Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/12 EKONOMI 15 MAYIS 1990
DÖVİZ KURLARI 15MAYIS 1990
Dövizin
Cinsi
1 ABD Doları
1 B.AIman Markı
1 Avustralya Dolan
1 Avusturya Şiünı
1 Belçıka Frangı
1 Danımarka Kronu
1 Fin Markkası
1 Fransız Frangı
1 Hollanda Florini
1 İsveç Krwu
1 İsvıçre Frangı
100 İtalyan Lıreti
1 Japon Yeni
1 Kuveyt Dinan
1 Stsfiin
1 S.Arabistan Riyalı
Dövız
Alıs
2534.92
1542.67
1937.19
219.26
74.53
404.29
651.48
457.52
1373.20
422.31
1817.41
209.76
16.60
8717.06
4265.25
675.89
Dövız
Satış
2540.00
1545.76
1941.07
219.70
74.68
405.10
652.79
458.44
1375.95
423.16
1821.05
210.18
16 63
8734.53
4273.80
677.68
Efektıf
Alış
2532.39
1541.13
1904.26
219.04
73.26
400.25
640.40
457.06
1371.83
418.09
1815.59
206.19
16.43
8568.87
4260.98
664 40
Efektıf
Satış
2547 62
1550 40
1946.89
220.36
74.90
406.32
654.75
459.82
1380.08
424.43
1826.51
210.81
16.68
8760.73
4286 62
679 27
ÇAPBAZ KUBLAR
$ 1.6432 B.AJman Markı
ı$ 5.5405 Fransız Frangı
$ 1.8459 Hollanda Florini
S 1.3947 Isviçre Frangı
$ 1208.48 İtalyan Liretı
$ 152.72 Japon Yeni
$ 3.7505 S. Arabistan Riyalı
£ 1.6825 $
JMKBİ
Borsamn
Alfabesi Bilgi, borsada iyî sermaye
Borsada kazanabilmek için sağlıkh bilgi almak son derece
önemlidir. Borsada yatırımın belki de en önemli sermayesi
bilgidir. Bu nedenle acemi yatınmcının kendine bir
tanıma, bilgilenme süresi ayırması doğru olacaktır.
Spekülatörlerin, özellikle İstanbul Borsası gibi yeni
borsalarda bilgi sahteciliği yaparak fiyatlar üzerinde etkili
olabildikleri unutulmamalı. En fazla başvurulan
yöntemler, "yanlış bilgi vermek", "olaylanabartmak"tır.
BORSA SOZLUGU
ALTIN 6ÛMÜŞ
Cumnurryet
Reşat
24 ayarartm
22 ayar bitaık
18 ayar attın
900 ayar gümüs
Vakıfban* Altını
Zıraat Aftını
Maankası 1 Ons S
TL imertarto Ort
Alış
201000
235 000
30 400
27 00
22.800
423
174.000
173500
Satış
205 000
245 000
30 500
30000
22 875
445
175 000
175000
367.70 369 20
fiBdk
BORSADA
Akçımento
Alarfc) HoMng
AmMuCam
feçtft
BokıÇimento
Bma
ÇtfkHatat
çsmu
Ç. EMtrik
DevaHoMmg
Döfctaş
E.BaşYatmm
EgeGebre
Enks Hokfing
EreOS 0 C.
Gaod-Year
GübreFab.
Gûney Bnakk
Htfctoş
brrarOC
bocam
Kanoosan
Kav
Kepez Elektr*
KoçHokhng
KeçYaHnm
KorösJ-
Korurru Tar
«yta»
MMnaTaloın
M M I
MMI. Santnl
MMŞ
NMts
Otaan
PrarSüt
h M
Sartaıysan
Srhş
Teietas
T.fcf Ban. (B)
T.ljBan (A)
T.İ? Ban. |C)
T Sıemens
T ŞışeCam
T Sınaı K B.
T. DemrDök.
Yasa;
Yapı K Bank.
