Katalog

7 HAZİRAN 1989 EKONOMİK REFORMLARISİYASİ REFORMLAR İZLEMEDİ Çin bu noktaya nasıl geldi? Dış Haberler Servisi Çin'de Deng Şiaoping öncülüğünde başlatılan ekonomik reformlan günümüzde Polonya, Macaristan ve Sovyetler Birligi'nde gorülen siyasi reformlar izlemedi. Ekonomide özel girişime ve liberalleşrneye izin veren Çin yönetimi bu adımları siyasette de özgürlük ve çoğulculuk ile tamamlama yoluna gitraedi. Komünist Parti'nin toplum üzerindeki siyasi tekelinde ısrar eden eski kuşak parti yöneticileri reformist lider Hu Yaobang'ın ölümunden iki gün sonra 17 nisanda öğrenci gençliğin demokrasi ve özgürlükistemiylePekin caddelerine taştığına tanık oldular. Siyasi reformlann Doğu Bloğu'ndaki öncüsü Sovyet lideri Mihail Gorbaçov'un 15 mayısta bu ülkeye yaptığı ziyaret Pekin caddelerinde her gün gösteriler yapan yüz binlerce öğrencinin coşkusunu daha da arttırdı. Öğrenciler Tienanmen Meydanı'nı işgal ettiler. Kültür Devrimi sırasında ellerinde kınl kitaplar üstlerinde üniformalarla yüzbinlerce kızıl muhafıan öfkeli gösterilerine sahne olan ünlü meydan Çin tarihinde başlayan yeni dönemin dekoru oluyordu. Gösteriler öğrenci eylemi olmaktan çıkmış, memur ve işçilerin katılımıyla yeni sosyal boyutlar kazanmıştı. Bu arada göstericilere karşı zot kullanıp kullanmama konusunda parti üst yönetiminde görüş ayrılıklarının belirdiği şeklinde haberler alınıyordu. Tienanmen'de açlık grevine başlayan öğrencilere karşı ılımlı davranılmasını savunan ve alana gıderek onlarla konuşan Zao Ziyang ile sertlik yanlısı Başbakan Li Peng ile ülke lideri Deng Şiaoping arasındaki görüş ayrılıklan iyice ayyuka çıkmıştı. Sonunda 26 mayısta Zao'nun tasfiye edildiği haberi geldi. "Halk Kurtuluş Ordusu"nda görüş ayrılıklannın belirdiği, bazı birliklerin aldıklan emirîere rağmen gerektiğinde müdahale etmek üzere Pekin'e girme>i reddettikleri bildiriliyordu. Tienanmen Meydanı'nda direnişlerini sürdüren binlerce öğrenciye karşı harekete geçmek için uygun anı kollayan ordu sonunda, geçen cumartesi akşamı bir şiddet seli halinde Tienanmen'deki devrim kahramanlan anıtımn merdivenlerinde kenetlenmiş öğrencilere saldırarak yüzlercesini öldürdü ve yaraladı. Katliam kentte de devam etti. Çin makamlannın yabancı basırun çalışmalarını yasaklaması nedeniyle bilgi toplamakta zorluk çeken gazeteciler Pekin'den dehşet haberleri geçiyorlardı. En az 1400 ölü, binlerce yaralı, tanklar, ezilenler, linç edilenler... Şimdi ordu birliklerinin birbirine düştüğfi yolunda haberler geliyor ve Çin belirsiz bir geleceğe doğru sürükleniyor. Li Peng'e dört kıırsıuı Hong Kong'da yayımlanan Ming Pao Gazetesi'nin Pekin'deki güvenilir kaynaklara dayanarak verdiği habere göre Çin Başbakanı Li Peng'e geçen pazar günü Büyük Halk Sarayı'na girerken genç bir subay tarafından 4 el ateş edildi. Li, hafif yara alarak kurtuldu. Dış Haberler Servisi Çm Başbakanı Li Peng'e genç bir subay tarafından 4 el ateş edildiği, Başbakarun suikast girişiminden kurtulduğu öne sürüldü. Hong Kong'da Çince yayımlanan Ming Pao adlı bir