Katalog

14 HAZÎRAN 1990 Gtibrede indiritn • ANKARA (AA) Devlet Bakanı Mustafa Taşar, Türkiye Gübre Fabrikaları AŞ (TÜGSAŞ) tarafından satılan ve halk arasında "bahar gübresi" olarak bilinen calsiyum amonyum nitrat gübresi peşin satış fiyatının, ton başına 25 bin lira ucıulatılarak 200 bin liradan, 175 bin liraya indirildiğini açıkladı. Satışlar 15 Ekim 1990 tarihine kadar geçerli olacak. Ayrıca gübre bayilerince müstahsil satış faturası 15 gün içinde teslim edildiği takdirde, ton başına 10 bin lira erken fatura iade primi ödenecek. Ozelleştirme kargaşası Sümerbank Yönetim Kurulu, özelleştirmeden sorumlu KOİ'nin haberi olmaksızın, mağazalarını özelleştirmek için bir plan hazırlattı. Buna göre 455 Sümerbank mağazası bayilik yoluyla özel sektöre devredilecek. BİLAL ÇETİN ANKARA Ozelleştirme uygulamalannda yaşanan hukuksal karmaşa henüz giderılemeden <imdi de burokraside ozelleştirme rekabeti başladı. Pelkim'lc aynı dönemde Sümerbank satış mağuzalarlnın özelleştirmesi de gundemc getirildi. Sümerbank Yönetim Kurulu'nun aldığı mağazalar /ın cirini ozelleştirme ve yeni bayilik sistemi oluşturma kararından, özelleştirmeden sorumlu Kamu Ortaklıgı Idaresi'nin haberi yok. Yasaya göre Sumerbank'ın "keııdi kendini ozelleştirme" yetkisi olmadığı bıldirildi. Sümerbank Yonctim Kurulu'nun hazırladığı plana göre satış mağazalarında çalışan yaklaşık 2.700 işçi ve sözleşmeli personelin durumu tehlikede. Işcılerın bir bölümünün işten eıkarılması gündeıne gelebılccek. Ozelleştirme çalışmaları hızlandırılan Sumerbank'ın 1988 yılı he EKONOMİ CUMHURİYET/13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞUKRAN KETENCİ Plana göre özelleştirilen Sümerbank mağazalarında fiyatlar serbest bırakılacak. Ozelleştirme uygulaması sonucu bazı personelin işine son verilebileceği belirtiliyor. KOİ ise bu tür bir uygulamaya karşı. dan sadece 38'inin kendi mülkıı olan binalarda hizmet verdiği, diğer mağazaların ise kiralık olduğu belirlcndi. Mülkü Sümerbank'a ait olan mağazaların en yüksek kırayı verenlere bayilik sözleşmesi ımzalamak koşuluyla kiralanacağı belırtıldi. Kiralık mağazaların devri ise mal sahibi ılc anlaşma sağlanırsa gerçekleşecek. Mal sahıbı ile anlaşma sağlanamazsa, istekli özel kişi veya kurıı luşun bulduğu başka bir mağazada kendisine bayilik vcrilebilecek. Devredilen satış mağazaları vc yeni bayilere Sümerbank belirlı bir kâr marjı ile mal satacak. Bayılcrın perakendc satış fiyatları ise scrbcst bırakılacak. Sümerbank yetkilileri bu konuda, "bayilere piolduğuna karar verirse Türk facyasa rayiçleri çcrçevcsindc bir kâr toring şirketine bir mesaj yollayapayı bırakılacagııu" belirterek rak " B e n bu borcu garanti şunları söylediler: ediyorum" diyor. Mesajı alan Türk factoring şirketi, ihracatçı "Fiyallar serbesl bırakılacak, şirkctc işin kabul edildiğini bildi ancak serbest belirlenecek bu flriyor vc iki şirket arasında bir yatların Sümerbank