Katalog

CUMHURİYET/14 DIŞ HABERLER 13 MART1990 SOVYETLER BİRLİĞÎ Gorbaçov'un Litvanya çıkmazıSovyet lideri, Litvanya'mn bağımsızlık ilan etmesinin "kaygı verici" olduğunu söyledi. ABD, Moskova'dan Litvanya halkının iradesine saygı göstermesini istedi. Fransa bağımsızhk ilanını kabul ettiğini açıkladı. Dış Haberler Servisi — Sovyet lideri Mi- hail Gorbaçov Litvanya Cumhuriyeti'nin öDceki gece bağunsızhk ilan etmesini "kaygı verid bir geüşme" olarak niteledi. SSCB Dı- şişleri Bakanlığı sözcüsü Gennadi Gerasi- mov, Litvanya'nın karannın "vahim sonuçlır" yaratabileceğini belirtti. Litvan- ya, bağunsızlığının Baulı ulkefcr tarafından tanınması için çağnda bulundu. ABD, Mos- kova'dan Litvanya halkının iradesine saygı göstermesini istedi. Polonya'da Dayanışma lideri Lech VVaiesa ise, Litvanya'nın kararı- nı memnunlukla karşıladı. AP'nin haberine göre Litvanya'nın ba- ğunsızlık ilanını "kaygı verici bir gelişmc" olarak niteleyen Gorbaçov, cumhuriyetin SSCB'den aynlmasını engellemek için ha- rekete geçeceğine ilişkin bir imada bulun- madı. Dün sabah Moskova'da toplanan Halk Temsilcüeri Kongresi'nde açjlış k o nuşmasını yapan Mihail Gorbaçov, "Lit- KRONOLOJt Litvanya'nın son 70 yılıDış Haberler Servisi — 11 mart giinü ta- rihi bir karar alarak SSCB'den bagımsızlı- ğını ilan eden Litvanya'yı bugünlere geti- ren önemli etaplar şöyle sıralanıyor. 1918 — Alman ordusu, 1914-15 yıllann- da işgal ettiği Litvanya'dan çekildi. Litvan- ya, Moskova ile federasyon şeklinde bağım- sızlık ilan etri. 1919 — Milliyetçi Litvanyalılar, Polon- yalılar ve Almanlann işbirliğiyle hükürnet devrildi ve demokratik bir cumhuriyet ku- ruldu. 1939 — SSCB, Nazi Almanyası ile sal- dırmazlık paktı imzaladı. Molotov- Ribbemrop Anlaşması'na göre üç Baltık cumhuriyeti Sovyet hâkimiyetine girdi. 1940 — SSCB, Litvanya, Estonya ve Le- tonya'yı ilhak etti. 1989: 20 Eyjül — Litvanya basını, bağımsız olacak Litvanya Komünist Partisi'nin prog- ramını yayımladı. 22 Eylül — Litvanya Parlamentosu, eko- nomik özerklik içeren bir karar tasarısını onayladı. 4 Kasım — Parlamento, Litvanya vatan- daşlığını içeren bir yasayı onayladı. 20 Kasım ~ SSCB Yüksek Sovyet'i, cumhuriyetlerin ekonomik özerklikleri ile ilgili yasa tasanlarrm reddetti. 23 Kasım — Litvanya Parlamentosu, bü- tün milliyetlere hak eşitliği ilkesinı onayla- dı. 7 Aralık — Litvanya Yüksek Sovyeti, Komünist Parti'ye öncü rolü veren anaya- samn 6. maddesini iptal etti. 20 Aralık — Litvanya Komünist Parti- si, SSCB Komünist Partisi'nden bağımsız olduğunu içeren karar tasarısını kabul et- ti. 26 Aralık — Gorbaçov, Merkez Komi- tesi'nin Litvanya ile ilgili otunımunda, "Litvanya Komünist Partisi'nin bağımsız- lık kararı yasadışıdır" dedi. 29 Aralık — Litvanya'da, Moskova'dan bağımsız Litvanya Komünist Partisi'nin ve Litvanya Demokrat Partisi'nin tescil edil- mesi ile çok partili siyasi sisteme geçildi. 1990: 11-13 Ocak — Gorbaçov, Litvanya'ya gitti. Gorbaçov'u başkent Vilnius'ta karşı- layan yaklaşık 300 bin kişi "özgürlük, öz- gurlük, Litvanya hür olacaktır" seklinde sloganlar atıyorlardı. 