Katalog

7 HAZİRAN 1989 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR tSMAİL GULGEÇ / 1 CUMHURÎYET/5 MUZK Türkiye'nin ilk kadın şefılnci ÖzdiVin isteğt >iM./*R45>Tî£M4t4RIMlZ ^ONU<ıtJNP/4 ÂNLIYORUZ KJ KENP.tfi MPAicTt ;£ ONUN \6; * \ \ Çağdaş müziğe destek Çiçeği burnunda Kültür Bakanlığı Devlet Çoksesli Korosu'nu yöneten özdil, arabeski dinletenlerin de, dinleyenlerin de "sorumlu" olduğu görüşünde. AYŞE SAYIN ~ ANKARA Türkiye'nin ilk, dünyarun da az sayıdaki kadın orkestra şefleri arasında yer alan tnci Özdil "Türkiye'de şeflik mesieginia olduguna" inanmıyor. 1988'de tngiltere'de Kraliyet Akademisi Orkestra Şefliği Bölümünü birincilikle biliren Özdil, Ocak 1989'dan bu yana da "çiçegi bomunda" Kültür Bakanlığı Devlet Çoksesli Korosu'nun şefliğini yapıyor. İlk konserini 13 mayısta veren koro, büytlk beğeni toplarken bunda kuşkusuz sef özdil'in büyük katkısı vardı. Bir kadın koro şefi olarak hangi asamalardan geçerek bugüne geldiğioi özdil'in kendisinden öğreniyoruz. 'Kendlnc güvenen' ve 'hırslı' bir kişiliğe sahip olduğunu söyleyen tnci özdil, vazgecilmez ilke olarak 'çalışmayı' seçtiğini söylüyor. "Slz bir gelenegi bozdunuz >e ilk kadın koro şefi olma uDvanını da dde ettiniz, uerden gdiyor bu merak?" diye sonıyoruz: "Aldıgım egitimin dogal sonncnydu. Konservatuvarda prvano De müzige başladım. Daba sonra kompozisyona ilgi duymaya başladım. Böylece muzik nasü yapıüyor, nasd oluşturnluyor ögrendim. Bn bana çok enteresan geldi. Kompozisyonia piyanoyu birlikte yüriıtmeye başladnn. Sonra bir gun dersimize Gürer Aykal geldi. tlk o zaman şef olntayı düşündüm. 'Neden ben de sef olmayayım' diŞeflik için karannı veren sanatçıya daha sonralan öğretmeni Nimet Karalekin destek olmuş. Hatlama yapabiliyorsunuz. Orkestrasız kaJmak diye bir şey söz konusu degil. Ne kadar pratik yaparsan o kadar yaranna oiuyor tabii. Türkiye'de bu olanağı yakalama ^ansınız yok. Aynca dunyaca unlu yorumcularla tanışıyor, gelişen muzik tekniklerini ogrenebilivorsunuz" diyor. Türkiye'de "çagdaş muzik yapümadığı" kaıusında sanatçı. İlk kez 13 mayısta seslendirilen ablası Sıdıka Özdil'in "Gözlerirain Babçesinde" adlı yapıtının Türk çağdaş müzik repertuanna girdiğini söyleyen sanatçı, bu konuda çok yolların katedilmesi gerektiğini de ekliyor. "Türkiye'de şeflik meslefi oldoğuna da inannuyorum" diyen Özdil, sürdurüyor konuşmasını: "Çünkü şu anda şefler öğretmenlik gorevini ustlenmiş durumda. Snrekli ogreliyorlar. Turk sanatçılan çok çalışrnalı. Onlara destek vermek lazım. Ornegin yalnızca çağdaş eserlerin seslendirilecegi bir orkestra kunılabilir. Buralarda gençiere de olanak tanınahilir. Ben ilk fırsatını buldugum anda boyle bir orkestra oluşturacagım. Şeflerin de elbette çok i>1 egitilmeleri gerekiyor. Örnegin, çağdaş muzigi lanse edecek, o inNeden ben d« f t f olmayayım? Müziğe konservatuvaraa pıyanoyla baş sanlan yonlendirecek düzeyde ollayan Incı Ûzdıl, daha sonra kompozısyonla ılgılenmış. Bir gün derse Gürer malı. Bu yüzden şeflik