Katalog

7 ARALIK 1989 GÖRÛŞ Giyim göçen ailede önce erkek giydınliyor, ait orta tabakada statü ve gosterış erkeklenn Üst orta tabakada ise aılenin statusünü gıyimi ve takıları ile açığa vuran kadındır. Prof. Dr. Mubeccel Kıray CUMHURİYET/7 HAYVANLAR İSMAİL GVLGEÇ FÜSUN ÖZBİLGEN KKTC BAŞBAKANI DERVİŞ EROĞLU İLE SOHBET INSANLAR < Yeşil hat, Berlin duvarı değil adadaki Türk askeri varlığının azaltılması, halta geri çekilmesi koşulu getirili>or. Acaba KKTC vafandaşlan kendi savunmalannı kendileri yapacak duruma geldiler mi? Turkıye askerlerinı çekerse Kıbns Turku kendi askeri gucu ile kendi savunmasını yapamaz. Çunku guneyde milisleriyle birlikte 80 bin kişilik Rum askeri var. Aynca silahlanmayı sürdünıyorlar. Şimdi savaş uçağı alacaklannı söyluyorlar. Banşı biz de istiyoruz, ama guvenliğimizi de tehlikeye sokmak istemeyız. Muhalefet partileri barışın sağlanması için asker azaltılsın diyorlar, ama askerın azaltılması Kıbns Turk halkının geleceğini tehlikeye sokabilir. KKTC Başbakanı Derviş Eroğlu, Denktaş'tn Ne* York'ta Birleşmış Mhletler ve ABD baskısı aitında bunaldıgı bir sırada KKTC'nin "resmi gorüş"ünü boylece özetledi. Kıbns'ta Rum tarafı daha kal'abalık ve dunya kamuoyunda daha etkin konumda olduğu için adanın yönetıminin kendi ellerinde olacağı bir çozümu zorluyor. Turk tarafı ise bu çözumle 1974 Banş harekâtından önceki duruma duşmekten korkuyor. Özetlersek "Yeşil H a t " Berlin Duvan gibi öyle bırdenbire yıkılıp yok edileceğe benzemiyor. m ilk BtR buyuk kent lan düşunmek lazım. Berlin'de duvann iki duşunun. Orta ye yanında yaşayan ınsanlar iki dost halk, ayrındetı ikıye bo nı Alman halkı. Lefkoşa'da ise yeşil hattın lurunüş, sokakta iki yanında yaşayan insanlar iki aynı halk yurürken birden değil, Türk ve Rum olarak farklı. Bu iki topkarşınıza bir du lamu hudutlan açıp birleştirmeden önce iki \ar çıkıyor ve bir dost halk haline getirecek bir geçiş dönemi levhada "yasak gerekiyor. Sabırsız bir birleştirme içsavaş çıbölge" yazıyor. kanr. Yeşil Hat şimdilik Turk'ün özgur yaDuvann az ötesin şamasının garantisidir. de sokak devam Amerikan Temsilciler Meclisi'nde bir ediyor, ama o ta karar tasansı var. Kıbns'ta Turk larafının rafa geçmek için pasaport, vize gibi sınır iş eşit haklannı konımayan, Turklere azınlık lemleri gerekiyor. stalusu geliren bir tasan. Bir yandan da BirDunyanın ikiye bölunmuş kentlerinin en leşnıiş Milletler Genel Sekreteri'nin, Cumacıkhsı Berlin idı. Lefkoşa da aynı şekilde hurbaşkanı Denktaş'a baskılan soz konesu. Sizce Kıbrıs konusunda ne yapılmak isortadan ikıye bölunmuş durumda. KKTC Başbakanı Derviş Erogln ile sö> teniyor? leşıyoruz. Konumuz, BM Genel Sekreteri' ABD, Kıbns için süratli bir çözüm bulnın Denktaş'a baskı yaparak değişik çözum ma tavrı ıçinde. KKTC idari mekanizmalaler uretmeye zorladığı bir gunde "Berlin rında değışiklik istiyor. Denkaş'ın ve hüküDuvari" ıle