Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
9 NtSAN 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13
Kooperatiflere
değişiklik
• ANKARA (UBA) —
Tanm Satış Kooperatifi Ue
Tanm Satış Kooperatifleri
Birliği Anasözleşmesi,
Bakanlar Kurulu karanyla
değiştirildi. Değişikliğe göre
kooperatiflerin örnek
anasözleşmelerinin
hazırlanması görevi yeniden
Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı'na verilirken bu
konuda Ziraat Bankası ile
ziraat odalarının
görüşünün alınması esası
getirildi. Değişikliğe göre
bundan sonra Tanm Satış
Kooperatifleri'nin 1 milyar
lirayı aşan yatınmları için
Para Kredi Kurulu'ndan
izin almalan da gerecek.
Olçti aletleri
• ANKARA (ANKA) —
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı,
ölçü aletlerinden alınacak
muayene ve damgalama
ücretlerine yüzde 300*e
varan oranda zarn yaptı.
Bakanlığın Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe
giren kararına göre
akaryakıt sayaçlarının
muayene ve
damgalanmasında daha
önce 500 lira ile 10 bin lira
arasında değişmekte olan
ücret 2-30 bin liraya
çıkanldı.
SSCB'de
Silikon Vadisi
• SAN FRANCISCO
(AA) — Sovyetler Birliği ile
dünyanın en büyük
mühendislik ve inşaat
firmalarından Amerikan
scrmayeli Bechtel Grubu,
SSCB'nin başkenti
Moskova yakınlannda,
ABD'deki Silikon Vadisi'nin
bir benzerinin kurulması
için ön anlaşma imzaladı.
Merkezi San Francisco'da
bulunan Bechtel
Grubu'ndan yapılan
açıklamaya göre SSCB ile
fırma arasında imzalanan
ön anlaşmayla Moskova
yakınlanndaki araştırma
merkezi Troitsk'ın, yüksek
teknoloji merkezine
dönüştürülmesi için
fızibilite çalışmalanna
başlanması kararlaştınldı.
Gtineş enerjisi
• İSTANBUL (AA) —
Türkiye Güneş Enerjisi
Araştırma ve Geliştirme
Vakfı'nca, tarımda "reform
teknoloji" olarak nitelenen,
"güneş enerjisi şoklanmış
tohum" kullanımı için
çalışmalara başlandığı
bildirildi. Vakıf Genel
Sekreteri Ahmet Vatansever,
projenin uygulanması
amacıyla Azerbaycan'da
Bakü Genetik Enstitüsü ile
işbirliği yapıldığım bildirdi.
Vatansever, son 30 yıldır
bitkiler üzerinde yapılan
çalışmalar sonucu, doğadan
gelen güneş ışınlarının
konsantre edilerek bitki
cinsine göre değişen
dozlarda, tohum, fide,
yumru ve polenler üzerine
şok yapılarak genetikte
değişiklik sağlandığını
söyledi.
Söksa'dan
% 100 temettti
• Ekonomi Senisi —
lstanbul Menkul Kıymetler
Borsası'nın ikinci pazarında
işlem gören Söksa'nm 1989
yılı için yüzde 100 temettü
dağıtacağı açıklandı. 21
Nisan 1990 tarihinde
yapılacak genel kurula
götürülecek teklife göre
aynca ortaklara bire bir
bedelsiz hisse dağıtılacak.
Yüksek Denetleme Kurulu'nun raponu
Ozelleştirme fiyaskosu
TKKOİ hakkındaki Yüksek Denetleme Kurulu
raporunda, 1985 yılında uygulamaya başlanan
"yarım kalmış tesislerin özelleştirilmesi"
projesinin başarısızlıkla sonuçlandığı belirtildi.
Ekonomi Servisi — Toplu Ko- Tesis 1985 yılında ilk uç yılı öde-
nut ve Kamu Ortakh|ı tdaresi'nin
1988 yılı faaliyetlerini ele alan
Yüksek Denetleme Kurulu rapo-
runda, özellikle TKKOl'nin 1985
yılında uygulamaya giriştiği "yn-
nm kalmış tesislerin özeUeştiril-
mesi" projesinin başanlı sonuçlar
vermediği belirtildi. "Yanm kal-
mış şirketlerin" özel sektöre dev-
ri, ilk ozelleştirme uygulamalann-
dan biriydi. Buna göre yanm te-
sisleri satın alan şirketler, karşılı-
ğım 5-10 yıl arasmda vadelerle
ödeyecek, tesisler de tamamlana-
caktı. Ancak söz konusu şirketler
TKKOt'ye olan borçlannı zama-
nında ödemediği gibi aldıkları te-
sisleri de tamamlayamadılar.
