Katalog

Cumhuriyet Sahıbı Cumhunvet Malbaacıhk ve Gazetecılık Törk Anonım Şırkelı adına Nsdır N»di 9 Genel >a\ın Muduru Hısüiı (emıl. Mues'ese Mudüru EmiK tpklıgll. Yazı Işkn Mudunfr Oka> GOKBSIII. • Haber Me-kezı Mudüru Yalçın Ba>cr, Sa>fa Duzenı Yönetlîıenı AJı Acar, 0 Temsıicıler ANKARA MIIDM Tan. IZMİR Hlkncl Çeflaluç*, ADANA ÇHm Y«eıto£Ju Iç Poblıka Otal Ba^aacK. I>S Haberler Eızan Bakı. Ekonomı Cengiz Ttırtıan. I, Sendıka ŞukiMi kttcocı. kuhur C<U Lafer. Egnım Gtnc» Şayhuı. Haber Araştırma Um« Berknt. Vur Haberier \«<lrl Doguı. Spor Dam^maıu Abduftadır Y uctkran. l>.7i Yazılar Htrraı Çafe^tln. ^raştımıa- Ş»Mıı AIp», Duzettme AbduHih \mna. 0 Koordınator AhnM Korufasn. # Mah Isle: trol [rkul. # Muhasebe l o k « Vnrr # BulçtPlanlama Srvp OsnnntKşcotlıı • Reklam Ajşt Tonıa, # Ek löyıniar Hııhn Ak>ol • Idarc H«yin Gnrer, • Işlnme Oader Çdk, • Bılgı Işler Nıi Inl. • Persond Stvp Bo9ınao0u. Bastrn ve imvn. Cumhıınya Maıbajokk vc GuKoblc TA£ Turk Oca|ı C«J 39/41 Ca£fc*fc] HW 1si Pk. 246-laanbul Td 512 05 05 (20 hal). Tctou 222* Fu. (1) 526 60 ^ • Buroto- MAMKL Zm Gökalp Blv Inkıiap S. No 19'4 Td. 133 11 41-47, TdcL 4Z344 Fu. (4) 133 05 6< • tıafc H Zıya Blv 1352 S2/3, Tö 13 12 » TUra. 52359 Fix. <51) 19 53 60 : lnOnu Cad 119 S No 1 K* 1, Tti 19 37 52 (4 haO. TUOL 62155. Fn. (71) 19 37 52 TAKVIM: 29 MAYIS 1990 Irasak: 3.34 Guneş 5.29 Oğle: 13.06 lkındi P 05 Akşam: 20.33 Yatsı 22 19 Türkve yabancı bilim adamları, müzeciler aynı görüşüpaylaşıyor Anıtmezar soygıınıma göz yumııluyor KAÇIRILANLARTürk müzeleri, mezar soyguncuları kazma vurana kadar tümülüslerde kazı yapamıyor. Ancak kaçak kazı ihbarı olursa olay yerine itfaiye gibi gidiyor ve kaçakçılann atıklarını topluyor. ÖZGEN ACAR NEW YORK — Turk devleti- nin, "tümülüs" denilen anıtme- zar soygunlanna göz yumduğu öne sürülüyor. Türk ve yabancı bilim adamları, müzeciler, kaçak- çılar, "Tıirk hıikumetlerinjn bu- güne kadar uyguladıgı yanlış ve ters politika sonucunda eski eser kaçakçılıgıın degil önlemek, tam tersine tesvik ettigini" örnek ve gerekçeleri ile "Cumlınriyet"e açıkladılar. Türk hükümetinin, öncelikle "tnmüliis" denilen anıt- mezarları kurtaracak bir planla- ma ve örgutlemeye gitmesi öneri- liyor. Bir bilim adamı, "Bir tümöİB- SÜB (amtmezar) içindeki eserlerin knrunlması Be Ugili kan icin 5 milyon lira ödemektc ihmal gös- tercn Turk hukumeti, daha soa- ra bu tumulusten kaçınlan mil- yarlarca lira degerindeki eseıicri geri almak amacıyla açtıgı dava- da avukatlara 2.5 miljar lira 6de- meyi yegliyor" dedi. Dün çalışmalarına başlayan ve beş gün surecek olan "Ulas- lararası Kaıı Araştırma ve Arkeometri Sempozyumn" nede- niyle Türk ve yabancı bilim adamları resmen buluntu sonuç- lannı açıklarken gayri resmi ola- rak da koridorlarda Türk hükü- metlerinın yanlış ve ters politika- lannı tartışıyorlar. Son bir yıl içinde, Türkiye'de resmi yetkililer, bilim adamları, müze yöneticileri, yabana arke- ologlar, müzelere eski eser satan- lar, kacakçı ve define avcılannın yanı sıra Amerika ve Avrupa'da yabancı bilim adamı, müzeci, es- ki eser tüccan ve özel koleksiyon- cu olarak yüzlerce kişiye yönelt- tiğim "Türkiye'de eski eser ka- çakphgının onienmesinde yapıla- cak Uk iş oe" sorusuna karşılık şu iki değışik yanıtı aldım: 1- En deierii eserierin çıkbgı, en kolay ve en ucuza kazılabilea tnmolösler (anıtmezarlar) siıratle ve öoceUkte kortanlmabdır. 