Katalog

CUMHURİYET/10 HABERLERİN DEVAMI 16 HAZİRAN 1989 DÜNYA'DA BUGÜN • J Amstentam AmfTun Atina Baftdat Barolena Basel Belgrat Bertn Bom BfljfcseJ Budapeşte Cennre Crayır Odde Dutayı Fnmc<uri Gme Hdsinki Kaftre KopenMg KAki Leftoşa A 27° A 35° B 28° A 38° 8 25° A 26° A 22° B 23° A 27° A 26° A 23° A 26° 8 31° A 38° A 40° B 18° A 32° B 18° A 33° A 27° A 26° A 32° B 21° e 24° B 32° A 27° B 2T° Y 23° A 23° B 23° B 19° A 26° B 22° A 39° A 29° A 23° A 35° B 30° B 24° B 20° A 28° B 19° Vlöslıington B 18° Zürih A 23° Lenıngrad Lundra MadnO Mlano Montreal Moskova Mtah Hm York Oslo Paris Prag Riyad Roma Sofya Şam lelAm Tunus VSrşova Vfened* HAVA DURUMU Mefeoroffip Genel MMurluSü'nden abnan *?**°^~ ? ~~ bigiye göre: yudun kuzrydogu lesimleri parçafe buluDu. OrB ve Do(u Karadenz üe iç A » dohınun kuzeydo$usu ve Doftu Anadokı nun taueyi sagarak ve gö* gurultulü sajanak y> gışiı, dıger yerler az bulutlu ve apk geçacek. H M sıcaklıgınoa öneırriı E>r (tegı$ıWı* oüruyecak Riagk kuey ve bat yonlerden ratf, ara ara orta kuvvetie, yajış aian yenerde yajış amda kuvvett olarak esecek Oen^enmizle tfijgar Bab Karadene ve Oofcı AWene* gun batts ve lodoslan. dfier dcnelenınale yılto ve karayetten 35. yer yer 6 kuvvetnde. s a * 1041. y«r yer 27 deniz m* hob esecek. da Mumcılı. V»ı GöWBde haa: , .^.j^.^DerizmukaS yer yer kaba daigat <teak. Oal vebe*>4rt>rdenhaM.nsnortılııwvetteıecek.ettka()ikdalgaeol9ga yukseUgı 0 5 U yer yer 23 m. ddayn cak. Gttia uzaMtgı 10 km dolayında bukracak. TÜRKIYEDE BUGÜN 34° 19° Diyarbakır 30° 15° Edime 32° 17» Erancan 23° 16° Eramm 27" 13° Esto$«hir 28° 11° Gaaamep 27° 8°Giresun 31* 17° Gümuşhane Y 27° 9°Hakkâri B 32° 15° Ispam B 30» n ° isanbul B 3*= 18° Manisa 28° 14" K.Maras 27° 13» Mersın 24° 4°Mutla 28°11°Mu5 33° 17° Nıgde 27°17 <> 0n)u 27°13°Ree 29° 13° Samsun 27° 9°SSrt 26° 16° Sinop 3O°15°Snas 24° 7°%«ıdaS 26° 12° TraiHDn 29° 12° Imral 27°16°Uşak 2<°17">Vjn 27°11 c Y<ssal 32° 13° ZonguUak B 31° 16° B 31° 19° B 32° 20° B 30° 14° B 29°ie° B 28° 13° Y 24° 17° Y 27° 14° Y 24° 16° B 34° 19° 8 23° 16° Y 26° 12° ^ Madril B 28° 16° Y 27° 13° J*L#zbOı B 24° 11° B 27° 12° B 26° 9° B 28° 10° Cezayır. B 23° 15° ( , f\ Helsinki ANKARA>..ANKA MUŞERREF HEKİMOĞLU Geçen sabah ressam Veysel Günay ile Karadeniz kıyılarına uzandık söyleşilerle. Beşik Dağı'nın eteğinde bir köytlen Paris'e, Ankara'ya geldik. Köyden dünyaya açılan bir çocuğun öyküsü bu. Konuşurken belleğim dalgalanıyor. Beşik Dağı'nın eteğinde kurulan bir köy enstitüsünü anımsıyorum. Beşikdüzü'nde yaşanan olayları. Hürrem Arman'dan dinlediklerimi. Karadeniz'in dalgalannda balık tutan köy çocukiannı. Kimi denizi ilk kez göruyor, kimi balığın tadını bilemiyor, ama kısa sürede denize bulanıyor, hamsi bayramı kutluyorlar. Hamsinin gizini baştan sona çözüyorlar. Trabzon'dan bir haber; hamsilerin yola çıktığını bildiriyor, çocırklar ağlara sarılıyor, tekneler dolusu hamsi tutuyorlar. Beşik Dağı'nın eteklerindeki tüm koyler balık yemeye başlıyor artık. Hürrem Arman, Ankara'ya Tonguç Baba'ya her gün rapor veriyor. Kaç ağ, kaç kilo balık tutuluyor, balıklar nerelere ulaşıyor? Ulaşmadığı yer kalmıyor giderek. Tonguç Baba yetinmiyor, Hürrem Arman'dan daha çok balık tutulmasını ıstiyor istediği oluyor. Beşikdüzü bir balıkçılık enstitüsüne dönüşüyor nerdeyse. Deniz ürünleri çoğalıyor. Ağlar dolusu hamsiyi degertendırrnek için öğrencileriyle