Katalog

CUMHURİYET/J2 EKONOMİ 29 MA YIS 1990 DÖVİZ KURLARI 29 MAYIS Dövizin Cinsi 1 ABD Doları 1 B.AIman Markı 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 jsveç Kronu 1 İsyiçre Frangı 100 İtalyan Lıreti 1 Japon Yenı 1 Kuveyt Oınan 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyalı Döviz Alış 2583.82 1538.91 1979.46 218.71 74.79 404.35 656.96 456 95 1366.74 425.04 1819.85 209.51 17.29 8878.51 4378.29 688.98 Döviz Satış 2589.00 1541.99 1983.43 219.15 74.94 40516 658.28 457.87 1369.48 425.89 1823.50 209.93 17 33 8896.30 4387.06 690.36 Efektıf; Alış Efektıf Satış 2581.24 1537.37 1945.81 218M9 73.51 400.31 645.79 456.49! 1365.37 | 420.79 | 1818.03 i 205.95 | 17.12! 8727 58 ' 4373.91 \ 677 27 2596.77 1546 62 1989 38 219 81 75.16 406 38 660.25 459 24 1373 59 427 17 1828 97 210.56 17 38 8922 99 4400.22 692 43 ÇAPRAZ KURLAR $ 1.6789 B.AIman Markı $ 5.6544 Fransız Frangı $ 1.8904 Hollanda Florini S 1.4197 Isviçre Frangı $ 1233.26 lialyan Lıreti $ 149 40 Japon Yeni S 3 7502 S. Arabıstan Riyalı £ İ6944S ALTIN GÛMÛŞ Cumhunyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar bileak 18 ayar altın 900 ayargflmûş Vakıfbank Altira Zıraal Altını M.Baı*as 1 Ons S Alış 202 000 23S0O0 30 700 27 150 23 025 468 174 000 174 500 Satış 205 000 245 000 30 800 30 400 23 100 485 175 500 176 000 366.7 367 9 TL Intertankı Ort Faa (*) = 59 92 SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABD Dolan 3atı Alman Martı svıçre Frangı . Hollanda Ftorini ngılız Sterlin Fransız Frangı A Şılını 100 İtalyan Lıreti S A Riyalı Alış 2592 1543 1815 1372 4385 456 218 210 700 Satış 2596 1548 1820 1377 4420 460 220 212 705 DĞvız Int ($) = 260C 00 BORSADA Akçtmemo Anaddu Cam Arçeik Bagfas Bolu Çımento iBnsa ! Çdık Kalat1 Cımsa ıC Elektnk DevaHoldıng Döktas E Başı Yatvım Ege Bıracılık EgeGubre Enka Hotöıng Eregh D Ç - Good-Year Gûbre Fab Gûney Bıracılık Hektaş | Izmır 0 C I Izocam Kanonsan Kav Kepez EleMrik KoçHoMing Koc YaSrı'm Kordsa Koruma Tar Kûytas Makına Takım Maret Men Santral Metaş ! Nasaş Olmuksa Otosan PınarSût Rabak Sartuysan Şİfe feleas TUşBan (B) TlsBan (A) T Iş Ban. (C) T Semens T StşeCam T Sma K B T DemirOûk Yasaş Yapı K Bank Atal Tetett Aksa Denizlı Cam Dojusan Ege Endüstn Emek Sıgorta Ercryas Bıra Fmansbank Genüs Gorton Işıl Ikt Fınans K. Intema Mar MartıO Net HoMmg OkaiTeksfil PegPtDNo Pınar EnLEt Pınar Stı Pınar Un Pimaş Polylen • Sabah YayıncıMı Santrsl HoUng Söksa Tam Sıgorta TekstHbank Yûnsa anstapan ŞLEMLER 25 MAYIS 1990 Bugünku endûş* 4700 14500 32500 17000 14500 7700 2O0O0 101O0 26500 38000 23500 52000 28000 5900 11250 12250 15000 2900 15000 14500 2000 24000I 152501 28000 17250 49000 120O0 7700 14000 34000 28500 6300 8500 15501 2950i 6400 210O0 7700 8300 38000 20500 21560 20500 450000 5100 45000 10250 5800 15500 9300 5500 5900 16000 5700 23500 11500 4500 26000 8200 14250 12OO0 2300 28500 5300 3800 . 