Katalog

CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 24 OCAK 1991 Yargıda Fon Yarası... Biz, her turlu kamu hizmetine "para" gozuyle bakıldığını biliyoruz. Ama boyle bir anlayışın yargıya çok zarar vereceğini de goruyoruz. Bu nedenle, 3454 sayılı yasa çıkarıldığı zaman atılan adımı adaleti ticarete bulaştırma girişimi saydık. TURGUT KAZAN Istanbul Barosu Başkanı Bır kışı ya da kumluş sızden zorla para top- lamaya kalksa, hemen savcüığa başvurursunuz Sava soruştunnaya başlar ve kanıtlan yeterh bu- lursa dava açar Pekı, aynı ışı ulkenın "başsavcılan" ustlenıp "Fonumuza para öde- meyenlerın evrakını almayacaksınız" derse ne yapacaksınız9 Genelgeli >argı Duşunun, yasal harçları yatırmışsınız Ama kendı göturduğunuz davetıyeyı, Adalet Teşkıla tını Güçlendırme Fonu'na para verıp mühurlet- medıkçe davamzı açamıyorsunuz Yıne kendı gö- turdüğunuz takıp talebını, ödeme emrını ve da- vetıyeyı 1000'er lıra ödeyıp fon masasına muhür- letmedıkçe, alacağınızı ıcraya koyanuyorsunuz Çunku, butun Turkıye'dekı başsavcılıklar, Ada- let Bakanlığı Fon Başkanlığı'mn 17 sayılı genel gesını mahkemelere gönderıp "kaşemızı havı matbua dışında hıçbır evrakın kabul edıl- memesını" rıca edıyor Ve emır demırı keser gı- bı bu nca takıp yapma-dava açma haklannı öl- duruyor Doğrusu ınanıhr şey değıl, bılıyorum Ama bflyle bır yasadışılık, bugun butun yargı yerlennde surdurulüyor 28 yıllık avukat ve ba- ro ba$kanı olarak, şaşırıp kaldığımı ıtıraf edı- yorum Bızzat yargının kendısı fiılı durum ya- ratırsa, ne yapılacak, kıme başvurulacak, kestı- remıyorum Bır yanda, "Yargıçlar anayasaya, yasaya ve hukuka uygun olarak vıcdanı kanaatlerıne göre hukum verırler", "Hıçbır organ, makam veya kışı, yargı yetkısının kullamlmasında, mahkeme- lere genelge gönderemez" kuralı duruyor Ote yanda, savcılar elıyle, yargıçlara bakanük genel- gesı gonderılıyor Ve ınsanların dava hakkı da- ha başlangıçta öldurüluyor Bız, her turlu kamu hizmetine "para" gözuyle bakıldığını büıyoruz Ama boyle bır anlayışın yargıya çok zarar vereceğım de goruyoruz Bu nedenle, 3454 sayılı yasa çıkarıldığı zaman, atı- lan adımı adaleti tıcarete bulaştırma gınşımı say- dık Doğabüecek tehlıkelen vurguladık Adale- ti fona bağlayıp bazı butçe kavnaklannı buraya aktanrsak ve yasa zoruyla gclırını arttınrsak yu- rutme yargıyı hepten teshm alır dıye çırpınıp dur- duk Çunku fon denetımsız harcama olanağı ve- rıyordu Yasamn7 maddesı, 1050, 2886 ve 832 sayılı yasalarda yer alan denetımı sağlayıcı ku- ralların bu yasa ıçın uygulanmayacağını belır- tıyordu 4 madde harcama yetkısını Adalet Ba- kanı'na tamyıp bırakıvordu Bakan nasıl ıster- se onu yapacaktı Mıllet adına hesap soran ol- mayacaktı Denetimsiz harcama Evet, lojmanlar alındı, bınalar vapıldı^bazı yenılıklere adım atıldı Hemen söyleyelım kı bız bu olanakları eleştırmıyoruz Tam tersı, az bu- luyoruz Gerçek bır bağımsızlıkla bırlıkte, her yargıca lojman ıstı>oruz Yargıca yaraşır bına ıstıyoruz Ama denetımsız kullanılan fonla de- ğıl, hepsının devlet butçesmden yapılması gerek- tığını belutıyoruz Ve "En az orduevlen kadar adlıye" ıstıyoruz Orduevlen nasıl vapılryorsa, öyle yapılsın dıyoruz Gerçekten, 3454 sayılı yasa, korktuğumuz so- nuçları yarattı Bakana tanınan denetımsız yet- kı, mutemet yargıçhk dönemım başlattı