Katalog

19 ARALIK 1989 EKONOMİ CUMHURÎYET/13 Borsa endeksi 1800'ü aşü • İSTANBUL (AA) İMKB endeksi iki aydan sonra yeniden 1800 puanın üzerine çıkarak 1875'e ulaştı. İMKB'de bugün Türkiye Fonu için ahmlar yapılmadı. Ancak geçen hafta borsada hisse senedi ahmlarına başlayan Impexbank alunlannı bugün de sürdürdü. Impexbank bugün 17 bin 400 adet Arçelik ve 10 bin adet Sarkuysan hissesi aldı. Hacı Sabancı da ımıutsuz 1989'da nitelik düştü MEHMET YAPICI ADANA Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı, Adana Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Sabancı, 1990 için umutlu olmadıklarını belirterek, "bu yıldan daha iyi olacağı konusunda hiçbir emare bulunmamaktadır" dedi. Temel mallara yapılan zamları "çirkin" olarak niteleyen Hacı Sabancı, Akbulut hükümetinin Ozal hükümetinden farkh bir programı olmadığını kaydetti. Hacı Sabancı Cumhuriyet için yaptığı 1989 değerlendirmesinde "kötülüklerin başı" olarak nitelediği enflasyonun durdurulamadığını vurguladı. Enflasyonla mücadelede yanlış yollara sapıldığını anlatan Hacı Sabancı şunları soyledi: Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısının yılsonu değerlendirmesi REKLAM DÜNYASI Rektamcılık sektörü 1989'u kapatırken, şu günlerde genel değerlendirme ve bilançolar gündeme geliyor. Reklamcıhk sektöründeki gelişmeleri yakından izleyen Yaratım/FCB Ajansı'nm ortaklarından Zühtü Sezer, Cumhuriyet için 1989'u değerlendirdL Emisyon hacmi • ANKARA (AA) Merkez Bankası, piyasaya üç günde 1 trilyon 111.7 milyar lira sürdü. 12 arahkta 7 trilyon 849.1 milyar lira duzeyinde bulunan emisyon hacmi, maaş ödemelerinin etkisiyle, 15 aralıkta 8 trilyon 960.8 milyar liraya yükseldi. Piyasadaki kâğıt para miktanndaki bu artışın 533.7 milyar liralık bölümü 14 aralıkta gerçekleşti. Emisyon hacminde son iki günlük genişleme ise 801.3 milyar lira duzeyinde gerçekleşti. Emisyon hacmi arahk ayı başında 8 trilyon 88.7 milyar lira duzeyinde bulunuyordu. 1990 'ın bu yıldan daha iyi olacağını gösteren hiçbir emare yok. Enflasyon nasıl duracak, kimsenin aklı almıyor. Bir ülkede ABD Doları yüzde 20 yürüyecek, dışarıda petrol yüzde 5 yürüyecek, sen içeride petrole 11 ayda yüzde 110 zam yapacaksın. Temel maddelere bu denli çirkin zam yaparsan enflasyon durur mu? Çalışanın ücretinden yüzde 48.5 kesinti yapılması dünyanın hiçbir 11 ülkesinde yoktur. snn memurun olsun ücretinden yüzde 48.5 gibi çok yüksek oranda vergi ve diger kesintiler vapmasıdır. Çalışanın ücretinden yüzde 48.5 kesinti yapılması dünyanın hiçbir ülkesinde yoktur. Bu kadar kesintiyi alacak kadar işin iıstüne giden Hazine'nin hesaplarında bir yanlışlık vardır. Bu sistem, düzeni bozuyor. Biz yıllardır asgari ücretten kesinti olmasın diye söyleyip duruyoruz. Adı üstünde 'asgari ücret'in daha neyini kesiyorsun? Hadi kesük ueyi büyütüyonız yüzde 48.5 kesintiyle. Dünya•un hiçbir yerinde böyle bir emsal bulmak mümknn degildir." Sabancı, 1990'a ilişkin beklentilerini dile getirirken, "Umutlu olmadıgını" soyledi. Yaşanan sıkıntüann bu yıla özgü olmadıgını, birkaç yıldır sürerek geldiğini anımsatan Hacı Sabancı, "1990'a yeni bir hükümetle giriyonız ama prognun eski program" dedi. Adana Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Sabancı şöyle devam etti: Çirkin zamlar Avrupa'ya tahvil ihracı • ANKARA (AA) Türkiye Kalkınma Bankası, Avrupa piyasalarına 100 milyon dolarlık tahvil ihraç ediyor. Hazine garantili tahvillerin satışıyla ilgili anlaşma yarın Londra'da imzalanacak. Daha önce Japon piyasasına yen üzerinden tahvil ihraç eden banka ilk kez Avrupa piyasasına giriyor. Daiwa Europe liderliğinde çeşitli kurum ve aracı kuruluşlarca halka pazarlanacak tahviller 9.75 kupon oranında ve 6 yıl vadeli olacak. \ "Enflas>on nasıl duracak, kimsenin aklı almıyor. tthalatla terbhe edilmeye çalışılıyor. tthalatla terbiye edelim ama içeride maliyetler arttığı sürece bu bir çare olamaz. Bir ülkede ABD Dolan bir yılda yüzde 20 yüriiyecek, dış ülkelerde petrol yüzde S yünıyecek, sen içeride 11 ayda petrole yüzde 110 zam yapacaksın. Temel raadEnflasyonun