birlikte yontemler araştırıyor Hürrem Arman. O zaman buzdolapları, soğukhava depoları yok. Hamsinin dilini de yaşayarak, deneylerle öğreniyor Beşikdüzü'ndekiler. Nasıl tuzlanır, nasıl saklanır, konservesi nasıl yapılır, el yordamıyla, deneylerle öğreniyorlar. Sonunda yabancı bir balıkçılık fırması Beşikdüzü Köy Enstitüsü'ne ortaklık öneriyor, ama o dönem yabancı ortaklığına yüz vermiyor Ankara'dakiler... Beşikdüzü Köy Enstitüsü'nde, kız ve erkek öğrenciler birlikte okuyor. Hamsi ağlarını birlikte çekiyorlar, sıcak günlerde Karadeniz'in dalgalannda serinliyor birlikte şarkılar söylüyorlar. Veysel Günay, sonraki kuşaklardan. O Beşikdüzü'nde okurken enstitü kapanmış, liseyi Trabzon'da okuyor, resme yeteneği ile göze çarpıyor, Beşik Dağı'ndan Paris'e uzantyor yolu, şimdi de Hacettepe Güzel Sanatlar Fakültesi'nde öğretim üyesi. Kimi tablolarında Karadeniz kıyılarından görüntüler var, güzel Tirebolu evlerı, denizin aydınlık bir mavisi var, Karadeniz adını yalanlar gibi. Bir de bugünkü Karadeniz var değil mi? Sorunları daiga dalga vuruyor kıyılarına. Ağlarda gürnüş gümüş balıklar parlamıyor artık. Ya bahçelerde? Deniz de kara da sorun üretiyor giderek. Kıyılar, limanlar arasında da sert rüzgârlar esiyor. Özellikle Sayın Ozal'ı dinlerken. insan kulaklarına inanamıyor. Kimi zaman hayli duygusal ve de öfkeli konuşuyor. Duygusallığın da öfkenin de sınırı yok. Bir devlet adamının konuşma biçimi, sözlüğündeki deyimler de çok önemli doğrusu. Daha da onemlisi bir dış politika sorununu iç politikaya araç etmemek galiba. Biraz da tehlikeli bir araç bu. Çok haklı bir davada açık vermek, duygusal konuşmalarla ters bir birikime yol açmak olasılığı da var. Dış politika sorunlarını guncel çözümlerle aşmak olasılığı yok hiçbir zaman. Böyle çözümlerin faturası hayli acı ödeniyor. TürkYunan ilişkilerinde yaşadık ve yaşıyoruz bu gerçeği. Yanlış hesaplar bir yerden dönüyor. Kalıcı barış için köklü çözürnler gerekiyor. Bulgaristan da yanlış politikasının faturasını ödeyecek kuşkusuz. Radyoda ya da TV'de "zorunlu göç" haberleriyle Gorbaçov1 un Federal Almanya yolculuğunu bir arada izlemek insanı ayrıca üzuyor doğrusu. Bir yandan yumuşama politikasıyla açılan ufuklar, bir yanda insan haklarını çiğneyerek kapanan ufuklar. Daha neler yaşayacağız, bu karanlığı aşmak için nasıl direneceğiz kimbilir! Veysel Günay'ın köyünden nerelere geldik bakın. Çağnşımlar önlenemiyor. Oysa Beşikdüzü'nden başka bir yere varmak istiyordum ben. O enstitüler kapanmasaydı, demokrasinin altyapısı çok güzel oluşabilirdi. O enstitülerden yazarlar, çizerler, düşünürler yetiştiği gibi yerel yöneticiler, yerel liderler de yetişebilirdi Belki de yetişmemesi için kapandı o eğitim kuruluşları. Ağalık düzenine ters düştüğü için. Demokratik yaşamda sağlıklı bir gelişme yerine, saglıksız olaylar, sancılar yaşıyoruz yıllardır. O sancıları aşmanın yolu da yöntemi de belli, ama biz havanda su dövüyoruz. • • • Küçük sevinçlerimiz, mutluluklarımız olmasa nasıl yaşanz acaba? Karanlıkta bir ışık, çirkin olaylar, sert rüzgârlarla umutsuzluğa gömülürken, güzei bir olay insanı diriltiveriyor. Belki de ben böyle yaşıyorum. Bir süre önce New York'a giden bir öğretim üyesi, Sovyetolog Prof. Duygu Sezer, güzel bir kart yolladı bana. Çarnegte Hall'de dinlediği bir Mozart konserinde beni anımsadığını yazıyor. Geçen akşam buluştuk, o konser gecesinden