Katalog

2 TEMMUZ 1989 EKONOMİ CUMHURİYET/U \msm CEPHESİNDE ÎLK \ARIYIL Borsanın yeniden dönüşü Yılın ilk yarasında: Hisselerortalama % 112.5 kazandırdı Fonların getirisi % 3035 arasında oldu. Gelir ortaklığı senetleri de % 3035 ödediler Altın ve dövizpiyasasında tek kayda değer artış % 17.8 ile dolarda oldu. Tasarruf sahiplerini yılın ilk yansında enflasyona karşı sadece hisse senetleri, yatınm fonları ve gelir ortaklığı senetleri korudular. Altı ayhk dönemde borsa yuzde U2.S'lik getirisiyle rekor kırarken, yatınm fonlan ve gelir ortaklığı senetleri 5 ayhk yüzde 32'yi bulan enflasyona karşı yuzde 3035 arasında prim yaptılar. Tahtakale ve Kapalıçarşı'nın rekortmeni ABD Dolan'mn ilk 6 aydaki getirisi ise sadece yüzde 17.8 oldu. Tahtakale ve Kapalıçarşı cephesinde yılın ilk 6 ayuıda en yüksek getiriyi ABD Dolan sağladı. Amerikan para birimi 1820 lira100 bin lira ne oldu? dan başladığı yılın ilk altı ayının sonunda 2145 liraya çıktı ve yuzde 17.86 prim yaptı. Doları daha sonra sırasıyla Reşat Altını, 24 ayar külçe, Fransız Frangı, Federal Alman Markı ve Hollanda Florini izlediler. Yılbaşında 170 bin liradan satılan Reşat Altını, yılın ilk yarısını 185 bin liradan bitirerek yuzde 8.82 prim yaptı. Böylece dolar her 100 bin liraya 17 bin 860 lira getirirken, Amerikan para biriminin en yakm takipçisi Reşat Altını her 100 bin liraya 8 bin 820 lira getirdi. Ancak hem doların hem de Reşat Altını'nın getirileri ilk 6 aydaki enflasyon oranının çok altında kaldüar. Altın ve dovulerin ilk altı ayda getirilerinin düşük olması altının dış piyasalarda bu yıl dalgalı, ancak "olumsuz" bir performans izlemesi ve Merkez Bankası'nın kur politikası ile bankalararası dövız piyasasına yaptığı mudahaleler sayesinde Tahtakale*nin doviz fiyatlannı fazla arttıramaması gibi nedenler yatıyor. Tahtakale ve Kapalıçarşı'da geçen ay en yuksek getiriyi her 100 bin liraya 5 bin lira getiri sağlayan 18 ayar külçe yaptı. 18 ayar külçeyi, 24 ayar külçe, 22 ayar bilezik ve Cumhuriyet Altını izlediler. Bu yatmm araçlannın geçen ayki getirisi 4 bin liranın uzerinde oldu. Tahtakale"de ise en yüksek getiriyi, her 100 bin liraya 3 bin 940 lira getiren Hollanda Florini sağlarken, 3 bin liranın uzerinde getiri sağlayanlar sırasıyla şunlar oldu: Fransız Frangı, İsviçre Frangı, Federal Alman Markı. Hisse senetlerinin temettu gelirleri hariç tutulduğunda borsada ortalama yüzde 112.5 kazanç elde edildi. Yılbaşında 374 puan duzeyinde bulunan borsa endeksı 30 haziran ifibariyle 795'e yükseldi. Hisseler arasında en çok kazandıran ise yuzde 509 ile Erdemir oldu. Erdemir'in en yakın takipçisi yuzde 336 ile Şişe Cam ve yuzde 269 ile Eczacıbaşı Yatınm oldular. Birinci pazar şirketleri arasında yılbaşma göre sadece iki şirket, o da temettuleri dikkate alınmazsa, duşuş kaydetti. Kâr paylan da katıldığında zarar ettiren hisse senedi bulunmuyor. Yılbaşına çok düşuk düzeylerde giren hisse senedi fiyatları ozellikle mayıs ayından itibaren artan talebe göre yukselmeye başladı ve haziranın ikinci yansında doruk noktasına çıktı. Bankalar tarafından oluşturulan