Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/12 HAVA DURUMU Meteoroloji Genel Müdüriüğu'nden alınan bılgıye göre, yurdun batı kesımten parçalı buluthj ötekı yerter az bulutlu ve açık Karademz kıyı'arı Marmara ve yurdun ıç kesimleri sabah saatlennde yojun olmak üzere yer yer stslı geçecek. HA/A SICAKLIĞ1 Önemlı bır değışıMık olmayacak RÛZGAR: Defcitc yönlerden hafif ara sıra orta kuvvette esecek Denizlerde, Ege AtaJeniz ve DoOu Karadenızde kıble ve gündoğusu NIZ Mutedıl dalgalı. dalga yükseklığı 1.5 ılâ 2. Akdeniz açıklan Marmara ve Batı Karadenız'de kıble ve ve Ege'de 2 5 ila 3 metre dolayında olacak Van gölünde hava. lodostan 35 kuvvetimte saatte 1021 parçalı bulutlu gececek Rüzgâr kuzey ve dogu yönlerden hafif Akdeniz açıklan ile Ege'de 6 kuvvesnde arasıra orta kuvvette esecek göl mutedıl dalgalı dalga yükseklısaatte 27 deniz m i hnla esecek. DE gı 1 ılâ 1 5 metre Oclayında olacak. I MuOı. j Adana AöapazaAdıyaman A<yon Ağrı Aitara HABERLERİN DEVAMI TÜRKIYE'DE BUGÜN 2?° 8° Dıyaröalar 18° 8°Edırne 21° 9°Erancan 21° f Erzururr 10° 3° Eswşelw W «"GaaanBp 19° 12° Gıresjn 19° 9°&imushaneA 14° 3°HaMdn 24° 11° Isparta 18° 8°btanbul 15° 8°lzmn 16° 4°Kars 16° 4°Kasamonu B ı 20° 2°Kaysen ı 16° 8° (Ortdanelı 16° 9°Konya 19° /"Ku&hya 24° 8°M*atya 21° 20° 7°KMaraş 16° 4°Meran 11° 4° Muğla 20° 3°Muş 22° 9°N>9de 17° 7°0n)u 15° 2°«ffi 12° 2°Samsun 20° 4°Sıırt 16° PSınop 21° 9°Sıvas 10° 3° fekırdaj 20° 1°TralHnn 20° 1°lınc<Hı 19° 7°Uşak 20° 4° Van 20° 5°Y<28at 15° 3°Zonguldal< B A A B A A A A A A B A B A A B A A B 23° 10° 20° 9° 19° 13° 22° 7° 15° 3° 19° 3° 17° 7° 16° 7° 13° 7° 20° 10° 11° 7° 16° 2° 15° 8° 16° 7° 18° 4° 21° 7° 10°1° 18° 2° 14° 5° 22 MART 1989 DÛNYA'DA BUGÜN LenmgraC Londra Madrul Mılano Montreal Moskova Münh New York Osto Paris Prag ftyao MEHMED KEMAL POUTIKA VE OTESI Artakya Anaiya Artvn Aydın B Bıogâl Bitııs Bolu Btırsa CanakkaJe Çorum Derak Roma Sotya Şam A ac k B Duiuflu K kart S sıs) V VfeshngtonB 11° Zunh B 10° UGUR Sayfada) MUMCU (Baştarafi 1. Ikinci konu da sözleşmede adı geçmeyen "Truckson" adlı şirkete ödenen komisyondu. İkinci sorumuz da bu komisyonun niçjn ödendiğiydi? Üçüncü sorumuz, ikinci sorunun yanıtına bağlıydı? Kimdi bu Truckson şirketinin ortakları? Bu konuları birlikte inceleyelim: Oeniz otobüsleri iki kez 1985 yılı 10 temmuz günü ihaleye çıkmıştı. İlk ihaleye yalnızca Norveç şirketi "F/ellstrand" katılmıştı. Fjellstrand'ın Türkiye temsilcisi "Albatros" şirketiydi. "Albatros"un sahibi de peynir tüccarı Ali Zafer Tacıroğlu. Taciroğlu'nun eşi de papatya. iptal edilen ihale yenne aynı yılın ekim ayında açılan ikinci ihaleye beş şırket katılmıştı. Bunlar Kanada, isveç, Federal Alman ve Norveç şırketleriydi. Yapılan teknik değerlendirmeler sonunda Federal Alman Krupp ve ^kırveç şirketi Fjellstrand'ın satmak istedikleri deniz otobüslerinin hemen hemen aynı özelllklere sahip oldukları saptanmıştı. Krupp'un önerdiği fiyat Albatros'a göre daha düşüktü. Krupp/un önerdiği fiyat 7 milyon 762 bin 800 DM idi, Norveç şirketinin önerdiği fiyat da 8.025.000 DM idi. Norveç şirketinin verdiği ilk fiyat fox satış, 23 milyon 850 bin Norveç Kronu'ydu... CIF satış da 24 milyon 650 bin kron. Hemen hesabımızı yapalım: O günkü kur üzerinden 23 milyon 850 bin kronluk ilk fiyatın Türk parası karşılığı 1 milyar 477 milyon 30 bin 500 liradır. Bu 23 milyon 850 bin kronun Alman Markı karşılığı da 8.242.897.83 DM eder. CIF satış koşullarında fiyatlar biraz dahayukseiir; bir otobüs 1 milyar 526 milyon 574 bin 500 TL'ye malolur. istanbul Belediyesi, deniz otobüslerini Norveç şirketi Fjellstarnd'dan toplam on