Katalog

15 EYLÜl :<'89 HABERLER CUMHURİYET/15 İSPANYA NOTLARI (Baştarafı I. Sayfada) dı. "Tarafsızlığın" panisizlik anlamına gelmediğini, öyle olsa kaydeder gîbi. Sonra söz yeniden Çankaya'ya anayasaya göre cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin partisinden çıkmaya geliyor. istifa edeceği hükmünün yer alGazeteci soruyor: Sağ parti olarak ANAP ile mayacağını kaydetti. Sonra DYP tabanlan arasında da, mil sordu: Eğer SHP ya da DYP Mecletvekilleri arasında da hiç aynlık yok. Aynlık, sizinle Demirel liste çoğunluk olsaydı, İnönü'yü arasında. Siz birleşseniz, sağ güç ya da Demirel'i seçmeyecekler lii bir iktidara kavuşur. Böylece miydi? Cumhurbaşkanlığının sembosiz rahatça cumhurbaşkanı, Delik bir görev olmadığı anlamına mirel de başbakan olur. Özal, sert bir biçimde gelen bazı "niyetler" de ortaya "Olmaz" diyerek kestirip atıyor. koydu. Özal, cumhurbaşkanının, Uçağın uğultusu içinde gazete isterse Bakanlar Kurulu'na başciler kulaklarına inanamıyorlar. kanlık edebileceğini, eğer olursa DYP üst kademesi (yani her hafta olmasa bile her ay BaDemirel ve çevresini kaslediyor) kanlar Kurulu'na başkanlık edegüvenilir değil. Meuıleket suiisti ceğıni söyledi. Bu açıklama "nimaller karanlığma doğru gider. yel açiklamak" anlamına mı geAçık • söyleyeyim, sigarasından liyordu? Başbakan'ın, "renk" kaçakçılığlna, babalara kadar vermiş olma korkusu taşıdığı belliydi. Zamanı sonuna kadar kulbirçok şeye gider. lanmak istiyordu. Özal söze şöyle devam ediyor: "19 ekim akşamı saat 24.00'e "... Ortada olan bazı şeyler var. 1980'de sigara kaçakçılığını, tek kadar zaman var" diyerek, rengini sonuna kadar belli etnıenıe lif ettiğim tıalde onlemediler." 1980'de DYP yoktu. Sigara, si azmini açığa vurdu. Bir taraftan lah ve içki kaçakçıhğı yapılırken da eklemeden edemedi: Ağır ağır çıkacaksın bu şimdiki DYP üst kademesinden tek Demirel vardı. özal daha da merdivenlerden. Kaç basamak kalmıştı? açılıyor: özal yamtladı: Biz kendimizi tehlikeye at Daha çok var. ük. Vurulmamııı bazı sebepleri Basamakları çok hesaplı adınıvar. Bu rasgele bir vurulma değil. Neyse, zaman birçok şeylerin larla çıkmak, mühendislik hesabıyla hareket etmek gerekiyordu. hakikatini çıkanr. Son gün son dakikaya kadar zaÖzal'a soruluyor: " Vurulma olayıyla da mı man kazanmak istçmesi bu yüzdendi. DYP'nin Uiskisi var? Ispanya gezisine 41 ışadamı kaÖZAL Hayır, DYP'nin değil. O babaların büyük Uişkisi ol tılıyor. Yaklaşık altı yıl öncesinin duğuna dair birçok emareler var!' gezilerindeki "Başbakana aşın Özal'ın bu sözleri şaskınlık saygı, aşın ilgi göslerme telaşı" hiç göze çarpmıyor. Çoğunun aruyandırıyor. Bu sözler iki lider arasındaki tık özel derdi, isteği yok. Ekono"suçlama düellosu"nda bugüne mik durum hepsinin sıkıntısını genel bir potada eritip tek bir alakadar olanların en ağırı. Çankaya seçimleri öncesinde şım haline getirmiş. Çolakoğlu Ticaret yöneticisi bu tırmanma rastlantısal değil. Başbakan oluşundan bu yana Haluk Kırkbir, işadamlarının özal'ın yanından aynlmayan bir derdini üstü kapalı bir soruyla ortaya koyuyor: yetkiliye uçakta soruyoruz: Siz Ankaralı gazeteciler bi Başbakan niye bu kadar lirsiniz. Başbakan kim oluyor? sertleşti? Başbakanlık ve Dışişferi BaYetkili hiç duraksatnadan yakanlığı bürokrasisı de işadamlannlıyor: Ama Demirel de Başbaka rı gibi. Onlar da Çankaya ve sonrasının merakı içindeler. Başbana önceki gün "ebleh" dedi. kanın gözünün ucundan, sözcük• ••*• Sağın iki lideri arasındaki bu leri vurgulamasından anlam çı"düello" kuru bir çırakusta çe karmaya çabalıyorlar. tspanya gezisi, istifa etmiş bir kişmesi değil elbet. "İktidarda kalma ve iktidar olma mücade hükümetle temas için yapıldığı halde, yine de sıcak ve dostça. lesi". Detnirel'in "Çıkarsa