gazetenin haberine göre Çin Başbakanı Li Peng'e geçen pazar günü suikast girişinünde bulunuldu. Gazetenin Pekin'deki güvenilir kaynaklara dayanarak verdiği haberde, Başbakan Li, Tienanmaı Meydanı yakınında bulunan Buyük Halk Sarayı'na girerken kapıda genç bir subayın saldınsına uğradı ve subayın tabancasından çıkan kurşunlarla kalçasından yaralandı. Japon Kyodo Haber Ajansrnın Ming Pao Gazetesi'nden aktardığı haberde, Li'nin yarasının hafif olduğu belirtildi. Subayın Li'ye dört el ateş ettiği ve hemen ardından muhafızlar tarafından olay yerinde öldürüldüğü öğrenildi. Subayın ailesinin de tutuklanarak cezaevine konulduğu bildirildi. Suikast girişiminden sonra Büyük Halk Sarayı'nı bekleyen 170 muhafızın benzer bir olayın (ekrarını önlemek amacıyla acilen silahsızlandınldığı haber veriliyor. diklerini hatta top bile kullandıklannı iddia ediyorlar. Herkese şunu iian edebiliriz ki, bu iki kolordu sözü edilen üste degiUer" diye konuştu. General Zang, Tienanmen Meydanı'nda pazar günü göstcricileri dağıtmak amacıyla ordunun müdahale ettiği saatlerde hiç kimsenin öldüriilmediğini öne sürdü. AP'nin haberine göre karşıt siyasi gruplara bağlı ordu birlikleri dün başkent Pekin'in sokaklannda birbirleriyle çatışmayı sürdürdüler. Çinli kaynakların verdiği bilgiye göre öğrencilere karşı ılımlı davranılmasını savunduğu için tasfiye edilen eski parti Genel Sekreteri Zao Ziyang'ı desteklediklerine ınanılan 28. Kolordu birlikleri ile katliamı düzenleyen 27. Kolordu birlikleri arasında tanklann da kullanıldığı çatışmalar meydana geldi. Görgü tanıklan 28. ve 38. Kolordu'ya bağlı birlik ve tanklann dün gece 27. Kolordu'nun doğu ve batı kanatları çevresine mevzilendiklerini söylediler. Pekin'deki kaynaklar 27. Kolordu'nun da geniş çaplı bir çatışmaya hazırlanmak amacıyla mevzilerini güçiendirdiği, kentin stratejik kavşak ve köprülerine y\Başbakan Li Peng'e suikast ko ğınak yaptığını bildiriyorlar. nusunda Pekin yönetimi tarafınIktidardan öğrenci gösterileridan olayı doğrular veya yalanlar niteiikte herhangi bir açıklama ya ni bastırmak amacıyla Pekin'e girme emri almalanna rağmen bu pılmaması dikkat çekti. Başkentte sıkıyönetim ilanın emre uymayıp halka karşı silah dan sonra görüş ayrılığına düşen kullanma'yacaklarını açıklayan ordu birlikleri arasında şiddetli 38. ve 28. Kolordu askerlerine Peçarpışmalar meydana geldiği şek kinlilerin sevgj gösterilen yaptıklindeki haberler yoğunlaşırken lan, askerlerin ellerini sıkarak sidün bir açıklama yapan Pekin Sı gara verdikleri görüldü. kıyönetim Komutanlığı, sözkonuDiğer yandan görgü tanıklasu iddialan yalanladı. Komutan n, dün yanmakta olan çok sayılık sözcüsü General Zang Gong da askeri araç gördüklerini bildiralaylı bir gülümseme ile "bazıla diler. Kaynaklar, silahlanmış halkn, 38. ve 27. kolordulann Nan la askerlerin mi, yoksa askerlerin yuan hava üssünde çatışmaya gir kendi aralannda mı çatıştığmı biOinghua Universitesi Kallıamır yapıldığı cumartesı gununun sabah; yerel saatle 03 00te binlerce asker burada mevzılendı 6u