Katalog

23 HAZtRAN 1989 HABERLER CUMHURİYET/13 141,142 ve 163. madde için tartışma (Eski TtP Genel ten gayri meşru bir yasadır ve geBaşkanı): 141, cikmiş bir çalışma yapıhyor. Bu 142 ve 163. tartışılmaz bile. Yasa gayri meşmaddelerin be ru, bu yasa üzerine tadilat, pazarnim kanaatimce hk, indirim olmaz. Bu yasa insanCeza Yasası'n lık vicdamnda zaten mahkum dan tümüyle çı edijmış bir yasadır, bunun tartışkanlması jjere ması olmaz. kir. Çünkü bu maddeler demok " C e y h a a A k g ü (SHP tzmiı rasilerde suç olmayan tl Başkanı): Bunlann kaldırılma"düşünceyi" suç konusu haline sı lazım. Programımızda var. getirmişlerdir. Bu meseleyi kesin 141142163. maddelerin kaldırılolarak kökünden halletmek la masını programımıza aldık. Cezaam. Çünkü bir ucubedir, demok lan indirmek düşüncenin suç olraside yeri olmayan bir rezalettir. masını kaldınnıyor. Sadece cezaBu tür teşebbüsler bence işi yumu yı indiriyor. Konunun insan hakşatmaya yarayan teşebbüslerdir. larıyla bağdaşmayan yanını ortaAncak bizim gibi "kâğıt dan kaldırmıyor. Biz düşünce suüzerinde" demokrasilerde olur. çunun tamamen kaldınlmasından t s M İ l Gürsoy (tzmir RP11 yanayız 163. madde de kaldınlmaBaşkanı): ANAP'ın henüz bu ha lı. Demokraside çifte standan olzırlanma aşamasındaki teklifı sa maz, sol düşüncenin önündeki enmimi ise şüphesiz fıkir özgürlüğü gelleri kaldıracaksınız, sağ düşünne mani olan bu maddelerin kalk cenin önündeki engeller kalacak. ması bir gelismedir. Böyle bir tek Bu olmaz. lifî elbette biz destekleriz ve takYaksel dir ederiz kimden gelirse gelsiıı. Çaknar (tzFikir özgürlüğü olmayan bir yermir Anakenl de hapsedilmiş fikirlerin ortaya Beledıye Bçşkakoyacağı fayda olmaz. Türkiye'nı): Düşunce oznin kaderi; bugüne kadar bu madgürlüğünün ol.deler en fazla işleyen maddeler olması gerekiyor. du. Teklif olumludur, desteklenArtık çağımız mesi lazım. bu konulann tartışma çağı Selahattlm Caaayar (DYP Manisa tl Başkanı): 141142 ve değil. Bu konuları tartışmak bile 163. maddelerle ilgili olarak bizim boşuna zaman yitimidir. Bütün partitnizin görüşü nettir. Bu dü uygar ve özgür ülkelere bakalım, zenleme özellikle Nurettin Yılmaz düşünce sınırlaması yoktur. Dügibi bölücülükten, devlete ihânet şünce özgürlüğü varsa o ülkede ten yargılanmış bir milletvekili ta yaşayanlar uygardır. Bu konu arrafından teklif edildiği için ben tık ortadan kaldınlmalıdır. Bu maddeler artık söz konusu olmaaynca karşıyım. Ertagrvl Dayıogla IMani malıdır. Düşünceden korksa eski Beledıye Başkanı): 141 142 mayalım. E r e n Güve 163. maddeler bence Türkiye'de kullanümıyor. Bu maddeler sa v e a e r (TGS dece çocuklar üzerinde kullanılı Genel Başkanı): yor. Belirli kişiler zaten bu mad Eğer demokradeleri deliyor ve bu maddelerin siye inanıyorsak anasını belliyor. Bizdeki kişiler 141142 ve 163. bunu anlamıyorlar. Küçük azın maddelerin ceza lıkların sioganı oluyor. önemli kanunlarımızolan özgürlüklerı kısıtlayan her dan bir an önce türlü yasağın kaldırılması. Her kaldırılması gedemokrat sistemın ideali budur. rekir. Yalnız onlar değil, düşünceye suç damgası vuran diğer yaMazaffer salardaki hükümler de kaldınlmaİzga (Yazar): lıdır. Düşünce suç olmaktan çıkaBence yasa tü rümalıdır. Düşünmeyen toplum müyle kaldırılmalı. tndirimden söz ediliyine i yor, o yasa Bu yerinde. AT'ye girmek için göstermelik gelmiyor bana. Özal, 'ben duymadım' diyor, ama bence bu konu onun kafasından çıkıyor. Bu maddelerin tamamıyla kaldırılması gerek. Bu tür tekliflerin SHP'den gitmesi gerek. ANAP'lıların sanıimiyetine inaıımıyorum. Bunun kalkmamasını isteyen kim? Cumhurbaşkanı, Başbakan "kalksm" diyorlar. Kim, peki bunların kalkmamasını isteyen öcüler? eski tTO Başkanı): 141, 142, 163. maddeler T.C.'nin temel fikriyatının