perakende fi"factoring hizmet sözleşmesi' ım yatlannın altına dıışmesi mumkun zalanıyor. Bundan sonrası çok ko degil. Sümerbank fiyallarının lislay. İhracatçı şirket istenilen malı tünde bir fiyal belirlemeleri halinhazırlıyor ve malla beraber yolla de de satış şanslan azalır. Zaten ııan laturaya şöyle bir not düşü Türkiye genelinde tek bir satış filüyor. Bu faluradan dogan alacak, yatı lespitini bi/im yapmamız da ulkenizde laaliytt gosleren hem serbest piyasa ilkelerine ters isiınli facloring şirketine düşer, hem de bunun konlrolü fitemlik edilmişlir. Fatura bedelini ilen imkânsı/." Sümerbank magereken vadede, numa ğazalarında personcl fazlası buralı hesaba yatırdıgını/ lakdirde lunduğu belirtilerck, ozelleştirme bomınıı/ odenmiş olacaktır. Itha uygulaması sonucu bazı personelatçı açısından yapılacak tek şey, lin ışıne son verilebileceği belirtiparayı Turkiye'ye havale etmek ye liyor. ozelleştirme planında, gelen rınc, ülkesindeki bir bankaya ödc tekliflerden en fazla personeli istihdam etmeyi garanti edenlere mck. Gelelim şimdi factoringin diğer öncelik verilmesi öngörülüyor. Halen satış mağazalarında 140'ı avantajlanna... meınur olmak Uzere toplam 2.700 I ılrk ihracatçısı malı yolladı, 3 personel çalıştığı belirtilerek, meay sonra vadesi geldiğindc parası murların Sumerbank'ın diğer bıda tıkır tıkır ödenecek. Artık ye rimlerinc alınacağı kaydedildi. İşçi ni yeni muşteriler edinmekten ve sözleşmeli personel statüsünde korkmuyor. tşi büyütmenin zama olanların da bir bölümünün ıstıhnı geldi. Ama yeni bir yatırım yap dam fazlası olan birimlerden alımak için 3 ay bekleyecek sabrı narak başka birimlere nakledıleyok. ceği, bu olanak sağlanamayan yerFactoring şirketi bu sorunu lerde ise tazminatları ödenerek işda çözüyor. lhracatçı firmanın ga ten çıkarılacağı bildırıldi. ranti edilen alacağının yüzde Sumerbank'ın ozelleştirme ile 80'inı hctnen ödüyor. Nasıl olsa ödeme garantisi yabaneı factoring ilgili reklamları önceki gun yayımşirketi tarafından yapıldı. Bu pe lanmaya başladı. Ancak yasal olaşin ödeme için dolar bazında yak rak ozelleştirme uygulamasım yülaşık lıbor artı 12 oranında bir rütmekle görevli olan Kamu Orfaız alınıyor. Liboru 8 kabul eder taklıgı Idaresi'nin bu girişımden sek yıllık faız oranı yuzde ylü haberi olmadığı ve bugünkü aşaoluyor. Böylece ihracatçı firmanın mada bu tür bir uygulamaya karfinansman meseles1 de halledildi. şı olduğu öğrenildı. Çakır da yeni bir Ozelleştirme planı hazırlattı. Geçen günlerde yönetim kurulunun onayından geçen plan, öncelikle satış mağazalarının özelleştirilmesini veya işletme hakkının devrini öngörüyor. Çakır'ın planına göre Sumerbank'ın çalışır durumdaki 455 mağazası özel sektöre açılacak. Ayrıca Sümerbank mağazası olmayan bazı yerlerde de yeni bayilikler verilecek. Sumerbank'ın çalışır durumdaki 455 mağazasın Saray Oyunu Işçiler üzerınde Osmanlı saray oyunlarını anımsatan