arada yuzbmlerce Pekınlı Tıenanmen Alam'na acılan yolları ka patrmştı HABERLER CUMHURİYET/15 ğu yolundaki haberin, "İnsanla" rın zjhnini bulandırmayı ve kaos yaratmayı amaçladığını" kaydet^ ti. AA'nın haberine göre Çin'iro^ kuzeybatısındaki Lawzhou ken^ tinde güvenlik güçleri, demokrasi istegiyle gösteri yapan 200 kişi, yi öldürdu. Haber, resmi kaynakb r tarafından benüz doğnılanmadı. Geçen pazar günü de en az 300 kişinin öldüğü ola>lann meydana geldiği Sengdu keatinde sıkıyöne^ tim ilan edildiği bildirildi. Stngdu'da göstericüer ile askerler ara; sında çatışmalann devam ettiği yolunda haberler alınıyor. Kuzeydoğudaki Harbin kentinde, gostericilerin yollara barikat; lar kurmaları sonucu, trafik felç oldu. Şanghay'da da öğrencilerin bü, yük kavşaklara barikatlar kurdık:. lan ve ulaşımın felç olduğu haber veriliyor. Şanghay'da bir kişi, resmi yetkililerin, halktan barikat kurmamalarını istediklerini, ancak kurulmuş olan barikatlan kaldırmak için de hiçbir şey yapmadıklarını ifade etti. Aynı kişi, "Şanghay'da yaşam yavaş yavaş normale dönüyor, ancak halk, ordunun müdahalesinden çekiniyor" dedi. Tianjin liman kentinde ise, polis birliklerinin alarm durumuna geçirilmeleri üzerine öğrenci olayiarının patlak verdiği belirtildi. Nankin kentinde, öğrencilerin genel grev çağrısında bulundukları, Şian ve Şangsa kentlerinde, gösterilere karşı polis birliklerinin takviye edıldikleri kaydedildi. Uluslararası Kızılhaç KomitcsL Pekin'de demokrasi yanlısı göstericilere askerler tarafından gerçekleştirilen saldından sonra buraya tıbbi yardım yapılması için iki heyet gönderdi. Uluslararası Kızılhaç Komitesi yetkilisi Paul Henri Morard, dün gazetecilere yaptığı açıklamada, "Biz tıbbi malzemeye ihtiyaç olup olmadıgını incelemek üzere buraya geldik, yetkililerte göriişecegiz" dedi. Zong Nanhai MerkeB ve parti yönetıcılennifl ıkametgâhı) (Komünist Parti Ulusai Halk Meclisi (Parlamento) arnj Tien Anmen alanı 2 Avrupa ülkesi ilişkiyi dondıırdu (Baftarafı 1. Sayfada) umudunu yenemeyeceğini" söyledi. Fransa ve Hollanda'nın kararlan uluslararası platformda Çin'e karşı şu ana kadar gösterilen en sert tepki oluyor. Avrupa Topluluğu ise Çin'i kınayarak yönetimden halk a karşı kuvvet kullanılmamasını istedi. Pekin'in Tienanmen Meydanı'nı işgal altında tutan öğrencileıe karşı katliam duzenle>ren ve en az 1400 kişinin ölümüne, binlerce kişinin yaralanmasına neden olan Çin yönetimine karşı çeşitli başkentlerde protesto gösterileri yapılıyor. Roma, Atina ve Lizbonda çeşitli öğrenci gruplan Çin Büyükelçiliği önünde gösteriler düzenleyerek olaylara tepki gösterirken ttalyan Komünist Parti Lideri Achille Occhetto "Komünizm artık ölü bir sislemdir" diye konuştu. Olaylarla ilgili bir açıklama yapan Sovyet Halk Temsilcileri Meclisi, "Akıl, sagduyu ve ağırbaşlı yaklasımın Çin'de galip geleceginin umulduğu"nu belirtti. Yunanistan Başbakanj Papandreu kişisel özgurlüklerin yerleşmesi dileginde bulundu. Bu arada Çin'deki olayları izleyen Batılı gazetecilerin büyük güçlüklerle karşılaştığı, Batılı