Katalog

CUMHURİYET/10 HAVA DURUMU eteoroloji Genel Mudurtuğu'nden alınan bılgrye göre tum bölgelerimu az bulutlu ve açık geçecek. Hava sıcaklığı artmaya devam edecek RDzgâr guney ve batı yönlerden hafil, ara sıra orta ,\ kuvvette esecek. DENIZLERIMIZDE < £ RÜZGÂR Marmara. Batı Karadeniz ve \ Kuzey Ege'de kıble ve lodos. dıfler denizlerimi2de gun doOusu ve keşışlemeden 35 yer yer 6 kuvvetinde. saatte 1021 yer yer 28 denız rnılı hızla esecek Oenız mutedil, yer yer kaba dalgalı. dalga yuteekligı 05 ila 15 yer yer 2 5 m. göruş uzaktöı 10 km dolayında bu yönlerden ham. ara sıra orta kuvvette esecek SAi kuçü* dalgalı lunacak. VAN GÖUINDE HAM Az buuzakhğt 10 km dolayında bulunacan lutlu ve açık geçecek. Ruzgâr guney ve batı HABERLERİN DEVAMI TÜRKIYE'DE BUGÜN B 21° 6° A 15°3° A 18°7° B 20° 5° B 8°5° B 11°2° B 12° 3° B 12° 4° 5° 10°fta B 14° 5° 8°6° Samsun A 15°1° «°2°S»rt B 14° 6° 15° 6°Sınop B 7°7° 22° 7°Sıvas B 14° 5° 2°WTekıraaJ B 12° 4° 14° 2° üabzon B 12°3° l*Uzbon 11° 2° •Smceli 8 20° 5° 14° 3°Uşak B 5°10° 14° 0°van B 10°3° 18° 2°\tegat 14° 2° Zonguldak B 15° 6° 16° 6° Mamsa 17° 3°KMaras 10° 5° Meısın 2°20°MuOU 16° 1°Muş 18° (PNıSde 13° 4°0n)u 25 ŞUBAT 1989 DÜNYA'DA BUGÛN Me m •Vtyana Üotkova Amstefdam Amman Atma Bagdat Barcetona 15° 0°Kaysen 20° 4°K»*lareJ 6°Konya 12° 3» Kütatya 21° A açık B DuluOtı K urlı S ssı Y Kahire • Y B 25° B 19° B 16° Y 12° Y 14° B 13° Bekjrat B 8° Berlm Y 6° Boraı B 7° Brtks* Budapeşte B 8° B 6° Cenevre B 18° Cezayr B 24° Odde B 21° Oubayı FranMurt B 8° 8 İT° &rne B 5° rtelsınkı B 24° Kahire Kopenhag B 6° B 7° Köın B 26° Leftoşa Lenngra) B Londra Y Madnd Y Mılano Y Montreal B Mostora B Münh N«wVkırk Oslo Pans Prag Rıyad B Roma B B Sofya B Şam A Tel Amv A Imus B B Venedık Y Vıyana WaS»ngtonB Zunh 8 6° 9° 10° 18° 12° 5° POLTIİKA VE ÖTESÎ MEHMED KEMAL Şarkılar Seni Söyler... 1965 yılında, muhalefet partileri ve bağımsızlar birleşerek İnönü kabinesini 225 oyla düşürdüler. inönü'ye çıkan oylar 197'ydi. AR YTR CKMP, MP oyları düşürmede birleşmışti. Hükümeti düşürmek için 226 oy gerekliydi. Kısa bir tereddüt geçiren İnönü, Anayasanın verdiği bu hakkı kulianmadı. Zaten kabınenin düşürülmesi yöntemi de değişiktı; bütçenin maddelerine geçilırken 225 oyla düşürmüşlerdi. Bu taktiği AP'nin genel başkanlığına gelen Süleyman Demirel'in kotardığı ve tezgâhladığı söylenir Demirel o tarihte milletvekili değildi. Hükümeti kuramazdı. Kabineyi kurmaya Suat Hayri Ürgüplü görevlendirıldi; Demirel başbakan yardımcısı oldu. Daha sonrakı yıllarda onun da başına böylesı olaylar geldi, ama o hiçbir zaman istifayı benımsemedi, "Bulun 226'yı devirin..." dedi Turgut Özal için de yüzde 65 muhalifi varken yüzde 35'le ıktidannı nasıl sürdürür diye şaşanlar var. Son anayasa oylamasında yüzde 36 olan oyu bir puan gerıleyerek yüzde 35'e düştüğü halde yerinde durmaktadır. Politıkada olur böyle şeyler. Kimi İsmet Paşa gibi 225 oy alınca hemen gider, kimi de yüzde 65 oy karşısında iken yerinden kımıldamaz. Oyları anayasa oylamasında düşmüştu. Sımdi yerel ve belediye seçimlerine doğru gidiyoruz. Bu seçimler yitirilse de iktidarın değişmesi diye bir sonuç çıkmaz. Çünkü ıktıdardakiler o seçım başka, bu seçim başkadır diyeceklerdir. Görüntü, siyasal iktidarın türlü seçim kombinezonları ile yerinde duracağı doğrultusundadır. Geçen seçimde seçmenlen dişlılerı ters tutmayın diye korkutmuştu, seçim öncesinde sonradan pişman olmayın diye gözdağı vermektedir. iş gözdağına geldiğinde göre bunun dozaıını sonuca yaklaşırken arttıracaktır. Elinde başka kozlar da vardır. Teror olayları son zamanlarda arttırılmaktadır. Demirel, bunun devlet terörü olmasından kuşkulanıyor Oyle ya şımdiye değın yerinde dururken birdenbire neden