ve hayatiyetinin temel maddekridir. Toplumsal oluşmamızın ve ülkemizın Batı medeniyeti içerisinde birlik ve beraberliğini, bütünlüğünü sağlayacak çok önemli işlevi olan hükümleri ihtiva ederler. Çeşitli etnik gruplan olan ve bunlann tarih boyunca içeriden ve dışarıdan Türkiye'nin bütünlüğünü parçalamak istidadında olan mihrakların çabalarının başarısız kalmalarını sağlayacak umdelerdir. Türkiye Cumhuriyeti'nin temel taşlannı teşkil eden ve bugün için henüz ne cezalannın zayıflatılması ne de bu maddelerin ceza hukukumuzdan kaldırılması yeni sergüzeşt arayanlara, Türkiye'yi parçalamak isteyenlere fevkalade müsait bir ortam yaratan çok tehlikeli bir hareket sayılmalıdır. Türkiye'de Kürdistan devleti kurmak istekleri var, etnik gruplan ayırıp bağımsız hale getirme akımları var. Bu akımları kullanmak isteyenler var. 141142 aslında fikir serbestliğine mani olan şeyler değil; onu fiiliyata koymanın önlenmesi için kondu. Ş e a u e t t i ı ı Tmslk (Malatya Alparslan Nekaet M«Ub Ergea (Yeşiller Partisi düşünemiyorum. Eğer bir toplum AH Aybar Genel Başkan Yardımcısı): Bu za düşünmüyor, fikir üretemiyor, ANAP Merkez İlçe Başkanı): Ben Tiirkeş (MÇP tartışamıyorsa o toplum geri kalmaya mahkumdur. Düşünceden korkmaktansa düşünceyi çok geniş boyutlarda geliştirebilecek eğitime önem vermek gerekir. Cehalette, cahi) toplumlarda düşünce kısırlığı vardır. Önemli olan eğitimdir. Cehalet, 141142 ve 163'ten çok daha tehlikeli bir unsurdur toplumlar için. O k t a y E k i a r l (Mimarlar Odası 2. Başkanı): Türkiye düşüncenin hâlâ suç sayıldığı bir ülke olma ayrımından bir an önce kurtulmahdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne verilen yasa önerisi bu nedenle önemli bir adımdır. Ancak umarız ki bu önergenin verilmesi, Bulgaristan'ın sınır dışı ettiği soydaşlarımızın haklarını uluslararası platformlarda savunabılmek için düşünülmüş, göstermelik bir gelişim olmasın. Ulus olarak sadece AT'ye girebilmek için değil, insana ve insanlığa saygımızdan ötürü düşünce özgürlüğünü savunmalıyız. Avrupa bunu istemese de biz istemeliyiz. Adalet A^aoglu (Yazar): 141142'nin kaldırılmasını dün oiduğu gibi bugun de istiyorum. Ankara'da nisan ayı sonunda toplanan demokrasi kurultayı gösterdi ki şimdi bu maddelerin kaldırılması önünde duran asıl engel laik devleti güvence altına alsın diye yasaya konmuş 163. madde. Bence yasa yolundan ortmekle aklın, mantığın çağrısı nasıl durdurulamazsa inançlar ve inançlann çağnsı da sadece yasayla ortadan kaldınlamaz, hayatiyetlerine son verilemez. Bu nedenle ben 141, 142 ile birlikte 163'ün de kaldınlmasından yanayım. Hem demokrasi anlayışım çifte standardı kabul etmediği için hem de gerçek anlamda bir düşünce ve örgütlenme özgürlüğü sonucu devletin 163 gibi bir maddenin şemsiyesine gereksinimi kalmayacağına daha çok güvendiğim için. Hem zaten demokrasi çelişkilerin bir arada yaşayabilmeyi öğrenme ilmi değilse ne?.. bu konuda yetkili değilim. Açıklamalan, değerlendirmeleri yöneticiler yapar. >eedel Şengezeaer(DSP tzmir tl Başkanı): Genel merkezle görüşmem lazım. Onlarla görüşmeden bir görüş bildiremem. Ferhaa Şensay (Tiyatro sanalçısı): 141142'nin kaldınlmasından yanayım. Ama 163'ü ben bir sibop olarak görüyorum ve kaldınlmasına karşıyım. Bu maddeyi devletin güvencesi olarak görüyorum. 141142 düşünce özgürlüğü için kaldınlması gereken maddeler 163 ise laik devletin, cumhurivetin garantisi olarak bulunuyor. tkisi aynı şeyler değil yani. Abdurrabnan Dilipak (Milli Gazete yazarı): Kesinlikle bunlann kaldırılması gerekiyor. Bunlar sloganlaşan şeyler. Daha ziyade anayasada ve yasalardaki insan temel hak ve özgürlüklerine yönelik baskı ve kısıtlamalann da kaldınlması gerekiyor. Devlet, anayasa ve yasalar, insan haklarını baskı altına almak için değil, bunlann teminatı için vardır. İnsan hakları konusundaki her türlü pazarlığı siyasi bir ahlaksızlık olarak görüyorum. Bugün politika çok sağlıklı bir zeminde cereyan etmiyor, kamuoyunun özlemİeri değil, kulisler belirleyici rol oynuyor, böyle bir ortamda bir yasanın çıkma ihtimali konusunda top ortada demek uygun. T a l a t Ba!