ulkderin vatandaşlannın havaalanlarına yığılmaya başladığı haber veriliyor. Ingiltere de Çin'e silah satışını yasakladı. Dışişleri Bakanı Sir Geoffrey Howe, Avam Kamarası'nda yaptığı açıklamada, üst düzeydeki askeri temaslann ve üst düzeyli hükümet yetkililerinin Çin'e yapacağı ziyaretlerin de askıya alındığını bildirdi. Çin'deki olaylardan sonra komünizmden mesafe almaya çalışan 1KP lideri Achille Occhetto, "Komünizm artık bir ölü sistemdir. Halk Türküleri söyleyen, sloganlar atan ve ellerinde "Katliamcı Deng" ya da "Kasap Deng" yazılı pankartlar taşıyan çinlilerden bazıları, elçiliğin önünde açlık grevi başlattı. Öte yandan Italya'nın beili başlı kentlerinde çeşitli siyasi partiler ve öğrenciler Çin'deki katliamı protesto amacıyla gösteriler düzenlediler. Bu arada en sert tepki "komünizm artık ölü bir sislemdir" diyen ttalyan Komünist Partisi lideri Achille Occhetto'dan geldi. ttalya'mn yaklaşık bir milyon tirajh "Corriere Della Sera" Gazetesi'ne yankı uyaııdıran bir demeç veren Occhetto, "Demokrasi ve çoğulculuk olmadan Doğu Bloku rejimleri felaket getiriyor" dedi. Batının en büyük komünist partisinin lideri "Biz muhalefeli özgürce dile getirmeye müsaraaha etmeyen ve demokratik görüş aynlığı ilkelerine saygı gösterme\en sosyalisl iktidarlarla dayanışma içinde değiliz. Bizim için bundan böyle önemli olan Avrupa soluyla ahenk yaratmaktır" dedi. sağlanmasma yardımcı olmayacağı ve gerilimi yükselttiği kaydedildi. Halk Temsilcileri Meclisi Moskova temsilcisi ve radikal reformcu Boris Yeltsin ise Çin ordusunun giriştiği eylemin "halka karşı işlenmiş bir suç olduğunu" söyledi. Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreo, Pekin'deki son kanlı olaylardan kaygı duyduğunu ifade etti. Atina'da da Çinli öğrenci ve işçileri desteklemek amacıyla bir gösteri yapıldı. Pekin'deki olayları izleyen Batılı gazetecilerin büyük zorluklarla karşılaştıkları, bazı gazetecilerin vuruldufu, dövüidüğü ve gözaltına alındığı bildirildi. Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki yabancı elçiliklerin vatandaşlannı Pekin'den tahliye girişimleri sürüyor. tngiltere Buyükelçüiği'nin Ulkedeki vatandaşlanm tahliye etmek üzere bir uçak kiraladığı bildirildi. Pekin Merkez Garı Ekonomik yaptınm Pekin yönetimine yönelik tepkiler sadece gösteriler ve diplomatik girişimler düzeyinde kalmıyor. Çeşitli ülkeler Pekin'e karşı ekonomik yaptırımlaı uygulamaya başladılar. Çin'e en fazla maddi yardımda bulunan Japon hükümetinin, bu ülkede meydana gelen siyasi kanşıklıklar üzerine ışbirlıği konulannı yeniden gözden geçirme karan almasından sonra, Japon bankalarının 145 milyon dolarlık borç verme işlemini dondurduğu bildirildi. Japon Bankalan Federasyonu Başkanı Kuniji Miyazaki, Çin Ulusai Petrokimya frimasına verilmesi planlanan 120 milyon dolarlık borcun dondurulduğunu söyledi. Miyazaki, Asya Kalkuırrıa Bankası ve diğer bazı bankaların vereceği 25 milyon dolarlık borcun da dondurulduğunu kaydetti. Tayvan, Çin'de yaprnayı planladığı 100 milyon dolarlık bir yatınmdan