ANKA Ajansı'nın verdiği bilgi-
ye göre yanm kalmış tesislerin
özelleştirilmesiyle ilgili en ilgi çe-
kici olay, Iğdır Pamuklu Dokuma
Sanayii'nin başına gelenler oldu.
mesiz 9 yıl vadeyle Aras Tekstil
Anonim Şirketi'ne satıldı. Ka-
mu kaynaklarıyla tamamlanması
"yanlış" bulunduğu için satüan te-
sisı alan Aras Tekstil, bir süre son-
ra TKKOl'ye başvurarak kredi is-
tedi. Bankalann, garanti vermesi-
ne rağmen, idare, Kamu Ortaklı-
ğı Fonu'ndan şirkete geri donüş
garantisi olmayan işletme kredisi
açtı. Ardmdan yine geri dönüş ga-
rantisi aranmadan aynı şirkete 4
milyar lira yatırım kredisi kullan-
dırıldı. Şirketin Etibank'a olan 4
milyar liralık borcu TKKOİ tara-
fından ödendi. Bu parayla idare
daha once 3 milyar liraya sattığı
tesisin yüzde 44'üne ortak oldu.
Aras Tekstil, 9 milyar lira olan şir-
ket sermayesinin kendi payına dü-
şen 5 milyar lirasını ödemeye ya-
naşmadı. Dört yıl içerisinde şirke-
te toplam 15 milyar liralık kamu
kaynağı kullandınldı. Satış sözleş-
mesine göre 22 Nisan 1986'da
Aras Tekstil'in tesisleri tamamla-
yıp işletmeye açması gerekirken
aradan geçen 4 yülık süreye rağ-
men tesisin tamamlanıp üretime
açılmadığı belirlendi.
Tortum Yünlü Sanayii tesisleri-
ni 10 yıl vadeli olarak 3 milyar li-
raya satın alan Oskar tnşaat Şir-
keti'ne de satıştan sonra 5.6 mil-
yar liralık geri dönüş garantisi bu-
lunmayan yatırım kredisi kullan-
dınldı. Şirket, yarım kalmış tesisi
zamanında tamamlayamadığı gi-
bi Yüksek Denetleme Kurulu uz-
manlanmn belirlemesine göre ge-
çen yıl yatınm çalışmalarını tu-
müyle durdurdu. Oskar tnşaat
Şirketi yetkilileri de diğer şirket-
ler gibi ne tesisin bedelini ne de al-
dıkları yatırım kredilerinin geri
ödemelerini yaptı. Aynca, şirket
yetküilerinin, Toplu Konut ve Ka-
mu Ortaklığı Idaresi adına sahte
belge düzenledikleri, idarenin ev-
raklannda tahrifat yaptıkları da
belirlendi.
Yüksek Denetleme Kurulu ra-
porunda 1985 yılında satışı yapı-
lan yanm kalmış tesisleri alanlarla
Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı
İdaresi arasmda yapılan sözleşme-
lere, "tesislerin i$l»tme\e alınma-
sı, aksi Ukdirde tesisin yapılan ila-
ve yatınmlarla birlikle geri alına-
eağV esası konulduğu, ancak hiç-
bir tesis zamanında işletmeye alın-
madığj halde, idarenin tesisleri ge-
ri alma yoluna gitmediği belirtil-
di.
Raporda, "Tesislerin bemen
hepsinde, sörieşme Ue taahhut edi-
len sürelerde yatmmların bilirile-
medigi tespit edilmiştir. Bu tesis-
lerin bazılarının ise tamamlanıp
işletmeye alınması mevcut durum-
dan anlaşıldığj uzere miımkun gö-
rulmemektedir. Aynca idarenin de
bu tesislerin işletmeye açılabUmesi
için ısrarlı bir gayretinin olmadı-
ğı anlaşılmışlır" denildi.
Raporda, TKKOl'nin yarım
kalmış tesis satışlan ile ilgili poli-
tika ve uygulamalarının gözden
geçirilerek yeniden tespit edilme-
si ve bu tesislerin geleceğinin be-
lirlenmesi istendi.