aşağı alı Ispanya, AT içinde Türkiye üyenz"dan "ebleh"e uzayan sertlik liğine en alçak perdeden "No" diçizgisi bir stratejinin şeması gibi. yen ülke. Bunda, zengin ortaklara Özal'ı "Çankaya'ya çıkamazsın" karşı topluluk içinde "Akdeniz diye tahrik ederek, inatlaşarak nıhu"nu güçlendirmek istemenin Çankaya'ya çıkarmak, partisinin önemli etkisi var. Üç saati havaalanında, 9 saati basından altnak istiyor. Çünkü özal'sız bir ANAP'uı Meclis gru havada geçen brut 40 saatlik bunu parçalamak ve yutmak çok tspanya gezisinin Özal bakımından sonucu yine de doyurucu. kolaylaşacak. ö z a l uzun konuşmasının özal, 30 yıldır ilk kez böyle bir uzunca bölümünde "cumnurbaş ziyareti gerçekleştiren Başbakan kaaınıa tarafsızbğını'' yorumla sıfatı kazanmış oldu. özarın anketi tspanya uçağındaDemireVi 'güvenilmezlikle* suçladı Ozal'dan havada suçlama yor?" diyorsunuz. 19 ekim akşamı saat 24.00'e kadar zamanı var. Muhalefet Meclis başkanlığı seçimine girmeyeceğini söyledi, ama geldileı, bizim adayımıza da oy verdifer. Memnun olduk. Bu ne perhiz bu ne lahana turşusu. Kendileri aday çıkaramadılar, sadece ANAP'lı adaylara oy verdiler. Demek ki meşruiyet meselesi dalavere imiş, ciddiyet yok. Tıpış tıpı> geldiler, oy verdiler bizim adaylara. Eskiden Halkcı Parti kendi adayını çıkarmıştı. Ona oy vermişlerdi. Ne yaptıklarının farkında değiller. Giden gider demişsiniz. ANAP'ta disiptine uymavan milletvekilleri için. Disipline verilir demişsiniz. ÖZAL Bunların hepsi zaten 23 kişi. Ben zaten bunlara bir şey yapılır demedim. Onların kim oldukları belli, sizler de yazdınız. Muhalefet, cumhurbaşkanlığı seçiminde de aynı şeyi >^ıpar mı? Tıpış tıpış gelirter mi? ÖZAL Onlar tenakuza düştüler. Ben olsam aday gösteririm. Meclis Başkanı seçimlerinde yaptığım hatayı yapmam. Gene bizden aday bekleyecekler. Belki yine bizden birkaç tane aday çıkacak, onlara oy verecekler. Kaç aday çıkacağı belli olmaz. Onlann bütün söyledikleri, kendilerine göre politikanın incelikleri. Onlar cumhurbaşkanlığı seçimlerininüçüncü turda sonuçlanacağını umuyorlar. Biz de onlara ona göre bir durum hazırlarız. Meclis başkanlığı satrancında kaybettiler. Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesi liderlerle ne zaman konuşacaksınız? ÖZ.AL Kimse konuşmaya razı değil. Süleyman Bey'in hırsı aklını geçmiş. Ne konuşacağım ben Süleyman Bey'le? Ağzına geleııi söylüyor. Konuşulacak ne var? Ben onlara "Adayınızı gosterin" dedim. Belki beğenir veririz. Bu konuda şaşırdı. Çok yanlışlıklar yapıyor. Konuşmak mümkün değil onunla. w Erdal İnönü ile de konuşmaya lüzum yok. O gün gelecek, adaylar ortaya çıkacak. O da oyunu verecek. Herkes adayını göstersin. Benim adayhğım da daha belli değil. Ben görüşlerımi ortaya koydum. Bu parlamentodan cumhurbaşkanı seçileceğini söyledim. Buna itirazları var mı? "Bu parlanıentoda seçilecek adam yoklur" desinleı'. Biz araştırıyoruz. En büyük grup olarak ANAP grubundan da seçileceğini söylüyorum. Buna itirazları var mı? Eğer kendi gruplannda daha iyi adaylar varsa göstersinler. Konuşma işte böyle olur. Gizli gizli senaryo yazılacağına her şeyi açık konuşun. ANAP grubundan birisi mi, yoksa ANAP'ın lideri mi seçileÖZAL O da ihtimal dahilinde. Yani ANAP grubu içinde olan herkese bir imkân düşüyor demektir. Ne kadar bir ihtimal olduğunu bilmiyorum. O, rey ile belli olur. Şimdi sizin milletvekili olduğunuzu farzedelim ve yeni bir cumhurbaşkanı seçelim. Veya "Kim olabilîr? Cumhurbaşkanlığında aradığınız vasjflar nedir?" diye konuşun bakalım. Ben de hakcm gibi sizi seyredeyirn. Muhtelif partilerden de olun isterseniz. Bakalım anlaşabilecek misiniz? Ben onu merak ediyorum. Siz aday mısınız? ÖZAL Bırakın şimdi beni karıştırmayın. Ben hakemim. Sen Doğru YoPdansın, sen