Katalog

75 EYLÜL 1989 HABERLER CUMHURİYET/9 Meclisteki idamlıklara ıımut ışığı Mecliste bulunan 244 idam dosyası için TBMM'ye 2 yıllık bir süre verilecek. Meclis \/bıbu 2 yıl içinde idamları onaylamazsa cezalar • ömür boyu hapse çevrilecek. rirrı mahkemelerce verilip kesinleşen idam cezalan için TBMM'ye "mttebbete çevirme" yetkisi verilecek. TBMM bu yetkisini idam cezası kesinleşen kişilerin kendisi ya da avukatlannın başvurusu üzerine kullanabilecek. TBMM, başvuru sonrası 2 yıl içinde lehte ya da aleyhte bir karar vennezse infaz otomatik olarak gerçekleştirilecek. 3. TCK'da halen idam cezasını öngören 27 tane madde var. Bunlardan, özellikle adi suçlan kapsayan 13 tanesinden idam cezası çıİcarılacak, buna karşılık siyasi suçlan kapsayan 14 maddeden idam cezası verilmeye devam edilebilecek. 4. Gözaltı sttresi, toplu suçlarda 46 güne indirilecek. 5. Polis soruşturmasında sanığm yarunda avukat bulundurabilmesi için gereken yasal değişiklik yapılacak. Bu değişikliğin kapsamı, ANAP'lı Gdkhan Maras'ın önceki gün TBMM'ye verdiği yasanın kapsamından oldukça dar. 1. Halen idam dosyası önümüzdeki günlerde TBMM'de bulunan 244 kişi için Meclisin 2 yıl içinde karar verme TBMM'ye sevk edilecek olan yamesi durumunda bu cezalar oto sa tasarılannın ana hatlan şöyle: matik olarak ömür boyu hapse Gözaltı süreleri çevrilecek. Şu anda görülmekte olan davalarda verilecek idam ceCeza Muhakemeleri Usul Yasazalan da bu kapsama girecek. sı ile DGM Yasası'nda yapılacak 2. Anayasarun TBMM'ye idam değişiklikle münferit suçlarda 24 cezalarını onaylama yetkisi de ve saat olan gözaltı süresi aynen koren 87. maddesi değiştirilecek ve nınacak, toplu suçlarda ise adli ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) idam cezalan için bir iyi, bir de kötü değişiklik. 1yi değişiklik, halen idam dosyası TBMM'de bulunan 244 kişi için Meclis 2 yıl içinde "idam" kararı almazsa cezalan otomatik olarak müebbete çevrilmesi yolunda. Kötü değişiklik ise, önümüzdeki dönemde verilecek idam cezalarının infazmı otomatiğe bağlama sonucunu doğurabilecek. Adalet Bakanı Oltan Sungurlu, Bakanlar Kurulu'nda kabul edilen Türk Ceza Kanunu ile anayasa değişikliklerini basına açıkladı. Değişikliklerin açıklanma tarihinin, Türkiye'deki insan hakları ihlallerinin Avrupa Parlamentosu gündemine şirdiği giine ve Başbakan Turgut ÖzaJ'ın Avrupa Konseyi Parlamenter Asamblesinde konuşmaya gideceği tarihten önceye denk gelmesi "anlamlı" bulundu. Oltan Sungurlu'nun dün açıkladığı değişiklik tasarısı baslıca beş konuyu içeriyor. yargı için 4 gün, DGM'ler için ise 6 gün sınırlaması getirilecek. DGM'ler için 5 yıl süreyle geçerli olacak bir hüküm uyannca, saruk sayısının 10'dan fazla olması halinde cumhuriyet savcılan ya da yargıçlann isteği üzerine gözaltı süresi 10 güne kadar uzatüabilecek. Adalet Bakanı Sungurlu, anayasa ve yasalardaki değişilik tasarılarını açıkladı Tıırizm Kongresi • İSTANBUL (AA) Boğaziçi Üniversitesi ve Camel Holding tarafından ortaklaşa düzenlenen, "Turizm" konulu Uluslararası Sağlık ve Rekreasyon Kongresi, 1720 eylül tarihleri arasında Antalya'da yapılacak. 