Olağan tazmınat davalan yıllar yılı surıip gıderken, ba- zılannın ük otunımda bıtmesı, ılgıhsınm ızleme- yeceğı bır ış ıçın pazar akşamı 'tedbır' kararları verılmesı, belirtmeye çalıştığunız kaygıyı doğru- lamıyor mu' Bakan ısterse, sızı yetkıyle Şavşat'a gonderebıleceğı gıbı, bu fondan yararlanıp Ame- rıka gezısıne yollayabılır Elbet lojman yargıç- lar ıçm guzel bır olanaktır Ama yasal guvence- lere kavuşmamışsanız, lojmanı yıtırme korku- su gözunuzde buyuyup durur Orneğın, lojman olmadığı zamanlarda, yargıçlann baskılara karşı ıstıfa sılahı vardı Bu sılah, özellıkle büyuk kent- lerde koruyucu kalkandı Bakanük korkardı • Ama şımdı ıstıfaya karşı lojman sılahı ağır bas-, tığı ıçın bakanlık korkuyu attı Yargıçlar kork- maya başladı Bugun, bakanhktan gelen (tele- fonla ılgılı) bır telefon emrının, nasıl bır savcı- lık yazısıvla ulaştırıldığını anlatmaya kalksam ve bılebıldığım kadanyla Istanbul'da hıçbır yargı- cın bu yazıya karşı çıkmadığını vurgulasam do- nup kalırsınız Zorla satılamaz Işte, basılı evrakı ucrete bağlayan genelge, an- latmaya çalıştığımız nedenlerle tartışmasız uy- gulanıyor Yasadışılığı dınleyen yok Fona pa- ra odemeyenlerın davası ve takıbı alınmı>or Ba- kanlık tabloyu bıldığı ıçın Anayasa Mahkemesı kararıyla vasayı hıçe sayıyor, uygulama>ı zevk- le se>redıyor Yazıyoruz, çızıyoruz cevap vermı- yor Fona daha çok para toplanacak, para ço- ğaldıkça esaret artacak Ama bız ınanıyoruz kı henuz hukuk tukenmemıştır Yıne yargı ıçınde bu somn mutlaka çözülecektır Gerçekten 3454 sayılı yasanın 3/e maddesı "basılı evraktan ahnacak ucretı" fon gelırlen arasında göstenyor Bu nedenle, fon yönetımı harç karşılığı devletın hazır bulunduracağı 'evrak' dışındakı bazı belgelen basıp satabılır Bu yolla gelır sağlayabılır Ama satabilecegi ev- rakı almayanlann dosyasını ışleme koymamak, hem suçtur hem hukuksal sorumluluk yaratır Çunku söz konusu 3 maddenın son fıkrası, fo- na valnız dosya gömleklerı ıçın tekel tanımıştır 3 maddenın 'e' bendı tekel kurmaya yetseydı, son fıkraya gerek olmazdı Son fıkranın açık hükmu karşısında, kımse fona 'para' vermeye zorlanamaz Nıtekım, Anayasa Mahkememız 3454 sayılı yasayla ılgılı davada bu gerçeğı açıkça vurgulu- yor 8 9 1989 gun ve 89/36 sayıh karara göre "maddemn 'e' bendınde 'basılı evrak' ve 'dos- ya gomleklerınden' alınacak ucretten söz edılır- ken son fıkranın ılk cumlesınde " 'c' bendınde belırtılen ış ve davalarda yalnız Adalet Bakanlı- ğı'nca bastırılan veya temın edılen dosya göm leklen kullanılır" denılmek suretıyle 'basılı evrak' bu uygulamanın dışında bırakılnuştır " Anayasa Mahkemesi Bız, önce Adalet Bakanı'nı, sonra genelgeyı ımzala>an musteşarı ve bütun başsavcılarla yar- gıçlan, 18 1 1990 gunlu Resmı Gazete'de yayım- lanan bu kararı hıç değılse bır kez okumaya ça- ğınyoruz Unutmayalım kı Anayasa Mahkemesı kararları bağlayıcıdır Karar 3454 sayıh yasanın anayasal yorumunu yapmıştır Kımse bu yoru- mun boyutlannı aşamaz Inanmak ıstıyoruz kı bakanlık yanlışı görsün ve dönsun \ asadışı uy- gulamaya derhal son verılsın Adalet teşkılatını güçlendırme adına, yargı daha çok tahrıp edıl mesın Adalet kavramı çığnenmesın Eğer bakanlık dırenırse, görev bıze düşuyor Hemen belırtelım kı avukatlık çozum uretme sa- natıdır Fona toplanacak paraların sıcaklığıyla