Oncehse-
(Biapan
5200
39500
1Z750
27000
9300
15800
8800
17500
10500
27000
30500
16750
36000
26000
5700
9900
14750
14750
2500
14750
15000
2600
23500
13750
26000
17750
41500
20000
13000
11250
26500
26500
6800
7300
1350
3650
7300
18250
7700
7700
31500
17000
20000
22000
400000
6000
35000
9500
5500
12250
8100
6000
= 5697
IŞLEMLE
Bugüntt
en dts*
5300
42000
12500
27000
9500
15750
8600
17750
11000
26500
30500
16500
37500
25500
5700
9800
14250
14750
2600
14000
14500
2650
22500
14000
25500
18000
41500
20000
9200
12000
25500
28000
6000
7200
1500
3300
7500
18000
7600
7900
32000
16750
19500
22000
4irjooo
5800
35000
10200
6000
11750
7900
6000
Bugünkâ
en/üte*
5600
43000
13000
28000
10000
17000
8700
18500
11250
27000
31000
16500
39000
26500
6000
10500
14750
15000
2700
15000
15250
2700
23000
14750
26000
18000
42000
20500
9800
12500
28000
27000
6000
7800
1500
3700
7700
19500
7700
8200
32500
17750
20500
22500
410000
6000
36000
10700
6000
12250
8500
6500
SERBEST PİYASADA DÖVİZ
A60 Dofarı
Batı Alman Marfcı
İsvıçre Frangı
Hoılanda Ftonnı
Ingriıî Steriını
Fransız Frangı
A Şılını
100 İtalyan Lıreto
SARjyak
DOvız Int ($) =
R
BugûfikO
kapanış
5400
42000
12500
27500
9800
16250
8700
18250
11000
27000
30500
16500
38500
26500
5800
9800
14500
14750
2700
14250
15000
2650
22500
14250
26000
18000
42000
20000
9400
12500
26500
26000
6000
7300
1500
3400
7700
18750
7700
8100
32000
17500
19500
22500
410000
5800
36000
10200
6000
12OO0
8200
6500
IşJem
mıktarı
356160
1500
6200
80270
168850
35060
55350
122865
44350
130510
19334
2400
21855
31595
118800
8000
550560
11072
431000
57340
4800
48772
934
246150
2750
6130
13355
21417
61050
68420
44200
9200
6600
26800
244400
104950
50587
42395
13400
60288
20124
19187
22360
22400
362
91402
4875
79550
39900
22000
146300
966800
Alış
2557
1557
1827
1380
4290
460
220
209
692
Satış
2562
1562
1832
1385
4330
464
223
211
697
255100
14 MAYIS
1990
En çok söz
yapılan fiy
5500
43000
12500
27500
9600
16500
8700
18250
112S0
27000
30500
16500
38500
26500
5800
10500
14250
14750
2650
14250
14750
2700
23000
14250
26000
18000'
42000
20000
9500
12500
26000
26500
6000
7300
1500
3600
7600
18500
7600
7900
32000
17250
20000
22500
410000
6000
35500
10500
6000
12000
8000
6300
Ajr'kJ!
ort fıy
5458
42571
12677
27574
9777
16434
8674
18251
11127
268C3
30506
t6500
38278
26245
5864
10194
14312
14801
2631
14381
14718
2694
22750
14299
25884
18000
41960
20080
»454
12342
26274
26326
6000
7424
1500
3551
7621
18635
7625
7998
32066
17190
19837
22495
410000
5959
35673
10490
6000
12016
8049
6303
MNCİPAZAR
Aksa
Ç.Kak Cünento
OanHCam
DoOusan
EgeEndûsfri
EmyBBırı
Fînansbank
Şentaş
ktRnansK
«ifema
Mar MartıO
Netbank
Nfft HolAnç**
OkanTekstü
PıgProfilo
Pmar Ent.Et
PmarSu
Pmar Un
Pnroj
SabahYayıncıMc
SantraJ Hoüno
Saksa
T.Tubofg
Yûnsa
kMrttaı:
6500
22000
5800
6200
16500
6800
26500
7700
12000
2500
19000
5800
4800
10750
3300
11500
1750
2400
8400
6900
7500
27000
20500
5300
5100
6300
20000
5800
6400
16750
7400
27000
7800
12000
2350
20000
5500
4900
7100
3200
115OC
1600
2200
8000
6500
7500
24500
19500
4900
5100
6700
21000
5800
6700
17500
7400
27000
8000
12500
2450
20250
5700
5200
7100
3400
12250
1650
2350
8100
6700
7500
24500
20500
5800
5300
6400
20000
5800
6700
17500
7400
27000
7800
12000
2350
20250
5500
4900
7100
3400
11500
1600
2200
8000
6500
7500
24500
19500
5800
5200
23600
2000
6800
20100
104800
2200
1000
11800
24400
61300
50900
6400
51400
32750
14200
70000
66900
48400
10600
3550
3800
2600
1500
3000
147700
hhmktcml:..
B U »Hlhl; 441I.M (MaU: 39U.17)
YATIRIM FONLARI
s i t *
6400
21000
5800
6700
17500
7400
27000
7900
12250
• 2400
20250
5500
5100
7100
3400
11750
1600
2300
8000
6700
7500
24500
20000
5000
5300
6442
20500
5800
6585
17323
7400
27000
7894
12313
2394
20154
5531
5058
7100
3359
11909
1612
2296
8010
6606
7500
24500
19937
5130
5253
54.S04.2U.SO0
m* aym:....