•( fSinema oyuncusu): Aslında bu maddelerin daha vumuşatılmasından değil, iamamen kaldınlmasından yanayım. Çünkü demokratik tu* tum fikir suçunun indirilmesi değil, tamamen ortadan kaldırılmasıyla olur. Bence bu çabalar biraz gözboyama olacak. Hısamel Ergia Cinatea (Kutlu Sargın'ın avukatı): Yıllardır söylenen tia Ciad*bir konu. Söylenecek her şeyi as rak (Eski DYP Genel Başkanı): lında Anayasa Mahkemesi, Sos Genel Başkanı): Türk Ceza Kayalist Parti'yle ilgili kararında 141, 142 ve 163. nunu'nun 313 söyledi. Bu çağda Avrupa huku maddelerin deve 315. madde*ku içinde kendimizi görmek isti mokrasilerde , lerinin dahil yor sak, faşizmin karanlığını yan yeri yok. Ben edilmediği bir sıtan bu maddeyi artık tarihin bunu başındanj değişiklik tasaçöplüğüne atmalıyız. Tabü en ya beri söylüyol rısı oiduğu tak * • * dirde, bu konuyu muhâtap alaca kıcı sorun, bu maddelerden şu an rum. Fikir suçu olamaz, ancak eyğız. Şimdilik sadece 141, 142 ve da cezaevlerinde yatmakta olan lem cezalandınlır. Özelikle 142. maddenin savunulması da rnüm163. maddelerin çerçevesindeki insanlar var. Ş e r e f B a J ı . kün değil. Bence partiler arası bir değişiklik tasarısı üzerinde görüş şık (CHP eski uzlaşmayla devletin bütünlüğüne, beyan etmiyorum. Genel Sekrete varlığına ve niteliğine yönelik eyKadir karakarl (SHP ri): Yürürlükte lemlerin yasak altına alınacağı biBurdur tl Başkanı): ANAP'ın içeki maddeler çimde bu maddeler düzenlenmerisindeki bu sağlıklı yaklaşımı esasen cebir un lidir. memnuniyetle karşılıyorunı. 141, suruna kapalı Yasnf I p e k (RP Tokat Bele 142 ve 163'ün kaldırılması Türkibiçimde yer ve diye Başkan adayı): Düşünce suye gündeminde yıllardan beri yer rerek uygulanı çu istemiyoruz, her üç madde de alan bir mesele. Bir yara. yor. Çünkü yar kaldınlmalıdır. I s n e t Çalık (Uşak SHP t) gı yorumlanl)u^niteliktedir. Böyle Orkan Ç a k ı r (SHP Muğla Başkanı): Bilindiği gibi TCK'nın olunca mevcut yasa önerisi ceza Belediye Başkanı): Bizim eskiden 141142. maddeleri devletin şahsi indirimi dışında fazla bir yenilik beri görüşümüz belli. Partimizin yetine karşı işlenen suçlar arasın getirmiyor. Bununla birlikte, görüşü tüm Türkiye'de bilinmekda yer almaktadır. Aslında fikir özellikle ANAP kanadından ge tedir. Girişim olumludur. özgürlüğünü ve gerçek demokra lişi bir iyi adım olmakla birlikte t s m a i l M a t a ^ r c i (ANAP siyi benimsemiş ülkelerin ceza sis yeterli değildir. 163. madde de tzmir tl Başkanı): 141142163. temlerinde bu maddelere yer ve kaldınlmalı. Düşünce suçu kabul maddelerin kalkmasından yanarilmediği gibi, benzer nitelikte edilmeyince falan niteliktekine yer yım. Demokrasi âşığıyım. Her inmaddeler de söz konusu değildir. vermek, filan niteliktekine yer san istediğini söylemeli. DüşünceBiz oteden beri bu maddelerin vermemek tutarsızlık olur. SHP ye sınırlama getirilmesine karşıkaldırılması gerektiğini savunuyo parti programına uygun biçimde, yım. Herkes istediği gibi düşünruz. Bu nedenle öneriyi destekli düşunce suçunun kaldırılması te meli, düşünceler tahakküm altına yoruz. 163. maddeyle ilgili olarak zindevim. alınmamalı. Bu düşünceler yerin da laik bir toplumda herkesin din N a h m a l Gürel (Bektaşi ta altına indiği zaman tehlikeli olur. ve vicdan hürriyetine sahip olduİnsan tartışabilmeli, oturup konuğunu kabul etmek tabiidir. Ancak rikatından şeyh / Tokat): Fikir öz şabilmeli. 