15 Ocak — Bağımsız Litvanya Komünist Partisi'nin Birinci Sekreteri Algirdas Bra- zauskas, Litvanya Parlamentosu tarafından devlet başkanlığına seçildi. 17 Ocak — Bağımsız Litvanya Komünist Partisi Merkez Komitesi, "demokratik ve hür Litvanya devleti kurulmasını" hedef olarak belirledi. 7 Şubat — Litvanya Parlamentosu, Lit- vanya'nın 1940 yüında SSCB'ye ilhakını ya- sadışı ilan etti. SSCB Komünist Partisi Mer- kez Komitesi, Litvanya KP'sinin bağımsız- lık ilanını kınadı. 11 Mart — Litvanya Parlamentosu, ba- ğımsızlık ilanını kabul etti. vanva'dan gelen haberler kaygı vericidir. Hem Litvanya'yı hem de Sovyetler Birli- gi'ni etkileyecek muazzam kararlar almmakladır" dedi. Gorbaçov, Litvanya Yüksek Sovyeü'nin (parlamento) önceki ge- ce aldığı bağımsızlık kararı ile ilgili olarak ayrıntılarm henüz Moskova'ya ulaşmadı- ğını söyledi. Kongrede ilk adım olarak Lit- vanya'nın karanyla ilgili gerekli inceleme- leri yapacak bir komisyon kurulması karar- laştınldı. Litvanya Yüksek Sovyeti önceki gece yaptığı toplantıda 0'a karşı 124 oyla ülke- nin 'hükümran' olduğunu kararlaştırmış- tı. Oylamada 6 milletvekili çekimser kalmış- tı. Yüksek Sovyet aynca cumhuriyetin dev- let başkanlığına SSCB tarihinde ilk kez ko- münist olmayan bir yetkiliyi seçmişti. Ye- ni Devlet Başkanı Prof. ViUutas Landsber- ger milliyetçi SAJUDİS örgütüntln lideri. Yüksek Sovyet önceki gece aldığı bir baş- ka kararla da ulke adının Litvanya Cum- huriyeti olmasına karar vererek 'SovyeJ' ve 'Sosyalist' sözcüklerini kaldırdı. SSCB Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Gen- nadi Gerasimov, 'çok vahim' sonuçlar ya- ratabıleceğini söylediği Litvanya'nın bağım- sızlık ilanının Moskova'yı kaygılandırdığı- nı, Litvanya'nın bağımsızlık ilanına dıştan verilecek siyasi desteği ise 'içişlerine müdahaie' sayacaklarıru söyledi. Gerasimov, dün düzenlediği olağan ba- sın toplantısında, kendisinin hiç değjnme- mesine karşın, gazetecilerin ısrarlı soruları üzerine yaptığı bir açıklamada Litvanya'nın bağımsızlık karannın yalruzca Sovyetler Bir- liği için değil. Batılı ülkeler için de Hukuki' bir sorun yaratmış olduğunu savundu. ABD'nin tepkisi Mihail Gorbaçov'u iktidara gelmesinden bu yana en zor durumda bırakan Litvan- ya'nın karanna ilk tepki ABD'den geldi. Ajansların ve CNN televizyonunun ha- berlerine göre ABD, Sovyetler'den Litvan- ya haJkının iradesine saygı göstermesini is- tedi. Beyaz Saray, Moskova ile Litvanya arasındaki sorunun barışçı biçimde çözüm- leneceğini umut ettiğini ve tek çözüm yo- lunun da bu olduğunu belirtti. AA'ya gö- re Beyaz Saray Sözçüsü Martin Fitzwater önceki gece yaptığı acıklamada, "Birleşik Devletler, Sovyet hukümetinden, Litvanya yurttaslannın iradesine saygı göslermesini istemektedir" dedi. ABD'nin, Baltık halklarının, kendi ka- derini tayin etme haklannı eskiden beri des- teklediğini belirten Fitzwater, ülkedeki tüm siyasi partilerin, şiddet yoluna basvurmak- tan veya şiddeti teşvik edecek adımlar at- maktan da kaçınmalan