14 MAYIS
3242
1990
MakM Çtaf Çriut DMd Ik^Mai PıflTfri
L^h^h^h^ı^Aİ ^ ı ^ k A^flAL^J ı^^^^p^pj ^ ^ A _ J ^ ^ ^ ^ ^ J jfpmr «
•••JBII • • m B •JBfJBn ••BJBfl BBJfJin ( T » J
lsYatmm-1
İş Yatınm-2
lşYitınm-3
İş tabnro-4
oTtBflon-1
tntorİon-2
lnferton-3
interton-4
Ikfeat Yat-1
İMisat Vat-2
ikttsat Dolar fon
İdisat Mark Fon
Uiajjl AUHM Fon
GmjtfYttnm-1
GnrtfVktnm-2
Ganrtt Yannm-3
Estanfc Fon-1
Esbank fon-2
YKB Yat Fonu
YKBSettorFon
YKB Hisse Fon
YKBKamuFon
YKBUkJtFon
YKB KarmaFon
YKBOMzFon
Mlof Fon-1
Vakıf Fon-2
Vakıf Fon-3
Vakıf Hisse Fon
Vakıf Dûny» fon
Dışoank Mavi Fon
Oışbank Beye F6n
Tütûn Fon
Mtsui Fon-1
Mtsuı Fon-2
Ftans Fon-1
Finans Fon-2
Fmans Fon-3
Finans Fbn-4
2ra» Fon-1
Ziraat Fon-2
Zraafofr3
Ha* Fon-1
Halı Fon-2
Parnuk Fon
EırtakFon
lmpex Fon-1
impex Hissf fon
THıankFon
Sûmer Fon
Oenztank Fon
Ege Fon
Kalkınma Fon-1
lOflffoy
oaoo
14.0349 20.000
0aiU89
17.O1S0
19.0927
14.12*7
2702»
10.000
ttOOO
10661
9560
9559
07.08*9 11200
16.0987
10.02.89
08.02.89
28.02.89
11.12.89 1
22.1087
100089
120230
1611.87
311089
021187 1
070383
07CG88
07.0188
07.03*8
070388
02.0189
09.05.88 1
9764
9306
9596
9390
0.000
9576
9731
0437
10319
0000
0.477
9785
9.713
9795
9.693
9328
9.294
0.000
24SA29 48.279
181089 10.444
220350
260390
9594
9374
28.0688 10057
10.04JB9 20558
04.0788 1.021
15.07.88 40.000
20K189 mooo
200189
2007.89
9546
9556
18.1259 10428
200390
091Û89 1
9558
0.100
14 0230 10000
140290 10.000
01.1139 1.397
060150 10357
025150 10724
22.0190 10000
02,0290 10086
04.0550 9562
270390 10.009
120290 10405
160450 10308
040550 10.000
0&0550 1O0O0
49304
34548
11182
11363
38.190
32381
17034
15597
33.028
27313
12318
12355
12198
38.217
18.309
11389
38598
12 737
36502
28331
57448
28352
24504
28321
13.761
28448
74 430
13.433
10696
10269
26079
33573
27537
103582
12 724
17101
14544
12398
10356
14588
11036
11(79
14510
11*11
15018
11567
11329
9577
10466
11709
11286
10062
10055
49549
34.442
«228
11398
38322
32.799
17.097
15354
31091
27364
12532
12375
12 219
38346
18350
11544
36645
12 769
36638
28533
57271
28.451
24591
28525
13305
28554
74.676
11480
10746
10335
26.166
34X191
27636
103542
12.768
17.164
14598
12.441
10391
14.627
11.078
11219
14376
11385
15.060
11614
11370
10,068
10500
11.753
11348
10118
10.099
029
•031
035
031
035
036
037
037
0.19
0.18
011
016
017
034
0.22
046
012
025
037
035
•Û31
035
036
036
0.32
037
033
035
047
064
033
035
036
035
035
037
037
035
034
027
0.38
036
0,44
037
028
041
036
091
032
038
055
036
044
ABDURRAHMAN YILPIRIM
SağJıklı işleyen bir borsanın en önem-
li gereği, sağlıkh bilgi alı.sverişidir. Baş-
ta şirketlerin durumu olmak ü/ere men-
kul kıymetler piyasasını etkileyen çeşitli
faktörler iizerine surekli ve sağlıkh bilgi
almak borsada gösterilecek faaliyet için
son derece önemlidir.
Ekonomiyi yakmdan izlemek ve asgari
bir ekonomi bilgisine sahip olmak bor-
sada yatırım yapmak için hayati önem ta-
şır. Alım satım için karar ve danışmam-
na, aracı kuruluşuna emir verecek olan
esas olarak yatırımcının kendisidir. ör-
neğin yatırımcı, hangi yeni hisse senetle-
rinin piyasaya çıkacağını izlemek zorun-
dadır. Çünkii genel olarak hisse senedi
arzında görülen artış diğer bir deyişle pi-
yasada malın artış göstermesi, fiyatlar-
da bir düşüş yaratır. Ya da banka faiz-
lerinin bir gunde beş puan birden düşu-
ruleceği şeklindeki bir haber, fak kazan-
cının azalacağı endişesiyle bankalara yo-
necelek olan ya da orada yatan parala-
nn borsaya akmasına neden olur. Bu ta-
lebin artması anlamına geleceği için fı-
yatların yukseünesini beklemek doğru
olacaktır. Buna benzer ömekler uzatıla-
bilir.