141142 kalksın, 163 gürlüğünün olmadığı yerde geliş bu madde üzerinde kalıplaşmış dursun olmaz. Bunu söylemek bidüşuncelerden soyutlanarak mese me olmuyor. Çağdaş dünya kar le ters, çifte standart kullanmak lenin ciddi bir şekilde ele alınma şısında bu maddeler sırtımızdi olur. sında yarar oiduğu kanaatindeyiz. yiiktür. Ali OzgenT u c e r B e s l (SHPMuğla tl Başkanı): 141, 142 ve 163 gibi t ü r k (Film yöVchbl Gaİ maddelerin kaldırılmasına yöne netmeni): Bu (Eski Samsun lik girişimleri destekleriz. Sadece maddelerin ceBeledıye Başkabu maddeler değil, demokrasinin zalannı hafifletnı): 141142 ve önündeki tüm engeller kaldınl mek istiyorlar. 163 ile ilgili ben Yani hafif dümalıdır. bir fikir beyan edemem, parlaŞerafettia Albayrak şunce suçu halimentonun bile(ANAP Samsun tl Başkanı): Fi ne getirmek, haceği iş. Benim kir özgurlüğünden yanayım. fif düşünmemiartık siyasetle 141142 ve 163'üncü maddeler fi zi istiyorlar. Bu hafif arabeskçiler bir ilgim yok. Daha önceleri de kir özgürlüğünü kısıtlayıcı mad bu işleri hafif müzik zannediyorsöylemediğinı bir süru şey yazıl delerdir. Ama suç olacak şekilde lar. Bu maddelerin toptan kaldırılmasını halkımıza layık görmedı; onun için görevde olduğum za olanı kabul etmem. man sorulan yazıh istiyordum, Atilla Akad (DYP tzmir tl yenlerin düşünce özgürlüğü olmaama artık ayrüdım, benden niye Başkan Vekilı): Bu parti politika dığı için nasıl eziyet çekilebilecegörüş istiyorsunuz? Ben artık ay sını ilgilendirir. Bu konuda görüş ğini görsünler, yaşasınlar diye Bulnlan, dışlanan, horlanan bir Veh bildiremem. Önce yukarısımn gö garistan'a sürulmelerini önebi Gül'üm. rüşlerinin ortaya çıkması gerekir. riyorum. ANAPMilletvekiliNurettin Yılmaz'ın Türk Ceza Kanunu'nda 'yeniden düzenleme' önerisininyankıları sürüyor Bilgesa ErenBS (Yazar): özal'ın bu konuda söylediği ilk sözler çok daha netti. Tasarıyı ise mahçup ve geri buluyorum. Bunu da şöyle açıklıyorum: 141142 engeline yülar boyu alıştırılmış aydınlanmız bu konuda gerekli bir biçimde seslerini duyuramadılar ve yine muhalefete bıraktılar işi. Bu türden aydınların bilinçaltlannda şöyle bir şey yatıyor sanıyorum: 141142 kalkarsa kendilerini işsiz güçsüz, adsız ve unvansız bulacaklar. Çünkü bu maddeler onlara birtakım acılarla birlikte bu toplumun kahramanlan olma olanağı da «erdi. Oysa bu maddeler konusunda çok net bir tavır almak, cezaevlerinde yıllardır yatan insanların çıkışından başka, yurtdışındakilerin gelişiyle de somıçlanacak ve sol güçlerin gerçek bir örgütlülüğü ortaya çıkabilecek. Bu gerçek örgütlulüğün sonucunda çıkacak olanın heyecanını ise şimdiden duymak lazım, bilinçaltlarını bir ölçude boşlayıp, 141142'nin arkasına 163'ü takmaya karşıyım. Demokrasi adına bu tür bonkörlüklerden kaçmmak gerek, hele ki bir toplumun geleceği söz konusuysa. i b r a k İ H M e y d a a l ı (Eski ANAP'Iı Küskünierden Tokat)Devlet düzenini ve rejimi zorla yıkmaya yönelik olmamak kaydıyla her düşüncenin serbestçe söylenmesinden yanayım. Çağımız düşünce suçu kabul etmiyor. Bu maddeler kaldınlmalıdır. Eaaia D e g e r (Avukat): Demokrasiyi tam olarak benimseyen bir toplumda düşünce ve inanç sınırlaması olamaz. Ama TCY'nin 141, 142 ve 163. maddeleriyle ilgib öneri yetersiz de olsa demokrasiye doğru olumlu bir adımdır. Öneri özellikle Sosyalist Parti ile ilgili Anayasa Mahkemesi kararıyla birlikte değerlendirilmeli. Zor öğesinin açıkça konulması, bir orak çekiç resmi çizdiği için komünizm propagandasından hüküm giyen 15 yaşındaki gence verilen cezanın yanlışlığını da somutlaştıracaktır. SHP dünyaya daha yakın Sosyalist Enternasyonal Genel Kurulu'nda partisi adına bir konuşma yapan SHP Genel Başkanı Erdal Inönü, SE bünyesinde