Katalog

16 HAZİRAN 1989 HABERLER CUMHURİYET/13 YETİŞKİN ERKEK ÎŞÇİ (GÜNDE 3500 KALORİ) Griatürii Ekmek Et (EBKkıyma) Yumurta Ücret... Maaş... Gelir Dağılımı. (Baştarafı 1. Sayfada) Yüzde 100'e vuracak bir enflasyondan ülkemizi Tanrı korusun! Ama ne yazik ki, Özal hükümetinin ekonomide çizdiği görüntü, böylesine olasıhkları da akla getiriyor. Çengelini zihinlerden hiç eksik etmeyen soru ise şu: İşçinin, memurun, emeklinin, dulun, dar ve sabit geiiriinin durumu ne oluyor? Geçim derdinin günlük cenderesinden bir türlü kurtulamayanlar ne yapacak? Enflasyon ve hayat pahalıhğının kıskacında bunalmaya devam mı edecekler? Gelir dağılımında durumlannı birazcık düzeltebilecek adımlar ne zaman atılacak? Bugünlerde memur maaşları gündemde. Yeni katsayı ve yakacak yardımının hangi düzeyde belirleneceğine ilişkin tahminler sürüyor. Memur maaşlannın 198488 arasında gerçek anlamda yüzde 2040 oranında aşındığı hesaplanıyor. Enflasyon karşısında uğranan kayıpların giderilebilmesi için, memur maaşlanna ikinci yarı yılda en az yüzde 53'le yüzde 110 arasında zam yapılması gereğine işaret ediliyor. Oysa hükümet çevrelerinden gelen haberler şimdilik pek olumlu deBir başka konu da, asgari ücretle ilgili. Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun önümüzdeki günlerdetoplanması bekleniyor. Bugüne kadar ülkemizde belirlenmiş olan asgari ücretler bir türlü "sefalet ücreti" düzeyini aşabilmiş değildir. Acaba bu kez ne olacak? İnsan gibi geçinebilmeyi şu ya da bu ölçüde yakalayacak bir düzey bu defa tutturulabilir mi? Geçim sıkıntısının pençesinde kıvranan insanlarımızın sorunlarını bir an önce hafifletebilmeliyiz. Türkiye'yi, dünyadaki geliV dağılımı en adaletsiz ülkeler grubundan kurtarmalıyız. Degişik gelir grupları arasında uçurumların varlığını koruduğu bir ülkede hiçbir şey sağlıklı işlemez. Bir yanda gitgide yaygınlaşan geçim derdi ve yoksulluk, öte yanda jilet gibi ince bir kesimin varsıllığı, toplumları tiktak çalışan saatli bombaya dönüştürür. Son on yılın ekonomi politikalan, gelir dağılımını olağanüstü bozmuştur. Ücretle geçimini sağlayan toplum kesimlerinin gerçek gelirleri bilinçli bir biçimde aşındınlmıştır. Eğitime, sağlığa, sosyal güvenliğe ayrılan paylar azaltılmıştır. Bu ekonomik model, Başbakan Özal'ın yıllar oncesine giden tercihidir. Acaba ne zaman ücretiyle, maaşıyla geçinenler bu ülkede biraz olsun rahat edebileceklerdir? Ne zaman? Memur endise etmesîn ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Başbakan Tbrgut Özal, memurlara yapılacak zam oranını açıklamadı, ancak enflasyon karşısındaki "memurun kaybının karşılanacağınr belirterek " Hatta üzerine zam verecegtt" dedi. Özal, asgari ücretin vergiden muaf tutulmayacağmı söyledi. özal, Cumhurbaşkanı Kenan Evren, ile haftalık olağan görüşmesinden sonra düzenlediği basın toplantısmda, "Memurlara hangi oranda zam yapüacak?" sorusunu yanıtlamadı. Özal yalnızca, "Söyleyemem. İşcilerimiz memnun oldu. Memurlarımızı da biitçe imkânlan içinde memnun edecegiz. Ekonominin dengesini bozmadan, iyi bir şey verebileceğimizi söyleyebiliriz. Memurumuz endişc etmesin. Gözbebeğimiz gibi bakanz onlara" demekle yetindi. Özal, memurlara zam yapılırken, işçiler için uygulanan fonnülün uygulanıp uygulanmayacağına