Katalog

10 NİSAN 1989 EKONOMİ CUMHURİYET/J1 Hazine'nin uyarısı TÜRKÎYE'den Özelleştirme, birinci ve ikinci partinin iktidar gündeminde öncelikli MERStN (Cumhuriyet Güney tUeri Burosu) Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müstesarlığı, Yunanistanh kamyonculann grevi dolayısıyla Türk ihracatçı ve nakliyecileri TIR'lanm 15 nisandan itibaren Yunanistan 'a göndermemeleri için uyardı. Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan Akdeniz ihracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği'ne gönderilen yazıda "Yunanistan Kamyoncular Birliği üyelerinin 15 nisan tarihinden itibaren süresiz olarak greve çıkacaklan" bildirildi. Yazıda, Yunanistan'la bağlantı yapan ihracatçüarla Türk sürücüleri uyanlarak, "grev sırasında çeşitli güçlüklerle karşılaşmamanız için bu tarihten itibaren Yunanistan 'a girmeyin'' önerisinde buiunuldu. SHP, DYP hesap soracak Başkanvekili): tktidarımızda, satışı durdurulması gereken kuruluşlann satışını durduracağız. Geri alınması gerekenleri de satılan bedelle kamulaştıracağız. Teletaş'ın yabancı şirkeîe geçen hisselerini geri alacağız. ABDURRAHMAN YILDIRIM OSMAN ULAGAY EKONOMİ NOTLARI Onur Kumbaracıbaşı (SHP Grup Milletvekili): Bugünkü özelleştirme programı baştan yanlıştır. Programmı dahi yabancıya hazırlattılar. Yapılan özelleştirme değil, yabancılara satıştır. Strateji saptırmasıdır. Millet hesap sorulmasında kararlıdır. ması gerekenleri de satılan bedelle kamulaştıracağız. Kamulaştırmayı belediye bile yapıyor, başka ülkelerde de yapıyorlar. Bu saçmalıkları düzelteceğiz. Ama biz bağnaz da degiliz. Sosyal adalet ilkelerine uygun olarak devletin bazı alanlardan çekilmesine ve bu kuruluşlann halka satıimasına taraftarız. Bu anlayış içinde bazı uygulamaları sürdüreceğiz. Tevfık Ertnzün (DYP Zonguldak Milktvekili): Ancak toplumsal dengeler dikkate alınarak ve zamanlaması iyi yapılarak özelleştirmeye başlanmalıdır. Bir kere bugünkü özelleştirme programı baştan yanhştır. Programını dahi bir yabancıya hazırlattılar. Yapılan da özelleştirme değil, yabancılara satıştır. Strateji saptırmasıdır. Enflasyonun yüksek olduğu bir dönemde zaten özelleştirme yapılamaz. KtT çalışanlarına bedava versen bile, paraya ihtiyaçlan var, satacaklar ve hisseler de bazı ellerde toplanacak. Bu şartlarda özelleştirme iyi sonuç değil, ancak daha kötü sonuçlar yaratır. Biz enflasyonu makul düzeylere indirdikten, gelir dağılımını düzelttikten ve özel sektöriın de alıcı olabileceği şartlarda özelleştirmeyi gerçekleştireceğiz. özelleştirmeyi yeniden ele alacağız ve bugün yapılanlann da hesabını soracağız. özel çıkarlar sağlandığını belirlediğimizde bunun hesabını sormakta kararlıyız. USAŞ'ı 20 milyon dolar değer üzerinden sattılar. Yabancıların hazırladığı raporda bile şirketin değeri 40 milyon dolardır. BHT ise zaten özelleştirme değildir. Charter işletmeciliği yapmak isteyenlerin rakip fırmayı ortadan kaldırma olayıdır. Bir uyanıkbk örneğidir. Mal varlığını değil, BHT'nin ismini ve haklarını aldılar. Bu hakları BHT'ye, THY kendi prestijinden yararlanarak aldı. Yeni bir firma kursan değil 1.5 milyar, bunun iki katına bile kuramazsın. Onlar üstelik rakip fırmayı da ortadan