2- Metal dedektör kuUaBimı ke- sinlikk yasaklanmalıdır. Metal dedektör olayıru şimdi- lik bir yana bırakıp "Sempoz- ynm"un güncelliği nedenı ile tü- mülüsler ile ilgilı sorunu ele ala- lım. Binnci yanıtı verenler, "Türk hükümeüerinin tümülüslerin ka- zılmasına oncelik ve onem ver- medigini" vurguladıktan sonra gözlemlerini şöyle özetliyorlar: "Tıimülüsler, kaçakçılann Uk bedefldir. Kaçak kazı sırasında göçuk altında kalma, jaodannı ya da polis tarafından yakalanma ve rakip şebekelerce oldürülne tehlikesine karşı kaçakcılar, bu ajutmezarlara oncelik veririer. Çnnku kendilerinde "bu mezar- lann birinde 40 katır yükıi albn saklandıgı" inancı egemendir. Son 30 yılda bu tur kaçak kazılar sonucunda sıfırdan miljarder ol- muş pek çok mezar so>guncusu da elbette kendileri için birer so- mnt örnektir." Bu görüşü doğnılamak amaay- la Türk ve yabancı yetkililer, hat- ta kaçakcılar, şu örnekleri anım- sattılar: 1. New York Metropolitan Sa- nat Müzesi'nin deposunda sakla- nan ve Türkiye'de ilk kez bugun Cumhuriyet'te yayımlanan, kıy- metli taşiarla süslenmiş, kadim Mısır sanatırun etkisinde, alundan yapılmış Perslere ait kanatlı gu- neş kursu, aynca altın bilezik ve kupeler Türkiye'deki bir tümülüs- ten (amtmezardan) soyulmuştur. ARKEOMETRİ SEMPOZYUMU 'Mimari dokuya önem veriliyor'ANKAR.\ (Cumhuriyet Bürosu) —'12. Uluslararası Kazı, Araşürma ve Arkeometri Seınpozyumo" dün Ankara'da başladı. 1989 sezonunda Türkiye'de yapılan arkeolojik çaLşmaların sonuçlarırun tartışılacağı sempozyuma >erlî yabana yüzün üzerinde bilim adamı katıhyor. Kültür Bakanlığı Müsteşarı Acar Okan, Anadolu'da çağlar boyunca birçok uygarlık kurulduğunu belirterek, kazı çahşmalannın, zengin kültürel mirasın eksik zincirlerinin tamamlanması için yapıldığını söyledi. Kazılarda açığa çıkan mimari dokumın korunmasına önem verdıklerini belirtti. Prof. Tahsin Özgüç de, Ankara'da hâlâ bir devlet muzesi kurulamarruş olmasımn buyük eksiklik olduğunu belirterek, eski eser ve ören yerlerinin korunmasmda başta yerel yönetimler olmak üzere tüm halkı göreve çağırdığını söyledi. Kültür Bakanlığı Arutlar ve Müzeler Genel Müdürluğü'nce, 28 mayıs-1 haziran tarihleri arasında Milli Kütüphane'de düzenlenen sempozyumun ilk gününde paraJel iki oturum vardı. "Kazı Sonuçlan Toplaodsı "nda, Türkiye'nin çeşıtli bölgelerınde prehistorik çağlara aıt kazı çalışmaları tartışıldı. Toplantıda Bursa ilindeki "Pa|alar Kazısı"yla Berna Alpagut, tstanbul'daki Yarımburgaz Mağarası'yla Güven Arsebuk, Karaın Mağarası'yla Prof. Isın Yalçınkaya iie Çayönu Kazısıyla Prof. Mehmet Özdogan 1989 yüı çalışmaları ile Ugili bildiri sundu. "Araştırma Sonuçlan Toplanüsı"nda ise 10 bölgede yapılan çalışmalar anlatıldı. Bu çalışmalar arasında, Prof.Dr. Jale İnan'ın yönettiği "Side Apollon Tapınagı Reslorasyonu", Ülkü lzmirligil yönetımindeki "Side Tiyatrosu ve Çevresi Kazı, Onanm ve Duzenleme Çalışmaları", Recep Meriç'in yönettiği "Torbalı-Metropolis Kazısı" ile 'Alasehir Kazısı" bulunuyordu. "Araşarma Sonuçlan Toplantısı"nda Altan Çilingiroğlu, tstanbul Ünıversıtesı Edebiyat Fakultesi ile ortaklaşa yürütülen "Van Projesi" kapsamında Urartu dönemine aıt bir kale olan "Van-Ayanis Kalesi"nde 1989 yılında yapılan çalışmalar ile ilgili bilgi verdi. Dunkü otururnlarda sunulan bildiriler arasında Ufnk Esin'in Aksaray'daki "Aşıklı Höyük"te gerçekleştirdıği "kurtanna kazısı" da vardı. 1- Türkiye'de ilk Kez Cumhuriyefin yayımladığı bu fotoğrafta görülen ve çeşitli değerlı taşlar yerieştirilmış bu altın kolye, Metropolitan Müzesi'nin deposunda saklanıyor. Mısır sanatının etkisinde yapılmış bir Pers prensine aıt sanılan bu kanatlı güneş kursu Türkiye'deki bir tümülüsten kaçınlmış. 2- Uşak Haylaztepe tûmülûsünden (amtmezardan) kaçınlan I.Û. 6. yüzyıla ait bu gümûş sûrarıı, 1966 yılında New York Metropolitan Sanat Mûzesi'ne 100 bın dolara satılmıştı Bugünkü tahmını mûzayede değen 25 mılyar Türk Lırası. 3- 1968 yılında ûnlü Amenkalı kaçakçı John Klejman tarafından Metropolitan Muzesı'ne hedıye edılen ve yer yer ayrı ayrı altın plakalaria kaplanan bu esenn bir başka benzen yok. 4- Uşak'm Güre kasabasından 1966 yılında kaçınlan bu çift gümüş tas ise Ikiztepe tûmülûsûnden. KüKTARILANLAR ANITMEZAR NEDİR? Yapay mezar odasıTümülusler (anıtmezar), Frig ve Likya'nın kaya mezarları dışında, genellikle yapay bir mezar odası uzerine çevreden taşınan çakıl, mıcır ve toprağın yığılması ile oluşmuştur. Kraliyet ailesi mensupları, valiler, komuıanlar, zengin kişiler ıçın yapılmış mezarlardır. Komşu tran, Irak ve Surıye'de gorulen, kısraen Trakya'da rastlanan bu anıtmezaıların özellıkle Anadolu'da yoğunlaştıklan dikkatı çeker. Tümülusler, çeşitli dönemlerin yerleşmeleri niteliği taşıyan "höyük'Mer ile kanştırılmamalıdır. Mezar odasında ölunün kullandığı çeşitli altın, elktron, gümuş gıbi takı-sus eşyası, altın, gümüş, bronz, seramık yemek, içki kapları, mobilya, sılah, çeşitli tekstil eşya, aletler, hayvanlar ve arabalar olu hedıyesı olarak gomülur. Çeşitli uygarlık ya da kavinlerin ozellıklerıne gore değişık yapıdaki bu anıtmezarlara cesetler ya yakılarak kulleri değişik kaplar içinde konur ya da bir lahıt içine ve bir divan uzerine konularak gömülurler. Duz bir ova içinde bırdenbire karşılaşılan yığma tepecikler genellikle birer anıt mezar olup yükseklikleri 4-100 metre arasında değişir. Bu tümülusler içinde en onemlilerinden biri Polatlı yakınında 1956 yılında arkeologlarca açılan Kral Midas'a ait olduğu söylenen Gordion tümülüsüdür. Salıhlı yakınlannda, Lidya Kralı Karun'un babası Alyettes'e an anıtmezar için ünlü tarihçi Herodot "anıttepe" admı kullanmıştır Ankara'da "anıttepe"de Ataturk için yapılan anıtmezarın temel hafrıyatı sırasında çeşitli tümülusler bulunmuştur. Ancak, Ataturk'ün mezarı tumulus olmayıp eski adı Halikarnassos olan Bodrum'da dunyanın yedı harikasından biri sayılan Kral Mozol adına kardeşi ve eşi Artemisya tarafından yapılan bir mezar tipidır. Antalya'nın Elmalt ılçesinde bir tümülüsû kaçakcılar soymak isterken uyanık bekcmın mûdahalesı üzenne Antalya Mûzesı'nce kazılar yapıldı Tûrk ve dünya müzelennde görülmeyen eserler kurtanldı Bu kazılar için harcanan para tümülûs başına 3-5 milyon lıranın ıçındeydı. Oysa buluntulann New York'ta bir müzayedede toplam değen 50 milyar lıraydı. 