Katalog

12 TEMMUZ 1989* • • * HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/13 6 Karaduman, Cumhuriyet'in sorularını yanıtladı T H Y 15 ki bu şartlann tahakkukuna içeriden ya da dışandan hangi aday daha çok katkıda bulunabilirse onun üzerinde durmalıyız. Sayın Cumhurbaşkam Evren'in görev süresinin uzatılması konusu ANAP'ta taraftar bulabilir mi? Öne süriilen bir seçenek olarak? KARADUMAN Cuınhurbaşkanlığı seçiminin ülkeyi bir bunalıma düşürmeden tamamlanmasını, yapılmasını önemli sayıyorum. Cumhurbaşkanhğı seçimi nedeniyle ülkemiz bir bunalımla karşı karşıya bırakılmamalıdır. O amacı temine yönelik her tedbir bence iştirak edilebilecek, savunulabilecek bir tedbirdir. Bu meyanda, Sayın Evren'in görev süresinin uzatılması, tartışılan bir erken seçime kadar uzatüabilir, eğer siyasi partilerimiz bu önlem üzerinde ittifak ederlerse. Ve bu da bir alternatiftir. Kaçak yapıya davetiye kurumca hazırlanan plan ve projelere göre gerektiginde SİT karan içinde yer alabilecek yeni yapılaşmalara ilişkin bina yüksekligi, taban alanı ve kat sayısı gibi değerlerde azaltmaya gidebilir veya tümüyle kaldırabilir. Yapılan ve revize edilen planlann hazıriannuısı aşamasında Kiiltür ve Tabiat Varhklanm Koruma Yüksek Kurulu'ndan görüş alınır. Yüksek Kurul da SİT alanlannın tescilinden önce Özel Çevre Koruma Kunılu Başkanlığı'ndan görüş ister." Halen özerk bir kuruluş olarak çalışan Kültür ve Tabiat Varlıklan Yüksek Kurulu, özel çevre koruma alanlarında bir anlamda "yetkisiz" kalmış oluyor. Daha önce kurulda görev yapan bir öğretim üyesi bu gelişmeleri "korkunç" olarak niteledi ve görüşlerini şöyle aktardı: "Yapılmak isteneni anlamak mümkün değil. Koruma amaçlı bu kararnamede bep inşaattan, kat izninden. plan ve projelerin nasıl yapılacağından söz ediliyor. Yüksek kurul bu kişilere damşarak çalışacaksa bunun ne anlamı var. Zaten yüksek kurulun yapılaşmaya direnen uyeleri bir bir aynlmak zonında kaayor. Bu kararnameyle kuruluş işlevi daha da daralmış olacak." Mimarlar Odası'na göre kararname bir "imar affı" sinyali veriyor. Kararname taslağının "uygulanmayacak hükümler" bölümünde şöyle deniyor: "Özel koruma alanlannda kanun hükmünde kararnamenin yıirurlük tarihinden sonra yurüriüğe girecek imar affı kanunlan ve diğer kanunlann imar affına ilişkin hükümleri uygulanmaz." özellikle "yürürlüğe girecek imar affı" deyimi üzerinde duran Mimarlar Odası yöneticileri, "Bu yeni bir affa davetiyedir. Her scferinde 'bu son' diye çıkanlan imar aflan bir beklenti dunımuna geidi. Kaçak ve plansız yapılaşma bu dunımuyla adeta teşvik edilecek. Tasan bu ilginç niteliğiyle çarpık yapılaşmayı özendirecek" diye konuştular. öte yandan SHP'nin yerel yönetimlerden sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Adnan Keskin, SHP'li belediyeleri Baymdırhk ve İskân Bakanhğı'mn belediyeler ile meslek odalannın işbirliğini önleyen genelgesine uymamaya çağırdı. Ozal, Köşk için aday olmamalı' KARADUMAN Vatandaşlardan aldığım intiba, erken seçim konusunda fazla bir beklenti yok. Benim müşahadem böyle. Cumhurbaşkanlığı seçiminde ise mutabakat düşüncesini bütün vatandaşlanmız paylaşıyorlar. Ve bunun çok doğru olacağım söylüyorlar. Ama her türlü girişime rağmen bu temin edilemezse TBMM'nin cumhurbaşkanı seçmesi gerektiğini de ifade ediyorlar. SHP'nin erken seçim ve cumhurbaşkanlığı konulanna ilişkin olarak son yayımladığı bildiri)i nasıl değeriendiriyorsunuz? KARADUMAN Benim bu konudaki düşuncelerimi biliyorsunuz. Sayın Özal son seçimlerde halk desteğini kaybetmiş ve bu nedenle tartışmaların odak noktasında kalmıştır. Bu durumda doğan bu yeni şartlarda cumhurbaşkanlığına adaylığını koymaması gerektiği kanaatini tasımaktayım. Aksi takdirde bu seçime yönelik tartışmaların, eleştirilerin sürüp gideceğinden endişe duymaktayız. Cumhuriyetimizin birliğini ve beraberliğini temsil eden bu yüce makamın bu tür olumsuz