SHP'Iisin. BU ANAP'h, bu da ANAP'lı. Buna da diyebiliriz ki ANAP'ın muhafazakâr kanadından. Bu da liberal kanadı (gülüşmeler). Bu da SHP'nin Deniz Baykal grubundan. Senaryo yazmıyorum. Şimdi tartışın bakalım. Bunu laruşacağımız platform burası değil. ÖZAL Burası, burası, tam yeri. Çok da güzel yazı cıkar. Hep siz partilerarası bir uzlasma olması gerektiğini söylediniz. Hadi bakalım siz aranızda bu consensusu (anlaşmayı) yapın da görelim. Anayasa, cumhurbaşkanı olan kişinin nıilletvekilliğinden istifa edeceğini sart kosuyor. Cumhurbaşkanlığının tarafsızlık ilkesi nasıl sağlanacak? ÖZAL Anladım da şartlardan biri, oturduğunuz zaman biriniz diyeceksiniz ki, "Bu adam Meclis içinden olmalıdır, olmamalıdır" işte ben onu öğrenmek istiyorum. Anayasa diyor ki: Seçilen kimsenin partisi ile alakası kesilir. Milletvekilliği sona erer. Aksi halde anayasa şunu derdi: "Cumhurbaşkanı seçilecek bir kimse hiçbir partinin lideri veya partide yonetici olamaz!' Batı Alman Cumhurbaşkanı, Başbakan Kohl'un yerine geçecek diye laflar dolaştı. "Tarafsız" kelimesinin manası nedir? Ben veya Süleyman Bey veya Erdal İnönü cumhurbaşkanı olsa sizin anladığınız manada, tam manası ile tarafsız olması mümkün müdür? Bir partiyi kurmuş, onun başında uzun yıllar kalmış, bu kimseden o ölçüde tarafsızlık beklemek mümkün müdür? Tarafsızlık, devletin yanında olmaktır. Devleti düşünmektir. Ben tarafsızlığı böyle anlanm. Zaten dikkat edin, cumhurbaşkanın.n fonksiyonları anayasanın, kanunlann gözetimıni yapmaktır. Tarafsız bir şekilde uygulanmasına bakar. Cumhurbaşkanının vazifeleri, yargı organı, üniversiteler ve TRT ile ilgilidir. Bir de sefırlerin ve valilerin tayininde söz sahibidir, ama sorumluluğu yoktur. Bu bakımdan cumhurbaşkanı, tarafsızlığını daha çok, devletin yanında olmakla, yani parti menfaatinden çok devletin menfaatini esas almak şeklinde düşünmek mümkün. Bu, bugün de bahis konusudur. Ben şahsen seçim sistemini ANAP'ın başında kaldı1 ğım sürece değiştirmem. Türkiye nin istikrara ihtiyacı vardır. Bizden sonra kim gelirse sağlam gelsin. Değişmeler kansız ve problemsiz olsun. O değişmeler olursa demokrasi daha sağlam yerine oturur. Ama biz koaiisyon oyunlarını aynen Papandreu'nun yaptığı gibi götürüTsek Türkiye'ye zarar veririz. Yani sosyal demokratlar gelecekse gelsinler, ne yapalım. Yanm yamalak II değnekle geleceklerse tam manası ile gelsinler, halk da onları mest etsin. Bu, devletin yanında olmaktır. Yoksa partinin yanında olsam, parlamentodan biraz daha fazla sandalye alabilmek için hesabını yapacağım. Sistemi değiştireyim. Oylarım azalmıştır. Ona göre sistemi değiştireyim, aynı sistemi getireyim diyebilirim. Kesin olarak böyle bir şey düşünmüyorum. Tarafsızlığınızı ilan eltiniz. Cumhurbaşkanlığına aday olduğunuzu da açıklayın da bitsin. ÖZAL Hayır, hayır o bakımdan değil. Bu tarafsızlık konusu, devleti lutma konusu; isterseniz bir parti başkanı olun, >ine vardır. Onu söylemek istiyorum. Onu bazen İnönü'de de görüyorum. Süleyman Bey <te bu yok. Inönüde devleti tulma fikrini görüyorum. O biraz babasından gelme bir yetişme tarzından gelme bir şeydir. Bazen başka particiler değişik söylemesine rağmen, İnönü bunu söyleyemiyor. O da devletçiliğinden ileri geliyor. Devleti tutmasından ileri geliyor. Cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda kendi arkadaşlarımla görüşmeler yapıyorum. Sizin tabarrinızla, DYP'nin tabanı ve parlamenterleri arasında köklü aynlık yok. Asıl aynlık, sizinle Süley man Bey arasında; giderek de lırmanıyor. ÖZAL O tırmandırıyor. Muştereken ürmandınyorsunuz. Yasaklann kaldırılmasına karşı çıkarak siz başlattımz. Niye aynı şeyi hâlâ sürdurü\orsunuz. Yann sizin cumhurbaşkanlığınız, Süleyman Bey'in başbakanlığı altında yüzde 