kaldırmış oluyorlar. Btttün bu haksızlıklar düzeltilecektir. Millet hesap sorulmasında kararlıdır. Tevfik Ertüzttn (DYP Zonguldak Özal'ın Çıkmazında IMF ve Dünya Bankası'mn Rolü 1982 yılının nisan ayında düzenlenen 7. İktisatçılar Haftası, o dönemde ekonomiden sorumlu Devtet Bakanı olan Turgut Özal'ın ilginç bir konuşmasıyla açılmıştı. Bu toplantıya büyük önem verdiğini belirterek uzun bir konuşma yapan ve soruları da yanrtlayan Turgut Bey, o gün şöyle demişti: "Ekonomi bir bilim olduğu kadar bir sanattır da. Ekonomi politikası ise aynı zamanda kamu politikasıdır. Uygulanan potitikaları kitlelere benimsetmek, onlann desteğini sağlamak önemlidir. Bu nedenle işin psikolojik yanı ağır basar" Geçen hafta düzenlenen ve "Türkiye İçin Atternatifler" konusunu işleyen 14. İktisatçılar Haftası'nda ise ilgiyi ve alkışı SHP Genel Sekreterı Denız Baykal ile DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel topladı. ANAP temsilcileri ise ortada görünmemeyi yeğlediler Toplantıyı düzenleyenlerin ısraıiı çabalarına karşın, açış konuşmasını yapmak ve oturumlara katılmak üzere davet edilen ANAP kurmaylarından hiçbirini getirmek mümkün olmadı. Anlaşılan ANAP'lılar ya ne söyleyeceklerini kestiremediklerinden ya da alacaklan tepkiden çekinerek toplantıya katılmamayı yeğlemiş, bir anlamda "havlu atmış "lardı. Insan ister istemez nereden nereye diye düşünüyor. Sayın Özal'ın 1982'de değindiği noktalar unutulmasavdı, kitlelenn aleyhine sonuç veren politikalarda ısrar edilmeseydi, kitlelerin psikolojisi gözden kaçınlarak "Bizim yaptığımız doğrudur" havasına girilmeseydi, acaba bu noktalara gelinir miydi? Ekmek isteyen insanlara, "Köylere kadar telefon götürdük, uzun etmeyin" diyecek bir aymazlığın ve saygısızlığın ömekleri sergilenmeseydi bu hale düşülür müydü? Toplumdan kaçar hale gelinir miydi? Sayın Özal ve partisi neden bu hallere duştü? Sorumlulukta aslan payı tabii ki Sayın Özal'a ve ekibine ait. Varım yamalak ve yüzeysel bilgilerie her şeyi bildiğini sananların, kendisini dev aynasında görüp şişinenlerin kaçınılmaz sonu onları da yakaladı bir noktada. ikinci sırada, gerçekte ne olup bittiğine fazla bakmadan Sayın Özal'a alkış tutan, propaganda sağanağının rüzgârına kapılarak Özal ve ekibinin gerçekleri göremez hale gelmesine yardımcı olan dalkavuk takımı var. Üçüncü sırada ise Özal'a en büyük desteği sağlayan uluslararası kuruluşlar ve uluslararası bankalar yer alıyor. IMF ve Dünya Bankası, Türkiye'yi "ömek ülke" diye niteleyip, kendi bilinen kıstaslanna göre bile yoldan çıktığı daha 1986 yılında beJli olan Özal'a gerekli uyarıyı yapsalardı işler bu noktaya gelir miydi? Uluslararası bankalar ve diğer kredi odakları, IMF ve Dünya Bankası'ndan aldıkları olumlu sınyallere de bakarak Türkiye'nin gösterişli altyapı projelerini finanse etmeselerdi ekonomide dengeler böyle bozulur, enflasyon böylesine kontrol edilemez bir noktaya gelir miydi? Ve sonunda bu kuruluşlann gözdesi Turgut Özal, kendi halkından ağır bir sille yiyerek iktidardan uzaklaşma noktasına gelir miydi? Bana öyle geliyor ki IMF'siyie, Dünya Bankası'yla, uluslararası finans çevreleri ya tavsiye verdikleri ülkeleri, bir çıkmazın içine itmek pahasına, belli