coşanlar, bu yasadışı uygulamayı surduremeye cekler Ilkm, muhursuz belgelerle ış yapılması- nı önleyemeyecekler Sonra ödenen paraların ge- rı alınması davalarıyla karşı karşıya gelecekler Şıkâyetler ve yasadışılığın tespıtıyle tanışıp uzu- lecekler Ve ardından, ıdan >argı denetımme çar- pıp yanıldıklannı görecekler Kımbılır, yepyenı anayasaya aykırılık ıtıraz- lan gundeme gelebılır 10 yıllık süre ıptal dava- lan bakımından geçerlı savılamayacağına göre daha kabcı çözumler üretılebılır Unutmayahm kı 3454 sayıh yasayla ılgılı ıptal davası 6 oyla red- dedılmıştır Sayın Özden'ın 5 sayfalık, Sayın Şa- hın'm 9 sayfahk, Sayın Ahefendıoğlu, Sayın Tu- ran, Sayın Sezer'ın ortaklaşa kaleme aldıklan 4 sayfalık karşı oy yazılarında dıle getırılen kay gılar bırer bırer ortaya çıktı Belkı 5/6 dağüım değışır, ıptal gerçekleşır Böylece yargıdakı fon belası bıter Tıcarete dayalı ve genelgeli adalet sona erer EVET/HAYIR OKTAYAKBAL Gel Beyaz Güvercin! Bır beyaz guvercın çıkıverdı ortaya Ordan oraya uçuyor- du Dort dönuyordu caddenın ustunde Pencerelere nerdey- se surunerek herkesın kendısını görmesını ıstercesıne uçtu, uçtu, uçtu Sonra bırden duşmeye başladı Taşıtların üstune doğru duştu, duştu Derken yıtıp gıttı gözlerden Bır duş gıbı yok oldu Penceredeydım Gözumle gördum Bembeyaz bır kuşun meydan okur gıbı bır gorunup bır kaybolduğunu 'Bak be- yaz bır kuş, bır beyaz guvercın' dedım Bırlıkte baktık Ger- çek bır kuştu Gerçek bır habercı Telaşlı, coşkulu bır beyaz güvercın Yaklaşan bır korkulu durumun habercısı mı? Bır haftadır dunya bır kanlı çıkmazın ıçındedır Barış kuşu yıtıp grtmıştır Konuşan, uçan kocaman olüm kuşlandır, ölum fuzelerıdır Bır de gunde yırmı dort saat Turk halkının beynı- nı yıkayan CNN televızyon yayınlarıdır Tek yanlı CNN haber- lerını ışıne geldığı gıbı aktaran Staıi ıle TRT 1 söz bırlığı et- mışler, Turk halkını ılle de bu savaşın kaçınılmaz olduğuna ^ıpandıracaklar Bır hafta ıçınde Mehmet Alı Bey ıle Uğur Bey programla- rında saatlerce Bay Özal'ı konuşturdular Bır cumhurbaşka- nı ne dıye TV ekranlarına durmaksızın çıkar da savaş oncu- luğu yapar, Turk halkı adına, hükümet adına konuşur, ders verır, yol gosterır' Günun bırınde bütün bu yanlış gıdışın he- sabı sorulmayacak mı? O zaman Bay Ozal "Benım anaya- sal sorumluluğum yoktur" mu dıyecek? Ya Bay Ozal'ı dur- maksızın ekranlara çıkarıp konuşturan, tum ulusun desteğıyle seçılmış bır başkan sayarak onu baş koşeye oturtup onemlı goruş ve duşüncelerını Turk halkına aktaranlann sorumlu- luğu? Onlardan da hesap sorulmayacak mı? Yabancı radyolan, özellıkle France-lnter'ı sureklı dınlıyo- rum Ortadoğu uzmanı bıryazar konuşuyor "Lubnan'dakı ka- osun sorumlusu Israıl'dır Israıl'ın 1982'de Fılıstın kamplannı bombalaması sonunda bu ışın kısa surede sona ereceğı söy- lenmıştı Oysa Fılıstın sorunu ne bırkaç bombalamayla ne de bır yıllık savaşla brttı' Bugun Fılıstın dramı en şıddetlı aşa- masında Gencecık ınsanlar, kadınlar, yaşlılar Israıl askerle- nnın zulmu altında ınlıyor Taşlarla savaşım verılıyor Uygar dünya denılen BM topluluğu TV ekranlan onunde kolu ba- cağı kırılan Fılıstınlılere acımıyor bıle' Onları kurtarmak ıçın Israıl'e güç göndermek kımsenın aklından geçmıyor' Ama Irak, kendı ırkından, dınınden olan Kuveyt'ı elıne geçırdı dı- ye kıyamet