faaliyet gösteren partilerin sosyal demokrat ve demokratik sosyalist çizgiye farklı tarihsel yollar izleyerek geldiklerini belirtti. SHP'nin tarihsel kökeninin Türk ulusal kurtuluş hareket i olduğunu kaydeden înönü, Atatürk tarafından kurulan CHP'nin 60 yıllık geçmişe sahip reformcu bir hareket olduğunu söyledi. YAVLZ BAYDAR STOCKHOLM Sosyalist Enternasyonal (SE) 18. Kongresi dün sona erdi. Kongrenin ikinci gününde oturumun uzaması üzerine düne kalan üyelik seçimleri de yapıldı ve SHP oybirliği ile SE danışman üyeliğinden asil üyeliğe ahndı. SHP ile birlikte Brezilya Demokratik İşçi Panisi, Tunus'tan Anayasal Demokratik Birlik ve Curacao'dan Antiyas Nobo Hareketi de asil üye oldular. Oylama sonucunda aynca Pakistan Halk Partisi, Tunus Halk Birliği Hareketi, Nepal Kongre Partisi, Haiti İlericiDevrimci Ulusal Partisi ile Madagaskar'dan VITM ve St. Vincent Adası'ndan SVG örgütleri de danışman üyeliğe seçildiler. SHP'nin asil üyeliğe seçilmesi üzerine söz alan Kıbrıs Sosyalist Partisi'nin (EDEK) sözcüsü Takis Hacıdimitriu, seçim sonucunu olumlu karşıladıklannı belirterek SHP'ye başanlar diledi. Hacıdimitriu, gerek Türkiye iç politikasında gerekse uluslararası politikada SHP'nin sosyal demokrasi ilkelerine bağlı kalmasım istedi. SE Genel Kurulu'nda tlkeler Bildirgesi ile ilgili görüşmeler sırasında soz alan SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, asil üye sıfatıyla partisi adına ilk konuşmayı yaptı. İnönü, bildirgeye atıfta bulunarak yaptığı konuşmasında, SE bünyesinde faaliyet gösteren partilerin sosyal demokrat ve demokratik sosyalist harekete farklı yollardan geldiklerini, kimilerinin liberal akımlardan, kimilerinin işçi hareketlerinden, kimilerinin ise ulusal kurtuluş hareketlerinden güç almış olduğunu söyledi. SHP'nin tarihsel kökeninin Türk ulusal kurtuluş hareketi olduğunu belirten İnönü. "Partimiz 60 yıllık bir geçmişe sahip olan reformcu bir hareketin devamıdır. Ulusal kurtuluş tıarekelinin önderi Atatürk tarafından kurulan CHP, İsmet İnönü'nün başkanlığında ülkeye çok partili rejimin yerleştirilmesinde öncül rol oynamıştır. Bülent Ecevit'in başkanlığı sırasında da CHP, SE'ye üye olmuştu, ancak inanılmaz bir biçimde 12 Eylül askeri müdahalesi sonucunda bu parti kapatılmıştır" dedi. 12 Eylürie doğan boşluğun SHP'nin SE danışman üyeliğine alınmasıyla kısmen doldurulduğunu kaydeden İnönü, asil üyeliğin gerçekleşmesiyle boşluğun tümüyle giderilmesinden buyuk mutluluk duyduğunu söyledi. İnönü, SHP'nin asil üyeliğini Cumhuriyet SOSYALİST ENTERNASYONAUÎN ASIL UYESI M n d a r S«yer (DM üyesi, Dinamo toprağa verildi tstanbul Haber Servisi Geçen salı günü yiürdiğimiz şair ve yazar Hasan Izzettin Dinamo, Ataköy 5. Kısım Camii'nde kılınan ikindi namazının ardından Şenlikköy Mezarlığı'nda toprağa verildi. "Kutsal Isyan", "Savaş ve Açlar", "Kutsal Banş", "Sürgünler Şiirleri" gibi kitapların yazan Hasan Izzettin Dinamo'nun cenaze törenine çok sayıda yakını ve edebiyatçı dostunun yanı sıra, Bakırköy Beledıye Başkanı Yıldırım CHP'nin tsmet İnönü liderliğinde Türkiye'ye çok partili rejimin yerleştihlmesinde öncii rolü üstlendiğini belirten SHP Genel Başkanı, Bülent Ecevit'in başkanlığı sırasında partinin Sosyalist Enternasyonal'e tam üye olduğunu, ancak 12 Eylül müdahalesi sonucunda CHP'nin kapatıldığını hâtırlattı. İnönü, asil üyelikten sonra SHP'nin Avrupa sosyal demokrat camiası içindeki yerinin iyice belirleneceğini de bildirdi. Aktuna da katıldı. Hasan Izzet Dinamo'nun cenaze töreninde yer alanlar arasmda Yaşar Kemal, Atilla Birkiye, Doğan Hızlan, Tuncer Cücenoglu, Hayati Asılyazıcı, Adalet Agaoğlu, Bilgesu Erenus, Müştak Erenus. Rasih Nuri tleri, Osman Şahin, Leyla Erbil, Erol Toy, Kemal Bekir, Nevzat Çelik, Adnan Özyalçıner, Sennur Sezer, Fatma Oran ve Yusuf Kurçenli de bulundu. SOSYALIST ENTER\ASYONAL^DEN NOTLAR Devletin rolü ve ekonomi duğunu söyledi. Güvenlik ve çevre sonınlannın ulusal sınır tanımadığına, her alanda uluslararasılaşmaya dikkat çekti. SE'nin arük Batı Avrupa ile sınırlı olmayan bir dünya hareketi haline geldiğini vurguladı. Bir gazetecinin, ekonomik politikalar konusunda 1989 bildirisinin 1951 bildirisine nazaran çok daha piyasa ağırlıklı göründüğüne dikkat çeken sorusunu yanıtlarken, Brandt, "Evet, haklısınız... 