Katalog

12TEMMUZ 1989 EKONOMİ CUMHURÎYET/11 Yabancı sermayenin 6 ayı (milyon dolar) Sefcttrter* Olkeler* ABO Avusturya Biri. Arap Emiti. Belçika Bermuda Cayman Adalan Çkı Halk Cum. Fed. Almanya Fınlandiya Fransa Hollanda Ingiltere Irak İran isviçre italya KKTC Lubnan Lüksemburg Suriye Suudi Arabistan GENEL TOPLAM Iztoı Izln Ver. adedi yab.ser. 66.01 43 6 0.61 3 3.37 11 1.76 2 0.09 2 1.00 2 0.52 86 44.72 5 2.01 25 22.78 26 32.76 55 101.80 3.03 7 10.47 26 97.90 32 33.73 27 6 0.67 7 0.34 4 2.66 11 1.92 7 5.07 • 499 551.20 Izin hlaVsr. adedl yafc.ur. 14 Tarım 7.83 9 3.57 Madenctl* 173 340.52 imalat sanayii 24 59.10 Gıüa sanayii 11 14.99 iplik, dok.san. 14 2.51 Hazır giyim san. 8 142 Deri ve deri m. Endüstriyel tam. 9 6.73 da Çobançeşme piyasasına pek Diğer kimyasal 54.78 12 girmediğini hatırlatan mağaza yet Madenı eş. san. 2.36 6 kilileri, bunu biraz da gümrük Elektriklı makine 8.44 15 kontrollerinin sıklaşmasına bağlı Taşıt imalat 4 22.65 yorlar. 10.39 Taşıt araç.yan s. 6 Türk işçilerinin aileleriyle bir Hizmetier 303 199.28 141 52.79 likte Çobançeşme piyasasına ge Tcaret 34 29 02 lirdiği hareketliliğin en fazla bir ay Restoran, cafe yem 37 18.22 kadar sonra biteceğini hatırlatan Otel, pansıyon kamp 5.37 13 mağaza yetkilileri, işçilerin ilk sı inşaat taahhüt hiz. 0.12 3 rada televizyon satın aldıklarını, Haberleşme 17.34 7 kimi işçinin permi limitini tama Bankacılık ve Rn. 11.41 12 men doldurmazken, kimilerinin Sigortacılık de televizyonun yanı sıra çamaşır GENEL TOPLAM 499 551.20 makinesi, bulaşık makinesi aldık* Sektör ve ülkeler seçmedir. larını ve limitini doldurduğunu söylediler. Yetkililer, işçilerin televizyona büyük ilgi göstermelerini, "televizyon modeilerinin çok ak değişmesİDe" bağlıyorlar. İşçilerin bilinçli alışveriş yaptıklarını hatırlatan bir mağaza yetkilisi şunlan söyledi: "Örnegin, Federal Almanva'daa gelen Türk işçileri orada geçerli olan fiyatlan ögreniyortar ve burava geldiklerinde kimi kez pazarbk da yapıyorlar. Biz de 1500 marka sattıgımız renkli TV'lerde (Amasa bile özellikle çamaşır ve bulaşık makinelerinde Almanya piyasasının altına düşmeje çalışıyoruz. Şu anda çamaşır makinesi ve bulaşık makinesini 880raarkcivannda (yaklaşık 1 milyon lira) fiyatlan sabyonız, ki bu da Almanya piyasasının 4050 mark altında kalıvor." TüRKİYE'den ALTINDÖVİZ SERBEST PİYASADA DÜN Dttar (satış) 2143 Mark (satış) 1143 Ata Ura (satış) 174.500 M. BANKASl'NDA BUGÜN Dalar (döviz alış) 2129.18 Oftlar (efektif satış) 2155.00 Mart (dövız alış) 1132.97 Marfc (efektif satış) 1146.71 1 ons attın 1$) 381.70 İnterbank faizi: 89.88 Freeshop'a gurbetçi akını Ekonomi Servisi Gurbetçiler gümrüksüz satış mağazalanna (freeshop) canlıhk getirdi. Son bir iki hafta içinde hem bayranı hem de yaz tatilini geçirmek uzere Türkiye'ye giriş yapan onbinlerce Türk işcisi, alışveriş hakkını kııllanmak üzere gümrüksüz satış mağazalanna büyük ilgi gösteriyor. tstanbul Yeşilköy Havalimanı karşısında Çobançeşme'de kurulu bulunan mağazaların son bir hafta içinde satışlanrun yüzde 30"a yakın arttığı ifade ediliyor. Gümrüksüz satış mağazalan yetkilileri, Türk işçilerinin daha