bir de armağanı var bana. Bir kurşunkalem, ucunda da Mozart'ın başı. Yazılarımı o kalemle yazacağım artık. Benim için çok değerli bir armağan. Çünkü bir okurumdaki çağrışımı simgeliyor, bir duyarlığı. Bir yazar için daha güzel bir olay düşünemiyorum. Elbet tersi de var, yıllarca yazılanlar ve çizilenlerle hiç etkilenmeyen kişiler, kuruluşlar da var. Aslında o sağırlığı aşmak gerekiyor. Moskova Çağnşımlar BaHcsr Bıleak Bîngö Batts Boiu Bursa Çanakkale Connn DencS * 2n6°tonr B 29°10°K»s Y 28° 10° Kaslanonu B 26° 10° Kayseri B 29° 14° KırMaret B 26° 15° Konva B 2B° 13° Kütatıya B 30°»°MaMya B ~ iQ: •Belgrat " ^^N i: • B bu'uthı K ö'i S ssi > BULMACA SOLDAN SAĞA: 1/ Düğünün enesi günü. 2/ Hazır... Yağ çıkarılan bir cins fasulye. 3/ Bir kurulun ya da bir topluluğun en önemli üyelerinden her biri... Dilenci. 4/ Bir oyun ya da filmde dinlenme süresi... Bir peygamber. 5/ Türk müziğinin bileşik makamlanndan biri... Bağışlama. 6/ Bazı vakıf kurulujlarında yoksulların doyurulması için aynlan ödenek. 7/ Kuran ve hadislerle çözümlenemeyen hukuk sorunlannda bilginlerin görüş birliğinde olmaları... Atlas Okyanusu'nda Pörtekiz'e ait taJumada. 8/ Bir nota... Su... Hile. 9/ Nişastanın sindirilmesine yarayan ve tükürükte bulunan enzim. YLKARIDAN AŞAGIYA: 1/ Şizofreniye özgü bir tür kronik hezeyan biçimi. 2/ Tıp dilinde idrar salgısımn azalmasına verilen ad... Kalın kısa değnek. 3/ Doğm sayılan bir önermeden, belli birtakım kurallar aracılığıyla ikinci bir önenneye geçme işlemi. 4/ Motorlu taşıtların elektriğini sağlayan aygıt... Japonya'da bir kent. 5/ Çekişme, kavga... Bir zaman birimi. 6/ Bir görevin yürütülebilmesi için merkez olarak seçilen yer... Yüz. 7/ Üstü toprakla örtülü saman yığını... Ulaştırma. 8/ Aza... Dövülmüş sarmısak, yumurta sarısı ve zeytinyağından oluşan soğuk sos. 9/ Yeraltı suyunu taşıyan geçirimli katrnan. Kahire • Petrol Ofisi için yeni iddialar J . 113 milyonluk çeki karşılıksız çıkan şirkete mal verilmeye devam edildi ve örneğin 8.6.1989 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nde yayımlanan sorumluları hakkında dava açılmadı. Dönemin Istanbul Bölge Başmüdürü gereksiz bazyağı (bir çeşit madeBekir Kübar şu anda Genel Müdürlük Muhasebe Daire Başkanlığı'na getirildi. yağ) ithalatı olayına adı karıni 2. İstanbul Haramidere deposundan sahte fatura ile 81 milyon lira çeken 3 şan Avin Oil finnasına, Ofis'in îskenderun'daki bir deposu, açılan kişi hüküm giydi. Depo Müdürü Ali Ulvi Yorgana, önce görevden alındı ihalenin tüm koşullan yerine gedaha sonra Izmit Madeni Yağ ve Gres Tesisleri Başmüdürlüğü'ne atandı. tirilmeden kiralandı. 1985 yılında biten mukavelesine rağmen, ihale 3. Bayilerden rüşvet almak suçundan "memuriyetten men" cezası alan 3 ay sonuçlanmadığı için Avin Oil Trabzon satış organizatörü İsmet Özen, önce işten çıkarıldı, daha sonra işçi eski kirası olan, tonu 3 dolar üzestatüsü ile yeniden girdi. tşe girdikten sonra Trabzon Bölge Başmüdürlüğü'nerinden kira ödemeye devam etti. Üç aylık süre içinde Avin Oil buatanan Özen, 1986'da Samsun Başmüdürlüğü'ne, 1988'de de Mersin rada 400 bin ton mal depoladı. Üç Başmüdürlüğü'ne getirildi ve halen aynı görevde. ay sonunda ihale en yüksek fiyatı SEMRA SOMERSAN Tiirkiye'nin en büyük akaryakıt dağıtım şirketi ve bir kamu kuruluşu olan Petrol Ofisi'ndeki yolsuzluklarla ilgili yeni iddialar ortaya atıldı. 