15 ülkeden 100'ü aşkın eğitimci, turizm şirketi sahibi ve üst düzey yöneticinin katılacağı kongrede, turistlerin belirli hobilerini karşılayacak ve geliştirecek programlann planlanması ile bunlann yasal yönleri tartışılacak. Bundan sonra verilecek idam cezalan Meclis onayı olmaksızın infaz edilebilecek. Meclise af için başvurulabilecek ve Meclis 2 yılda karar vermezse ceza infaz edilecek. hapis cezasma çevriliyor. Madde 406/2: Uyuşturucu madde kaçakçılığını kamuya açık yer sahiplerinin ya da resmi görevli olan kişilerin yapması halinde verilen idam cezası da ömür boyu hapis cezasma dönüştüriilüyor. Madde 407/2: Uyuşturucu madde nedeniyle kişilerin sağlıklarını yitirmelerine yol açanlara verilen ölüm cezası da ömür boyu hapis cezası olarak değiştiriliyor. Madde 418/1: 15 yasından küçük kişilerin ırzına geçerek ölümüne yol açanlara verilen idam cezası da ömür boyu hapis cezasma çevriliyor. Madde 439: Kaçırdıklan kişinin ölümüne neden olanlara verilen idam cezası da ömür boyu hapis cezası olarak değiştiriliyor. Madde 499/2: Bir kişiyi ya da kişileri, siyasi ve sosyal amaçlarla, ya da resmi makamlan bir işi yapmaya ya da yapmamaya zorlamak üzere kaçırır ve hapsederlerse, bu eylemi gerçekleştirenlere verilecek idam cezası da ömür boyu hapis cezasına dönüştüriilüyor. vurulan halinde geçerli olacak özel bir af yetkisi tanınacak. Meclis bu başvunılan iki yıl içinde sonuçlandıracak, sonuçlandırmaması halinde idam cezasının infazına geçilecek. Meclisin af yetkisini tanıması halinde, bundan yararlanacaklar şartlı tahliye ya da olası bir af kapsamına giremeyecek. Halen TBMM'de bulunan 244 idam dosyası ile halen süren davalar ve soruşturmalar nedeniyle yargılanan ve aranan sanıklar hakkmda verilecek idam kararları için ise, özel bir hüküm getirilecek. Bu durumda bulunanlar için Meclisin iki yıl içinde karar verme koşulu aranacak, olumlu ya da olumsuz bir karar çıkmaması halinde idam cezası ömür boyu hapis cezasma çevrilecek. Sungurlu, iki yıllık sürenın ne zaman başlayacağına ilişkin soruya, "buna daha sonra karar verilecek" karşılığmı verdi. Sungurlu, halen ömür boyu hapis cezasına çarptırılanların 30 yıl yattıktan sonra şartlı tahliyeden yararlandıklannı da anımsatarak, anayasaya konulacak ek bir hükümle bu sürenin daha aşağiya çekilmesine olanak sağlanacağını söyledi. boyu hapse çevriliyor. Madde 138/2: Devlet hakkmda öğrendiği ve gizli kalması gereken önemli bilgileri, Türkiye'nin savas halinde bulunduğu bir ülkenin çıkan için kullanan kişilere verilecek idam cezası da ömür boyu hapis cezasma dönüştüriilüyor. Madde 141/1: Sosyal bir sınıfın diğer sosyal sınıflar üzerinde Idama sınırlama tahakkümünü sağlamayı, sosyal TCK'da idam ile cezalandınlan bir sınıfı ortadan kaldırmayı 27 suçtan 13'ü ömür boyu hapis amaçlayan, sosyal temel nizamlarcezasma dönüştürülecek. TCK'da dan herhangi birini ortadan kalyapılacak değişiklikle, ömür bo dırmaya yönelik cemiyetlerden yu hapis cezasma dönüştürülen ve birkaçını ya da hepsini yönetenlere uygulamada pek bir işlevi olma verilen ölüm cezası ömür boyu dıği Sungurlu tarafından da belir hapse çevriliyor. tilen suçlar şunlar: Madde 152: Asker kıtasinı, do* Madde 70: Birden fazla ömür nanmayı, harp gemisini, bir kaleboyu hapis cezasının idam cezası yi, limanı ya da bir kentin yönetiolarak uygulanmasını öngören bu mini görevlendirilmediği halde ele madde, altı aydan az, iki yıldan geciren kişilere verilecek idam cefazla olmamak üzere geceli gün zası da ömür boyu hapse dönüsdüzlü hticre cezası içerecek şekil türülüyor. de değiştiriliyor. Madde 217/1: Yargıladığı sanığı Madde 82: Ömür boyu hapis bir çıkar ilişkisi ya da herhangi bir cezası alan bir kişi, başka bir ya kasıt nedeniyle idama mahkum da birkaç suçtan ötUrü de aynı ce eden ve verdiği bu ceza da infaz zayı alması halinde ölüm cezası edilen yargıcın idam edileceğini na çarptınhr hükmü, yine