2. Dünya Savaşı sonrasında ekonomide devletin roliine bugün olduğundan çok daha fazla güvenivorduk. Şimdi piyasa ile devlet arasında daha makul bir dengenin gerekli olduğunu düşünuyoruz" dedi. Yeni İlkeler Bildirisi'nin piyasa ekonomisine değinen kısmında özetle şöyle deniyor: "Piyasalar, ekonomide yenilikleri sağlama ve tiiketici taleplerini yansıtmada dinamik bir etken olarak işleriiğe sahip olmalı, ancak büyük şirketlerin egemenliğine izin verilmemelidir. Demokratik bir toplum, en sorumlu piyasa sisteminde bile görülen zaaflan gidermek zorundadır. Devlet, piyasayı halkın çıkanna olarak düzenlemelidir." Çeşitli vesilelerle belirtildiği üzere, İlkeler Bildirisi aylarca süren çalışmalar sonunda oybirliğiyle kabul edilen bir metin olmakla beraber, herhangi bir bağlayıcı özelliğe sahip değil. Tıpkı SE'nin sadece sosyal demokrat ve sosyalist partilerin bir dayanışma ve danışma organından ibaret olması gibi. İlkeler Bildirisi üzerine yapılan konuşmalar sırasında söz alan SHP lideri Erdal İnönü, SHP'nin tam uyeliğe kabulü için kongreye teşekkür ettikten sonra, yeni bildiriyi hemen tümüyle benimsediklerini anlattı. Bu arada bildirinin ekonomi politikalarıyla ilgili bölümüne doğrudan atıfta bulundu. İnönü'nün konuşması sona erdiğinde, oturumu yöneten İsveç Başbakanı Carlsson'un, "Teşekkür ederiz, Erdal" demesi ilginçti. Sosyal demokrat liderlerin birbirlerine, toplu haldeyken, "Yoldaşlar" ve tek tek ilk isimleriyle hitap etmeleri yaygın bir uygulama. İnönü ile genel kuruldaki bu son konuşmasından sonra söyleşirken, kendisine bir gün önce PASOK temsilcileriyle yaptığımız görüşmeyi aktardık ve PASOK'un SE üyeüğine başvurması halinde SHP'nin muhtemel tutumunun ne olacağını sorduk. İnonu sorumuzu, "Bu konuda düşüneceğiz tabü. Bizim en haklı görüşlerimize kaı>ı nasıl bir tutum takındıklarına bakacağız... Ama şimdiden PASOK'u korkulmayın" diyerek, esprili bir yanıt verdi. SAHtN ALPAY STOCKHOLM Sosyalist Enternasyonal'in (SE) 18. kongresi dün siyasi program niteliğini taşıyan yeni tlkeler Bildirisi'ni kabul ederek çalışmalarını bitirdi. Kongre, perde arkasında Ortadoğu sorunu konusunda yoğun diplomatik temaslara sahne oldu. tsveç Dışişleri Bakanı Sten Andersson, salı akşamı tsrail Işçi Partisi lideri Simon Peres'le yemek yedikten sonra, geceyarısı FKÖ temsilcileriyle görüştü. İsveç basınında yer alan haberlere göre, lsrail delegasyonu FKÖ'nün davet edilmesi nedeniyle SE kongresini boykot etmekle beraber, Stockholm'de kaldı ve SE yetkilileri aracılığıyla FKÖ temsilcileri ile konuşmalan sürdürdü. lsrail, Batı Yakası ve Gazze'de yapılacak seçimlerle, işgal altındaki topraklarda yaşayan Filistinlileri temsil edecek bir tarafın oluşmasını istiyor. Daha önce buna itiraz eden FKÖ'nün şimdi yumuşadığı, ancak ANKARA (AA) Türkiye seçimlere Doğu Kudus'ün de dahil edilmesini isteBarolar Birliği Başkanı Önder diği bildiriliyor. SE Ortadoğu Komitesi Başkanı HansJürgen Sav, kişi hak ve özgürlüklerine getirilen tüm anayasal ve yasal en Wischnev»ski, çarşamba günü genel kurulda söz alagellerle "Türk Ceza Kanunu'nun rak hem FKÖ hem de tsrail'i uzlaşmaz tutumları 141. 