8.6.1989 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nde yer alan ve Ofısi milyarlarca lira zarar ettiren alımsatım işlemleri, yolsuzluğa adı karışan kişilerin usulsüz terfi olaylanna bu kez de karşılıksız çek, sahte fatura, usulsüz ihale, firma ve bayi kayırma olayları eklendi. Elimizdeki belgelere göre yeni yolsuzluk iddialan şunlar: • 113 milyon lirahk karşılıksız çek olayı: Ümraniye ve tzmit depolarından mal alan Payaş Pazarlama ve Yatınm A^.nin 3.6.1986 ile 12.6.1986 tarihlerinde Petrol Ofısi'nden aldığı malın karşılığı olarak Ofıs'e yazdıgı 113 milyon 775 bin TL tutarındaki 19 çek karşılıksız çıktı. Şu anda genel müdürlükte Muhasebe Daire Baskanı Bekir Kiibar'ın tstanbul Bölge Müdürü olduğu tarihlerde mevdana gelen bu olaya rağmen Payaş'a mal verilmeye devam edildiği, olayın sorumluları için tahkikat açılmadığı öne sürüldü. O dönemde istanbul Bölge Müdürü olan Kübar daha sonra Genel Müdürlükteki görevine atandı. Ofis'in Payaş'tan alacağı ancak iki yıl sonra tahsil edilebildi. • 81 milyon lirahk sahle fatura olayı: Askeri teslimat yaptıklarını söyleyerek Petrol Ofisi İstanbul Haramidere Deposu'ndan sahte fatura ile 81 milyon TL para alan Necip Avcı Keskinel, Kadir Avni Erdoğan ve Murat Öztabak isimli üç şahsa belgeleri eksik olduğu halde istedikleri miktarda çek verildiği iddia edildi. Bu sahıslar Bakırköy 1. Afır Ceza Mahkemesi'nde y'argılanarak hüküm giydiler. Bu sırada Haramidere Depo Müdürü olan Ali Ulvi Yorgancı'nın gerekli belgeleri olmadığı halde bu sahıslar adına yazılı çeki imzalamasına rağmen, önce görevden ahndığı, daha sonra Izmit Madeni Yağ ve Gres Tesisleri Başmüdür Yardımcıhğı'na tayin edildiği iddia edildi. • Usulsüz terfi olayı: Yolsuzluğa adı karışan personelin terfi ve tayini konusunda en çarpıcı olay bugün Mersin Bölge Başmüdüıü olan İsmet Özen'i ilgilendiriyor. 1985 yıhnda Trabzon Bölge Müdürlüğü'nde satış organizatörü iken "bayilerden rüşvet almak ve diğer suçlardan" Müşavir Başmüfettiş Nnri Seriik'ün yaptığı tahkikat neticesi '"memuriyetten men ile cezalandınlan" İsmet özen, önce işten çıkarıldı. Ancak daha sonra Ofıs'e "işçi" statüsü ile tekrar girdi. özen, Genel Müdürii Mehmet Gültekin tarafından önce Trabzon Bölge Başmüdürlüğü1 ne, 1986 yılında yine Başmüdürlük görevi ile Samsun'a atandı. 1988'de de Mersin'de Bölge Başmüdürlüğü'ne getirilen özen, bugün hâlâ aynı görevi sürdürüyor. Petrol Ofisi'ndeki bir başka yolsuzluk iddiası da bazı bayi ve firmalann kayınlması, bunlara özel indirimli fîyat, ihalesiz satış imkânlarının tanınması konularında yoğunlaşıyor. (tonuna 8.25 dolar) veren firma lehine sonuçlanmak yerine, daha düşük fiyatı veren (tonuna 6 dolar) Avin Oil lehine sonuçlandı. 25.12.86'da biten yeni mukavele sonrasında açılan ihale için ise bir hafta gibi kısa bir müddet tanındığından, yeni firmaların teklif vermesi önlendi. Sonuçta Avin Oil'in mukavelesi, eski kira ücreti olan tonu 6 dolar üzerinden yenilendi. 