menkul kıymet yatınm fonlannın getirileri de altı ayhk dönemde yuzde 30 dolayında oldu. Bu fonlar arasında dövize endekslilerin getirileri düşük çıkarken hisse fiyatlarına gore artış kaydeden Yapı Kredi Bankası Hisse Fon yüzde 50.59 prim yaparak rekor kırdı. Fonlann haziran ayı gethileri ise özel sektör tahvillerinden vergi muafıyetinin kaldırtlmasıyla düştü. Fonlann yaklaşık yuzde 60'ını oluşturan bu özel sektör kâğıtlanndan yüzde 10 stopaj kesintisi başladı. Bu uygulamaya paralel olarak fonlann bazüarı gelirlerini duşürurken, bazılaıı yuksek tutmaya ve bu vergi kaybını katılma belgelerine zaman içinde yansıtmayı tercih ettiler. Soluk ahyorlar Dövîz: Durgunluk sürüyor. Dolar yüzde 0.13 zarar ettirdi. Altın: Sadece 24 ayar külçe değer kazandı ve yüzde 2.29prim yaptı.. Hisseler: Haftaya hızlı girdiler. Son gün önemli değer kaybettiler. Ortalama yüzde 1.16prim yaptılar. Fonlar: Vergi muafıyetinin kaldırılması değerlerini düşürmeye devam ediyor. Kötü birhafta geçirdiler. yüzde 0.55, mark kurunu ise yüzde 0.27 arttırdl. Kapalıçarşı'da Cumhuriyet Altını yüzde 0.57 zarar ettirirken, 24 ayar kulçe altın yüzde 2.29,22 ayar bilezik yüzde 2.02 değer kazandı. Piyasayı yakından izleyen çevreler gelecek haftalarda dovizlerdeki belirsizliğin sureceğini, altınlann ise 'hareketli' bir hafta geçıreceğini belirtiyorlar. Borsa'da ise hızh girilen haftanın sonunda satıcılar bir anda çoğalinca endeks cuma günu önemli oranda duştu. Buna karşılık hafta başında aldığı puanlardan dolayı haftayı yüzde 1.16 artışla kapadı. tşlem hacmindeki artışa karşılık işletn miktannda gerileme oldu. tşlem gören 56 hisse senedinden 29'unun fiyatı yükseldi, 22'sinin düştü, 5'inin aynı kaldı. Haftanın en yuksek artışını yüzde 30 Geçen haftalarda canlanan ve yatınmcının yüzü ile TSKB hisseleri gerçekleştirdi. En çok duşüş ise nü gülduren yatınm araçlan, geçen hafta adeta "so yüzde 14 ile kâr paylarını dagıtmaya başlayan Arhık aldılar." Hızlı tırmanan borsa endeksi geçen haf çelik hisselerinde oldu. ta sonunda, hızlı bir düşuşe geçince, hisse senetleMenkul kıymet yatınm fonlan, çıkalı beri en verinin ortalama haftalık getinsi yuzde 1.16 oldu. Vergi muafiyetinin kaldınlmasıyla gelirleri önemli oran rimsiz haftasını geride bıraktılar. özel sektör tahda azalan yatınm fonlarının çoğunluğunun değeri vüleri ve fınansman bonolanndan yüzde 10 oranınde geçen hafta yuzde l'in altında artış kaydetti. Tah daki vergi muafıyetinin kaldınlmasımn fonlann detakale ve Kapalıçarşı'da da yatınm araçlan bekle ğerlerine yansıması sürüyor. Ağırhklı olarak geçen hafta başlayan bu vergi yansıtması geçen hafta tüm neni vermediler. şiddetiyle sürdu. Fonlann bir süre daha bu vergi Tahtakale ve Kapalıçarşı'da en yüksek getiriyi 24 yansıtmasını, halka satılan katılma belgelerinin deayar külçe sağladı. ABD Dolan dış borsalarda ğerlerine yansıtması ve fonlann değerinin düşuk "bdirsb" bir döneme girmesiyle birlikte, Tahtaka çıkması bekleniyor. Bu vergi yansıtması sonucu gele"de küçük çapta değer yitirdi. Geçen hafta dola çen hafta fonlann çogunun getirileri yüzde