vazgeçtiğini açıklarken, Asya Kalkınma Bankası Başkanı Masao ftıjioka, Çin'e kredi akışımn siyasi durum ve ekonomik faaliyetler normale dönünceye dek gecici olarak dondurulduğunu bildirdi. Fujioka ertelemenin 25 milyon dolarlık bir kredi dilimini kapsadığını söyledi. Çin yönetimi, son gelişmeleri protesto etmek amacıyla diğer ülkeler tarafından uygulanacak yaptınmlaıdan "korkmadıgını" açıkladı. Devlet Konseyi (Hükümet) Sözcüsü Ynan Mu, televizyonda yaptığı konuşmada, Batılı ülkeler tarafından uygulanacak yaptınmlann Çin'i etkileyeceğini kabul etti, ancak "Ülke yolana devam eder" sözlerini kullandı. Yuan Mu, "Bazı ülkeler ve hükümetler, şnnu venneyiz, bunıı vermeyiz diye bize saldınyorlar. kısıtlamalardan, yaptınmlardan söz ediyorlar" dedi ve sesini sertleştirerek, "İçjşlerimize kansmak için hangi yöntemi kullanıriarsa kullansınlar, onlardan korkmuyonız" diye konuştu. Paris muhabirimiz Sabetay Varol'un bildirdiğine göre Çin'deki gelişmeler Fransa'da her düzeyde yakından izleniyor. Fransa'da yaşayan ve sayıları yüz bini bulan Çinli topluluğu, kıta Çini'nden Fransa'ya eğitim görmeye gelen öğrenciler, "Radio Asie", gibi Çince yayın yapan radyo istasyonları ve Çince çıkan günlük gazetelerin merkezleri, kulaklan Pekin'den gelecek haberlere dönmüş gelişmeleri dakikası dakikasına değerlendirmeye tabi tutuyorlar. Çinli öğrenciler hemen her gün Tienanmen Meydanı'nda meydana gelen katliamı kınama amacıyla gösteriler düzenliyorlar. Fransız politik ya da düşün dünyasından şahsiyetlerin de bu gösterilere katılması dikkat çekiyor. münist rejim.. Parti, devlet ve ordu bölunmüşlukieriıu gizleme olanağından yoksun. Asayişi muhafaza görevini, caydıncı bir katliam şeklinde anlsyan bir kolordu karşisuıda Pekin halkı, ayaklanma ve direnme cesaretini bu bölünmüşlük sayesinde bulabildi." Serge July, Çin'deki gelişmelerin diğer komünist ülkeİCTde de etki yaratabileceğini ileri sürerek, "Güçlü bir MarksistLeıunist rejimin kısa ya da orta vadede çöküşünün bu şekilde resimlenişi, dünyadaki tum komünist yöneticileri korkutabilecek özelliklere sahip. Eger demokrasi bulaşıa bir hastahksa, komünist sistemin çökmesi de aynı derecede bulaşıcı, özellikle Moskova ve Varşova yöneticileri için. Çin'deki darbeciler binlerce Pekinliyi katletmek ve ülkelerini bir iç savaşın kucağına atmakla kalmadılar, aynı zamanda Moskova ve Varşova'daki komünist hiyerarşi mensuplannın, reformlann haddinden hızlı Uerledigi şeklindeki korkulanna mazeret kazandırdılar" dedi. lemediklerini söylediler. AA'nın haberine göre Batıh bir diplomat, başkentin güneyinde meydana gelen bir çatışmada en az 30 askeri aracın alevler içinde kaldığını ve bu çatışmanın askerler arasında olduğunu sandığını söyledi. Aynı diplomat, bazı askerlerin katliamı protesto etmek için araçlarını yakmış olabileceklerini belirtti. AP'nin haberine göre dün Pekin'deki askeri miize çevresine mevzilenen askeri birliklerin üzerine bir binadan sayıları belli olmayan kişiler tarafından ateş açıldı. Askerlerin ateşe karşılık verdikleri, çıkan