60 YIL ÖNCE CumhuriYet gideceiim, orada bilhassa 16 HAZİRAN 1929 • memleketin hariçî ticareti ve Devlet Bankası hakkında ziraî vaziyetini tetkik etmek tetkikatta bulunmak üzere isterim. Görüyoruz ki Ankaraya gitmiş olan tetkikatım daha noksandır. Almanya Recih Bank Izmirden sonra Almanyaya müdürlerinden M. Müller gideceğim ve ağlebi ihtimal evvelki gürt şehrimize raporumu, Dr. Şaht üe gelmiştir. M. Müller görüştükten sonra, Ankaradaki tetkikatım ikmal Almanyada yazacağım. ettiğinden bir hafta Mes'ele oldukça karışıktır ve şehrimizde kalarak kat'î bir hüküm v'erebilmek htanbulun iktisadi vaziyetini için bütün esasiarın bir araya tetkik edecektir. cem'i lâzımdır. M. Müller tetkikatı henüz Türkiyenin iktisadî hitam bulmadığmdan neticesi vaziyeti hakkında ne hakkında katT bir şey fıkirdesiniz? söyliyememektedir. Bununla Türkiye ziraî bir beraber dün kendisile memlekettir. Memleketi görüşen bir muharririmize şu iktisaden yükseltmek için beyanatta bulunmuştur. ziraatin inkisafmı temin ile Tetkikatım henüz beraber ziraî ve sinaî sahada bitmediğinden size netice istihsalatı tezyiz etmek hakkında bir şey lâzımdır. söyliyemem. Fakat elde ettiğim neüceye göre \KK\ Af.RII AKI İÇİN Türkiyede Devlet Bankası vazifesini görmek üzere bir "Merkezi tedavül Bankası,, teşkil etmek kabildir. Ankarada idarî, malî, iktisadî noktai nazardan tetkikatta bulundum, oradan Konyaya giderek sulama isterini tetkik ettim. Istanbulda da malî ve iktisadî bazı tetkikatta bulunduktan sonra Izmire Devlet Bankası tetkikatı AllcöckS Porous Plaster 30YILONCE Cumhuriyet Ekmek fiatları arttırüdı 16 HAZİRAN 1959 Ekmek fiatları tesbit olunmuş bulunmaktadır. Gerek evvelce tatbik edilen, gerek bugün yürürlüğe giren kararnameye göre, ekmek fiatları betediyeler tarafından tesbit olunmaktadır. Ancak, Istanbul, Ankara ve İzmir Belediyeleri ekmek fiatlarını ve gramajlarını eşit olarak tesbit etmişlerdir. Diğer belediyeler, bu konuda serbest bırakılmışlardır. Buna göre, halen yenmekte olan 8486 randımanlı ekmeğin ağırlığı 500 grama indirilmekte, fiatı da 35 kuruşa yükselmektedir. Francalanm ise halen 700 gram olan ağırlığı 60 gram indirilmekte, fiatı aynı bırakılmaktadır. Ekmek gramajı üç şehirde gerek halk tarafından, gerek gazetecıler tarafından 5HU gram olarak bilinmekte, zam hesaplan da bu fıat üzerinden yapılmakta idi. Ancak bugün öğrendiğimize göre, bundan bir ay kadar önce, ekmek ağırlığında farkedilmiyen bir değişiklik yapılmış ve Ankarada 580 gramdan 550 ve tstanbulda da 580 gramdan 570 grama indirilmiştir. İndirmeler pek fazla olmadığı ve ilan da edilmediği için bu ameliyeden kimsenin malumatı olmamıştır. Artıs yuzde 55.4 Şimdi, bir ay evvel 580 gram olan ekmeğin kilo fiatına göre, bugünkü artış yüzde 35.4'tür. Zira yarından itibaren tatbik edilecek fıatlara göre ekmeğin kilosu 70 kuruş olacaktır. Bir ay önceki fiatı 57.7 kuruştu. AET'na yönelik kısıtlamaya tabi tekstil kategorilerinde (1,2, 9, 20, 22a, 32, 56,65) 1989 yılına ait ikinci serbest kota dağıtımı için müracaatlar 16.6.1989 Cumagünü 09.0018.00 saatleri arasında kabul edilecektir. Serbest bölüme yalnızca imalatçı sanayici firmalar müracaat edebilecektir. Imalatçisanayici firmalardan müracaat edilen kategorilerdeki mal cinsine ilişkin kurulu kapasite raporu aranacaktır. Serbest bölümden imalatçısanayici firmalann bir veya birden fazla S.l.B. ile bir defada müracaatta bulunabilecekleri azami limitler ve asgari birim fiyatları aşağıda belirtilmiştir. KATEGORİ A.E.T. ASGARÎ FIYATLAR (FOBNETDM) AZAMİ LİMİT DE FR GB BL IT IE DK ES PT GR 1 Halen uygulanmakta olan baz fıyat skalası geçerlidir. 