birçizgiye getirmek, uluslararası işbölümünde ABD'nin ve zengin ülkelerin işine gelen bir çizgiye oturtmak istiyorlar, davranışlarını buna göre yönlendiriyor, kredi musluklarını buna göre açıp kapatıyorlar ya da Türkiye gibi ülkelerdeki gelişmeleri ve potansiyeileri izlemekte ve değeriendirmekte yetersiz kaldıkları, acze düştükleri için çıkmaza varacağt belli olan politikaları ve politikacıları körü körüne desteklemeye devam ediyorlar. Bu olay ise söz konusu politikacının çıkmaza girme şansını daha da arttırıyor. Ömeğin Sayın Özal, "Canım toplumda biraz tepki olsa da IMF ve Dünya Bankası arkamda oldu kça ben bu işin içinclen çıkarım" diye düşünebiliyor. Bu yüzden toplumdaki tepki birikimini hafife alabiliyor. IMF ve Dünya Bankası reçetelerinin Türkiye gibi ülkelerin sorunlarını demokrası içinde çözmelerine ne kadar yardımcı olduğu îaten çok tartışmalı bir konu. Bir de bu reçeteleri bile yüzüne gözüne bulaştırıp ülkesini çıkmaza ve istikrarsızlığa sürüklediği belli olan liderlere göz yumulup kredi açılınca bu kuruluşlann "iyi'niyetT'nden kuşku duymak daha da gerekli hale geliyor sanki. Son dört beş yılda, yalnızca Japonya ve bazı diğer ileri sanayi ülkeleri değil, Güney Kore gibi, Tayvan gibi, hatta Malezya gibi yeni sanayileşen ülkeler de büyük sanayi yatınmlarına giriştiler. Dünya pazarında söz sahibi haline gelebilmek için yeni teknolojilere yöneldiler, geleceğin dünyasında şansı olacak aianlara girdiler. Türkiye ise tekstil ve demirçelik gibi geleneksel alanlardaki tevsi yatırımlanyla avundu, imalat sanayiinin yenilenmesini ve çağdaşlaştırılmasını bütünüyle ihmal etti. Üstelik aşırı ölçüde ve kısa vadeli borçlanarak, yüksek enflasyon içinde durgunluk kıskacma sürüklendi. Bütün bunlar, IMF'nin, Dünya Bankası'mn önerileri doğrultusunda ve yakın gözetiminde gerçekleşti. Şimdi IMF, Dünya Bankası ve ABD yönetimi Türkiye'den hesap soruyormuş. Kim kimden hesap sormalı acaba? TSE'den 3 standart daha ANKARA (ANKA) Türk Standartlan Enstitüsü (TSE), porselen dişlere standart getirdi. Resmi Gazete'de yayımlanan akrilik porselen diş standardına göre diş hekimliğinde kullanılan akrilik dişlerde çatlak, şekil bozukluğu ve görüntü kusuru bulunmayacak. Akrilik dişlerin, doğal diş rengine uygun olması da öngörüldü. TSE, bunun dtşında alüminyum göz merhemi tüpleri ile cerrahi aspiratörleri de standart kapsamma aldı. SHP ve DYP, iktidara geldikleri takdirde, özelleştirmenin hesabını soracak. SHP, geri alınması gereken kuruluşlan geri alacağını belirtirken, DYP de yapılan haksızlıklan düzeltip hesap soracağını açıkladı. Yerel seçimler sonucu, ANAP'ın üçüncü parti dunımuna düşmesı, dikkatleri KtT satışlarına yöneltti. 1; dünyası, "kamulaştırma" görüşünü ortaya atarak "pişmiş aşa su katan" SHP'nin "ikna" edilmesini isterken, KlTIere göz koyan yabancılann da "yeni siyasi tablo karşısmda" beklemeye geçtikleri bildiriliyor. SHP Grup Başkanvekili Onur Kumbaracıbaşı ile DYP Zonguldak Milktvekili Tevfik Ertüzün, partilerinin iktidara gelmesi dunımunda özelleştirmede yapacaklannı şöyle anlattılar: Onur Kumbaracıbaşı (SHP Grup Başkanvekili): tktidann özelleştirme konusunda ciddi bir programı yok. Birçok hatalar