Batı'dan Doğu'ya mağaza akuu
Ekooomi Servisi — Doğu Av-
nıpa'da surekli artış gösteren tü-
ketim maddeleri talebini karşıla-
mak ve boş vitrinleri kendi ürün-
leriyle doldurmak isteyen Batılı
satış mağazalan zincirleri birbiri
ardına bu ülkelerde şube açıyor-
lar. Doğu Avrupa vatandaşlarının
cüzdanlarındaki paralan gözleri-
ne kestiren Batılı fırmalar, Doğu
Avrupa'da tüketimin Batılı ülke-
lerin seviyesine getirilebilmesi için
bu ülkelerdeki mevcut tüketim
malı miktannın üç ya da beş ka-
una çıkanlması gerektiğini hesap-
lıyorlar.
The Economist dergisinde çı-
kan bir yazıda, Doğu Avrupa va-
tandaşlannın tüketim mallannın
yetersizliğı nedeniyle cüzdanlan-
nı şişiren paralann Batılı satış ma-
ğazalan zincirlerinin iştahını ka-
barttığı ve bu zincirlerin Doğu Av-
rupa sınırlan içerisinde kendıleri-
ne yeni bir pazar yarattıkları be-
lirtiliyor.
Ancak Doğulular'daki bu tüke-
tim açlığını doyurabilmek için
aşılması gereken pek çok sorun
bulunuyor. Doğu üikelerinde pa-
zarlama, reklamcüık, promosyon,
Doğu Avrupa'daki Batı ürünleri
İfce
Sovyetier
Birliği
GıtfafLokanta
Asko (B Almanya)
McDonaid's (ABO)
Pepsı Co (A6D)
Atfa Beta (Yunanıstan)
Goodys (Yunanıstan)
K«ıMcsij«ı/Ay*kabı EMrtrik/Ftt^rat
Oueiie ıB Aımanya) Hertangc (Avusturya)
Saiamander (B.Aimanya) Eastman Kodak (ABO)
Alain Manouıkan (Fransa) Computeriand (ABD)
Cristarı Dior (Fransa)
Banetton (Italya)
eioomsıgdale's.(ABO)
Alptıagraprucs (IngjRere)
ftea (isveç)
Sarup {Brezlfya)
Pukeva (Finlandıya
Macarıstan Asko (B Almanya)
VVrener Hoîdıngs
(Avusturya)
McDonakTs (ABD) .
Burger King (ingıltere)
NesBe (isviçre)
Adidas (B. Almanya) Sıemens (B. Aiınanya) Hertıe (B. Almanya)
Que»e (B. Almanya)
Levi SUauss (ABO)
La ftedoute (Fransa)
Benetton (Italya)
Herlango (Avusturys)
Nteöemneyer (Avusturya)
Ptiıltps (Avuslu'ya)
Sony (Japonya)
Aventı (Avusturya)
INKU (Avusturya)
Jufius Mwıl (Avusturya)
kea (Isvec)
Bulganstan Asko (B. Almanya) uuelie (6. Almanya)
Santfra (ttatya>
Lee Cooper Cngiftere)
Ctaoudatos (Yunanistan)
Potonya Jufius Metnl (Avusturya)
Lecierc (Fransa)
Puma (B. Almanya)
Oueıie (B Almanya)
Benetton (Itarya)
Hertie (B Almanya)
Ikea (İsveç)
Affl (Fransa)
Çekostovakya Ju)ws Meînl (Avuîturya) Bata (Isvtçre)
bilgisayarlı stok kontrolü, etkin
bir dağıtım ağı bulunmaması, bu-
ralarda t'aaliyet gösteren özel ma-
ğazalar için önemli engeller oluş-
turuyor.
Batılı unlü mağaza zincirleri,
daha çok Sovyetler Birliği ve Ma-
caristan'ı tercih ediyor. Pek çok
büyük fırma, bu iki ülkede şube
açmak, ortaklık kurmak üzere sı-
rada bekliyor.
Macaristan'da şu anda mağaza-
lann üçte biri, "özel sektöre" ait.
Toplam satışlann yüzde 10'u da
bu mağazalarda yapılıyor.
Ancak bu büyük fırmalar, Do-
ğu üikelerinde faaliyete geçmek
için McDonald örneğinde görül-
düğü gibi büyük çaba harcamak
zorundalar. Moskova'da bir şubesi
olan McDonald, Sovyetler Birli-
ği'ne girebilmek için tam 14 yıl uğ-
raşmış, 50 milyon dolar harcamak
zorunda kalmıştı.