yeni oyunlar sahnelendı Izlemesi, kımin ne yaptığını anlaması zor. önceki gece Türklş ile hükumet arasında 40 bin kamu işçisi İçin anlaşmaya varıldı Turklş daha önce hayır dedığı rakamlara 10 bin liralık bir iyileştirme ile "evet" dedı. Aynı gece ışcılerı grevde olduğu için hükümetle yapılan pazarlığın dışındaymış gibi tutulan çimentoda ise çok daha iyi koşullarla bir başka anlaşma yapıldı. Ayrımın gerekçesı ışçının grevde olması gibi gosterilmıştı, ancak kulislerde ıktidara yakın sendika ayrımı söylentılerı de vardı. Turklş bırkaç gun önce "Anlaşamadık, eyleme, greve hazırlanın" talimatını verdığı uyuşmazhklarda, apartopar nasıl anlaşma noktasına gelmişti? Tez Kooplş'in çok daha önce SSK'da ımzalamış olduğu ve bu anlaşmanın gerisinde olan toplusözleşmesi, Türklş'in anlaşmamasına kızan hükümetın talimatı ile YHK kararı olarak 8 bin sağlık ışçısıne de aynen uygulanmıştı. Turkiş Başkanı Şevket Yılmaz, hükümetle anlaşamayınca "işçıye oynanan oyunu Avrupalı'ya anlatacağım" diyerek Türkiye'den ayrıldı Bal gibi ILO'da işçi hakkı savunma değil, tatil olarak geçirilen, Türklş'in yarısının bulunduğu, diğer sendika başkanlarının yanına Cenevre'ye gitti. Geride kalanlar yarım kalan ışı, halkın deyışı ile "enkazı temızledıler." Sağlık ve SSK'yı daha gerı noktadan kurtarma adına, diğer sendikaların ve ışçılerin önünü kapatan hükümet dayatmasına "evet" dediler ANAP hükümetı bir kez daha Türkİş'ın ıktıdarı, muhalefetı ile darmadağın, ışçı tabanın gücünu kullanamama noktasında olmasından yararlanarak diğer bütun sözleşmeler için de etkisi olacak bir dönemin kamu sözleşmelerinı ıstedıği gibi dikte ertirdi. Geçen yıl ilk kez işçi tabandan gelen tepkı, güç ile sendıkaların uyuşmazhklarda bırlıkte hareket etme kararı bırleşmış, ANAP hukumetının dikte ettırdığının üstunde haklar alınabılmıştı. Işçı tabandakı bir kısım sendikalarda şube genel kurulları ile genel merkez yönetimlerine kadar yansıyan değışım, deneyımli sendikacıları çok fazla korkutunca Türkİş'ın aralık genel kurulunda ilgınç, daha önce olamaz sanılan çıkar ıttılakları gerçekleştırıldı Böylece 1983'lerde toparlanmaya, yalpa yapa yapa ışçı çıkarları doğrultusunda birtakım işler kotarmaya çalışan Türklş, 1980lı ilk yıllarda olduğu üzere Işçı taban değil, sıyasal ıktıdar desteğine umut bağlayan bir konuma yeniden düştü. Elbette ışverenhükumet cephesi bu durumu değerlendıreceklerdi. Geçen yıl güçlü bahar eylemlerinin daha da gelışmesınin paniğinde hep bir ağızdan "işçiler haklı" denilirken bu yıl aynı cepheden "ışçı ısteklerı aşırı" sesleri gelecekti. Ve muhalefette olan belediyelerde sağlanan bir tırmanışın ardından, kamu sözleşmelerınde boyle geri adım attırılacaktı. Hukümet yeter kı ıstesin ve karşıda caydırıcı bir etklli güç olmasın. Bir sendika başkanı sevgilı dostu bakan tarafından "Barajı aşamıyorsun, ışkolu yetkını alırım" dıye tehdıt edilir, grubun dışında düşük rakamlarla sozleşme