gelişmelerden yara alması, toplumumuzun, ülkemizin arzu edilmedik bunalımlarla karşı karşıya kalmaması için bu konuda dikkatli ve duyarlı davranılmasının çok gerekli olduğu düşüncesindeyiz. Cumhurbaşkanlığı seçiminde oltmsuz her türlü gelişmeye rağmen, ki şimdi bunlan görüyoruz zaman zaman muhalefet partilerinden, sizin söyledikleriniz de bunlardan birisidir. Biz son aşamaya kadar partilerarası mutabakat arayışının sürdürülmesi görüşünü savunuyoruz. Bu konudaki girişimler özellikle partimizden gelmelidir diye düşünüyoruz. Mutabakat arayışına ilişkin sorumluluk o kanaatteyim ki, öncelikle iktidar olarak partimize aittir. Yapılacak her türlü iyi niyetli girişime rağmen arzu edilen sonuç alınrnazsa seçimin yine Mecliste mîlletvekillerinin oylarıyla yapılması, anayasamn TBMM'ye ytiklediği kaçınılmaz bir görevdir. Hiç şüphesiz ki bugüne kadar her türlü yasama görevini sürdüren TBMM, anayasarun öngördüğü hukuki prosedür içinde cumhurbaşkamnı da seçecektir. Bu konudaki kanaatimiz kesindir, aksini düşünmek hukuk sistemimize inançsızlık anlamını taşır. Ne var ki, bu seçim yapılırken hukuk sistemine olduğu kadar, demokratik geleneklere, ülkenin içinde bulunduğu siyasal şartlann gereklerine de uyulması bir zarurettir. Bu bakımından şartlan zor da olsa, mutabakat tesisi üzerinde ısrarla durulmasından yanayız. Bu düşüncenin ön planda tutulmasını gerekli görmekteyiz. mız uygun bir tarihte düşüncelerini Sayın Özal'a sunacaklardır ve bu görüşe katılmasını isteyeceklerdir. Siz de bu konuda Sayın Özal'la göriişecek misiniz? KARADUMAN Tabii. Arkadaşlarımızla bir toplantı yapacağı z. Bu toplantı sonucunda çıkacak karara göre hareket edeceğiz. Benim de bu görüşmeleri yapması düşünülen heyet içinde olmam arzu edilirse, istenilirse, tabii ben de katılırım. Bunubir vazife telakki ederim. Sözünü ettiğiniz toplantının zamanlaması nasıl olacak? KARADUMAN Bu yakın bir tarih olabilir. Meclis açıldıktan sonra olabilir. Arkadaşlanmızla görüştükten sonra kararlaştıracağız. Sayın Başbakanla yapacağınız göriişmede, kendisinin cumhurbaşkanlığına aday olacağını açıklaması ve sizlerin Başbakanı bu karanndan va/gecirememenjz balinde gelişmeler sonucu ANAP'U bir bölünme, son zamaalarda yazıldıgı gibi bir kopma beklenebilir mi? KARADUMAN Bugünden birşey söylemek zordur. Hatta mümkün değildir. O günün şartlanndaki duııun ne olur, bence onu beklemek ve ona göre görüş ifade etmek daha doğru olur. BETÜL UNCULAR ANKARA Eski TBMM Başkaıu Necmettin Karaduman, son siyasal gelişmelerle ilgili olarak Cumhuriyet'in sorulannı yanıtlarken, Başbakan Tnrgul Özal'a "Cumhurbaşkanhğı'na adaylığını koyma" diyeceklerini açıkJadı. Başbakanın adaylıkta ısrarh olması durumunda davranış biçimlerini o günün koşullannda belirleyeceklerini söyleyen Karaduman, "Ülkenin bir bunalımla karşı karşıya kalmaması için siyasi partilerle anlaşmaya vanlarak, erken seçime kadar Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in görev siiresinin uzatılabüeceğini" bildirdi. TBMM Başkanhğı ya da cutnhurbaşkanhğına aday olmayacağını belirten Karaduman, iktidar partisi olarak ANAP'ın cumhurbaşkanlığı konusunda siyasi partilerle mutabakat arayışına girmesi gerektiğini vurguladı. Mutabakat sağlanamadığı takdirde, Turgut özal'ın dışında Meclis içinden veya dışından bir adayın cumhurbaşkanı seçilebilceğini söyledi. Karaduman, Başbakan Özal'ın "Bir ANAP'lı cnmhurbaşkanı olacak" biçimindeki açıklamasından "Özal dışında bir ANAP'lının aday olabiiecegi" yorumuna katıldığını bildirdi. ANAP'm önde gelen isimlerinden Trabzon Milletvekili Necmettin Karadnman'a yönelttiğimiz sorular ve yanıtlan şöyle: " Seçim bölgeniz Trabzon'da yaptığınız inceleme gezisinde vatandaşlardan ne gibi izlenimler edindiniz? KARADUMAN Memurlar ve işçiler için aJınan ekonomik tedbirler epeyce olumlu etki yapmış. Bunu hemen müşahade etmek mümkün. Daha sıcak vatandaşlar bize