çok televizyon satın aldıklarını, bunu çamaşır makinesi ve bulaşık makinesinin izlediğini beiirttiler. Mağaza yetkilileri, yurtdışına turistik amaçlı veya iş gezisi yüzünden çıkıp dönenlerin de ahşverişe geldiklerini, ama özellikle Türk işçilerinin permi haklarını kullanmasının satışlan canlandırdığını ifade ederek, "Burada mağazalann günlük ortalama satışlan 20 bin markı (yaklaştk 22 milyon lira) bulur. Son bir iki hafta içinde satışlar günlük 2530 bin marka kadar yükseldi. Tabii bu mağazadan mağazaya değişebiliyor" dediler. Yurtdışında çalışan Türk işçilerinin permi haklarını satın alan "permicilerin" ise son zamanlar / Yaz tatilini bayramla birleştiren gurbetçilerin /Gurbetçiler daha çok renkli televizyona ilgi Türkiye 'ye girişi hızfandıkça gümrüksüz satış #/gösteriyorlar. Bazı mağazalarda günlük satış son f mağazalarındaki trafik yoğunlaştı, alışveriş arttı. ygünlerde 30 bin marka kadar yükseldi. TEKTKİ birleştirilecek İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Türkiye Kömür Işletmeleri'nin TEK'e bağlı santrallara yakın olan ocaklannm TEK'e bağlanacağı belirtildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fahrettin Kurt, "Tek teşküat halme gelmek, hem üretimin artmasına kaıkıda bulunacak hem de maliyeti olumlu yönde etkiîeyecek" dedi. TKt'nin en büyiik miişlerisi durumunda olan TEK'in ocaklara da sahip olmasıyla üretim planlamasımn da daha sağlıklı yapılabileceği belirtitiyor. TEK, barajlardaki su durumunun iyi olduğu dönemlerde kömüre dayalı termik santrallardaki üretimi azaltıyor. Mabancı sermaye girişi luzkmdı ANKARA (ANKA) Türki yon dolara ulaştı. Son 9.5 yıldaye'ye girmesine izin verilen ya ki izin de 3 milyar 486 milyon dobancı sermaye haziran ayı sonun lar oldu. da 3 milyar 714 milyon dolar a DPT Yabancı Sermaye Basyükseldi. 1988 yılının tümünde kanlığı'nca bu yılın ilk yansında 824 milyon dolara ulaşarak rekor izin verilen 551.2 milyon dolarkıran yabancı sermaye izni, bu hk yabancı sermayenin 340.5 yılın ilk altı ayındaki 551 milyon milyon dolan imalat, 199.3 mildolarhk düzeyiyle yeni bir rekor yon doian hizmetier, 7.8 milyon oluşturdu. doları tarım, 3.6 milyon dolan Türkiye'ye girmesi için izin ve da madencilik sektörü yaünmlarilen yabancı sermaye 19541979 rına yönelik olacak. döneminde sadece 228 milyon tzne bağlanan yabancı sermadolar oldu. 1980 yılında 97 mil yenin 258.5 milyon dolan sermayon dolar olarak gerçekleşen ye artışı için kullanılacak. Yeni izin, 1981 yüıyla birlikte DÇM ve yatınmlara 157.3 milyon, tevsi garantisiz ticari borçlann tasfi yatınmlanna 106 milyon dolar ye planı doğrultusunda büyük bir yöneltilecek. hız kazandı. lzne bağlanan ya499 adet izin belgesiyle gelecek bancı sermaye 1981'de 338 mil olan 551.2 milyon dolarhk yayon, 1982'de 167 milyon, 1983'te bancı sermayede en büyük pay 103 milyon, 1984'te 271 milyon 101.8 milyon doiarla tngiliz firdolar oldu. Yabancı sermaye iz malanna ait bulunuyor. tkinci sıni 1985'te 235 milyona, 1986'da rayı ise 97.9 milyon doiarla tsviç364 milyona, 1987'de 536 milyo ce fırmaian alıyor. Yabancı serna, 1988'de ise 824 milyona çık maye izni verilen ülkeler