deniz otobüsü satın almıştır. Bu on otobüsten beşi 8.225.000 DM'den, öteki beşi de 7.825.000 DM'den Kadıkfty"Başapkaıııtattmia"SeçimgezisininİstanbuldurağındaikigunboyuncadolaşanOemirel,Kadıköy IskeleMeydanı nöakımtıngde,coşkulubirkalabaalınmıştır. lıkla karsılasınca "Oy tablosu 26 Mart'ta degişecek. Rahmetll Meideres ve Bayar Bey'lerle çok buyuk olaylann ıçinde bulunduk 10 sene başbakanlık yaptım Böyle İki fiyatı da gelin, Norveç Kronu ve Türk Lirası üzerinden hecoşkulu. böyle spontane. böyle büyük bir olay görmedım. Tasvır edılmesi mümkün değil" diye konuştu Demırel'in seçim otobüsü, Ûskudar Ahmedıye Meydam'na sap edelırn: geldiğı zaman SHP Ûskudar ilçesinden, "Biz demokrasıyi ve çogulcu sısterr.ı savunan bir parti olarak eskı başbakanlanmızdan Süleyman Demırel'e hoş geldiniz Norveç Kronu olarak ilk fiyat neydi? deriz" anonsu yapıldı Alandakiler tarafından uzun süre alkışlanan anonsa, Demirel de el sallayarak karşılık verdi. (Fotograf: Fuat Kozluklu) Peki ikinci fiyat? 25 milyon 79 bin 730 kron. İlk fiyat olan 23 mityon 850 bin Norveç Kronu'nun Türk Lira(Baflarafı 1. Sayfada) sı karşılığı 2 milyar 194 milyon 438 bin 500 TL'dir. laşık 12 saat sürdü. Geziye DYP Yine ilk fiyat 24 milyon 650 bin Norveç Kronu'nun o günkü Anakent Başkan adayı Vural Ankur üzerinden karşılığı da 2 milyar 268 milyon 46 bin 500 TL. kan da katıldı. Paşabahçe, UsküDeniz otobüslerinin fryatlarının hesabını mark üzerinden Türk dar, Ümraniye, Pendik, Kadıköy, parası olarak yapalım: Okmeydanı, Kasımpaşa, Fatih ve Bu hesaba göre ilk beş otobüsün tanesi 2 milyar 365 mil Zeytinburnu'na giden Demirel, yon 48 bin 750 liraya geliyor. İkinci beş otobüsün tanesi de 3 buralarda halkın büyük ilgisiyle milyar 250 milyon 78 bin 750 TL.'ye. karşılandı. Suadiye'den Kadıköy'e kadar trafiğe kapatılan Bağdat İlk beş deniz otobüsünde ilk önerilen fiyat ile alım fiyatı araCaddesi'nden geçerken Demird'in sında otobüs başına 97 milyon 52 bin 250 TL'lik fiyat farkı vardır. İlk fiyat 1 milyar 477 milyon 30 bin Türk Lirası, ilk beş otobüs içinde bulunduğu DYP seçim otoiçin alım fiyatı 2 milyar 365 milyon 750 bin. İkinci parti beş de büsü "Sü^ari' sık sık durduruldu. Her gittiği yerde "Başbakan Deniz otobüsü için 3 milyar 250 milyon 78 bin 750 TL. mirel", "Muhteşem Demirel", Bu fiyat farkı, ikinci parti deniz otobüslerinde otobüs başına "Özal tstifa" sloganlanyla karşı55.640.250 TL.dir. lanan Demirel yollarda, meydanHesabı hangi para birimi üzerinden yaparsanız yapın sonuç larda biriken kalabahğı gördükçe değişmez. Deniz otobüsü başına bu kadar büyük fark doğ"Çok iyi. Çok iji" diyerek şu yomuştur. nımu yaptı: Satın alınan on otobüs olduğuna göre, kaba bir hesapla on otobüste ilk fiyat ile ikinci fiyat arasındaki fark 1 milyar TL'yi aş"Bu, halkın ben de vanm detnemaktadır. sidir. Ben 1%3'ten beri siyasi olaylan takip ederim. siv'asetin içindeDeniyor ki: Norveç şinVeü deniz otobüslerinde bazı değişiklikler yapö, yim, 10 >ıl da Başbakanlık >aptım böyle kalabahk çok az gordüm. fark ondan doğdu... 2 3 m/Tyon 850 bin kron. GOZLEM Demirel: Korkmakta haklılar lim. Ülkeniniçinde bulunduğu sorunlann temelinde 1983'te ortaya çıkan çarpık tablo vardır. 1987 seçimleri bu tabloyu düzeltememiştir. Çiinkü seçim baskın gibi yapıldı. Artık Türk siyasi hayatına küçük çıkariar kanşmışhr. Bana oy verirsen sana şunu veririm deniyor. Vicdanla bir menfaat takas etmek Türk siyasi hayatına girmiştir. Bugünkü siyasal iktidar sandalyesini korumak için eşitliği çiğnemişür. 