imzalatılır (Biz sendikal kulislerde kendisinı eleştirenlere bu savunma ile yanıt veren sendikacının yalancısıyız ) Arkasından Turkiş düzeyınde hükümetin Istedlği rakamlara diretilme jesti mi yapıldı' Hemen gözdağı bir gecede YHK'da bekletılen sağlık sözleşmesi bir öncekınln düşük düzeyınde geçırılir Sendikacılar teslim alındıktan sonra, aynı hükümet imzalanmış, hukuken yürürlüğe gırmış bu ıkı sözleşmeyi bir yana iter, yeni anlaşma kapsamı Içine yerleştirir. Yasaya göre aynı dönem için birden fazla sozleşme yapılamaz. işçi "ek zam" ıstedığınde "yasaya aykırı" denilerek kıyametler kopartılır Hükümetin canı ıstedığınde hukuken yürürlüğe gırmış sözleşmeler yok sayılır, yenısinın anlaşması yapılır. Turklş Başkanı ILO'da kimi kıme şıkâyet edecek? Anlaşmanın bir tarafı hükumet, diğer tarafı Turkİş. Kaldı ki biraz ILO'yu, çalışmasını bilenler ILO'dan gelen haberlerı şaşkınlıkla okur, gazetecllerın cahilliğine vururlar. ILO öyle canı her sıkılanın, sıkıldığı anda başvuracağı bir yer değil ki Türklş ILO'da işçi çıkarlarını savunmada cıddı olsaydı, yıl içinde yapması gerekenleri yapardı. ILO genel kurulu içinde bir tek konuk konuşması yapacak, bir de 111 sayılı sozleşme görüşülecek ILO'ya gıden Türkiş heyeti içinde DİSK kökenlı, 1402'liklerin haklarını savunmaya inanmış adam var mı dersınız? iyi niyetlı olsalar da biraz komisyon çalışmalarına, ILO ve sendıkaların çalışmalarına ılgı gösterseler Hiç değilse sendikacılık ahlakı, ilkeleri ve görevlerı üzerınde bir bırıkım kazanırlardı. Ne gezer? Pegasus uçuşa geçti • Ekonomi Servisi Boğaziçi Hava lasımacılığı'nın (BHT) blok satışı sırasında bu şirketi almak üzere kurulan, ancak çıkan pürüzler nedeniyle daha sonra alımdan vazgeçen dörtlü ortaklık, yeni bir organizasyonla sivil havacılık alanında faaliyetine başladı. Aer Lingus (lrlanda Havayoları) Silkar Holding, Net Holding ve Alper Elicin'in (ESKA yerine ortaklığa katılan, ESKA'nın eski temsileisi) ortaklığında kurulan Pegasus Hava Taşımacılığı, Boeing 737400 uçagıyla ilk tanıtma uçuşunu lstanbul Antalya lstanbul arasında önceki gün gerçekleştirdi. Factoring yaygınlaşıyor Dünya ticaretinde 50 yıldır Ihracatçıya mal bedelini tahsil garantisi varlığını sürdüren "factoring", Türkiye'de de öğreniliyor. özellikle ihracatçılara ödeme garantisi sağlayan ve vadeli alacakların satın alınmasına dayanan bu sistemi, lktisat ve Garanti bankaları uyguluyor. TKB de hazırlıklartnı sürdürüyor. TAYFUN DEVECtOCLtT Dünya ticaretı içinde yaklaşık 50 yıldır varlığını sürdüren "factoring", yavaş yavaş Türkıyc'de dc öğreniliyor. Factoring, özellikle ıhracatçılar için ödeme garanlısı sağlayan ve vadeli alacakların peşin olarak tahsil edilmesiyle krediye dönüşmesini gerçekleştiren bir bankacılık hizmeti. Türk bankacılık sisteminde bu hizmeti vercn ıki kuruluş var. Dunlar lktisat Bankası bünycsinde kurulan Faclofinans AŞ vc Garanti Bankası. Bu iki kuruluşa