yaptılar. Teletaş stratejik bir şirkettir, bu şirketi ITT'ye hediye ettiler. Bell Telephone ITT'nin bir kuruluşudur. Biz yabancı şirketteki hisseleri geri alacağız. USAŞ'ı geri almak ise o kadar önemli bir şey değil. Ama bu şirket yabancılara satılırken en azmdan Mengenli aşçüara hakaret edilmiştir. Gerekirse yeni bir ikram şirketi kurduracağız. Zaten 1980 öncesinde Oleyis'in bir şirketi vardı, kapattılar. Biz özelleştirmede bağnaz bir düşünceyle olayın içinde değiliz. Ama Türkiye'nin bugünku koşullannda bu aracı kullanmak da raümkün değil. Özel sektör zaten ayakta duramıyor ve dolayısıyla KİT'lere talip olamıyor. Gelir dağılırru çok bozulduğu için halka da satılamıyor. Zaten Türkiye'de hisse senediyle 390 bin dolayında kişi ilgileniyor. Yerli özel sektöre ve halka satamayınca o zaman yabancılara satışa yöneldiler. Biz iktidara geldiğimizde bu satılan KlTleri yeniden ele alacağız. Soruşturacağız. Satışı durdurulması gerekenleri durduracağız. Geri alın İnşaat malzemelerine Kredilendirilen konutların yıllara göre dağılımı art arda gelen zamlar 1987 1988 Ttftam 1984 1985 1986 karşısında, yeni açılan 1.349 187.578 Esklkaopenttf 135 309 50.920 krediler de konut Yeni proje 40.801 122.219 83.093 19.198 265.311 Toplu konut maliyetleriniri çok 575 68.120 abnıdı* 3.450 16.331 47.764 gerisinde kaldı Ferdi kotnıt k. 7.350 17.850 18.820 16.580 30.337 90.937 İZMİR (Cumhuriyet Ege Btiroso) Durgunluk içindeki inşaat sektörünün son yapılan demir zammından sonra daha da sıkıştığı belirtilirken yeniden açılan toplu konut kredilerinin maüyetlere yetişemediği vurgulandı. Konuya ilişkin bir araştırma yapan EBSO, "Yeni krediler de yetersiz. 1989 yılında en fazla 50 bin konut için verilecek krediler sorunnn çözümünde etidli olamaz" görüşünü savunuyor. Hızla artan maliyetler nedeniyle tıkanan toplu konut inşaatlan için Başbakanlık Toplu Konut ve KaTKKOİ tarafmdan yaptmkN 4.238 4.015 8.253 34 ŞeMt poHs aile. 245 10 289 YurKkşı işçi kr. 628 628 142.659 113.021 158.964 151.486 54 986 621.116 Toptam Konut kredisi 'cüce' kaldı Altın getirdiği kaynak sıkıntısının iilemeyişi nedeniyle başlangıçta amaçianan bedeflerini yerine çetirmekte giderek zorianmaktadır" denildi. Yüksek enflasyon nedeniyle kredilerin giderek yetersiz kaldığına dikkat çekilen araştırmada 19841988 döneminde toplam 621 bin 116 konuta kredi saglandığı, bunlann 187 bin 578'inin eski kooperatifler, diğerlerinin ise yeni projeler olduğu bildirildi. Kredilendirilen konutlann yüzde 14'ünü oluşturan 91 bin konutun ferdi konut kredisinden desteklendiği belirtilen araştırmada toplu konut alanı dışındaki kredilendirilen konut sayısının 68 bin olarak ortaya çıktığı kaydedildi. Araştırmada yeni açılacak kredilerin yem maliyetler ışığında yeniden düzenlenmesi gereği üzerinde de duruldu. pıyasası devrede Tekirdağ vergi rekortmenleri TEKİRDAĞ (Cumhuriyet) Tekirdağ'da 1988 yıh kişisel kazançlanndan en çok vergi ödeyen mükellefler belirlendi. Tekirdağ Defterdarlığı'ndan yapılan açıklamaya göre beyaz ev eşyası satıcısı Erdoğan Erken 42 milyon 409 bin lira ile birinci olurken vapur acentası Mete Ergun 34 milyon 421 bin lira ile ikinci, zahireci Salim Ekiciler 32 milyon 332 bin