Fabrikaya haciz, işçiye
MERİH AK
İZMİR — Borçları nedeniyle
bir fabrikaya daha haciz konuldu,
işçiler ise "süresiz izne" çıkanldı.
2 aydır işçilerine maaş veremeyen
Neri Giyim Sanayii'ne borçlan ne-
deniyle haciz geldi. Haciz kararı
çıkartan Tütiinbank, işyerinde bu-
lunan makinelere el koyarken iş-
çilerin de mahkemeye başvurarak
toplam 2.5 milyar liralık alacak-
lan için haciz işlemlerinden pay-
lanm istediği öğrenildi.
tşçilerin avukatı Meün Parlak,
şu anda Neri Giyim Sanayii'nden
yaklaşık 2.5 milyar liralık alacak-
ları olduğunu söyledi. Parlak,
Bayraklı'daki fabrikada 350, Ma-
nisa'da da 100 işçinin bulunduğu-
nu belirterek "Para musluklan 1ta-
panınca 2 aydır işçilerin maaşla-
n, bunun yanında bankalara olan
borçlar ödenemedi. lsçi arkadaş-
lanmızın >-aklaşık olarak 2.5 mil-
var lira alacakları var. Bunun için
1$ Mahkemesi'ne başvurduk. İşçi
arkadaşlanmızın hakkını almak
için çalışıyoruz. Bir bankanın al-
dıgı ihti)-ati haci/ karannı mahke-
meye götüriip biz de pa> isle>e-
ceğiz" dedi.
Tütünbank, Neri işletmelerinin
kendilerine olan borçları nedeni
ile fabrikaya gelerek ihtiyati haciz
karannı "uyguladı. Fabrikadaki
Anadolu,
Erdemir
hisseleriyle
ÎMKB'de
Ekonomi Servisi — Bugün Er-
demir hisselerinin tş Bankası şu-
belerinde satışıyla Anadolu, lstan-
bul Menkul Kıymetier Borsası'na
giriyor. Erdemir hisseleri tş Ban-
kası'nın Türkiye çapında bilgisa-
yar ağıyla donatılmış yaklaşık 500
şubesinde satışa çıkanlıyor. Bir
Erdemir hissesi 11 bin 75Oliradan
satılacak.
Yatırımcılar en az 235 bin lira-
bk bir kupür alabilecekler. Bir ku-
pür, 20 hisseyi banndınyor. Satış-
larda üst sınır ise 10 milyonlira
olacak.
Erdemir hisseleri, hafta sonunu
12 bin 250 liradan kapatnuştı. An-
cak bugun bankalarda satılan his-
seler 1989 temettü kuponunu içer-
mediklerinden, bundan doğan 500
liralık fark düşüldü ve fiyat 11 bin
750 lira olarak belirlendi.
Hisselerin satışı bugün ve yarın
sürecek. Daha sonra hiçbir talep
karşılanmayacak. lste>'en yatırım-
cılar, aldıkları hisse senetleri için
bankanın saklama hizmetlerinden
yararlanabilecekler. Saklama hiz-
meli için yatırımalardan hisse se-
netlerinin nominal değerlerine gö-
re 2 milyon liraya kadar olan kıs-
mından 150 bin lira ve Banka ve
Sigorta Muameleleri Vergisi, aşan
kısmı için ise yüzde 3 oranında
saklama ücreti alınacak.
Erdemir'den sonraki ikinci hal-
ka satış işlemi, 16-17 nisanda Çu-
kurova Elektrik ve Kepez Elek-
trik'le devam edecek.
USAŞ
için hukuk
kavgası
ANKARA (Cnmhuriyet Böro-
su) — Uçak Servisi Anonim Şir-
keti'nin (USAŞ) yüzde yetmiş his-
sesinin SAS Service Partner'a sa-
tışının Ankara 6. İdare Mahke-
mesi'nde iptal edihnesi karan hu-
kukçular arasında tartışmalara yol
açtı. USAŞ'ın avukatı Prof Dr.