egitimi çok Aykal gırmiş ve Özdil de şef olmayı ilk o zaman düşünmüş "Neden ben önemli." de şef olmayayım?" demış kendı kendine. Söz dönüyor dolaşıyor "arata biraz da yOnlendirmiş. Daha ğim, çok büyük bir insan bana besk"e takılıyor. "Ne düşunüyorsonralan Gürer Aykal'm öğrenci 'Ne cesaretle orkestra şefi olma sunuz bu konuda?" demeye fırsat si olan özdil, Türkiye'de 1983'te ya kaJkıyorsun, hiç dttsündün mü, bulamadan Özdil, odün vermez piyano yüksek kompozisyon ve bu çok önemli bir iş, sorumlulu tavrını ortaya koyuyor: orkestra şefliği bölümlerini ğu ağırdır' demişti. Bunun gibi "Bn muzigi dinleyenler de diıı"pekiyi" dereceyle bitirmiş. Dev eleştiriler daha sonra da oldu. letenler de kaldınlıp bir köşeye let bursuyla gittiği tngiltere'de Ama buna karşın ben yolomdan aoJmalı. 'Halk bu muzjğı dinliyor. Kraliyet Akademisi Orkestra Şef geri dönmedim" diye anlatıyor Biz bunları yasaklayamayız' tavliği Bölumu'nden de "basanlı" vi eleştiriler karşısındaki tavrını. nyla bu müziği devlet politikası zesini alan özdil, ulkesine ilk kaŞeflik egitimi için Türkiye'deki haline getirenrer, zam yapılacağı dın koro şefi olarak döndü. "Ka olanaklann çok kısıtlı oldugunu zaman balka sormuyorlar da nidın koro şefi geteneginin" tohtım ifade eden sanatçı, İngiltere'de iyi çin 'arabesk' için böyle yumuşak larıru atan Özdıl'e bu yolda eleş eğitim olanagını yakalamaktan poiitika izliyorlar? De>let bunu tiriler de olmuş. "tlk başladığım mutlu göıÜBüyor. "tngiltere'de teşvik edeceğine onun yerini dolda kadın oldugum için eleştiriler öğrenci orkestrası var. Çok geniş duracak çağdaş muzik çalışmalade aldım. Şimdi adını venneyece olanaklar tanınıyor. Sörekli uygu nna destek versin." < (i TüM UAYVAHlA&ifa / AlAPAK &^"' ^ ^ / l \ MAYA KİM KİME DUM DUMA BEHtç AK HIZLI GAZETECÎ NECDET ŞEN KIRACAK 8İSEY/1İ YAfTlM ? Yott MISIN ?\ Bi YAKtNIMtZLA ) Ml 'IL6İLİ ?. J &ENLE İLS/U. &IRAZ Cü I SENie. y YAINIZÇA \ Bilkent Üniversitesi'nde caz egitimi tasarıları Okulda caz egitimi GÜNSELt ÖNAL ANKARA Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatlan Fakultesi'nde, önümüzdeki öğretim yılından başlayarak "caz miizigi" egitimi verilmesi planlanıyor. Fakültede "ritmik müzik ana sanat d a i r açılmasına ilişkin öneri, önümüzdeki günlerde üniversite senatosuna sunulacak. Ritmik müzik ana sanat dalında, caz müziğinden başka hafif müzik ve fîlm muzigi egitimi de verilecek. Caz okuluna ilk adım olarak, üniversitenin ilkini geçen yıl düzenlediği yaz okulu programına bu yıl caz kursları da alındı. Bu kurslar sırasında, caz egitimi görmek isteyen öğrenciler saptanmaya çalışılacak. Çeşitli ülkelerden konservatuvar öğrencilerinin katılraasıyla uluslararası bir orkestra oluşturulan yaz okulu, 131 temmuztarihleri arasında yapılacak. Orkestrayı yine devlet sanatçısı şef Gürer Aykal çalıştıracak. Geçen yıl öğrencilerin orkestra deneyimi edindik ÇİZGİLİK KÂMtL MASARACI GARFIELD jm DAVis Yazın ders verecekler Kemancı Suna Kan (ustte), flutist Gülşen Tatu (yanda) ve