Katalog

12 TEMMUZ 1989 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR İSMAİL GÜLGEÇ TONTON &i£ AYI CUMHURİYET/5 AA VAUAti, Cp Her eve Spyro Gyra Plak satılan bır dukkâna hiçbır zorluk çıkarmaz Spyro Gyra. Her rafa konulabılır. Spyro Gyrabu işı 14 yıldır patenti altında surdurmektedır. SADETTtN DAVRAN ~ Hiçbır ture tam olarak oturmamayı bır tür olarak kurumlaştıran ük topluluk olan Spyro Gyra, beş yıl kadar önce yaptığı canlı kaydedılmış bır albümüne "Access AU Areas" adıtu vermıştı Spyro Gyra daha çok havaalanı, asken bölge gıbı yerlerde tüm alanlara gırme yetkısı olanlara venlen bu "lum alanlara gıriş" hakkını müzıkte ashnda çok daha öace kazanmıştı Caz, rock, blues, funk, salsa Plak satılan bır dukkâna luçbır zorluk çıkarmaz Spyro Gyra. Her rafa konulabılır Hatta butün raflara yeterlı sayıda albümu konularak alıcıya kolayhk, böylelıkle satışta artış da sağlanabılır Spyro G>Ta, bu hıç de kolay olmayan ışı tam 14 yıldır patenti altında surdurmektedır 1975'te kurulan ve 1978'de kendı adını taşıyan ılk albümünü, "Crossed Eyed Bear" (Şaşı Ayı) adını verdığı kendı yapım kuruluşu adına çıkaran Spyro Gyra, o yildan bu yana duzenlı olarak yılda en az bır kez yaptığı albumlerle ve olağanustü sıklıktakı turne ve konserleriyle sureklı gundemde kalmayı bılmış ender topluluklardandır. Bırkaç yıl önce kendılen ıle yapılan bır söyleşı sırasında; "cazu kendısinin de bir 'fusion' olarak dogdugunu, gunumuzde yapbklannın da farklı bir şe> olmadtgııu" söyleyen sak&otoucu Jav BecksteİD ve "her şeye ragmen caza yakın oMuklanm" her nasılsa ağzuıdan kaçıran pıyanıst Jeremy WaJl, böyle bır topluluk kurmaya henuz lıse yılarında karar vermişJerdı Kararlanru uyguladılar Becksteın'in ünıversıteyı bıtırdığı Buffalo'da (New York) yenıden bır araya geldıler, gıtarda Rick Strauss, basta Jim Kurzdorfer, davulda Tom VVaish'un olduğu ilk Spyro Gyra'yı kurdular Daha sonra topluluktakı yerını bugüne dek koruyan pıyanıst ,Thomas Schumann ve davulcu Eli Konikoff da Spyro Gyra'ya katıldı. Kısa bır süre sonra ıse ılerkı yıllarda topluluğun yapımcıhğını üstlenecek olan davulcu RJchard Colandra ıle tanıştılar Başlangıçta gece kulUplerınde VVeatber Report, Herbie Hancock MÜZİK 17. ULUSLARARASIÎSTANBUL FESTİVALİ KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK Sürekll gundemde Caz, rock, blues, funk salsa 1975'te kurulan Spyro Gyra topluluğunda butui bu turten bulmak mümkun Spyro Gyra, albümlen ve konserlenyle sureklı gundemde kalmayı bılmış ender topluluıdardan P I K N I K ve Stevie VVonder'a aıt bestelerı çalan Spyro Gyra, yavaş yavaş kendı bestelerıne de yer vermeye ve btıyuk ılgı görmeye başladı. Ve ılk albümlen olan "Spyro Gyra" dan başlayarak buyük bir ün ve tecımsel başan