6200 •4600 12500 1050 2100 8200 5900 10OO0 7000 23500 21500 9200 6900 4900 4650 13750 30500 15750 13750 7900 19000 97O0 26000 36000 22000 50000 27000 5900 11000 12000 14750 2800 14500 14500 1900 24000 14000 28000 17250 49000 12000 7600 13250 37000 29000 6200 8000 1450 3150 6400 '19500 7600 8000 36500 19000 20000 19500 405000 5100 38000 1000 5500 14000 8600 5300 5800 17000 5400 21000 11750 4500 25000 7600 13250 11500 2200 25500 5000 3800 5700 4300 12750 1000 2150 8400 6000 11000 5800 23500 20500 9000 6800 4900 Bugünkü enyöse* 4850 14500 32000 18000 14500 7900 20OO0 10200 27000 38000 25000 52000 28000 6200 12250 12250 15500 2900 15000 14750 2100 24500 15000 30500 17500 50000 13250 7700 13500 37000 30000 6800 8500 1600 3150 6600 2O0O0 7700 8500 40000 21000 21500 20500 405000 5200 42000 10750 5700 15500 9400 5500 6000 17000 5700 23000 11750 4950 25000 8000 14250 11500 2300 27500 5200 4000 6200 4500 13750 1050 2250 8800 6400 11000 5900 24500 22500 9200 6900 5100 Bugûnkıj kapanış 4800 14000 30500 15750 13750 7900 20000 10100 27000 37000 22000 50000 27000 6100 11000 12250 14750 2900 14750 14500 2100 24000 14250 30500 17500 50000 12500 7500 13500 37000 29500 6200 8000 1450 3150 6600 19500 7700 8200 38000 19500 215O0 20000 405000 5200 42000 10250 5600 14000 9400 5300 5800 17000; 5700 ı 21000 11750 4950 25000 7600 13750 11500 2200 26000 5000 3800 5700 4400 12750 1000 2250 8700 6100 11000 5800 24000 20500 9100 6900 5100 Işte-n mtktarı 295945 6300 59781 688600 13700 25700 68700 40440 91510 31210 11100 17000 9750 409800 29500 390415 12800 269000 16200 6526 66339 2701 198785 12930 22020 10500 85300 46900 42400 55750 23200 31300 52450 214250 10949 42120 8150 7050 116469 173575 20700 65874 16100 212 43160 8200 55020 90900 83950 81050 832490 63100 300 6300 1C3300 3100 207900 400 6700 43900 200 20200 16450 49800 6300 17000 AflOO 88300 57900 7400 27800 17900 2700 304000 3900 6600 53600 37300 22900 En çok soz ' Ağır ıkj yapılan fıy ort fıy 4700 14250 31000 16500 14000 7900 19500 101O0 26500 36500 25000 52OOC 27000 5900 11500 12000 14750 2850 15000 14500 1950 24000 14250 28000 17250 50000 12500 7700 13500 37000 29500 6700 8300 1550 3150 6600 19500 7700 8400 39000 19500 20500 20000 405000 5100 38000 10500 5600 14000 8900 5400 5800 17000 5500 21000 11750 4700 25000 7600 13750 11500 2200 25500 5100 3800 5700 4400 13250 1000 2250 8400 6400 11000 5300 24000 20580 9100 6900 4900 4744 14104 31710 16618 14077 7900 19520 10072 26507 36755 23888 51488 27095 6005 11622 12009 14921 2860 14867 14531 2009 24O50 14294 28506 17287 49607 12556 7656 13393 37000 29508 6602 8271 1535 315C 6549 19653 7693 8309 38373 19350 20630 2000C 405000 5136 39341 10405 5588 14369 9011 5416 5875 17000 5303 21183 11750 4739 25000 7700 13711 11500 2212 26066 5121 3844 5882 4371 13311 1000 2225 8529 6304 11000 5827 24026 21030 9101 6855 4963 : 6.472.916 : J911.5* (Mnkü: 3953.92) hacmf: 70.223.941.400 S&zhVM uyıa: 3753 YATIRIM FONLARI 28 MAYIS 1990 Marta* Çatoş Ç*ı$ Dinkü Bmünkü Defefa (H) Iş MaJınm-1 Iş Yabnm-2 Iş Y^tnm-3 işlfotınro-4 lntetion-1 lnterton-2 lnterfon-3 lnterton-4 jtctısat Yat-1 iktsat Yat-2 Iktısat Dolar Fon İktsat Mark Fon Ikhsat Atdım Fon Garanti \febnm-1 Garanti Yatmm-2 GaranH Yatırım-3 Esbank Fon-1 Esbank Fon-2 YKBYat Fonu YKB Sekttr Fon YKB Hisse Fon YKB Kamu Fon YKB Lıkıt Fon YKB Karma Fon YKB Oövız Fon Vakıf Fon-1 Vakjf Fon-2 Vakrt Fon-3 Vakıf Hisse Fon Vanıf Dünya Fon Osbank Mavı Fon ftşbank Beyaz Fon Tütün Fon MıtSuı Fon-1 Mıtsuı Fon-2 Rnans Fon-1 Rnans Fon-2 Rnans Fon-3 Rnans Fon-4 