5560'lık bir oy polansiyeli bir araya gelebilir. ÖZAL Hayır, gelmez. Elma ile armut toplanmaz. Farklı olduğumuz birçok noktalar var. Öyle bir şey otduğu zaman meydana gelen parti belki ayrı ayrı aldığınrzdan fazla oy alabilir, ama tam toplamı kadar aiamaz. Başka şeyler var. Açık ifade etmem geıekirse DYP'nin üst kademesi güvenilir değildir. Ne bakımdan? ÖZAL Kesin olarak güvenilir değildir. Rejim açısından değil. Birçok bakımdan güvenilir değildir. Ben bu konuda önyargılı değilim. Ben gördum geçirdim, biliyorum. Tabamna bir şey diyemem, ama güvenilir değildir. Güvenirliliğin ne manaya geldiğini biliyorsunuz, ama bana söyletmeye çalışıyorsunuz. Taban bazı şeyleri istiyorsa sizin bir araya gelmemeniz için çok köklü bir aynlık yoklur herhalde? ÖZAL Türkiye çok büyük suiistimallere kadar gider. Açık söyleyeyim. Sigarasından, kaçakçılığına, babalara kadar birçok şeye gider. Bizim mücadelemiz bu. Bugun aslında mücadelenin gerisinde bu var. Güvensiz derken bunu mu kaslediyorsunuz. ÖZAL Evet, bunu kastediyorum. Böyle bir şey varsa neden lahkikal açmıyorsunuz. Çok agır bir itham? ÖZAL Görünen köyler onu, gösteriyor. Söylevecek fazla bir şey yok. Enformasyonun başındasınız. Bunu mutlaka açmalısınız. Elinizde bu konuda bir şey var mı? ÖZAL Hayır, kesin olarak yok. Ama ortada olan bazı şeyler var. Sigara kaçakçılığını onlemediler. Teklif ettigim halde onlemediler. O zaman döviz var mıydı? ÖZAL Dövizle alakası yoktur. Döviz olmadığı zaman biz sigara kaçakçılığını önledik. 1984'te döviz var mıydı? O döviz Türkiye'nin dövizi idi. Karaborsadan gidiyordu. O başka bir ülkenin dövizi değil ki. Kaç yılında öğrendiniz bunu. ÖZAL 1980'de. Sigara ve silah da dahil mi? ÖZAL Evet, silah da dahil, hepsi, bugün hepsi yapılmıştır. Bir araya gelmemeniz için ipler bu kadar atılmış mıdır? ÖZAL Evet, daha ne olsun. Ben memlekete fayda sağlayacağını zannetmiyorum. Programımızdaki ana fark buradadır. Biz kendimizi tehlikeye attık. Vurulmamın bazı sebepleri var, (vurulan başparmağını gazetecilere göstererek) bu rastgele bir vurulma değildir. Neyse, zaman birçok şeylerin hakikatini çıkarır. Belki •1020 sene sonra çıkarır. Vurulma olayı ile de mi DYP'nin Uişkisi var? ÖZAL Hayır, DYP'nin değil, ama o babaların büyük ilişkisi olduğuna dair birçok emareler var. Herkes ona göre hesabını yapsın. Cumhurbaşkanlığının tarafsızlık ilkesine nasıl uyacaksınız? ÖZAL Bugun Turkiye"de cumhurbaşkanı, esas itibarı ile devleti temsil eden semboldur. Limitli bir müdahalesi vardır. Tarafsızlık konusu devlet probleme düştüğii zaman kullamlır. O makama gelen kim olursa olsun, seçilme ehliyetine sahipse, belli bir kariyen varsa o tarafsızlığı gösterir. Evren Pasa ortada. Birisi kalktı, Cumhurbaşkanı'na "erken seçime zorlayın" dedi. Bu cumhurbaşkanının vazifesi değil. Cumhurbaşkanı yarın ben olursam, zorlamazsam tarafsız mı olacağım? Bunların hepsi yanhş düşuncelerdir. Bu parlamentoda SHP çoğunluğu olsaydı bal gibi tnönü cumhurbaşkanı olurdu. Başkasını hiç düşünebiliyor musunuz? tnönü ile S H P yakınhğı ANAP ve Özal yakınlığı gibi de" ğildir. ÖZAL O sizin kendi şahsi fıkrinizdir. Eğer DYP aynı çoğuııluğa sahip olsaydı, Süleyman Bey de cumhurbaşkanı olurdu. Çoğunluk sizde olduğuna gore siz cumhurbaşkanısınız. ÖZAL Olabilirim veya olmayabilirim. Biz onlar gibi değiliz yalnız. Siz etliye sütlüye karışnıayan, yazdıklarınızın tesiri altııı» da kalan, istediğiniz gibi yönlendirebileceğiniz bir cumhurbaşkanı istiyorsunuz. Cumhurbaşkanı isterse, gider, Bakanlar Kurulu'na başkanlık eder. Her hafta mı? ÖZAL Her hafta olmaz. Eğer cumhurbaşkanı olursam, her ayda bir giderim. Siz istemiyor musunuz. Ekonomi iyi gitsin, şu olsun, yanlışhk olmasın, Türkiye sarsılmasın istemiyor musunuz? Hayırlı ugurlıı olsun. ÖZAL Haa "anladım artık" diyorsun değil mi? (Gulertk) Bakalım ne çıkacak? Step by step (adım adım). Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden. Kaç basamak kaldt? ÖZAL Daha çok var. Cumhurbaşkanı, makamın önemsiz olduğunu söyledi. Fazla büyülülecek bir yer değilmiş. ÖZAL Doğıudur, doğrudur. Çoğunluk SHP'de olsa İnönü'de aday olsa oyunuzu verir miydiniz? ÖZAL Bu konuda hiçbir şey bilmiyorum. Onlar geldiler, bizim Meclis başkanı adayımıza oy verdiler. Memnun oldum. 5 adaydan 2'sine oy verdiler. Belki Yildınm Bey'e de veren kaçak vardır, onu bilmem. Demek ki Meclisin meşruiyetine gölge düşürmediler. Aynı hususiyeti artık cumhurbaşkanlığı seçiminde de yapmaya mecburdurlar, yoksa kimse kendilerine inanmaz. Yani başkanlık sistemini deniyoruz herhalde? ÖZAL Anayasa ne yazıyorsa odur. Tarafsızlık odur zaten. Bu iş bitti. ama sakın bir şoka uğramayın. Peki, ANAP'tan bir başkası cumhurbaşkanı oldu, ona ne diyeceksiniz? Ben yerimde kaldım, yukaııya bir ANAP'lı çıklı. Ne yazacaksnıız o vakit? Siz ne japacaksınız o vakit? ÖZAL Ben yerimde oturayım, ne yapayım. Seçime kadar gotureceğiz. " Ö z a l cesarel edemedi" diye yazamazsınız, yanhş olur. Oylaına yapıyorum. Aday olay ını mı olmayayıın mı? Namusunuzla açık açık söyleyin. Aday olnıaya metbursunuz.» ÖZAL Mccburluk bir larafa. Moıulckcı için aday olayını mı olıuayayını mı? Bazı ga/ciLcıloıin "olmajın" bcyanmdan sonra bazı gazeieciler, "olun. olabilirsini/" yuıuıı \crdilcı. Gu/k'tccilor kendi görtışlerini dc asikl.ıdıl.ıı. ( ) / \ l . (Bu uıiişmalardan sonra) licıı ad.ıy oldıığum takdirdo M.\'ilırinı. Onu da i\i biiıı. O. b»ıııa .»il olan bir mcsclotU. ANKARA/MADRİD (Cumhuriyet) Başbakan Turgut Özal, İspanya gezisi sırasında da DYP Genel Başkanı Sülevman Demirel'c yonclik suçlamalarını surdurerek. "Sigara kaçakçılığını onlemediler. Teklif ettigim halde onlemediler" diye konuştu. Özal, kendisine karşı girişilen silahlı saldırı oiayının arkasında, sigarasilah kaçakçıhğı ile iiişkili "babaların" rol oynadığına dair "birçok emareler" bulunduğunu, ancak bunu DYP ile ilişkilendirmediğini soru üzerine ifade etti, Özal, Demirel ile konuşmanın "mümkıin olmadığını", SHP lideri Erdal İnönii ile ise "konuşmaya liizum olmadığını" vurgular ken, DYP üst kademesini de "Güvenilir değil" diye niteledi. Başbakan. cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda karar vermediğini, "bu merdivenden ağır ağır çıkmak" gerektiğini, ancak cumhurbaşkanı olması halinde her ay Bakanlar Kurulu toplantısına katılacağını söyledi. Özal, cumhurbaşkanının ANAP grubundan seçileceğini, bunun "tarafsızlığı" gölgelemeyeceğini de dile getirirken, "Anayasada. cumhurbaşkanı hiçbir partinin lideri olamaz denilmiyor" dedi. Başbakan, "larafsızlıgın" Demirel'de olmadığını. ancak İnönü'de "devleli (ulma fikrini gördüğünü", tarafsızlığın da bu olduğunu söyledi. Özal, muhalefet partilerinin Meclis başkanlığı seçimine katılarak oy verdiklerine de dikkat çekerek, artık cumhurbaşkanlığı seçimine de katılmaya mecbur oldııklarını öne sürdü. Başbakan Turgut Özal, Ispanya'ya giderken uçakta bulunan gazetecilerle sohbet etti. Özal, gazetecilerin çeşitli konulardaki sorularını da şoylc yamtladı: Özal, gazetelerin okuyucular tarafından okunmak için değil hediye verdiğiiçin alındığım belirterek şöyle dedi: "Okuduğundan, mokuduğundan değil, hediyesi bakımından alı\ur. TRT, reklam fiyatlannı arttıracakmış. En normali de budur. Reklam fiyallarını benim lavsiyem, arttırsın. O >akil siz reklam giderlerinizi azallırsınu." Cumhurbaşkanlığınızın açıklanması ne zaman? ÖZAL Bak yine mevzuu açtınız. Gülmesem "ni>e gülmü tspanyadan iki konuda destek istemi AT üyeligi Avrupa Topluluğu'nun Türkiye'ye, Türkiye'nin Avrupa'ya baktığı