Lefkoşa'daki "Yeşil Hat" ben metimizin değiştirilmesini istiyor. ABD, zerlığı. Berlin Duvarı yıkılıyor, acaba Yeşil Türk tarafına siyasal eşitlık tarunmasından Hat ne olacak? Eroğlu yanıtlıyor: yana görünmüyor. Kıbns meselesinin çözumü için iki kesımin eşit siyasal statude oltki ayrı halk duğunu kabul etmeleri şarttır. Yeşil Hat kesinlikle Berlin Duvarı değildir. Berlin Duvan ile aynı kefeye konu Türk askeri lamaz. Önce bu sırurın iki yanında yaşayan Kıbns sonınunun çözümü için bir de KİM KİME DUM DUMA BEHtç AK BIRZAMANLARMA2IYEBAK AVRUPAINSAN HAİCLARIKOMİSYpNU DIVAN YARGIÇLIĞI HIZLIGAZETECİ \ECDETŞEN l5Te m ZAIV\AH\. 10RÜ KORKUNU ve iveRi QK... SENPEN OLMAN { DE OL Avrupalı yargıcımız AVRUPA însan Haklan Komisyonu Divan Yargıçlığı, çalışmalanna 1958 yılında başladı. Komisyona üye de\rletlerden bir kişi divanda yargıçlık görevi alabiliyor. Üye devletler, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'ne 3 aday sunuyorlar, meclis bu adaylardan birisini 9 yıllığına seçiyor. Turkiye'den ilk olarak Prof. Fikrel Arık divan yargıçhğına seçildi. Daha sonra Prof. Suat Bilge. Ancak görev suresinı doldurmadan bakan olunca aynlmak zorunda kaldı. Onun kalan suresini ise Prof. Ali Bozer tamamladı. 1977 yılında ise Prof. Feyyaz Gölcüklö seçildi. 1986 yılında 9 yıllık suresini tamamlayan Gölcuklü, meclis tarafından tekrar aynı göreve seçildi. Şu anda fiılen görev yapan yargıç sayısının 20 olduğu divanın görevi, insan haklan ile ilgıli şikâyetler hakkında tarafsız ve bağımsız olarak muhakeme yapıp karar vermek. Feyyaz Gölcuklu'ye divan çahşmaları hakkında birkaç soru yönelttik. Divan yargıçlığı hangi durumlarda devreye girer? "Komisyona yapılan devlet veya bireysel şikâyetler komisyon tarafından incelenmeye değer görülürse incelenip bir rapor hazırlanır. Daha sonra bu rapor, karar için Bakanlar Komitesi'ne gider. Eğer şikâyet olan ülke divanın yetkisini tanımıssa, bu rapor komisyon veya ilgili devlet tarafından divan önune petirilir!' Türkiye di>anın yetkisini tanıdı m? "Sayın Turgut Özal, başbakan olduğu sıralarda, bu yı! yanılmıyorsam 27 ekimdi, komisyonu ziyarete geldi. Divanın yetkisini taniiacağını söylemişti. Daha sonra bakanlar Kurulu'nun kararı Resmi Gazete'de ya>ımlandı. Ancak bildiğim kadanyla henüz Konsey Genel Sekreterliği'ne beyan yapılmadı!' Neden tanımak için beyanda bulunulmuyor? "Ben de bilmiyorum. Ama komisyonda divan yetkisini tanımayan tek ülke Türkiye." Divan yetkisini tanımayan ülkelerin şikâ>etleri Bakaniar Komitesi'nce karara bağlanıvor. Yani bizim şikâ>etlerimiz; komite ile divanın farkı nedir? "Komitenin kararı icrai ve sanıyorum biraz da politik olabilir. Ama dıvanın kararı tamamen mahkeme kararıdır. Bizler ulke temsil "etmeyiz, yargıçlığımız ülkemizden bağımsızdır. Onun için de politika kesinlikle olmaz. Dost, duşmanhk olmaz. Divanın otoritesi daha kuvvetlidir. Komısyonun çahşmaları