altı ay öngören bu madde de ömür bodan az, iki yıldan çok olmayacak yu hapis içerecek sekilde değiştisekilde hücre cezası öngörecek şe riliyor. kilde değiştiriliyor. Madde 403/67: Uyuşturucu Madde 132/son: Devletin savas madde kaçakçıhğı yapanlar ya da hazırlıklan, gücü ve yetenekleri bu kaçakçılık işi için 18 yasını bikonusunda casusluk yapüması ha tirmemiş kişileri kullananlara velinde verilecek idam cezası ömür rilen ölüm cezası da Ömür boyu çen günlerde Adalet Bakanlığı'nın bir genelge ile sorguda saruk ile avukatının görüşmesine olanak sağlandı&ını, bu konuda aynca başbakanlığın da bu günlerde bir genelge yayımlayacağını kaydeıti. Sungurlu, 136. maddeyi bu görüşe olanak sağlayacak sekilde değiştireceklerini de açıklarken, burada hakkın suiistimal edilmemesi gerektiğini söyledi. Sungurlu, bu maddeden yararlanarak 400500 avukat tutan bir sanığın gözaltmda kaldığı süre içinde tüm avukatlanyla görüşemeyeceğini de kaydederek, bu hakkın kullanımında sorgulamayı saptırmaya yönelik bir aınaç olması halinde görevli savcının bu hakkın kullanımına sınır getirebileceğini bildirdi. 2500 öğrenci hak arıyor • ANKARA (UBA) Ankara'nın çeşitli orta dereceli okullannda başansız oldukları gerekçesiyle sırufta kalan öğrencilerden bîrçoğu yazılılarda verdikleri cevapla smıf geçebileceklerini belirterek bu nedenle mahkemeye başvurdu. İki gün önce başlayan başvurularla 25OO'ün üzerinde öğrencinin mahkemelerde hak aradığı öğrenildi. Ders başına alınan 22.500 lira, 20.000 lira posta masrafı, 17.000 bin lira harç pulu ile masrafın yaklaşık 60 bin liraya yükseldiğini öne süren öğrenciler, baa arkadaşiarının maddi durumlan yüzünden haklarını aramaktan vazgeçtiklerini açıkladılar. Meclisin yetkisi tmzaya açüan bir anayasa değişikliğiyle anayasarun 87. maddesiyle TBMM'ye verilen idam cezalarıru onama yetkisi ortadan kaldınlacak. Bunun yerine Meclise, kişilerin ya da avukatlannın baş Sungurlu, Avrupa tnsan Hakları Divanı'run yargı yetkisinin, Türkiye tarafından da bir mahkeme kararı gibi benimsenmesi ilkesine, Bakanlar Kurulu'nun olumlu baktığını söyledi. Sungurlu, para cezalan konusuna da değinerek, geçen yıl yapılan bir değişiklikle para cezalannın katsayıya bağlandığını anımsatarak, artan katsayı oranlan karşısında para cezalarının da arttığını, ancak son artışlarla bu miktarın oldukça yüksek olacağını, bu nedenle bu cezalann indirilmesinin öngörüldüğunü söyledi.Sungurlu'nun basın toplantısını tamamlamasından sonra, Avrupa Konseyi toplantısı için Strasburg'da bulunan TürkAT Karma Parlamento Heyeti Baskanı Sungurlu, CMUK'nın 136. Bülent Akarcalı, Adalet BakarJımaddesine göre gözaltına alınan ğı'nı arayarak, Sungurlu'nun basanığın birden fazla avukat tara sına açıkladığı yasa tasarılannın fından savunulmasını isteme hak metninin kendisine faksla geçilkı bulunduğunu anımsatarak, ge mesini istedi. Duruşmada tartışına • İstanbul Haber Servisi Yasadışı TKP/MLTtKKO örgütü üyesi olduğu öne sürülen tutuklu sanık Kemal Toprak ile Mazlum tşçi'nin birlikte gerçekleştirdikleri iddia edilen silahlı gasp olayı ile ilgili davaya devam edildi. İstanbul DGM'de dün yapılan duruşmada, sanıklar, emniyette alınan ifadelerinin işkence zonıyla imzalatıldığını ve bunu da tanık olarak çağrılan polis memurlannın yaptığının öne sürdüler. Taruklar ise, işkence iddialarını kabul etmediler. Sanıklardan Kemal Toprak, tanıklara. "Yalan söylüyorsunuz. Bize işkence yapıldı ve yapanlar da sizlersiniz. Bunun hesabını soracağız" şeklinde bağırdı. Duruşma