elde ettı. Zaman ıçınde bırçok uyesı değışen Spyro Gyra, ıkıncı albümü olan "Morning Dance"le Altın Plak aldı Topluluk, "Morning Dauce"le bırhkte kendı kadrosu dışında, stüdyo kayıtlannda çok nıtelıklı muzısyenlere de yer vermeye başladı Brecker Kardeşler, Hiram Bullock, Ste>e Kohn, Ric PtYALE MAD, hard Tee gıbı pekçok unlu muzıs yıl içinde uluslararası une sahip yen, Spyro Gyra albumlennde Spyro Gyra" nasıl doğdu1' çaldı. Muzık sanayunın çarklarının 1986'dan bu yana albumlenn nasıl ışledığıni çok erken yaşta de kendılen dışında muzısyen kul fark ederek çaiışmalarını bu alanlanmaktan vazgeçtıler Toplulu da da yoğunlaştırmaları ve başağa 1978'de katılan Chet Catollo rılı olmalannın da elbette bunda ve vurmalıcı Gerardo Velez çok payı var tandır yok Jeremy VValI ıse Ama bu soruya en ılgınç yanıtı 1984'ten bu yana yapımcılığı ve bence yıne, usta bır tenorcu, albestecıltğı sürmekle bırlıkte, çal tocu ve sopranocu olduğu kadar; mıyor Spyro Gyra'nın kunıluşundan bu Topluluk son albümü "Rites yana şefi, yapımcısı, yol menajerı de olan Jav Becksteın venyor: Of Sumraer'ı geçen yıl çıkardı Kendı deyışlerıyle "gecede 25 "Shakespeare'in çok buyuk bir dolar kazanan bir topluluktan ikı sanatçı olduğu tartışılmaz, vaz f f f 7 f I r A 7 F T F f t X1?rnFT « F V dıklarında on sıralar için yuksek £ U £ J L J l j A Z J ! i 1 t U ISELDtT ŞE1S felsefe, orta sıralar ıçın aşk oyku FESTtVALDE BUGÜN leri, en arkadakiler için de hort • £ [ 4Yf?RPİM K Ç ^ = ~/^ PAUA IYİ BlR laklar ve kılıç dovuslen vardır. Uverpeol Krallyet Fllarmoni Orkestrası / Ull Başansı da boradadır. Bizim muB l r e t (Ataturk Ktiltür Merkezı Büyuk Salon, 18.30) ziğimızde de hcrkes ıçın her şey S p y r o Gyra (Açıkhava Tıyatrosu, 21 30) var." Spyro Gyra'nın son kadrosu YAREV saksofonlardaBecksteın, tuşlularda Schumann, vıbrofonda David Liverp*«l Krallyet Filaraoai Orkestrası / Samuels, gıtarda Ja> Azzolina, C a r o l l n e D a l e (Ataturk Kulttir Merkezı Buyük Salon, davulda Richie Morales, basta 18 30) Oscar Cartaye'dan oluşuyor S p y r o Gyra (Açıkhava Tıyatrosu, 21.30) TeKUflM UAIA &IR £V AÇANA KAPAt? ABl?S/M &U 0İR VSIjEY OL DE 0 ? l $ / V ^ uıı z HE 0D ÇİZGİLtK KÂMİL MASARACI ' m e s C o m m a c k davulda ıse Bılly Kılson eşlığınde çaldı Uzun yıllar suskun | f,p Moms'ın bır araya kaldıktan sonra tekrar müzığe dönen 59 yaşındakı Ahmad Jamal dün gece getrdığı yıldızlar topluluğuyla Istanbul'a gelen Ahmad Jamal bu kez festı verdığı Konserle cazseverlenn unutulmazlan arasında yennı aldı (Fotoğraf val ıçın geldı Açıkhava Tiyatrosu'nda geçen yıl da bırtikte olduğu basta Ja YıkJız Üçok) hİF m~m ^ ^ ^ v ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ > D o k u z a yö n c e P h l Sayısız başarısıyla aııılacak