'Uyum içinde olursanız daha iyi olur' diyor belediyelere. O zaman seçim yapmayın. Böyle secime seçim denmez. Buna cinayet derim açıkça, cinayet" sunuz. Zamma, zulme, hakstzlığa, yolsuzluğa hayır diyecek misiniz? O zaman Doğru Yol'a geleceksiniz. Yalana dolana kanmayın. Hiç olmazsa bu sefer kanmayın." Demirel Üskudar Ahmediye Meydanı'nda yaptığı konuşmada da "Millet acemi berbere tıraş olmuştur" dedi. Demirel şunlan söyledi: "Her meydanda 'Özal istif a' diye bağnlıyor. Özal size kötülük mü yaptı? Kendisine sorarsamz Türkiye köşeyi dönmüş. Sizin haberiniz yok mu? Türkiye çağ atlamış. Sizin haberiniz yok mu? Ülke öyle bir kalkınmış ki arkasından jet yetişmiyor. Sizin haberiniz yok mu?" (Baştarafı I. Sayfada) Inönü: Halleri kalnıadı bunun için şimdi sizin elinizde fırsat var, bnnlann hesabını soracaksınız." tnönü Zonguldak'tan sonra Karadeniz Ereğlisi'ne geldi ve belediye sinetnasında coşkulu bir kalabalığa seslendi. O gün bugün bu sorunun yanıtını bekliyoruz. rel, en çok Özal TRT cekişmesi "Truckson" şirketinin Liechtenstein'de kurulduğu ileri sürü sorulduğunda keyiflendi. "Yahulüyor. Biliyorsunuz, Liechtenstein, şirket cenneti. Bütün kayıtdi moştası gibi" diyen Demirel, lar gizli. kendisini dinleyenlerin anlamamaGizli olduğu için ortakların kimlerden oluştuğü anlaşılamıyor. sı üzerine, "Yahudi vurur muştaTabii deniz otobüsleri konusu bunlaria da bitmiyor. Daha başyı hem de niye vunıyorsun diye ka soruniar da var. bagınrmış" dedi. DFT, 28 Haziran 1985 tarihinde deniz otobüslerinin alımı ile Demirel konuşmasında ozetle ilgili bazı koşullar öngörmüş.. Bu koşullar yerine getirilmiş mi? şunları söyledi: O da belli değil... "Hiçbir devirde bu kadar yolEvet, sorumuzu yineliyoruz: snzluğun, hırsızlığın olmadığı du Kimdir bu Truckson şirketinin ortaklan ve neden ödenmişşüncesi artık halkın zihnine yertir bu komisyon Truckson'a? leşmiştir. Bu gidişe bir son vere 26 Mart'tan sonra siyasi tablonun değişeceğini ve demokrasinin temel kurah olan çoğunluğun yanılmayacağını belirten Demirel şöyle konuştu: "Bugünkü siyasal iktidar meydanlardan korkuyor. Bence korkmakta haklıdır. Çünkü meydanBu büyak bir patlaraadır. Mille lara çıkmaya yüzü yoktur. 26 Mart Olabilir. tin bunalmışlığını ortaya koyma sabahı, bugunku iktidar için bir Ancak, burada sorulacak soru, öteki şirkete de bu değişiklik sıdır. Halk kendi kaderine el ko bozgundur. Hiçbir devirde bu kaönerisinin yapılıp yapılmadığıdır. yacakör. 26 Mart'U Türkiye'nin dar yolsuzluk olmadığı, hırsızlık Deniz otobüslerine yapılan bu ekler, bu fiyat farklarını doğurolmadığı düşuncesi halkın zihnioy tablosu degişecektir." muşsa, söylenecek pek söz yoktur. Varsa o zaman olay büyür. ne yerleşmiştir. Enflasyonun yıkYorumlar da çok değişik olur. Demirel, gittiği ilçelerde halka madığı siyasi iktidar yoktur. BuBütün bu hesap ve değerlendirmelerden sonra birinci soru"Gelin bu devrin defterini düre gün Türkiye'de istikrardan da sozHm", "Elbise ıslanımştır. Gelin bu edilemez. Bu yapay, suni bir istikyu açık biçimde yanrtlıyoruz: elbiseyi kurutalırn", "Bu ehliyet rardır. Bir de ülke iktidannda ka Fjellstrand şirketinin verdiği ilk fiyat ile alım fiyatı arasında sizlerin elinden ülkeyi kartarabm", rar isükran yoktur. Verilen kararfark vardır.. İkinci konumuz, İstanbul Anakent Belediye Başkanlıgı ile Fjell "Bunlarda hak, bukuk, adalet lar her gün değişmektedir. 26 strand A.