ilgili belgelerin tamamlanabilmesi için ileri bir tarihe enelendı. STRASBOURG İnsan hakları için Türkiye'ye kınama Avrupa Parlamentosu Genel Kurutu, Yeşiller tarafından verilen ve Türkiye'de cezaevlerindeki uygulamalarla hükümeün tutumunu kınayan karar tasarısını kabul etti. MUSTAFA EKMEKÇİ STRASBOURG Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu Türkiye'de cezaevlerindeki uygulamalar ve hükümetin tutumunu kınayan Yeşiller'in verdiği karar tasansını dün kabul etti. Parlamentoda, Bulgaristan'ı Türk azınhğa yaptığı baskılara son vermeye ve Türkiye ile kapsamlı bir göç anlaşması imzalamaya çağıran tasanda da oy çokluğu ile kabul edildi. Bu arada ana Devrimci Yol davası sanıklan hakkmda verilen hüküm nedeniyle sanık avukatlan Avrupa tnsan Hakları Komisyonu'na bireysel başvuru yaptı. Parlamentoda, Türkiye'de insan haklan, cezaevlerindeki dunım ve açlık grevleriyle ilgili tasarı iyice yumuşatıldıktan sonra 32 aleyhte oya karşılık 63 oyla benimsendi. Sosyalist gTup 94 oyla çekimser kaldı. Parlamentoda, AT Komisyonu'nun Türkiye'de insan haklan konusunda her yıl bir rapor hazırlaması ve topluluğun, Türkiye'ye siyasi tavnnı bu raporla belirlemesini öngören 5. madde reddedildi. Oylama sırasında verilen bir değişiklik önergesiyle, Türkiye'ye AT ve üye ülkeler tarafından yapümakta olan yardımların, Karma Parlamento Komisyonu (KPK) tarafından değerlendirilmesi karara bağlandı. Esas metinde topluluk ve üye ülkelerin Türkiye'ye askeri ve ekonomik yardımı durdurmaları ve polisi güçlendirici katkıda bulunmamaları isteniyordu. Dün yapılan bir açıklamayla kamuoyuna duyurulan idam cezalarının Türkiye'de müebbet hapse çevrilmesi kararı da Avrupa Parlamentosu oturumu sırasında yankı uyandırdı. Içlerinde Hollandalı Pieter Dankert ve tngiliz Alf Lomas'm bulunduğu birçok parlamenter, konuşmalannda bu konuya değinerek bunun olumlu bir gelişme olduğuna dikkat çektiler. Bu arada Başbakan Yardımcısı Ali Bozer, ANAP'lı Komisyon Başkanı Bülent Akarcalı'ya Ankara'dan önceki gün özel bir not göndererek Adalet BakanlığVnca tüzük değişikliği tasansı hazırlandığını ve bunun diğer bakanhklann görüşüne de sunulduğunu belirtti. Bozer, Ankara'dan bu notu gönderdikten sonra ani olarak Strasbourg'a geldi. Ana Devrimci Yol davası sanıklarının avukatlan Halit Çelenk, Veli Devecioglo, tbrahim Tezan ve Ahmet Atak, raüvekkillerınin kişisel başvuru hakkından yararlandınlmalannı içeren dilekçelerini dün Avrupa tnsan Haklan Komisyonu Sekreteri Hans Kruger'e sundular. Avukatlar, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1. No'lu Askeri Mahkemesi'nin verdiği son hükümden sonra "bütün başvuru yollannın kapanması" nedeniyle sorunu Avrupa tnsan Hakları Komisyonu'na getirdiklerini söylediler. Bu arada İnsan Haklan Derne^ Yönetim Kurulu üyesi Yavuz Onen ile dernek kuruculanndan Dr. Hazım Ozen, Ali Bozer'in, Bülent Akarcalı'ya gönderdiği Adalet Bakanlığı'nın tüzük değişikliği ile ilgili notu değerlendirdiler. tnsan Haklan Derneği yöneticileri, halen cezaevlerinde 1 Ağustos Genelgesi'nin geçerli olduğunu, tüzük değişikliği çalışmaları ve metinlerinin kamuoyunca bilindğiui söylediler. ö n e n ve Özen tüzük değişikliği yapılacağı açıklamasının tamamıyla propaganda amacıyla ortaya atıldığım savunarak cezaevlerinde hâlâ eski uygulamaların sürdüğüne dikkat çektiler. Önen ve Özen, "EskişehirAydın Cezaevi yolculuğu açlık grevinin 35. giiniinde gerekli sağlık koşullan sağlanmadan 41 derece gölge sıcakta yapılmıstır. Aydın Cezaevi'nde tutuklu