ilişkin soruyu ise "Arada fark var. Memurlara ber allı ayda bir zam yapıhr. lşçilere 1988'de ilk 6 ay yüzde 17, diger altı ay için yüzde 17 olmak iizere toplam yüzde 34 veriMi. Halbuki memurlara 1988'de yüzde 58 civannda zam yaptık. Uyunıda problemler oluyor. Biraz da gurültu oradan koptu. Yani ücretler geride kaldı. Aradaki farkı kapatacagız. Aynı formül caridir" diye yanıtladı. özal, "Biz nasıl işçinin kaybını karşıladık, memurun da kaybını karşılavacağız. Hatta üzerinde vereceğiz"dedi. Bir soru üzerine asgari ücretten verginin kaldınlmayacağını belirten Özal, şunlan söyledi:"Vergi kalkmaz, bu o kadar kolay değil. Zaten vergi iadesi var. Vergi iadesi vtrirken asgari ücreti nasıl vergiden muaf tutanz? Ondan sonra vergi iadesi ne olacak? Özal, zamların sürüp sürmeyeceğine ilişkin soruyu ise yanıüamadı. TRT Genel Müdürlüğü'ne kimin atanacağının henüz belli olmadığını kaydeden Özal, atamarun önümüzdeki hafta vapüabileceğini sdyledi. 'ZAL (C) 500 187 Haftada 3 adet BirİM flyatı IKI./TL) 300 (350 Gr.) 5500 100(tane) 1600 4000 3900 3000 5700 1100 Talan 428.5 1028.5 m» 43 320 184 78 60 57 Sut Beyaz peynir Zeytinyağı Margarin Tereyağı Şeker Sebze Patates, patlıcan, biber, domates, kabak, soğan, fasulye, salatalık ortalaması HKfVC Kiraz, efik, şekerpare, şeftali, elma, karpuz ortalaması UnbaMlyat Kurufasulye, yeşilkırmızı mercimek, nohut, makama, pirinç. bulgur ortalaması 200 46 20 20 10 72 79.20 400 912.5 365 133 1028 136.72 P Bunun gibi, kamu kesimi işçiterinde ek zam beklentisi var. 1988 yılının ilk aylarında yapılmış olan toplusözleşmeler enflasyonun çok altında kaldığı için, kaybı giderecek ek zammın bir an önce verilmesini Türkİş haklı olarak talep ediyor. 47 1428 67 2846.92 3623.35 6470.27 194.108 Günluk besin içi tutan: (%44) Günlük oesin dışı tutarı: (%56) Günluk toplam tutar Aylık toplam tutar 400 bin memura bir üst derece ^ 1. Sayfada) kanı Ekrem Pakdemirli, yasadan bu durumda olan 400 bin memur ve emeklinin yararlandığını belirterek yasanm bütçeye yılda 200 milyar lira ek yük getirdiğini söyledi. Komisyonda ANAP'lılar tarafından verilen bir önergenin kabulüyle Silahlı Kuvvetler mensuplarına da derece yükselmesi olanağı sağlandı. Buna göre 1979 yılındaki derece yükselmesinden yararlanamayan memurlann dereceleri öğrenim durumlarına bakılmaksızın ve kadro şartı aranmaksızın bir üst derecenin aynı kademesine getirilecek. Bu durumdakilerin alt derecede bulundukları kademede geçen süre üst derecedeki kademede geçmiş sayılacak. özel kanun hükümleri gereği sözleşmeli olarak çalıştırılan ve Emekli Sandığı'na bağlı olanJar da derece yükselmesinden yararlanacaklar. Derece yükselmesi, emekli aylığı alan aynı durumdakilere de uygulaaacak. Yasa Resmi Gazete'de yayımlandığı tarilıi izleyen ilk aybaşından geçerli olacak. Komisyondaki görüşmeler sırasında ANAP, SHP ve DYP grubuna mensup mılletvekıllerinin hepsinin destek verdiği yasa önerisi. oybirliğiyle kabul edilirken, Maliye ve Gümrük Bakanı Pakdemirli, yeni bir personel rejimi üzerinde çalıştıklarını da açıkladı. Bu konudaki çalışma grubunun genişletildiğini bildiren Pakdemirli, yasanın kısa sürede çıkamayacağım kaydetü ve personel kanununda 1965 yılından bu yana 59 kez değişiklik yapıldığım da