lira ile 3. oldu. Akaryakıt istasyonu sahiplerinden Ahmet Öge 28 milyon 671 bin lira ile dördüncü, Hüseyin Aydık ise 24 milyon 837 bin lira ile beşinciliği elde etti. mu Ortaklığı Fbnu'nun yeniden kredi acma girişimleri sürerken sektörün içindeki darboğazın "zor" giderilebileceği öne surülüyor. İnşaat müteahhitleri "sılaşük çıkış çok zor" derken Toplu konut Fonu'ndan verilen kredilerin yetersiz kalacağı savunuluyor. Konuya ilişkin bir araştırma yapüran EBSO'nun saptadığı bilgilere gö re 1988 yıh içinde 54 bin 986 konuta kredi olanağı sağlanırken 1989'da bu rakamın 50 binin altında kalacağırun anlaşıldığı vurgulandı. 1988 rakamının 1987'ye göre en düşük düzeyde kaldığı kaydedilen araştırmada, "Konut sorununun çözümünde büyük nmul baglanan Toplu Konul Fonn, ekonomik ve mali konjonktü Se bzemeyvede ramazan vurgunu ŞANLIURFA (Cumhuriyet) Ramazan ayının başlamasıyla birlikte Şanhurfa'da sebze ve meyve fıyatlannda yüzde 300'e varan artışlar oldu. Yerel gazeteler ve SHP, yurttaşlan bir hafta sebze ve meyve almamaya çağırdı. Yapılan araştırmaya göre üç gün öncesinde manavlarda 100 liraya satılan soğan 400 liraya, 2 bin 500 liraya satılan taze fasulye 4 bin 500 liraya, 3 bin liraya satılan patlıcan ve biber beş bin liraya, 800 liraya satılan domatesin fıyatı da ramazan arifesinde ve dün 2 bin 500 liraya yükseldi. Zabıta yetkilileri, artışın ramazan öncesi meydana gelen aşırı talepten kaynaklandığını belirttiler. Pamuk piyasaları altüst oldu Pamuk ihracatının hızla artması ve buna bağlı olarak fiyatlann tırmanması piyasayı altüst etti. Fiyat artışlarıyla zor duruma düşen sanayici ithalat yolunu seçti. Üreticinin elinden 650 liraya çıkan Ege ekstra pamuğuna talep büyürken fiyatlar da 3 bin 750 liraya kadar çıktı ve borsada işlern yapılamaz oldu. Adana ekstra pamuğu da 3 bin 100 lirayı aşarken Adana kütlü pamuğu da 1200 liraya kadar tırroandı. Uretidler gelişmeleri, "Her yıl aym senaryo yaşanıyor. Pamuk üreticinin elindeyken para etmiyor. Üreticiden tüccara geçtikten sonra birden değer kazanıyor" şeklinde nitelendirirken iplik sanayicileri de pamuk ithalatına girişti. Gaziantep'te kurulu Okan Tekstil, ithalatta ilk adım atan şirketlerden oldu. Firma Yunanistan'dan 1000 ton pamuk ithal etti. Okan Tekstil Yönetim Kurulu üyesi Sefer Altaş, dururau "Iç piyasada istikrar kalmadı. Fiyatlar aldı başını gidiyor. hhalattan başka yol bulamadık" diye değerlendirdi. Gübre fabrikaları ADANA (AA) Çukurova Üniversitesi FenEdebiyat Fakültesi Kimya Bölümü öğretim iiyesi Doç. Dr. Fadime Taner, Batılıların Türkiye'nin çeşitli kentlerine kurduklan çöp fabrikalarımn geri teknoloji ile çalıştığını öne sürdü. Doç. Dr. Fadime Taner, yaptığt açıklamada bazı şehirlerin belediyeleri tarafmdan kompost gübre yapımı için yabancı firmalara kurdurulan çöp fabrikalarımn Avrupaltlann çöplerine göre yapıldığını söyledi. Dünya ticaretînde uzlaşma rımn ihlal edilmesiyle mücadeleGATT tarafmdan düzenlenen uluslararası ticaretin serbestleşmesine yönelik göriişmelerde, tekstil ve giyim de izlenecek yollar konusunda anlaşma sağlandı. ürünleri ticareti ve geçici ithalat kısıtlamaları gibi en ABD ile AT arasında tarım dikenli iki konuda uzlaşma