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 • Ziraat Fon-3 HaJk Fon-1 Halk Fon-2 Pamuk Fon EmlakFon lmpex Fon-1 lmpw Fon-2 Tfloank Fon Sümer Fon Denızbank Fon Ege Fon Kalkınma Fon-1 Demr Fon 13.0787 14.0339 091089 17.0150 190927 1412B7 2702.89 07.08.89 1609.87 10.02.89 38-02.89 2802.89 11.12.89 22.1087 100089 12.02.90 1&11B7 311089 02.11.87 070088 070088 0703.88 070358 07.0088 02.01.89 09.0558 24.04.89 181089 22.03.90 26X090 28.0688 10.0459 040758 15.0788 201059 20X1059 200759 101259 200090 091059 140250 140250 011159 080190 02.01.90 22.0150 020250 04.0550 28.03S0 120250 16.0490 04.0550 08.05.90 07.0590 10800 20.000 10000 10000 10661 9560 9559 11200 9.764 9506 3596 9390 10DO0 9576 9.731 10437 10319 10000 10477 9785 9.713 9.795 9693 9528 9294 10.000 48.279 10444 9594 9874 10057 20558 11.021 40000 10.000 9546 9956 11428 9558 10.100 10.000 10000 11.397 10.357 10724 10000 10086 9962 10000 10405 10508 .10000 1O000 10006 50635 35.344 13396 11584 38645 33.236 17327 15566 33351 28092 13108 12569 12 316 38598 18591 12.087 39273 13.017 37193 29.425 58505 28850 25010 29322 11899 28545 75582 13.660 11411 10742 26492 34580 28,012 105270 12969 17393 14 799 12602 10463 14.944 11215 11374 15.121 12150 15150 11751 11517 10.430 10£21 11933 11597 10247 10260 10228 5O790 35 291 13441 11519 38960 33356 17.391 15924 33.372 28110 10137 12570 12 320 38999 18656 12 099 39321 13029 37326 29524 58714 28944 25098 29.414 10894 29050 75838 13709 11265 10722 26581 34 717 28113 105.611 12573 17458 14553 12646 10452 14931 11236 11.415 15162 12153 15.192 11790 11558 10.286 10654 11569 11653 10.284 10300 031 -015 C34 030 035 036 037 037 006 006 022 0O1 0.03 (125 035 0.10 012 0.09 036 034 -032 033 Ü35 031 -O04 036 034 036 •128 -0.19 034 040 036 032 003 037 036 035 -011 -Û09 0.19 036 027 O02 028 033 0.36 •138 031 030 048 036 039 •004 Kıralık ev sancısı dinmiyorÖzellikle İstanbul'da ev sahibi-komisyoncu- kiracı üçgenindeki üç taraf da durumundan şikâyetçi. Kimilerine göre kiralar fahiş fiyatlarla artarken diğerlerine göre de enflasyonun hızına bile erişemiyor. Bir kiracı 300-350 bin liralık bir eve girebilmek için 3 milyonharcıyor. ESİN S U N G U R ~ "Hem zevkime hem keseme uy- gun ev bulmak için dolaşmadığım yer, çalmadığım kapı kalmadı" "Ev sahibi-emlakçı-kiracı" üç- genine giren her kişinin; kiracıy- sa "iyi ev", ev sahibiyse "iyi kira- cı", emlak komisyoncusuysa "iyi mıişteri" bulmak konusunda sık- lıkla kullandığı bir cümle bu. "Ki- ralık ev" meselesi, hele de tstan- bul'da, üçgenin her köşesinde san- cılı bir sonın. Sacayağının bir köşesine göre kiralar fahiş fiyatlarla artarken bir kösesine göre enflasyonun hızına bile erişemiyor. Emlak komisyon- cularırun meseleye yaklaşımı ise kiralık olarak sunulan konut üre- tıminin yetersiziiği noktasında dü- ğümleniyor. Son birkaç yıldır hız- lanan toplu konut uygulamalan- nm ve hızı kesilen yabancı akımı- nın piyasaya konut konusunda be- lirli bir soluk kazandırdığını ka- bul eden komisyoncular, bu solu- ğun nüfus artışı, koyden kente göç ve geleneksel aile >l apısının değiş- mesiyle artan konut talebini kar- şılamakta yetersiz kaldığıru vurgu- luyorlar. "Carşı-pazara çıkhğımız her gün etiketlerin değiştigini hepimiz