bildirdi. Memur ve emeklilerin maaşlarında 1983 yılı sonundan bu yana Hangi maaş ne kadar aşındı? ortalaı 1983 1988 Artış (yizde) Maaşlar198481 daklreel •rtalama aşınma enflas (yüzde) Çeleakli proteste Oz Gıdalş Sendikası'nabağlı yaklaşık bin işçi dün saat 1600da işveren sendikasının Galatasaray'daki merkezine giderek üzerinde, "Ek zam istiyoruz Gıda işverenlerı Sendikası m protesto ediyoruz" yazısı bulunan çelengi 4. kattaki sendîkanın kapısına koydular. İşçiler daha sonra sıraya gırerek ek zam isteklerini belirtir dilekçelerıni işveren sendikası yetkılılerıne verdiler (Fotoğraf: Yavuz S i k ) YETİŞKİN KADEN İŞÇİ (GUNDE 2300 KALORİ). Gıdahlri Ekmek Sut Şeker Beyaz peynir Yumurta Margarin Tereyağ 1/1 2/1 3/1 4/1 5/1 6/1 7/1 8/1 9/1 41 606 317 33.292.5 138.727.5 606 39 128.653.5 332 29.780.6 606 37 26.907.3 120.413.0 348 606 35 24.673.2 114003.0 362 606 32 108.538.5 377 22.757.0 606 391 30 21.160.6 103.961.5 606 404 19.883.2 100.268.5 29 606 27 18.925.8 415 97.522.0 427 606 25 94.685.0 17.968 24 606 17.327.5 92.945.3 436 10/1 91.112.5 606 23 446 11/1 16.691 606 22 16.371.7 451 90.197.0 12/1 606 21 16.052.4 89.281.0 456 13/1 606 20 15.333.2 88.365.5 462 14/1 606 20 467 87.450.0 15/1 15.414.0 (1988 yılı maaşlan iki devre halinde yapılan artış dikkate alınarak ortaiama arbş oranlanna göre hesaplanmışör. Ek gösterge, yan ödeme ve aile yardımlan yukanda belirtilen ücreOenn içinde yer almamaktadır.) bilmesi için memur maaşının en az yüzde 110 oranında arttırılrnası gerekiyor. En fazla memurun bulunduğu 7. derecede ise 5 yıllık enflasyon aşınması yüzde 29 düzeyinde oldu. Bu yılın ilk yansında yapılan katsayı, yakacak yardımı ve gösterge artışlan ile bu kaybın bir bölümü karşılandı. Ancak, bu yıl da enflasyon oranının yüzde 65 düzeyinde olacağı varsayıldığında aradaki farkm kapatılabilmesi için ikinci yanyıl zammının yüzde 70 düzeyinde olması gerekecek. Hükümetin eğiliminin ise katsayının 180 civannda, yakacak yardımının da 150160 bin lira düzeyinde tutulması yönünde oldu|u belirtiliyor. Bu durumda memurlann enfîasyon kaybı giderilemeyecek. GtaHk niktar (Gr.) 400 250 30 30 Haftada 2 adet «•./nı 300 (350 Gr.) 1600 * 1100 4000 100 (tane) 3000 Btai flyatı Tatan m» 343 400 33 120 3 bin deri işçisi ile bin gıda işçisi eylemyaptı 28.5 4 bin işçiden protesto iki saat işyerlerinin başında beklediler. Önümüzdeki göriişınelerden sonnç alamazsak, protesto Istanbul'da yaklaşık 3 bin deri eylemleri çeşitli biçimlerde işçisi ile bin dolayında gıda işçisi sürecek" diye konuştu. dün ayrı ayrı yaptıklan eylemlerle işverenlerini protesto ettiler. Hakİş'e bağlı öz Gıdalş SenDeritş Sendikası ile Deri Işveren dikası'na üye yaklaşık bin isçi dün leri Sendikası arasında Kazlıçeş topluca Gıda Sanayii lşverenleri me ve Kâğıthane'de kurulu 76 iş Sendikası'na giderek, ek zam isyeri için sürdürülen toplusözleş teklerine yanıt veıilmemesini prome görüşmelerindeki uyuşmazlık testo ettiler. Dün saat 16.00'da işüzerine grev kararı alınmasının veren sendikasının bulunduğu ardmdan işçiler dün iki saat geç Galatasaray'daki işhanı önünde işbaşı yaptılar. DeriIş Sendikası toplanan işçiler üzerinde "Ek zam Genel Örgütlenme Sekreteri Meh istiyoruz. Gıda lşverenleri Sendimet Kılıçaslan işyerlerinin