşil 'geç' ışığı yanıyormuş gibi geçmesi teşvik edilir. Bu yüzden meydana gelen kazalardan kimse sorumlu tutulamaz. 'Serbest'likten söz edenlerin, 'serbest piyasa ekonomisi'ne taraftar görünenlerin artık bu tür kazalara alışmaları lazımdır. Yukarıdaki izahattan da anlaşılacağı gibi bizim 'piyasa ekonomisi'nde başarılı olmak isteyenlerin piyasa sinyallerini ve ekonomik verileri izlemeleri, ciddi analizler yapmaları falan hiç gerekmez. Böyle faaliyetler ancak hobi olarak yapılabilir. Gerçekten başarılı olmak isteyenlerin bütün dikkatini 'kuvvetli adamlar' üzerinde yoğunlaştırması, gece gündüz demeden onlardan gelecek sinyalleri takip etmesi gerekir. Mesala son faizleri düşürme kararını önceden öğrenme olanağıntbulen bazı parlak bankacılar bir çırpıda milyarları cebe indirmiş olabilirler. Bilmem biraz anlatabildim mi bizdeki 'piyasa ekonomisi' tatbikatını? Az kalsın unutuyordum, bu sistem içinde bürokratlara da çok önemli görevler düşüyor tabii. Mesela kamu bankalarından birinin başındaysanız gözünüz kulağınız devamlı 'kuvvetli adamlar'da olacak ve hiç komplekse kapılmadan emirlerini tatbik edeceksiniz. Üç gün önce, 'faizler yükselir' diye demeç vermiş olsanız bile derhal 'faizleri 56 puan düşür' emrini yerine getireceksiniz. Talep ve arz'a karşı çıkacak haliniz yok ya. Ya da mesela Merkez Bankası'nın başındaysanız, "Şu para programmı hazırla, gerisine fazla karışma", talimatına uyacaksınız. Bütün bu 'izahat'tan sonra son gelişmelerden benim nasıl bir sonuç çıkarttığımı soruyorsanız onu da hemen söyleyeyim. Daha doğrusu AsyaPasifik gezisi boyunca Sayın Ozal'ın tavrından edindiğim izlenimi tekrarlayayım. Şu anda özal'ın gündeminde politika ekonomiye çok ağır basıyor ve alınan ekonomiyle ilgili bütün kararlarda da kısa vadeli politik mantık öne çıkıyor. Bu açıdan bakıldığında son faiz operasyonu, ekonomide zoraki bir canlılık yaratma denemesinin bir parçası olarak görülebiiir. 'Kuvvetli adamlar' buna karar vermişse son yıllarda birkaç kez gördüğümüz bir filmi yeniden göreceğiz demektir. (*) Efsunkâr: Büyüleyici (TDK Sözlüğü.) iktisat Bankası TEB Demirbank (*) Finansbank Netbank KoçAmenkan Adabank TYTC) (*) Pazartesi gününden itibaren geçerli olacak ISO'da faizler eleştirildi Ekonomi Servisi Devlet Bakanı Güneş Taner'in 'faiz operasyonu' İSO Meclisi'nde eleştirildi. önceki gün yapılan ayhk olağan meclis' toplantısında konuşan ISO Başkanı Memduh Hacıoğlu, kararın veriliş biçimini eleştirerek şunları söyledi: Terciiman'da anlaşma • Haber Merkezi Tercüman Gazetesi çalışanlan, maaş, ikramiye, toplusözleşme farkı ve öteki birikmiş alacaklarının ödenmemesini protesto amacıyla dün uzun süre işbaşı yapmadılar. Çalışanlarla gazete yönetimi arasında dün gece saat 24.00'e kadar süren görüşmeler sonunda anlaşmaya varıldığı öğrenildi. Gece geç saatlere kadar süren eylem nedeniyle, Istanbul akşam baskısı ile taşrahın önemli bölümüne gazete yetiştirilemedi. Edinilen bilgiye göre, haziranbaşından itibaren, toplusözleşme zammı da yansıtılarak ücretler ödenecek. Birikmiş alacaklann da zaman içerisinde ödeneceği belirtildi. Uzun süredir yüksek faizden yakınan sanayiciler, faiz indirimi operasyonunun biçimini, Güneş Taner'in ve "Hazine'den sorumlu Devlet Bakanı ha bankacıların tutumunu valanırken faizleri duşürün diye karar alarak 10 puanlık diişttş emretmlşler. Devlete eleştirdi. yakın bankalar bunu hemen uygulayacakİardır. Özel sektör bankalan ise bekleyiş verenleri Sendikası Başkanı Halit Narin ise içinde olacaklardır. Ama bu tttr kararlar liberal ekonomik düzende tercihlerin her uçaga binerken alınmaz. Uçağa binerken