10 8 yy'ya aıt bu eserlerden gümüş rahıp heykelcığının resmıni gören ve Karun Hazınesı'nı Metropolitan Müzesı için satın alan Dıetnch von Bothmer, "Dünyada bir eşı yok" dedı (solda) Bir Frıg tanrıçasını gösteren bu fildişi heykelcığe bugûn değer bıcılemiyor. (sağda) Aralannda bir polis ve savcılık kâtibının de bulunduğu kaçakçılarca kazılmak istenen bir başka tümülüs ise Ankara'nın Polatlı yakınmdakı Gordion antık kentndeydı Kaçakçılık ıhbarından sonra müzece yapılan resmi kazıda ö/ıemiı buluntular ele geçtı Bunlardan biri de altın dıadem (taç) idı (üstte) Bu hazineye bugün değer biçıle- miyor. 2. Boston Güzel Sanatlar Mu- zesi'ndeki çeşitli altın mücevher- ler ise Konya-Mersin yöresindekı bir tümülusten çalınmıştır. Zen- gin bir Amerikalı işadamı, vergı- sinden düşmek kaydıyla Boston Muzesine hediye etmek için bu hazineye 1960'lann sonunda 1 milyon dolar ödemişti. Bugünku değerinin 30-40 milyar lirayı aş- tığı bildiriliyor. 3. Uşak, Haylaztepe tümülü- sunden kaçınlan gumüş surahinin bugünku değeri 10 milyon dolar, yaklaşık 26 milyar liradır. Metro- politan Muzesi bu vazoya 1966'da sadece 100 bin dolar ödemişti. Bu tümülusten muzeye gelen öteki değerlı eserler bu rakama dahil değildır. Bu gümüş vazoyu da Amerikalı bazı işadamlan muze- ye armağan etmışler ve bedelini de vergilerinden duşmuşlerdir. Bir benzeri; değil Turk, dünya muze- lerinde dahi bulunmayan eşsiz bir eserdir. 4. Uşak'ın Güre kasabasında- ki tkiztepe tûmülûsünden bir çıft gümuş tas ve oteki gumuş kap ka- cak da yine New York'tadır. Ka- çakcılar arasında çıkan bir anlaş- mazlık sonucunda jandarmamn ele geçirebildiklerinin bir bölümü Ankara, bir bölumu de Uşak'ta sergileniyor. 5. Geçen ay ölen Amerikalı uıı- lü koleksiyoncu Norbert Schim- mel'in geyık biçimindeki görkemli gümüş "ryton"lan, içki kapları ise Türkiye'deki Hitit anıtmezar- lanndan kaçırılmadır. Değerleri çift rakamlı milyarlarla ifade edi- liyor. Benzerleri Türk müzelerin- de bile yok. 6. Van ve Ağrı yöresindeki anıtmezarlardan çıkanlan Urartu eserlerinin en guzelleri her neden- se bugün tsrail'deki müzelerde görulüyor ve İsrail'de bu konuda uluslararası sempozyumlar dü- zenlenıyor. 7. Bolivyalı maden kralı ve un- tü koleksiyoncu Ortiz'in îsviçre'- deki malikhanesini Türk muzele- rinde bile bulunmayan Türkiye'- deki tümüluslerden kaçınlmış eserler süsluyor. Amerika ve Avrupa'da nerede bir arkeolojik muze ve özel kolek- siyoncu varsa mutlaka hepsinde Türkiye'den gitme eser olduğu için bu örnekleri arttırma olana- ğı var. Tümülus soygunlarından en çok yakınan, maddi ve mane- vi destekten yoksun, elleri kolla- n bağlı Türk müze müdürlerinin ve arkeologlanrun anlattıklan ise özetle şu noktalarda toplanıyoı: 1. Bir tümülusun kazısı kaba- ca 3-5 milyon lira arasında deği- şir. Bunun yüzde 75 M isçilik, yuz- de 25'i de araç gereç harcamala- ndır. (21. yüzyıla girilmesine az bir zaman kaldıgı halde çoğu mü- zenin taşıt aracı yoktur. Tabiı var- sa bir de akaryakıt masrafı söz konusudur.) 