gereküğini kaydetti. Sovyet hukümetinden, Litvanya hükü- meti ile yapıa nitelikte görüşmelere acilen başlamlması yönünde görüş beyan etmesi- ni isteyen Fitzwater, Litvanya yönetimin- den de ülkesindeki azınlık nufusunun sa- hip olduğu hakları gözardı etmemesini is- tedi. • Polonya Dayanışma Sendikası lideri Lecb Walesa, SSCB'nin Baltık Denizi kıyı- sındaki cumhuriyetlerinden Litvanya'nın bağımsızlık kararı almasını memnuniyetle karşıladığını söyledi. VValesa, Litvanya'nın Yüksek Sovyet binasının önünde yapılan flamalı pankartlı gösteride, Lirvanyalılar, Sovyetler Biıiigi'ne 'elveda' dediler. MOGOLISTAN Politbüro istifa ettiDOĞU BERLİN (Ajanslar) — Moğolis* tan Devrimci Halk Partisi (KP) Genel Sek- reteri Jambyne Batmounkh, Politbüro ve Merkez Komitesi Sekreteryası'nın toplu hal- de istifa ettiğini açıkladı. B. Alman> T a resmi haber ajansı ABN'nin haberine göre Batmounkh bu açıklamayı, KP'nin başkent Ulan Bator'da dün düzen- lenen olağanüstü oturumu sırasında yaptı. Batmounkh'un, Moğolistan Parlamento- su'nun 21 manta başlayacak oturumu sıra- sında KP'nin yönetici rolünü garanti eden anayasa maddesinde değişiklik yapılması önerısinde bulunduğu belirtildi. ADN, Moğolistan KP Genel Sekreteri Jambyne Batmounkh'un ayrıca KP'nin 10 nisanda olağanüstü kongre düzenlemesi çağnsında da bulunduğunu kaydetti. Sovyet TASS ajansınm haberine göre Jambyne Batmounkh, gazetecilere yaptığı acıklamada, partinin büyümekte olan bu- nalımı atlatabilmek için İcendini yeniiemek zorunda olduğunu söyledi. Komünist Par- tisi lideri aynca 10 nisanda parti olağanüs- tü kongresinin toplanmasını önerdiğini açıkladı. Batmounkh, bu kongrede parti kadrosunda yapılacak değişikliklerin görii- şüleceğini bildirdi. SODA SANAYİİ A.Ş.'DEN TASARRUF SAHİPLERİNE DUYURUDLR Şirketimizce azami brüt "I* 60 (net *h 53.70) oram üzerinden is- konto edilmek suretiyle ihraç edilecek A tipi, 360 gün vadeli, 3. ter- tip 1. seri 5.000.000.000.- TL. tutanndaki finansman bonoları 13.03.1990 tarihinden itibaren 10 işgünu süre ile saüşma aracılık eden. Camiş Menkul Değerler A.Ş. tarafından aşağıda belirtiJen adresin- de satışa sunulacaktır. Bu finansman bonolanmn halka arzı, Sermaye Pıyasası Kurulu tarafından 2499 sayılı kanun ve 86/11130sayıh Bakaniar Kurulu ka- ranna dayanılarak çıkarılan seri 111. No: 4 sayılı tebliğ uyarınca ve- rilen 22.2.1990 tarıh ve FB-6/5-1 sayılı izine dayanmaktadır. Ancak, bu izin finansman bonolarımızın ve ortaklığımızın kurul ya da ka- muca tekeffülü anlamına gelmez. l.Onaklığın ödenraiş sennayesi 2. İzahnamenin tescil tarihi 3. Finansman bonolanmn vade tarihi 4.Finansman bonolanmn odenmesini garanti eden banka 5.Satış süresinin birinci günundeki net oran üzerinden iskomo edilmiş satıs flyatı 6.Satısın yaptlacağı yer 7Diğer hususlar: A. Kupür dağılımı: Kupür değeri (TL) 1.000.000.- 5.000.000.- 10.000.000.- TOPLAM B.Satışın ve geri ödemenin yapılacağj yer : 104.600.000.000.- TL. : 26 Şubat 1990. : 08J)3.1991 : Yoktur. : 1.000.000.- TL.'lik kupur 650.618 TL., 5.000.000.