l'in alnn yani sıra mark da yatınmcılan zarar ettirdi. Dö tında gerçekleşti. Buna karşın yüksek getiri sağlavizlerin getirileri de, zararlan da yüzde l'i aşmadı. yan fonlar da vardı. Bunlardan Garanti Yannm1 Sterlin yüzde 0.73, isviçre Frangı yüzde 0.39 değer yüzde 1.70'lik getirisiyle en çok kazandıran fon kazandılar. Dolar yüzde 0.13, mark ise yüzde 0.18 olurken, Tütunbank Fon ile Yapı Kredi Bankası zarar ettirdiler. Merkez Bankası ise dolar kurunu Doviz Fon zarar ettirdi. YÂTIRIMCININ HAFTALIK REHBERİ BORSADA GEÇEN HAFTA HİSSE SENEDİ Akçımento Anadolu Cam "Arçetk Bagfaş Bokı Çımento Bnsa Çetok Halat Çtmsa Çukurova Elektnk OoMaş Eczacıbaşı Yatınm *Ege Bıracılık Ege Gubre Eregli Demır ÇeJik Good Year Gubre Fabnkaiarı *Guney Bıracılık Hektaş Izmır Demır Çekk Izocam Kartonsan Kav Kepe; Elektnk Koç Holdıng Koç Yatınm Kordsa Koruma Tanm Koytaş •Makına Takım Metaş Nasaş Olmuksa 'Otosan Pınar Sut Polylen Rabak Sarkuysan Sıfaş Teletaş T Demır Döküm T Is Bankası (B) T t ş t o ı (CK%50BOZ) Tİ5 Ban (CX*50 BDL| T Sifimcns TŞ^Cam I Yasaş ÇınaUole Çmento DmHoUng 30 Haziran 1989 EMleks: 795.88 puan (%1 16) Iştea nacml: 21.232 milyar TL. (%7.50) MMH aktare 2339 475 (%22.09) BU HAFTA •iktan İÇİIIDE EKDEKSLER En En Kasanş Haftafek ttfik yüksek flyatı lUfUtafi flyat flyat (100) 2 800 3 075 3 500 3550 4300 52O0 3 225 3 575 17 500 16 900 3 775 4 100 4300 4 075 4 400 4100 17 700 16 600 5.200 5100 2.900 2950 13 500 12300 1 650 1 575 34 000 27 500 8500 7600 890 [ 850 6600 6200 4350 4.375 940 970 4200 4 500 3225 3750 11700 11800 5550 5900 4300 4350 2150 2 150 4400 4900 6000 5500 1000 1 075 1850 1850 1 375 1350 1800 1800 4300 4 300 4 800 3 800 2125 2050 2500 2500 2 375 2200 5 750 5 400 6500 6 250 2.975 2 975 4200 3900 2150 2 050 810 810 770 770J 8000 7300 320C 3200 1625 1*75 1500 970 1325 1575 330 930 W 2625 850 590 1500 950 1275 1575 330 930 940 2625 820 590 98 28 100 00 86 43 102 38 97 69 99 34 101 88 99 39 98 81 104 08 10175 97 62 106 78 11000 9212 95 51 100 00 103 57 105 62 107.69 104 03 100 00 9911 104 88 107 50 9215 90 91 93 02 108 82 128 57 15319 128 36 87 36 10S13 98 04 9670 106 93 98 43 11226 102 63 97 62 9419 100 00 10580 10847 9833 10909 105.56 106.25 10161 9706 13098 10108 10938 9880 10000 1M9 Y** (100) 225 81 237 29 172 00 258 00 165 69 178 07 182 33 180 22 235 46 170 00 269 77 238 83 203 23 509.26 135 71 12143 225 45 18710 146 88 198 58 248 08 16810 165 67 193 26 143 33 204 65 252 87 83 33 160 87 22131 290 32 202 35 136 94 182 22 147 06 166 0* 229 79 166 67 85 00 165 96 13016 11912 10000 173 81 33684 23413 16667 7306 18214 118*2 9167 155 00 98 95 105 00 15185 137 21 T*av 1820 1028 1212 3300 nSZVM ta* rtaztm 100 hii Tl Gayfe MM MOMi 2145 1098 1280 ' 3420 117.860 106.810 105.610 103.640 106.780 106 910 105.880 108 820 108190 105 880 105.980 105.000 100 tan 1ay* MOİdl 102.390 103.390 103.640 102.400 103.940 103.830 104.270 103.930 104 970 104 560 105 000 105.000 Dolar Mark isviçre Frangı Sterlin Hollanda Florini Fransız Frangı Cumhuriyet Reşat 24 ayar kulçe 22 ayar bıleztk 18 ayar 900 ayar gumuş 2095 1062 