Ş. arasında imzalanan 14 Mayıs 1986 günlü sözleş yok. Bu zalimlerin elinden ülkeyi Mart çok şeyi değiştirecek. Neler alalım" diyerek belediye başkan olacak diye tahminde bulunmuyomede "Truckson" adlı bir şirketin yer alıp almadığıdır. adaylarını tamttı. Demirel ve be rum. Çünkü sabredilebilecek kaBu sorunun yanıtı da açık: raberindekiler özellikle Kadıköy dar az bir süremiz kaidı." Sözleşmede ööyte bir şirket adından söz edilmiyor. ve Pendik'teki kalabalığı görünce Edilmiyor ama Fjellstrand şirketinden Tadroğlu'nun aracı şirDemirel daha sonra basın men"Bu iş bitmişttr" dediler. suplarının sorularını yanıtladı. keti "Albatros"a çekilen 15 Ekim 1987 tarihli 1041/87 sayılı teDYP Genel Başkanı Snleyman Demirel, "Eleştirdiğiniz seçim sislekste deniz otobüsleri için "Truckson" adlı şirkete yüzde yedi Demirel dün önce Sheraton Ote temiyle, yüzde 36 oy alarak siz ikkomisyon ödediği anlaşılıyor. li'nde kahvaltılı basın toplantısı tidara gelseniz ne yaparsınız" şekÖdenen komisyon 5.757.500 DM'dir, Türk Lirası olarak 1 mildüzenledi. Sabah 08.30'daki kah lindeki sonıya "En kısa zamanda yar 1 milyon 384 bin 750 TL ediyor. valtıya oldukça neşeli bir şekilde sedm sistemini değiştirir, seçime Böylesine milyarlık bir alım işinde sözleşmede adı geçmegiren Demirel, "Canım sabah sa gideriz" yanıtını verdi. ANAP'ın yen bir şirkete bu kadar çok komisyon ödendiği anlaşılıyorsa, bah birilerine t^lfilmak istiyor" di oy oranının yerel seçimlerde yüzburada önemli bir sorun var demektir. yerek bu neşesini bir kez de keli de 30/un altuıa düşmesi durumunKimdir bu şirketin ortakları? Neden ödenmiştir bu komisyon da genel seçimin olacağını söylemelerle dile getirdi. ? / " ? Yaklaşık 1 saat 15 dakika süren yen Demirel, DYP'nin iyi bir soDaha önce de sorduğumuz bu sorular yanıtsız kaldı. kahvaltı boyunca zaman zaman nuç alacağı konusundaki inancıBu soruyu İstanbul'da Belediye Başkanı Dalan'a sorduk. Duverger'e, De Gaulle'e atıflar ya nı dile getirdi ve "Aslanın ağzın"Bilmiyorum" yanıtını verdi. parak însan Haklan Beyanuame dan biz ekmeği alacağız. Eğer Aynı soruyu Albatros'un sahibi peynirci Ali Zafer Taciroğte si'nin bazı maddelerini yorumla A N A P yerine bir sol parti olsayna 16 şubat günü yazımızda yöneltmiştik. Taciroğlu'ndan heryan, "Halaskâr zabitancı subay dı ekmeği çoktan almıştık zaten" hangi bir açıklama ve yanıt da gelmemişti. lann muhlınısı"nı anlatan Demi diye konuştu. SHP lideri Inönü, yoğun sis nedeniyle özel uçak Bandırma'ya inemediği için Zonguldak gezisine karayolu ile başladı. Kiralanan bir taksi ile yola çıkan Inönü, 7 saat sonra ancak Devrek'e ulaşabildi. Gecikme nedeniyle programda yer alan Karadeniz Ereğlisi Çaycuma. Bartın ve Karabök mitingleri gerçekleştirilemedi. tnönu ilk olarak Devrek'te konuştu. "Güneş1" seçim otobüsü ilçeye girdiğinde Genel Sekreter Yardımcısı Itafan Dogu, otobüsün üzerinden yurttaşlara, "Hanımlar bahar temizligi vakti geldi, ANAP'ı süpürün, çöplüge atın" çağnsında bulundu. Erdal tnönü de "Başbakan tnönü", "Özal istifa" sloganları arasında başladığı konuşmasında önce kadınlara seslenerek, "ANAP'ı süpürmeye kararlı olduğunuzu göniyorum. Artık bunları çekecek baliniz kalmadı. SHP'ye iktidar yolunu açın" dedi. Alandaki kadınlar da ellerindeki süpürgeleri sallayarak, "ANAFı süpüreceğiz" diyerek bağırdılar. tnonu, Başbakan Özalın kendileri için, "Bunları süpürgenin sapı ile kovalayın" sözleri için de, "Bunlar ayıp, siyaseti kavgaya çevirmeye çalışıyor. Bizi kavgava çekmeye çalışıyor. Halka saygısı y o k " diye konuştu. Konuşması sık sık yurttaşların yoğun alkışları ile kesilen tnönü, Başbakan Özal'ın Galatasaray maçı için Almanya'ya gitmesini eleştirdi: "Alman Başbakanıyla göriişemedi. Tabi Alman Başbakanı Galatasaray'ı takip etmiyor. Program dolu. Ciddi demokrasilerde arkadaşım geldi diye programı değiştiremezsiniz. Mahçup oldu. İtibanmızı düşürdu. Türkiye Cumhuriyeti Başbakam'nın çocukça eğlenceler için itibarımızı düşurmeye hakkı yoktur. Türkiye'nin böyle şeylere dayanacak gücü kalmadı." Türkiye'nin halka saygı duyan sosyal demokrat bir iktidara susadığını vurgulayan İnönü, "Ba seçimler, ok önemli bir fırsattır. Bu seçimden SHP'yi güçlü olarak çıkanrsanız, genel seçim gecikmez." Bizde anayasaları askerı darbeler önce 'tebdil ve tağyir' ediyor sonra da yenisini yapıyor. İsteniyor ki anayasaları 'siviller' yapsın. 