gerçekçi ve geniş bakış açısı ile yaklaşmasını bekliyoruz. Bulgaristan Türk azınlığın hak ve hukukunun iadesi ve korunması, insan haysiyetine değer veren her ülkenin bir sorumluluğudur. Bu insanhk trajedisi karşısında Ispanya'nın ilgi ve yardımlarını daha da titizlikle sürdüreceğini ümit ediyoruz. Özal, Kral Carlos ve Başbakan Gonzalez'le görüştü IZMİR'den HJKMET ÇETJNKAYA Koşullar Oluşur mu? IZM1R ANAP içindeki fırtı iyi biliyoruz... na giderek yoğunlaşacağa benPakdemirli sinirlendi... ziyor. Özal ne kadar gö'zdağı Niye kaybettik kardeşim? verirse versin ok yaydan çıkmış. Ben yalan mı söylüyorum... hedefe yaklaşmış. Ekrem Pakdemirli böyle koDYP, ANAP içinde çengel ha nuşurken, içişleri Bakanı Abdülreketini ha başlattı, ha başlata kadir Aksu, Sanayi Bakanı Şükcak.ANAP'ın örgüt tabanı ha rü Yürür'ü ter basmıştı. zır. İşaret verildiği an DYP'ye Aksu, bir ara Bakan Yürür'ün doğru hızla kayacaklar. kulağına eğildi: DYP'li Esat Kıratlıoğlu, son Ekrem Bey hâlâ politikayı gelişmelere ilişkin ilginç bir açıklama yapıyor. Kıratlıoğlu'na öğrenememiş, dedi. Pakdemirli hızını alamamış, göre Özal dikenli yolda çıplak bastırıyordu: ayakla koşuyor ve fena halde Eğer muhalefet erken sekan yitiriyor. Bir ANAP'lının saptaması da çim istiyorsa, yerel seçimler için de 'evet' desin. Memur, işçi, aynı Kıratlıoğlu gibi: Özal'ın gücü giderek yok emekli, dul, yetim olmak üzere oluyor. Son gözdağı bunun en 4.5 milyon kişiye devlet kasasomut örneği. Haydi bakalım, sından para ödüyoruz. Bunların macişına 10 bin lira zam yapsak kim ne yapacak görelim. Esat Kıratlıoğlu konuşmasını 100 milyar eder... Hava iyice sertleşmişti. Paksürdürüyor: Şu anda şartların oluşma demirli konuşmasını bitirip yesını bekliyoruz, Ancak, cumhur rineoturdu. Ardından iki bakan başkanı seçimi öncesinde Sa söz ald.ı. Sonra sıra "tabanın seyın Özal'a bir sürprizimiz ola si"ne geldi. cak. Özal'ın urnüğü elimize geçANAP il divanı yöneticileri miş durumdadır. kürsüye çıkıp makineli tüfek giÖzal'ın işi o denli kolay değil. bi yaylım ateşine başladılar: Tabanımız DYP'ye kayıNe yaparsa yapsın ANAP'ta yol ayrımı görülüyor. Ondan ötürü yor. Biz hâlâ havanda su dövüde Özal gözdağı vermeyi sürdü yoruz. Tütün üreticilerinin başına gelenleri görmezlikten gelirüyor: Bundan sonra en ufak bir yorsunuz. Biz ise onlann yüzühareket yaparlarsa disiplin ku ne bakamıyoruz. Yarın seçim ruluna giderler. Belki de en gü olursa nasıl oy isteriz? Enflaszel disiplin benim onlann kim ol yon, hayat pahalılığı ne zaman duraccik? duğunu bilmemdir. Aynı saatlerde Kaya Erdem1Ancak Özal'ın bilmediği bir olay var. ANAP tabanı huzur in çıkışı tartışılıyordu bir başka suz, DYP bir işaretle partinin al yer'de. Çeşme'de liberallerin toplantısinda şöyle diyorlardı: tını boşaltabilir. Kaya Bey'in çıkışı tam yeBugün Özal'a muhalif milletvekili sayısı 7080 arasında de rinde ve zamanmdaoldu. Parti ğişiyor. Bu milletvekilleri kendi tabanı bir ışık, ses bekliyordu. siyasal geleceklerini örgüt taba ANAP, Özal ailesinin egemennına dayanarak çizmek isti liğinden kurtulmazsa çöker. yorlar. TBMM Başkan adaylanndan •İsterseniz bir kaç ay öncesi Doğancan Âkyürek, cumhurne geriye gidelim ve ANAP'ta başkanlığı seçiminde de birden olup bitenleri izleyelim... fazla aday çıkması gerektiğini Özal'ın gözdelerinden Maliye vurguluyor. Kendisinin bu yolda ve Gümrük Bakanı Ekrem Pak çalışmalar yaptığını belirtiyor. demirli, Manisa'da düzenlenen Kutsal ittifakçılara gelince... genişletilmış il divanı toplantıOnlar Özal'ın cumhurbaşkasında konuşuyordu. 26 Mart ye nı seçilmesine işin başından berel seçimlerinden üç ay sonra ri sıcak bakıyorlar. Ancak koşulbir durum değerlendirmesi ya ları var: Parti yönetimi bize pıyordu: kalsın. 