artmaya başladı? Bunu elbette bir fiştekleyen vardır. Devlet yönetıminde bulunmuş olanlar bu fişteklemenin nereden kaynaklandığını çok iyi bılirler. Bu balona iğne vurulduğundan biraz tavsadı. Ama başka oyunlar yok değildir. Tezgâha bu kez başka oyunlar da konabilir. Uygun bölgelerde seçmenleri bir bölgeden alıp bir başka bölgeye aktarma, bölgede oy eksiğinı bir yerden alıp öteki yere aktarma... Bu seçimde bizim merak ettığımız iktıdar oylarının yüzde 35'ın altına düşüp düşmeyeceğidir Oylar yüzde 35'ın altına doğru ağmaya başladı mı halkın gözünde de durum değişebilir. "Hem herkes pahalılıktan bunca yakınıyor hem de oy verıyorlar..." Rastladığırnız kişiler böyle söylüyor. Böyle soylerken suçu halkta buluyorlar. Halk daha ne yapsın? Her türlü korku ve sakıncaya karşm yüzde 65 gibi bir oyu esırgiyor. Halka kabahat bulan politıkacılann da yüzde 35i düşürmek için çabalamaları gerekir. Eğer gerçekten Özal iktidarından kurtulmak isteniyorsa politikacılar işbirlıği mi olur, güçbirliği mi olur, ne yaparlarsa yapsınlar. Muhalefet partileri sen ben kavgasına düşmeyıp oyları bir kotada toplarlar. Belli ki siyasi iktidar böl ve yönet'e oynuyor. Ecevit'i ve Refah Partisi'ni ortaya çıkarması bundandır. Bu partılerle oyları bölerler. Geçen seçimlerde olmadı mı? "Biz böyle olacağını bilmıyorduk." Şimdi gene.böyle olacağını bılsinler! Kişısel hırslar, hevesler bir yana bırakılarak oyların muhalefet kotasında toplanması sağlanmalıdır. Her türlü deney ve gosterge bunu açıklıyor!. 23° 14° 14° 20° 20° 15° 7° 10° 10° 8° 6° kantarm topuzıınu kaçırdı' Kiiltür Servisi Humeyni'nin "Şeytan Ayetleri" adlı kitabın yazarı Salman Rüşdü hakkında çıkardığridam fermanının yankılan sürerken, Yargıtay'ın "Ahmet Altan"ın "Sudaki tz", Henry Miler'ın "Oglak Donencesi" adh kitaplarına ilişkin imha kararı yazarlar arasmda tepkilere yol açtı. Pınar Kiir, Altan ve Miller'ın kitaplan hakkındaraüstehcenlikgerekçesiyle verilen imha karan için "Kilaba olum karan vermek birinci aşamadır bence, bugiin yann Türkiye'de de öliim fermanına evet diyenler çıkarsa hiç şaşmam" derken, Onat Kutlar, "Salman Rüsdü'yü öliime yargılayanlarla güBiimüzde kitaplan imha edenleri hoş gormenin mttmkün olamayacagını" söyledi. Tomris Uyar iki karann birbirine çok benzediğini belirtirken Attila tlhan görüşlerini şöyle özetledi: "Hoşgörü çerçevesi içerisindeki ifade ozgürlüğünü hem yazara, hem okura, hem eleştirmene tanımalıyız. Kantann topuzunu kaçırmamak şartıyla. Hem Humeyni, hem Batılılar bem de bizim Yargıtay kaçtrmış göriinüyor." CemaJ Siireya: Tuhaf rastlantı! Kitaplan imha kararıyla ülketniz Humeyni'nin Salman Rüşdü hakkındaki ölüm fermanını onaylamış gibi. Hilmi Yavuz: Ben, düşünce özgürlüğüne yönelmiş her türlü yasakçıhğa her türlü zorbalığa karşıyım. Çağımızda böyle saçma sapan davranışlann komik olduğunu düşünüyorum. Füruzan: Bir yazarın kitabına cellatiık yapmaya hiç kimsenin hakkı yoktur. Üstelik kitabın yazarına hiç yoktur. Tartışılabüir, reddedilebilir, söylenen ve savlanan şeyler çüriitülebilir, eğer çürütülebiliyorsa. Ama yeni bir yüzyıla girerken bu tutumu, bu düşünce denebilirse düşünceyi benim açımdan anlamak çok guç. Adalet Agaoglu: Salman Rüşdü hakkında çıkanian ölüm karan dehşet verici. Öyle ki böyle bir katliama karşı olanları bile tehdit edebiliyorlar. Buna karşı yılmadan direnişimizi göstermeliyiz. Kimse sağır olmamalı bu olaya. "Sudaki Iz" ile "Oğlak Dönencesi"nin imha kararına gelince; bu kitapların imhasına karar verilmesi de çağın insanı olarak kafamın almayacağı bir olay. "lemelde, edebiyatta muzır, mıistehcen gibi olçuleri kabul etmiyorum. Üstelik kitaplara muzır damgasını vuranların ölçüsü kendi açılarından dahi gülünç. Tank Buğra: Bu