ve hükiimlülere gardiyanlarca dayak ve işkencc uygulandığı sabittir. İki kişi öldüriilmüştiir. Fakat hâlâ oldüren kişiler bakkında bir sonışturma açılmamıştır" dediler. Kucaklama krtzl Devrimci Sol davasında tutuklu yargılanan Mehmet As tarafından kucakJanmak istendiğinde jandarma tarafından engellendi. lan'ın kuçük yeğeni dunkü duruşmada verilen 10 dakikalik arada tutuklular (Fotoğraf, Süleyman Sanlar) TCK'da kalan 16 idam maddesi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)Adalet Bakanı Oltan Sungurlu tarafından açıklanan TCK değişikliği ile dokunulmayan ve süreceği açıklanan idam cezası içeren 16 suç şöyle: Madde 125: Devıet topraklannın tamamım ya da bir kısmını ayırmaya ve burada ayrı bir dev.let kurmaya yönelik eylemler. Madde 126: Devlet ile savaşta olan düşman kuvvetlerini sevk ve idare eden Türk vatandaşlannın eylemleri. Madde 127: Yabancı devletin Türkiye devleti aleyhine savaş açması ya da hasmane davıanısta bulunması için yabancılarla anlaşan ya da bu amaca yönelik suç işleyenlerin eylemleri. Madde 131: Savaş sırasında askeri olan ya da devletin silahlı kuvvetlerinin hizmetine tahsis edilen gemileri, hava ve kara araçları ile kurumlarıru tahrip edenlerin eylerrüeri. Madde 133: Savaş sırasında devletin emniyeti veya iç ve dış siyasi çıkarlan gereğine gizli kalması gereken bilgiyi, savaş halinde bulunan devletin çıkarlan doğrultusunda o devlete verenlerin eylemleri (Casusluk) Madde 146: TC'nin anayasası ile kurulmuş siyasi, ekonomik, sosyal ve hukuki düzenini silah zoru ile değiştirmeyi amaçlayan kişilerin eylemleri. Madde 147: TC hükümetinin cebren düşürülmesi veya görev yapmaktan alıkonulmasına yönelik eylemler. Madde 149: Hükümet aleyhine halkı silah, uyuşturucu ya da boğucu, yakıcı, patlayıcı maddeler kullanmak suretiyle isyana ya da Türk halkını silahlandırarak birbiri aleyhine katliama sokanlann eylemleri. Madde 156: Cumhurbaşkanı 1 na suikasıte bulunanlann ya da buna teşebbüs edenlerin eylemleri. Madde 129: Savaş zamanında Türkiye devleti aleyhine, düşmanın askeri hareketlerini kolaylaştırmak maksadıyla yabancılarla anlaşanlann eylemleri. Madde 136: Siyasi, askeri ya da casusluk amacıyla gizli kalması gereken bilgileri savaş zamanında yabancıiara iletenlerin eylemleri. Madde 138: Görevi nedeniyle öğrendiği sınai bilgileri, savaş halinde bulunan bir devletin çıkarı için kullananlann eylemi. Madde 285: tftira ile bir kişinin yargılanarak idam edilmesine yol açanların eylemi. Madde 286: Yalan şahitlikle bir kişinin yargılanarak idam edilmesine yol açanların eylemi. Madde 450: Kasıt lı adam öldürenlerin eylemleri. 'Düşüncelerimiz yargılanıyor' tstanbul Haber Servisi tstanbul Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi'nde 1982 yılından bu yana süren Devrimci Sol davasının Metris'teki dünkü duruşmasında, sanıkların kişisel savunmalan tamamlandı. Firar ettikten sonra Yunanistan'a geçerek siyasi sığınma hakkı isteyen, ancak Türkiye'ye iade edilen Hüseyin Hami Şakir Özsomar, Türkiye ile Yunanistan hükümetleri arasındaki gizli bir anlaşmaya göre iade edildiğini, durumu protesto etmek için de 11 eylülde süresiz açlık grevine başladığını söyledi. Duruşmada tahliye istemleri reddedilirken, gelecek hafta avukatların savunma yapmaları kararlaştmldı. Devrimci Sol davasının Bastabya Spor Salonu'nda yapılan dünkü dmu. uşmasında, samklardan Mahmut Alp, kişisel savunmasını okudu. Polisin işkenceyle aldığı ifadelere dayanılarak davanın sanıklan arasına sokulduğunu, Türkiye'nin