çatışmada ölü veya yaralı olup olmadığının bilinmediği kaydediliyor. Saldırıyı düzenleyenlerin çatışmalar sırasında askerlerin silahlarını ele geçiren siviller olabileceği sarulıyor. Devlet Konseyi (hükümet) Sözcüsü Yuan MB, televizyonda yaptığı açıklamada, başkentte durumun çok kötü oldufunu söyledi. Yuan Mu, karşı devrimci ayaklanmayı bastırma çabalarının ilk aşamada başaniı olduğunu, ancak ayaklanmanm tamamen bastırılamadığını kaydetti. Geçen hafta sonunda askerlerin halka saldırması sonucu ölenler hakkında ilk kez resmi bir sayı veren Yuan Mu, olaylarda yaklaşık 300 kişinin öldüğünü söyledi. Ölenlerin çoğunun asker olduğunu iddia eden Yuan Mu, şimdiye kadar yalnızca 23 öğrencinin öldüğünün belirlendiğıni ileri sürdü. Mu, 5 binden fazla askerin ve 2 bin sivilin yaralandığını, 400 kadar askerin de kayıp olduğunu bildirdi. Çin hükümet sözcüsü, lider Deng Şiaoping'in öldüğü yolundaki haberleri yalanladı. Çin televizyonunun haberine göre, hükümet sözcüsü, "Tayvan televizyonunua dün ögleden sonra, sözde güvenilir kaynaklara dayanarak verdiği Deng'in öldugü yolundaki baber söylentilerden ibarelür" dedi. Çin televizyonu, Deng'in öldü THE INDEPENDENT Bir gazetecinin tanıklığı Dış Haberler Servisi îngiliz gazetesi Independent'in Asya haoerleri şefi Micbael Fathers katliam günü Pekin'deydi. "Halk Kurtuluş Ordusu" askerleri tarafından dövülen Fathers, gazetesine o gün başından geçenleri anlattı. Aşağıda bu yazının geniş bir özetini sunuyoruz; "Şanlı 4 Haziran" günü Çin Komünist Partisi'nin tarihine halk için kurulan "Halk Kurtuluş Ordusu"nun Pekin'deki barışçı demokrasi hareketini ezmek için silahlarını halka çevirdiği gün olarak geçecek. Tienanmen cinayetleri öğleden sonra başladı. Bu ordu önceki cuma silahsız olarak meydana girmeye çalışan ve başaramayan ordu değildi başka bir orduydu. Bu orduya öldürmeleri emredilmişti ve ellerindeki AK47 otomatik tüfekleriyle, zırhlı araçlarının üzerindeki makineli tüfeklerle, aynm gözetmeksizin insanlann üzerine, küçük gruplara, havaya, her yere ateş açtılar. Ebedi Barış Caddesi boyunca sıra halinde yavaş yavaş ilerlediler, bir taraftan ateş ediyorlardı. Meydanın sonuna geldiklerinde, Zenyang karşı tarafa geçerken arkarna n baktım ve bir grup askerin ellerinde elektrikli coplar, sopalar ve tabancalarla benim olduğum tarafa doğru koştuklannı gördüm. • Üstüme atladılar, bana bağırıyorlardı, başıma tabancaların kabzalanyla, bacaklarıma ellerindeki sopalarla vurdular, beni Yeni u Çin kapısına sürüklemeye başladılar. Bazı askerler saflarını terk ederek bana doğru koşarak geldiler ve * sırtıma, göğsüme karate darbeleri indirmeye başladılar. Gözlerinde katışıksız nefret vardı. Dövdüler, vurmaya devam ettiler. Gözlüklerimi çıkartarak yere attılar ve üzerimde tepindiler. Sonra beni meydanın girişındeki taş aslan heykelinin arkasına çektiler. İlk düşündükleri şey benim bir Amerikalı olduğumdu. lçlerinden biraz ' tngilizce konuşan bir askere '> Amerikalı olmadığımı "1 anlattım. Başımda iki muhafız ' bırakarak dağıidılar. Eğer