Vakıflar Bankası bünyesinde kurulan vc cylül ayında faaliyetc gcçmcsi bcklenen Aklif Finans AŞ dc cklcndi. Türkiye Kalkınma Bankası da yinc banka bünycsinde bir lactoring departmanı kurmak için çalışmalannı sürdürüyor. Türkiye'deki yaygınlığı oldukça az olan factoringin işleyışi şöylc: Yıllardır tek bir mUşteriyle çalışan bir ihnracatçısını/. Mıışteriniz sizi çok iyi tanıyor ve riski sevmediğini/i biliyor. O, siparışinı verip akreditifi açıyor, siz de malı teslim edip paranızı alıyorsıınu/.. sap ve işlemleri ba/ı usulsüzlukler nedeniyle TBMM KİT Komisyonu'nca ibra edilmemişti. Sumerbank'ın ozelleştirilmesi amacıyla Kamu Ortaklıgı ldaresi, satışa çıkarılan diğer KlT'leıde olduğu gibi bir süre önce bir danışmanlık firmasına rapor hazırlatmış vc çıkan rapor doğrultusunda kuruluşun özellcştirmcyc henuz hazır olmadığına karar vcrmıştı. Edinilen bilgiye göre Sümerbank Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Tekstilbank'a yabaneı fon • Ekonomi Servisi tstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın dünkü seansında, yurtdışındaki bir yatırım fonu "özel emirle" 600 bin adet Tekstilbank hissesi aldı. 6800 liralık fiyattan gerçekleşen alımın tutarı 4 nıilyar lirayı aşıyor. Akın Grubu kuruluşlarından olan Tekstilbank geçen ay içinde halka açılarak hisselerinin yüzde 15'ini borsa kanalıyla satmıştı. TURK FACTORİNG ŞIRKETİ ÛDEME ^ B İ L G İ ALIŞVERİŞİ YABANCI FAKTORING SİRKETJ Şahinoğlu ÎTO Başkanı • Ekonomi Servisi TOBB Başkanlığı'na seçilen Yahm Erez'in 5590 sayılı yasa gereği istifa etmesi üzerine İTO Yönetim Kurulu'nda yapılan seçimle başkanlığa Atalay Şahinoğlu getirildi. Türkiye ekonomisine katkıda bulunmak amacıyla İTO'nun çalışmalarını devam ettirdiğini hatırlatan Şahinoğlu kamunun menfaalini korumak amacıyla özellikle tüketicinin haklarını savunmada önderlik yaptıklarını ifade etti. tşler tıkırındd. Bu işten iyi paıa kazanıyorsunuz. Ama öyle, Boğaz'da bir yalı, her yıl yeni bir Mercedes alacak kadar da değil. Gunlerden bir gun, başka bir ülkeden başka bir işadamı kapınızı çalıyor. Üretıiğiniz malları çok beğenmiş ve bunlau kolaylıkla pazarlayacağını söylüyor. Kafasındaki rakam da yıllık iş hacminizin en az 5 katı. Ama bu defa risk de söz konusu. Çunkü adamın akreditit açmaya niyeti yok. Açık hesap çalışmak istiyor. Ayda 500 bin dolarlık mal, 3 ayda bibödemc. Adamı da pek gözunıu tutmuyor doğrusu. Parayı ödemezse yarıdınız demektir, ceketinizi dahi satsanı/ yine kurtulamazsınıı. Ama, ya öderse... Yukarıdaki örnektc yer alan ihracatçı factoringden yararlanmak isterse olay şu şekıldc gelişıyor: lhracatçı, Türkiye'deki bir factoring şirketine gidiyor ve kcndısiyle iş yapnıak isteyen ılhalalçı firmanın adını ve borçlanmak istediğı miktarı bildiriyor. Turk factoring şirketi, ıthalatçı firmanın bulunduğu ülkede, işbirliği yaptığı bir factoring şirketine aynı bilgileri aktarıyor. Yabaneı factoring şirketi borçlanmak