tarihinde her zaman egemen güçlerin körüklediği bir komünizm düşmanhiı bulunduğunu, polisin yetkilerinin arttınlmasıyla Türkiye'nin polis dev'etine dönüştürüldüğünü söyleyen Alp, "Burada bizlerin eylemleri değil, düşiinceleri yargılanıyor" dedi. Bazı F. Aiman avukatların da izlediği duruşmada, Yunanistan'dan iade edilen sanık Hüseyin Hami Şeker Özsomar, rırarı.ve iadesiyle ilgili açıklamalarda bulundu. Bayrampaşa Hastanesi'nden firar ettikten 12 gün sonra Yunanistan'a geçtiğini, sınır karakolunda siyasi iltica isteminde bulunduğunu anlatan özsomar, şöyle konuştu: "Karakolda durumumu anlatan ve yargılandığım siyasi dava hakkında bilgi veren dilekçe >«zarak iltica hakkı istedim. Bir tercüman da bulunuyordu. Tamam, dediler. Atina'yv Lavrion kampına gidiyonız diyerek arabaya bindirildim. Ancak Türk sınınna getirilip iade edildim. Yunanistan Kamu Düzeni Bakanlığı'nın açıkladığı gibi iş taiebiyle iltica isteminde bulunmadım. Yunanistan'da en azından sınır ihlali suçundan tutuklanması gerektiği halde hiçbir sonışturma yapılmadan iade edilmesini protesto etmek için 11 eylül günü açlık grevine başladığını belirten Özsomar, Yunanistan ve Türk hükümetleri arasındaki gizli bir anlaşmaya göre iade edildifini öne sürdü. Duruşma Yargıcı Talip Orhan, özsomar'ı dinledikten sonra, "Sizin başınızdan geçen bir seriiven" nitelemesini yaptı. Duruşmada daha sonra sanık avukatlan, müvekkillerinin salıverilmesini istediler. 63 tutuklu sanığın kaldığı Devrimci Sol davasında gelecek oturumda avukat savunmaJannın yapılmasına karar veren mahkeme, tahliye istemlerini reddetti. Devrimci Sol davasında gelecek hafta başlayacak avukat savunmalanndan sonra sanıklara son sözleri sorulduktan sonra karar açıklanacak. Mahkemenin bu yıl sonunda kararım açıklaması bekleniyor. Devrimci Sol davasında kişisel savunmalar tamamlandı Jandarma tarla boşalttırdı • SAMANDAG (Cumhuriyet) Hatay'ın Samandağ ilçesine bağlı Kapımuyu köyünde Hazine topraklan üzerinde 45 yıldır çiftçilik yapan 9 aile jandarma zoru ile atıldılar. Arazileri jandarma tarafından boşahılan Süleyman Aslan, Fevzi Yiğitbaş, Zaim Sat, Acibe Sat, Rızık Sat, Sait Aslan, Akil Yüksek, Salih Yiğitbaş, "Hazine adına Maliye Bakanlığı'nın onayı olmadan valilik keyfı bir kararla bizi tarlalardan çıkardı. Tarlalar eski sahiplerine verilecek, zaten biz onlardan satm almıştık" dediler. TGS İstanbul Şubesi Basm Ozgurlugu Komisyonu kuruldu tSTANBUL (AA) Türkiye Gazeteciler Sendikası tstanbul Şubesi bünyesinde, "Basın Öıgüriüğii Komisyonu" kuruldu. Komisyonun amaç ve ilkelerini belirten bir metin de gazeteciler arasında imzaya açıldı. Metinde, "basın mensuplanndan gelen talep" üzerine kurulduğu bildirilen komisyonun amacı, "Basın özgürlügünü engelleyen sansiir ve otosansür olaylanru yakından izlemek, bu gibi olayların kaınuoyuna duyunılmasını sağlamak" olarak belirtildi. Metinde, komisyonun yapacağı çalışmalar şöyle sıralandı: • Diinya ve özellikle Batı basınındaki haber alma ve haber verme özgürlüğündeki standartlan araştınp orta>a koymak, kamuoyuna. ilgili kişi ve kururalara bildirmek, • Haber alma ve verme özgürlüğünü kısıtlayan kişi ve kurumlann bu tutumlannı belgelemek ve kamuoyuna duyurulmasına çalışmak, bu yöndeki olumlu tutumlan da duyurmak ve teşvik etmek için gerekli çalışmaları yapmak, • Yazdıklan haber veya makaIder nedeniyle hakkında sorusturM açılan, göi.altına alınan, tutuklanan, hüküm giyen gazetecikrin durumlannı yakından izlemek ve kamuoyuna duyunılmasını sağlamak, • Hükümetin