2. a) 1990 yılında kurtanna ka- zıları için buna yol yapımlan sı- rasında karşılaşılan bazı beklen- raedik durumlar dahil, toplam 40 milyon lira aynlmıştır. Kaçınlan eserler milyar, aynlan ödenekler ise sadece birkaç milyon liradır. b) Buna karşılık aynı Turk dev- leti yurtiçinde ve dışmdaki müza- yedelerde bir lznik tabağa 125-150 milyon lirayı ödeyebil- mektedir. Turk müzelerinde do- lu olan bu iki tabağa verilen para ile en azından 50-60 tumulüs ka- zısı gerçekleştirilebilirdi. Hem Turkiye'nin kültürel ve tarihsel mirası korunmuş olur hem de mil- yarlarca lira değenndeki eserler müzelere kazandırıhrdı. 3. Son 1-2 yıldır müze gelirle- rinin topladıklan için il özel ida- releri de Antalya, Van ve Kapa- dokya gibi yörelerde müzelere, kurtarma kazılarına ödenek ver- meye başlamışlardır. Ancak bu uygulama finans güçlerinin dağıl- 'AMUKKALE Makyaj yapılmasın, koruıısıın ÖMER YURTSEVEN DENİZLİ — Travertenleri ka- rarma, doğal ve tarihi güzellikle- ri bozulma tehlikesi ile karşı kar- şıya kalan, bu yüzden can çekişen "Beyaz Cennef'i kurtarmak amacıyla düzenlenen "Pamukka- le'yi koruyaJım, yaşatalım" sem pozyumunun bitmesinden sonra ortak bir bildin yayımlandı. Mimarlar Odası'nca düzenle- nen ve 3 gun sureyle devam eden sempozyumda; Pamukkale için özel bir yasa çıkanlması, 2 yıl sü- reyle turizme kapatılması, ulusla- rarası bir destek sağlanması, mak- yaj değil gerçek bir korumaya gi- dilmesi, oren yenndeki mevcut tum tesıslerin 3-5 yıl arasında kal- dınlması, doğal ve arkeoloji StT'- in yenıden belirlenmesi, traverten- ler üzerinde dolaşılmasuun yasak- lanması, beldeye araç girişinin ya- saklanması, karayolunun kaldınl- ması, termal suyun travertenler dısında başka herhangi bir amaçla kullanılması benimsendi. 3 OİİI1 3 apOP klim«inlHîl H a n « In g» lte re«'" Cünev kıyısında Brighton o g u ı ı o gc^-c Kuııiîstuua uaııss k e n t i n d e Z a p C l u p 7 2 saa, s u r e n b i r d a n s maratonu duzenledi. 20 çiftin katıldıgı dans yanşmasında sadece "SIOH" turu danslar >apılıyor. Çift- lerin donuşumlu olarak sahne alacagı yanşmanın ilginç yanlanndan biri de yeni figurler yaratma zorunluğu. Zap Clup. yarışmanın yonetmeliginde, "ABD'de 1930lu yıllardaki ekonomik krizi yansı- tan ve o gunleri yeniden canlandıran hareketlerin" temsili olarak y-aratılmasını istiyor. Yanşmanın favorilerinden Phillip MacKenzie ve Marianna Lassalle, "İndependent" gazetesinde yer alan bir ha- bere gore 72 saatlik yanşmadan once uzun sure kumsalda hazırlık yaptılar. Birleşmiş Milletler alarm verdi: Kutuplarda eıime tehlikesiHaber Merkezi — Fabrika ba- calanndan ve egzoz borularından çıkan gazların derhal en az yüz- de 60 oranında azaltılması gerek- tiği, aksi takdirde yeryTizunde