kadar saçma bir konu üzerinde nasıl konuşuluyor anlamıyorum. Humeyni kendisini tek ve her şeyin üstünde zannediyor. Kendi suçlamalanna paralel olarak söyleyeyim günaha giriyor. Kısaca doğru bulmuyorum. Türkiye'yi bu işe karıştırmayalım, her toplumda birtakım sivriler çıkar. Salman Rüşdü'yü öldurebileceğini sOyleyen müftü, Osmanıye Müftüsu, ben hazırım diye ortaya çıkabilir. Bunlar ortak yapıyı belirlemezler. Türkiye, ta başlangıcından beri îslamiyeıi en temiz, en doğru yonımlayan bir ulkedir. Böyle tartışmalara kanşmaz. Kitapların imha kararına gelince; bu dönemlerde kitapların yasaklanmasma karşıyun. Çünkü insana güvenirim. Insan aldatılmaz. Okur beğenir ya da beğenmez. Bence en önemli demokratik hak yanılma hakkıdır. Buna da saygı gösterilmeli. Rüşdü'nün katü vacip mi? İnönü: Romancımn yazma özgürlüğü vardır. Sungurlu: Mahkemesiz idam cezası olmaz. Demirel: Hukuk dışı ceza verilemez. Kitap imhası • • •• • uzucu• Kültür Bakanı Titiz ANKARA (Curnhuriyet Bürosu) Kültür ve Turizm Bakanı Tınaz Titiz, kitap imhasını "üzücü bir olay" olarak niteleyerek buna olanak veren yasanın degiştirileceğini söyledi. Titiz, Ahmet AJtan'ın "Sudaki tz" ve Henrj Mffler'ut "Oglak Döoencesi" adlı kitaplarının imha kararlarını onaylayan Yargıtay'ın, ytirürlüktaki yasaya göre karar verdiğini belirtti. "Bu aşamada başka karar beklemek de doğru olmayabilir" diyen Titiz, "Yasayı dcgistirmeliviz" biçiminde konuştu. İki kitap hakkında Yargıtay tarafından onaylanan imha karanm 2. Asliye Ceza Mahkemesi" vermişti. Titiz, "Sudaki tz" ve "Oglak Donencesi" adlı kitapların imha kararının Yargıtay tarafından onaylanmasına ilişkin Cumhuriyet'in sorularını yanıtladı. Titiz, kqnuyla ilgili görüşünü şöyle açıkladı: "Yargıtay muhtemelen elinde var olan ve yiiriirlükte bulunan yasaya göre karar vermiştir. Bir yargı organından bu aşamada başka bir karar beklemek de dognı olmayabilir. Çiınkii bir karar organı yürürlükteki yasaya göre karar verir. Ancak önemli olan böyle bir yasanın varlığı söz konusuysa bunun değiştirilmesi gerekir. Kitap imhasına yol açabilecek bir karan öngören bir yasa varsa, o zaman hükümete düşen, bize düşen, bü yasanın degiştirilmesidir." Titiz, "Yasanın değiştirilmesi için nasıl ve ne zaman harekete geçeceksiniz" biçimindeki soruyu ise, "Önümüzdeki dönemde bu konnyla daha yakından ilgilenecegiz ve yasayı değiştirmek için harekete geçecefiz. Yasayı degiştirmeliyiz ki bundan sonra kitap imhası gibi üzücii olaylarla ugraşmayalım" diye yanıtladı. Şeytan (Baftarafı 1. Sayfada) lerce kişi, Bombay'daki lngiliz Başkonsolosluğu'na doğru yürüyüşe geçti. Güvenlik güçlerinin müdahalesi üzerine polise taş ve sopalarla saldıran göstericiler, ateş açılarak dağıtddı. Olaylar sırasında 10 kişinin öldüğü, çoğu ağır olmak üzere 40 kişinin de yaralandığı bildiriliyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) lran'ın dini lideri Ayetullah Humeyni'nin Hint asıllı lngiliz yazar Salman Rüşdü'nün öldürulmesini istemesine, SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, "Böyle bir hareketi aklı başında kimse kabul edemez" diye tepki gösterdi. ANAP Genel Başkanvekili ve Teşkilat Başkanı CNtan Sungurlu, Islami mevzularda beyanda bulunacak kadar geniş bilgi sahibi olmadığını kaydederek, AA'ya şunları söyledi: "Ancak bize, bir insan hakkında mahkeme karan olmadan idam hükntü vermek, çok ters bir olay olarak geliyor. Buna mukabil Kuranı Kerim'de bazı suçlann karşılıgının ölum cezası olduğuna dair hükümler bulunduğunu duyuyorum. Humeyni'nin bu karan bir mahkeme hükmü olamaz. Bir dini gorüş olarak düşünülebilir. Asıl olan, cezayı tayin edecek meşru bir mercinin bulunPınar Kiir: Hem Salman Rüşmasıdır." dü'nün ölüm fermanı hera de iki