1235 3340 915 304 940 313 977 325 161500 164.000 171 000 170.000 178.000 185 000 24.300 24.530 25.750 23.800 24.100 25 200 18 225 18 395 19 315 Bankalar ne faız veriyor? (%) | Dövizaltın ne getirdi? Iş Bankası Akbank Yapı Kredi Osmanlı Garanti Turkbank Pamukbank Zıraat Emlakbank Töbank Halkbank Şekerbank Sumerbank Vakıflar Etıbank Denizbank Türk Ekonomi 400 420 420 Yatınm fonları Iş Yatınm1 lnterfon1 lnterfon2 Iktısat Yat1 Iktısat Yat2 Garanti Yaünm1 25.695 20.234 17.246 18.613 15.796 18 968 32.050 25.298 21.464 22.651 19.233 23 900 23.574 18.663 18.552 18.397 13.358 16.361 18.595 17.113 18.169 67.540 10.399 33.110 26.308 22.330 23.562 20 002 24.500 24.662' 19.573 19.429 19 320 16.314 16.992 19108 17.419 18.518 70.396 10.446 128 85 130.01 129.47 126.58 126.62 129.16 103.30 103.99 104 03 104.02 103 99 102.51 1»! 3*» İAy 1 Yıl toMzVadeli VafeU VaMİ VadeN 10 40 49 52 62 10 40 49 52 62 10 40 49 52 62 10 40 50 53 63 64 53 55 10 43 43 52 55 10 65 45 55 58 68 10 10 42 44 44 42 45 44 42 42 44 44 51 53 51 52 50 50 49 51 53 54 53 56 54 55 53 53 64 64 Vıl Hafta Hafta basina Hafta samı ş Yıltaşı gira başı kapan$ göre fTL) fark (TL.) (TL.) tark H OolarfTkale) 1820 00 17 96 2150 002147 00 013 18 14 2130 17 2142 03 18 14 2156 00 2168 00 7 221093 801096 79 5 611275 001280 00 3 63 3395 003420 00 0 55 0.55 0 27 0.39 073 Dolar (dövız alış) 1813 02 Dolar (Eft satış) 1835 00 MarkfTkale) 1028 00 Mark (dövız alış) 1022 86 Sws Fr (Tkale) 121Î00 Sterlin (T kale) 330000 6.801100 001098 00 018 Esbank Fon YKBYat Fonu YKB Karma Fon YKB Sektör Fon YKB Kamu Fon YKB Hisse Fon YKB Lıkit Fon Vakıfbank Fon1 Dışbank Mavı Fon Tütunbank Fon Cembank Fon YKB Dovız Fon 20.031 19.010 15.000 14.910 14.662 10.833 13.814 15.060 13.489 14.354 54.120 9 270 25 242 25 798 128.79 129 73 130 48 130.30 13176 150.59 123.00 126.87 129.13 129.00 130.07 112 68 102.20 104.61 104.87 104 72 105 01 122.13 103.85 102.75 101.78 101.92 104.22 100.45 10 10 10 10 65 64 ALTIN Cumhunyet Reşat 24 ayar külçe 22ayarbıleak 161500 170.000 24.300 23 800 6.19172 500171500 8 82185 000185.000 6 37 25 270 25d50 5 88 24 700 25 200 0 57 0 00 2 29 2.02 2 775 101 636 4200 3500 4 250 9800 3150 361765 4 240 16 900 37 071 3 750 49 226 • 3.900 33 534 4000 98 320 16500 4900 14 530 14 350 2800 16 662 11800 44 023 1 400 486 321 25 000 13 723 7600 840 3.566 6 200 26 000 4 100 8 331 850 22 691 4000 19 806 2950 125 162 11400 1727 12 050 . 5550 27 588 4000 39 918 1975 4 400 38 220 45 585 5 400 1 000 4800 1700 1.140 76 340 1 050 1 250 70 019 3 375 29 940 27 967 3 750 1 975 3999 2 500 200 167 763 2150 27.144 5150 3 910 6200 21 147 2 675 3 800 42 600 6950 2050 1280 810 23640 760 9705 7300 32 616 2875 95200 1475 830 3.230 5550 11400 250 600 1100 300 7400 •'600 1500 940 1200 1525 330 780 940 2625 820 590 kUnuu Ham 65 63 10 10 10 10 10 52 53 56 63 62 64 65 Kamu kağıtları ve tahvil piyasası Geçen hafta ne «1da? • Mobil Oil'ın yüzde 65 faızli, 180 gün vadeli, 10 milyar liralık Finansman Bonolan Manufacturers Hanover Bank'ta satıldı. • Karakaya Barajı B ve C tertibi gelir ortaklığı seneüerine 