karşı. Memur, işçi, emekli, hatta esnaf ısrarla bu tedbirlerin alınmasmı bekliyordu. Bu tedbirler, önceden de eleştirmiştik, geç kaJdı, ama, gecikerek yapılrruş olması dahi bence olumlu bir adımdır. Yaptığınız gezi sırasında vatandaşın nabzını tuttunuz. Erken seçim ve cumhurbaşkanlığı seçimi konulannda vatandaşlann göriişleri size nasıl aksetti? Özal'ın dısında bir aday Mutabakat arayışlarından sonuç alınamazsa, tartışmalann, eleştirilerin etkisini hafıfletmek, bunlan asgari hadde indirebilmek için Sayın Özal'dan başka bir aday üzerinde durulmasının uygun olacağını düşünüyoruz. Bu aday Meclisin içinden de olabilir. Meclisin dışından da olabilir. Bütün amaç, cumhurbaşkanlığı makamını tartışmalann dışında tutmaya, hiç olmazsa bunlann etkisini azaltmaya yönelik olmalı. Bu amacın gerçekleşmesinde bütün siyasal panilerimizin yardımcı olmaları gerektiği görüşündeyiz. Muhalefet partileri böyle bir katkıda bulunmak istemezlerse, bunda ısrar ederlerse iktidar partisi olarak günümüzün siyasal şartlan içinde en uygun çözümü bulmamız gerektiğine inanmaktayız. O da itiraz ve eleştirileri asgari hadde indirecek bir aday bulunmasıdır. Meclis Başkanlığına kesinlikle aday olmadığınızı açıkladınız. Cumhurbaşkanlığına aday olmayı düşünüyor musonuz? KARADUMAN Bu konudaki düşüncemi çok eski tarihlerden beri açıklamaya başlamıştım. Aday değilim. Bana göre bazı gerekçeieri vardır. Bunlardan sadece birisini söyleyeyim. Ben, bu seçime yönelik düşuncelerimi serbestçe söyleyebilmek için, daha rahat hareket edebilmek için, Meclis dışından da bir dan bir krizin doğmasınıen azınönleyeaday cek biçimde bütün arkadaşlanmı Sayın Başbakamn dışında zın fıkirlerini söyleyebilmesi için, cumhurbaşkanlığı adaylığı için bu arada ben de fikirlerimi rahat Sayın Başbakan son günler bugüne kadar ANAP'tan eğilim ça söylebilmek için adaylığı daha baştan itibaren peşinen düşünmede eskiden hiç yanıt veremediği belirten sayın üye oldu mu? KARADUMAN Ben bugü dim. Bütün amaç, bu önemli kocumhurbaşkanlığı seçimiyle ilgili sorulara kısa sözcüklerle karşılık ne kadar müşahade etmedinı. nunun bir krize düşülmeden, uyvermeye başladı. Son olarak bir Ama, düşünüyoruz ki, Sayın gun biçimde çözüme kavuşturulsoruyu yanıtlarken, 'Cumhurbaş Özal'ın dışında bir arkadaşımızı masıdır. Ben meseleye kişisel bazkanı, bir ANAP'lı olacak' dedi. bulma imkânımız vardır. Layık da bakılmasından yana değilim. Bu sözlerden Sayın Başbakamn olan arkadaşlarımız da vardır. Bunalımdan çıkış yolunun kendisinin dışında bir ANAP'lı Ama biz tabii bununu yanı sıra bir bir seçeneği de erken seçim olarak nın da aday gösterilebileceği yo düşünceyi daha taşımaktayız. göründüğü takdirde ANAP grurumunu çıkartmamız olası mı? Meclisin dışında da bir aday üzerinde durulabilir. Burada şunu bu buna 'evet' diyecek midir? KARADUMAN Tabii. Bu KARADUMAN Bu, tabii manada çıkabilir. Zaten Sayın önemli sayıyoruz, yapılacak seBaşbakamn bu sözü bu manayı çı çimden sonra vaki olacak tartış TBMM'nin karanna bağlıdır. Erkarmaya da müsaittir. O zaman maları, eleştirileri, itirazları biraz ken seçim bir zorunluluktur. Ben bizim düşuncemiz ağırhk kazanır. evvel de belirttiğim gibi asgari bu yıl için bir erken seçimi görmüZaten biz bu düşünceyi savunuyo hadde indirecek bir aday üzerin yorum. Bu 1990 yılı için düşünüruz. Bu görüşte olan arkadaşları de durulması, onun için diyoruz lebüir." (Baştarafı 1. Sayfada) sonra Bakanlar Kurulu'nun onayıyla yürürlüğe girmesi beklenen kararname, bir özel Çevre Fonu kurulmasını öngörüyor. Bu fonun gelirleri Başbakanlığın aktaracağı meblağlar, tesis ve yatlardan alınacak ücretler, fondan verileOrta ve uzun menzilli cek kredi ve faiz gelirleri, çevre uçak alımlarıyla ilgili kirliliğine yol açtığı belirlenen işolarak ünlü uçak yapım letme ve tesislerden alınacak iştifırmalanndan teklif rak payı, koruma alanı içindeki istendi. Yeni proje l milyar