Buradan çıkarılacak pratik sonuç, ace-
mi yatırımcınuı, borsada işleme geçme-
den Once kendisine bir bilgilenme süresi
tanımasının yararlı olacagıdır.
Tamma dönemi
Borsayı bir süre izledikten sonra artık
girmeye karar verdiğinizde bunu bir ta-
nıdık aracıhgıyla ya da yine tanıdıklar
arasında kurulan "yatunm kuiüpleri" yo-
luyla gerçekleştirebilirsiniz. Bu dönem-
de de borsa için ayırdığınız paranın yine
tümunu değil, bir bölümünü hisselere ya-
tırmanız tavsiye edih'r. Tamma ve bilgi-
lenme arttıkça, bağımsız hareket etme-
ye ve borsaya ayırdığınız paranın gide-
rek daha büyük bir bölümünü hisse se-
netlerine yatırmaya başlayabilirsinız.
Hisse senedine yatınma karar verdiği-
nizde "spekülatörlerin", "Borsa
oyunculannın" pıyasa üzerindekj etkisini
unutmayın. Özelh'kle yeni kurulan bir
borsa olduğundan fiyat hareketlerini
dengeleyecek piyasa düzenleyicüerin bu-
lunmamasından dolayı, İstanbul Borsa-
sı, spekulatörlerin ağırlıkta olduğu bir pi-
yasa özelh'ğini taşıyor. Spekülatörlerin en
fazla basvurdukları yöntemler ise "dedi-
kodu yaymak", "yanlış bilgi vermek" ve
"olaylan abartmak"tır. Yanbş söylenti
yayarak yapılan ticaretin hisse senedi pi-
yasasinda oldukça yaygınlaştığını akıldan
çıkarmayin.
Yatınm risk almaktır
yacırım karannızı verirken ustlendiği-
niz riskleri bilin. Yatınm seçenekleri ara-
sında son 10 yılda en fazla kazandıran
araçlardan biri olan hisse senedinden ka-
zanma kadar kaybetme ihtimaliniz de
vardır. Arna hiçbir zaman yatınlan pa-
ranın tümünü kaybetme ihtimaü (şirket
iflas etse dahi) yoktur. Bu piyasada ka-
>np, paranızın bir bölümüyle sınırlı ka-
hr. Yatınm, risk almaktır. Riskler şöyle
sıralanabilir:
Enflasvoa rtskl: Fiyatların yüksel-
mesi paranın satın alma gılcünü düşüre-
rek menkul değerlere yatınmın verimli-
liğini etkiler. Faizleri yükseltir.
Falz rlskl: Enflasyonla yakından ıl-
gili olan faizlerin yükselmesi tasarrufla-
n bankaya çekeceğinden sermaye piya-
sası "kan kaybına" uğrar, bazı yatınm-
cıların satısa geçmesi fiyat düşüşlerini be-
raberinde getirir.
Pazar rfcski: Bu risk ekonomik dur-
gunluk, depresyon, tuketim eğiliminde
uzun donemdeki değişmeler gibi faktör-
lerden ortaya çıkar. Ekonomik koşullar-
dan ayn olarak fiyat hareketleri psiko-
lojik unsurlardan da etkilenir. Bu, satı-
şa geçme paniği şeklinde kendini göste-
rebiliyor.
Politik risk: Siyasi bunalımlar ile
savaşlar da hisse senedi yatıruncılannı et-
kiler. Uluslararasj ticaret hactninin da-
ralraası koruma girışimleri, kotalar, dö-
vız kurlarındaki dalgalanmalar bu riskin
içindedir.
Ffauıasal risk: Işletmenin finans
darboğazma girmesinden ileri gelen bu
risk farklı sektörlere yatınm yapılarak
dağıtılabilir.
Yonetbn riski: fşletme yöneticile-
rinin hatalarından ortaya çıkan bu risk
de yine yatınm çeşitlemesine gidilerek
azaltılabilir.
tş ve emliistri riskl: Bir veya bir-
kaç iş kolundaki işletmelerin satışları ve
dolayısıyla hisse senedi değerleri düşebi-
Iir. Diğer sektörler ise bundan etkilen-
mezler. Bu risk de hisse senedi alımında
çeşitlendirmeye gidilerek hafifletilebilir.