26 Mart yerel seçimlerini Bu formül üzerinde duran oy kullanma zorunluluğunu ge kutsal ittifakçılar geleceğe dötirmediğimiz için kaybettik. nük hesaplarını yaparlarken de Salonda bulunan ANAP'lı yö Özal'a gözdağı verıyorlar: neticiler kahkahalarla gülmeye Cumhurbaşkanlığı adaylıbaşladılar. ğı için bizlerle temas kurun ve Aman yapmayın Sayın Ba önerilerimizi alın. Oyumuz sizekan, aramızda gazeteciler var, dır, ancak bizi ihmal etmeyin. yine yazacaklar. Biz yerel se ANAP'ta gelişmeler bu çızgiçimleri niye kaybettiğimizi çok de yürüyor. MADRİD (Cumhuriyet) Başbakan Turgut Özal, İsp.nya Başbakaru Felipe Gonzalez'in resmi konuğu olarak dün Madrid'e geldi. Özal, Gonzalez'in dün g c ce onuruna verdiği yemekte yaptığı konuşmada, "AT'nin Türkiye'ye Türkiye'nin Avrupa'ya baktığı gerçekçi ve geniş siyasal bakış açısı ile yaklaşmasını bekliyoruz," dedi. Özal, konuşmasında Bulgaristan'ın Türk azınlığa yaptığı baskılara da değinerek, "Bıilgaristan'daki Türk azınlığın hak ve hukukunun iadesi ve korunması, insan haysiyetine değer veren her ülkenin bir sorumluluğudur," ifadesini kullandı. Madrid'in Barajas Havaalanı'nda İspanya Dışişleri Bakanı Francisco Ordonez tarafından törenle karşılanan Başbakan Özal'a bu ziyaretinde eşi Semra Özal'ın yani sıra Devlet Bakanı Güneş Taner, 5 ANAP'lı ve bir SHP'li milletvekilinden oluşan bir parlamento heyeti eşlik ediyor. Tekfen Yönetim Kurulu Başkanı Necati Akçağldar başkanlığındaki bir işadarnlan grubu da geziye katılıyor. Özal, Ankara'dan ayrılmadan önce yaptığı açıklamada ziyaretinin, 1959'da Demokrat Parti hükümeti Başbakanı Adnan Menderes'in Madrid'e gidişinden sonra bir Türk Başbakanı'nın İspanya'ya yaptığı ilk resmi ziyaret olduğuna işaret etti. Özal, Ispanya'da Başbakan Gonzalez ile görüşeceğini, ayrıca İspanya Kralı Juan Carlos tarafından kabul edileceğini belirtti. Özal ve heyeti için havaalanındaki karşılamadan sonra öğleden Moncloa Sarayı'nda İspanya Başbakanı Gonzalez'in de katıldığı resmi karşılama töreni yapıldı. Başbakan Özal, öğleden sonra aynca ispanya Temsilciler Kongıesi Başkam'nı ziyaret etti, akşam da Gonzalez'in onuruna verdiği yemeğe katıldı. Özal, yemekteki konuşmasında Sarayda kabul İspanya Kralı Juan İspanya ile Türkiye'nin Akdeniz'in iki ucunda stratejik konuma ve şanlı birer geçmişe sahip olduklarını belirteTek iki ülke arasındaki ilişkilerin bugün mükemme! bir düzeyde bulunduğunu ve daha da gelişeceğinden kuşku duymadığını belirtti. Özal ayrıca, "Tarihte Avrupa ve Akdeniz'de müştereken oynadığımu rolün henüz bitmediği kanaatindeyim. Önümu/deki on yıllarda ülkelerimize, Avrupa'nın entegrasyonunda önemli görevler düşeceğinden eminim," diye konuştu. Özal sözlerini şöyle sürdürdü: "AT'ye tam üyelik müracaatımız, Türk halkının, temel hak ve hürriyetlere dayalı, parlamenter demokrasi ile yönetilen Avrapalı bir toplum olarak ilerleme yolundaki karariılığının en güçlü teyididir. Avrupa Topluluğu'nun Türkiye'ye, Türkiye'nin Avrupa')a baküğı gerçekçi ve geniş bakış açısı ile yaklaşmasını bekliyoruz." Özal, Batı camiasının savunmasında önemli bir yük üstlenmiş olan Türkiye'nin, üyelik için Batı Avrupa Birliği'ne de başvurarak, Avrupa bütünleşmesinin güvenlik ve savunma boyutuna da kalılma arzusunu gösterdiğine işaret etti. Özal, sözlerini şöyle sürdürdü: "Türkiye, ekonomik açıdan Avrupa Topluluğu'na ve müstakbel tek pazara hazırlanmakta ve çeşitli alanlarda uyum için büyük gayret sarf elmektedir. Son altı yıl zarfında, Türk ekonomisınde gö Cartos ve eşi Ozallan kabul ederek bir süre göruştüler Kabulde Başbakan Gonzalez de bulundu. (Fotoğraf:AA) riilen hızlı gelişme, yapısal uyum boyutlarının çok ötesinde gerçek bir transformasyona dönüşmüş bulunmaktadır. Türk ekonomisi, özel teşebbüsün özendirildiği, ihracat