kitabın imha kararına baktığımızSHP Genel Başkanı Erdal lnöda ikisinin de Doğulu ülkelerde nu de, duşünce özgürluğüne inameydana geldiğini görüyoruz. Kinan bir parti olduklarını ifade taba ölüm karan vermek birinci ederek, şöyle konuştu: aşamadır bence. Bugün yarın "Fikirler için kimseye .böyle Türkiye'de de ölüm fermanına ölüm cezası vermek olmaz. Dine evet diyenler çıkarsa hiç şaşmam saygılı olmak, elbette beklenir. bu gidisle. Salman Rüşdü'nün bu riler düzenlenirken Hirtdistan'da Bombay'ın yanı sıra Yeni Delhi kentinde de 1000 kişilik bir grup lngiliz Yüksek Ko Ama romancılann yazma özgürkitabını okumadım ama bundan miserliğı'ne yürüyerek yazar Salman Rüşdü'nün kuklasını yaktılar. Göstericiler, Ingiltere ve Salman Rüşdü aleyhın lüğü vardır. Yazılanlar eleştirilir, önceki jki kitabını okudum ve çok de sloganlar attılar. {Fotoğraf: Reuter) hos karşılanmadığı söylenir. Ama beğendim. Gerçekten önemli bir yazüarı yüzünden bir insanı ölyazar. Kitaplarının bir an önce dürmek cinayeltir. Çağımızda Türkiye'de yayımlanmasını ümitböyle bir hareketi aklı başında le bekliyorum. Ölüm fermanı çıkimse kabul etmez." (Baştarafı 1. Sayfada) lran Meclis Başkanı, "Bu ki lunduğu yerde durumunun "gakarmak apaçık cinayete teşfiktir. DYP Genel Başkanı Süleyman Ve kanunlar bunu yasakladığı gi şilerin ifadeleri alındığım söyleyen tap, sizin dini duygulan koruyan yet iyi" olduğu bildirildi. lngiliz Demirel, suçun şahsiliğinin asıl olbi, dinlerin de yasaklaması gere Çakır, "tlk bilgiler, o şeküde bir yasalannızı çiğnemiştir. Niye ya Observer Gazetesi'nin yazı işleri duğunu belirterek, "Kimse kimkir. Ben insanların öldürülmesi konuşma geçmediği şeklinde, ama salanmzı harekete geçirmiyorsu müdürü Blake Morrison, Rüşdü seye yaptığı işten dolayı hukuk dı (Baştarafı I. Sayfada) ni vaaz eden bir başka din bilmi biz araşbrmayı siirdürüyoruz. nuz? 'İmam Humeyni'nin fetva ile bir telefon görüşmesi yaptığı şı ceza veremez. Ama Salman Karar, önümüzdeki hafta ABD Senatosu'nda görüşülecek. yorum. Kitap yüzünden insanla Bunlann sonucuna göre durum sı başka ülkelerin içişlerine m ve kendisinden daha önce gön Rüşdü'nün yaptığı iş de çirkinSenatoda, Demokratlar'ın sandalye sayısı Cumhurıyetçiler1 miidahaledir' diyorsunuz. Siz he dermeyi vaat ettiği başka bir kira ölüm kararı verilmesi belki da meydana çıkacak" dedi. den fazla... 55 sandalye Demokratlar'ın, 45 sandalye de Cumdir" dedi. ha da acı. İnsanların düşunme, huriyetçiler'in. Diyanet lşleri Başkanı Çakır, piniz, tum dünyaya müdahale edi tap hakkındaki değerlendirme yaRefah Partisi Genel Başkanı yorsunuz. ABD'nin Granada'da zısını aldıklannı söyledi. Söz koyaratma özgurlükleri kısıtlanınca Din İsleri Yüksek Kurulu'nun, Senatör 7bwer'ın senatodan destek alması çok güç. işi neydi? Fransa Kaledonya'da nusu yazının Observer'ın bu haf Necmettin Erbakan da, şunları bugun gördüğünüz manzara orta henüz kitabın temin edilememesi Senato bugüne kadar 8 bakan adayının adaylığını onaysöyledi: ya çıkıyor. Çağın gerisinde kalmış nedeniyle incelemeye başlayama ne anyor? tngiltere'nin Hong taki sayisında yayımlanacağı kaylamamrş. "Bunları ilgili kişiler daha iyi bir Doğu ve 21. yüzyıla ilerleyen dığını, ancak kitabın incelenme Kong'da işi ne?" diye konuştu. dedildi. bilir. Bu kişiler daha iyi bilir. Bu Senatör Tcwer bırçok silah şirketine danışmanlık yapıyor Bunbir Batı. Bu kararı verenler orta sinden sonra bu konuda bir açıkÖte yandan lstanbul'da bulunan Ingiltere'de yayımlanan The lngiliz Kütüphanesi'ne dün 3 kez sorduğunuz konu hakkında açıklardan bazıları, Martin Morieta, LTV, Rockwell, Tekstron, British çağda yaşayanlardan farksız. lama yapılabileceğini belirtti. Çalama yapabilmek için, Müslü"Günaha