142 ve 163. maddelerinin kal nedeniyle eleştiren bir konuşma yaptı. Umulanın dınlmasıru" istedi. Sav, dün yap aksine Stockholm'de surdürülen çabaların bir sotıgı yazılı açıklamada anayasamn nuç vermediği anlaşılıyor. 14. ve 24. maddelerinin düşünceKongrenin kaparuş gününde eski Avusturya Başye smırlamalar getirdiğini kayde bakan] Bruno Kreisky beklenmedik bir şekilde söz derek şöyle devam etti: istedi. Konuşmasında, Ortadoğu sorununu 2. Dün"Doşüncenin cezalandınlraası ya Savaşı sonrasının en çetin ve en tehlikeli soruisteniimiyorsa önce anayasal en nu olarak niteleyen Kreisky, bir çözüme varılmageller kaldınlmalıdır. Tabü Türk masının her iki taraf için de felaket olacağını söyCeza Kanunu'nun 141, 142 ve ledi. Filistinliler ve Arap halklannın çoğunluğunun 163. maddeleri yasadan çıkartıl banştan yana olduğunu; birçok ülkeye yayılan Mumalı, uygulamadan kaldınlmah seviler arasında Siyonistlerin bir azınlıktan ibaret dır. Amlan maddeler. toplumda olduğunu vurguladı. Tüm sosyal demokratlan sodinsel inançlan doğrultusunda runun çözümü için ellerinden geleni yapmaya çadavrananlann ve sunflararası eşit ğırdı. Bu konuda çok çaba harcamış bir lider olan sizligin giderilmesine çalışanlann yaşlı Kreisky'nin duygulu konuşması, delegeler tasuclanıp hiiküm giymelerine ne rafından uzun süre ayakta alkışlandı. 18. kongreden olmakta, uygulamada özgiir nin kapanışı dolayısıyla yapılan basın toplantısınlöklerin kısıtlanmasına, haksız ve da Brandt ve Carlsson, ısrarlı sorulara rağmen, yersiz mahkumiyetlere yol acmak " Ç a b a l a r ı m m sürdiirmek konusunda tadır." cesaretlendik" demekten öteye bir açıklama yapTürkiye'nin gündeminde hem maktan kaçındılar. anayasanın hem ceza yasasının ve SE'nin yeni llkeler Bildirisi, 1951'de kabul ediaynca 141, 142 ve 163. maddele len bildirinin yerini alıyor. Yeni bildiri, eskisinden rin tartışılmasını, anılan madde bazı önemli noktalarda ayrılıyor. Basın toplantılerin tamamen kaldırılması için sında bu konudaki sorulan yanıtlarken Brandt, olumlu bir başlangıç olarak gör SE'nin 1951'de yeniden orgütlenmesinden bu yadüklerini kaydetti. na dünyada ve SE'de çok önemli değişikiikler ol Hemen kalkmalı' 6 Önder Sav için değerlendirirken, "Uyeliği uzun zaman nüzde tarihi bir fırsat vardır. Bugün geç kadır bekliyorduk. Üç yıl önce Lima'da bem lınmıştır. Yann ise çok geç olacaktır. TürkiSHP hem de DSP danışman üyeliğe alınmış ye'deki Kürtlerin ulusal kimliğini tanımak için tı. Bu üç yıl boyunca SE toplannlartna düzenli elden geleni yapmanız gerekiyor" dedi. tnöolarak katıidık. DSP ise bizim kadar ilgi gös nu ise Iranlı Kürt lidere, "Kürt sorununun bütermedi. Asil üyelik bizim için çok önemli Bi tün özellikleri ile bilincindeyiz" yanıtını verliyorsunuz 68 üye parti var. Sosyal demokra di. sinin yıldızı da yükseliyor. Bu kongrede koisveç Sosyal Demokrat işçi Partisi, SHP hemünist ülkelerin durumlanndan kurtulmala yetine büyük bir ilgi gösterdi. SE Kongresi1 n için demokrasi eğilimine girmeleri gözlem nin bitiminden sonra Türkiye'nin Stockholm lendi. Bu donemde bizim üyeliğimiz de iyi bir Büyükelçiliği'nde düzenlenen bir özel toplanzamana rastlamış oluyor. Diğer ülkelerin sos tıda, İsveç Enerji Bakanı Birgitta Dahl, Tanm yalist partileri ile de ilişkilerimiz sıklaşıyor. Bakanı Mats Hellström ve Göçmen Bakanı Üyelikle Avrupa sosyal demokrat camiası için MajLiis Lööw, Erdal İnönü ve beraberindede yerimiz iyice belirlenmiş olu>or" dedi. İnö kilerle bir araya geldiler. nü, "Asil üyelikle danışman üyelik arasındaSE 18. Kongresi'nin yayımladığı sonuç bilki fark ne biçimde hissedilecek" sorusu üzedirgesinde Bulgaristan'ın etnik Türkleri zorrine de şu yanıtı verdi: "İlişkilerimiz artacakla sınırdışı etmesi kınandı ve Kıbrıs konusunlır. Danışman üyelik de SE içinde