göriiyonız. Fiyatlar bo> le hızlı ar- tarken benira isteyeceğim kirayı düşük tutmamı nasü beklersiniz?" diyen ev sahibi, yine de vicdanı- nın sesine kulak vererek civarda- ki kiralara ve evinin niteliğine göre fıyat belirlediğini anlatıyor. tste- diği kiranın, depozitonun ve pe- şinatın piyasa ölçülerinde makul olduğunu savunan ev sahibinin karşısında, orta gelir düzeyinde olup da yaşanabiür nitelikte iki İstanbul'da kiralar (x) Bakırköy (Merkez) 700.000 Kartaltepe Zuhuratbaba Merter Gûngören Bahçelievier Haznedar Beşiktaş (Merkez) Ihlamur Teşvikıye Mecidiyeköy Ortaköy Kadıkoy (Merkez) Içerenköy Küçükbakkalköy Serıfalı Kozyatağı Kîıçükyalı Umraniye Şışli 1 Levent Gayrettepe Bostancı (Merkez) Bebek Cihangir Fatih 600.000 500.000 450.000 350.000 400.000 450 000 750.000 600.000 800.000 650.000 500.000 600 000 400 000 350.000 300.000 500.000 500.000 350.000 900.000 800.000 700 000 600.000 1.000.000 900.000 500 000 M t Semtlere göre değişmelde birlık- te hemen rıemen her bölgede 3'er aylık depozıt ve 3'er aylık peşın kıra koşulu ağırjıkta bulunuyor (x) İkı oda. bir salon kalorrfetiı, hıç lûk- sû olmayan bır konutun semtlere gö- re en düşük kırası. Kiracılara öneriler:1) Hangi semtte oturacağınıza önceden karar verip ona gore ev aramaya başlayın. 2) Elinizde toplu para yoksa seçtiğiniz semtte oturan eş-dosttan yardım isteyin. 3) Ancak yine de buna güvenmeyip boş zamanlannızı sokakları dolaşarak değerlendirin. 4) Paranız varsa emlak komisyoncusuna başvurun. Ancak bu kez de komisyoncunun yetki belgesi olup olmadığına dikkat edin. 5) İlk görduğünüz evde hemen karar kılmayın. 6) Gezdiğiniz e\de şunlara dikkat edin: • Tamire ihtiyacı var mı? • Su sıkıntısı olan bir bölgedeyse su deposu var mı? • Rutubet var mj? • Zemin veya çatı katı mı? • Kuzeye mi güneye mi bakıyor? • Güneş görüyor mu? • Ulaşım kolayhğı var mı? 7) Evdeki tüm koşullar uygunsa önceki kiracının neden çıktığını mutlaka öğrenin. 8) Evde karar kıldıysanız ev sahibiyle koşullarda pazarlık edin. Eğer varsa depozito koşulunu peşin kiraya çevirmeye çalışın. 9) Emlak komisyoncusu aracılığıyla evi tutuyorsanız komisyoncu ile de pazarlık edin. Yüzde 12 oranında komisyon ödeyecekseniz mutlaka faturasım isteyin. 10) Kontrat yapmayı ihmal etmeyin. Kontrata ev sahibi tarafından eklenen özel koşullan iyice incelemeden imzayı atmayın. Sevimli ev sahibi nasıl olunur?1) Kiracınıza evin kirasından önce kusurlarını anlatın. 2) Kiralamadan önce evinizin her türlii bakım ve tamiratını yaptınn. 3) Gereken tamirı ve bakımı yaptırdıkıan sonra da kiracınızın "eğer o evde sız otursaydınız mutlaka isteyeceğiz" turdeki özel taleplerini karşılamaya çalışın. 4) Kira rakamını belirlerken elinizi vicdanınıza koyun. 5) Ev için gerçekten hak ettiği kirayı istemişseniz depozito veya peşin kira talep etmeyin. (t) "Bekâra ev verilmez", "çocuklu aile istemem", "eşiniz çalışıyor, eve iyi bakamaz" gibi önv'argılı yaklaşımlardan vazgeçin. 7) Kira kontratını yaptıktan sonra kiracınızın özel hayatına saygılı davranıp gerekli gereksiz ziyaret ve soruşturmalardan kaçının. 8) Kiracınız eve yerleştikten sonra kendi kusuru olmaksızın karşısına çıkan tamirat sorunlarına duyarsız olmayıp faturaları ödemekte gecikmeyin. 