günü birlik tesislerin gelirlerinin dolarlık yatınm yüzde 35'inin kesilmesiyle elde gerektiriyor. edilecek paralardan oluşacak. Fonun bu gelirleri araştırma, teknoİDRİS AKYÜZ ~ loji ve proje satın alınması ve çevre düzenlemesi gibi alanlarda kulTHY, 15 adet orta ve uzun men lanılacak. zilli yeni uçak alımı ile ilgili olaTasanya göre, oluşturulacak rak, dünyanın dev uçak yapım firmaları, Boeing, Mc Donnell Do olan Özel Çevre Koruma Kurumu uglas ve Airbus'tan teklif istedi. Başkanhğı'nın yetkileri adeta bir Yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırı "bakanlık" yetkisini andırıyor. mı gerektirecek proje için, firma Sadece Başbakanhğa karşı sorumlar, 31 Temmuz 1989 tarihine ka lu olan bu kurumun görevleri şöydar teklif verebilecek. THY Genel le belirtiliyor: "Koruma bölgelerindeki nazım Müdürü Cem Kozlu, Türk Hava Yolları'nın 2000'li yıllara hazırlan ve imar planlarının revizyondan dığını belirterek, filonun yeni geçirilmesi, yeniden yapılması, uçaklara gereksinimi olduğunu ada ve parsel bazına kadar değiştirilmesi, gerekli görülen her ölbildirdi. AT ülkelerinde 1992 yılında sı çekte yeni plan ve projenin yapılnırlann kaldınlması ile başlayacak ması, tesislerin nerede yapılacagıkuralsız taşımacılık alanında söz na karar vermek. Bu konudaki sahibi olma atılımı içerisindeki her türlü esasları belirlemek, geTHY, satın alacağı yeni uçaklar rekli hallerde taşınmaz mallan gela filosunu genişletiyor. 2000'li yıl nel hükümlere uygun olarak kaların hedeflendiği yeni plana gö mulaştırmak, tesis ve yatlardan re, 15 yeni uçak alınacak. 12'si or alınacak ücretleri belirlemek, kota menzilli, 3'ü de uzun menzilli ruma alanlanndaki inşaat sezonolmak üzere satın alınması plan lannın başlangıç bitiş tarihlerini lanan uçaklar için belli başlı üç belirlemek, projelerin yeniden yafirmadan teklif istendi. Halen pılmasını, bu konuda yerli ve yaTHY filosunda da çeşitli tiplerde bancı uzmanlardan yararlanılmauçaklan bulunan Mc Donnell Do sını sağlamak." iuçak alıyor uglas, Boeing ve Airbus firmalaKurum, koruma bölgelerinden teklinerini 31 Temmuz 1989 ak ki enerji, sulama, ulaştırma, orşamına kadar THY Genel Müdür man yolu ve benzer yatınmlar kolüğü'ne teslim edecekler. nusunda da etkili olacak ve yatıTHY'nin almayı planladığı or rım yapacak kamu kuruluşu bu ta menzilli uçaklardan, Boeing fir Özel Çevre Koruma Kurumu'nması B737/400, Mc Donnell Do dan izin alacak. Belediye sının, mücavir alanlan uglas MD80/90 ve Airbus da A310'ları uretiyor. Uzun menzil ve köy yerleşik alanlannın belirli tiplerde ise, Boeing'in, lenmesi aşamasında da bu bölgeB747/400, Mc Donnell Douglas lerin kullanma esaslanna uygun ın MD11 ve Airbus'ın da, A340 olup olmadığı konusunda Özel Çevre Koruma Kurumu inceleme tipi uçaklan bulunuyor. Edinilen bilgiye göre THY, fir yapabilecek. SİT alanlannın "daha kolay" malardan istediği 15 adetlik kesin siparişin yanı sıra 17 de "opsiyon" delinmesi de bu kararnameyle talebinde bulundu. A<rıca, teklif sağlanmış olacak. Kararnamenin lerde, ödeme planları, kredi ve fi "SİT alanlanna" ilişkin bölümü nansman yöntemlcrinin de yer al şöyle: "2863 sayılı kanun çerçevesinması gerektiği ilgili firmalara bilde SİT kararlan saklıdır. Ancak dirildi. (Baştarafı 1. Sayfada) yar liraya ulaştı. Geçen hafta cuma günü 6 trilyon 657.2 milyar lira düzeyinde bulunan emisyon hacmi, önceki gun 938 milyar liralık artışla 7 trilyon 595.2 milyar liraya çıkmıştı. Son iki günde emisyon hacmindeki genişleme de toplam 1 trilyon 413.2 milyar liraya ulaştı. fki günlük artış yılbaşından bu yana emisyona kaydedilen artışın yüzde 40'ını oluşturuyor. Dolaşımdaki kâğıt para mikîarındaki son artışlarla birlikte, yılbaşından bu yana emisyondaki genişleme yüzde 80 oraruna ulaştı. Yübaşında 4 trilyon 485.1 milyar lira olan emisyon hacmi, II temmuz itibarıyla, 3 trilyon 585.3 milyar lira artış gösterdi. Bayram