ısı- nın gelecek yuzyılda önemli ölçü- de artarak insanlık için çok vahim sonuçlara yol açacağı bildirildi. International Herald Tribune gazetesinin 26-27 mayıs tarihli sa- yısında manşetten verdigi habere göre, Birleşmiş Milletler Iklım De- ğişmeleri Hukumetlerarası Kuru- lu'na bağlı bir araştırma grubu- nun 25 mayısta açıklanan raporu, önlem alınmadığı takdirde 21. yüzyıl sonunda yeryüzu ortalama ısısı en az 3 santigrad derece ar- tacak. Bu durumda okyanus su- lannın genleşmesi, kutuplardaki buzullann erimesi sonucunda de- niz düzeyi en az 65 cm. yüksele- cek. Maldiv Adaları, Bangladeş ve Hollanda'mn kıyı ovalan su- lar altında kalacak. Araştırma grubunun başkanı ve Ingıltere Meteorolojı Oenel Mu- durü J.T. Houghton'a göre, ula- şılan bulgular, sanayi kuruluşla- n tarafından havaya bırakılan karbondioksit, metan, kloroflo- rokarbon ve öteki gazların neden olduğu "sera etkisi" denilen ola- yın, 18. yuzyılm sonundan bu ya- na atmosferi ne ölçude değişikli- ğe uğrattığını ortaya koymakta. Rapor uzerine bir açıklama ya- pan İngiltere Başbakanı Margaret Tbatcher, oteki ülkeler de bu ça- balara katıldıgı takdirde, Ingilte- re'nin karbondıoksit gazı neşnni 2005 yılında 1990 duzeyinde tuta- cak önlemleri almaya hazır oldu- ğunu söyledi. Hukumetlerarası Kıırul'un Başkanı p rofesör Bert Bolin'e gore, bütun ülkeler, Ingil- tere'yi izleyecek olsa da, sera et- kisinı önlemek mümkun olmaya- cak. "Sera etkisinin önlenmesi is- teniyorsa, gaz emisyonlannın der- hal, en az yuzde 60 oranında azai- tılması zorunlu." masına neden olmakta ve aynca kültür birikimsizliginin yarattıgı engellemeler ile karşılasılmakta- dır. 4. Bazı müze yetküileri, sorum- luluk bölgelerindeki tümülüsleri kazma önerisinde bulunduklann- da, genellikle ödenek ve olur ala- madıklan için "artık yetkililert yazı razmaktan dahi vazgeçtik- l«riııi" itiraf ettiler. Ta ki soygun- cular mezarda kaçak kazıya baş- layıp ender olarak bir ihbar yapı- bnca müzeler "itfaiyecüik" görevi yüklenip, ancak bundan sonra "kurtanna" kazısı altında tümu- lüste çalışabilmektedir. Son bir yıl içinde kaçakçılann gizlice kazmaya başladığım şu ya da bu biçimde saptayan müzele- ri n bu tümülüslerde son dakikd- da yaptıklan "kurtanna" kazıla- nnda sağlanan basanlar ve ele ge- çirilen değerli eserler hakkında ise şu örnekler veriliyor: A) Antalya Muzesi, Elmah il- çesinde mezar soyguncularının Frig anıtmezarlannı eşelediğini öğrenmesi uzerine yaptığı müda- halede dünya ve Türk müzelerin- de görülmeyen eserlerın kaçınl- masını önlemiştir. Kazılan için harcanan para tümülüs başına 3-5 milyon lira, kurtanlan buluntular 50 milyar lira ve aynca Türkiye'- nin tarihsel ve kültürel mirası. B) Üstelik aralannda bir polis ve savcılık katibi gibi kişilerin de bulunduğu mezar soygunculan- nın elinden, Ankara Anadolu Me- deniyetleri Muzesi bir yığın eser arasında bir de altın diademi (taç) kurtarmıştır. Sadece, tacın saf al- tın değeri kazı masraflarının bir- kaç katı üstündeydi. C) Uşak Muzesi, bir tumülüsün kazılmakta olduğunu öğrenip, Ankara'dan gerekli talimat ve ödeneği