30 haziıan cuma günü 6 aylık donem için yüzde 33.08 gelir payı odendi. • Atakdy Tnrizm Tesisleri'nin yüzde 70 faizh, 12 milyar liralık, 2 yıl vadeti tahvilleri Vakıfbank Menkul Değerler merkezlen ile banka şubelerinde sanldj. • 1.5 milyar liralık, yuzde 65 faızli, 360 gün vadeli Yakosan Finansman Bonolan Chemical Mitstıi Bank'ta satısa sunuldu. • Ankara L'n Sanayi'nin yüzde 75 faizli, 3 milyar tutarındakı 3 yıl vadeli tahvilleri şirket merkezinde satıldı. • Çarşamba günu yapılan Hazine Bonosu ihalesinde 3 ay vadeli 200 milyar lira tutanndaki bonolar >ılhk ortalama yüzde 50.12 faizle ahcı buldu. Hettaik Pınar Sut TSKB Yapı Kıedı Bartas UTI«rUM Aslan Çımento Manans Mtnyunus Pınar Su Yatınm fonları ne getirdi? Fark(H) Katılm Iş Yatırım1 iş Yatınm2 lnterion1 interfon2 interton3 İktisat1 lktisat2 Iktısat Dolar Fon Iktısat Mark Fon Garaniı Yatınm1 Garanti Yatınm2 Esbank Fon YKBYat Fonu YKB Sektör Fon YKB Hisse Fon YKB Kamu Fon YKB ükıt Fon YKB Karma Fon YKB DÖVE Fon thracatta krizden çıkışformülü Yıunşı flyıtı 25 695 20 234 17 246 18 613 15.796 18 968 20 031 19 010 14.910 10.833 14 662 13 814 15 000 9 270 15 060 13 489 14.354 54.120 ÖKCkl hafta flyatı 32.797 22 994 26 094 22146 23 407 19 864 11.116 10133 24.240 11 467 25 557 24 406 19 220 19.111 16.847 19.364 10 453 18 934 17 262 22 325 18.717 £ 9 781 11.282 fiflÇM hafta (lyatı 33110 23.192 26 308 22.330 23 562 20 002 11.178 10 215 24.500 11 597 25 798 24 662 19 429 19 320 16.992 19 573 10.446 19.108 17 419 22 534 70 396 Değişlm (yünle) 0 95 0 86 0 82 0.83 0 66 0 69 0 55 0.80 1.70 1 13 0.94 1 04 11 0 97 109 0.86 1.07 0 06 0.91 0 89 0 90 0.93 0 88 DüNYA BORSALARINDÂN~ Uluslararası borsalarda geçen haftanın en önemli gelişmesi, Avrupa'da yaşanan faız operasyonu oldu. Avrupa'daki faiz operasyonu dolan aşağı çekemedi, altın fiyatlan büyuk düşüşler yaşadı. Batı Avrupa ülkelennin merkez bankaları, uluslararası borsalarda bir süre 2.05 mark ve 145 yen sınınnın uzerinde seyrettikten sonra mudahalelerle 1.9596 marka kadar ancak indirilebilen ABD Dolan'nın daha istikrarlı bir duzeye çekilebilmesi amaayla, perşembe gunu faiz oranlarını yükselttiler. F.Almanya Merkez Bankası Bundensbank'ın, bankalara kullandınlan kredilere uygulanan faiz oranlannı yuzde 5'e, Lombard acil mudahale faiz oranını da yüzde 7'ye çıkararak başlattığı uygulama, daha sonra Fransa, İsviçre, Belçika, Hollanda, Danimarka, Avusturya ve Irlanda tarafından ızlendi. Faiz operasyonunun hemen ardından, Avrupa borsalarında Alman Markı ve tngiliz Sterlini, dolar karşısında değer kazanmaya başladı. Açıklamalar öncesinde Küçükleriıı birleşmesi Dolar dîreniyor: 1.95 DM^ 1.9640 mark üzerinden işlem gâ' ren doların değeri, açıklamanın hemen ardından 1.9390 marka geriledi. Ancak hafta içinde yeni bir "itici guç" bulunmayan borsalarda sadece teknik faktörlerden dolayı 1.951.97 mark sınırları içinde dalgalanan dolar, daha sonra dolara olan "ihtıyaç talebinin" sürmesi nedeniyle yeniden toparlanmaya başladı ve perşembe gunu New York'ta 1.9645 mark ve 143.80 yene yükseldi. Dolar, yukselişini Avrupa'da da