gördüğü "sakınca"lar nedeniyle bilgi edinilmesi güç konularda tüm basın mensuplannın yararlanabileceği bilgi dosyaları oluşturmak, • Yazdıklan haberier yüzünden nagdur edilen gazetecilerin haklannı savunak, • "Sakıacalı" olduğu gerekçesiy'.e yayımlanmayan haber ve yazılan toplamak, belgelemek, arşivlemek ve yayımlanmasına çalışmak, • Sansür ve otosansür olaylannı belgelemek ve duyurmaya çalışmak, 11 yaşuıdaki çocuğa soruşturma • DİYARBAKIR (Cumhuriyet) Diyarbakır'da geçen mayıs ayında konser veren Bilgesu Erenus'a "Tüm Kürdistan çocuklan adına bu çiçeği size veriyorum" diyerek teşekkür ettiği için hakkında suç duyurusunda bulunulan 11 yaşındaki A.Ö. hakkında soruşturma açıldı. Şanhurfa"mn Viranşehir ilçesi Cumhuriyet Savcıhğı'nda ifadesi alınan A.Ö. salıverildi. İHD'INİN CEZAEVİ TÜZÜK DE6İŞİKÜĞİ RAPORU AÇIKLAISDl 'Cezaevi tüzüğü BM standartlarma aykırı' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) tnsan Hakları Derneği Genel Sekreteri Akın Birdal, açıklanan cezaevi tüzük değişikliklerinın, "açlık grevi nedenlerini giderici olmadığırıı" belirterek, değişikliklerde Birleşmiş Milletler standartlannın esas alınması gerektiğini söyledi. Birdal, tüzükte BM standartlarma aykın hükünılerin de bulunduğunu ifade ederken, sağlıklı bir düzenleme için barolann tutuklu ve hükümlülerin görüş ve önerilerinin alınması gereğini vurguladı. Birdal dün bir basın toplantısı düzenleyerek, İHD Hukuk Kurulu'nun konuya ilişkin hazırladığı raporu açıkladı. Cezaevi yönetiminin bağımsız savcılar ve ona bağlı kolluk görevlileri ile yürütülmesi gereğine işaret eden Birdal, aynmsız genel affın da şart olduğuna değinerek rapordaki görüşleri özetle şu noktalarda topladr. 1 Agustos Genelgesi'nde, BM ve Avrupa Standartlan ik çelişen hüktimler: 78/A, 78/B, 78/4 maddeleri özel tip cezaevi uygulamasına kaynaklık etmektedir. Oysa yasada özel tipte bir infaz düzeni öngörülmemiştir. BM standartlannda "politik ya da diger görüsler, sosyal statüler bakımından herhangi bir ayncalık gözelilmeye cektir" denilmcktedir. Buna karşılık "anarşi ve terör" suçlarından hükümlu olanlar için özel kapali cezaevlerı düzenlenmektedir. Ayrıca TCK'da "anarşiterör suçu" diye bir suç tanımlaması yoktur. 110, 183 ve 184. maddeler"'iyileştirme ve egitim çalışmalannı" öngörmektedir. Hükümlünün, idarenin siyasi göruşleri doğrultusundu ideolojik baskı altında tutulmasına neden olmaktadır. Bu anayasanın 42. maddesi ve ilgili yasa ile açıkça çelişmektedir. Bireyin iradesi göz önüne alınmadan özel tip cezaevlerinde hükümlünün bu eğitimlere katılması zorunlu tutulmakta "katılmama, kötü hal" gibi ağır sonuçlara neden olmaktadır. Ek 37/A ve değişik 178. maddelerde "iyi hal" karannın nasıl verileceği düzenlenmiştir. Bu objektif kıstaslardan uzaktır. Objektif bir değerlendirmede esas alınacak kıstas, disiplin cezalan ve bunlann kaldırılıp kaldınlmadığı yolundaki değerlendirmeler olmalıdır. 36/A ve 36/B maddelerinde hükümlülere din dersi ve din eğitimi zorunlu kılınmaktadır. Ayrıca "din durumu" adlı bir bolümün yer aldığı bu bölünıü din adamının kanaatlerinin yazılması, tüzüğün hukuksal ve yasal dayanaktan yoksun olduğunu göstermektedir. Bu durum anayasanın 24. maddesine de açıkça aykırıdır. 134. maddede görevlilere karşı "mutlak surcllc itaat" öngörülmektedir. Oysa kununsuz emirlere uyulmay*acağı ve cmir verilmiş olması kişiyi sorumluluktan kurtarmayacağı yasa gereğidir. İyi eğitilmemiş ve özel amaçla güdülenmiş görevlilerin ne tür emirler verdiklerinin örnekleri doludur. 