kopuyor" O kadar kı bızım Özal herkesten çok savaşçı kesılıyor' Bush'tan da hızlı bır savaş yanlısı' Yurt topraklanndakı üs- lerımızden kalkan ABD uçaklarının Irak kentlerını bombala- masına ızın verıyor Gunun bırınde bu yanlış hesabın tersı- ne dönup ulusumuzun başına ıçınden zor çıkılır sorunlar ya- ratacağını duşunmeden Hesap adamı ımış> Kumarcı de- ğılmışi Bu ış kumardan da beter Cındoruk'un dedığı ne ka- dar doğru "Özal kumar oynamıyor, tombala çekıyor" Mıllı Pıyango bıletı almış kışının 'Ya çıkarsa' dıye boş yere umut- lanışı gıbı Barış kuşları, beyaz guvercınler ortadan sılındı Sılahlann gurültusu TV ekranlarından sokaklara, yollara, evlere yayıl- makta Şımdılık bu urpertıcı sesler TV'den gelıyor, yarın ku- laklarımızın dıbınde duyulmayacak mı? Irak, komşu ulke Turkıye'nın topraklarından kalkıp tepesıne bınen yuzlerce ABD ucağının hesabını bızden sormayacak mı? Şımdı sor- mazsa, yarın var, obur gun var> Ote yandan Surıye ve Iran da Turkıye'nın bu savaşa bu- laşmasına karşı çıkıyor Yunanıstan'dan savaşçı sesler yük- selıyor Kıbrıs ışını çozmenın zamanıdır dıyen sesler 1 Dun- yanın dort bır yanında banştan yana gösterıler* Beyaz Sa- ray'ın burnu dıbınde toplanan on bınlerce Amerıkan yurttaşı 'Barış' dıye bağırıyor ABD yanında yer alan Surıye, Mısır yö- netımlerı her an devnldı devrılecek Bush'un bır daha seçıl- meyeceğıne kesın gözle bakılıyor Daha önce Kongre kara- rıyla gorevden alınmazsa1 Ulkemızde ıse 'tek' bır adam komuta yerındedır Ulkeyı yan- lış bır yola sokmuş, ama bunun bılıncınde değıl Bıle bıle bu sorumluluğu yüklenmış dıyorsanız, sonunu, ıflasını ken- dı elıyle hazırlamış demektır Tukenmış ıkı polıtıkacının bır- bırıne ne denlı destek olsalar da yıkılışları yakındır Bush'un ve Özal'ıni TYSDEN KAMUOYUNA DUYURU Ülkemız ve halkımız hak etmedığı bır duruma duşurulerek belkı de tarıhınde bır eşı daha bulunamayacak nıtelıkte onur kırıcı bır savaşa zorla süruklenmektedır Bu çırkın petrol savaşıyla halkımızın herhangı bır ılışkısı yoktur TYS üyesı bız yazarlar, savaşa kesınlıkle karşı olduğunu butün kamuoyu araştırmalarında açık açık bıldıren halkımız adına, yönetıcılerımızı ve ılgılılerı bır kez daha uyarıyoruz Bu savaşla bır ılgımız yoktur Savaştan kesınlıkle uzak durrnalıyız "Savaşa hayır" TÜRKİYE YAZARLAR SENDİKASI "Vur Deyinee Oldüren" TRT île Ka>Yiaklaııan Sorunlar TRT, 5846 sayılı Yasanın 43. maddesıne dayanarak CNN'in yayınlarını "ızınsiz" yayımlayabılır. CNN sadece "tarıfeye gore" TRT'ce saptanacak bedele ıtıraz edebilir. Buna karşın Turk basını, belirli koşullar oluşmuşsa, TRT, MB ve CNN'i tiraj duşukluğu nedeniyle "haksız rekabef'ten sorumlu tutabılir mi? GÜRSEL ÜSTÜN Televızyon yavınları açısından anayasal tekel olan TRT ve babavasal (') tekel Ma gıc Box (neredeyse) CNN ıle ozdeşleştıler Yıhnaz Gunev'ın fılmlerıne, Ruhı Su'nun mıizığıne vasaklanan TV ekranlarımız CNN'e tümuyle açıldı Hem de gunde 24 saat Işlenne gıtmeyen bınlerce kışı gun boyunca CNN'ı ızlemek mutluluğuna (') erıştı Şunu kabul etmek gerekır kı çağdaş teknolojının dayanılmaz çarpıalığı son gun lerde CNN'in Korfez savaşına ılışkın yayın- ları ıle sergılenıyor Ne var kı CNN Orta- doğu tetnsrlcisinin basında yer alan sözle- nne göre TRT bu yayını "lansız" yapmak- ta unış Hukuk açısından Fıkrı hukuk açısından