ödemeleriyle, memurların zamlı maaşlarının bir araya gelmesi, para piyasalarını altust etti. Bankalar arası Turk Lirası piyasasının başlıca "vericisi" durumundaki kamu bankalarının odemeler nedeniyle, verici pozisyonundan "ahcı" pozisyonuna girmesi piyasayı altüst etti. Para sıkıntısı nedeniyle önceki gün yüzde 88.86'ya tırmanan bir gecelik borçlanma faizi dün biraz daha yükselerek yüzde 89.88'e çıktı. TL Interbank'ında faizlerin çok yükselmesine karşılık alacak para bulamayan bankalar, şanslarını bir de döviz Interbank'ında denediler. Piyasaya büyuk miktarda döviz sürerek liraya kavuşmak isteyen bankalar, gün içinde döviz fiyatlannı hızla düşürdüler. Bu gelişme üzerine, önceki günkü denge kuru belirleme seansında 215! liraya çıkan, dün de Tahtakale'de 2143 liradan işlem gören dolar, Merkez Bankası'nın denetimindeki döviz piyasasında 2108 liraya kadar çekildi. "EUerindeki dövizi satıp TL almak isteyen bankalar, fiyatlan biiyiik ölçüde düşür Para telaşı melerine karşın istedikleri kadar para bulamadılar" diyen bankacılara göre bu sıkışıklık bayramdan sonra sürecek. Bayramdan sonraki sıkışıklığın temelini tarımsal kesime yapılacak ödemelerin oluşturacağını ifade eden bankacılar, bunun yanında, maaş farkları, avanslar gibi ödemelerin de etkili olacağını söylediler. Bankacılar, arife gunu (bugün) bankalara vadesi dolan 600 milyarlık Hazine bonosu ve devlet tahvili ödemelerinin yapılacağını hatırlatarak, "Y'arın (bugiin) biraz daha rahat geçeceklir, ama geçici olacak" dediler. Emisyonun, bayramdan sonraki dönemde tarımsal ödemelerle biraz daha yükselebileceği kaydedildi. Merkez Bankası'nın Hazine'ye yönelik avansları ise 1 haftada 373 milyar lira oldu. Merkez Bankası'nın 2330 haziran arasında kullandırdığı Hazine avansları 373 milyar lirayı buldu. Böylece Hazine'ye kullandırılan avanslar 2.8 trilyon liraya tırmanırken, son ödemelerle birlikte bu avanslann çok daha fazla kabardığı tahmin ediliyor. ye piyasaya 2 trilyon sürülmez. Bu mantıkla ekonomi yürütülmez. Olacak şey değil. Bir de tarım ürunleri var sırada. Birkaç gün daha bekleyip emisyonu aşağıya çekip çekmeyeceğini görelim. Aksi takdirde enflasyonun üç rakamlılara tırmanmasından endişe ederiz. Ay başından bu yana 1.7 trilyon liralık artış, yani yüzde 29 artış var. Yılbaşından bu yana yüzde 70. Üç trilyon artış. Bu herkesi derin derin düşündürmelidir. Böyle kolay yöntemlerle büyük bir ülkenin ekonomisini yönetmek başarısızlığın en basit örneğidir. Reşit Kursun (TZOB Genel Başkan Vekili) İşçiye, memura verdiler, çiftçiye yapsalar ne olacak? Yapacaklan zarar getirir, yarar getirmez. Çiftçiye vereceği yine devede kulak kalacak. Allah hepimizi korusun. UGUR MUMCU (Baştarafı 1. Sayfada) GOZLEM Sayıştay'dan kararname tepkisi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Sayıştay Genel Sekreteri Halil Ibrabim Başaran, devlet raemurlarının aylık ve yan ödemelerinde değişiklik yapan kararname ile Sayıştay Başkanı, Daire Başkanı ve üyelerinin statülerinin düşürüldüğünü açıkladı. Başaran, dün yaptığı yazılı açıklamada, 30 haziran tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan krrarname ile Sayıştay Birinci Başkanı, Daire Başkanı ve üyelerinin devlet hiyerarşisindeki yerlerinin 'ortada açıklanabilir bir gerekçe' olmaksızın daha aşağılara indirildiğini belirtti. Sayıştay Başkanının, diğer yüksek yargı organı başkanlannın arasından çıkanlarak daha alt bir gruba ahndığını, Daire Başkanı ve üyelerine ise müsteşar ve müsteşar yardımcılannın unvanlanmn belirtildiği tabloda bile yer verilmediğini kaydeden Başaran, ayrıca görevin önem ve değerinin bir göstergesi olarak kabul edilen ek göstergelerin de daha düşük tutulduğunu bildirdi. Başaran TBMM adına yürütme organının bütçe uygulamasını denetleyen Sayıştay'ın devlet hiyerarşisindeki yerlerinin en az hesap ve işlemlerini denetlediği ve hükme bağladığı kamu