çeşitli olada "yumuşak" sayılacak bir ifadeye yer verilnaklar veriyordu. Ancak oy hakkımız yoktu. di. Fikrimiz sorulmuyordu. Oy hakkına sahip olBildirgenin "Bölgesel Anlaşmazlıklar" başmak büyük önem taşıyor. Aynca, biz SE'ye tam üye olduğumuz için AT üyesi ülkeler sos lığı ve "Doğu Avrupa" başlığı altında Bulgayal demokrat partiler örgütune gözlemci ola rıstan'la ilgili olarak, "Ekonomik katmanda rak kaülma olanağını da elde etmiş oluyoruz." olumlu eğilimlerin görüldügü Bulgaristan'da Türk azınlığa yönelik muameleyi kınıyoruz" Erdal İnönü, SE Kongresi sırasında bazı Av dendi. Kıbrıs konusunda ise, "Kıbrıs'ta rupalı sosyal demokrat liderlerle de ikili gö BM'nin adil ve kalıcı bir çözüm için gösterdirüşmeler yaptı. SPD lideri HansJochen Vo ği çabalan destekliyonız" ifadesi kullanıldı. gel'le uzun bir görüşme yaptığını anlatan İnöBildirgenin sonucunda Çin'deki gelişmelerle nü. "Özellikle Willy Brandt ve Bettino Craxi ile konuşmalanm yararlı oldu. İtalyan Sosya ilgili olarak ise şu satırlar yer aldı: "SE, Çin'de özgürlük ve demokrasi isteyen list Partisi'ni eylül ayında yapılacak TÜSES uluslararası iktisat kongresine çağırdım. Ka barışçı gösterilerin kanlı bir biçimde bastınlran,resmidavetimizi aldıktan sonra verecek masım şiddetle kınar. Çin yönetiminin öğrenlerini söylediler" dedi. Belçika Sosyalist Par cilere karşı >ahşice davranıslan Çin toplumuntisi'nden Guy Spitaels ile Danimarka Sosyal da giderek daha büyük bir açıklık sağlanmaDemokrat Partisi lideri Svend Auken'in ken sı yolunda atılmış olan adımlar ışığında dadisi ile yaptığı ikili görüşmeler sırasında Turk ha da Irajik bir nitelik kazanmaktadır. Düniye'deki cumhurbaşkanı seçimleri ile ilgili kay ya topluluğu, Çin makamlarının bu tutumugılannı dile getirdiğini ve "Bu seçim ciddi bir nun mahkum edilmesinde ve Çin halkının debunalım doğurur mu" diye sorduğunu anla mokratik taleplerinin tanınmasını, oldürme ve tan İnönü, "Ben de kendilerine böyle bir bu misillemelerin durdurulmasını sağlamak için nalımın söz konusu olamayacağını ifade et birleşmelidir." tim. 'Peki, Özal kendisini seçtirmek isterse ne SE sonuç bildirgesinde "yeni bir tarihsel döolacak' diye sordular. 'Yerel seçimin sonucu nemin başladığı" vurgulanarak 200. yıldönüna göre böyle bir şey yapmaması gerekir' mıı kutlanan Fransız Devrimi'nin "özgürlük, dedim" diye konuştu. cşitlik ve kardeşlik" ilkeleriyle yuzyıl önce kuErdal İnönü, İran Kürdistan Demokratik rulan 11. Enternasyonal'in "özgürlük, sosyal Partisi lideri Dr. Abdurrahman Kasımlı ile de adalet ve dayanışma" ilkelerinin bugünün SE kısa bir ikili görüşme yaptı. Dr. Kasımlı, SHP hareketine esin kaynağı olmayı sürdürdüğü beliderine. "Kürt sorununun çözümü için önü lirtildi. VEFAT Elin Union A.G. ve J.M. Voith Avusturya rırmaJarı Türkiye mümessili bulunan şirketimizin kurucusu, hissedan ve uzun seneler idarecisi olarak beraber çalıştığımız YAŞAM SEVGİSİ İLE DOLU İYİ İNSAN VEFAT Merhum Abdülfettah GÜRAN ve merhum Rabia GÜRAN'ın kızı, mçrhum Faik CELASUN'un eşi, Emel Zeybeker, Erdoğan CELASUN ve Jale MtMAROĞLU'nun anneleri Reha Zeybeken, Selma Celasun ve Güner Mimaroğlu'nun, Kayınvalidesi, Ayşen ve Murat Celasun'un babaanneleri Neslihan Mimaroğlu'nun anneannesi 13 Haziran 1989 salı günü hayata veda etıiği oğrenümiştir. 24 Haziran 1989 cumartesi günü saat 08.00'de Krypta Der Pfarrkirche Perchtoldsdorf, Viyana'da ayini ruhani icra edileceklir. Allah'tan rahmet, kederli ailesine ve sevenlerine başsağlığı dileriz. ELMAK ELEKTRİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. YÖNETİM KURLLU VE ÇAUŞA.NLAR1 EGON GLASER FEHIME CELASUN vefat etmiştir. Cenazesi 23 Haziran Cuma gunu (bugün) Suadiye camiinden oğle namazını müteakip kaldırılacaktır. AİLESİ