seferberiiğine dayalı serbesl piyasa ekonomisi düzeyine süratle geçmiştir. Aynı zamanda ithalal liberalleştirilmiş, Batı'nın en liberal tatbikatları ile yanşan bir yabancı sermaye mevzuatı çıkanlmıştır. Daha beş yıl önce döviz darlığından iki yılda bir kere yurtdışına çıkılabilen bir ülkede, bugün Türk Lirası konvertibl hale getirilmişse, bu, Türk ekonomisinin gelişme düzeyi kadar, uluslararası piyasalarda kendine olan güvenin de bir göstergesidir." Özal, Türkİspanyol İş Konseyi'nin, bu sabah imzalanması öngörülen mutabakat ile kuruiacağını bildirerek, bunun, iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilere hız kazandıracağını ümit ettiklerini söyledi. İki ülke arasında karma ekonomik komisyori kurulmasına yonclik çalışmaların da son aşamaya geldiğini kaydeden Başbakan, "Türkiye, İspanyol yatırımcılar için cazip bir ülkedir. Turizmde de İspanyol sermayesinden ve tecrübelerinden istifade elmek isteriz. Savunma sanayii alanında lemaslardaki canlılık ürail vericidir" şeklinde konuştu. Başbakan Turgut Özal, konuşmasında Türkiye'nin, etrafında bir iyi komşuluk ve barış çembcri oluşturnıayı ve bütün dünya ülkeleri ile barış içinde dostluk ve işbirliği geliştirmeyi, kendisine en büyük hedef seçtiğine dikkati çekti. "Türkiye'nin bu iyi niyetine ve banşçı çabalanna daima aynı şekilde mukabele gördüğünü söylemek maalesef mümkün değildir" diyen Özal, Bulgaristan'ın, vatandaşı olan 1.5 milyonu aşkın Türk azınlığa reva gördüğü amansız zulmun ve Tüvk azınlığın kültürel benliklerini zorla eritme politikasının, insanhk âleminin gözleri önünde olduğunu vurguladı. Başbakan Özal, konuşmasının sonunda şöyle dedi: "Giinümüzde DoğuBatı ilişkilerinin mihenk taşı haline gelmiş insan haklarını, allına imza koyduklan Helsinki Nihai Senedi'nin daha mürekkebi kurumadan pervasızca çiğneyen Bulgaristan, iki ay gibi kısa bir sürede 300 bini aşkın Müslüman Türk'ü, bu insanlık dışı uygulamalan sonucunda Türkiye'ye göçe zorlamışlır. Dünyamız, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana bu büyüklükte ve bu nitelikle bir göçü yaşamamışlır. Bu insanlar. mallannı, mülklerini terke, yıllannın emeği sosyal haklanndan tazgeçmeye zorlanmışlır. Bazı aile fertkri bir nevi rehin lutulmuşlur. Bulgaristan'da yaşayan Türk azınhğın hak ve hukukunun iadesi ve korunması. insan haysiyeline değer veren her ülkenin bir sonımluluğudur. AGİk insani boyul mekani/masını harekele geciren ülkeler arasında yer alan İspanya'ya bu vesiJeyle leşekkürlerimizi ifade eder ken. bu insanhk trajedisi karşısında dost İspanya'nın ilgi ve yardımlarını daha da titizlikle sürdüreceğini ümit ediyoruz." Öte yandan Özal, İspanya'nın en etkili gazetesi " D Pais"in dünkü sayısında yayımlanan demecinde Türkiye'nin AT'ye tam üyelik başvurusuyla ilgili olarak, " A T y e tam üye oünayı kuşkusuz isteriz. Ama bu bizim için bir ölüm kalım meselesi değildir. Bunun 100 metre koşusu değil, daha çok bir maraton plduğunun farkındayız," dedi. Özal demecinde ayrıca, Türkiye'nin AT dışında, özgür bir demokratik sisteme doğru hızla yol almaya devam edeceğini, AT'nin 1992'de aşamalı olarak Tek Pazar'a geçmesinden önce de ekonomisinin rekabet şansını arttıracağını vurguladı. Dışişleri'nin açıklaması Öte yandan Dışişleri Bakanlığı Sözcü Vekili Murat Sungar, Sabah Gazetesi'nin önceki gün İspanyol hükümetinin "Gelme" mesajı vermesine rağmen Özal'm İspanya ziyarelinde ısrar ettiğ: haberi üzerine bir açıklama yaptı. Sungar, Sabah'ın haberinir gerçeklerle hiçbir ilgisinin bulun madığına dikkat çektikten sonn şöyle dedi: "Haberde yazılanın aksine. İspanyol hükemeti. erken seçiır kanın almasını lakibcn, bu karar larının Sayın Başbakan'ın ziyarelini hivbir şekilde engellcmeyece. ğini bize resmen bidirmişlir."