Son Çağn"da Hıristi kır, "Biz, Salman Rüşdü öldiirül Guardian Gazetesi'nde dün yer bomba ihbarı yapıldı. AeroSpace... manlık hakkında derin bilgi sahibi yanlığa karşı "saygısızlık" büyuk sün ya da oldürulmesin diye bir alan bir haberde, Dışişleri BakaToıver'ın Milli Savunma Bakanı Ercan Vuralhan ile ilgili dosEdinilen bilgilere göre bomba olmak gerekir. Onun için bu koboyutlarda ama batıda protesto şey söyleyemeyiz. Türkiye bir hu nı Sir Geoffrey Howe'un tehdit ihban sabah saatlerinde polise ya nuda Diyanet İşleri Başkanlığı'nın yalarda da adı geçiyor. lardan öte ne yapıldı? Papa kelle kuk devletidir. Hukuk devleti içe edildiği belirtildi. Haberde, Orta pıldı. "Islami Cihat" adına ara gönışü geçerlidir." Dışişleri Bakanlığı, 1982 yılında ABD'de 'Safeguard" adlı şiristedi mi? Yazar ve yönetmen afa risinde ne söylemek gerekiyorsa doğu aksanıyla Ingilizce konuşan dığını belirten bir kişi "Çiçek Paketten 41 tane zırhlı araç almış... VVashington Büyükelçiliği, Babir kişinin dün gazetenin Tokyo roz edildi mi? Işte Doğuyla Batı kanlığa şirket ile ilgili yazılar yazmış... Bakanhk. bu yazılarla uyaonu sövleriz. Yani bizim açıkla muhabirini arayarak bakanı öl sajı'nın bemen karşısında buluarasındaki fark. nlmak istenmiş... Bu uyarılara karşın Dışişleri Bakanlığı 41 tamamız ilmi olur. Siyasi mahiyet dürme tehdidinde bulunduğu kay nan İngiliz kütüphanesine bomba (Baştarafı l. Sayfada) koyduk. Birazdan patlayacak" ne aracı Safeguard şirketinden almış... dedildi. Onat Kutlar: Kitaplan yakma, te blr şey söyleyemeyiz" dedi. dedi. Bunun uzerine saat 11.00 sı gazetecilerin oluşturduğu 2.792 Bu ahşverişten sonra o tarihte ABD Silahlı Kuvvetler Komisyazarlan öldurme, hapse atma ya Al Gabid'in ziyareti Kendisini lran dostu olarak ta ralannda tngiltere Konsolosluğu' kişi yargılandı, çeşitli mahkemeyonu Başkanı olan Senatör John Tower, VVashington Büyükelda sürgüne gönderme eylemi yenıtan kişi, Sir Geoffrey'in, Hiro na bağlı olarak çalışan ve geçen lerce 368 müsadere ve imha kararı çimiz Şukrü Elekdağ'a bir mektup yazarak, bu sözleşme nedeBugün Türkiye'ye gelecek olan hito'nun cenazesi için geldiği Jani değil. YüzyıHardır sürüyor. hafta açılışı yapılan kütuphaneye verildi. Bu yayınlardan 39 bin 38 niyle, Dışişleri Bakanlığı'na, Bakan ilter Türkmen'e ve Bakanhk Hâllacı Mansur'u, Pir Sultan tslam Konferansı Genel Sekrete ponya'dan ülkesine sağ dönmeye polisler geldi. Kütüphane görev kilosu 1986 yılında SEKA'da imİdari ve Mali İşler Daire Başkanı Metin Mekik'e "şahsi takdir, teAbdal'ı oldürenler, tüm klasik ve ri Al Gabid'in Ankara temasları ceğini söyledi. Tehditte bulunan lileri ile bir süre binarun boşaltı ha edilirken yaklaşık 40 ton yayın şekkür ve minnet duygulannın" ulaştırılmasını istemişti. modern büyük yazarlann kitap sırasında "Şeytan Ayetleri" kitabı kişi dışişleri bakanının tabancay lıp boşaltılmaması konusunda ise Adli Emanet'te imha edilmelan nı yakıp, bazılannı toplama konusunda bazı isteklerde bulun la öldürülmeyeceğini ve saldınnın tartışan polis, uzman bomba im yi ya da mahkeme kararlarını Tower, Safeguard şirketi ile Türk Dışişleri Bakanlığı arasında kamplarında yok edenler aynı zin ması bekleniyor. Dışişleri Baka cumartesi akşamı Howe, Tokyo' ha ekibinin gelmediğini belirtti ve bekliyor. kurulan bir ticari iş için niçin "minnet duygularım" belırtme zocirin halkalanndan başka bir şey nı Mesut Yılmaz'ın konuğu ola dan hareket etmeden düzenlene aramayı iki saat erteledi. Daha runluluğu duyuyordu? Istanbul Basın Savcılığı ve değil. Salman Rüsdu'yü ölüme rak 28 şubala kadar Türkiye'de ceğini bildirdi. sonra buraya gelen bomba imha DGM kayıtlanndan belirleyebilSafeguard şirketinden alınan zırhlı araçlar çürük