gızlidir, oysa divan açıktır. Duruşma yapar, tarafları dinler, sonra karara varır. Ben içindeyim ve şunu gördum, dıvandakı yargıçlann çoğıı davalann yuzde 7O8O"inde ulkesi aleyhine karar vermistir!' LARSA 5ÖNUTT4 UIZLA KELO6LAN ÇIZGILIK KÂMİL M4SARACI • DİYALOG Eskiden arada bir de olsa, zoraki de olsa yanımda oturup konuşuvordu. Artık onu da yapmıyor. Sadece Çankaya'dan indirecegiz deyip gezijor. Ne yapacak ındirip de gelsin yine kohuşalım. Başımızın ustunde >eri var. (Fotoğraf: Rıza Ezer) AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAJS GÜRSES ? A? / C r> I nw... DİM CÖBEVÜIJEBHH BİRBİBİME D Ü Ş Ü R E N CAMİ Dünya malı dünyada kalır ÜSKÜDAR Selamiali Mahallesı Şetaret Trablus Sokağı'nda 1975 yılında camii ve yanında kuran kursu okuma salonu gibi dini hizmetlerde kullamlmak üzere 5 katlı bir binanın yapımına başlandı. tnşaat 198485) yıllarında tamamlandı. 1989 yılında ise camii ve bina, Usküdar Camii Yaptırma ve Yaşatma Derneği ile Üskudar Müftülüğü'nün birbinne duşmesine neden oldu. Camii Yaptırma ve Yaşatma Derneği Başkanı Ergün Özgiinç, camii ve binanın kendilerine ait olduğunu, vakıflara ait olan arazide inşaat yapmak için Vakıflar Genel Miıdürlüğü'nden izin aldıklannı, gerekli olan parayı kendilerınin öncüluğünde halktan topladıklarını, müftuluğun ise bu olayla hiçbır ilgisi olmadığını ileri sürüyor. Özgünç aynca müftüluk görevlilerinin binayı işgal ederek oturduklanm ve kuran kursuna vardım diyerek izinsiz ve makbuzsuz para toplamak gibi çeşitli yolsuzluklar yaptıklarını da iddia ediyor. Resmi makamlara yazı yazarak binanın bir an önce boşaltılmasırun sağlanmasını ve bu kişilerin yaptıkları yolsuzlukların ortaya çıkartılmasını isteyen Özgün, muftuluk görevlilerinin dini sömürduklerini anlatıyor. Dernek tarafından suçlanan mutfüluk şefi Şevki Kumbar ise söz konusu cami ve binanın olduğu alanı derneğin 1975 yılında akar halindeyken kiraladığını 1977 yılında ise müftuluğun yazışmaları ıle hayrata dönuşturulduğunü bu durumda da derneğin mukavelisinin otomatikman duştuğunu ve hiçbır hakkı kalmadığını söyluyor. Kumbar da derneği ıllegallikle suçlayarak şunlan anlatıyor: "Bu dernek yaptıgı konuşma ve propagandalarda TC hükumetini \e Diyanet İşleri makamını kabul elmiyor. Biz böyle derneklere illegal dernek deriz. Bu derneğin faydadan çok zararı vardır. Dernekler yasasının 26.maddcsİne uymadıklan için de zaten savcılığa suç dujurusunda bulunduk. Elde edilen gelirieri de Türkive Di>anet Vakfı bağış makbuzlan ile sagladık. Burada yolsuzluk vapılsa adamın kafasını keserter. Aynca binanın 2, 4 ve 5. katının muftuluk gorrvlilerine tabsis edildiği de vakıflar bölge müdurlüğünce, vakıflar genel mudurluğune bildirilmiştir. Belirli zamanlarda da mufettişler gelip kontrol ederler, amaca uygun kullanılıp kullanılmadığını." "Maddiyat oaemli değildir, önemli olan manrviyattır" diyen din gorevlilerimizin bu cami