konuya baktığı rruzda şu sonuçlara varabılınz Bu "ızınsiz" yayınlar FSEK 5 maddesının 1 fıkrasımn 2 bendınde belırtılen "gunluk olaylan tes- pıt eden fılmler" kapsamına gırmektedır ler, başka bır deyışle hukuksal açıdan (dok- trındekı deyımı ıle) alelade sınema eserle- ndır FSEK 43 maddesı gereğınce, TRT bu eserlen (eser sahıbı yabancı olsa bıle) ızın sız olarak seslı ve görüntulu yayınlarda kul- lartma vetkısıne sahıptır (TRT, bugüne ka- dar, sadece Turk müzık eserlen vb açısın- dan bu yetkısını kullanmış, ancak vabancı sınema eserlennı "ızmsız" yayınlamava ce- saret edememıştır TRT, 43 maddeden kaynaklanan bu vetkısım bu tur eserlerde ılk defa kullanmıştır ) Yukanda behrtılen "ızınsiz yayın" yet kısıne karşın TRT'nın FSEK'a göre ıkı a>- rı yukumluluğu vardır Bırıncısı FSEK m 43'de behrtılen "Bakanlar Kurulunca tespıt edılecek tarıfe>e göre" CNN'e ödeme yap- mak, ıkıncısı ıse gene aynı maddenın 4 fık- rasına göre (eser sahıbı) CNN'in "manevı haklarını korumak ve gözetmek " TRT ıle CNN arasındakı bu tur bır uyuş mazlık, aynı zamanda, bır uluslararası Ozel Hukuk Usulu sorununu gunderr t getırebı- lır mı9 Başka bır devışle, bu tur bır uyuş- mazlıkta Turk yasaları mı, voksa Bırleşık E>evletler yasalan mı geçerlı olacaktır? Ya- bancı bır şırketın bır Turk kuruluşunu (Turkıve'de) dava etmesı halınde, dava ko- nusu eğer sozleşmeye ıhşkın ıse MOHUK md 24 haksız eyleme ılışkın ıse MOHUK md 25 geçerlı sayılacaktır Basında bu ko nuya ılışkın yazılarda TRT ıle CNN arasın da bır sozleşmenın varlığından söz edılmek- tedır Boylece bu sozleşmenın taraflan olan TRT ve CNN (belkı de) bu sozleşmede "uvuşmazlıklarda geçerlı olacak" hukukun hangı ulkenın hukuku olacağını saptamış olabılırler kı bu bınncıl bır kuraldır (1) An- cak davacı firma, haksız e>lem veya soz- leşmeye aykınlık seçeneklerınden bırısını haberlennın okuyucuya yansıtılması açısın- dan daha fazla parasal harcama yapan ba sın organlan, okuyucularını olası oranda erken aydınlatırken, yaptıklan olağanustu gıderlen bu ek baskılardan çıkarmakta ıdıler Işte Türk basınındakı yıllann gele- neğı, CNN'in yayınlarının TRT tarafından aynen aktanlması nedeniyle ılk kez bozul- muş bulunmaktadır Korfez savaşınm sıva- sal yanı ıle ılgılenmeyen kışıler bıle, CNN yayınlarının çarpıcılığına kapılıp ışlenne gıt- memekte ve de (belkı de yapay olan) canlı savaş ızlenımlerı ıle çağdaş (') bır mutlulu- ğa ulaşmaya çalışmaktadırlar Bu koşullar altında kım gazete okur kı 7 Görünen şudur kı TRT'nın CNN "anın- da" aktarması Turk gazetelerının (bekle- nen) tırajlannı buyuk ölçude duşurmuştur Eğer CNN yayuüan dunlst, yansız ve salt teknolojık avantajlardan kaynaklanıyor ıse ortada Turk basını açısından hıçbır "hak- sız rekabet unsuru" mevcut değıldır An- yeğlemek olanağına sahıptır ve haksız ey- lem seçeneğım seçerse bıle lex locı dehctı co- mıssı kuralı gereğınce (esasen) haksız eyle- mın "ıka edıldığı yer" hukuku geçerlı ola- caktır (2) Ne var kı zarar Turkıye'de de- ğıl, ABD'de oluştuğuna göre aynk olarak, MÖHUK md 25 f 2 gereğınce, bu kez de, Bırleşık Devletler hukukunun uygulanma- sı gerekecektır (3) Bunlara karşın yukarıdakı paragrafta saydıklarımızın tümu (Turkıye'de açılacak bır davada) genel hukum*mahı>etınde olup kışısel lcanımca, TRT'nın bır kamu kuru- _ luşu olması