çıkmıştı, arakalacak olan tslam Konferansı yargılayanlarla günümüzde kitapBu arada, Kanada'nın başkeıı uzmanlan da yaptıklan incelemebalar sık sık bozulmaktaydı; bir başkonsolosumuzun kullandılan imha edenleri bu açıdan hoş Genel Sekreteri'nin, Özal hükü ti Ottawa'daki ABD ve lran bü de herhangi bir patlayıcı madde diğimiz toplatma kararlannda gerekçe olarak "komünizm propağı aracın arka camı zırhsızdı; üstelik, şirkete, Muhasebei Umumetinden kitabı kınacıyı bir açıkgörmek mumkün olamaz. gandası, yasalann suç saydığı eymiye Kanunu'nöak\ sınırları aşan ön ödemeler yapılmıştı; âyrılama yaparak diğer İslam ülkele yükelçiliklerine bomba konuldu ye rastlayamadılar. Tomris Uyar: İki konu birbiri rinin doğrultusunda bir tutum or ğu yolundaki ihbarlar da asılsız İemleri övmek, laikliğe aykın proca. sözleşmeden önce şirketten teminat da alınmamıştı, bunçıktı. ne çok benziyor. Kitapların ede taya koymasını isteyeceği belirtipaganda, cumhurbaşkanı, başbalar yetmiyormuş gibi şirkete bir de fazla ödemede bulunulmuştu, Hutbeler biyat değeri tartışılmıyor, edebi liyor. Al Gabid, geçen hafta soNew York muhabirimiz Şebkan, bakan, milletvekili, ordu ve araçların "süpercharge" diye bilinen parçaları arızalıydı. yat dışı ölçülerle gündeme geliyor nu yaptığı açıklamada örgüt üyesi nem Atiyas'ın haberine göre, AA'nın haberine göre kitap emniyet güçlerine hakaret, bölüBu araçların seçim i için Amerika'da incelemeler yapan Erbu kararlar. Uygarhk ilerledikçe ülkeleri kitabı yasaklamaya çağır AJD'li kitabevleri peşpeşe Sal dün cuma vaazlan ve hutbelere de cülük propagandası, Atatürk'ün can Vuralhan'dır. uygarlığın değerleri geriliyor gibi, mıştı. Bir yetkili konuyla ilgili ola man Rüşdü'nün kitabını yeniden konu oldu. Sultanahmet Camii manevi hatırasına aykınlık, müsVuralhan, o tarihte. Dışişleri Bakanlığı İdarı ve Mali İşler Daibir umutsuzluk veriyor insana. rak, "Gabid konuyu açar ve her satışa sunduklarını açıklarken, imamı Recai Albayrak, cuma va tehcenlik ve 1117 Sayılı KüçükleAttila tlhan: önce, prensip ola hangi bir talepte bulunursa ken önceki gün ülkenin önde gelen ya azında Kuran ve sünnetlere dil ri Muzır Neşriyattan Koruma Ka re Başkan Yardımcısıdır. Dışişleri Bakanlığı'na alınan zırhlı araçlar ile ilgili yayınlarırak yazarın ifade özgürlüğünden disine diplomatik dille Türkiye' zarlan, toplu halde Ayetullah Hu uzatmanın cezasının "cenennem" nunu'na muhalefet ile seçim yamız üzerine başlatılan inceleme ve soruşturmalarda aralarınyanayım, kesinlikJe. Bu bakırndan nin suskunluğunu stirdureceği meyni'nin ölüm fetvasını protes olduğunu söyledi. Yazar Salman saklanna aykın davranmak" suçSalman Rüşdü istediğini yazabi mesajı verilir ve bunun nedenleri to ettiler. da Vuralhan'in da bulunduğu bakanhk görevlileri sorumlu buRüşdü'yü "kâfir" olarak nitele lamaları gösteriliyor. lir ve Türkiye'de birtakım kilap de izah edilir" dedi. lunmuşlardı. Her konuşmacının, Şeytan yen Albayrak, Rüşdü'nün "bir 1983 yıhndan bu yana verilen lann imha edilmesi kararı son deAyetleri kitabından bir bölüm piyon" olduğunu, kitabın Rüş 458 toplatma kararı şöyle sıralaBaşbakan Özal'ın görevlendirdiği Başbakanlık Danışmam ibrece ayıplanacak bir karardır. Humeyni'nin fetvası okuyarak söze başladığı toplantı dü'ye " H a ç l ı zihniyetiyle nabilir: rahim Düzyol ile Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz tarafından oluşYalnız yazarlara tanıdığımız ozya katılan 21 yazarın arasında yazdınldığını" ileri sürerek "İs"76 kitap, 11 ansiklopedi, 96 turulan "İnceleme Komisyonu" araç gereç alımındaki sorumÖte yandan lran İslam Cumhu Norman Mailer, E.L. Doctorow, gürlüğü okurlara ve eleştirmenlere lam ülkeleri bir ikisi dışında bu siyasi içerikli dergi. 