surdurdu ve yeniden 1.95 mark sınırının uzerine çıktı. Londra'da haftaya 1.9525 marktan başlayan dolar, cuma gunu 1.9510 marktan kapandı. Japon para birimi karşısında haftanın ilk gunlerinde 140143 yen sınırları içinde dalgalanan doların seyri, Japon Merkez Bankası'nın piyasalara mudahalesi sonucu zaman zaman kontrol altına alındı. Ancak Japonya Maliye Bakanı Tatsuo Murayama'nın, Japon hükümetınin para pohtikalannda bir değişiklik düşunmediğini açıklayarak faiz operasyonuna katılmayacaklarını ima etmesinin de etkisiyle, dolar, hafta sonuna doğru yen karşısında bıraz daha yükseldi \e Tokyo'da haftayı 143.95 yenden kapadı. Haftaya ons başına 375 dolar dolayında başlayan altın fiyatları, dolara olan talebin artması sonucunda ilerleyen gunlerde de 373376 dolar dolayında seyretti. Ancak altın fiyatları haftanın son gununde doların tum engellemelere rağmen yeniden yukselmesine paralel olarak hızla geriledi ve ons başına 5 dolara varan düşuşler yaşadı. Pazartesi onsu 375.30 dolardan işlem goren altın, cuma günü 371.75 dolara geriledi.Japonya'da yaşanan siyasi skandal, ABD'de de ekonomik durgunluk endişesi nedeniyle hisse senetleri geçen hafta değer kaybetti. Japonya'da adı geyşalar ile ilişkilere karışan Başbakan Sousuke Uno'nun istifa edeceği şeklindeki iddialar yoğunlaşırken, yeni bir siyasi krizin doğabileceği yolundaki kaygılar nedeniyle yatırımcıların menkul kıymetlere olan ilgisi azaldı. Boylece, Tokyo Menkul Kıymetler Borsası'nda haftaya yukselerek başlayan Nikkei endeksi de salı gununden itibaren inişe geçti ve haftayı toplam 582 02 puan kayipla kapadı. Endeks cuma gunu kapanışta 32.948.69 puana duştu. ABD'de ise ekonomik durgunluk endişesi hisse senetlerini olumsuz etkıledi. Yatırımcılar, ekonomik durgunluk halinde işletmelerin kârlılık oranlarının duşeceğını ve buntm da hisse senetlerine yansıyacağım düşunuyorlar. Boylece, Ne» York Menkul Kıymetler Borsası'nda Dow Jones endeksi de hafta içinde 91.81 puan kaybederek cuma günu 2.440.06 puanda kapandı. 1 1 5 6 0 1 1 6 4 7 0 75 milyon liralık zarara girdiklerini Kaldırüan kur ve vergi iadesi teşviklerinden ve sermayeden yemeye başladıksonra güç duruma düşen küçük ve orîa boy lannı vurgulayan Gundağ Kayaihracatçılar bugünlerde birleşme yoluna oğlu, firma olarak 70 bin dolara varan bir KDV iadesinin kırtasigidiyorlar. yecilikten bir yıldan beri ödenmeEkonomi Servisi 1980'den dağ Kayaoğlu, "Güçkrin birleş diğini, elektrikten haberleşmeye sonra kur ve vergi iadeleriyle des mesi, sermaye yonunden getire kadar yüzde 300'lere varan zamteklenen ihracattan en önemli bu cegi büyumenin yanında işgüeü lar yapıldığını ve bunların maliiki teşvik aracının art arda kal nu duzenlcmek, atölye imalatı yetlerini yukselttiğini anlattı. Kadınlması karşısında güç duruma duzeninden fabrika boyutunda yaoğlu, "İhracatta kazanç kalmaduşen kuçük ve orta boy ihracat imalata geçerek üretimi arttır dı. Kimse de bu işe parasını bağçdar yeni bir çakış yolu buldular: mak ve rakibimiz olan Hindistan, lamı>or" dedı. Kayaoğlu, Turk bakırcılığının malıyetlennin yükBirleşme. Yurtiçinde