Yahya Zabunoğlu, "Sad? işlemi-
nin özel hnkok alanına girdigini"
belirterek "iptal karannın bu ne-
denle oygulanamaj'acağını'' bildir-
di. A.Ü. Hukuk Fakultesi öğretim
üyelerinden Yıldırım Uler, "İptal
karannın, bu tiir satış işlemlerinin
tümu açısından çok mukemmel
vazılmış bir karar olduğunu" söy-
ledi. Zabunoğlu'nun "karar
uygHİanmaz" sözlerini eleştiren
Uler, "Bir buknk adamı böjle soz-
ler söyleytmez. Cezalandınlması
için Ankara Barosu'na baş-
vuracagım" dedi.
6. İdare Mahkemesi, USAŞ'ın
hisselerinin blok halindeki satışı-
nı Yüksek Planlama Kurulu'nun
54 sayılı karanndaki "özelleştir-
mede hisselerin öncelikle çalışan-
lara ve çevre halkına satılması"
maddesine aykırı olduğu gerekçe-
siyle iptal etmişti. Prof. Dr. Yah-
ya Zabunoğlu, "tptal edilen kara-
nn raahiyeti tartışmalı. Mahkeme
bunun bir idari karar olduğunu
soylüyor, biz degil diyoruz. Kaldı
ki idari bir karar olsa bile daha
sonraki satış işlemi özel hukuk
alanına girer. Bu nedenle de mah-
keme karan uygulanamaz" dedi.
Zabunoğlu şöyle konuştu:
"Bu, bir disiplin işlemi ya da bir
kamnlaştırma değil. Vani idare
hukuku alanında karşımıza çıkan
klasik bir olay degil. Dünyada ve
bizde çok yeni. Bir noktadan son-
ra ben bu işin özel hukuk alanın-
da kaldığına inanıyorum. Bundan
sonrasına Damştay karar vere-
cek."
Tütunbank'ın haciz koydurduğu Neri Giyim Sanayii'nin işçilerine de 2.5 milyar borcu bulunuyor.
makinelere el koyan yetkililer,
kamyonlarla makineleri taşıdılar.
Konu hakkında bilgi veren işve-
ren vekili Ergun Bademci, piyasa-
ya şu anda 9 milyar lira borçlan
olduğunu söyledi. Baderr.ci, "An-
cak 9 milyar liraya yakın da raal
varitğınuz var. Bu, hemen bemen
borçlann hepsini karşılıyor. Dışa-
nıian kredi gelmeyince zor du-
nımda kaldık. Bu yiizden bir sü-
re işlerimizi surdürmeye çalıştık.
SAYIN DOKTOR ve ECZACILARA
Geniş spektrumlu semi-sentetik penisilin
alfoxil(1000 mg amoksisilin sodyum)
enjektabl flakon
4cc eriticisi ile birlikte
19
İİHİZMETİNİZE SUNULMUŞTUR
ABFAR
İLAÇ SAN. ve TİC. A.Ş.
EKONOMİ NOTLARI
OSMAN ULAGAY
Konvertibilite ve Şantaj
Masal ekonomisi dünyasında yaşamaya devam ediyoruz.
Devlet Bakanı Sayın Güneş Taner, Türkiye'nin konvertibilite-
ye geçerek tarihinin en büyük ekonomik devrimini yaptığını söy-
lüyor TV haberlerinde.
Ertesi gün, Sayın Cumhurbaşkanı Özal, Kenan Mortan'ın
TV2'deki 'Gün ve Ekonomi' programında Türkiye ekonomisinin
çok iyi durumda olduğunu, enflasyon dışında eleştirilecek tara-
fı bulunmadığını soylüyor.
Masal ekonomisi dünyasında yaşamak isteyenler için Sayın
Özal ve Sayın Taner son derece uyumlu bir çift oluşturuyorlar.
Bu çifti dinleyin, Türkiye ekonomisiyle ilgili bütün kaygılarınızın
dağıldığını, solmuş benzinize taze kan geldiğini görebilirsiniz.
Efendim, Türkiye geçen yıl milli gelır artışı bakımından son
otuz yılın en kötü sonuçlanndan birini elde etmiş, kişi başına
milli gelir artmamış, azalmış. Ortalama Türk insanı yoksullaş-
mış. Masal ekonomisi dünyasında yaşayanlar için önemli değil.
Efendim, Türkıye'de yatırımlar durmuş, özellikle sanayi kesi-
minde büyük bir yatırım duraklaması yaşanmış, önemli değil.
Efendim, işsizlik azalmamış. artmış, geleceğin işsizler ordu-
su için hiçbir şey yapılmamış, önemli değil.