sağlandı. ürünleri ticareti konusunda varıCENEVRE (AA) Birleşmiş Milletler Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması GATT tarafından düzenlenen uluslararası ticaretin serbestleştirilmesine yönelik göriişmelerde sonunda anlaşma sağlandı. Geçen yılın aralık ayında Montreal'de yapılan Unıguay Round'u görüşmelerinin yeniden canlandınlması amacına yönelik GATT görüşmelerinde, tekstil ve giyim ürünleri ticaret ve geçici ithalat kısıtlamaları gibi en dikenli iki konuda da uzlaşmaya varıldı. GATT sözcüsü David Wood tarafmdan yapılan açıklamada, böylece, uluslararası ticaretin serbestleştirilmesine ilişkin konulann tümünde anlaşma saglandığı bildirildi. Dört konuda uzlaşma sağlayan paket, 105 ülkeden yetkilinin katıldığı toplanuya bugün öğleden sonraki saatlerde sunulacak ve tartışılacak. Dün sona ermesi öngörulen GATT görüşmeleri, Avrupa Topluluğu (AT) heyetinin başkanı Tran VanTninh'in, "tekstil ve giyim ürünleri alanında topluluk ülkelerinde birçok kişinin işinin ve yatırımlann tehlikede olduğu" yolundaki itiıazı sonucu çıkmaza ginniş ve bugün TSl 16.00'ya kadar ertelenmişti. Bu arada uluslararası tarım ürünleri ticaretinde reform yapılması, patent ve çoğaltma haklalan uzlaşmayla tarım sektorüne yönelik desteklerin uzun vadede önemli oranda azaltılması bu kesime yönelik korumarun belirli bir süre daha sürdürülmesi kararlaştınldı. ABD yönetimi, daha önceleri tarım kesimine yönelik des ANKARA (AA) Merkez Bankası gözetiminde deneıne seanslarma 28 martta başlanan altın piyasası, bugün resmen açılıyor. Halen 18 kuruluşun katılmak için başvurduğu piyasada, Merkez Bankası, altın almak isteyen kuruluşla, altın satan yabancı bankayı buluşturacak. Banka bu hkmetine karşıhk, navlun, sigorta ve imalat masrafı alacak. Merkez Bankası, piyasada satılacak altın bar ve külçelerini, altın ticareti konusunda uluslararası deneyime sahip ve piyasalarda ağırhğı bulunan kuruluşlardan, konsinye (enıanet) altın yoluyla yurda getirecek. Merkez Bankası ilgili kuruluşlara altını döviz karşıhğı satacak. Bu kuruluşlar da altını halka ve ihtiyaç sahiplerine prensip olarak Türk Lirası karşılığında satacaklar. Merkez Bankası, Reuters sistemindeki "CBTO" kodlu sayfasında hergün altm için çift yönlü fiyat verecek. Bu fiyatlar gösterge fıyat niteliğinde olup, Merkez Bankası'nı bağlayıcı bir fiyat olmayacak. Altm almak isteyen kuruluş, Döviz ve Efektif Piyasaları Müdürluğü'nü arayarak talep ettiği miktan ve ödeyeceği fıyatı döviz olarak bildirecek. Aynı anda ilgili "dealer", Merkez Bankası nezdindeki konsinye stoku bulunan kunıluşu arayarak fiyat alacak. Altın almak isteyen kuruluşun alış fiyatı ile altın ihracatçısı kuruluşun satış fıyatı buluştuğunda işlem gerçekleştirilecek. Alıcı kuruluş, alımsatıma konu olan fiyata navlun, sigorta, imalat ve diğer masrafları da ekleyerek ödemede bulunacak. Piyasada satüacak altm, rafuıeri kuruluşun damgasını, seri numarasım taşıyacak ve sertifikalı olacak. Altın piyasasında 5 gr., 10gr., 100 gr., 500 gr. ve 1000 gr.'lık barlar ile 12.5 kilogramlık külçe altın alınıpsaulabilecek. Piyasada işlem görecek altınlar 995/1000, 999/1000, 999.9/1000 saflık derecesinde olacak. Banka, yetkili