halk ordusu bu ise, Tann' Çin'i korusun. Sistemli bir "; vahsilikle tıpkı Kızıl '; Muhafızlar gibi davranıyorlardı. Ordu bir On iki gün sonra Avrupa Parlamentosu seçimleri için sandık başma gidecek olan İtalyan seçmenleri arasında ilgi yaratan söyleşiyi yapan ünlü gazeteci Anlonio Padeilaro'nun "Sayın Occhetto, siz parti olarak komünizrain her trajedisinden sonra 'bizim bunlarla ilgimiz yok' diyorsunuz. Sizce komünizm bir sistem olarak tükenmedi mi?" şeklindeki sorusunu, "Komünizm sistem olarak ölmüştür" diyerek yanıtlayan IKP lideri "Biz (bu tip baskıcı rejimleri)... artık sosyalisl rejimden saymıyoruz... Biz 'Enternasyonal'i söylerken ölen öğrencilerin yanındayu. Doğu ülkelerinde 'komünizm' sözcüğünün artık bu kavramın tarihi kökenleriyle bir Ugisi yoktur" dedi. Partisini "sosyalist ve demokratik bir güç" olarak tanıtnlayan İtalyan lider, gerekirse partinin adının da değistirilebileceğini belirtti. "Deng mi komünist değil, siz mi komünist değilsiniz?" şeklindeki soruyu ise Occhetto, "Biz artık uluslararası komünist bir hareketin parçası değiliz. Batının diğer sol partileri giTüm Fransız gazeteleri Çin'debi biz de bugün komünist iilkeleri artık yalnız girişimleri, prog ki gelişmelere sayfalarının büyük raralan ve eylemleriyle yargıh bölümunu ayırma gereği duyuyor. Ayetullah Hume>ni'nin ölümü ve yoruz" diyerek yanıtladı. İran'daki gelişmeler, TV bültenleri Sovyet Halk Temsilcileri Mec de dahil olmak üzere hep ikinci sılisi Çin'deki olaylarla ilgili bir rada değerlendirih'yor. Fransız Koaçıklama yaptı. Çin yönetiminin münist Partisi'nin yayın organı kınanmadığı açıklamada "akıl, Humanite bile, "Çin: Olanları sağduyu ve ağırbaşlı yaklaşımın durdunın" şeklinde manşetattı. Çin'de galip geleceginin umuldu Ekonomik ağırlıklı günlük gazeğu" belirtildi. Meclis Başkanı teler, Hongkong ve Uzakdoğu Anatoli Gorbunov'un verdiği bil borsaJanndaki bunalım belirtiiegi ye göre Meclis üyelerinin bir kıs rinin altını çizerken, siyasal ağırmının karşı oy kullandığı veya çe lıklı günlükler, iç savaş tehlikesikimser kaldığı açıklama, üyelerin ne dikkat çekiyor. LJberation Gaezici çoğunluğu tarafından kabul zetesi'nin eski Maocu olan başyaedildi. Açıklamada Çin'de olan zarı Serge July: "Demokratik mulann ülkenin iç sorunu olduğu halefet Çin'deki hasfalığın derinkaydedildi ve dıştan yapılacak liğini ortaya koydu. Nefes nefese müdahale ve baskılarm istikrann kalan, çözüJroe halindeki bir ko :ında ezilerek ölen Pekin],. . Geriye cesetter ve bisikletler kaldı I terilenn kalbı Tienanmen Meyrjamnaa riaİK ^auıuş Urausu nun zırtılı araç lıam sonrasının görüntüsüydü. (Fotoğraf: AP) Muhafazakâr başbakan (Baştarafi 1. Sayfada) olmasıidi. Li Peng hem muhafazakâtlar hem de Deng Şiao Ping gibi ekonomik reform yanlıları ile iyi ilişkileri sürdürmeyi başardı. Siyasal gözlemciler, Li Peng'in başarısında yaratıcılığından ve yeni görüşlerinden çok, parti içindeki bağlantılarının önemli rol oynadığını öne sürüyorlar. Li Peng, Mao sonrası Çini'nde değişimin gerekli olduğunu kabul ediyor. Ancak