1961 Anayasası'nı siviller mi yapmıştı? Bir ara kuşkuya. düşüyorum, ama sonradan düşünüyorum, askerlerin gözetim ve denetiminde yapıldı. 1876 Anayasası'nda, 'basın hürdür' denir. Ardından hemen eklenır: 'yasa çerçevesinde düzenlenir.' Bir kez özgürlükleri 'yasa çerçevesinde vermeye' başladınız mı, ardından bütün kısmalar, kısıntılar gelir. Nitekim şimdi ardımıza dönüp baktığımızda bütün kısmalar ve kısıntılar gelmedi mi? Verilmiş gibi gorünen özgürlük verilmemiş gibi olmadı mı? 1950'de demokratlar iktidara geldiklerınde 1924 Anayasasından yakınmaya başlamışlardı. Onların yakınmaları anayasanın özü değil de diliydi. Çok beklemediler, dilini hemen değiştirdiler. Onlar öztürkçeyi sevmiyorlardı, onlardan sonra gelenler de sevmediler. Bugünküler hiç sevmezler. Hem Osmanlıca bilmezler hem de özenirler. 12 Eyiül generallerinin güdümünde yapılan anayasadan yakınmalar başladı. Aradan yedi sekiz yıl geçmeden oluşan yakınma iktidar ve muhalefeti sardı. Ama yerine ne konacak daha belirli bir görüş yok. Bu anayasadan Özal'ın yakınmaları var, ne denli güvenilir bilinmez. Çünkü bugün böyle der yarın şöyle... Görüyoruz ki, gazetecilere yaptığı açıklamada anayasadan yakınıyor ve şöyle diyor. Oldukça önemli bir bölümünu aktaralım: "... Anayasa sadece ve sadece insan hak ve hürriyetleriyle ilgili olmalıdır. Anayasa içinde devletin şöyle teşkilatlanması, orman konusundan sağlık konularına kadar her şey olmamalıdır. Devletin şeklıni koyabilirsiniz. Bu, teşkilatı esasiye kanunudur. Yani insan haklan ile ilgili olmalıdır. Tabii anayasa mahkemesi de olacak, ama kişi haklan ile ilgili karar almaltdır. Bizde yanlış bir gelenek var. Bizde Anayasa Mahkemesi kanunları iptal etmek için kurulmuş. Onun için devamlı olarak bu konuyu işliyor. Bir etki tepkiden kurulmuş. Bugün ben ıktidardayım, yarın onlar iktidarda olurlar. Dünyanın demokratik ülkeleri esas itibarıylayetkileh meclislere vermiştir. Bunu kabul etmek lazım. Başka türlü olamaz. Bugun sağlık hizmetleriyle ilgili işlerı yürütemiyoruz. 1924 Anayasası'nda böyle şeyler yoktu. 195060 arasında Türkiye'de demokratik bir iktidar gelmış. ingiltere'de yazılı anayasa yok, ama insan hakları çiğnenmiyor. Anayasa ne kadar ayrıntılı olursa insan haklan q kadar çiğneniyor." önce şurdan başlayalım, İngiltere'de yazılı anayasa yok, ama insan haklan ihlalleri de yok... Gelenek, töre buna izin vermıyor. Haksızlığa uğrayan, sonuna değin hakkını arayabiliyor. Ayrıntılı anayasa olmasın, kısa olsun, ama o zaman basın özgür lüğüne benziyor. Anayasaya 'basın hürdür' diye yazıyorsunuz. sonradan çıkan yasalarla özgürlüğün nerdeyse tümünü alıp götürüyorsunuz. Bugün ayrtntılı bir anayasa var, anayasanın kul lanılış biçimine göz attığımız zaman gördüğümüz manzara şudur "650 bin kişi gözaltına alınmıştır." "210 bin dava açılmıştır. Bu davalardan 203 bini sona ermiştir.'' "Yaklaşık 400 bin yurttaş pasaport alamadığı için yurtdışın'C çıkamıyor." "5 milyona yakın yurttaş fişlidir." "14 bin^kişi yurttaşlıktan çıkarıldı." "Yaklaşık 24 bin dernek çalışmaktan alıkonuldu" "30 bin kişi politik göçmen olarak yurtdışında, ülkeye alınmı yorlar." "Gazete. dergi, kitap toplanıyor." "48 kişi idam edildi." "216 idam dosyası TBMM'de bekliyor." "177 kişi