Borsada dönemler
Butun bu riskler farklı dönemlerde
farklı etkiler yaratabilirler. Her kurulan
borsada kaçınılmaz olarak yaşanan ba-
zı dönemler vardır:
a) Knrulmş ve a.>nklama döne-
n i : Yeni kurulan bir borsa hemen hızlı
bir çalışma temposuna giremez. tlgi
uyandırması için kendisini tanıtması ge-
reklidir. (Borsanın 1986 yılı)
b) İşleme geçme dönemi: İlginin
giderek artması ve yeterli bir duzeye çık-
masıyla birlikte işlemlerde canlanma gö-
rülür. Bu, yeni yatınmcıları borsaya çe-
ker. Buna paralel olarak fiyatlar yüksel-
raeye başlar, yükseldikçe de herkes ka-
zanır ve talep artmaya devam eder.
c) Spekülasj on dönemi: Fiyatla-
rın arttnasıyla birlikte borsada kâr edil-
diğini gören ve duyan herkes hisse sene-
di almaya koşar. Talebin bu artışına, arz
aynı artış temposuyla cevap vermeyebi-
lir. Elinde hisse senedi bulunanlar fiyat-
ların daha da yukselmesini beklerler. Arz
talep dengesizliği arttıkça fiyat yükseliş-
leri de hızlanır. Herkes çok kazanmaya
başlayınca talep daha da artar.
4) Çökiiş dönemi: Bu fasit daire bir
yere kadar işler. Talebi durduracak ve-
ya piyasaya önemli bir arz yapılmasına
yol açan gelişmeler çöküşü başlatır. Bu-
rada bir büyük portföy sahibinin satışa
geçmesi bile buna yeterli olabilir ve baş-
kalannı da satışa geçirtir ve paniği baş-
latır. Bu kez talebin artışına yol açan bü-
tün olay ve söylentiler arz yönünde olur,
çöküşü sürdürür. Buna İstanbul Borsa-
sı'nda, 1987 ağustos ayındaki "özelleş-
tirme açıklaraası" örnek verilebilir. Pa-
nikle beraber fiyatlar da düjer, düşen fi-
yalarda da alıcı çıkmadığı için işlem hac-
mi daralır. Bu, fıyatlann tabana oturma-
sıyla son bulur.
e) O l g n i n k devri: Sivri çıkış ve
inişler yerini yumuşak dalgalanmalara bı-
rakır. Endekste yukseliş ve düşüş, alıcı
ve satıcılan hemen harekete geçirir.
StHECfK
Bedelsiz: Sermaye arttınmında şir-
ket yeniden değerlemeye gitraişse bu
fondan sermayeye eklenen bölüm,
hissedarlara sahip olduklan hisse
oramnda dağıtılır. Bu dağıtılan his-
se senetlerine "bedelsiz" denir.
Bvrsa endeksi: Hisse senetlerinin
fiyatlanndaki değişmeleri ölçen en-
dekstir. ÎMKB Endeksi, sadece birin-
ci pazar şirketlerini kapsar. Hisse se-
nedi fiyatlannın toplam piyasa değer-
leriyle ağırlıklandırıldığı İMKB En-
deksi, borsada işlemlerin başladığı
1986 yıh başuıdan beri yayımlanmak-
tadır. 1986 başı hisse senedi fiyatla-
rını 100 olarak kabul eden endeks,
şirketlerin piyasa değerleri toplamı
baz dönemi (1986) piyasaya değerle-
ri toplamına bölünmek suretiyle he-
sap ediliyor.
Flyat/kazanç •ranı: Şirketin bir
birimlik net kazanana hisse ahnırken
kaç birimlik ödeme yapıldığım gös-
terir. Bu oranın yukarı çıkması olum-
suzluk olarak kabul edilir.
Hisse senedi: Şirket sermayesinin
karşılığı olarak katılma payını gös-
teren, kanuni şekillere uygun olma-
rak düzenlenmiş kıymetli evraktır.
Insider (rading: Şirket içinden
mevcut ortaklann aleyhine olabilecek
bilgileriri sızdırılarak yapılan haksız
hisse senedi ticaretidir.
KomLsyon-kartaj: Alım satım
iştemlerinde aracı uyelere ödenen üc-
reti ifade eder. Bu, halen bir milyon
liraya kadar olan işlemlerde yüzde 1
olup daha yüksek işlem hacimlerin-
de giderek düşmektedir.
K o t n n egilhni: Borsada başkala-
rına bakarak hareket edenleri simge-
leyen, başkalannın peşinden giden
eğilimi ifade eder.
Serada
6
karın tokluguna' üretim
Sebze diyarında üretimi, çoğunlukla kann
tokluğuna çalışan kiracıların yaptığı
belirtiliyor. Miras yoluyla bölünen topraklar,
inşaatlara dönüşen seralar ve tuzlu akan
sular gelecek tehlikenin işaretleri.