arasıntı. Bu yılın ilk yansında 551 mil da Sovyetler Birliği, Senegal ve yon dolara yükselen izinle birlik Cayman Adaları'mn da bulıınte toplam tutar 3 milyar 714 mil ması dikkat çekiyor. Sümerbank 56 yaşında ANKARA (ANKA) Sümerbank 56'ncı kunıluş yıldönümünü kutluyor. Atatürk'ün 11 Temmuz 1933'te kurduğu Sümerbank, bugün yurt düzeyinde 36 işletme, 5 anonim şirket, 466 mağazalar zinciri ve 46 banka şubesine sahip bulunuyor. Sümerbank 'tan yapıian açıklamaya göre Genel Müdür Ahmet özerdim başkanlığında bir heyet, dün Amtkabir'e çetenk koyarak saygt duruşunda bulundu. Freeshop'a taze kaıt F.AImanya'dan. Hollanda'dan, Belçıka'dan gelen gurbetçi Işçller, gümrüksüz satış mağazalarını harekeöendiriyorlar. 3. DÜNYANIN GÖZÜ İLK ADIMDA Dünya ekonomisinin gündemindeki yeri giderek büyüyen borç sorununun çözümü için herkes "azaltma" fıkrinde birleşiyor. Ancak ilk adımı kimin atacağıyolunda birgelişme yok. ŞEBNEM ATİYAS NEW YORK Paris ekonomik zirvesi öncesinde gözler bir kez daha Üçüncü Dünya borçları konusuna çevrili. Federal Deposit lnsurance Corporation'ın Başkanı William Seidman'ın ortaya attığı ve Üçüncu Dünya ülkelerinin borçlarını sigortalayacak olan "Uluslararası Sigorta Fonu" fikrinin Washington'da taraftar topladığı bildiriliyor. Zirveden borç konusunda yeni bir gelişme beklenmemesine rağmen tartışma yeniden canlandı. Seidman'ın onerisi Dünya Bankası, IMF, ticari bankalar ve isteyen yabancı ülkelerden gelecek katıhmlarla bir fon oluşturulmasını öngörüyor. Bu fon, borçlarda, ana para ya da faiz bölümünde indirim yapmayı kabul eden bankaların kredilerini sigortalamak için kullanılacak. Banka, borçlan azalttığı ölçüde verdiği Dk borç indirimi kimden? 1000 büyük bankanın krediler için sigorta artacak. Seidman'ın önerisi, geçen mart ayında ABD Hazine Bakanı Nicholas F. Brady tarafından önerilen yeni planı güçlendiriyor. Brady planı borçlann bir nıiktar azaltılması ya da affedilmesi yönünde teşvik edici olmayı hedeflemiş, ancak inisiyatifi bankalara ve borç alan ülkelere bırakmıştı. Seidman, önerisi ile bankaları böyle bir adım atmaya biraz daha teşvik ediyor. Seidman, "Eğer bankalann gönüllü olarak plana katılraasını istiyorsanız teşvik verilmesi şarttır" diyor. Özellikle Brady planı ile borç konusunda önemli bir sorun aydınlandı: 1) BUtün bankerler borçlann azaltılması gerektiği gerçeğinin farkmda, 2) Ama kimse ilk adımı atmak istemiyor. önceki gün The New York Times Gazetesi yorum yazısında, bu konuda Harvard Üniversitesi'nin önemli ekonomistlerinden Jeffry Sachs'a değindi. Sachs, bankerle geliyor. Böylece bankalar açısınrin borçlann azaltılması gerekti dan her durumda hiç adım atmaği ni bilmesine rağmen ilk adımı ma seçimi daha çekici bir çözüm atmamakta ısrar ederek pazarlık olmaktadır. Bu nedenle herhangi lan çıkmaza sokmasını şöyle açık bir borç planında pazaılık imkânhyor: "Bütiın bankalann ortak çt sız bİT hale gelmektedir. kanna olan anlaşmalar, tek tek Brady planı, bankaları bir ölbankalann kişisel çıkanna uymu çüde ilk adımı atmaya zorlamayı yor." hedefledi. Hatta Kongre, borç Yorumda Brady planının ve azaltmayı reddeden bankalara borç