9) Kontrat yenileme döneminde kiracınız üzerinde baskı kurup kirayı gerekenden daha yuksek belirlemeye kalkışmayın. 10) Kiracınızla sağhklı bir diyalog kurduğunuzda evinize en az sizin kadar özenle bakacağını aklınızdan çıkarmayın. oda bir salonluk bir daire tutma- yı duşleyen kiracı cebinde en az 3 milyon lirası olmadığı için ecel ter- leri döküyor. tstanbul'un, ortadirek ailelerin oturduğu en ucuz semtinden en pahalı semtine kadar belli başlı bütun bölgelerini kapsayan araş- tırma, ev sahiplerinin evin niteli- ğini dikkate almadan en az 3 ay- lık kira tutarı kadar depozito ve yine 3 aylık peşinat istediklerini gösterdi. tki oda bir salon, kalo- riferinden başka bir lüksü olma- yan dairelerin kiralarımn da 300 bin ile 1 milyon lira arasında de- ğiştiği saptandı. Güngoren, Üm- raniye, Küçükbakkalköy, Şerifali gibi tstanbul'un merkezine hayli uzak semtlerde eli yüzü duzgün ortadirek bir konut 300-350 bin li- raya kiralanabilirken konut üreti- minin yavaş olduğu merkezi yer- lerde aynı nitelikli konutlara 500 bin liradan başlayarak 1 milyon li- rayı asan rakamlar ödemek gere- kiyor. Bakırköy ve Beşiktaş ilçe mer- kezlerinde iki oda bir salon, ka- loriferli bir dairenin kirası en az 700-750 bin liradan başlıyor ve konutun niteliğine göre 900 bin li- raya tırraanıyor. Kiralann nispe- ten düşük olduğu Anadolu yaka- sında Kadıköy ilçe merkezinde ise 600 bin lira ile açılan kiralar 850 bin liraya doğru tırmanıyor. Söz konusu merkezlere yakınlık dere- cesine göre farkhlaşma gösteren semtlerde de kiraların 500 bin li- ra dolayına oturduğu gözleniyor. Yeni konut üretinıinin yavaşhğına karşılık sosyal yapısı ve iş merkez- lerine yakınlığı nedeniyle yoğun bir talebe maruz kalan Bebek, Şis- li, Cihangir gibi semtler kiraların astronomik rakamlara ulaşması ve istenen kiraya göre evin niteliğinin yetersiziiği açısından dikkat çeki- yor. Söz konusu semtlerde 800 bin liradan başlayan kiralar 1-1.5 mil- yon liraya doğru tırmanıyor. Kira, depozit ve peşinat gibi ko- şulların ağırhğı, arada emlak ko- misyoncusunun bulunması halin- de kiralık ev arayanlarm r^elini iyi- ce büküyor. Emlak Komisyoncu- ları Derneği'nin belirlediği tarifi- ye göre konutunu komisyoncu aracılığıyla kiralayanlar, yıllık kira bedelinin, fatura istedikleri takdir- de yüzde 12'si, istemedikleri tak- dirde ise yüzde 10'u oranında ko- misyon ücreti ödemek zorunda bulunuyorlar. Ancak ev taşımanın maliyetine, ev sahibinin ve komis- yoncunun taleplerini karşılamanın dışında nakliye ve taşınma mas- raflannın da eklendiği dikkate alı- runca 300-500 bin lirahk bir eve gi- rebilmek için en az 3 milyon lira- hk bir birikimin olması gerektiği hesaplanıyor. Komisyoncular ne diyor? Emlak Komisyoncuları Derne- gi Başkanı Ceyhan Lras, kiralık ev arayanları uyararak şoyle diyor: "lstanbul'da halen dernegimize kayıüı 1600 komisyoncu var. Ama hiçbir yerde kaydı olmayıp sokak aralannda 7-8 bin komisyoncu- nun çalıstıgını tahmin ediyoruz. Bizde biçbir iş tutturamayan em- lak komisyoncusu oluyor. Bu ne- denle komisyoncuya başvuranla- rın uyanık olması gerekir." TURYAP Genel Müdürü Azml Sanbay ise konut sorunanun top- lumsal bir sonın olduğunu vurgu- layarak iç göçun önemi üzerinde duruyon "Istanburun nüfasu