maliyet ar Fas, Pakistan, Taiwın firmalanv sek olduğuna da işaret ederek l* rekabet edebilecek fiyatlara tışları yanında KDV geri iadeleamaçları şöyle devam etti: rini de bir türlü alamayan ihra inebilmek "Dış pazarlarda Hindistan, Pacatçılar erimekte olan sermayele gudıilmektedir" dedi. Kayaoğlu, rini bir araya getirerek krizden çı 4 firmanın 1988 yüındaki ihracat kistan ve Fas gibi buyuk üreticitoplamııun 4 milyon doiar oldu lerie rekabet ediyonız. Ancak bu kış yolu arıyorlar. ğunu, birleşmeden sonra ilk he filkelerin unınlerinde form ve çeHedıyelik eşya ve bakırcılık deflerinin ise 10 milyon dolarlık şit zenginliğini >ok. Biz rekabetalanında imalat ve ihracat yapan ihracata ulaşmak olduğunu söy te Anadolu kultuninun zengin form ve çeşidinden yararlanıyo196070 döneminde kurulmuş ledi. ruz. Bizim yapbğımız ihracat aynı dön köklu firma birleşerek ART Metal Sanaji ve Ticaret A.Ş. Kayaoğlu, KDV geri iadeleri zamanda bir kiıltur ihracan ve üladıyla bir milyar lira sermayeli nin yapılmamasının ve içeride ke tanıtımına kalkıda bulunuyor. yeni bir şirket kurdular. Doyuran, maliyet artışlarının küçuk ve or Oiay bu yönu>lc de dü^unulerek SelKa, Kayaoğlu ve Ayduı Bakır ta boy işletmeleri ayakta kalamaz ele alınır ve ihracat garantisiyle cılık Sanayi ve Ticaret A.ŞIyi bir hale getirdiğini söyledi. Kayaoğ Etibank'tan bize ucuz hammadçatı altında toplayan Art Metal lu Bakırcılık olarak kur teşvikle de temin edilirse rekabet gucuA.Ş. Yönetim Kurulu üyesi Gttn rinin kaldınlmasından sonra 150 müzu daha da arttırabilecegiz." Gelecek hafta ne olaeak? • Çukurova Sanayi'nin yuzde 80 faizli, 3.5 milyar liralık 2 yıl \adelı tahvilleri yarından itibaren Genborsa Menkul Değerier'de satılacak. • Eternit Sanayi'mn yüzde 72 faızh. 360 gün vadeli, 5 milyar lira tutanndaki Finansman Bonolan yarından itibaren Yapı Kredi Bankası Menkui Değerkr Merkezi ile banka şubelerinde satışa çıkanlacak. • Özbil Demir Çelik Maddeleri A.Ş.'nin >uzde 72 faizli 360 gün \adeh, 1.5 milyar liralık Finansman Bonolan yann İktisat Bankası'nda satıtacak. , • Çarşamba günü 1 yıl vadeli, 100 milyar lira tutanndaki Hazine Bonosu ıhalesi yapılacak. 1 6 1 5 6 16 314 Vakrf Fon1 Vakıf Fon2 Dışbank Mavı Fon Dışbank Beyaz Fon Tütunbank Fon Mıtsuı Fon Finansbank Fon 5 1 4 5 1 51.913 18 518 1.06 1 1 3 8 6 0 92 TEKEL Tütün ithalatı arttınlıyor MUSTAFA BALBAY İZMÎR Tekel yaklaşık üç milyon kiloluk yeni parti tütün ithalatına hazırlanıyor. AJım için uluslararası ihale açıldı. Tekel 2000'in uretimini arttırmayı amaçladıklarını belirten Genel Müdür Süreyya Yücel Özden, "Bundan Tnrkiye'nin kaybı yok. Eğer tütün yerine sigara ithal etseydik 60 milyon dolar daha fazla ödeme yapmamız gerekirdi" diye konuştu. ABD'den bir asır sonra geçen yıl yapüan tütün ithalatı eleşüriİere konu olmuş ve bunu yerli tütünculüğün sonu olacağı belirtilmişti. Türkiye'de Amerikan tipi harmanlanmış (Blended) sigara üretmek amacıyla ithal edilen tütün Tokat Sigara Fabrikası'na getirilmiş, burada yine Amerikalı uzmanların yardımıyla gerçekleştirilen laboratuvar çabşmalan sonucunda