ve binadan ne gibi manevi çıkarlan olabilir ki? Sık sık söyledikleri bir söz daha vardır "dünya malı dünyada kalır." Ama şimdi dünya mah için neTedeyse birbirlerinin boğazına sanlacaklar. GARFIELD JM DAVIS tŞTH.BUGUKlUM İLK («CAUVESl / yEGÜNÜM İLKŞAKâSl. Hayati Beyin değinmeleri Zamanın yaşı yok ZAMAN ellerim izin arasıadan nasıl da göz açıp kapayana dek kayıp gidiyor. Farkma bile varmadaa, bir de bakrmşsınız, daha dün ohıp bitüfini sandjğımz bir olay üzerinden, çaktırmadan yıllar geçnaiş. Üstat Boileau, "Elimizi çabuk tutalım. Zaman geçip gidiyor ve bizi de ardından sürükuJyor. Konusnığurn şu an, şimdi de çok uzakta benden" derken yerden gö|e haklı. Eleştirmenleri kim sever? Genellikle pek sevilmezler. Kimi dilinin sivriliğinden, kimi de suya da sabuna da dokunmayan silik ve düzeysiz söylemlerinden. Yazareleştirmen Fethı Nacı, şu sözunü ettiklerimizden bütünüyle farklıdır. Çünkü yazarhğın da eleşurmenliğinde hakkını verir. Bir bakıma, Ataç"la başlayan radikal ve düzeyb" eleştirmenlik geleniğinin devamıdır. Bir yapıtı sevdiği zaman da sevmediği zaman da bunu, bin dereden su getirmeden açık ve yetkin bir biçimde yazar. Aynca yakuıdan tanıyanlar bilir, uslanmaz bir laz olarak, !az esprilerine bayılır, anlatmasını da dinlemesini de sever. Ama işte zaman, hepimiz için olduğu gibi, onun için de yerinde durmuyor. Baş döndürucü bir hızla, âdeta "rüzgâr gibi" geçip gidiyor. Geçen hafta, kadim dostu Yaşar Kemal'le Çiçek Bar'daydı. Dostlanyla sürekli genişleyen masasından zaman zaman neşeü kahkahalar yükseliyordu. Bir ara Yaşar Kemal, yazar Erdal Öz'un genç, güzeî ve cin gibi akıllı kızx Senem'i çağırarak Fethi Naci ile tanıştırdı. Evet, Senem, ftthi Naci amcayı, elbette ki taruyordu. Ne var ki ilk kez onunla yüryüze geliyordu. Fcthi Naci, fena halde şaşırmıstı. Senem onu nasıl tanımazdı. Biraz da serzenişle takıldı. "Senem, dedı, beni aasıi anunsamazsın. Bir keresinde sızın evde on beş gun kahnıştımr Senem saşkın, " ö z ü r düerim Naci amca, doğrusu pek arumsayamadım. Ne zaman kalmıştınız bizim evde? Fethi Naci, şöyle bir düşündükten soma "Sanınnı 1%8'deydi, diye yanıtladı. Senem, bu kez gülümseyerek "Eh, demek ki yanılmamışım. Sizı anunsamayıjun boşuaa değil. Ben o zaman bir yaşında bile değildim!. Evet, dün gibi. Ama şimdiden ne kadar uzakta. H A R B İ SEMIH POROY ORTAR4KI KAKEYı KALPIRA/NJI \ TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAN 7 ARALIK ENGIZISYONDAKISON OS61SIKLIK.. 136S"T£ SUGUN, PAPA VI PAUL'ÛN toA/CAM* ADU KATDLrl , "KUrSAL. tA/ANÇ OĞ/SerrSr ALA&AK SON Bı&. K£Z DAHA MıÇTI. SOZ KOUUSU KUİS.UM, tCATOLlK KtLISESt'NiN DlNı PEN SAPANU4BI ARAŞTIRMAK. [/£ tcAMAK 'ÇtfJ OLUÇm&ULAM £N6tZJ£YON'UAJ UZAA/rrStYDf ENGIZISYONUN YAPrrğl VAH.6ILAMALAR.IN SN UNLULBR.İ, BİUM APAMLARt IL£ /LSlL/YPf. £tO&DAN0 9RUNO (16OO), &ALILEO GALtLEl(1t33) MAHKUM EPıLM/f, NICOLAUS COPERNiCUS 'UN SUM£Ç StSrEMt ıSE OiN£ C