görevlileri düzeyinde tespit edilmesini, özluk haklarının da buna göre belirlenmesini isteyen Başaran, "Türkiye'nin devlet yapısında bir değişiklik olmadığı gibi, Sayıştay'ın devlet kuruiuşundaki yerini değiştirecek herhangi bir yeni mevzuat da olmadığı halde, böyle bir düzenlemeye gerekçe bulmak güçleşmektedir" dedi. Söz konusu ek göstergeye ya da tazminatlann devlet içindeki hiyerarşik yerin bir göstergesi olduğuna işaret eden Başaran, "Bu diizenleme, Sayıştay'ın hiyerarşik yerini de saptamaktadır ki bizleri rahatsız eden ve yerinde olmayan husus budur. Bu bakımdan, gerek Sayıştay Başkanı, Daire Başkanı ve üyelerinin, gerekse denetçilerinin aylık ve yan ödemelerinin, görevlerinin nitelik, önem ve değeri göz öniinde tutularak ve devlet hiyerarşisindeki yerine uygun olarak yeniden düzenlenmesinin bir zomnluluk olduğu kanısını taşıyoruz" dedi. M 3 9 C I f l l l f l f i n i l ^ w W emekltleri ayın 15'inde verilmesi gereken maaşlarını bayram nedeniyle I V K K l y I V l i y i U I | U ^ n a | U || ar Emekliler her zaman olduğu gibi maaşlarını alabilmek için yıne geceden bankalann önünde kuyruğa girdiler. Ancak bu kez kuyruk çilesinden değil, zamlı maaş alamamaktan yakındılar. İşçi emeklileri "emekliler arasında ayrım yapılmasını kınıyoruz aldığımız uç beş kuruş. Ona da bin bir çileyle kavuşuyoruz. Bizlere bayram öncesi zamlı maaş ödenmemesinin mantıklı hiçbir gerekçesi yok. Bize bayram yok mu" diye dert yandılar. (Fotoğraf: Erdoğan Köseoğlu) Endişe büyüyor Maaşları Emisyonun hızla tırmanması, üç haneli enflasyon endişesini büyutuyor. İş dünyası, tırmanan emisyonun dizginlenip azalulamadığı takdirde enflasyon hesaplarının altüst olacağını vurguluyor. Işadamlarının göruşleri şöyle: Cem Boyner (TÜSİAD Başkanı): Maaş ve Ucretlere yapılan gecikmiş zamlann farklan ile birlikte verilmesini memnuniyetle karşılıyoruz. Ekonomik program bir bütün halinde kamuoyuna henüz açıklanmadığmdan, emisyondaki artış en kısa sürede sterilize edilemez ise, harcamaların sağlam finansman kaynaklarına dayandırılmadığı vc enflasyonu arttırıcı yönde etki yapacağı açıktır. Bu nedenle birbiriyle ilişkisiz parçalı ekonomik uygulamalann istikrarlı kalkınma üzerindeki sürekli (Baştarafı I. Sayfada) lahh 4 kişi, içeride bulunan per olumsuz etkisini endişe ile izsoneli etkisiz hale getirdi. Soygun liyoruz. cular, bu sırada kendilerine engel Ahmet Çavuşoğlu (Ankara Tiolmak isteyen Erdoğan Erdem ad caret Odası Başkaıu) Enflasyon lı büro görevlisini başına taban hangi tedbirlerle aşağıya çekileca kabzası ile vurarak hafif şekil cektir? Son alınan tedbirler yeni de yaraladılar. enflasyon baskıları yaratmayacak Daha sonra mutemet Harun mıdır? Sayın Başbakanımız taraÇiçek'in bankadan çekerek büro fından özel sektöre geçen >ıl ya getirdiği 261 milyon lirayı alan 'küçulünüz' talimatı verilirken, 4 soyguncu, dışarıda kendilerini bugün büyüme komutu verilmekbekleyen bayan arkadaşlarının tedir. Özel sektör bunu nasıl yayardımıyla gasilhanenin bulundu pacaktır? ğu bölümdeki duvardan atlayarak Ersin Faralyalı (EBSO Yönetim kaçtılar. Soygunculann, hastane dışında bir otomobile binerek Kurulu Başkanı) Sayın Başbakan'a daha önce sormuştuk. Geuzaklaştıkları belirtildi. cikmiş olmasına rağmen işçileriGörgü tanıkları, olayın büro görevlilerinin mutemetin banka mizin, memurlarımızın ücretleridan getirdiği paraları, zarflarına nin mutlaka artması gerekiyor. yerleştirdikleri sırada meydana Ama bu birikimi birden bire yaptınız. Emisyon artacak, para matgeldiğini söylediler. baası yeniden çalışmaya başlayaSoyguna tanık olan Harun Çicak, enflasyonla mücadelede bu, çek, Ayşe Dörtkardeş, Siireyya menfi bir etki yapmayacak mı diDanacıoglu, Beatris Değirmenciye sorduk. Sayın Başbakan 'evet oglu ile Erdoğan Erdem adlı maçok az bir etkisi olabilir, ama esaş bürosu görevlileri, olaydan kisi gibi korkmuyoruz, çünku bu sonra ifadeleri