işkence altında öldü." Bu bilgileri Halil Nebiler'in "Ben Devletim, sakat bırakırım" adl yenı çıkan kitabından aldım. (BDS Yayınları) Bütün bunlar ortada iken hâlâ anayasa tartışması yapılır mı' Elinde çoğunluğu olan demokratik iktidar bunları hemen dur durur, tartışmayı keser, "gelin önce demokratlaşalım, sonn tartışalım" der. Yıllardır yapıhyor, bu anayasa tartışmalarının nesine inanalımi "Aaayasada ne kadar ayrıntı olursa, insan haklan o kadaı çiğneniyor" buyurmuyorlar mı? Demek bunca işkence, anaya sadan geliyor. Sade Anayasayla Olmaz... CÜNEYT ARCAYÜREK yaz.yor (Baştarafı 1. Sayfada) 'Şantaj' savcıda (Baştarafı I. Sayfada) veya tercih işareti verilmesi veya verilmemesi için bir veya birkaç seçmene menfaat, sair kıymetler teklif ve vaat eder veya verir, yahul resmi, nmumi vazifeler veya hususi hizmet ve menfaatler vait •eya temin ederse, bir yüdan uç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandınlır. Verilen vait veya temin edilen menfaatler seçmenin seyahat. yemek, içkj ve nakil masraflan veya hizmetkrinin mukabili olarak gösterilse dahi hiikiim aynıdır. Yukanda yazılı para, menfaat, vait veya hizmetleri kabul eden Kfnıen dahi aynı ceza ile cezalanŞebekemi yitirdim. Hükümsüzdür. DYP lıdeılerinin propaganda konuşmalarını izlediklerini belirten Çilingiroğlu, "Siyasi Partiler Kanunu'nun siyasi partilerle ilgili yasaklan düzenleyen 4'üncii kısmında yer alan eylemler var mı yok Yargıtay Cıunhuriyet Bassavcı mu, o noktalar üzerinde sı Firuz Çilingiroglu, Başbakan dunıyoruz" diye konuştu. Torgut Özal'ın TV'deki propaganda konuşmasında, "Sonışturma açılmasını gerektiren bir şey olmadığını" söyledi. RP Genel Sekreteri ve Ankara Çilingiroğlu, ANKA muhabiri Büyükşehir Belediye Başkan adayı nin Özal'ın muhalefet partileri ve Oguzhan Asiltürk, Başbakan hukukçular tarafından "siyasi özal'ın TV'deki konuşmasını "sişantaj ve tehdit" olarak değerlen yasi bir ayıp" olarak niteledi. Asildirilen ve büyük tepki gösterilen türk, yazılı açıklamasında, konuşması nedeniyle bir soruştur "Özal'ın secimleri kaybetme korma açılıp açılmadığı yolundaki kusuyla milletimizi tehdit etmesi, sorusu üzerine, "Hayır, öyle bir son derece çirkin bir olaydır" deşey yok" dedi. ANAP, SHP ve di. Bu fiilleri, tehdit veya cebir veya şiddet kuOanarak işleyenler hakkında ceza, bir misli arttırılarak hükmedilir." dınlır. Asiltürk "siyasi ayıp" SERAPKVBAT Süleyman Demirel, sabah kahvaltısı sonrasında seçim otobüsü Süvari ile Beykoz'a gitti. Burada "Kurtar bizi baba", "Rüşvete son", "Kaptansız gemi olmaz", "Başbakan Demirel" sloganları ve pankartlanyla karşılanan Demirel, seçimin, vatandaşın elindeki tek banşçıl araç olduğunu ifade ederek, "Bu ilacı eğer yanlış kulianırsamz ulke ehliyetsiz ellere düşer" dedi. "Vatandaşın kötü idare edilınesinden ıstırap" duyduklarını ve bu İnönü, Devrek'ten Zonguldak'a nedenle "vatandaşın huzuruna çok uzun bir konvoy eşliğinde girçıkbklanm" söyleyen Demirel şöydi. Saatlerdir bekleyen coşkulu kale konuştu: labahk İnönü'yü "Başbakan "Her şey pahalılanmış, el eme İnönü" sloganları ile karşıladı. ği ucuzlamış. Bunun adına fuka Mitingin yapıldığı Galip Demirel ralık derler. tşçiyi fukaralaştırdı alanında "tnsanhk onura işkencelar. Buna kalkınma diyenler. böyle yi yenecektir", "Zindanlar boşalkalkınmayı çalsınlar başlanna. sın genel af' pankartlan dikkati Adalet yalnızca mahkemede ol çekti. maz, Adalet her şeyden once ülİnönü Denetleme Kurulu'nun keyi idare edenlerin vicdanında ol fonlarla ilgili raporu konusunda malı. düşüncesinde olmalı. Bugün ise şunlan söyledi: ülkeyi idare edenler işçiye dost de"Bugunku