- TL.'Iik kupür 3.253.090 TL., 10.000.000.- TL'lik kupür 6.506.181 TL., : Camiş Menkul Değerler A.Ş., Barbaros Bulvarı No: 125 Camhan, Balmumcu - Beşiktaş/İstanbul Adet Tutar (TL) 1.000 1.000.000.000.- 400 2.000.000.000.- 200 2.000.000.000.- 1.600 5.000.000.000.- : Camiş Menkul Değerler A.Ş Barbaros Bulvarı No: 125 Camhan Balmumcu- Beşikıas/İstanbui MALtYE VE GÜMRÜK BAKANLIĞI'NDAN MALİYE MÜFETTİŞ YARDIMCILIĞIGİRİŞ SINA VI Maliye ve Gumruk Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanhğı'nca 9 Ni- san 1990 Pazartesi gunü saat 09.00'da Ankara ve Istanbul'da Mali- ye Müfettiş Yardımcılığı Giriş Sınavı açılacaktır. SINAVA KATILABİLMEK İÇİN: a) Devlet Memurları Kanunu'nun 48'ınci maddesinde yazılı nite- liklerı haız olmak; b) 01.01.1990 tarihi itibanyle 30 yasını doldurmamış bulunmak; c) Sıyasal bilgiler, iktisat, işletme ve iktisadi ve idari bilimler fa- kultelerınin (veya eşitleri olan yurtiçi ve yurtdbşı fakülte veya yüksek okullardan) birinden mezun olmak; d) Erkeklerde askerliğini yapmış veya erteletmiş olmak (haien as- kerlik görevini yapmakta bulunanlar, terhislerinden sonra atamala- n yapılmak uzere sınava kabul edilebilirler); e) Her turlü ikliuı ve çalışma şanlarında görev yapabilecek sağlık- ta olmak; 0 Maliye mufeltışliginin gerektirdiği nitelikleri taşımak; g) Daha önce bir kereden fazla bu sınava girmemiş olmak gerekmektedir. Sınavlarda giriş şartlarını ve sınav konularını gösteren broşür ile muracat formu yukanda belirtilen öğretim kurumlarından, Ajıka- ra'da Teftiş Kurulu Başkanlığı'ndan, lstanbul ve lzmir'de de Mali- ye Müfettisliklerınden sağlanabilır. Isteklılerın gerekli belgelerle birlikte en geç 23 Mart 1990 Cuma gunu (alışma saati biıimine kadar Teftiş Kurulu Başkanlığı'na biz- zat veya posıa ile başvurmaları gerekmekıedir. Postada vaki gecik- meler dikkate alınmayacaktır tlan olunur. Basın: 15677 YATIRIM Hasan KIYAFET YATIRIM ÇOCUKLAR Dagmm: Say-Cem May-Tümda Moğoü'stan'da haftalardır daha fazla de- mokrasi için gösteriler duzenleniyor. Geçen hafta cuma günü başkent Ulan Bator'da dü- zenlenen büyuk gösteride Komünist Parti liderliğinde değişiklik yapılması ve olağa- nüstü parti konferansının toplanması isten- mişti. Muhalefetteki 'Moğolistan Demokratik Birliği' örgütu, ülkede Komünist Pani'nin 69 yıllık iktidanna son verilmesini, çok par- tili rejime geçilmesini ve başbakanla hukü- metin istifasım istiyor. Demokratik Birlik, Moğolistan'daki Sovyet egemealiğine de karşı çıkıyor. bağımsızlık sürecinin barışçı bir şekilde ger- çekleşmesini dilediğini kaydetti. Dayaoışma lideri, dün Litvanya Devlet Başkanı Vitautas Landsbergis'e gönderdi- ği mesajda, "Litvan>'a'nın yeniden bagım- sızlıgına kavuşraasını memnuniyetle karşı- lıyonım. Aocak Lirvanja'mn kendi kaderini tayin sürecinin, şimdiye kadar olduğu gibi, barışçı bir sekilde gerçekleşmesini umuyo- nım" dedi. • Fransa'nın, Litvanya'nın bağımsızlık ilanını desteklediği ve SSCB ile Litvanya Cumhuriyeti arasmda yeni üişkiler kurul- masınj arzu ettiği bildirildi. Fransa Dışişleri Bakanlığı'nın