alıncaya ve kazıya başla- yıncaya kadar iş işten geçmiştı. Atı alan Üsküdar'ı değil, ama kevgire dönen Turk gumrükleri- ni geçmiştı. • Uşak Muzesi 4-5 yıl önce biz- zat il jandarma komutanımn des- teğinde ve aralannda bir banka müdürünun de bulunduğu amt- mezar soygunculuğunu ortaya çı- karmıştı. • Aynı müze, soygunculann Basmacı Tümülüsü'nü kazmaya hazırlandığım öğrendiğinde, bu anıt- mezarda "itfaiyed" olarak yapuğı kurtarma kazısmda çok önemli buluntular elde etti. Altın, gümüş ve çeşitli eşyanın yanı sıra Metropolitan Sanat Muzesi'nde- ki eserlenn Türkiye'den kacırüdı- ğını kanıtlayabilecek buluntular ortaya çıkartıldı. D) Prof. Sevim Bulaç'un An- kara'nın içinde Frig anıtmezarla- rındaki çalışmaları ise önemli ar- keolojik buluntularla sonuçlandı. E) Manisa ve Niğde müzeleri- nin başanlı kurtarma kazılan da son yıllann en önemli buluntula- rım ortaya koydu. Devlet memuru olduklan için demeç veremeyen Türk müze mü- dürleri, bu örneklerden sonra "Bir tiimıilüsün kazüabUmesi için illa da oraya once kaçakçının kaz- ma vurması mı gerekir" diye so- ruyorlar. Bu amaçla getirilen öneriler şu noktalarda toplanıyor: 1. Kültür Bakanlığı "Tûmülus- leri Kurtarma Kampanyası"na derhal başlamalıdır. 2. Bakanhkça tescili yapılmış tüm tümülusler bilgisayara işlen- dikten sonra müzelere verilecek özel ödenek ve taşıt araçlan ile bunlann bugünku durumlan sü- ratle saptanmalıdır. 3. Bugüne kadar tescil dışı kal- mış ya da yeni fark edilmiş tumu- luslerin de tescili bir an önce ya- pılmalıdır. (Tescili bulunmayan yerlerde kaçak kazı yapanlar, mahkemelerden ellerini koüanru sallayıp kolayca çıkmaktadırlar.) 4. Tümülüslerin bulunduğu yö- relerin köy muhtarlan ve bekçi- lerinin yetki ve sorumluluklan, kendilerine maddi destek sağlana- rak arttırılmalıdır. 5. Eski verilere ya da tümülüs- lerin bugünkü durumlan dikka- te ahnarak belirlenecek öncelikle- re göre yılda 500'den az olmamak uzere bu amtmezarlar suratle ka- zılmalı ya da kazılmışlığı kanıt- lanmalıdır. Zaten çoğu ya antik dönemde ya da günümüzde soyul- muş olan bu tümülüsleri kurtar- ma kampanyası 10 yıl içinde ta- mamlanmalıdır. • Türkiye'nin 1990 yıhnın Uk beş ayında iç ve dış müzayedeler- den satın almak için 16 esere 3.6 milyar lira verecek maddi gücü ol- duğuna göre bu projeye yılda is- tenen 2.5 milyar lira, müzayede- lere a>Tilan ödeneklerin yanında mutevazı kalmaktadır. • Bir tümülus kazısı için 5 mil- yon lira ayırmayan Türk hüküme- ti daha sonra bu tümülusten ka- çınlan eserlen gen almak için 2.5 milyar lira avukat parası ödemek- tedir. Eğer bu politika sürecek olursa Turkiye'nin yakın gelecek- te ödeyeceği avukatlık paralannı değil Kültür Bakanlığı'nı, Turk devlet bütçesi bile karşılayamaya- caktır. 6. Turkiye'de yılda ortalama 50 yerli ve 25 kadar da yabancı ar- keolog kazı yapmaktadır. Kendi- lerinden öncelikle yakınlarındaki tümülüsleri kazmalan istenmeli ve bu konuda gerekli ızin ve ödenek sağlanmalıdır. 