Yüzyılımızm tıyatrosuna damgasım vuran bir buyük Shakespeare yorumcusu, tıyatroda ve smemada 'Ingılız tarzı oyun' denen şeyln en büyuk yorumculanndan Sir Laurence Olivier 82 yaşında oldu. A T İ L L  DORSAY Laurence Olivier yuzyılımızın (ıyatrosuna damgasım vuran bır buvük Shakespeare yorumcusu, tıyatroda ve sınemada "tngüiz tarzı o>un" denen şeyın en buyuk ıcracılarından bınydı Kralıçenın "Sir" unvanına değer görduğu bır sanatçı olması o denlı onemlı değıl ("Sir"lerın sayısı oldukça fazla) Asıl sorun Olıvıer'nın tıyatrodakı başansını sınemada da yıne1 leyıp ymelemedıgı Shakespeare ! 82 laşmiaydı Londra'da ölen Sir Oh yorumlamada gösterdığı başanlı vıer'nın ölüm nedenı açıklanmadı rol aldığı sayısız ve yönettığı yarım duzıne kadar filmde gösterıp gösteremedığı Çehov ıı>arlaması"Uç Kızkardeş" olarak kaldı. Ama Olivier aktor olarak tek sözcukle muhteşemdı Gerçı Hollywood'a Greta Garbo ıle oynamak ıçın ılk çağnldığında bu rolu son dakıkada John Gılbert'a kaptırmış ve sınema başkentınden alabıldığıne kırgın aynlmıştı Ama aynı Hollywood 1939'da Samuel Goldwyn'ın Ingılız yazarı Emil> Bronte'den uyarlayacağı "Olmeyen Aşk, l'gullulu Tepeler" fılmı ıçın onu yenıden çağıracak ve Olivier bu filmde VVıllıam VVyler'ın yonetımı altında eşsız bır Heathcliff portresı çızecektı 1940'larda yor , Caz Şarkıcs. , Baunt, İngıltere veya Amenka'da İngılız Isyanı veya TV dızısı "Wagner tarıhının unlu kışılerını ve roman gıbı filmlerde Olivier zaman zatık, hayalperest, bıraz çılgın ro man filmın seyredeğer tek oğesı man kahramanlannı ustalıkla oluyordu canlandırdı Hilchcock'un "Re Eşlen arasında Jill Esmond, Vibecca"sındakı şato sahıbı, "Lady vien Leigh, Joan Plownght gıbı uç Hamilton"dakı Amiral Nelson, unlu aktrıst de bulunan Olivier 82 "49. Paralel"dekı Kanadalı avcı yaşında olduğunde oldukça hasrollerı gıbı. taşdı Ama 80 yaş gununu sahnc Olivier bundan sonra sınematla uzennde kutlamış ve daha geçen oyuncu olarak sık sık çalıştı O her yıl yenıden sahneye cıkmıştı Anırolun altından kalkabılecek bır lannı yazdığı kıtaba, "50 >ıl onmucıze adamdı sankı. Yuzunu, cekı ilk gunah çıkarmamdan sonmımıklennı, şıvesını, bakışlarını ra a^agıdakı gunahları ışledim ey değıştırebılıyor, ınanılmaz zengın okuyucu" dıye baslayan Olivier sılıkte bır karakterler galerısı yara nema ve tıyatro tarıhındekı gutıyordu Hamlet'ten Ton> Rk nahlanyla değıl, ama sayısız bahardson'ın "Sahte TebessunT'un şansıyla hep anılacak dekı sarhoş ve tukenmış oyuncu Yıllık ıznınin bır bolumuya, Kubrick'ın "Spartakus"undckı Romalı geneıalden Premınger'ın nu kullandığı için muzik "Bunny Lake Kaybolda"sundakı yazarırmz Filız Alı'run yaScotland Yard müfettışınc, Basil zılarını yayımlayamıyoDearden'ın "Hartum"undakı