ÜMİT OTAN
XAŞ-KALE — Kaş yöresi kur-
tuluşu turizmde görürken Kale'de
toprağa bağımlılık sürüyor. Sera-
cılar işi hemen kâğıda kaleme vu-
rup "karın toklnguna
çalışıyoruz" deyip bunu ispatlıyor-
lar. thracatçılar urtinlerini kendi
yetiştiriyor, "dnzensizlik canımı-
za tak dedi" diyorlar.
"Üretid bitiklir" diye söze gi-
riyor Kaş ve Kale Ziraat Odaları
Başkanı Salih DcmircL ANAP ik-
tidarının ureticiye verdiği zirai kre-
di^eri yüzde 29'dan yüzde 48'e çı-
karması ile ölçüyor. O da örgüt-
süzlükten yakınıyor. Sera kredisi
alanlar yamyor. 30 milyon alan 45
milyon ödüyor, tabii ki ya zor
ödüyor ya da ödemiyor.
Kaş-Kale yolu yıllardır bitirile-
miyor. Sekiz yılda 26 kilometre
yol yapılmış. Çalışmalar ağır gi-
diyor, hâlâ dinamitle kayaiar uçu-
ruluyor yollarda ve uzun konvoy-
lar oluşuyor. Tozlu yolları aştığı-
nızda önünüzdeki sera denizi sizi
büyülüyor. Burası eski adıyla
Demre, şimdiki adıyla Kale'nin yı-
lın 12 ayında bıkmadan tükenme-
den ürün veren doğurgan topra-
ğı. Ancak yıllardır uygulanan bi-
linçsiz ilaçlama, sulamadaki ak-
saklık ve >apılaşma nedeniyle top-
rağın kaybedildiğini belirtiyor üre-
ticiler. Ali thsan Benli bir anısuu
anlatıyor:
"tki Amerikalı kız geldi bura-
ya. Bahçe ziraati eğitimi görraiiş-
ler. Vilrinlerde bol miktarda kır-
mızı öriimcek ilacı göriince şasır-
dılar, bu ilaçlann yıllar önce terk
edildiğini so>lediler. Böyle gider-
se kısa siirede bu topraklar corak
çöl olur dedikr. Gerçekten de ve-
rim ber geçen yıl düşüyor. Kırmı-
zı önimcek, beyaz sinek derken
toprağın yapısını değiştirdik."
Bursa, Mersin, Antalya ve Ala-
şehir'de entegre tesisleri bulunan
Ak Tanm'ın Yönetim Kurulu Baş-
kam Orhan Ava bizde desietin yz-
pamadığım Ispanyol ve Israillile-
rin nasıl yaptığını anlatıyor:
"Baüda üreticiçifllikleri adı al-
tında orgütlendirilmiş. Dolet alt-
yapıya bü\ıi!; destek sağlamış. Ai-
leler şirketleştirilerek toprağın bö-
lönraesi önlenmiş. Laboratu\aıiar
kurulmuş ve tiım teknik iireticinin
emrine verilmiş. Ondan sonra ne-
yin nasıl üretileceği belirtilmiş.
Standartlaşma nııikemmel. Her
ureticinin sicil nutnarası var. Üre-
tici malı kime, nasıl satacağının
endişesini duymnyor."
Biz ne yapıyonız?
"Ureticiye hiçbir devlet destegi
yok. Her sev el yordamıyla ve
riskli. Üretici ne ekeceğine şaşın-
yor. Bir de uslüne ithalat. Sebze
ithalatı saçma bir şe). Ne oldu?
Asil Nadir aracılığı ile ithal edi-
len domates tüccara 600 liradan
veriidi, onlar da 1500 linya piya-
saya sattılar. Biz ihracatçı olarak
kendi üretimimizi bir plan içinde
yapıyoruz. Devlelin yaparaadığı-
nı biz >-apmaya çalışıyomz. Baş-
ka türlü Batı pazanna girmenin
imkânı yok."
Üreticiler bölgesel deneme is-
tasyonlarının kurulmasını ve tan-
ma devletin gereken önemi göster-
mesini istiyor. Tanm politikasımn
gün geçilmeden belirlenip yaşama
geçirümesi gerektiğini savunuyor-
lar.
Seralara dalıyoruz. Her yan do-
mates, biber, patlıcan, salatalık.
DUnyanın en lezzetli acı biberi
Demre'de yetişiyormuş. Kumluca
yöresinde de aynı durum. Musta-
fa Yaşar, eşi, kardeşleri ile birlik-
te 10 dönüm yer ekmiş, işte hesa-
bı:
"Kira olarak 2.5 milyon. tlaca
7 milyon borcum var. Naylon 6
milyon. Giibre 1.5 milyon. Altı
kamyon hayvan gübresi 500 bin li-
radan 3 milyon. Odun soğuğa gö-
re değişiyor, en az 3 milyon gidi-
yor. Buntar ilk akla gelenler. Son-
ra aldığımızı boroı dagıtınca bir
baiuyonız, yalnızca doymuşuz o
kadar."