Efendim, medar-ı iftiharımız ihracat yerinde saymış, buna kar-
şılık ithalatımız artmış ve dış ticaret açığımız son dokuz yılın re-
korunu kırmış, bu da önemli değil.
Masal ekonomisi dünyasının yaratıcıları için önemli olan tek
bir şey var: Türkiye'ye döviz gelmesı. Doviz gelsin de nasıl ge-
lirse gelsin. Bu döviz akışı sürdüğü sürece dış ticaret açığının
önemsenmemesı mümkün, ekonomik faaliyetin belli bir düzey-
de sürdürülmesi de mümkün, Merkez Bankası'nın para progra-
mının sürdürülmesi de.
Pekiyi bu döviz akışının sürmesi nasıl sağlanmış?
1989daduraklayan ihracat gelirlerıni ve sınırlı bir artış göste-
ren turizm gelirlerini bir kenara bırakırsak geçen yıl Türkıye'de
yaşanan döviz bolluğu, kur ve faizler arasında oluşan avantaj-
dan yararlanmak üzere Türkiye'ye akan kısa vadeli 'sıcak para'
ya da sermaye hareketinden kaynaklanmış. Bu olguyu geçen
yaz ortasından ben gözlüyor ve söylüyoruz.
Bu para hareketinin gerçekleşmesinde önem taşıyan nokta-
lardan bin de konvertibilıte Geçici bir faiz ve kur avantajından
yararlanarak parasını Türkiye'ye getiren kimse bu parayı söz ko-
nusu avantajın kaybolduğu anda'geri çıkartabileceğine inanır-
sa bu işe girişebilir. Konvertibiliteye geçiş bu bakımdan çok
önemli. Sizin ülkanizdekı enflasyon yüzde 60-70'lerdeyken siz
faizlerinizı bu enflasyon oranına göre ayarlar, buna karşılık pa-
ranızın değer kaybını enflasyon oranı yılda yüzde 5 olan ülkele-
rin parasına -örneğın ABD Doları'na ya da Alman Markı'na karsı-
yüzde 30'larda tutabilirseniz, dışardaki paranın sahibi için bü-
yük bir avantaj yaratmış olursunuz. Bu adam parasını dilediği
anda yeniden dövize çevirerek geri götürebileceğini de bilirse
bu parayı Türkiye'ye getirır. Sız de koşullann değiştiği anda her
an geri gıdebılecek olan bu parayı güvenerek konvertibilite ilan
eder ve şişinebilirsiniz.
Şimdi bir an için koşullann değiştiğini, örneğin yeni Maliye
Bakanı Sayın Kahveci'nin ısrarla vurguladığı gibi ekonomik bü-
yümenin hızlandığını, bu nedenle döviz talebinin tırmandığını,
bu arada ülkedeki polıtik belirsizlığin arttığını ve Türkiye'ye pa-
ra kaydıran para sahipterinin paralarını geri çekmeye karar ver-
diklerini düşünelim. O zaman ne olacak?
Konvertibiliteye geçtiğinizi de ilan ettiğinıze göre ya büyük bir
sermaye kaçışı olayının yaşanmasına göz yumacaksınız. Para-
nızın değeri, devalüasyonun enflasyonun altında kaldığı döne-
mm acısını çıkartacak şekilde hızla düşecek. Ekonominizden bü-
yük bir kaynak erozyonu olacak: enflasyon, barajları yıkarak tır-
manacak; tam bir kaos ortamına girilecek.
Ya da bu sermaye kacışını önlemek için söz konusu para sa-
hıplerine her türlü tavizi vermeye razı olacaksınız. Faizleri anor-
mal düzeylere tırmandırarak, ekonominizi yeniden cendereye
sokmayı göze alarak bu sermaye kacışını önlemeye çalışacak-
sınız*
Türkiye, döviz girdilerinin giderek artan bir bölümünü ihracat
ve turizm gibi gerçek döviz gelirleri yerine bu gibi sıcak para
hareketlerıyle sağlamaya yöneldiği sürece bu paraya hükmeden-
lerin kararlarına teslim olmaya hazır ve her türlü şantaja açık bir
ülke haline gelecektir. Bu şantaj olanağım, "Yurtdışında para-
sal kaynağa sahip olanları ancak ben ikna edebilirim, onlar an-
cak benim sözümü dınlerler" diyecek bir iktidar da kullanabilir.
Konvertibiliteye geçişin kısa dönemdeki en önemli etkisi bu
tür şantajlara elverışli ortamı hazırlaması olaıcaktır.