189. maddenin son fıkrasında yer alan "yasaklanmıs olmamakla birlikle Atatürk ilkeleri dışıudaki ideolojik vayımlann kuruma sokulmasına izin verilmemesi" anayasaya, mevcut yasalara aykırıdır. BM standartlannda da kitaplar konusunda herhangi bir sınırlama yoktur. 132. maddenin I. fıkrası ile verilen hükümlerde tek tip elbise uygulaması yoktur. Yapılan değişiklikle "hükümlü ve (utuklulara idarece verilen elbiselerin giydirilmesi zorunlu" hale getirilmektedir. Oysa maddenin düzenlenmesinde tek amaç hükümlünün giyecek teminidir. Tek tip giysi yalnızca dış giysi uygulaması biçimindedir. 152. maddede hükümlünün görüşebileceği kimseler ve görüşme şartları düzenlenmiştir. Kanımızca görüşmelerde sının belirleyecek olan sanığın kendisi olmalıdır. Güvcnlik ve başka nedenlerlc hükümlü görüşü kabul edip etmcmekie serbcsl olmalı. tüzükte kimlerlc görüsebileceği düzenlenmelidir. Fiziksel koşullar, BM standartlanna uygun olmalı. Havalandırma, dus vc banyo olanaklan tanınmalıdır. Asgari koşullan taşımayan ceza ya da tutukevi olarak kullanılmaktan çıkarılmalıdır. Toplu davalarda yargılanmakta olan sanıklann ayrı koğuşlarda olmalan halinde savunma için biraraya gelmeleri hüküm altına alınmalıdır. 1 Ağustos Geneigesi yönünden: Genelgenin bazı hükümleri mevcut tüzükle dahi çelişir niteliktedir. Bunlar: Tek tip uygulamasına ilişkin 1. madde, Hükümlü ve tutukluların avukatlan ile görüşmelerinin engellenmesi, radyo, teyp, volkmen, daktilo, bilgisayar ve müzik aleileri ve resim malzemelerine ilişkin tnaddeler, mahkemelerdeki davranışlann cezaevinde idari suç sayılması, cezaevlerine ahnabilecek ve alınmayacak eserlere ilişkin madde, hükümlü vc tuiuklulara ait mcktup, (elgraf, basılan kâğıtlarııı deııetlcnnıesinc ilişkin madde ve güvenlikle ilgili 4/son maddede yer alan açlık grevleri koııulu madde. Burada da açlık grevi disiplin suçu gibi görülmekledir. Sonuv: yapılarak dii/enlrmeler <;ağa ve iüteğe uygun »Imaklan çok. idarenin si>asi i.siemlrriııe uygun Nonuv d»gıırmsıklii(iır. Kn sağlıklı dü/enlcmr. baroların luluklu ve hükümlülerin, bu alandaki ilgililerin gorii^lerinin alınl orlaja çıkacaklır. ABD'den yine 7'ye 10 • WASH1NGTON (Cumhuriyet) ABD Senatosu Ödenekler Dış Yardım Alt Komitesi Türkiye ve Yunanistan'a yapılacak yardım miktarlanm 500 ve 350 milyon olarak belirledi. Türkiye'de bulunan Kürt mültecilere ise 5 milyon dolar yardım yapılması benimsendi. Kararlar, ABD Başkanı tarafından onaylanırsa yürürlüğe . girecek. Bu rakamlar iki ülke arasında 10'a 7 oranını yeniden kuruyor. Yunanistan kısaca EMS diye bilinen bu kredinin büyük bir bölümünü kullanmıyor. Ancak bu ülkeye her yıl yeni kredi tahsil ediliyor. Bu karar başkana 10'a 7 oranını kırmak için dolaylı bir yetki veriyor. 12 Eylül'den sonra 48 infaz ANKARA, (Cumhuriyel Burosu) 12 bylül 1980 müdahalesiııden sonra ilk idam cezası 8 Ekim 1980de infaz edildi. 12 Eylül öncesi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde aörüşülemediği için uygulananıaz hale gelen idam cezalarıyla ilgili ilk infaz, sol siyasi görüşlii Necdel Adalı için yapıldı. Çc$iıli zaman arahklarıyla 7 Ekiııı 1984 larihine kadar süren infu/lnrda 48 kişinin yaşanılarma usılaruk son vcrildi. 7 Ekim 1984'te yiııc iki sol siyasi görüjlü Hıdır Aslaıı vc Ilyas Has asılarak idam edildi. Bu u > isiııdı' Lseııboğa Hiiva. alanı Ivıskını nedeniyle askeri ıııalıkcınede yargılanarak ölum L'C/İİSIIKI hüküm giyen ASAl A ıniliı.ını Lcon Eknıekciyan da Aııkara'da ulanı cJiidı.