azaltılması konusunun so ekonomik yaptırım uygulama tehrunlan Sachs'a dayanarak acıkla didinde bulunmayı dahi konuşnıyor. Örneğin A bankası, B ül maya başladı. kesine borç azaltmayı teklif ediSachs, bütün bu girişimlerin yor. Bu önerinin amacı, o ülkeye bankalara gereken adımı attırmak yardım etmek, ancak ortaya tam açısından zayıf kaldığını söylütersi bir durum cıkıyor. Bir kere yor. Yapılması gerekenleri şöyle banka borcu azaltarak o ülkede sıralıyor: 1) Borçlu ülkelerin, daha fazla dolar kalmasmı sağlı önemli miktarda bir borcun azalyor, ama diğer bankalar borçla tılacağına dair ABD tarafından nnı aynen istemeye devam ettik atılacak ciddi bir adıma gereksiçe bu fazlalık sadece onlara geri nimi vardır, 2) Yeni kredilere deverilmek üzere kullarulıyor. Böyle ğil, 3) Mali açıkgözlülüge degU, 4) ce iyilik eden bankarun iyiliği ken Yalrazca sadece doğrudan indirim di rakibi olan bankalann işine ya gereklidir, 5) Şimdiye kadar gelen rarruş oluyor. Ya da bankanın ye sinyallerde böyle bir girisimin iziri ne borcu, IMF, Dünya Banka ne rastlanmamışür. Bu sinyali sı, Japon hükümeti ve ABD indir vermek için IMF, Dünya Bankameye karar verirse, bankalar is sı, yabancı hükümetler birlikte çatiflerini hiç bozmuyorlar, çünkü lışarak borçlan azaltmayan banülkenin ekonomik durumu düzel kalara ekonomik yaptırımlar uydikçe kredileri daha güvenli hale gulanrnasına karar vermelidirler. The Banker'ın değerlendirmesi: 7'si Türk Bagfaş gübre fiyutını indirdi ÎSTANBUL/BANDIRMA (AA) Bandırma Gübre Fabrikalan A.Ş. (Bagfaş), kimyevi gübre satış fiyatlarında onalama yüzde 11 oramnda indirim yaptı. En fazla indirim yüzde 30.93 oramyla, diamonyum fosfat (DAP) tipi gübrede gerçekleşti. Bagfaş Genel Müdüru Kemal Gençer, yaptığı yazıh açıklamada, 17 lemmuzdan itibaren geçerli olacak indirimli fiyatlarla ilgili talimatlarm tüm bayilere iletildiğini kaydetü. Gençer, sadece Bagfaş'ın uyguladığı "boru reaktöhi" yöntemiyle elde edilen biamonyum fosfat gübresinin, en fazla talep edilen gübre olduğunu ve geçen yıl 300 bin ton düzeyinde dışsatımınm gerçekleştirildiğini belirtti. Ekonomi Servisi The Banker Dergisi'nin "DOnyanın en büyük 1000 bankas,'" sıralamasına 7 Türk bankası girdi. Türk bankaları, 426. sıra ile 945. sıralar arasında yer aldılar. The Banker Dergisi'nin temmuz sayısında yer alan sıralamaya tş Bankası (426), Ziraat Bankası (451), Akbank (484), Yapı Kredi (682), Emlak Bankası (768), Halk Bankası (856) ve Vakıflar Bankası (945) girdiler. Derginin sıralamasında bankalar sermaye yapısı, kârlılık, gelişme ve aktif yapılanna göre değerlendirildiler. Derginin Türk bankalanrun 1988 verilerine dayanarak yaptığı değerlendirmede, kârlılıkta birinci sırada Vakıflar Bankası yer aldı. Kârlann sermayeye oranına göre yapıian hesaplamada Vakıflar Bankası'nın kârhlığı yüzde 133.9 düzeyindeyken, ikinci Akbank'ın bu oraru yüzde 92.6, üçüncü Yapı Kredi'nin de yüzde 46.4 olarak belirtildi. Bu değerlendirmede, Ziraat Bankası 4., Emlak Bankası 5., tş Bankası da 6. sıralarda yer aldı. Aktif büyüklüğüne göre yapıian değerlendirmede ise birinci sırada Ziraat Bankası, ikinci sırada tş Bankası, Üçüncü