gazetelerde gordüm. ğil düşmandırlar. Türkiye'de mil Yüksek Denetleme Kurulu şimdi yonlar perişandır. Hıç tapusu uy fonlan usulsuzlük var diye incedurma, parası sudan ucuz bir dev lemeyı. almış, ama bu raporlardan let olur mu? Bu devlet senin se> da bir şey çıkmayacak. Çünkü gili vatandaşlanm. Gelin bu işe bir cumhurbaşkanı raporlan başbason verelim. Çare, başınız mı ağ kana veriyor, o da bir şey yapmanyor ilaç alacaksın. Ulkenin başı yacak üzerine gidilmeyecek. agnyorsa ilaç alacak. Ülkenin ilaa Biz bunlann hiçbirine güvenmiseçimdir, seçim. Ama doğru ilaç yoruz. Devletin namuslu burokalmalısınız. Yanlış ilaç seçerseniz, ratlan bu konulann üzerine gidibaşınız agnrken kolunuzdan olur yor, ama hiçbir şey yaptlnuyor, açıklayacağını yayarak dahc Özal, seçmeni TV'de tehdit et "sert dozda" benzeri hazırtığır mişti. özal, korkuya kapılmış, içinde olduğunu kanıtlıyor. Hal ka İnönü için, "Bir geldiğin 3 muhabir ve kapı Menderes akıbetini alabildiğine düşünün" diyor, "Bunlar gelin işliyordu. Oysa Özal'ın seçmeni görevlisi dövüldü çocuklar birbiri ilc tehdit etmesi, kanlı olaylann ye ce niden başlayabileceğini öne sü vuruşacaklar" diye tamamlıyor rerek topluma oy çıkan için kor Eski yeni muhalefet liderler ku salması yeni bir olgu değildi. Özal'a göre anayasanın, rejimir Özal seçim alabilmek için devle "vazgeçilmez unsurlan" değil tin her tür olanağını yıllardır na Ya ne? "Karşısındakiler 56 ca sıl sömürüyorsa, tehdit eden, navar." korku salan politikayı üç yıldır ana siyasetine temel taşı yap Nerelere varmış Özal. Köln'dt dualarıyla GS'nin zafere ulaştı mıştı. ğına kadar gidebiliyor. Muhale İstanbul Haber Servisi Zaten baş aşağı gidişi vurgu fet kazanırsa camiierin kapatıla ANAP'ın seçim afişlerini Hürri layan göstergeler giderek yoyet Gazetesi'nin duvarlarına ya ğunlaştıkça Özal'dan daha farklı cağını bile söyleyebilir. Akıllar pıştırmak isteyen bir grup kendi bir davranış ve siyasal üslup alabora ederek oy sağlamay; İerine engel olan Hürriyet eleman beklenmemeliydı. ANAP'a oy çalışırken toplumun onarılmas larına saldırdı, üçü gazeteci 4 ki vermeyeni hizmetten yoksun bı olanaksız ölçüde allak bullak ola şiyi döverek yaraladı rakacağı yolundaki son TV teh cağını düşünmeyecek bile. Böy Ola>ın dün saat 02.00 sıraların didini 1987seçiminde, 1988 hal lesine demokratik anlayışa ten da bölgede afiş yapıştıran koylamasında görmüştük. Top yapay ve çarpık yollardan gide ANAP'lı bir grubun gazete bina lum, Özal doğasına alışmış, ar rek iktidarını sürdürmeye yöne sının du\anna Bedrettin Dalan ve tık kanıksamış. Ama Özal, son len bir yapıdan, hele halkın gü Hikmet Bozanoğlu'nun posterle kez aynı yola sapıyordu. venini yitiren bir siyaset adamın ri bulunan seçim afişini asmak isdan gelecekte hangi olumlt Bir yandan Çankaya idealinin meyveler beklenebilir? Toplum temeleri üzerine çıktığı bildirildi. Danışma görevlisi Cüney I Bakta elden çıkmaya yüz tuttuğunu gö 26 Mart'ta karar vermek zorun bil'in uyarısına karşın afişlerin rüyordu. Hele bu seçimde oy ta da, yazgımızı belirteyecek yol ay asılmak istenmesi uzerıne tartış banını kavrayamazsa, gelecek rımında. ma çıktı. Bu sırada Baktabil'i tar iyiden iyiye kararacaktı. BaşMenderes'in akıbetini sürekl taklayan grup aşağıya inen Mur kentteki son gelişmeler türban laza Akkaya, Burak Ersemiz ve ve Devlet Denetleme Kurulu irdelemesi, korkulu düşlerin, si Serhat İ'nal'ı da döverek çeşıtlı araştırmaları Özal'ı Çankaya' yasal karabasanların etkisindc yerlerinden yaraladılar. Burak Er dan giderek uzaklaştıracak gö kaldığını gösteriyor. Aile dışınd. semiz'in bu saldırı sırasında ağır rünüm alıyordu