Tuzla' 'kası'nı protesto ediyoruz" yazısı ya taşınmasının yol açacağı so bulunan çelengi, işveren sendikası runlann giderilmesi konusu baş yetkililerinin ıürazlanna karşın, 4. ta olmak üzere, birçok idari mad kattaki sendikanın kapısı önüne dede ve parasal maddelerde anlaş bıraktılar. Işçiler, daha sonra sıma sağlanamadığım bildirdi. Kı raya girerek, ek zam istediklerini lıçaslan toplusözleşme kapsamın belirten dilekçelerini işveren sendaki işyerleri için grev kararı ala dikası yetkililerine verdiler. îşçirak geçen pazartesi günü işyerle lerin eylem sırasında polis yoğun rine astıklarını hatırlattı. önü güvenlik önlemleri aldı. Öz Gıdamüzdeki pazartesi günü işveren tş Marmara Bölge Başkanı Halil lerle yeniden bir araya gelecekle Akçay, aralarında Ulker'in fabrini belirten Kılıçaslan, "Üyeleri rikaları ile Turyağ'ın bulunduğu miz huzursuz. Bu sabab (dün) 18 işyerinde çalışan 2 bin 500 işçi işbaşı yapıktan sonra çalışmayıp için Gıda tşverenleri Sendikası ile YAVUZ ŞİMŞEK imzalamtş oldukları toplusözlesmenin yüzde 50 oranındaki ikinci yıl zammının da yürürlüğe girdiğini, ancak yüksek enflasyon yüzünden yetersiz kaldığını savunarak "tki ay önce yazüı ve sözlü olarak işveren sendikası yöneücilerine ek zam istedig>mizi ilettik. Bu konuyu göriişmek istediğimizi bildirdik. Ancak yanıt alamadık. Bunun üzerine üyelerimiz işyerlerinde çeşitli protesto eylemleri başlattılar. Ülker'de oturma eylemi yapıldı. 2 bin 500 üyemiz bir gün belden yukansı çıplak çalıştı. Kep giymeme eylemi gerçekleştirildi. Bir hafta önce de topluca sakal bırakma eylemine başladık. Ek zam istegimize olumlu cevap verilene kadar protesto eylenlerimiz sürecek" dedi. Gıda tşverenleri Sendikası Genel Sekreteri Sema Serçe ise işçilerin eylemini "yasa dışı" olarak nitelendirerek "Yürürlükle bulunan bir toplusözleşme varken ek zam konusunda talepte bulunulmasını doğru bulmuyorum. Bu konuda belirleyici kararı yönetim kurulu üyelerimiz verecek" diye konuştu. Et KurubaklagM Kurufasulye, yeşkkırmızı mercimek ortalaması Tahıl Pirinç. bulgur, makarna ortalaması Patates 30 10 80 5700 5500 90 57 440 30 40 40 1600 1233 48 49.32 600 24 Srtze oluşan kayıpları. gidermeye 200 katsayının da yeterli olrnayacağı ortaya çıktı. Maaşlarda Özal hükümeti döneminde oluşan enflasyon kayıplarının giderilebilmesi için ikinci yarıyıl zammının en az yüzde 53110 oranlarında artması gerektiği saptandı. Yapılan hesaplamalara göre son yıllarda yakacak yardımlarında yapılan yüksek artışlarla alt derecelerdeki memurlann maaşlanndaki enflasyon aşınması üst derece memurlara göre daha az oldu. 198488 döneminde net maaşlardaki gerileme 1. derecede yüzde 41'i bulurken, bu oran 15. derecede yüzde 20 düzeyinde gerçekleşti. Bu durumda birinci derecenin kaybının giderilebilmesi ve bu yıl gerçekleşeceği tahmin edilen yüzde 65'lik enflasyondan da koruna Patlıcan. biber, domates, kabak, fasulye, soğan, salatalık ortalaması 200 967 191.4 Meyve Kiraz, erik, şekerpare, şeftali, elma. karpuz, portakal ortalaması 115 1028 118.22 1942.44 2472.19 4414.63 132.439 Sünlük besin k; i tutan: (%44) Günlük besin d şı tutan: (%56) Günlük toplam tutar Aylık toplam tutar 014 YA§ GRUBUNDA ÇOCUK (GUNDE 1600 KALORİ) fcdatürü Ekmek Ginlük miktar (Gr.) Mrbaflyatı (K*/Tl) 300 (350 Gr.) 1600 1100 8000 4000 100 (tane) Sut Şeker ILO'da 'kara liste lukta. (Baftarufı 1. Sayfada) karşılık yıllardır süren bir oyalama var. Yine de ILO'nun ber türlü iyi niyet ve olumlu çabaya şans tanıma egiliminde oldugu göz önünde bulundurulmalı.." şeklinde bir genel değerlendirme yapıyorlar. ILO'nun uzmanlık komitesi Aplikasyon'un işçi grubu yetkilileri ise daha açık, kesin ve olumsuz görüşlere sahipler. îngiliz delege Thomas'ın "Bence Türkiye'ye çok fazla şans Unıdık, artık özel paragrafa girmeli (kara listeye)" görüşünü paylasanlar çoğun 1 Bal Beyaz peynir Yumurta Tereyağ Margarin İZMlR'den HİKMET ÇETİNKAYA 150 400 50 20 20 Haftada 3 adet Trtan (U) 128.5 Bakan Çiçek Demiı^çelik grevipolîtika kokuyor ANKARA (Cumhuriyel Bürosu) Devlet Bakaru Cemil Çiçek, TBMM Genel Kurulu'nda demirçelik grevini değerlendirirken toplusözleşme görüşmelerinin politik bir zemine kaydırıldığını söyledi. Çiçek, "Politik zeminlerde sürdürülürse bu grev kıjamete kadar sürer, yoksa yanm saatte çözeriz" dedi. TBMM Genel Kurulu'nda gündemdışı söz alan Hatay Milletvekili Öner Miski, demirçelik işletmelerinde 40 gündür grev sürdüğünü belirterek demirçelik işçisinin bu greve zorla itildiğini söyledi. Miski, demirçelik grevinin nedeninin Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası olduğunu da belirterek, "Neden bu haklar demirçelik işçisine çok görülüyor" diye sordu. Devlet Bakanı Cemil Çiçek, Miski'nin bu konuşması üzerine söz alarak, soruna iyi niyetli yaklaştıklarını, ancak demirçelik toplusözleşme görüşmelerinin baştan beri politik bir zemine çekildiğini anlattı. Çiçek, ÇelikIş Sendikası'nın teklifine göre bir işçinin yıllık maliyetinin 26 milyon 65 lira olduğunu hatırlatarak, sendikanın önerdiği zam oranının yüzde 323 olduğunu kaydetti. Çiçek, şöyle konuştu: "Demirçelik grevi başlangıçtan bu yana politika kokuyor. Hükiimetimiz Tekel işçilerine, Demiryolu işçilerine, FTT işçilerine veriyor da neden demirçelik işçisi ne vermesin? Ancak sendikanın teklifi ile müessesenin bu yükün altından kalkması mümkün değildir. Politik amaçlarla grev devam ederse kıyamete kadar sürer. Yoksa biz bu sorunu yanm saatte çözeriz" İşçi grubunun başkanı, resmi yetkilisi Jeff Houthuys, Türk hükümetinin açıklamalarını dinlemeden Aplikasyon'da resmen ne isteyeceklerini açıklayamayacağını belirtikten sonra özetle şöyle konuşuyor: "Tiirk hükttmeü yıllardan beri bizi oyalıyor. Olumlu hiçbir gelişme yok. Daha fazla oyalanmak ve şans tanunak istemiyuruz. Tabto çok olumsuz. Bunu ortaya koyacagız. Herhalde Tiirk hükiimeti açısından olumlu bir tartışma olmayacak." Houthuys bu kez işveren grubundan istemlerine uymalannı isteyeceklerini vurguladı. İşveren grubu geçen yıl, yeni yasa değişikliklerinin ILO uzmanlık komitelerinde henüz incelenememiş olması gerekçesi ile işçi grubunun Türkiye'nin özel paragrafa (kara listeye) ahnması istemine karşı çıkmıştı. İşveren grubunun başkanı Wischersen, Türkiye konusunda grubunun henüz kesin görüşünü almadığını, ancak yine de bu yıl işçi grubundan gelecek isteme karşı çıkmama egiliminde olduklarını söyledi. Uzmanlar komitelerinin incelemlerinden geçen yasa değişikliklerinin olumsuz olduğu görüşünü ortaya koyduğunu doğrulayarak bu yılki