sırada da Emlak Bankası yer aldılar. Dördüncü sırada bulunan Yapı Kredi, aynı zamanda özel bankalan n birincisi olurken, Akbank sıralamanın beşinci basamağında, Vakıflar bankası da 6. basamağında yer aldılar. DÖVİZ KURLARI Dovızin Cinsi 1 ABO Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılıni 1 Batı Alman Markı J 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 isveç Kronu 1 isviçre Frangı 100 itaiyan Lireti 1 Japon Yem 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 SArabistan Riyali Döviz Alış 2129.18 1613.29 161.06 1132.97 54.19 291.96 501.28 334.51 1005.28 330.62 1315.93 156.27 15.24 7236.46 3463.12 567.78 Döviz Satış 2133.45 1616.52 161.38 1135.24 54.30 292.55 502.28 335.18 1007.29 331.28 1318.57 156.58 15.27 7250.96 3470.06 568.92 12 TBIMUZ 1989 Efektif Alış 2129.18 1585.86 161.06 1132.97 53.27 291.96 492.76 334.51 1005.28 330.62 1315.93 153.61 14.98 7113.44 3463.12 558.13 Efektif Satış 2155.00 1632.85 163.01 1146.71 54.85 295.51 507.35 338.57 1017.46 334.63 1331.89 158.16 15.42 7324.20 3505.11 574.67 ÇAPRÂZ KURLAR S S S S 1,8792 6,3650 2,1180 1,6180 B Alman Markı Fransız Frangı Hollanda Ftonm İsviçre Frangı ALTIN 6ÛMÛŞ Cumhunyet Reşat 24 ayar altm 22 ayar bilezık 18 ayar altın 900 ayar gümüs 1 ons altm ($): Ah» 172.000 184.000 26.100 23.300 19.575 400 380 20 Satış 174.500 190.000 26.170 26.100 19 630 Konutta luııut üye aidatında MEHMET YAPICI ADANA tnşaat sektörü, uzun sureden bu yana içerisinde bulunduğu krizi aşmada, umudunu memur ve işçi maaşlarına uygulanan artışlara bağladı. Geçen yılın ortalarında yavaşlatılan toplu konut kredi akışının durma noktasına geldiği son altı aydan bu yana büyük bir sessizlik yaşayan kooperatif inşaatlannda ağustostan itibaren gözle görülür bir canlanma bekleniyor. Memur ve toplusözleşmeleri yenilenen kamu işçi ücretlerine yüzde 140'ları aşan oranda zam yapılmasından sonra kooperatifler üye aidatlarını arttırmak için gerekli hazırlıklara başladılar. Konut ihalelerini üstlenmiş müteahhitler, halen ortalama 150 bin lira olan üye aidatlarıyla inşaatı yürütme olanağının kalmadığını savunuyorlar. Müteahhitler, üye aidatlarımn asgari 500 bin lira olmasının gerekliliğini anlatırken, "Üyeler a>da 500 bin lira vermede zorlanacaklardır, ama bunun başkaca yolu da yoktur. Toplu konuttan zaten sağlıklı bir kredi akışı yok. İş, üye aidatıyla yüriimeye kalıyor. Eğer üye aidatı 500 bin liranın altında kalırsa inşaat bitmez" göruşune yer veriyorlar. tnşaat müteahhidi Recai Tır, mernur ve işçi maaşlarının arttırılmasından sonra yaşanan krizin kısmen aşılacağı umudunu taşıdıklannı bildirdi ve şöyle devam etti: "Üye aidatlan son derece diişiik, Toplu Konut Fonu'ndan ise kredi akışı tatmin edici degil. Bunca finansman sıkıntısına ragmen demir, çimento ile öteki inşaat malzemelerin fiyatlan da ber ay belli oranda zam görmektedir. Bütün bu olumsuzluklann yol açüğı kriz giderek genişlemekledir." $ 1362.53 itaiyan Lırcö S 139.72 Japon Yeni 3,7500 S Arabistan Rıyalı $ 1.6265 J £ SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABO Dolan Batı Alman Markı Frangı TürkJapon ekonomik işbirliği • ANKARA (ANKA) Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) ile Mitsui Bankası TürkJapon şirketleri arasmda işbirliğinin geliştirilmesi amacıyla bir anlaşma imzaladilar. DPT Müsteşarı Ali Tigrel, imza töreninde yaptığı konuşmada, Türk ekonomisinin büyük bir değişim gösterdiği 1980'li yıllarda Japonya'nın Türkiye'nin büyük bir ortağı haline geldiğini bildirdi. Hollanda Flonni Ingıiız SterSuv 425 381 70(M B ) Fransız Frangı 381 35 2138 1138 1325 1010 3490 335 (Londra) Satış 2143 1143 1330 1015 3520 338 ŞİRKETLERDEN HABERLER • SELEKT Hotels şirketi, 17 temmuzda faaliyete geçiyor. • OTEM Eğitim Merkezi F. Alman Stern dergisinde yer alan bir otelcilik yazısında yer aldı. • MARATON otobüslerinin üreticisi Temsa, Suriye'nin açtığı 100 otobüslük ihaleyi kazandı. A Borsada işlemler Sigorta primlerinin tahsili ANKARA (AA) thale veya emanet usulüyle yaptınlan işlerie ilgili hakedişlerden yüzde 5 sigorta primi kesintisi yapma görevi, ihaleyi açan kamu kuruluşuna verildi. Sigorta primlerinin hakedişlerden mahsup edilmesi ve ödenmesi ile kesin teminatlarm iadesi hakkmdaki yönetmelikte değişiklik yapıldı. Bakanlar Kurulu'nun dünkü Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmeliğine göre, Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK}, herhangi bir tarih itibarıyla çalıştırılan sigortalılardan dolayı tahakkuk eden ya da hemen ödenmesi gereken prim ve gecikme zammı borçlarmm işverenin hakedişinden ödenmesini, doğrudan ihaleyi açan kamu kuntluşundan (idare) isteyecek. Sigortalılarla ilgili prim belgelerinin SSK'ya verilmemesi hal'mde, kurum, durumu idareye bildirecek. İdare de, iş veya işyerinden dolayı tahakkuku muhtemel sigorta primi ve gecikme zammını karşılamak üzere hakedişten yüzde 5 kesinti yapacak. İnşaatçılar, memur ve işçi maaşlarmın arttırılmasından sonra, kooperaM taksiflerinin arttırılması için harekete geçtiler. KöNUK YAZAR 1990 yılına doğru bankalarımız HİKMET KURNAZ Bankacı yoğun müdahalesi altındadır. Ticari krediler sisteme özellik vermektedir. Gelir ve gider kalemleri kredi ve mevduat faizlerine dayalıdır. Toplanma gelişmiş yörelerdedir. Sistemde ticaret bankaları pay sahibidir. Kamu bankaları etkindir. Sistemde özkaynak/yabancı kaynak oramnda belli bir değişme yoktur. Bankalar arasında likidite, finansal yapı, maliyet, kârlılık ve verimlilik yonünden büyük farklılık vardır. Bankalarımızın uluslararası kimlik edinme çabalarına karşın, 1988 verilerine göre bankacılık sistemi temel özelliklerini korumuştur. Sisteme az sayıda banka egemendir. Kaynakta mevduat dışında çeşitlilik görülmemektedir. Sistem, para otoritelerinin yoğun müdahalesi altındadır. Bankalar, ekonomide bir malı ya da hizmeti üretmek için gereken sermayeyi mevduat biçiminde toplumun tasarruflarından toplarnak ve ekonomiye yeniden aktarmak bakımından piyasa ekonomisinin vazgeçilmez kurumlarındandır. Öyle ki tasarruflann sermayeye dönuştürülmesinde bankalar ekonominin kan dolaşımını düzenleyen kurumlardır. Dolayısıyla bir ülkenin Dışa açılma eğilimine uygun olarak, sisbanka sisteminin taşıdığı özellikler, o ülkenin sosyoekonomik yapısını da yansı teme tanınan giriş