ve konunun Türk kamu düze- iosmendahı gerçe'k dîşı oİduğu ya da yan- nıne ılışkın olması açısından sozleşmelere s ı z h k ükesmın aşırı şekılde çığnendığı (ıle- konulması olası "Türk kamu duzemne ters naryolardan oluştuğu, verılen haberlerın duşen" hukumler geçersızdır, ve de FSEK md 43 hem kamu duzemne ılışkın olması hem de ozel hukum olması ıtıbanyla tek ge- çerlı hükumdur FSEK md 43'de ıse açık olarak "Turk veya yabancı uyruklu eser sahıbı" deyımı yer aldığından, uyuşmazhk- ta da bu hukuk normunun geçerlı olacağı açıktır Bunun anlamı şudur TRT, FSEK md 43 gereğmce CNN ya>ınlannı aktarmak açı- sından CNN'den ızın almak zorunda değıl dır, buna karşın bu yayınlar ıçın CNN'in "tanfe"de belırlenecek bedelın hakkanıyete uygun olmadığına ılışkın bır dava açması- nı engelleyen hıçbu- hukum yoktur Gerçı Bırleşık Devletlenn Bern Mılletlerarası Ant- laşması'na taraf olmaması bu konuda, CNN açısından bır dezavantaj gıbı görün- mektedır Ne var kı FSEK md 88/1'de "Eser sahıbının vatandaşlığı gözetılmeksı zın Turkıye'de ılk defa umuma arzedılen butun eserlere bu kanun hukumlerı uygu- lanır " denılmekte olduğundan, CNN'in bu dezavantajı ortadan kalkmaktadır Çun- ku CNN'm canlı ^yınının aynı anda Turkı- ye'de de 'ılk defa umuma arz edıldığı' tar tışmasızdır Bu durumda CNN yayınlarını "ızınsiz" aktaran TRT alevhıne bu yayınlann engel- lenmesı ıçuı (Turkıye'de) dava açamayacak, ancak FSEK m 68, 70/2, 70/3 veya 84 maddelerı uyannca, TRT tarafından sap tanacak "telıf hakkı bedellenne ıtıraz" ma hıyetındekı taleplennı ıçeren davaları aça- bılecektır (Bu maddelerden hangılerının öncelıklı olduğuna, bu yazının kapsamı >e- terlı olamayacağı ıçın değmmıyoruz ) Turk basını açısından "haksız rekabet" Bılındığı gıbı savaş >a da benzerı olağa- nustu olayların oluşması durumunda gele- neksel olarak yazılı basın organları da ola ğanustu bır çalışmaya gırmekte ve "yıldı nm baskı" >a da benzer şekılde "olağanus- tu baskı" >apmaktadırlar Boylece savaş ğğ rıde) saptanırsa, butun bu eylemlenn Turk basın organlan aleyhıne (TTK md 57/3 vd kapsamında) haksız bır rekabet oluşturdu- ğu açık olarak ortaya çıkabılecektır Gerçı CNN (orıjını ıtıbanyla) doğal ola- rak yayınlannda ABD propagandası yap- maktadu- Ne var kı bu açıdan TRT'nın ıda- re hukuku açısından bır takdır hakkı var dır ve bunun engellenebılmesı ancak ıdarı yargı kapsamında bır konudur Sonuç TRT, bugune kadar FSEK m 43'de yer alan "ızınsız kullanma" yetkısını sadece Turk muzık eserlen sahıplerıne karşı kul- lanmakta, ancak yabancı sınema eser sahıp- len ıçın buna cesaret edememekte ıdı TRT, ılk kez bu maddeden kaynaklanan yetkısı- nı (hem de dev -bır jabancı TV kuruluşuna karşı) kullanmıştır Ne var kı TRT "vur deyınce" oldürmuş ve ulusal ekranı CNN'e özgulemıştır Oyle kı savaşın ılk gunlerın- de ekranda CNN'den başka hıçbır görun- tu, yorum ızlenememıştır Buna karşın, CNN'm Turkıye'dekı (örneğın Incırlık us- sune ılışkın) yayınlarının Turk ızleyıcısıne ıletılmesı TRT'ce sansur edılmış, böylece hem Turk halkına saygısızca davranılmış hem de eser sahıbı CNN'in manevı hakları çığnenmıştır Bu durumda CNN, "ızınsiz yayın"ı engelleyemez, ama "tanfedekı" te- lıf hakkı bedehne ılışkm dava açabıhr ve ay- rıca manevı tazmınat da ıstevebılır Türk basın organlan ıse Turk Tıcaret