vıyolacı Ruşen Guneş (üstte sağda). Bilkent Üniversitesi'nde temmuzda açılacak yaz okulunda ders verecek olan ünlü sanatçılarımız arasında. leri yaz okulunda, bu yıl yeni uygulamalar da başlatılacak. Öğrencilere, kendi dallarında bireysel çalışma olanağı da tanınacak. Kernanda Suna Kan, flütte Gulşen Tatıı, kornoda Mahir Çakar, viyolonselde Yabronsk), viyolada Rusen Güneş kursa katılan oğrencilere üst düzey yorum kursları verecek. Müzik ve Sahne Sanatlan Fakultesi Dekanı Prof. Ersin Ona>, üniversitede başiatılması duşunulen caz egitimi konusunda bilgi verdi. Onay, yeni açılacak bölumun caz ile sınırlı kalmaması için adının, "ritmik müzik ana sanat dalı" olmasının duşunülduğunu anlattı. TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAN ğini söyleyen Onay, caz eğitiminin klasik muzik egitimi ile birlikte yurutuleceğini bildırdi. 7 Haziran m.SELİM'E UYGUN OLMAYAN SADRAZAM.. 3'C* SUGÜM, SADGAZAJUI KJDO4 YUSUF PAÇA, W. S£LiM tMDAM GÖIZEvıNDEN Ai.iMMfÇTf. ÖNCEKt tr ZAMANINDA SAOMRBTMAKAMlNA S£rf/e/LSM KOCA YUSuF PAŞA (SOLOAJ, 1*83 'r£ IZUSy* TARA&HDAN tŞSAL SOİLMIf OLAN K/RIM'I S££ı AIMAK 4AA4C(YiA,SAVAŞ AÇILMASlNI SA AHCAK,OSAAANLI OEVLETİ'NtH OuRUMU, BU ZAAAANStZ YA UİÇ UYGUN OLMAOIĞİNOAN, TOPRAK tZLEMİÇTf. 1783 N/SAAt/A/OA 8AÇA GEÇEN 2S. SELJM PE, Dİ MİZAC/NA TE/eS DÜÇMESıNE KAZŞ/N, OROUMUU 8AŞlNOAKi(SE/eP/te/ EKREluf') KOCA YUSUF PAÇA'YA DOKUA/MAMlÇrt. FAKAT •fUSYA VE MÜTTEFIKI AVUSYENI YENILSILE/S. HASER ALINtMCA MUHZLJ GE&İ fSTEMlfr/. KOCA YUSUF PAfA, GÖSrESlÇUj SE/Şr, İ tDİ So« albümleri "Rank" bir dönemi de sona erdiriyor The Smiths'ten veda şarkılan şara ortasında kendisine tiksinti ile bakan genç adamın öyküsünThe Smiths tarihe kanşalı neden sahneleri anlatan parçaları, redeyse iki yıl oiuyor, ama ardınmuzikte bir farklılık bir çeşit da bıraktığı toz ve duman hâlâ neorealizm aravan genç kuşak dağılmış değjl. içinde coşkuyla kabul gördu. îngilız sanayi proletaryası çoMüziklerinin doruk noktasına cuklarının 1970'lerin ortasında The Queen ıs Dead albumleriymuzikte baslattığı Punk ayaklanle tırmanan Morrissey ve arkamasının sıcak kulleri üstune kudaşları, dağılma kararlarını rulan The Smiths, varlığını sürStrangeways, Here We Come adlı dürmekte olan New Orderia bir5. albümlerini hazırladıklan sılikte, gerek Punk gerek 1980i rada açıkladılar. lerdeki Yeni Dalga değerlerinin Boylece, rock içinde 5 yıllık dışında yer alan, ama aynı zaözel bir donem, 1987 guzunde manda ABD kökenli Rock'un kapanmış oldu.Bütün eleştiriçerikten yoksun estetiğiru reddemenler topluluğun ardından adeden bir topluluk olarak isim yap Sanayi praletaryası çocuklan Ingilis sanayi proletaryası çocuklannın ta yas ilan ettiler, ağıtlar yaktımıştı. 