kurum ve özel fînans kurumlarmın altın piyasasına katılabilmek için Merkez Bankası şubelerinden birinde "serbest altın deposu" hesabı açtırmaları gerekiyor. Bu kuruluşlann altın piyasasına katılabilmeleri için, aynca Merkez Bankası gözetimindeki döviz ve efektif piyasalarına katılıyor olmaları koşulu aranıyor. imalat sanayii üretimi 52 trilyon ANKARA (ANKA) İmalat sanayünde geçen yıl gerçekleştirilen üretimin değerinin 51 trilyon 970 milyar lirayı bulduğu, 24 trilyon 916 milyar liralık da üretim masrafı yapıldığı, böylece 27 trilyon 54 milyar liralık katma değer yaratıldığı beürlendi. İmalat sanayünde yaratılan katma değerin Türkiye'nin toplam gayri safi katma değeri içindeki payı da yüzde 27.1 olarak hesaplandı. İmalat sanayii üretim değeri geçen yıl cari fiyatlarla yüzde 78.6, sabit fıyatlarla yüzde 2 oranında arttı. Üretim masraflanndaki cari artış yüzde 78.8 olurken, yaratılan katma değerdeki artış cari fıyatlarla yüzde 78.3, sabit fıyatlarla yüzde 1.8 oranında gerçekleşti. Geçen yıla ait imalat sanayii üretim değerinin yüzde 66.4'ünü oluşturan 34 trilyon 523 milyar liralık bölümü özel sektör, 17 trilyon 447 milyar liralık bölümü kamu sektörü tarafmdan yaratıldı. Sabit fıyatlarla kamu sektörünün üretim değerinde yüzde 2.7'lik artış olurken, özel sektörce gerçekleştirilen üretim değerindeki artış yüzde 1.7 ile düşük düzeyde kaldı. Geçen yıl imalat sanayii ait gruplarındaki üretim değerleriııde sabit fıyatlarla en yüksek artış yüzde 6.8'le gıda, içki ve tütün sanayinde gerçekleşti. Bunu yüzde 5.9 luk artışla taş ve toprağa dayalı sanayi, yüzde 3.6'lık artışla kimya, petrol, lastik ve plastik sanayii, yüzde 3.2'lik artışla dokuma, giyim eşyası ve deri sanayii, binde 4'lük artışla metal ana sanayii izledi. Buna karşıhk, kâğıt, kâğıt ürünleri ve basım sanayii üretim değerinde yüzde 9.8'lik, ağaç ürünleri sanayünde yüzde 5.6'lık, metal eşya, makine ve otomotiv sanayünde yüzde 3.6'lık, diğer imalat sanayünde yüzde 9.4'lük gerileme oldu. Öte yandan, geçen yıl tarım sektörünün üretiminin 22 trilyon 777 milyar liralık bir tutar oluşturduğu, yapüan masraflar düşüldükten sonra, yaratılan gayri safi katma değerin 16 trilyon 65 milyar lira olduğu hesaplandı. Tanın sektörünün katma değerinde, cari fıyatlarla yüzde 64.9, sabit fiyatlarla yüzde 6.8 oranında artış kaydedildi. Tarım sektöründe en önemli paya sahip olan bitkisel üretimin değeri 15 trilyon 413 milyar lirayı buldu. 10 NİSAN 1989 Döviz Satış 2047.32 1654.23 155.57 1093.95 52.28 281.57 486.30 323.94 970.98 320.90 1244.95 149.22 15.47 7071.92 3480.85 545.98 Efektif Alış 2043.23 1622.85 155.26 1091.76 51.29 281.01 477.08 323.29 969.04 320 26 1242.46 146.39 15.18 6937.80 3473.89 535.63 Efektif Satış 2068.00 1670.94 157.14 1105.00 52.81 284.41 491.21 327.21 980.79 324.14 1257.53 150.73 15.63 7143.35 3516.01 551.49 Tütün bedelleri ödemesi MALATYA (Cumhuriyet) Tekel tarafmdan bir hafta önce "ödenek yokluğu" nedeniyle durdurulan tütün bedeli ödemelerine yeniden başlandı. Tekel'in bir aydır süren tütün ahmlannda bugüne kadar üreticiden 700 kilo tütün aldığı, karşılığında ise bir milyar lira ödeme yaptığı öğrenildi. Tütün üreticileri b grat tütüne 3750 lira