Ya- sası'nda >er alan 'haksız rekabet' oğelen- nın oluşturduğunu kanıtlarlar ıse, "savaş halının gereğı beklenen tıraj artışının engellendığı" olgusuna dayanarak TRT, CNN ve MB aleyhıne "haksız rekabet davalan" açabılırler Bu öğeler ıse ılende Korfez savaşına ıhşkın gerçekler açıkca ser- gılendığınde ortaya çıkacaktır PENCERE (1)Prof Dr Guloren Tekınalp Hukuk s 315 (2)age s316 (3)age s317 Mılletlerarası Özel BÜYÜK BİR SANAYİ KURULUŞU Konfeksıvon ışlermde Desınatör, Stıhst Modelıst, Kalıpçı olarak çalıştırılmak uzere, — Bu konularda lısans duzevınde eğıtım gormuş, — 30 yaşını aşmamış, — Askerhğını yapmış, (erkek elemanlar ıçın) — Devlet Memurları Kanunu'nun 48 maddesmde belırtılen şart lara sahıp, — Ulkenın her vöresınde hızmet verebılecek ELEMANLAR ARIYOR Isteklılerın a>rıntılı ozgeçmışlennı ıçeren fotoğraflı mektupla PK 1149 34437 Sırkecı/İSTANBUL adresıne 15 2 1991 tanhıne kadar muracaatları nca olunur Basın 18042 T.C. ANKARA ASLİYE 24. HUKUK MAHKEMESİ 1990/98 Davacı Ulaştınna Bakanlığı vekılı tarafından davalılar M Alı Gü- lerer, Sema Tonga aleyhıne açüan alacak davasında Tum aramalara rağmen adresı tespıt edıleme>en ve duruşma gunu ıle dava dılekçesı adına teblığ edıleme>en davalı Mehmet Alı Gulerer ve Sema Tonga'ya duruşma gunü olan 20 2 1991 günu saat 10 OS'te mahkememızde hazır bulunmaları veva kendılerını bır vekılle temsıl ettırmelerı aksı takdırde HUMK'nın 213 ve 377 maddelerı gereğın- ce yokluklarında duruşmava devam olunacağı ve hukum verıleceğı dava dılekçesı yenne kaım olmak uzere ılanen teblığ olunur Basın 18069 İLAN ÖDEMİŞ 2. SULH HUKUK MAHKEMESİ HÂKİMLİĞİ'NDEN Dosya No 1990/709 Davacı Fırdevs Erfin ve Leman Schankereh vekıb av Ç Gacar-N B tarafından davalılar Marguante Clare Leonıe, Havva Uygur ve Kah raman Samı Uygur aleyhıne açılan ızaleı şuyu davasının yapılan yar gılaması sonunda, dava konusu Ödemış Inönu Mahallesı Hastanesı Sokak ada 138, pafta 11, parsel 4'te kayıtlı taşınmazın satışına karar venlmıştır Yukanda ısımlen yazılı davalılar duruşmava gelmedıklennden da- va gıvaplannda görulmüş ve karar venlmış olup ılanın teblığınden ıü- baren 8 gun ıçınde temyız edılmedığı takdırde karann kesınleşeceğı hususu ılanen teblığ olunur 9 1 1991 Basın 17829 ERGANİ KADASTRO HÂKİMLİĞİ'NDEN 1988/103 Esas Davacılar Lebıbe Şahın ve Fahnye Taşer'ın, davalılar Tahırefendı ve muştereklen aleyhıne açılan Erganı ılçesı Kemertaş mahallesı 4 ada, 39 parsele ılışkın kadastro tespıtıne ıtıraz davasının dava dılek çesı taraflardan Selahattın Yapıcı, Şener Aslanyıldız ve Macıde Er- doğan'a teblığ edılememıştır Davanın duruşması 1 2 1991 günü saat 10 00'a bırakılmış olup Yukanda adları geçen şahıslar duruşmaya gelmez veya ıtıraz ve de- lıllennı bıldırmezlerse 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 28/2 mad- desı gereğınce ıtıraz etmemış savılacakları ve ılanın gazetede yapıldığı tanhten ıtıbaren 15 günlük sure ıçınde kendılenne teblığ edılmış sa- yılacağı hususu ılanen teblığ olunur Basın 45256 Sarıkafa ile Karakafa Karşı Karşıya... Kımı kadınımız saçını sarıya boyatıyor, oysa kendi esmer, saçı da koyu lyı durmuyor Zahmetlı de bır ış Kolay mı sıyah saçın rengını önce aç- mak, sonra boyamak Kısa bır sure sonra saç dıplerı kararı- yor Ustelık bu ışlemler saça zararlıdır, ama moda sürup