ruz. Meftı'den Pchaffner'ın "Nıcola<> ve Alexandra"sındakı Rus kontuna kolayca geçıyordu "U>uyan Prens"dekı Balkan prensı şıvesıyle Schlesinger'ın 'Maraton Man"ıııdakı nazı subayının Almancaya çalan Ingılızcesı arasındakı ortak 0 nokta ne olabılırdı Olmer'nın yeteneğı kuşkusuz Mankiewıcz'tn hafıyesınde kapalı bır mekânda rakıbı Michael Caine'ı yok etmeye çahşan yazar veya Daniel Petrie'nın "Betsy"smdekı sanayı kralı avnı derecede etkıleyıcıydı Son yıllarda Olivier sıradan filmlerde oynuyor, tıpkı Orson VVelles gıbı bu sıradanlığa kendı dehasından ışıltılar eklıvordu Böylece "David Copperfıeld", "Uzaktakı Kopru", "Breziiyalı Çocuklar" (yıne bır eskı nazı rolu), "Dracula", "Devler Çarpışı SirLaurence Oliviefnin ardından TARtHTE BUGÜN MUMTAZ ARIKAN 12 Ternmuz ^ P ^ ÖNCU P/LOT ROU&JN ÖLÜMU. 1910'OA 8ÜGUN, HAVACIUĞİN ONCULERJNOEN IN6IUZ PİLOT HON CHARiES £TEWABT ROLLS, UÇAĞI ILE DUÇEeEK OLMU$W 13OOLERIN SAÇLAR.INPAlutuH£M>S HSNRY fZOYCE ILE KUKPUfOARf ROLJLSÜOVC£ LIMlTED ŞlRKeri, DUNYANIN EAI tCAUTEU OTTDMO8ILINI ÜR£TMEY£ KOYULMUÇTU. ROUS, BU ARADA, DAHA £MEKL£ME D£I//ZMD£Ki MOVOeuJ UÇAkJABA M&ZAK SARMIÇTl. BtZZAT YAP77ĞI UÇUŞLA&DA gAŞAglLl CA OUiYOROU. O SfRALAR PEk £UÇ SAY/LAM 8>fZ UÇUÇU, MAAJÇ DENIZl'NI HAVAO4N AÇMAYI ıLK M£Z &D>$DÖNUŞ OLARAK 6ERÇ£Kl£ÇTiRBN PlLOTTU.. Sir Laurence Olivier öldü TIIRK VE D Ü N Y A KARİK AT1IRUNDEN Kultur Servisi Unlu tngılız tıyatro ve sınema oyuncusu Sir Laurence Olivier dun Londra'da 82 yaşında öidu Ohvıer'ın olüm nedenı açıklanmadı Son yıllarda kanser, göğus zarı ıltıhabı ve kas rahatsızlıkları ıle mucadele edeıı unlu aktörun son fîlmı bestecı Benjamın Bntten'ın bır oratoryosundan esmlenerek çekılen "Savaş Ağıdı" ıdı • Laurence Olıvıer'ın menajerı Laurence Evans unlu aktörun uykusunda ölduğunu, cenaze tarıhının ıse henuz bellı olmadığını söyledı Ote yandan İngıltere Başbakanı Margaret Thatcher, unlu oyuııcu ve yonetmen Laurence Olıvıer'nın ölumunden buyuk uzuntu duyduğunu açıkladı. Olivier bır rahıp oğluydu Daha 14 yaşında sahnede Shakespeare oynuyor ve buyuk yankılar yaratıyordu 1935'lerde "Old Wic" tıyatrosunda "5. Henry", "Coriolan vs." gıbı oyunlardakı unutulmaz başansını 10 yıl sonra sınemaya da taşımayı deneyccek \e 19441955 arası unlu Shakespeare uçlemesını gerçekleştırecektı Renkli dekorlarıyla göz okşayan bır " 5 . Henry", genış kamera hareketlerı ve çağdaş bır psıkanalıtık yaklaşımla Oscarlara boğulan bır "Hamlet" ve bıraz akademık, ama görkemh bır " 3 . Richard." Yonetmen Olivier ashnda bıraz da Muhsin Ertuğnıl gıbı tam bır tıyatro adamı olarak kaldı, sınemada yönetmenlığını pek cıddıye almadı Dığer yönetmenlık denemelerı Marilyn Monroe ıle bır arada olmak ıçın kabul ettığı söylenen "U>uyan Preas" ve 1970'leTdekı