bildirisin- de, şimdiye kadar Litvanya'mn ilhakını ta- nımayan Fransa'nın, bağımsızlık ilanını ka- bul ettiği belirtildi. Bildiride, Litvanya'mn hür seçiminin, Gorbaçov'un demokratikleşme refonnlany- la gerçekleştiği belirtilerek Fransa'nın şim di SSCB ve Litvanya arasmda görüşme yo- luyla yeni ilişkiler kurulmasını arzu ettiği kaydedildi. • Bonn hukümeti, Litvanya'mn bağımsız- lığını tanımadan önce Moskova ile Litvan- ya yetkiiileri arasındaki görüsmelerin sonu- cunu beklemek gerektiğini bildirdi. • tngiltere hukümeti ise, Baltık halkları- na kendi geleceğini belirieme özgürlüğü ta- nımasından ve Sovyet yetkililerin kendi ka- derini beürleme hakkını kabul etme isteğin- den memnunluk duyduğunu bildirdi. • Macaristan Dışişleri Bakanlığı GeneJ Sekreteri Lasdo Kovacs, ülkesinin Litvan- ya'nın bağımsızlığını tanıyabileceğini açık- ladı. Kovacs bir gazeteye verdiği demeçte Litvanya'mn kendi toprağına, kendi halkı- na ve özerk bir yönetime sahip bulunduğu- nu bildirdi. Kongreye kahlmadı öte yandan SSCB'den önceki gün bağım- iizük ilan eden Litvanya Cumhuriyeti'nin yeni devlet başkanı ViUutas Landsbergis, ülkesinin parlamenterlerinin 'başka bir ulkenin' başkanının seçimine katılmasının mümkün olmadığını söyledi. Landsbergis, dün yaptığı ilk acıklamada, Litvanyaü par- lamenterlerin, bu nedenle, dün sabah baş- layan üçüncü SSCB halk kongresine katıl- madıklannı belirtti. HALK TEMStLCİLERİ KONGRESt 'Güçlü başkan'a sert muhalefetSovyetler Birliği Halk Temsilcüeri Kongresi'nin dün başlayan tarihi toplantısında en yoğun tartışmalar yetkilerle donatılmış başkanlık sistemi üzerinde yapılıyor. Dış Haberler Servisi — Sovyetler Birliği Halk Temsilcüeri Kongresi'nin dün arala- rında "başkanlık sisteminin" de bulundu- ğu tarihi gündem maddeleriyle yapacağı toplantısı Devlet Başkam Mihail Gorba- çov'a sert eleştirilerle başladı. Toplantıda Komünist Parti'nin öncü rolünün kaldınl- ması yolundaki anayasa değişikliği de ka- rara bağlanacak. AA'nın haberine göre Sovyetler Birliği- nin en üst düzeydeki yasama organı olan Halk Temsilcileri Kongresi'nin bu sabah başlayan olağanüstü oturumunda, günde- min en önemli maddesi olan 'başkanlık sis- temine geciş' konusunda sert tartışmalar oluyor. Yüksek Sovyet Başkan Yardımcısı Ana- toli Lukyanov'un başkanlık sistemine iliş- kin tasarıyı sunuş konuşmasından sonra başlayan görüşmelerde, tasarıya yönelik en şiddetli saldırı, "Bölgelerarası Grup" adıyla bilinen muhalefet milletvekillerinin liderle- rinden Yuri Afanasyev'den getdi. Tarihçi Afanasyev, kongrede yaptığı ko- nuşmada ülkede bugün yaşanmakta olan bunaluna, Devlet Başkanı Mihail Gorba- çov'un yetkilerinin azlığının değil, bu yet- kilerin iyi kullanılamamasının yol açtığını söyledi. Afanasyev, başkanlık sistemi uygulama- sını ilke olarak desteklemesine karşın Gor- baçov'un olağanüstü yetkileri alelacele el- de etmeye çalışmasına karşı olduğunu vur- guladı. Afanasyev, Sovyetler Birliği'ni oluşturan cumhuriyetlerle, Moskova'daki merkezi yo- netimin egemenlik ve yetki alanlannı kesin