gı- dıyor, saçını sarıya boyatan boyatana Nıçın? Holıvut'un unlu yıkjızlarından yüzde doksanı sarı saçlı değıl mı1 "Sarışın seks ılahesı" kavramı bılınçaltına ışlemış, ege- men dunyanın değer yargıları her yanı kaplamış, her köşeyı tutmuş, kadın olsun, erkek olsun, bırısıne dudak bükmek ıs- tedın mı laf hazır —Kara kuru bırı Holıvut fıimlerınde 'oğlan' da sevgılısı de sanşındır 'Kötû adarrf rolune esmer, kara bıyıklı bırı çıkar, sonunda hem kızı elınden kaçırır hem dayak yer Dayak yryen esmer tenlı, kara bıyıklı, haın bakışlı kötü adam kımdır'? Arap mı? Turk mu? Latın Amerıka'dan ya da Güney Asya'dan bır halkı mı çağ- rıştırıyor? Kımbılır? Zencıyle mı karışmış? Hıntlıyle mı? Yok- sa Fılıpınler'den bır akrabalığı mı var? Soyunda bır karışıklık olmasa bu kara bıyık, bu sıyah saç, bu haın bakış nereden gelıyor? Yeşılçam'ın bu alanda hepımıze lyılığı dokundu, yerlı fılm- de bızım jönumuz aslan gıbı kara bıyıklı, sevgılısı de kara saç- lı, kara gozlu, kızı elınden kaçırıp dayağı yıyen de esmer ka- ra bıyıklı Oh be, bız bızeyız Kırk yılın koşullanmasından bızı Yeşılçam da kurtaramaz, ama hıç olmazsa sınema salonlarında bır soluk aldık, filmin sonuna doğru koltuğumuzda oturamıyoruz. —Vur> Ye onu' • Holıvut fıimlerınde kırk yıldan berı sarıkafa karakafayı pa- taklıyor Ya gerçek dunyada? Kavanoz dıplı gezegenımızı yaratan yuce Tanrı yer yuvar- lığının enlemını boylamını çızmemış, harıtayı yapan ınsan, dunyanın alt yanına guney demış, ust yanına kuzey Güney- de karakafalar oturuyor, kuzeyde sarıkafalar Usttekıler Alttakıler Usttekıler, sarıkafalar, Iskandınavya Baltık ülkelerı, Alman- ya, Ingırtere, Amerıka, Ftusya, sömurgecılık ve emperyalızm- le karakafanın canına okumuşlar 1917'de sankafaların ıçın- de çatlama olmuş, Lenın ıle bırlıkte emperyalızme savaş açan Ruslar, karakafalı mazlumların yanında yer alıp guneyın hak- lannı korumaya yonelmışler, ama nafıle Rus da enınde sonunda sarıkafa değıl mı? Artık pes edıp kuzeyle butunleşıyor • Pekı, guney ne olacak? Sarıkafa bır mılyar, karakafa dört mılyar, sarıkafa zengın, karakafa yoksul Karakafa sarıkafadan dayak yedıkçe hınç- lanıyor, kınlenıyor Ne yapmalı? Sarıkafa Bush, şımdı karakafa Saddam'ı dövecek, elınden kıtı alacak, hem de haklı gıbı görunecek, yoksul gecekondu odasında kavgayı televızyon fılmınden seyreden kımı kara- kafa da sarıkafayı alkışlayacak Pekı, bız bu filmı daha önce görmedık mi? f<ını , • Uyan ey karakafa! Bıl kı -ıster sarı olsun, ıster kara- her ınsanın bır kafası var- dır, ınsanı ınsan yapan saçının ya da tenının rengı değıl, ka- fasıdır Kafanı çalıştır ey karakafa 1 Kafanın karalığından ve karan- Jığından kurtul' VEEAT VE BAŞSAĞUĞI Okulumuz öğretmenlennden AYLA ŞAHİN'in eşi AHMET ŞAHIN 22 Ocak 1991 gunü vefat etmiştır. Merhuma Tanrı'dan rahmet, kederlı aüesme başsağlığı dılenz İSTANBUL ATATURK FEN LİSESİ ÖCRETMENLERİ Şırketımızın kurucularından METİN AYGUN'un ka>inpederı, DENİZ AYGUN'un babası, hepımızın çok sevdığı, saygıdeğer ınsan SABRİ KnUTOĞLU 22 Ocak 1991 tarıhınde aramızdan ayrılmıştır Aılesının acılannı paylaşınz MF. LTD. ŞTİ. ÇALIŞANLARI j0 . T-g C BÜTIJN ÖĞRETMENLER İngiliz, Profesyonel ve Deneyimth^ „ 1 Kİ btanbul Rumell Cad 92/4, Osmanbey 147 09 83 152 82 71 Ankara Setanik Cad 8 Kat 5, Kıday 135 30 94 135 2397 i e s