kolaylığının da etkisiyle; 1980 sonunda 44 olan banka sayısı tır. %36.3 oranında bir artışla 60'a ulaşmışTürkiye Bankalar Birliği 1988 sonu ve tır. Söz konusu artış, daha çok özel ve ya, rilerine göre; bankacılığımız, 24 Ocak Ka bancı banka sayısındadır. rarları ile hedeflenen politika esasları paBu sayısal buyuklüğe karşın sistem, ralelinde uluslararası kimlik edinme çabasına karşın, temel özelliklerini korumuş mevcut sermaye yapısı bakımından fiyatlamada rekabetten uzaktır. Dolayısıyla sistur. Sistemde piyasa modeli değişmemiştir, tem, kuçük bankalann etkinliğini engellesisteme az sayıda banka egemendir. Ban mektedir. Bu arada, dikkati çeken bir özelkalar arası işlevsel ayrımlaşmaya gidileme lik; son zamanlarda sisteme yeni katılan miştir. Şube bankacılığı anlayışı sürmek bankalann ticaret unvanlarına "dış ticatedir. Sistem, fiyatlamada benzerdir. Gi ret" sozcüğunü eklemelsridir. riş kolaylığı yanında sistem, yığınlaşmaya Verimlilikten uzak olmasına karşın şuaçıktır. Kaynakta, mevduat dışında çeşit be bankacılığı devam etmektedir. 1980'de lilik görülmemektedir. Para otoritelerinin 5975 olan şube sayısı 1988 sonunda atında gerçekleşmiştir. 1987 yılı sonuna göre %67,7 oranında bir artışla 13.962.358 railyon TL'ye yukselmiştir. Ote yandan toplam mevduatın bankalararası dağıhmında en büyük pay özel bankalarındır. Ne var ki önceki yıla göre en yüksek artış yabancı bankalarda gerçekleşirken, özel bankalar son sıradadır. Mevduatın 20.229.577 milyon TL'si özel, 16.675.378 TL'si kamu, 1.476.236 milyon TL'si ya6516'ya çıkmıştır. 1987 yılı sonunda bu sa bancı bankalarda toplanmıştır. Aynı sırayı 6441'dir. Şubelerin yaklaşık "%50'si lama hesap adedi (mudi sayısı) yonünden Marmara ve Ege Bölgesi'ndedir. Ayrıca de geçerlidir. şube sayısı toplamında özel bankalar bü1987 yılı ile karşılaştırıldığında toplam yük yer tutmaktadır. krediler %48,3 oranında bir artışla 27.750.710 milyon TL'ye çıkmıştır. Ancak Ticaret bankalanmızın özkaynak toplabu gerçekleşme, mevduat artış yüzdesinin mı, bir önceki yıla göre enflasyonun üzealtındadır. Ayrıca kalkınma ve yatırım rinde, % 8 8 , 2 oranında bir artışla bankaları dışarda tutulduğunda, ticari 4.008.961 milyon TL'ye yukselmiştir. Anbanka krediler toplamındaki artış daha da cak bu sayı 1987 yılına göre özkaynak/yaazalmaktadır. 1988 sonunda 23.066.792 bancı kaynak oranında % 1,6'lık bir artış milyon TL'ye varan ticari banka yurtiçi doğurmuştur. Yalnız, özkaynak toplamında ortaya çıkan artış yüzdesi, bir önceki kredileri toplamında her yıl olduğu gibi tiyılın gerisinde kalmıştır. Ancak her iki yıl cari krediler ilk sırayı almaktadır. Öte yanda da zorunlu ve serbest karşılıklar ayrı dan banka grupları bakımından ticari kremına gidilmediğinden serbest karşılıklar dilerde özel bankalar, toplam kredilerde kamu bankaları büyük pay sahibidirler. özkaynaklar toplamına katılmamıştır. Ayrıca önceki yıla göre kredi hacminde en Şube başına duşen özkaynak miktarın yüksek artış yabancı bankalarca gerçekleşda önemli bir artış görülmektedir. 