yıl- da yüzde S büyuyor. Yani tstan- bui yılda 350 bin kişi artıyor. Bu da en iyimser hesapla yılda 70 bin konut ihtiyacıdır. Bu konuda, ko- nut kiralayanlardan gelir vergisi ahnmaması ve kamu kuruluşlan- nın kiralık konut uretimine aza- mi ölçüde katkıda bulunması uy- gun çözümler olabilir." YaliJik,öğretmen dilekçesîni almadı Öğretmenlerin "Eğitim-İş" adı altında kuracakları sendika için Ankara Valiliği'ne sundukları dilekçeyi, Vali Yardımcısı Yusuf Gür kabul etmedi. Gür, dilekçeyi "devlet memurları sendika kuramaz" gerekçesiyle geri çevirdiğini söyledi. Böylece anayasanm 74. maddesinin ve dilekçe hakkıyla ilgili 3071 sayılı yasanın çiğnendiği belirtildi. ANKARA (Cumhuriyet Büro- s«) — öğretmenlerin, "Egitim- lş" adı altında kuracakları sendi- ka başvuru dilekçesi dün Ankara Valiliği'nce kabul edılmedi. An- kara Vali Yardımcısı Yusuf Gür, "Devlet memunı sUtüsüyle çalı- şaalann ve diger kamu persone- linin sendika kurabilecegi şeklin- de bir bükiim bulunmadığı" ge- rekçesiyle başvuruyu kabul etme- diklerini açıkladı. Eğitim-İş kuru- culan adına Niyari Altnnya, "Sa- dece dilekçemizin alınmamış ol- ması bile yasalara açıkça aykındır" dedi. Dilekçe hakkı çignendi "Eğitim-İş" kuruciılannın di- lekçesinin kabul edilmemesiyle sendikanın "Tözel kişilik kazan- ması" engellenmiş oldu. 2821 sa- yıb Sendikalar Yasası'mn 6. mad- desi, sendikanın kuruluş dilekçe- si ile sendika tüzüğünün ve kuru- cularla ilgili bilgi ve belgelerin va- liliğe verilmesi ile birlikte tuzel ki- şilik kazanacağını belirtiyor. tda- renin, sendikanın kuruluşunu en- gelleme yetkisi yok. Sadece kuruluş koşullannın bulunmadı- ğı iddiası ile yargıya başvurma yetkisi var. öte yandan kuruluş dilekçesi- nin kabul edilmemesinin dilekçe hakkını ortadan kaldırmakla ana- yasal suçu oluşturduğu ileri sürû- lüyor. Anayasanm 74. maddesi ve dilekçe hakkının kullanümasına ilişkin 3071 sayılı yasa tüm yurt- taşlara engelienemez biçimde di- Kimtaş'ta grev başladı İZMtR (Cumhuriyet Ege Biiro- su) — Çimentaş Grubundan Kim- Uş'ta 90 işçi dün greve başladı. Brilt 250 bin lira alan işçiye, işve- ren 350 bin lira brüt teklif etti Grevi başlatırkTi konuşan Çimse- Iş İzmir ŞuDe Başkanı Şeref Ta- tar, ralışan insamn hiçbir hükmü- nün kalmadığını belirterek, "Bu hükümet, işveren yanlısı" deüi. Sözleşme görüşmeleri, beş ay- dır süren Kimtaş işçileri 180 bin lira net ucret alıyorlar. Sendika bu rakamın hiç olmazsa 600 bin lira- ya yükseltilmesi yaklaşımı karşı- sında işveren, "tşçi aldıgına razı, siz bu gidişle bizi de batıracaksı- nız, memleketi de" diyerek uzlaş- maz tutumunu sürdürdü. Çimse- Iş'e bağlı 90 işçi sözleşmeden bir sonuç alınamayacağının anlaşıl- ması üzerine dun greve başladı. lekçe ile başvurma hakkını tanı- yor. Eğitim-ış kunıculan adına Ni- yazi Altnnya, Ali Demir, Erdal Çalı, Ayban Sanhan, Oguz Boz- knrt, Aydın Nefesoglu dun Anka- ra Vali Yardımcısı Yusuf Gör'ü ziyaret ederek sendika basvurusu- nu vermek istediler. Ancak vali- lik, bu dilekçeyi kabul etmedi. Ankara Vali Yardımcısı Yusuf Gür, dilekçenin kabul edümeme- sini şöyle açıkladı: "Kamuda ögretmeıl olarak ça> lısan, halen öğretmen statiisonii muhafaza eden arkadaslann oluş- turduğu bir grup bizi ziyaret etti- ve sendika