Aplikasyon Komitesi'nden çıkabilecek sonuç için özetle şöyle dedi: "Genel tabloda elbette hiikiimetin söyleyecekleri ve işçi grubunun isteyecekleri önemli olacak. Şimdiden fazla bir şey söylenemez. Yine de tablo Türkiye için iyi değil. Bu önceden görülüyor." Bu arada işçi grubu Türkiye ile ilgili tabloda olumlu hiçbir gelişmeolmadığı saptamasımn ardından, Türklş'ten tartışmalara ha*« zırlık niteliğinde bilgilendirme istedi. İşçi grubu adına söz alacak delegeler için Türkİş'in Aplikasyon delegesi Önder Aker tarafıııdan hazırlanan 9 sayfalık raporda yasalar ve uygulamadaki ILO sözleşme ve ilkeleri ile ilgili aykırıhkların genel bir özeti var. Bilgilendirme raporunda özellikle grev hakkına ilişkin yasal kısıtlamalara ayrıntılı yer veriliyor. Greve ilişkin önemli yasaklamalar, sonuçları, ilgili yasa hükümlerinden alıntılar ve örneklerle anlatılıyor. Raporda kamu çalışanlarının örgütlenme, sendikalaşma hakları ile ilgili duruma aynca yer veriliyor. Kamu çalışanlannın sendikalaşma ve grev haklarının olmadığı, hatta çoğunluğu için demokratik örgütlenme hakkının dahi izne bağlı kılınd:ğı vurgulanıvor. Asgari Ucret İZMİR Bir asgari ücreti i işçi bir kilo et almak için ne kadar çalışır? 480 sayfa ve 28 bölümden oluşan Petrolİş Sendikası'nın 88 Yıllığı'nda konunun uzmanları, asgari ücretli işçinin ne kadar et alacağını şöyle açıklıyor: Bir asgari ücretli işçi 1 kilogram et için 25 gün çalışırken, ortaiama ücretli 1 gün 55 saat çalışmaktadır. Son zamlarla işçilerin toplusözleşmelerden aldığı zamlar uçup gitti. Şeker zammından sonra Tekel ve ardından et, margarin, ayçiçegi zammı. Bu arada izmir'de ESHGT suya yuzde 400 zam yaptı. Kapıkule zoraki göç nedeniyle Bulgaristan'dan gelen yurttaşlarımızla dolup taşarken Başbakan Özal, zamları birbiri arkasına sıralıyor. İşçinin, memurun eline geçen ücret ve maaşlar da bu arada eriy>p gidiyor. Petrolİş Sendikası'nın bu ilginç araştırmasının bir bölümüne bakıyoruz: "Kapsam dışı personel, sözleşmeli personel, geçici ve mevsimlik işçi, taşeron işçileri, özel güvenlik görevlilerinin yanı sıra kalite çemberleri' gibi yeni uygulamalar ile sendika üyeliği erozyona uğratılmaktadır. 1988 yılı için 52 bin 822 sendika üyesinin işten çıkarıldığın: derledik. İşten çıkarılma nedenleri arasında sendikalaşma ön plandadır." Gelelim ülkemizde asgarl ücret sorununa... Asgari ücretin, sosyal devlet ilkesini yansıtma özelliği ülkemizde giderek daha çok önem kazanmaktadır. Bu önem yalnızca SSK veya doğrudan etkilenmese de T.C. lusözleşme olmalı ki. tartışma götürmeyeEmekli Sandığı kapsamında çalışanları de cek bir biçimde zorunlu giderleri karşılamağil, diğer çalışanlar için de son derece ge ya yeten bir ücret düzeyi belirlenmelidir. Ançerlidir. Çünkü 19 milyon işgücü arzından cak diğer yandan ülkemizde çalışanların yalnızca 65 milyon kişi aktif SSK, Emekli yoksullaşmasının önüne geçilmesi, zorunlu Sandığı ve BağKur kapsamında kayıtlı ola giderleri karşılayacak düzeyde ücretin sağrak çalışmaktadır. Diğer bir kurumdan aylık lanabilmesi, sosyal devlet ilkesini savundualanlann sayısı ise, ki bunların büyük bölü ğunu söyleyen iktidarların sorumlulumu 19 milyon işgücü arzı dışında yer almak ğundadır. tadır, geriye kalan 10 milyondan fazla çalışAsgari