ve görüyordu ki kalan yakın çevre, Özal'da bı şekilde dovüldüğu, ağzından bur merkez politikasında sular artık korkunun izlerini gozlediklerin nundan kan geldiği öğrenildi. Ca hızla aleyhine akıyordu. Tek da söyleşilerde saklamıyor. Kimi ke ğaloğlu"na uç taksi ile geldiği bil yanağı 26 Mart'ta güçlü halk simler Özal'ın yakındığı odal dirilen gruptan Giilsen Aydemir desteğiydi. Ne var ki geriye say noktalarını TV'de daha açaca ve Mehmet Hıdır Ünat polis tara ma şleminin başladığt şu günler ğından, bir türlü açıklamadığ fından yakalandı. Mehmet Hıdır de Özal'ı yeniden toparlayacak odaktardan sayılan asker kesimi Ünal'ın üzerinden Eminönu oy desteği ancak ve ancak teh ni doğrudan hedef alması olası ANAP ilçe örgutüne ait kimlik dit, korku salma ya da acındırma lığından söz ediyortar. Açık siya kartı çıktığı bildirildi. Gazeteci ile sağlanabilirdi. seti rejimin ana kuralı kabul edi Murtaza Akkaya'nın Yeşildirek Örneğin, bugün yine TV'de yorsa Özal, muhalefeti suçlaya Karakolu'nda ANAP'lılar taracak, ama yanrt vermesine olanal fındaı. tartaklandığı öne su halka çıkacak. Ne diyecek, dün herkes birbirine soruyordu. buKınmayan son gün düşündü rülüyor. Özal'la sıkı teması olan sütunlar ğü açıklamalan yapmamalı. He •• da bir aydır görülüyor. Özal gi men, bugün. Zira Özal, sorum derse ülkede gençlerin yine bir lu Başbakan. Ülkeyi ve rejirr birini vuracağını, bölücülük olay tehdit eden ne varsa mertçe, ce larında belkr isim vererek surca hemen söylemeli. SHP'nin rolünü, kan ve gözyaşı Görebildiğimiz kadarıyla Istan istenmiyorsa Özal'ı yine destek bul'da Dalan, başka esintileriı lemenin tek koşul olduğunu söy içinde. Yüksek oranda yüzdı leyebilir. Devlet olanaklanyla eli 65 oy bekliyor. Siyaset yapma ne geçirdiği, üzerinde tartışma istemediğini tabii bu aşamad. ANKARA (Cumhuriyet Büro ların açılacağı hazırlanan ve habize duyuruyor. Dalan'ın yükse su) Türk Kadırunı Güçlendir zırtatılan kimi raporlardan esinoran özlemi ANAP'a yapacağ me ve Tanıtma Vakfı Başkanı lenerek kan ve gözyaşının ülkekatkıyla ilgili değil. Yüzde 65'i ki Semra Özal'ın, ANAP'lı beledi yi istenmeyen "yönetime" itebişiliğini perçinlemek, 26 Mart'taı ye başkan adaylarının seçim bu leceğini öne sürebilir. sonra ister belediye başkanlığır rolarını ziyaretlerinin, Ankara Olasılıklann başta gelenleri da isterse genel siyasette oyna Cumhuriyet Savcılığı'nca inceleneceği açıklandı. Bir savcıhk yet bunlar. Her seçimde son hafta yacağı roller için gereksiniyoı kilisi, bu konudaki gazete haber "önemli açıklamalar" yapacağı Dalan için İstanbul ilçelerindlerinin inceleneceğini ve mevzua nı söyleyerek ilgi ve oy toplama ANAPMn alacağı oy da önem tın gereğinın yapılacağını söyledi. ya çalışan Özal, özellikle 25 değil. İlçelerde partinin baş aşs ğı gitmesi olasılığını dert etmiyoı Ankara Cumhuriyet Savcılığı' martta muhalefetin yanıtlaması olanağının kalmadığı son gün, Merkezde Özal, istanbul'd nın ilk aşamada gazete haberleri üzerinden gerçekleştireceği incele çarpıcı, tehdit edici, korku salan Dalan birbirine koşut aynı derc menin, "vakıf yönetimleriııin si bir konuşma yapabilir. Geçen yıl gidermenin peşinde. Ne var \ yasi partilerle organik bağ kura lar elindeki belgeleri açıklayaca Özal akıntıya kürek çekiyor. DE mayacagı, siyasi partilere destek ğını duyurdu, sonra ağlayan ko lan, başarılarının verdiği güçl€ olamayacağı"na ilişkin yasa hük nuşma üslubuyla puan topladı. akıntıya kaptırmış kendini. müne göre yapılacağı öğrenildi. Şimdi "duymadığımız şeyler" Bin aşağı, öteki yukart doğru Hürriyet'e ANAP'h saldırısı Semra Ozal'm seçiın bürosu ziyaretlerine inceleme