alınmak üzere Siparasal sistem içerisinde sistem yasi Şube Müdürlüğü'ne götürülbunu kendi kendine halledecek' düler. dedi. Ama gelişmeler gosteriyor ki Silahlı soygunculann yakalana sistem bunu kendi içinde de halbilmesi için, güvenlik görevlilerin ledemedi. Endişemiz enflasyonun ce kentin önemli kavşakları tutul üç rakamlılara tıımanacağıdır. du, kuşkulu görülen kişi ve otoŞinasi Ertan (TOBB Sana>i mobiller tek tek arandı. Ancak, kimliği belirsiz soygunculann he Konseyi ve EBSO Meclis Başkanüz izine rastlanamadı. nı) İşçiye, memura verdim di Enflasyona nıerhenı yok Ekonomi Servisi Küçük tasarruf sahipleri, hem bir yıllık, hem de 6 aylık dönemde enflasyona yenik düştüler. Döviz, altm, banka faizi, gaynmenkul, hisse senedi ve otomobile yatırarak paralannı değerlendirmek isteyerıler yıllık yüzde 72.8'e, yılbaşından bu yana 6 aylık dönemde ise yüzde 26.1 'e çıkan enflasyona yenildüer. Banka faizi geçmiş 6 aylık dönemde enflasyonu geçen tek yatırım oldu. altın 'sınıfta kaldı.' Ata Lira'mn yıllık getirisi yüzde 30.5 olurken, 6 aylık getirisi sadece yüzde 5.8 oldu. Özellikle 6 aylık dönemde ABD Dolan dışında döviz ve altın türlerinin getirisi yüzde 9'u geçemedi. Orta ve büyük yatınmcının tercihi gayrimenkul ise yıllık yüzde 40, 6 aylık yüzde 16.6'Iık getirisiyle enflasyonun gerisinde kaldı. Otomobilde ise Tofaş modellerinin vergiler dahil acente maliyeti ile ikinci el piyasadaki yaklaşık sa30 Haziran 1989 itibarıyla bir tış fiyatlan arasındaki en yüksek yıllık dönemde yüksek enflasyon kârı Kartal modeli sağladı. Karoranıyla rekabet edebilen tek yatınm aracı aynı dönemde yüzde 71.9 prim yapabilen İMKB Endeksi oldu. Ancak borsa endek1 Tmnu 10c* sinin işlem gören tüm hisse senet1988 1989 lerinin değer artışındaki ortalama olduğu ve hisse senedi fîyatlann Dolar 1820 1418 daki iniş çıkışlar da göz önüne Mark 779 1028 alındığmda, hisse senedine yapı937 1212 lacak yatırımın özellikle borsaya I.Frangı yüksek verim garantisi bulunmu Stenin 2440 3300 yor. Enflasyona oranla yıllık ve Ata Ura (bin TL) 131 161.5 rimlilik sıralamasında İMKB En145 170 deksi'ni yüzde 51.2'lik getiriyle Reşat (frın TL) ABD Doları ve yüzde 51 ile ban Banka faızı ka faizi izliyor. Hisse Senedi (İMKB Endeksı) 463 673 Banka faizi yılbaşından bu yaGayrimenkul na 6 aylık dönemde yüzde 37.2'lik getirisiyle yüzde 26.1'e ulaşan 6 (lOOm*. Göztepe 50 60 aylık enflasyon rakamını geçen milyon TL) tek yatırım aracı oldu. 6 aylık dö Otomobil nemde yüksek getiri sağlayan di (milyon TL) 18.950 14.680 ğer yatınmlar, yüzde 18.2 ile Doğan İMKB Endeksi, yüzde 17.8 ile Şahin 11.160 14.540 ABD Doları ve yüzde 16.6 ile Kartal 12.350 16.390 gayrimenkul oldular. Özellikle küçük tasamıfçunun Enflasyon |DİE Tikrtei) Işın Çelebi de doğrusu bu ya güveni hak ediyor. Çelebi, bir zamanlar tıpkı Ercan Vuralhan gibi Ecevifm Göreme Sokak'tak\ karargâhının yedıveren güllerindendi. Sonra? Sonra "Yağmur yağdı böyle oldu!" Tekelci kapitalizmden, sömürüden, çokuluslu şirketlerden, kapitalist kalkınma yöntemlerinden söz ederken bir de baktı ki ANAP'ta önce milletvekili, sonra da bakandır. Eee, uzman adam Uzmanlığı gereğince devletine, milletine hizmet edecek. Böyle olmasına böyle; böyle ama Işın'ın uzmanlığına itiraz edenler de var. Kim? Kim olacak? Başbakan Özal. Sıkılmıyorsanız anlatayım efendim: Yıl 1980. Sevgilı Başbakanımız henüz askeri hükümetın başbakan yardımcısı olmamıştır. O günlerde hem Süleyman Dem/re/in başbakanlık müsteşarıdır hem de DPT müsteşar vekili. Özal bakmış, bakmış ve demiş ki: Atın şu uzmanlan DPTden... Sayıları sekseni bulan DPT uzmanı, Öza/'ın emri ile kapı dışarı edilmiş Bu uzmanlann arasında Işın Çelebi de varmış. Çelebi, hemen Danıştay'a başvurarak "yürütmeyi durdurma karan" da almış. Hasan Celal Güzel, o tarihlerde DPT Müsteşar Vekili yerine Danıştay'a dilekçeler yollamış. Durun bakayım ne diyormuş Hasan Celal Guzel, 