ücret niçin geriye doğru sayıyor? ma durumunda olduğu kesin anlaşılıp kayıtAsgari ücretlinin satın alma gücü lara geçmeyen çalışanların yalnızca asgari 19631988 yılları dönemi açısındao hesapücrete dayanma dışında hiçbir ücret belirle landığında, gerçek asgari ücrete ilişkin düme mekanizmaları yoktur. Kaldı ki bu 10 mil şüş eğilimi daha çarpıcı ortaya çıkmaktadır. yondan fazia sayıda çalışma durumunda Başka deyişle asgari ücretlinin, düşmüş ololanlar, ev kadınları vb. dışında kaçak çalış duğu sefalet çizgisi daha net ortaya çıkmaktırılmakta olup bu çalışanlara asgari ücretin tadır. 1963'te 1 kg. et için 6.5 saat çalışan asdahi ne kadar uygulanabildiği şüphelidir. gari ücretli, 1988'de yaklaşık 2.5 gün çalışPetrolİş'in 88 Yıllığı'nda asgari ücretin be maktadır. Şehiriçi otobüs için 1963'te 5 dalirlenmesinin bir bakıma ulusal düzeyde bir kika çalışması gereken asgari ücretli 1988'de toplu iş sözleşmesi olduğu vurgulanıyor. Her 1 saat çalışmaktadır. Ev kirası ise kabullenne kadar siyasal iktidarın müdahaleciliği be mesi çok daha güç boyutta olup bir asgari lirleyici olsa da sendikaların üretimden ge ücretli 3.5 ay çalışırsa ancak 2 odalı. mutfak len güçleriyle daha etkin tavır koyabilecek ve banyosu olan bir evde, o da kenar semtleri gerçeği vurgulanıyor. lerde ev kiralayabilmektedir. Örneğin şöyle: Başbakan Özal, bu gerçeği göz ardı ediZaten ülkemizdeki 19 milyon çahşabilir nüfusun büyük bölümü sosyal güvenlik kap yor. İşçiler, memurlar ağır yaşam koşulları alsamında ve sendikalı olsaydı, sendikaların tında ufalanıp eriyor. Asgari ücrette"ki bu geriye gidiş, sendikabugünkü işleyişiyle değil, yapılacak toplu iş sozleşmeleriyle asgari ücret belırlemelen da ların önde gelen sorunu olup asgari ücret ha uygun olacaktı. Ancak içinde bulunulan düzeyini 25 kg et parçasından çıkarmak için bu durumda sendikalar için, asgari ücretin yoğun uğraş ödevdir. savunulması ve yeterli düzeyde belirlenmePetrolİş'in 88 Yıllığı çalışan kesimin gersi önde gelen bir zorunluluktur Öyle bir top çek görüntüsünü sergiliyor... Et (EBKkıyma) 10 15 40 5700 3000 5500 640 55 160 80 43 57 45 220 lümıbaklagH Kurufasulye, yeşilkırmızı mercimek ortalaması Tahıl Pirinç. bulgur, makama ortalaması Patates Sebzemeyve Patlıcan. biber, domates. kabak, fasulye, soğan, salatalık, kiraz, erik, şekerpare, şeftali, elma. karpu? ortalaması 25 40 40 1600 1233 40 49.32 600 24 250 992 248 1789.82 2277.95 4067.77 122 033 Günlük besin içi tutarı: (%44) Günlük besin d şı tutarı: (%56) Günlük toplam tutar Aylık toplam tutar Ücrette 'asgarTsınır (Boştonfı 1. Sayfada) niçi harcamalarına bağlı kalarak yüzde 56 oranında besindışı harcamalannı belirliyor. Bu durumda asgari ücretlinin, kira, yakacak, eğitim, kultür, giyecek gibi temel birtakım harcamalan somut olarak asgari ücretin belirlenmesinde göz önüne ahnmıyor ve besindışı harcamalar, tümüyle besiniçi harcama kalıplanndan hareketle soyut bir biçimde saptanmış oluyor. Yalnız yaşadığı farz edilen ve günde 3 bin 500 kalori alması gereken bir asgari Ücretlinin Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun hesap yöntemine göre ne kadar ücret alması gerektiği konusunda Cumhuriyet'in yaptığı bir araştırma şu sonuçları çıkardı: Asgari Ücret Tespit Komisyonui