çizgilerle ayıran yeni bir anayasa kabul edil- meden başkanlık sistemine geçilmesinin rcd- dedilmesi çağnsında bulundu. Bölgelerarası muhalefet grubunun Halk Temsilcileri Kongresi içinde sayıca güçlu ol- mamasına karşın Gorbaçov'un başkanlık planlarını engelleyebileceğine dikkat çeki- liyor. Sovyet Anayasası'nın değiştirilebilmesi için Halk Temsilcileri Kongresi'nin üçte iki çoğunluğu olan 1500 oyu sağlamak zorun- da bulunan Gorbaçov'un, muhalefet millet- vekillerinin yanı sıra oylamayı boykot ede- ceklerini ilan etmiş bulunan Estonya, Le- tonya ve Gürcistanlı parlamenterlerin eksik- liğiyle bu oy sayısmı toplamakta oldukça zorlanabileceği kaydediliyor. Lider Mihail Gorbaçov'un, Sovyetler Birliği'nde başlattığı reform sürecinin gide- rek hızlanarak 'Kontrolden çıkması' olası- lığının belirdiği bir sırada, başkanlık siste- mine geçiş tasansı, Gorbaçov'un beş yıl ön- ce SBKP Gend Sekreterliği'ne getirihnesin- den beri attığı en önemli adımlardan biri- sini oluşturuyor. Yetkileri genişletilmiş bir başkanlık sis- temiyle ilgili olarak Yüksek Sovyet Başkan- lık Divanı'nın raponınu Halk Temsilcileri Kongresi'ne sunan Yüksek Sovyet Başkan Yardımcısı Anatoli Lukyanov, Sovyetler Birliği'nin 'nesnel gelişim sürecinin' böyle bir sistemi gerekli kıldığını söyledi. SSCB Anayasası Tartışılan maddelerDıs Haberler Servisi — Sovyetler Birliği Anayasası'nın Halk Temsilcileri Kongresi gündeminde değişmesi söz konusu olan 6'ncı ve 7'nci maddelerin eski metinleri ve değişiklik yapılması istenen şekilleri şöyle: Madde 6 (yeni): Sovyetler Birliği Komü- nist Partisi, diğer parti ve gençlik örgütleri ve sosyal örgütlerle kitle hareketleri, Sov- yet devletinin politikalarını oluşturmak, di- ğer devlet ve sosyal işleri yürütmek amaayla seçilmis temsilcilerini Halk Temsilcileri Kongresi'ne göndereceklerdir. Madde 6 (eski): Sovyet toplumunun ve si- yasi sisteminin çekirdeğinin, tüm devlet ör- gütlerinin ve kamu kuruluşlarımn başta ge- len ve öncü gücü, Sovyetler Birliği Komü- nist Partisi'dir. Sovyetler Birliği Komünist Partisi, halk için vardır ve halka hizmet eder. Marksizm ve Leninizm ile mücehhez Komünist Partisi, toplumun kalkınmasın- daki genel perspektifleri ve SSCB iç ve dış politikasının yönünü saptar, Sovyet halkı- nın büyük inşa çabalannı yönetir.. Madde 7 (yeni): Tüm parti örgütleri, sos- yai örgütler ve kitle hareketleri, program- lanndaki fon.ksiyonlarını, Sovyet Anayasası ve Sovyet yasaları çerçevesinde yerine geti- rirler. Sovyet anayasal sistemini ve sosya- list devletin birliğini şiddet yoluyla yıkmak, sosyal, etnik ve dini düşmanlıkları körük- lemek, devletin güvenliğini tehdit etmek gibi amaçlara yönelik partilerin, örgütlerin ve hareketlerin oluşturulmasına izin verilme- yecektir. Madde 7 (eski): Sendikalar, Leninist Genç Komünistler Birliği, kooperatifler ve diğer kamu kuruluşları, tuzüklerinde belirtilen amaçlanyla uyumlu olarak devjet ve kamu işlerinin yönetilmesine, siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel konularda kararlar alın- masma