1987 yı tirilmiştir. lında bu sayı 273 milyon iken 1988'de 615 1988 verilerine gore mevduat ve kredi milyon TL'dir. hacmi bakımından, bölgelerarası karşılaş1988 yılında toplam mevduat hacmi tırmada kimilerinin ileri sürdüğü gibi ban1987'ye göre enflasyonun altında, «/» 58,8 kalann çevre mevduatı merkeze (gelişmiş oranında bir artışla 38.381.191 milyon bölgelere) taşıdıkları savı kuşkuludur. NiTL'ye ulaşmıştır. Toplam mevduat içinde tekim Marmara Bölgesi, topladığı mevduen yüksek artış, %68,1 ile döviz tevdiat he atın, ancak %5.9'unu kredi olarak kullansabındadır. Ancak kur farkı dikkate alın maktadır. Ve Turki>e ortalamasımn geridığında. en yüksek artış tasarruf mevdu sindedir. 1 1 T M M M BİM agıriıtt Ençofcsot Öncek se Bugunfcü Buguntaj Bugünkü mıktan Yapıian fiy. ans lapr enyüta* kapanış ortfiy 2851 13415 2875 AJçımento (BU) 2825 2875 2875 2825 Alarto Hokftng 1825 1800 1825 1800 1500 1800 1808 A. Cam 3400 3500 3500 3500 540 3500 3500 4491 Afçelık 4550 4550 15195 4525 4250 4250 3250 3275 3300 3300 26600 3300 3299 Bagtaş 1350 18000 17925 Bokı Çımento 17400 17800 18000 18000 3831 3900 3850 2345 3800 3900 3800 Brisa Çeltlt Halat 4125 4100 4200 4200 10800 4200 4170 4200 4225 4175 6225 4175 4178 4150 Çtmsa 16434 Ç.EIektnk 4720 16400 16200 16200 16600 16500 3400 2225 3400 3400 3400 3400 Doktaş 3350 2325 2325 1460 2325 2325 Eczacı Yatmm 2400 2325 950 12200 12210 EgeBracıl* 12200 122O0 12300 12300 EgeGubre 1600 1550 1550 1550 500 1550 1550 22991 2700 26895 26500 26500 27000 27000 Ereö. D.Ç. 1295 20300 20300 EreO DÇ.(N) 19600 20300 20300 20300 GoodYear 2817 7850 7800 7750 7850 7750 7750 Gübre Fab 1000 1000 S500 1000 1000 1000 1000 600 5650 Güney Bıracılık 5850 5850 5350 5900 5850 Hektaş 4150 4000 4100 4100 1000 4000 4040 bnirDÇ 1325 1250 6000 1250 1260 1325 1250 1517 4100 4100 4100 4100 Izocam 4100 4100 Kartonsan 7500 2750 2745 2650 2700 2775 2775 500 12500 12440 12100 12200 12500 12500 Kav Koç Holdıng 4100 3715 4000 4033 4000 4000 4100 Kofdsa 4700 4700 4900 4700 19210 4700 4786 5400 1800 Koruma Tar 5250 5400 5400 5400 5400 2150 3685 2125 2127 Koç Yatınm 2075 2100 2150 2650 2700 2850 2850 883 2850 2807 MensucatS 3815 1393 1425 1375 1375 Metas 1350 1375 200 1425 1425 1575 1425 1425 1425 Nasaş 4000 300 4000 4000 4000 Olmuksa 4075 4000 3465 3500 3475 2666 3450 Otosan 3450 3450 PınarSüt 2100 2125 2125 2125 700 2125 2125 18432 2225 2234 Rabak 2150 2200 2275 2275 Sarkuysan 4650 5800 5776 5750 5750 5800 5750 2050 6250 6250 Srfaş 6250 6250 5250 6250 T Oemr Dok 4000 3410 4000 4000 3950 4000 4000 2277 Teletaş 2725 2725 2700 2725 2725 2725 1700 2125 2117 T İş B <B) 2100 2100 2125 2100 T ts B :CK%75 BOtl 770 760 760 10000 760 760 760 TŞjşe Carn 3300 3300 3300 2700 3250 3273 3250 Yasaş 2100 1575 1578 1575 1575 1600 1575 Yapı Kredı B 41900 1125 1040 1125 1125 1125 1125 «4,254.5 M M kaori: 1.432.054.S75 ştem mlktan: MXB eadeksl 7U.U (Nalrii: 77J.31) S M M M MYI».... 539 /IriURATA FAKSIMILE • • • • •• •• •• • SUPER / STAB / Istanbul: 175 44 93 »ntalya: 123 066 Burea: 152 206 Adaıu: 122 533 K OTO VE YATLARA \ EK TELEFON TESİSATI \ \ YEDEK PARÇALARIYLA KOMPLE SERVİS \ \ Tel: 14455381525416 İlk Beledıve Cad. No: 25 ı u e e o i ü I. n i B y gu i / \^^^^^^^^^^ı