en büyük rakibi Zao Ziyang'ın (Parti Genel Sekreteri) aksine bu değişimin yavaş ve temkinli biçimde gerçekleştirilmesi gerektiğini savunuyor. Li, bu değişim sürecinde Komünist Partisi'nin öncü rolünün korunmasında kesinlikle kararlı. Li Peng'i yavaş ve temkinli değişim yanlısı bir muhafazakâr olarak tanımlamak mümkün. Çin uzmanı Kenneth Liberthal, Li Peng için şöyle diyor: Li, Stalinci bir ekonomik raodelden yana değil. Ancak partinin denetimini korumak isteyen bir politikacı. Tienanmen cinayetleri öğleden sonra başladı. Bu ordu önceki cuma silahsız olarak meydana girmeye çalışan ve başaramayan ordu değildi başka bir orduydu. Bu orduya öldürmeleri emredilmişti ve ellerindeki AK47 otomatik tüfekleriyle, zırhlı araçlarının üzerindeki makineli tüfeklerle, aynm gözetmeksizin insanlann üzerine ateş açtılar. kapısında da aynı şeyi yapıyorlardı. Meydanın her iki ucu da temizlendiğinde, alanı aydınlatan ışıkları söndürdüler ve Devrim Kahramanlan Anıtı etrafında biriken öğrencileri çembere aldılar. Herkes orduyu bekliyordu. Ama bu kadar silah, bu kadar öfke, bu kadar kalabalık beklenmiyordu. Orada 100 binden fazla asker vardı. Ben, o sıralar meydanın güney tarafında, öğrencileri görmek için yalnız olarak bulvar boyunca yürüyordum. Birdenbire iki zırhlı personel taşıyıcı yan sokaktan çıkarak oğrencilerin barikatına doğru hızla ilerledi, peşlerinden 3 bin kadar asker geliyordu. Bir zırhlı araç durdu ve öğrenci kalabalığına ateş açtı. Derken arkamda makineli tüfek takırtılannı duydum. Birlikler meydana doğru ilerliyorlardı. 50 kadar Çinliyle birlikte olayı seyre koyulduk. Çatılar ve damlarda da insanlar vardı. Guneyde kalan meydana doğru ilerleyen askerlerin ötesine başarıyla geçerek yarını mil ötedeki başka bir birliği izlemeye karar verdim. Bu sırada Ebedi Banş Caddesi tamamen boşalmıştı. Asfalttan l DOSTLUK KONSERLERI GURUP BASARAN I MERHABA AYSUN • 21 TEMMUZ1 AĞUSTOSGünleri Arasında ANADOLU TURNESİNDEYİZ. HERGÜN 10.00 20.00 arası (ÎSTANBUL) 152 36 30 152 36 98'den arayınız. SAİM YAVUZ YAPIM ve TANITIM zamanlar Çin'i Kızıl Muhafızlann aşırılıklarından koruyacak güç olarak gösterilmişti, oysa şimdi sokaklarda sivilleri öldürüyörlardı. tki saat sonra bir Çin Komünist Partisi yetkilisi çıkageldi. Bana "dostane olmayan bir iş yaptınız" diyordu; "Yere düştünüz değil mi? Kolunuzdaki yara bn yüzden." Gömleğimde postal izleri ve kan lekeleri vardı. Üstum başım paramparçaydı. Not defterime el koydu ve askerlerin arasından tehlikesizce geçip bölgeyi terk edebilmem için bir kâğıt yazarak verdi. Yasak kentin yakınındaki sokaklarda insanlar birikmişti, alçak sesle konuşuyorlardı, ürkmüş bir halleri vardı ama meraklı görünüyorlardı. Yaralı bereli halimi görünce bana sanki bir kahramanmışım gibi davrandılar ve içlerinden biri beni bisikletinin arkasına alarak Pekin Oteli'nin arka kapasına kadar götürdü. Otele geldikten sonra pencereden çok sayıda tank ve zırhlı aracın Tienanmen yönüne doğru hızla ilerlediğini gördüm. Hâlâ ateş ediliyordu. Pekin bir savaş alanıydı.