1970'lerde müzıkte baslattığı "Punk" ayaklanmasının sıcak kullen üstune lar. The Smiths'in müzığindeki Şaıkılarında varoiuşçu, kö kurulan The Smiths tarihe kanşaiı 2 yıl oiuyor. Ama en sevılen parçalann gucu tam olarak kavrayabildiğitümser eğilimler gösteren bu il dan oluşan "Rank" adlı albüm toplutuğun hayraniarını hâlâ mutlu kılıyor. mi soyleyemem; çevrelerinde bu ginç dörtlu, 5 yıl süren beraber etkilenen, ortak dunya göruşleri tortu" olarak tanımlayanlar da kadar gurultu yaratılmasını da liğinin ilk anından itibaren pasifizm olan dört genç, birlikanlamıyorum doğrusu. AncaK oldu. Thatcher doneminin yaratuğı de te çalmaya başlar başlamaz dikbir kuşağa açık olan duşunceleThe Smıths'ı Punk dışına pağerler karşısında sınıfsal bir ko katleri üstlerine çekmeyi basar sifizm, Yeni Dalga dışına ise ren dile getirme becerisini gosternum kazanrnış, belki bundan da dılar. İlk adı Stephen'i bir yana alizm itmişti. Morrissey'in me diklerinden kuşku yok. onemlisi, müzik konusunda hayli atan Morrissey, Doğu etkisinde Arkalarında kuşkusuz bir de tinleri, hemen istisnasız biçimde müşkülpesent davranan elestir komalı seslerle yeni bir söyleyiş yalnızlık, terk edilmişlik, yaban söylence bıraktılar. Topluluğun menlerin hemen hepsınin gönlü tarzı tutturmuş; Johnny Marrcılaşma, ölum ve kokeninı sek dağılmasından yakiaşık iki yıllık nü fethetmişti. "TheBeatlesdan m unlü The Byrds'den esinlenesten alan umarsızlık gibi tema bir süre sonra çıkan Rank adlı alsonra en önemli müzik olayı!" rek çalmaya ba^ladığı 12 telli ları işledi. Vokal, gitar, bas ve da hum de bu soylenceye guç kazanferyatlanna yol açan da The elektro gitarından çıkan keskin, vuldan oluşan arkaik bir yapıyı dıran olgulardan biri. The Smiths'in müziği olmuştu. folk ezgilerinin renklerini içeren benimseyen topluluk, Yeni Dal•imiths'in en çok sevilen parçaOrta halli bir dinleyiciye bile, üslubu, topluluğun müziğine, eşi ga'nın özellikle modern tuşlu çal larından 14'unü içeren Rank bir "Işte The Smiths!" dedirtecek öl zor bulunur bir kaygı havası, bir gılara olan tutkusunu "bos ha konser albümü ve gerek topluluçüde özgün bir sesin yaratıcısı gerilim katmıştı. tşçi sınıfı ço yallere metelik vermek", "gerçek ğu tanımak isteyenleri gerek ona olan topluluk, 1982'nin ekim cuklannı adeta bir ceza gibi bek lerden kaçmaya çalışmak" olarak bir zamanlar gönul vermiş olanayında, gitarist Johnny Marr'ın leyen nevrotizm, belki de en açık lanımladı; bir başka anlamda da ları tatmin edecek nitelikte. Aygazetecilik yapan ve kalemi "epey ifadesini The Smiths'in bestele The Doors'un içe dönük versiyo nı zamanda, hem geçmişe hem kuvvetli olan" Stephen Morris rinde buldu. Bu besteleri, bir za nunu oluşturdu. de şimdiye muzik yolu ile kafa sey'le kafa kafaya vermesinden manlar "üstünde güneş The Smiths'in anlamsız bir ya tutan bir "karşı" belge. sonra, da\Tilcu Mike Joyce ve bas batmayan" bir imparatorluğun gitarist Andy Rourke'un katılı göçme sürecine girmesinden sonYıllık izninin bir bölümünü kullandığından, müzik mıyla Manchester'da ku ra, son zâmanlarda "üstune pek yazanmız Filiz Ali'nin yazılanna bu hafta yer nılmuştu. güneş dogmayan" işçi sımfının veremiyoruz. Anarşist söylemden oldukça ruhunda bıraktığı "kaygı dolu YAVUZ BAYDAR TÜRK VE DÜNYA KARİKATÜRÜNDEN