dakika değiştirilmemesi gerektiğini belirte'Faizleri duşürün' diyerek ekonomi yöne rek şunları söyledi: tilmez. Bu tür açıklamalar uçağa binerken "Bankalar yüksek faiz politikası ile veryapdırsa yanlış sonuçlar doğurur." gi vermeden birikim yapan bir sisteme döMeclis toplantısında söz alan Tekstil tş niişürken sanayi, yüksek faizli krediler yii zünden bunahyor. Bugüne kadar hep bankacdan eleştirirdik faizleri yüksek tutuyorlar diye. Ama sözlerimi geri alıyonım. Çünkü anlaşddı ki inçık talimatlannı bankacılar vermiyormuş. Faizleri çıkartan bankacdar değilmiş." tşadanu Sedat Aloğlu kredi faizlerinin yüksekliğinden yakınarak "Devlet bize tefeci faizi uyguluyor" derken eski tSO Başkanı Nurullah Gezgin, 1980 sonrasında sanayiye tavır konduğunu öne sürerek şunları söyledi: "Mesele mevduat faizlerini aşagı çekmek değildir. Bu faizler bu kadar yükselirken sen neredeydin? Mevduat faizi 5 puan artarken kredi faizi yüzde 98'e çıkarken sen neredeydin? Banka kesimi sanayiciyi düpedüz yatağa çekmeye çalışıyor." Borsada sıra küçük yatınmcıda TAYFUN DEVECtOĞLU Hisse senedi Borsada önceki gün başlayan kâr realizasyonu dün de sürdü. Son 4 seanstır yükselen İMKB endeksi, satış ağırhkh işlemlerin ağır basması üzerine dünkü seansta yüzde 2.08 oranında geriledi. Önceki günkü seansı 4 bin 43.90 puanla kapatan İMKB endeksi dun 3 bin 959.59 puana geriledi. Dünkü fiyat düşüşlerini önceki gün başlayan satış eğilimine bağlayan piyasa çevreleri, havanın olumlu olduğunu, ancak istikrarlı bir yükseliş için hem kurumsal yatırımcıların hem de küçük yatırımcınm devreye girmesi gerektiğini belirtiyorlar. Faiz operasyonu nedeniyle ani bir sıçrama gösteren hisse senetlerinin, son 4 seansta yaptığı yüzde 16'yı aşkın primi yeterli gören büyük oyuncuların kâğıt üzerindeki kârı ceplerine aktarmalan, borsadaki yükseliş trendini kırdı. Kâr realizasyonunun iki seansa yayümasına rağmen çıkış trendinin oldukça yumuşak şekilde dönüş yapması faiz indiminin yol açtığı olumlu havanın yanısıra önceki gün repo konusunda uyanlan bankaların bu tür işlemlerini yavaşlatmalarına ve bu piyasada dönen bir miktar paranın borsaya yönelmesine bağlanıyor. Ancak genellikle 'umutlu' KKTC'de faizler gerbest fr •,,. , . ^ , . . ^ . 1 . • •r " • LEFKOŞA (AA) KKTC Bakanlar Kurulu, banka mevduat faizlerinin 1 hazirandan itibaren serbest bırakılmasını kararlaştırdı. Döviz mevduatını da kapsayacak serbesti uygulamasıyla birlikte, KKTC'deki bankalarm, mevduat faizlerini Türkiye bankaları düzeyine yükseltmeleri bekleniyor. piyasasında önceki gün başlayan kâr realizasyonu dün de sürdü. Piyasa çevreleri havanın olumlu olduğunu ancak yükseliş için hem küçük yatırımcıların hem de yabancıların devreye girmesi gerektiğini belirtiyor. gözüken piyasa çevreleri faiz indirimi sayesinde sıçrama yapan borsanın yeni bir adıma daha ihtiyacı olduğuna da dikkat cekiyorlar. Uzmanlar, sıçramanın kaynağımn şimdüik sadece alternatif piyasalarda 'top çeviren' büyük yatınmcılar olduğunu belirtirlerken, tırmanışın istikrarlı hale gelmesi için hem küçük yatırımcıların hem de yabancıların devreye girmesi gerektiğini vurguluyorlar. Piyasada küçük yatınmcılar konusunda iki ayrı görüş var. Bunlardan birincisi endeks 4 bin 500 puanı yakaladığında bu kesimin cesaretleneceği ve çok kısa vadede satmamak üzere alıma geçeceği. Bu görüşün aksini savunanlar ise 90 Ağustosu'nda 6 bin puana yaklaşan endeksin 6 ayı aşkm bir süredir 4 bin ve daha aşa İMKB Endeksi 623 mayıs 3692 4043 »3960 zairli ise yabancılara davetiye çıkartmak için yeni adımlar atılması gerektiğini düşünüyor. Cezairli, birlikte