Tekel2000 sigarasmın üretimine başlanmıştı. Tekel yetkilileri yaptı klan kamuoyu araştırmalan sonucunda yerli Amerikan tipi sigaranın tuttuğunu gördüklerıni ve üretimi artürmayı amaçladıklannı söylediler. Tekel geçen yü 1.5 milyon kilo tütün ithal etmişti. Yeni kapasite arttınmı sonucu bu yıl da 3 milyon kiloluk ithalat yapılacak. dürü Süreyya Yücel Özden, Tokat'taki fabrikanın yüda 1500 ton olan kapasitesinin 3 bin tona çıkanlacağını belirterek, "Yabancı sigaralarla rekabet etmek temel hedefimizdi. Tekel2000 aranan bir sigara okluguna göre bana nlaşbk demektir. Bizim ithal ettiğimiz tulunun kilosu yaklaşık 5 dolar. Bu işlenmiş. yani sigara olarak girseydi 20 dolar ödenecekü. Yani kiloda İS dolar kazancımız var" diye konuştu. Ancak tanm kesimindeki bazı çevreler Ozden'in bu yaklaşımını onaylamıyor. Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı tbrahim Yetkin, tütün ithalatıyla Türkiye^ de Amerikan tipi sigara alışkanlığının daha da yaygınlaşacağını söyledi. Yetkin, "Boyle bir alışkanlığın yerleşmesi dururaunda yerü tip tıitun benimsenmeyecektir. Bu, butun ulkelerde böyle olmuştur. Amerika değişik şekillerde sigarasını ya da tutünunu sokmuş yerli uretimi ve teknolojiyi yok etmiştir" dive konuştu. masını şart koşuyoruz. İthalatı yine Amerika'dan >*apacağız. Öyle Afrika'yla, menşei belirsiz tüninlerie işimiz yok. Temas kurduğumuz firmalann sicili temizdir. Buyukelçiliklerimiz ve ticari ataşelerimizle de ilişki kuruyor ve alım yapmayı planladığımız fırmalar hakkında bilgi toplamalannı istiyoruz. Hrma seçimi vapıldıktan sonra ithalat onümüzdeki aylarda gercekJeşecek." Tekel'in tütün ithalatına yonelik bir diğer suçlama da "fıyat" konusunda geldi. Bir tütün ihracat firması temsilcisi, Tekel'in yuksek fiyattan ahm yaptığını belirterek "Piyasa arastırması iyi yapılmıyor, oysa Amerika'dan ithal edilen tutun ulkemize daha ucuza raal edilebilir" dedi. Özden buna yanıt olarak, MAhmı o arkadaştan yapmadığımız için alınmışnr. Fiyatlan dunyanın diğer ulkeleriyle kontrol ederek baglantı yapıyoruz" dedi. Turkiye'de Amerikan tipi tutun üretimi konusunda ise genel olarak başarıh olunamadı. Balıkesir Gönen, Manyas ve Burdur Bucak'ta uzun zamandan beri sürdurülmekte olan çalışmalara oldukça yüklü para harcanmasına karşın istenen sonuç tam olarak elde edilemiyor. British Araerican Tobacco ve Philip Morris'in sürdurmekte olduğu Virginia tipi tütun üretimi şimdilik stoklarda bekletıliyor. ÜÜ 100 BÜYÜK FİRMA #Panorama'nın '100 büyük Özel Sanayi Firması" arastırması # 1 0 0 büyük firmanın satışları, kârları Hangi sektörler önde? Türk sanayiinde KoçSabancıİş Bankası egemenliği Üç Büyükler 100 firmanın 33'ünü kontrol ediyor M Yeni ithalat Tekel2000'in kapasitesinin arttırılmasına paralel olarak yapılacak olan 3 milyon kiloluk ithalat için uluslararası ihale açıldı. Ihaleye katılacak firmalara tek tek mektup gönderildiğinı belirTekel2000 sigarası için bazı ül ten özden şu bilgileri verdi: 'Tütün ithal edecçgimiz firnıakelerden "tebrik telgrafı" bile aldıgını söyleyen Tekel Genel Mü ya Türkiye'den Şark tipi tütün al