Sebze diyannda üretimi çoğun-
lukla karın tokluğuna çalışan ki-
racılann yaptığı söyleniyor. Miras
yoluyla bölunen topraklar, inşa-
atlara dönüşen seralar ve tuzlu
akan sular gelecek tehlikenin işa-
retleri. Sera alanlannın daralması, toprağın ise gittikçe verimsizleşmesi, meyve-sebze ürerimini tehdit ediyor.
C0MIX'İ YAKALAYINBüyükteknoloji, küçükrakamlarlasizin olabilir.
MEBIL güvencesiyle herkese COMIX Bilgisayar kampanyası
IBM XT uyumlu
640 K hattza
Türkçe "Hercules* ehran kjrtr
i sen 2 pjralel. 1 oyun pciu
1 % 1 2 M8 dtsfcet surucu
10' tferflu AT stılt klavye
14' Sryatı/Beyl/elırar?
MS-OOS 4 u Iştetım Sısterm
XT -1 konhgur»yornı
22 UB 40 ms »totrjfsk «T-lh
I9MAT
td 802B6 Mıhnnşlemcj 9'1SMH2
MB hafm
uıkce 'Hefcules* «•«»« İBfiı
sen 2 parjıel. 1 oyua pon»
> 1 2 M8 dısket 5urucii
ı I 44 M8 c sket stırucu
01 IJSlj AT kü^t
14" Sı/ifı/Bcjiz ekna
HS-DOS4» slei.m Sıslemı
AT • I hoıitıgurasyonu
Z2MB-. 40 «s sıtnlSıs»
COMIX3KSXBiigisarar
I8M AT uyuırna
l"HI«O3«6SX Mıkcoıslemcı I6J2" MH/
1 U8 tul'ii
Törlnt -Hecnıles" « n > kart
1 sen. i fiaratet. 1 ofun porlu
" « 1 2 MB dısfce! sunıcu
MS-O0S 4 ». ısletım Srale
18M Â7 JYJIUU
inîri 80386-25 MAroıslerocı
1 MB -Jfı^
Tjrkce 'Hercules' ekran ha'tı
s«rı. 2 pırairf t oytın porîu
t 1 2 M8 d-skei Sjf jtb
x 1 44 u e Dıshet surucu
4MB 2g rrc S3t»t rjrsk
01 lu$1uAT Uavye
USOOSı » lşiei<rT>5>slemı
Kampanya Süresi: 10 Mayıs - 31 Mayıs
Kampanyamız ımalatçı fımıa MEBİL LTD. ŞTİ. garantrsiyie T C. Merkez
Bankası'nın ılgılı teblığne uygun olarak yurütûlmektedır.
Kampanyaya Başvurma: Kat<ima formunu doidurarak seçtığınız bılgı-
sayann peşınatını Yapı ve Kredı Bankası Akay/Ankara Şutesi 1123-9
No'lu hesabına ya da Akbank Anafartalar/Ankara Şubeai 6428-7 No lu he-
sabına yatırınız. Katılma tormunu ve banka havale makbuzunun asiını
MataN Ltd. Şti E«at Cad. 15/6 06640 Ankara
adresne laaiimrtaotarak posttiayıoız Katılmaâa banka havale makbuzu-
nun tarfhı esas almacaktır Katılma formunuz adresımıze ulaştıktar hemen
sonra sozleşme ve senetler adresinıze gönderılecektır.Bu Dekjeterın larafı-
nrrdan «uafaro gerı gonderHmesıyte birlikte kampanyaya katılma ışlemıraz
tamamlanmış olacaktır
Sabtt Flyat Garantisi:
Katılma formunda belimlen urünlenn toplam fryatları ve ödeme koşulları hıç-
bır şekılde değışmıyecekiir
Teslimat Teslım ayındaki odeme tarıhınden once yaptlacaktır
BİLGİ İÇİN (4) 117 98 17 - 125 94 86
•İISİSAYAR
TİPİ
connn-ı
Ksd
N«
1
COMKXT-II 2
COMOAT-I
COMOUT-II
C0ÜB3MSI
oomnu-u
)
4
S
«
7TakaM
TnMiııızTnHııı
560.000
780,000
eao.ooo
1.100.000
1 450.000
2 300.000
Taküt
490 000
695 000
770 000
900.000
1.250.000
1,700 000
9Taktil
Agustos Tetllm
Peflnn
460.000
630.000
700.000
900.000
1 110.000
2 100.000
Tataiı
3SO0OO
54C0OO
600 000
700 m
98C0O0
1.300 000
Iiuktıl
Eyiûl Tattim
P^lnal
400 000
550.800
600,000
800 000
950.000
1 500.000
Tıtort
310 000
440 000
490 000
570 000
800 000
1.100 000
K.O.V.