DÖVİZ KURLARI
Dövizin
Cinsi
1 ABD Doları
1 B Alman Markı
1 Avustralya Dolan
1 Avusturya Şilıni
1 Belcıka Frangı
1 Danımarka Kronu
1 Rn Markkası
1 Fransız Frangı
1 Hollanda Florini
1 isviçre Frangı
100 Italyan Lirefi
1 Japon Yeni
1 Kuveyt Dinan
1 Sterlin
Döviz
Alış
2493.00
1469 50
1913.39
209 50
71.17
385.11
622 70
437.37
1305.92
1664.77
200.06
15.84
8491.15
4087.28
Döviz
Satış
2498.00
1472.44
1917.22
209.92
71.31
385.88
623.95
438.25
1308.54
1668.11
200.48
15.87
8508.17
4095.47
9RİSM1990
Efektıf
Alış
2490.51
1468.03
1880.86
209.29
69.96
381.26
612.11
436.93
1304.61
1663.11
196.68
15.68
8346.80
4083.19
Efektıf
Satış
2505.49
1476.86
1922 97
210.55
71.52
387.04
625.82
439.56
1312.47
1673.11
201.08
15.92
8533 69
4107.76
ama başanlı obunadık. Borcumuz
olan herkese paralan verilecektir"
diye konuştu.
Fabrikanın faaliyetini durdur-
ması nedeniyle işçilere süresiz izin
verildiği bildirildi.
TISK Genel Sekreteri:
"Emekliler
ikiye
aynlmaınalı"
ANKARA (UBA) — Türkiye
tşveTen Sendikalan Konfederasyo-
nu (TİSK) Genel Sekreteri Kubi-
lay Atasayar, emeklilerin "süper-
gayri süper" diye ayrılmasımn
yanlış olduğunu söyledi. Atasayar,
emekli aylıklannın günümüz ko-
şullarına uygun hale getirilmesi-
ni istedi.
TİSK Genel Sekreteri Kubilay
Atasayar, Çalışma ve Sosyal Gü-
venlik Bakanlığı'mn isteği üzeri-
ne görüşlerinin bakaniık yetkilile-
rine iletildiğini bildirdi.
Sigorta konusunun politikaya
kesinlikle alet edilmemesini iste-
yen TlSK Genel Sekreteri Kubilay
Atasayar, yeni yasal düzenlemeler
yapılırken şu ilkelere bağlı kalın-
masını istedi:
"Emekliler arasındaki aynm
kaldınlmalıdır. Emeklilerin süper
ve süper olma>anlar diye iki ka-
tegoriye aynlması fevkalade yan-
lışür. Emekli aylıklan güniin şart-
lanna uygun hale getirilmeHdir.
Bugün emeklilere odenen aylıklar
giıniin şartlannın gerisinde kal-
mıştır. Getirilecek statü devamlı-
lık arz etmelidir. SSK'ya tabi iş-
çilerin emekliliklerini düzenleyen
kanun maddelerinin sık sık degiş-
mesi bu kuruluşun yozlaşmasına
yol açmaktadır. Getirilecek statü-
nün devamlılık arz etmesi emek-
liler arasmda eşiüik de sağtayacak-
tır."
BANKING POSITIONS AVAILABLE
DEMİRBANK TA.Ş. IS RECRUUING ASSISTANT
AUDITORS TO BE TRAINEDIN THE FOREIGN
EXCHANGE. SECURITIES, MARKETING,AND
AUDIT DEPARTMENTS.
Candidates should comply with the follovving
requirements:
• Four years' degree in Economics,
Management, Finance, or Law from a university
or academy in Turkey or abroad.
• Excellent command of vvritten and spoken
English.
• T.C. citizenship.
• Maximum age 30.
• For male candidates, no military service
obligations.
• Compliance with general health requirements.
Written examinations will be held in İstanbul on
May 12, 1990 at 9:00 A.M. and will cover
English langauge and professional skills.
Süccessftıl candidates will be called for an
interview at a later date.
Further information can be obtained from Teftiş
Kurulu Başkanhğı, Gazeteci Erol Dernek Sokak
13/A, Galatasaray, İSTANBUL, or from
Beşiktaş, İstanbul, Kadıköy, Karaköy,
Mecidiyekoy, Merkez, Merter, Adana, Ankara,
Bursa and İzmir Branches.
DEMİRBANK T.A.S.