kurmak için başvuru- da bolunacaklannı ifade ettiler. Ancak kendilerine, anayasanuzın 51. maddesiade isçiler ve işveren- ler tarafından sendika kurnlabi- lecetmi, kannda ögretanea oiank devlet raemunı statnsnyie cahsan- lann ve diger kamu persondinin sendika knrabilecegi şeklinde bir hükiim bulunmadıgını soyiedim. Aynca Sendikalar Kanunu'nun birinci maddesinde, sendikalann işçiler ve işverenler tarafından meydana gedrilen knrnluşlar ola- cagını, bize başvurnda bulnnan kişUerin de i$çi statüsanû taşıma- dıklannı, kamu persooeli olduk- lanndan böyle bir sendikayı ku- ramayacaklannı,Ankara Valiliği olarak böyte dnşnndagnmiizö ve bu başvunıyu kabul edemeyece- gimizi kendilerine «yıHwfım, mü- racaatlannı kabnl etmedlk ve odamdan aynlddar." Bu görUşün valilik görüşü oldu- ğunu, hükümet adına konuşma- ya yetkili olmadığını kaydeden Gür, "Her vatandaşın dilekçe vennesi bir hak degil midir?" yo- lundaki soruya şu karşılığı verdi: "Önemli olan başvurndnr. Başvurunnn şifahi ya da yazıh ol- ması önemli degildir. Ben şahıs- lan kabul ettim. diJekJerini dinle- dim ve valiliğin de yetkili bir ki- şisi olarak göriişiuniizti kendileri- ne şifahen söyledim. Gerekli ya- sal cevap da kendilerine valilikce verilmiştir. Önemli olan şekil de- gil, esasnr." Türkiye'nin de imzaladığı ulusla- rarası sözleşmeiere göre kamu gö- revlilerinin sendika kurma hakkı olduğunun ammsatılması üzerine Gür, "Ben, önümdeki yasalan nygolanm" dedi. Eğitim-İş kurucuları adına açıklama yapan Niyazı Altunya da dilekçelerinin kabul edilmedi- ğini kaydetti ve sendikalannın ku-, rulmasına ilişkin başvunınun ka- bul edilmemesinin, Türkiye'nin onayladığı uluslararası sözleşme- iere aykırı olduğunu bildirdi. Al- tunya şunları söyledi: "Anayasada açıkça yasaklan- YENİÇELTEK 'Grizu faciası' nedeniyle 58 işçinin öldüğü Yeniçeltek'te 271 kişiiştençıkarılıyor. Yenİçeltek İşletmeMüdürlüğü, fiişçilerdengönüllü olarak ayrılmalarını istedi. İşçilerin * çoğunluğu gönüllü işten çıkarmaya karşı çıkıyor. Grizu faciasıyla Yenİçeltek madenlerine gömülen işçilerin cesetleri 1 aya kadar çıkanlıyor. Tabutlar.lşletme Müdürliiğü'nde bekliyor. Olen öliü; kalan sağlar atılır TAYFUN GÖNÜLLÜ ANKARA — Halen 58 maden- cinin toprak altında bulunduğu Yeniçeltek'te 271 işçinin işineson verileceği öğrenildi. Yenİçeltek îşletmeleri Genel Müdürü Celalettin Çetin imzasıy- la işçilere hitaben işyerine asılan duyuruda, 271 işçinin zorunlu iş- ten çıkarma işlemine tabi tutula- cağı bildirildi. Ouyurunun altına bir dilekçe örneği'de asılarak iş- çilerin "gönüllü" olarak işten çık- mak için başvurduğu öğrenildi. Ancak diğer işçilerin çoğunluğu "gönuilu işten çıkmaya karşı or- tak tavır alıp dilekçe vermeme" kararı aldılar. 156'sı yer altında 115'i de yer üstünde çahşanlardan çıkanlacağı belirtüen duyuruda, grizu patla- rnası sonrasında çalışma düzeni- nin bozulması nedeniyle mevcut kapasitenin 800'den 527'ye indi- rilmesine karar verildiği belirtili- yor. "Zorunlu" işten çıkarmanın yasa ve toplu iş sözleşmesi hü- kümlerine uygun olarak yapılaca- ğının belirtilmesine karşın işçile- rin tazminatlarının "para" olma- dığı için zaman zaman ödeneceği öğrenildi. Bunun için işletmeye ait Kuşadası ve Çeşme'de bulunan yazlık