Oahil
Toçfm
Fiyat
3.500,000
4.950.000
5,500.000"
6 500.00C
8 S5O.OO0
12 500.000
COMOI «İL6İSATIUI MMPANYASIMTILMA F0MIU
Bilgisayar Kod No Tafcsıt Adedı
A * SoyaA- .. .. . Tel- . . . . .
Adres
PosiaKodu . ' lll: ! • .
c
Asgari ücret
tartışması
başlıyor
ANKARA (Cumhariyet Baro-
so) — Asgari Ücret Tespit Komis-
yonu'nda asgari ücretin
arttırılması yöntenünde tartışrna
çıkması bekleniyor. Devlet Istatis-
tik Enstitüsü'nün son yaptığı
kentsel kesim hane halkı gelir ve
tüketim harcamaları anketinde,
besin içi harcama oramrun düş-
mesi, asgari ücretli işçi yararına
bir gelişim olarak kaydcdiliyor.
Türk-Iş, bu gelişim üzerine, hü-
kürnet ve işveren kesiminin gele-
neksel yöntemi bir yana bırakarak
enflasyon oranının doğrudan es-
ki rakama yansıtılarak yeni asgari
ücretin belirlenmesi yönıemine
karşı çAıyor.
Asgari Ücret Tespit Komisyo-
nu'nun geleneksel tavn, DlE'nin
kentsel kesim hane halkı gelir ve '
tüketim harcamaları anketinde
yer alan besin içi harcama oranı-
nın, günde 3 bin 500 kalorilik gı-
da alması gereken bir işçiye
uygulanmasıydı.
DlE'nin kentsel kesim hane
halkı gelir ve tüketim harcamaları
anketine göre yüzde 44 oramnda
olan besin içi harcamaları, 1987
yılında yine DtE tarafmdan yapı-
lan ankette yüzde 32'lere düştü.
İşçi yararına bu gelişme karşı-
sında, Asgari Ücret Tespit Komis-
yonu'nun hükümet ve işveren
kanadı, geleneksel besin içi ve dışı
harcamaları göz önüne alan bu
yöntemi geçen yıl bir yana bırak-
mıştı. Komisyonun hükümet ve
işveren kanadı, DtE tarafmdan
hesaplanan tüketici fiyatlan en-
deksi artış oranının (enflasyon
oranı) eski asgari ücrete uygulan-
masını kararlaştırdı. Bunun üze-
rine de gayri safi miUi hasıla artış
hızı da eklenerek yeni asgari üc-
ret belirlendi.
Çalışma
yasalannda
değişiklik
olacak nu?
ANKARA (Cumhuriyel Biiro-
SD) — Türk-lş'in, anayasa ve ça-
hşma yaşamına ilişkin yasalardaki
değişikliklerin kaderi bu hafta ay-
dınlığa kavuşacak. Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığı, yasa-
lar ile ilgili hazırlık yapmak için
TlSK'in görüşlerini bekliyor.
Türk-îş, konuyu bir kez de
Başbakan Yıldınm Akbolat ile
yapılması olası toplantıda günde-
me getirmeyi düşünüyor.
Türk-İş'in, Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanı tmren Ayknt'-
un başkanlığjnda, hükümet-TÎSK-
Türk-lş üçlü toplantısında, Bakan
Aykut'a yasa değişikliklerinin ger-
çekleşmesi için verdiği 1.5 aylık sü-
re tamamlandı. Çalışma ve Sosyal
Gü\«enlik Bakanlığı, TtSK'in, ana-
yasa ve yasa değişikliklerine iliş-
kin görüşlerinin kendisine iletil-
mesini bekliyor. TtSK'in, değişik-
lik örierilerini bildirmesinden son-
ra, yasaJara ilişkin bir değişiklik
taslağırun hazırlamp hazırlanma-
yacağı Çalışma ve Sosyal Güven-
lik Bakanı tmren Aykut'un vere-
ceği karara bağlı olacak. Ancak,
bir taslak hazırlanması halinde de,
bu taslağın Bakanlar Kurulu'ndan
gecip, tasan halinde TBMM'ye su-
nulnıası ve haziran başında yasa-
ma dönemine ara verecek olan
Meclis'te bu değişikliklerin yasa-
laşmasının zorluğundan söz edi-
liyor. Ayrıca, bu yıl Uluslararası
Çalışma Örgütü (1LO) Konferan-
sı'nda Türk-tş'in hükümeti fazla
sıkıştırmayacağı yönündeki ha-
berler de Bakan Aykut'un çalış-
malan ağırdan aldığı yolunda yo-
rumlara yol açıyor.