40 ton 2 7 7 6 8 7 9 6 8 8 8 80 ton 9 17 16 18 14 13 1 3 18 16 16 10 40 ton 12 12 20 12 12 9 10 9 9 9 9 20 ton 22a 6 5 limitsiz 32 1 8 limitsiz 56 10 10 limitsiz 65 40 ton 8 Talepler, yukarıda belirtilen tarihte Kapalı zarf içerisinde yalruzca tescil (iplik) veya S.l.B. ve müracaat formu ile yapdacak ve teminat mektupları rezervin çözümü aşamasında verilebilecektir. Değerlendirme, her kategori ve ülkede dağıtılacak serbest kota miktannın %50'si miktar bazında müracaat eden firmalara, yapılan müracaat sayısına göre değil firma sayısına göre eşit olarak, °7b5O'si ise FOB değer bazında ağırlıkh olarak dağıtılacaktır. Sadece kategori l'de değer bazı bölümünde halen uygulanmakta olan baz fıyat skalası, toleransları ile birlikte baz olarak alınacak ve buna göre ağırlıklı olarak dağıtılacaktır. Tescil ve S.l.B.'lerinde ek liste tanzim edilmeyecek, her fıyat için ayn tescil veya S.l.B. ve müracaat formu düzenlenecektir. Bilgisayar girişlerinin sağlıklı olması amacıyla birliklerden temin edilecek müracaat formlannın eksiksiz ve doğm olarak düzenlenmesi gerekmektedir. TEKSTIL VE HAMMADDELERİ İHRACATÇILARINA DUYURU Bayi kayırma olayında ise gazetemizde daha önce yayımlanan MEG (mono etilen glikol) yolsuzluğuna adı karışan Hüseyin Sosam'a ait SePetrol Koll. Şti."nin adı geçiyor. SePetrbl Koll. Şti'nin Petrol Ofisi'nden özel indirimle mal aldığı Hüseyin Susam için madeni yağda "tek şahsa mahsus özel fîyat uygulaması" yapıldığı öne sürüldü. 1988 yılında Rand Oil 68 isimli, hidrolik sistemlerde kullanılan bir yağ için, SePetrol'e uygulanan bu özel fiyat nedeniyle, diğer bayilerin çok büyük tüketimi olan bu pazarı ıtaybettikleri öne sürüldü. Petrol Ofisi bayilerini ilgilendiren bir başka yolsuzluk iddiası da bayilerden kantar parası olarak toplanan 300 küsur milyon liranın, Petrol Ofisi Spor Kulübü için harcanması. Eski Genel Müdür Ruhi Orbay döneminde, bayiler, kendilerine eksik mal verildiğinden şikâyet ederek, Ofis'e kantar alınmasını önerdiler. Bunun için bayilerden toplanan 310 milyon TL'nin Mehmet Gültekin genel müdürlüğe getirildikten sonra, 19841985 yılı içinde Petrol Ofisi Spor Kulübü ve Maİatya'da bir ilkokul yapımı için kullanıldığı iddia edildi. Ifabancı ürünler eskî fiyattan satılacak Haber Merkezi Tekel ürünlerine yapılan son zamlardan sonra başlayan tartışmalar ve tepkiler sürerken Tekel Genel Müdürlüğü gazetelere verdiği ilanlarda yerli ve yabancı tüm ürünlerin etiket fiyatı üzerinden satılması konusunda tüketicileri uyardı, ancak Tekel yetkilileri gelen şikâyetleıe verdikleri yanıtlarda ilanlardaki yanlışlıklara değinerek bunların değiştirileceğini büdirdiler. Tekel Genel Müdürlüğü dün bayilerini gazetelere verdiği ilanlarla uyararak Tekel ürünlerini üzerindeki fiyattan satılması gerektiğini hatırlattı ve bu konudaki şikâyetlerin kanuni takibata yol açacağını bildirdi.Tüketiciler ise Tekel ürünlerini etiket fiyatı üzerinden almalan konusunda uyarıldı, ancak gelen şikâyetlere dün yayımlanan ilanlarda yanlışhk olduğu, "Yabancı iiriinlerde etiketi üzerinden işlem yapılmasının yanlış olduğu, bunun önceki fiyattan deniîerek değiştirileceği" bildirildi. TEKEL ÇALIŞANLAREV SORULARI/SORU1NLARI YILMAZ ŞİPAL Emekli Kapıcı ve Kıdem Tazminaü Kapıcımız SSK'dan emekli oldu. Yeniden çalışürmayı diişünuyoruz. 