tesislerin satışa çıkanldığı bildirildi. Satılma işlemlerinin bit- mesiyle işçilerin tazminatlarının ödeneceği belirtildi. işten çıkarma işleminin ise ön- ce gönüllüler, emekliliğe hak ka- zananlar, yaş sınınnı aşanlar ile işe en son girenlerden başlanarak yapılacağı belirtildi. İşçiler ise "gönüllü" işten çı- karma sonunda tazminatlarının yıllarca ödenmeyeceği, bunun için de dilekçe vermeme kararı aldık- larını belirtiyorlar. İşçilerin bugün Yenİçeltek işletmeierinde 2 saat işi yavaşlatma eylemi yapacağı öğre- nildi. 7 Şubat 1990 tarihinde grizu patlamasından halen 58 madenci- nin cesedi yeraltında bulunuyor. Grizu patlamasımn başka bölüm- leri etkisi altına almaması için ma- denin bazı yerleri betonla kaplan- mış ve işçiler de içeride kalmıştı. Önceki gün betonla kaplanan yer- ler yıkıldı. Burada hem uretime hazır madenin çıkarılacağı hem de 1 ay içinde cesetlerin çıkarılabile- ceği belirtildi. tşletme binasının altında ise işçilerin tabutlarının hazır olarak beklediği öğrenildi. mamış olan hakkın sadece biçte- \ sd dnzenlenıe olmadıtı terekçe^'. siyle kabul edilmemiş olması ay-' 1 n bir sorundur. Devlete verdiğl- ' miz dilekçe kabnl edilmenüştir. Biz, mahkemeye gönderilmesini ve sendika kunıp knramayacagı- mız konnsnndaki karann oradan çıkmasını tetedik. Ama Vali Mu- avini "Nasıl olsa reddedilecek, ben hem hükümet hem kendi gö- rüşüm olarak dilekçenizi kabul etmiyorum' dedi. Yasal yollara nyarak bn dflekçemizi Ankara Valiliği'ne ilelecegiz." Niyazi Altunya, düzenlediği ba- sın toplantısında, valiliğin kabul etmediği sendika kuruluş dilekçe- sîni noter onayı ile gönderecekle- rini, böylece yasaya göre kurul- muş olacakiarını bildirdi. ÎHD: Hükümet 1402 sorunıınu savsakhyor ANKARA (Cumhuriyet Büro- sn) — tnsan Hakları Derneği 1402'likler Komisyonu, ILO Kon- feransı'nda geçen yıl 1402'likler sorununun kalıcı biçimde ve hem yasa hem de uygulama düzeyin- de çözulmesi kararımn, hükümet tarafından savsaklandığını bildirdi. İHD 1402'likler Komisyonu Başkanı Doç. Dr. Nnrkut Inan ve Genel Sekreter Dr. Haldun Özen tarafından yapılan açıklamada, hükümetin 1402 sayüı Sıkıyönetim Yasası ile işlerine son verilen ya da nakledilen kişiler için kalıcı bir çö- züm ortaya kovmamakta direndiği belirtildi. Daıuştay Genel Kurulu: nun ILO karan doğrultusunda so- runu çözerek 1402'lik kişüerin gö- revlerine kayıtsız, koşulsuz dön- melerini uygun gördüğü kaydedi- len açıklamada, Danıştay'm bağ- layıcı kararına karşın, uygulama- nın büyuk engellemeler ve aksak- lıklarla çok yavaş yürüdüğünden yakımldı. Açıklamada özetle şu görüşle- re yer verildi: "Geçen yıl ILO loptantısı önce- sinde alelacele TBMM komisyon- larına gonderilen 1402 sayılı yasa degişiklik tasansı da daha sonra hukumetçe komisyondan geri çe- kilmiş ve bugune kadar tekrar TBMM'ye gönderilmemiştir. 1402'likler sonınuna ve genel olarak çalışma hakkında aynm- cılığa kaynakhk eden giıvenhk so- ruşturması yönetmeliği ise yine Danıştay tarafından iptal edilme- sine rağmen tüm sakıncalar ko- runarak yeniden yürürlüge konnl- muştur. Parlamentodan geçirilmemis olan Güneydoğn Kanun Hıik- mnnde Kararnamesi, isten çıkar- ma, sürgnne gonderme uygulama- lannı yeniden ve en sert biçimde gündeme geünnistir.