nun yöntemlerine göre, ayda en az net 194 bin 108 lira alması gerektiği saptanmış oldu. Asgari ücretli bir işçinin tek başına yaşamadığı bir gerçek olarak kabul edildiği takdirde, aile faktörü de dikkate alındığında asgari ücretin net 194 bin 108 liranın çok üstünde olması zorunluluğu gündeme geliyor. Ankara Hali'ndeki fiyatlar, günde 2 bin 300 kalori alması gereken yetişkin kaduıın besiniçi tüketim kalıplanna uygulandığında, yetişkin erkek işçinin eşi olan kadının günlük besiniçi tutannın 1942 lira 44 kuruş, günlük besindışı tutannın 2 bin 472 lira 19 kuruş olduğu belirlendi. Yetişkin kadının aylık harcamalannın toplam tutannın ise 132 bin 439 liraya çıktığı hesaplandı. Günde 1600 kalori alması gereken 014 yaş grubundaki bir çocuk için de aynı fiyatlarla ayda net 122 bin 33 lira harcanması gerektiği saptandı. Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yöntem ve ilkeleri ne göre üç kişilik bir asgari ücretli ailenin evirıe ayda toplam net 448 bin 580 lira girmesi gerekiyor. Bu rakamlardan gelir vergisi ve SSK primi kesilmemesi gerekiyor. Çünkü, besiniçi harcamalar belirlenirken, fiyatlar "ner* alındığından ve besiniçi tüketim kalıbı "en az" düzeyi gösterdiğinden, ortaya çıkan rakamların asgari ücretliye net olarak ödenmesi zorunlu hale geliyor. BAŞSAĞUĞI Firmamızm kurucusu HAMİT ALATLI'nın biricik oğlu • ÖMİGASYOM İthalat ve ihracatçılar... Ürünleriniz fümige edilir. Bakankkça yetkili olup gerokli sertjfika veriür. Sicil No: 198815 Kimya Mühendisi İBRAHİM COŞKUN OOmser TtCAHT İUÇUMA SOVİSİ METİN Doçent Dr. kaybetmenin derin acısı ve üzüntüsünü duyuyoruz. Kendisine Tanndan rahmet, ailesi ve tüm sevenlerine başsağhği dileriz. HAMİT ALATU ve ORTAKLARI ALİ R1ZA İLKIUÇMUSTAFA GEJNÇ • • • • • öümser KONYA LİSELİLER 100. Yıl Törenlerine Çağrı Konya (Gazi) Lisesi'nin 100. kuruluş yıldönümü, 1617 Haziran 1989 günlerinde törenlerle kutlanıyor. Konya Lisesi'nde okuyan, okulumuzu bitiren tüm Konya Liâeliler Konya'da yapılacak törenlere çağrılıdır. 1617 Haziran 1989'da Konya'da okulumuzda buluşalım. Ver ayıiınak isteyenler 11 12 1712 46 49 no'da okul müdürlüğüne başvurabilirler. KONYA LİSELİLER Garantili ve insan \ ' V ^ ^ "Günde 3 bin 500 kalori almasağlığına zarar ^ ^ X ^ H sı gereken yetişkin erkek işçinin, vermeyen ılaçlama ^ P ^ S P besiniçi tüketim kalıpları, 13 Hayapıyoruz. ziran 1989 larihinde, Ankara HaTtUKT İUÇUIU SMVtSİ li'ndeki en ucuz fıyatlara uygulanTel: 520 55 76 572 09 02 dı. Buna göre, yetişkin erkek işçi/ r***?512 09 02 nin, yalnızca yeterli beslenebilmesi V Sidl TK. NO: 180823/128329 i için günde en az net 2 bin 846 lira 92 kuruş harcaması gerektiği belirlendi. Asgari Ücret Tespit KoKamil Koç Otobüsleri misyonu'nca, besiniçi harcarna tutarının, tüm harcamalar içinde KAŞİSTANBUL Seferleri yüzde 44 pay aldığı ilkesinden haMuntazaman de drrı etmektedir. reketle, yüzde 56'lık besindışı harca'ma olarak da günlük 3 bin 623 Celal Özen Kaş Tel: 1949 lira bulundu. Böylece, yetişkin erkek işçinin günlük toplam harcama lutannın 6 bin 470 lira 27 kuYatılı yardımcı bayan aranıyor. ruşa ulaştığı ortaya çıktı. Sonuç 179 54 07 olarak, bir yetişkin erkek işçinin. • Bahçehrde Apartmanlarda Otellerde Restaurantlarda Hastanelerde İş yerlerinde ğS^