55 haftalık lulukları saptamış; bu komisyonun raporundan sonra "Memude tanımak zorundayız. Yazarın riyeti'nin Istanbul Baskonsoloslu Susan Sontag, Joan Didion ve olaya neden suskun kalmaktadır? magazin dergisi, 79 "müctebcen" rin Muhakematı Komisyonu" kurulmuş ve çalışmalarına başlaortaya attığı bir fikri, savunduğu ğu, dini lider Ayetullah Ruhullah Edward Said de vardı. Susan Son Ne yapacaklardır, ne >apma\ı du seks dergisi, 14 müzik kaseti, 4 vimıştır. bir düşünceyi okur kitlesi beğen Humeyni'nin, Salman Rüşdu tag, "Her şeyden önce Salman deo kaseti, 5 kartpostal ve takmeyebilir, eleştirebilir, hatta tep hakkındaki ölüm fetvası metnini Roşdö ile dayanışma içinde oldu şünmektedir? İşte Amerika, işte vim. 64 günlük gazete, 48 haftaBu komisyonun çalışmalarını önümüzdeki aylarda bitirmesi Avrupa... Bu ülkelerle dost olakiyle karşılayabilir. Mesele etki ile sergilemeye başladı. ğumuzu belirtmek, aynca şimdibekleniyor. lık magazin gazetesi, 1 telefon tepki arasında bir denge bulunKonsolosluğun panosuna asılan ye kadar kitabı raftan kaldırma cağız diye bu olay karşısında sus rehberi, 5 atlas" Alın. iki bakan... ikisi de Millı Savunma Bakanı... Bir tanesi masıdır. Bunun ölçüsü de hoşgö fetvada, "Gayretli Müslümanlar yıp satmaya devam eden bağım mak isteyen Müslümanlar. ne olacaklannı iyi düşünsünler" de1983'ten önce ve sonra toplatı hakkındaki savlar söylentıye dayanıyor; ikincisi hakkındaki rüdur. Bunu kaydettikten sonra dan, bundan boyle hiç kimsenin sız yayınevlerini desteklediğimizi "usulsüzlükler" resmi incelemeler ile saptanıyor. lan yayınlar hakkında yapılan Batıda, Doğuyu suçlayan bir ta Müslümanların mukaddesatına bildirmek istiyoruz. Bu toplantı di. Birinin bakanlığı komisyonda onaylanmıyor, öbürü başbakaKayseri Müftüvekili Necmettin yargılamalar sonucu 27.12.1983 vır halinde geliştirilen tepkilcri hakaret etme cesaretini bulmama ile bizi yıldırmaya çalışanlara cena ve başbakanın eşine en yakın bakan olarak koltuğunda otuNursaçan da Hunat Camii'nde tarihinden sonra çeşitli mahkemeabartılmış, hatta'taraflı bulduğu sı için, ilgili kişileri bulduklan an vabımızın ret oJduğunu göstermek lerce verilen 368 "müsadere ve ruyor. verdiği vaazda şunları söyledi: mu söylemek zorundayım. Deyim da idam etmelerini istiyonım. Bu istiyoruz" dedi. Tövver ve Vuralhan, Türk ve Amerikan demokrasilen için iluygun düşerse onlar da bağnazlık yolda ölenler olursa şehadet mer"Salman Rüşdü'nün İslama imha" kararı ise yayın türlerine Konuşmacıların en duygusal ginç birer örnektir. ta Humeyni'den aşağı kalmıyor tebesine erişecektir" deniliyor. hakareti ve iftirası ik değildir, son göre şöyle dağıhyor: olanı Mailer, "Eğer bir ahmaklık 139 kitap, 5 atlas ve ansiklopeTabii anlayana, anlamak isteyene. lar. Çünkü sözgelişi Bulgaristan'için öldürülecekse bizim de aynı da olmayacaktır. Bu gibi kişilerin di, 88 siyasal içerikli dergi, 54 maRafsancani'nin Bu konularda olsun, Amerikan demokrasisinden örnek ve da adları değiştirilen, dinı temaortaya çıkması tslama karşı Haçlı ahmaklık nedeniyle öldüriilmemiz ders alınmaz mı? yulleri yasaklanan, bunlara itiraz hutbesi zihniyetinin devam ettiğini goste gazin dergisi, 63 haftalık magazin gerekir. Bütün edebi toplantılanettiği takdirde hayatlanna flilen rir. İt ürür, kervan yünir. Bu gazetesi, 1 telefon rehberi, 4 müAA'nın haberine göre, lran mızı Şeytan Ayetleri'nin en kritik olaylar karşısında Müslümanlar zik kaseti, 4 video kaseti, 10 günkastedilen iki milyona yakın Türk sayfalanndan ahntılar yaparak ve Müslüman varken Salman Meclis Başkanı Hiiccetfilislam birbirlerine daha sıkı sarılmalı ve lük gazete." Yayın sorumlularıyla ilgili olaRüşdü için, onun hayatı için bu Haşemi