katılırlar. BİRLEŞİKALMANYA Alman bayrağı altında izdivaç DtLEK ZAPTÇIOĞLU BONN — Demokratik Almanya'da se- çimlere beş gün kala Almanlar bir sorunun yanıtım anyorlar: Seçimlerden sonra ne ola- cak? Federal Almanya'nın 1.5 milyon tirajlı haftalık haber dergisi "Der SpiegeFin dün- kü kapak konusu şu başlığı taşıyordu: "Birleşmenin Bedeli: Almanya Federal Cumhuriyeti'nin Sonu." Almanların birleş- mesi, her evliliğin kaçımlmaz sonucu gibi, iki tarafın da kendi benliğinden taviz ver- raesini mi gerektirecek? Başbakan Helmut Kohl ve iktidardaki Hıristiyan Demokratlar, "birleşmenin en te- ıniz yolu" olarak anayasanın 23. maddesi- ni görüyorlar. Doğu'nun Batı'ya ilhakı an- lamına gelen bu "temiz yol"un karşısında, yine ana>"asanın 146. maddesi dunıyor. 146. madde, Almanya'nın birleşmesi haJinde yeni bir anayasa hazırlanmasım, kısacası ilhak yerine eşit iki tarafın izdivacını öngörüyor. Bu evlilikte ilk inisiyatif bilindiği gibi D. Almanya'dan geliyor, ama D. Almanya'nın çeyizi, Batı'yla kıyaslanamayacak kadar a- lız. Almancada da var olan "parayı veren düdügü çalar" deyimine göre bu izdivacın, yani "yeniden birleşmenin" koşullannı var- İıklı taraf Federal Almanya'nın dikte etme- si Batılı politikacılara ve halka olağan gö- züküyor. Almanların "izdivacı" daha bu yıl için- de gerçekleşebilir mi? 18 martta Doğu'da yapılacak genel seçimlerden sonra uzman- ların tahminlerine ve kamuoyu yoklamala- rma göre bir koalisyon hukümeti oluşacak. Toplumun sosyal demokrat ve muhafaza- . kâr kesimlerini "tarihi bir uzlaşma" içinde bir araya getirecek olan bu hükümet, koa- lisyon görilşmeleri sırasında birleşmenin ko- şullarını, yolunu, anayasa sorununu ve ge- çiş dönemi önlemlerini tartışıp karara bağ- layacak. Borin'un "meşru" sayacağı bu hukümet, hazırladığı öneri paketini Kohl hükümetiyle tnasaya oturup tartışacak. İki Alman dev- leti, böylece önce kendi iç sorunu olan bir- leşmenin yöntemini karara bağlayacaklar. Eğer yeni Demokratik Almanya Meclisi, Federal Alman Anayasası'nm 23. maddesi- ne göre "Batı'ya iblak olma" kararı alırsa, bu, resmen yururluğe konulmak zorunda. Çünkü Batı anayasası bunu zorunlu kılıyor. O zaman Doğu eyaletleri de Federal Al- man Anayasası'nın hâkimiyeti altına gire- cekler, kısacası Batı'nın evinde 'içgüreysi" . olmayı kabul edecekler. Federal Almanya'da Kohl hukümeti bu- nu en temiz çözüm olarak görürken, sos- yal demokrat muhalefet yeni bir anayasa- nın hazırlanmasından yana, ama öteki yo- lu da tamamen reddetmiyor. Doğu'daki si- yasi partilerden sadece eski Komünist Par- ti PSD ilhaka kesinlikle karşı. D. Almanya, Batı'ya ilhak olmayı kabul ettikten sonra birleşme için "2+4" formü- lü hızla yürürlüğe konulacak. İki Alman- ya, II. Dünya Savaşı galibi dört müttefikle birleşmenin dış koşullarını, özellikle aske- ri ittifaklar sorununu tartışıp karara bağ- layacak. Bu görüşmelere bilindiği gibi ya- rın Bonn'da başlanıyor. "2+4" konferans- ları, sonbahardaki Avrupa Güvenlik ve İş- birliği Konferansı'na AGtK'e kadar bitiri- lecek. (Newsweek'ten)