1) Çalışmaya devam eden emekli kapıcının kıdem tazminatı ve ücreti, çalışacağı süre ve asgari ücret ayarlamalanndan etkilenir rni? 2) Bu durumdaki kapıcının ücreti vergiye girer mi? YANIT: Iş Yasasımn 5. maddesi uyarmca "Kaloriferli Konut Kapıcılan üe çalışmasını aynı işverene veya aynı konuta hasreden konut kapıcılan", yasa kapsamındadır. Hizmet akdi ile çalışan ve İş Yasası kapsamına giren konut kapıcılanna da, asgari ücretin uygulanması zorunludur. Kapıcının Sosyal Sigortalar sigortalısı ya da yaşlılık aylığı almakta oluşu bu durumu etkilemez. Gerek sigortalı olarak gerekse Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan yaşlılık alığı aimakta iken çalışan konut kapıcıları için İş Yasası yönünden bir ayncalık yoktur. Her iki konumda çalışan konut kapıcılanna, asgari ücretin uygulanması gerekir. Asgari ücretin yeniden saptanması sonucu artışlar, emekli aylığı alarak çalışanlara da yansıtılır. Kıdem tazminatı ödenebilmesi. İş Yasası'nın 14. maddesindeki koşullann oluşmasına bağlıdır. Yaşhlık aylığı alarak çalışan konut kapıcılarının, kıdem tazminatına hak kazanabilmeleri için iş akitlerini yasada öngörülen "muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyle" ya da "bağlı bulunduklan kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malüllük aylığı ve>a toptan ödeme almak amacıyla", bozmalan söz konusu olmadığına göre yasanın 16. maddesinde açıklanan "sağlık sebepleri" ile "Ahlak ve iyi niyet kuralarına uymayan haller ve benzerleri"nden ya da "zorlayıcı sebepler"e dayalı olarak bozmalarına bağlıdır. îşverenin, iş sözJeşmesini >asanın madde I7/ll'de açıkianan "sağlık sebepleri"ne dayanarak bozması da kıdem tazminatının ödenmesini gerektirir. 2) 193 sayıh Gelir Vergisi Yasası'nm Madde 23/6 ile "özel fertler tarafından evlerde, bahçelerde, apartmanlarda ve ticaret mahalli olmayan sair yerlerde orta hizmetçiliği, sütninelik, dadılık, bahçıvanlık, kapıcılık gibi özel hizmetlerde" çahşanlardan, Gelir Vergisi kesilmemesi öngörülmüştür. Emekli kapıcılann brüt ücretlerinden binde 4 oranında Damga Vergisi ile ytizde 6 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilir. Toplam yüzde 24 olarak saptanan sosyal güvenlik destek priminin yüzde 6'sını emekli sigortalı ve vüzde 18'ini emeklinin isvereni öder. Ayrılışının 9. yılında İş Bankalı dostların seni unutmadı. Şimdi bir orman gibi kardeşçesine birlikteyiz. İş Kaııkalı eıııekvi dustların adııııı Falıir Maoil. Hüseyin Dcınirkıraıı. Mııluırreııı koou. SORL: AKDENİZİSTANBUL TEKSTİL VE KONFEKSÎYONEGEANTALYAULUDAĞ İHRACATÇI BİRLtKLERİ GENEL SEKRETERLİKLERİ TEKSTİL VE KONFEKSİYON İHRACATÇILARINA DUYURU ABD'ye yönelik kısıtlamaya tabi katcgorilerde 19891990 dönemine ait birinci serbest kota dağıtımı için müracaatlar 16 HAZİRAN 1989 Cuma günü 09.0018.00 saatleri arasında kabul edilecektir. Serbest bölüme: yalnızca imalatçısanayici firmalar müracaat edebilecektir. İmalatçısanayici firtnalardan müracaaı edilen kategorilerdeki mal cinsi ve miktannın 4 katı kapasite raporu aranır. Serbest bölümden imalatçısanayici firmalann bir veya birden fazla serbest ihracat beyannamesi ile bir defada müracaatta bulunabilecekleri azami limitler ve asgari birim fiyatları aşağıda belirtilmiştir. A. KONFEKSİYON GRUBU KATEGORİ ASGARİ BİRİM FİYAT AZAMİ LİMİT 237 Dz 60 S /Dz 3.000 Dz 335 Dz 75 $ /Dz 1.000 Dz 336/636 Dz 40 $ /Dz 2.000 Dz 338/339 Dz 42 $ /Dz 3 000 Dz 340/640 Dz 45 $ /Dz 3 000 Dz 341 Dz 45 $ /Dz 2.000 Dz 342/642 Dz 60 S /Dz 3.000 Dz 347 Şrt. Dz 36 S /Dz ' 348 Pan. Dz 50 S /Dz 3 000 Dz 350 Dz 170 $ /Dz 1.600 Dz B. MENSUCAT VE İPLİK GRUBU KATEGORİ ASGARİ BİRİM FİYAT 200 3.00 $ /Kg 219 0.40 $ / m ' 300/301 2.20 $ /Kg 313 0.40 $ / m : 314 0.30 S /m' 315 0.30 $ / m ; 317/326 0.30 $ /m J 604 3.00 $ /Kg 617 0.30 S / m ! 