Rafsancani, Tahran Üni açmamız gerekebilir, nitekim öyle dayanışma içinde olmalıdırlar." rak 1983 yıhndan bu yana ise büyük alakayı gösteren Batılı ül versitesi'ndeki cuma namazından de yapacağız" şeklinde konuştu. Yazarlar toplu halde kitabın saGeçen salı günü AT'ye üye ül 1.881 basın davasında 2.792 gakeler kıllannı bile kıpırdatmıyor önce verdiği hutbenin bir saatlik lar denebilir. Batılı toplumlar la bölümünu Salman Rüşdü ve Şey tışını durduran kitabevi zincirle kelerin tran'daki büyükelçilerini zeteci, yazar ve yayıncı yargılanik olmakla beraber esasta Hıris tan Ayetleri'ne ayırdı. Batı ülke ri Barnes and Noble, Waldenbo geri çekme kararına ilişkin dekla dı. Yargılanan gazeteci yazar ve (Baştarafı 2. Sayfada) tiyan bağnazlığını atamamışlar lerinin tran'a karşı takındıkları oks, B. Dalton'dan kendi kitap rasyonunu Dışişleri Bakanlığı'na yayıncılar hakkında yaklaşık 2000 yanlar, bizleriz; onun dostları, arkadaşları, öğrencılerı, yakınlatavrı eleştiren Rafsancani, "Tür lannı çekmeyi kararlaştırdılar. ileten AT'nin, bu kez Türkiye'den yıl hapis cezasıyla milyarlarca lidır. Nitekim "Günaha Son rı. "İnsana saygı, her türlü yapmacığı, çıkarcılığı, ikiyüzlü buyurÇağn" filmine gösterdikleri sine lü türlü komplolannızla karşılaş Ancak toplantı ile aynı sırada kendi tutumunu destekleyici bir ra para cezası verildi. 1980 önceganlığı kovsun. Gönlümde üstüne titreyerek büyüttüğüm umut mayı yakmaya varan tepkiler de tık, ancak lran'ın kendi ayakiarı B.Dalton Kitabevi kitabı tekrar açıklama yapmasını istediği öğre sinde yayımlanan siyasi dergilerin bu" diyen bir sanat adamı, bir bılim adamı hiç kuşkusuz sırasorumlu yazı işleri rhudurleri yakbunun kanıtıdır. Özetlersek hoş üzerinde durabildiğini gösterdik. satışa koymaya karar verdi. Di nildi. dan biri olamazdı. ANKA muhabirinin diploma laşık 5000 yıl hapis cezasına malıgörü çerçevesi içerisinde ifade öz Sizin tehditlerinizin hiçbir tesiri ğer yayınevleri de kitabı satacak2526 şubat günlerinde Ankara'da Dil Derneği'nin Birinci Bilanru, ancak raflara koymayacak tik çevrelerden edindiği bilgiye gö kum oldular. Bu yazı işleri mügürlüğunu hem yazara, hem oku yoktur" dedi. limsel Kurultayı toplanacak. Türk Hukuk Kurumu salonunda yaRafsancani, başta AT olmak lannı müşterilerin özel isteği olur re, AT'nin bu talebi, toplumuk dürlerinden 26'sı halen cezaevinra, hem elestirmene tanımalıyız. pılacak bu toplantı, Prof. Dr. Akşit'in anısına sunulmuştur. BiKantann topuzunu kaçırmamak üzere Batı ülkelerinin Salman sa "tezgâh altından" satacakları dönem başkanlığını yürüten de bulunuyor. lim dili ve yazın dilı Türkçe', Türkçe bilim ve yazın dili olarak geIspanya'nın Ankara Büyükelçisi şartıyla. Hem Humeyni, hem Ba Rüşdü'nün "peygamberin hanım nı bildirdiler. Bu arada 13 günlük gazete haklecekte hangi aşamada olacak' konuları yetkili kişilerce tartışıtılılar, hem de bizim Yargıtay ka lannı Neuzibillah fahişe olarak öte yandan AP'nin haberine Roman Villanueva Elchevarria kında açılan 303 dava halen sürülacaktır. Değerli bilim ve yazın adamlannın katılacağı bu toplançırmış görünüyor. Ayıptır ve ya tanıtan" kitabının içeriğini savu göre, yazarlar Salman Rüşdü'nün tarafından dün öğleden sonra Dı yor. Bu davaların 153'ü tazminat nup savunmadıkları konusunda 14 şubattan bu yana saklandığı ve şişleri Müsteşar Yardımcısı Ayhan içeren hukuk davasından, 150'si tıların büyük ilgiyle izleneceği kanısındayım. zıktır. Iran'a yanıt vermelerini istedi. yoğun polis koruması altında bu Kamel'e iletildi. Akşit Göktürk dostumun anısına saygıyla... de ceza davasından oluşuyor. Salman Rüşdü aleyhine o8stertler^«SsaSS£ Rüşdü aleyhine Diyanet'ten soruşturma UĞUR MUMCU GÖZLEM Vunın OKTAY AKBAL EVET/HAYIR