isteyen ithalatçı hakkında "çaktırmadan" istihbaıat topluyor ve ıthalatçının bu parayı ödeyebılecek niteliklcre sahip HAYATINIZI KOLAYLAŞTIRAN PEK ÇOK ÜRÜNDE P E T K İ M İ N KATKISI VARDIR. Özelleştiriliyor, Halka Açılıyor PETKİM Dünya Bankası patates kredisi • Ekonomi Servisi Dünya Bankası kuruluşlarından International Finance Corporation (1FC), fast food restoranlarına yönelik kızartılmaya hazır donmuş kesik patates üreten Simplot ve Beşikçioğlu Tarım Ürünleri şirketine 9.5 milyon dolarlık kredi açtı. Yüzde 6O'ı lzmirli Beşikçioğlu Ailesi'ne, yüzde 40'ı ise yabaneı ortak Simplot Group'a ait olan şirket, IFC'den aldığı krediyi Ortadoğu ve Avrupa'daki pazar payını arttırmak için kullanacak. PETKİM'İ TANIYOR MUSUNUZ? Hayatınızı kolaylaştıran pek çok üründe PETKtM'in katkisı vardır. Bu dev kuruluş, oyuncaktan araç lastiğine, her türlii kablodan plastik ev eşyasına, ilaçtan deterjana ve spor malzemesine kadar pek çok ürüne anamadde hazırlamaktadır. PETKÎM Holding'in üretim faaliyetleri, sermayelerinin tamamı PETKİM Holding'e ait olan ALPET Aliağa Petrokimya Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve YARPET Yanmca Petrokimya Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından yapılmaktadır. Ürünlerini yurtiçinde 2.500'den fazla kuruluşa satan PETKİM, aynca, ABD'den Uzakdoğu'ya kadar pek çok ülkeye ihracat yapmaktadır. PETKtM İLK KEZ HALKA AÇILIYOR: Türkiye'de ilk kez bir "Kamu Iktisadi Teşebbüsü"nün hisseleri borsada işlem görmeye başlıyor. 18 HAZİRAN'DAN tTİBAREN TÜRKİYE İŞ BANKASI'NIN ELEKTRONİK HİZMET VEREN TÜM ŞUBELERİ İLE YURTDIŞI ŞUBELERÎ VE TEMSİLCİLİKLERİNDE SATIŞA ÇIKIYOR. Bu şubeler; • Kâr paylannı ödüyor, # Rüçhan hakkı ile ilgili işlemleri yapıyor, • Sizin adınıza hisse senedi satışına aracılık ediyor, # Isterseniz hisse senetlerinizi sizin için saklıyor. PETKİM HOLDİNG A.Ş. 1.000 TL NOMİNAL DEĞERDE BEHER HİSSE SATIŞ FİYATI: 2.500 TL SATIN ALINABİLECEK AZAMİ HİSSE ADEDİ: 12.000 Arçelik hisseleri • Ekonomi Servisi Koç Grubu şirketlerinden Arçelik'in 30. tertip hisse senetlerine ait temettü ödenmesi, rüçhan haklarının kullanılınası ve bedelsiz hisse senetlerinin teslimine T. İş Bankası'nın Yenıcami, Şişli, Galata, Karaköy, Beşiktaş, Bakırköy, Levent, Sultanhamam ve Bostancı şubelerinde devam ediliyor. Vakıfbank'ın yeni fonu • ANKARA (AA) Vakıfbank tarafından yeni oluşturulan 50 milyar liralık 6. Yatırım Fonu katılma belgeleri, bugünden itibaren 10 bin liradan satışa sunuluyor. Edinilen bilgiye göre Vakıfbank'ın Ankara, lstanbul ve lzmir'deki menkul kıymet merkezleri ile bağlı şubelerinde satışa sunulacak 50 milyar liralık Vakıf Fon6, 10 bin adet 10 paylık, 38 bin adet 50 payltk, 15 bin adet 100 paylık, 5 bin adet 200 paylık ve bin adet de 500 paylık olmak üzerc toplam 5 milyon paydan oluşuyor. Aynnüjı bilgi içeren döküman TÜRKİYE İŞ BANKASI şubelerinde. T.C. BAŞBAKANLIK KAMU ORTAKLIGI İDARESİ BAŞKANLIĞI