çahştıkları yabancı yatırımcıların en önemli isteğini şöyle anlatıyor: "Gelişmiş piyasalarda 'convertible bond' adında bir yatırım aracı var. Yabancıların istediği, Türk şirketlerinin de bu tip menkul kıymetleri ihraç etmesi. Burada sistem şbyle: Bir şirket tahvil ihraç ediyor. Ancak piyasa ortalamasının altında borçlanmak istiyor. Tahvilin satdmasını sağlamak için de belli bir zaman dilimi içinde ihraç ettiği tahvillerin belli bir fiyat uzerinden kendi hisse senetleriyle değiştirilmesi olanağını sağhyor. Ptesı Salı Çarş.Perş.Cuma P.teslSaiÇarş Perş Cuma P tesı Salı Çarç Perç YolIş'in açhk grevi • lşSendika Servisi YolIş Sendikası'nın Karayollan 1. ve 17. Bölge Müdürlüklerine bağlı işyerlerinde çalışan işyeri temsilcileriyle bazı şube yöneticüeri, toplusözleşme görüşmelerinin uzaması ve işten çıkartmaları protesto etmek için iki günlük açhk grevine başladılar. Kuçükyalı'da bulunan Karayollan 1. Bölge Müdürlüğü işçileri sabah saatlerinde bahçe içinde alkış ve sloganlarla yürüyerek açhk grevine başlayan temsilcilerini ziyaret etti. ğıdaki puan duzeyinde dolaştığma işaret edip can yakan tasarrufçunun kolay koiay aym cesareti bulamayacağını belirtiyorlar. Umut bağlanan ikinci kesim ise yabancı yatınmcılar. Bu yılın ilk 4 ayında net 50 milyon dolarhk yatınma aracıhk ettiklerini belirten Global Menkul Değerler Genel Müdürü Erol GÖker, yabancı kurumsal yatırımcıların bu hafta başındaki gibi ani çıkışlardan çok daha fazla heyecan duymadıklarını belirterek yabancıların yatırım politikalannı şöyle açıkhyor: "Önce, yabancı kurumsal yatırımcıların Türkiye'ye ayırdıklan portföyün hacmine bakmak lazım. Örneğin 1 milyar dolarlık portföyün yüzde 10'luk kısmının yeni gelişen piyasalara (emerging market) ayrıldığını düşünelim. Bunun da yüzde 10'unun Türkiye'ye ayrddığını gözönüne alırsak ortaya 10 milyon dolarhk bir para çıkar. Yani fondaki toplam paranın yüzde biri. Payın bu kadar düşük olması onlan spekülatif alım satımlardan uzak tutuyor ve fazlaca bir heyecan yaratmıyor. Bunun yanısıra bu fonların 102030 yıl gibi uzun süreler için kurulması, yabancıları çok daha uzun vadede düşünmeye itiyor. Bu nedenle yabancı yatırımcıların bu hafta içinde gelişen olaylarla yatırım politikalarını degiştirdiklerini söylemek zor. Ancak yabancıların TürViye'ye olumlu baktıklarını ve alımlannı hızlandırarak siırdürdüklerini söyleyebilirim." Türkiye'de her şeyin çok çabuk değiştiği, ancak yabancıların yine de bizim piyasaya olumlu baktığı düşünülürse bunun yararlan ortaya çıkıyor. Piyasanın altında bir faiz oranıyla en azından dolardaki değer kaybını karşılayarak parasını kurtaracağını bilen yabancı, borsa yükseldiği takdirde, elindeki tahvili daha önce taahhüt edilen düşük fiyattan hisse senedine çevirebileceğini bilip o piyasaya daha büyük yatırımlar yapıyor. Beniın edindiğim izlenim, bu yöntemle risk azaltan yabancıların Toros Menkul Değerler Yöne Türkiye'de de bu tip bir dttzentim Kurulu Başkanı Dr. Atıf Ce leme istediği şeklinde." Almanya'da tahvil satışı • FRANKFURT (AA) Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından geçen hafta Almanya'da piyasaya sunulan 350 milyon marklık tahvilin satışına ilişkin anlaşma, bugün Frakfurt'ta imzalandı. Frankfurt Uluslararası Menkul Değerler Borsası'nda Commerzbank aracılığıyla satılan tahvülcre ilişkin anlaşmayı Turkiye adma HDTM Dış Ekonomik llişkiler Genel Müdurü Murat Kudat, Almanya adma Commerzbank Yönetim Kurulu üyesi H. Kolhausen imzaladılar. AT semineri • Ekonomi Servisi Istanbul Sanayi Odası (|SO) ile Marmara Univprsitesi AT Ensfcüsü'nün birlikte düz< nledikleri "1992 AT Tek Pazan'nın Uye Olmayan Devletler Üzerindeki Etkilen" konulu seminer dün başladı. Sultanahmet'teki M.