fıyat verilmesine karşm Tekel'in kalite düşüklüğünü gerekçe göstererek ürünlerine 15001700 lira ödeme yapmasından yakındılar. APde enflasyon rekoru Avrupa Istatistik Bürosu'nun açıklamasma göre topluluk ülkelerinde ortalama enflasyon hızı geçen şubat sonunda 12 ay itibanyla son 37 ayın en yüksek noktasına tirmanarak yüzde 5 oldu. AT'de enflasyon Hollanda F. Almanya Lüksemburg irtanda Fransa Danımarka italya Ispanya İngıltere Portekiz Yunanistan AT ortalaması 2.6 2.7 3.3 3.4 4.4 6.1 6.2 7.8 12.1 13.8 5.0 m 1.0 LÜKSEMBURG (AA) Enflasyon hıa tüm dılnyada olduğu gibi Avrupa Topluluğu (AT) ülketerinde de giderek yukseliyor. Avrupa tstatistik Bürosu Eurostat'ın acıklamasuıa göre, topluluk ttlkelerinde, ortatama enflasyon hızı geçen şubat ayında son 12 ay itibarıyia, yüzde 5'e çıktı. Su rakam son 37 ayın en. yüksek düzeyini oîuştunıyor. Açtklamada, geçen ocak ayı itibanyla son 12 ayda yüzde 4.8 teklerin tamamen kaldırılmasını isterken AT, bazı desteklerin gerekli olduğunu savunuyordu. Geçen yüın aralık ayında Montreal'de yapılan Uruguay Round'u görüşmelerinde, gümrük tarifelerinin indirilmesi, hizmetler sektörü ticareti, piyasalann tropikal ürünlere açıhnası, GATT'ın çahşYVASHINGTON (AA) Ulusma yöntemlerinin geliştirümesi de lararası Para Fonu 1MF, alacakdahil 11 alanda ilke anlaşmasına lı ticari bankaları, ABD Hazine vanlmıştı. Bakanı Nicholas Brady'nin 3. Dünya'nın dış borç sorununun çözumune yönelik plaruru desteklemeye zorlamak için taktik hazırhyor. IMF çevreleri, fonun alacaklı olan AT ülkeleri ortalama enflas ticari bankaları, Brady Planı'nı yon hızının. tüketici fiyatlannın desteklemeye ikna edebilmek şubat ayında binde 5 oranında amacıyla, şimdiye kadar izlediği artması sonucu yüzde 5'e yüksel politikada bazı önemli değişiklikdiği beiirtildi. ler yapmaya hazırlandığını, bu Eurostat'm verilerine göre tü durumda IMF politikalarında ketici fıyatları geçen şubat ayıa keskin dönüşler olabileceğini hada en çok Portekiz, îtalya ve în ber veriyorlar. Buna göre IMF, alacaklı ticari giltere'de. sirasıyla yüzde 1.4, binde 8 ve binde 7 oranında art bankalara baskı yapmak için bu tı. Şubat ayı fiyat artışları, Bd bankalara birikmiş faiz borçlançika'da binde 5, FederaJ Almau nı ödemeyen, yakın gelecekte de ya, Fransa ve Hollanda ve Luk ödemeyi düşünmeyen kalkınmaksemburg'da binde 3 ve Ispanya' ta olan ülkelere bile yeni kredi açda da binde 2 olarak gerçekleş mayı planlıyor. ü. Bir IMF yetkilisi, " I M F iyice Yunanistan'da ise tüketici fıgüçsüzleşti, fon, uluslararası ticari yatlan şubat ayında binde 4 bankalar tarafmdan rehin alındı" oranında geriledi. ifadesini kullanıyor. IMF'den borçplanına destek baskısı DÖVİZ KURLARI Dövizın Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilinı 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 jsveç Kronu 1 İsviçre Frangı 100 İtalyan Lireti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dınarı 1 Stertin 1 S.Arabıstan Riyali Döviz Alış 2043.23 1650.92 155.26 1091.76 52.18 28101 485.33 323.29 969.04 320.26 1242.46 148.92 15.44 7057.78 3473.89 544.89 Fotokopı makinaları Islanbul 133 03 19 133 03 9S Ankata 117 21 15 / 5 h.ıt Izmır 22 38 53 ftdana 3 J 3 51