0.30 $ / m ' 625 0.30 $ /m' 626 0.30 $ /m 1 627 0.30 $ / m ' 628 2.00 S /Kg 369S 2.50 $ /Ad 361 AZAMİ LİMİT 40.000 Kg 200.000 m1 50.000 Kg 200.000 m1 200.000 m 1 200.000 m 1 200.000 m : 40.000 Kg 200.000 m' 200.000 m ; 200.000 m' 200.000 nr 200.000 m1 40.000 Kg 20.000 Ad Sigaraya reklam yasağına tepkî Haber Merkezi Sigara tanıtım ve reklamlannın yasaklanması konusundaki yasa önerisinin TBMM Adalet Komisyonu'ndan geçmesinden sonra bu konudaki tartışmalara Best sigaraları bir açıklamayla katıldı. Yapılan yazılı açıklamada, "Bu yasa önerisinden en çok zarar görecek olanın Türkiye'de makul fb'atlarla Avrupa kalitesinde sigara çıkarmaya çalışan Tekel ve Best olacağı kesindir" denildi. Best Genel Müdür Yardımcısı Sacit Ertuğ yaptığı yazılı açıklamada şöyle dedi: "Bu konuda gözden karan bir husus, bugüne kadar yıllardır çeşitli yollarla Türkiye'de yaratılan pazarın ardından ithal sigara serbest bırakıldığında milyarlarca liralık reklam harvaması yapan bazı yabancı kuruluşlar zaten pazarda çok büyük pavlar kapmış bulunmakladır. Sigara reklamlannın durdurulması bu şirketlerin hiçbir masraf ^pmadan pazar paylannı korumalannı sağlayacaklır." GEÇEN YIL BUGUN Cumhuriyet Davosh devam "Ege hava sahası" ve "Atina FIR hattı"nı aimak istemesi, Atina'nın, "Kıbrts işgali"nden söz etmesi ortak bildiriyi tehlikeye atan konular oldu. Başbakan Özal, Atina'da düzenlediği basın toplantısında, "Yunanistan Başbakanı Papandreu ile başlattıkları sürecin, Papandreu'nun Türkiye'yi Atina zirvesinin son ziyareti sırasında daha da gününde, Türk Yunan pekiştirileceğini" söyledi. ortak bildihsinin yayımlanması tehlikeye girdi. Özal, Atina'dan ayrıldıktan Başbakan özal'm özel çabast sonra bir basın toplantısı Ege ve Kıbns gibi konulann düzenleyen Papandreu da Kıbns'tan asker çekilmesini yer almaması formülüyle, istedi. Papandreu, Ege ve bildirinin imzalanması Kıbrıs konulannın Atina gerçekleştirilebildi. görüşmelerinin temelini Ankara'nm iki ülke arasındaki sorunlar listesine oluşturduğunu açıkladı. 16 HAZİRAN 1988 Türkiye ve Yunanistan başbakanlan arasında son 4.5 ay içinde yapılan üçüncü zirve toplantısından da somut bir sonuç çıkmadı; ancak ipler koparılmadı ve taraflar Davos sürecinin devam etmesi konusunda görüş birliğine vardüar. Talepler yukarıda belinilen tarihle kapalı laıf icehsinde yalnızca bir nüsha S.I.B. ve bir müracaaı formu ile yapılacak ve teminat mektupları rezervin çözümü aşamasında verilecektir. Değerlendirme, her kaıegori ve ülkede dağıtılacak serbesı kota miktannın % 50"si miktar bazında müracaat eden firmalara, yapılan müracaat sayısına göre değil firma sayısına göre eşit olarak dağıtılacaktır. % 50si ise FOB değer bazında ağırlıklı olarak yapılacaktır. S.l.Bllerde ek liste tanzim edjlmeyecek, her fiyaı için ayn bir S.İ.B. ve müracaat formu düzenlenecektir. Bilgisayar girişlerinin \ağlıklı olması amacıyia birliklerden temin edilecek müracaaı lormlanmn eksiksiz ve doğru olarak düzenlenmesi gerekmekledir. NOT: Tekslil ve konfeksiyon müracamlorına aiı zarflarm ayn ayn verilrmsi ve zar/ın üzerine kaf adet S./.R ve müracaal Jormunun mevcuı oldufunun belirtilmesi gerekmekıedir. İSTANBUL TEKSTİI, VE KONIEKSİYOIN, K<;K, AKDKMZ, IJLL'DAG IHRA<:AT(,:I BİRLİKLKRİ CKNKI. SEKRKTERÜfiİ AHMET Nl'RCAÎN DOkSANBİR