Ü. Rektörlügu Senato Salonu'nda yapılan semınere bugün de emekli büyükelçi Tevfik Saraçoğlu konuşmacı olarak katıb<ak. Ekonomi Servisi Faiz indirimi tüm piyasalann "çivisini yerinden çıkartırken" özellikle şubat ve mart ayında ekonomi kurmaylannın uykusunu kaçıran dövizin nasıl bir trend izleyeceği merakla bekleniyor. Geçen yıl 12 ay içinde ancak yuzde 26 prim yapan, bu yıhn ilk 4.5 ayhk döneminde ise yuzde 40 oranında değer kazanan ABD Doları şimdilik faiz operasyonundan etkilenmemiş gibi gözüküyor. Dün bankalararası döviz piyasasında dolar 41444155 Hrayla açıldı. Ancak göze çarpıcı bir canlılık yaşanmadı, öğleden sonra 41434156 lira civarında seyretti. Dolann "şahlanmasından" endişe duyan kesim şubatnisan döneminde Merkez Bankası'nın döviz kurlarını ancak faiz silahıyla durdurabildiğini hatırlatarak, "Faiz silahı susturuldu. Borsa faizden kaçacak olan paranın tümünü yutabilecek kapasitede değil. Serbest kalan paranın yarısı bile Tahtakale'ye gitse dolar kısa zamanda 5 bin lirayı bulur" göruşunu savunuyor. Devletin, faiz hadlerinden çok döviz kurlarını düşunduğunu ileri suren bu ^esim, faiz indiriminin geçici olduğunu ve kısa bir süre sonra aynı silahın devreye sokulacağını öngörüyor. Dolar merak konusu Dolar dengede 4045 4055 4110 4105 4095 i^~ * . • 4055/^^^ Serbest piyasa 4120 | 3977 r 15 1 39t 3S 1 4019 4015 >• 4024 Merke, Bankası 16 17 20 21 22 23 Mayıs Döviz kurlanndakı dengenın sağlandığını ve ındırilen faiz oranlarının Tahtakale'yi canlandırmayacağını savunanlar ise sayıca daha fazla. Başıa bankatıİar olmak uzere doviz kurlannın fazlaca bir yaramazlık yapamayacağmı savunanların gerekçeleri şöyle: Dış kredi akışının canlanması: Körfez krizinin etkisiyle kapanan dış kredi muslukları yeniden açıldı. 23 ay içinde imzalanan sendikasyon kredilerinin toplam tutarı 500 milyon doları aştı. İç borçlanma senetlerinin faiz oranlarını düşürüp, bu kâğıtların cazibesini isteyerek azaltan devlet, buyuk bir ihtimalle KIT'ler vasıtasıyla dış kredilere yonelecek. Libor faizlerinin yuzde 6'ya kadar düşmesi dış kredilerin cazibesini daha da arttırıyor. Yabana kaynaklı para girişi yıhn ikinci yarısında artarak surecek. Turizm gelirleri ve işçi dövizi girişi: Hem tunzmde hem de işçi dövizi girişinde "sezon başladı". Yaz tatılı ıçın yurüa donecek olan işçiler kışın sağladıklan bırikimleri tatil sırasında yatınma dönuşturecekler. Özellikle gayri ınenkule yonelecek olan işçiler bu piyasanın da canlanmasını sağlayacaklar. Turizmde mevsimin ilk yarısı kaybedilse bile ikinci yan için umut var. Temmuzdan itibaren turist girişinin hızlanması ve döviz gelirlerinin artması bekleniyor. Dış ticaret: Yıhn ilk dört ayında döviz kurlannın hızla değer kazanması ihracatı olumlu etkilerken, ithalatçımn hevesini kırdı. 199İ'in ilk çeyreğine ait dış ticaret istatistikleri bu epimi gösteriyor. Tekstüde AT kotalan beklenmedik ölçüde arttı. Bu kotaların da doldurulacağı düşünüldüğünde 1991 yüında ihracatın atağa kalkması pek uzak bir ihtimal değil. Özelleştirme: tç borçlanma senetlerinin faizlerini düşüren devlet,finansmanaçığını kapatma konusunda özelleştirmeden çok şey bekliyor. Bunun için borsanın canlı tutulması gerekiyor. KOl, bu konuda nasıl davranması gerektiğini geçmişteki olaylardan öğrendi. Özelleştirme programındaki şirketlere ait hisseler cazip tutulduğu takdirde faizden kaçan para döyize yönelmez. Petrol Ofisi ve TÜPRAŞ hisselerine biçilen fiyatlar ozelleştirmenin cazip tutulmaya çalışüdığını gösteriyor. kim yonetıyor