7. Yılda 500 kazıyı yapabilmek için üniversite öğretim üyelerin- den yararlanmanın yanı sıra mü- zelerde personel takviyesine gidıl- melidır. Kars'ta deprem • KARS (AA) — Kars ve bazı ilçelerinde önceki gece hafif şiddette bir deprem oldu. Depremde can ve mal kaybının olmadığı bildirildi. Kars Valisi Hasan Pakır'dan alınan bilgiye göre, hafif şiddette olan deprem Kars'ın yaru sıra, Çıldır, Akyaka ve Arpaçay ilçelerinde de hissedildi. Vali Pakır, depremin ilçe ve köylerde herhangi bir can ve mal kaybına yol açmadığını söyledi. Asiıııetrik ikîz ayrıldı • Sağlık Senisi — Kars'ın Çıldır ilçesi Akçakara köyunde beş gun önce" "asimetrik ikiz" olarak doğan çocuklar ameliyat edilerek birbirinden ayrıldı. lstanbul'Üniversitesi Tıp Fakultesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı'nda dün gerçekleştirilen ameliyat basarılı geçti. Ancak ameliyatı gerçekleştiren ekibin Başkanı Prof. Dr. Alaaddin Çelik, başka tıbbi nedenlerden dolayı ikizlerden tam teşekkül edeninin yaşama şansının yüzde 30 olduğunu bildirdi. Eczacılar eyleme gidiyor • ANKARA (ANKA) — Bağ-Kur'lu hastalann reçetelerinin geç ödenmesi, eczacılan eylemin eşiğine getirdi. Istanbul Eczacı Odası, sorunun çözumlenmesi için yetkililere 11 hazirana kadar sure tanıdı. lstanbul Eczacı Odası'ndan yapılan açıklamada, Bağ-Kur üyelerinin sağlık sigortasına kavuştuğu 1 Ocak 1989 tarihinden bu yana hastalann reçetelerini anlaşmalı eczanelerin karşıladığı bildirildi. Ingilizlerle işbirligi • ANKARA (AA) — Ingıltere Sağlık Bakanı Kenneth Clarke, Türkiye'de tıbbi ekipman ve ilaç alanında yatınm konusunda uygun zemin bulunduğunu söyledi. Resmi çağrılı olarak Turkiye'de bulunan Ingiliz bakan, dun Sağlık Bakanı Halil Şıvgın'ı ziyaret etti. Kenneth Clarke, ziyaretinde, dünyadaki son gelışmelerin, Ingiltere'nin Türkiye ile olan kalıcı dostluğuna ve işbirliğine daha da önem kazandırdığını belirtti. Clarke, lngiltere'de genel sağlık sigortası sisteminin 40 yıldır uygulandığını, ancak yeterli olmadığını, değişime göre duzenlemelere gerek duyulduğunu belirtti. Sağlık Bakanı Şıvgın da genel sağlık sigortası sistemine geçildiğinde ve 55 milyon nüfusu kapsadığında, bunun sağlık sektöründe büyük gelişme yaratacağını söyledi. 24. soru için komisyon • Eğititn Servisi — Milli Eğitim Bakanhğı'nda, Anadolu Liseleri Sınavı'nda yer alan ve cevabının "cevap anahtan"nda yanlış gosterildiği öne sürülen 24. soru için "tnceleme Komisyonu" kuruldu. Milli Eğitim Bakanlığı yetküileri, iddia uzerine inceleme komisyonu kurdulannı, iddianın doğru çıkması halinde bu soru için "b" seçeneğini işaretleyenlerin cevaplannın doğru sayılacağını belirttiler. İnceleme Komisyonu'nun sonucu, buyük bir olasıhkla bugün açıklaması bekleniyor. Askeri okula başvuru • ANKARA (ANKA) — öğrencilerin başvurularını mayıs ayının ortalarından itibaren kabul etmeye başlayan askeri okullann öğrenci kabul süreleri doluyor. Gelecek öğretim yılında astsubay sıruf okullannda okumak isteyen adaylann başvuruları 11 haziran akşarnına kadar kabul edilecek. 1990 ÖSS'ye giren ve bu sınavdan en az 90 puan alan adaylann başvurabilecekleri astsubay sınıf okularında yazılı sınav yapılmayacak, adaylar 10-11 temmuzda mülakata alınacaklar.