19 Mart 1960 tarihli dilekçesinde: ...Davacının geçirdiğıni iddia ettığı "kanyerdışı uzmanlık" sınavı, şekil ve esas baktmmdan DPT Smav Yönetmeliği'ne ve anayasamızın eşitlik ilkesıne aykırı olup yoklukla maluldür. Dava, Danıştay 5. Dairesi'nde görülmüş (E 80/789 K 81/1207). Hasan Celal Güzel, müsteşarı Özal adına diyor ki: Çelebi uzman değil... Sonra ne olmuş? Sonra Işın Çelebi davadan vazgeçmiş! Işın Çeteb/'nin el yazısı ileyazüığı 'leragatdilekcesi" DPT Müsteşarlığı'nda 30 Ocak 1981 gün ve 1496 sayı ile işlem görmüş. Özal ya Çelebi'yı DPT'den tutup atarken doğru karar vermişti ya bakan koltuğuna oturturken. Işın Çe/eö/'nin DPJ'de "kariyer dışı uzman" olarak çalışmasını bile istemeyen Özal, nedense bugün ekonomiyi, "uzman" saymadığı Işın Çelebi'ye teslim ediyor. Niçin olmasın? Burası Türkiye. 12 Eylül'de sıkıyönetim komutanı olarak Namık Kemal Zeybek\ idam istemiyle tutuklatan Recep Ergun, bugün aynı Zeybek'e "milli birlik ve beraberlik ruhu içinde" güvenoyu veriyor. Işın'da da "şeytan tüyü" var. Solcu olarak Ecevit'ın gözüne giriyor, uzman olarak da Öza/'ın. Eveeet, Işın "uzman" mı değil mi? Ne bileyim ben? Bunu da bir bilene soralım. Örneğin Hasan Celal Güzel'e... tal'ın yıllık olarak değeri yüzde 45.7, 6 aylık ise yüzde 9.8 arttı. Çeşitli araçlara yapılan yatınmların enflasyona yenik düşmesi, uzmanlann 1989 başında yatırım yerine mal satın almanın daha doğru olacağı yolundaki görüşlerini gündeme getirdi. Prof. Osman Altuğ, 1989 başında yaptığı değerlendirmede, 'aylık tasarrnfu 500 bin lira olanlann, yatınm düşünüp günlerini karartmaktan ziyade, paralarını. eksiklerini tamamlamakta kullanmalarını ve mal bazında yatınm yapmalanm' önermişti. YATIRIM KARŞILAŞTIRMASI MHazim 1989 2145 1098 1280 3420 1y«a Hartıs 51.2 40.9 36.6 6ıy*ı % artış 17.8 401 30.5 27.5 51.0 171 185 796 70 6.8 56 36 58 88 37 2 18.2 OKTAY AKBAL EVET/HAYIR (Bujiarafı 2. Sayfada) bir halk meclisi, özgür ve saygı gören yurttaşları olan bir krallık olsun daha iyi. Bütün politık yapılar halk içindir, halkın hiçe sayıldığı bir duzen ınsaniığın kuyusunu kazmaktır. Bu düzen ister saray kurmuş olsun, ister partiler." Bir yıl sonra Kral 16. Louis'nin giyotine gönderilmesine Robespierre de oy verecekti. Demek bir toplumun krallık yönetiminde mutiu olamayacağına inanmıştı. Krallıklarda, en iyi, en hoşgörülü monarşilerde bile halk gerçek mutluluğu bulamazdı. Gerçi birkaç yıl sonra krallık yönetiminin yerini imparatorluk alacaktı. Onu da bu kez 18. Louis'nin, 10. Charles'ın daha sonra da Louis Philippe'in krallıkları izleyecekti. Aslan görünce ölmüş taklidi yapan monarşi, yine eski düzeni kurmaya kalkışacak ve kuracaktı. Ne var ki 1789 devrıminin ilkeleri artık insanlığın malıydı. İnsan onurunu, erdemini, insan yüceliğini öne alan bir anlayış 1 zorbalıklara, baskılara karşın direnecekti, yaşayacaktı Fransa yı da başka ülkeleri de ınsanca bir aydınlığa kavuşturacaktı. 14 Temmuz günu uygar dünya, demokrasiye inanmış. insan haklarının öneminı kavramış toplumlar bu büyük devrimin 200. yıldönümünü kutlayacaklar. Bu devrim yalnız Fransız ulusunun malı değildir. insanın gerçek bir özgürlük ve onurla yaşamasını isteyen, mutluluğu insanların demokratik bir düzende yaşamasında bulan tüm dünya halklarının bayramıdır. Hepimize kutlu olsun. 719 40.0 16.6 18 519 14 515 17.518 29.4 34.4 45.7 0.2 3.1 9.8 tercihlerinden olan banka faizi 6 aylık dönemde yüksek enflasyonla rekabet edebildi. Ancak tüm faizler ocaktaki seviyesine göre büyük ölçüde geriledi. Küçük yatınmcının diğer tercihi 72.8 26.1 HOT: Oöviz ve altınlar Tahtakale, Kapalıçarşı satış fiyaödır. Otomobillerın temmuz 88 ve ocak 89 fiyaöarı, vergiler de dahil olmak uzere alıcıya anahtar teslim fiyatı. hazıran 89 ise otomobılın ıkıncı el pıyasada yaklaşık satış tıyatıdır. Banka faızı, hazıranda sona eren 1 yıllık ve 6 aylık mevduatın net getırısıne göre hesaplandı.