toplumun tüm kesimleri lup getirip çarkını çeviremez" dedi. deierde bu çapta çirkin zamlar yaparsan ni rahatsız ettiğini vıırgulayan Hacı SabanÖzelhkle bu yıl toplu sözleşme görüşmeenflasyon durur mu? Petrole dayalı sana cı, "Enflasyondan sadece sokaktaki adam yii düşünelim ne rezaletle karşı karşıyalar. rahatsız degüdir. tşletmeler fevkalade ra lerinde işçi ile işveren arasındaki uyuşmazhklarda artışlar gözlendiğini ve bunda devDünyada da benzeri örnekieri emsalleri hatsız. İsjetmeler rahatsız oldugu zaman letin ücretlerde yaptığı yüksek vergi kesinyatınm yapma şevki bulamaz. Kaynağını tilerinin de rolü bulunduğunu vurgulayan var. Adam kaça petrolü kullanıyor. Ben kaça kıülanıyonun? Onlar ekktriği, kötnii bulamaz, mevcudu göturmekte zorlanır. Sabancı şunları soyledi: rü kaça kuUanıyor ben kaça kullanıyorum? Zorlnk, bütün kesimlere bütün şiddetiyle "Toplu sözleşme düzeninde gittikçe bir Nasıl rekabet edeceğiz onlarla dış pazar yayılmış haldedir. tşçi perişan, memur pe bozulma görülüyor. Bunun çeşitli zorluklarda. Maliyet enflasyonunu yenemiyorsak rişan. tşveren bıkmış, açıklannı kapaya lan olacak. tşveren 'ben verdim', öteki enflasyonu nasıl durduracagız" diye sor mıyor. Memlekette bin tane Sabancı yok. 'ben almadım' diyor. Banun sebeplerinden Yani berkes arkasında bir yenie bir şey bu bir Unesi ve en boyüğıi devletin işçinin oldu. "Önömüzdeki yılın, 'kayıp yıllar' olarak nitelendirilen bu ve önceki yıllardan farklı olacağını maalesef söyleyeraiyoruz. Keşke 'iyi olacakur' diyebüsek. lyimser olmak bir çare degil. tyi bir tahlil yaparsak önümüzün 1989 gibi olacağını gorecegiz. Aydınlık degil. tyi olacağına ilişkin hiçbir emare görunmüyor tahlillerde. tyi olabilmesi için oncelikle pariamento düzeninin istikrarlı olması ve zikzaklar yapmayan uzun vadeli ekonomik programJann uygulanmaya konması gerekiyor. Ekonominin düzlüge çıkması, sadece parasal tedbirlerle miimkun olmuyor. Yani musluklan sıkaraçar isek çare tamam olmuyor. Enflasyonu düşürmek için bol üretim olmabdır." ABD üssü haczi atlattı UFUK TEKİN ADANA "Türkiye'deki ABD'likre ait mal ya da paralara haciz konabilir mi?" tartışması, üç yıllık "mahkemeleşme" sürecinden sonra Yargıtay 12. Hukuk Dairesi'nin verdiği karaıla sonuçlandı. Tokbey Uluslararası Nakliyat ve Dış Ticaret Limited Şirketi'nin Incirlik Üssü'nde 1987'de yaptığı onarım işinden hak ettiğini öne sürdüğü 40 milyon liralık alacağımn ödenrneraesi üzerine başlattığı ıcra takibi, ABD'liler lehine sonuçlandı. Haciz davasının üç yılhk seyri özetle şöyle oldu: ABD'nin veküleri Yılmaz Tansal, daha sonra Ergun Bener, davanın başlarında, "Amerikalılara ait mal ya da paralara haciz konulamayacağını" savunmuşlar, dönemin Icra Yargıcı Sadi Gökmenoğlu bu görüş üzerine tereddüte düşünce Adalet Bakanlığı'na başvurarak, "ABD'lilere ait mallann haczinin mümknn olup olmadığının" bildirilmesini istemişti. Adalet Bakanhğı Hukuk tşleri Genel Müdür Vekili Şeref Ünal ise mahkemeye gönderdiği yanıtta, 2675 sayılı Milletlerarası özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanunun 33. maddesinde yer alan "Yabancı devletlere özel hukuk üişkilerinden dogan hukuki uyuşmazlıklarda yargı muafiyeti tanınmamıştır" hükmünü anımsatarak, "takdirin mahkemeye ait oldugunu" bıldırmişti. ABD vekilleri Tansal ile Bener, bu kez ödeme tebligatının usulsüz yapıldığını öne sürerek haczin reddini istemişlerdi. Aradan geçen 1.5 yıldan sonra 6. Icra Hâkimliği, "Tebli Iraırla sınır ticareti ^ • ERZURUM (AA) TürkiyeJran sınır kapısı Gürbulak'ta karşıuklı olarak kurulan açık pazar yerleri 25 aralıkta faaliyete geçecek. Ağn Valisi Rasim Baş, iki ülke arasındaki sınınn sıfır noktasmda karşılıku olarak birer açık pazar yeri yapılması konusunda daha önce anlaşma yapıldığını ve bu anlaşma gereğince her iki tarafın kendi açık pazar yerlerini kurduklannı soyledi. • gat yabancı devletin diplotnatik temsilciligine yapılmalıydı" diyerek haciz istemini reddetmış, Yargıtay da karan onamıştı. Türk şirketinin avukatı Seyfettin Tokbey, bu kez, tcra Müdürluğü'ne başvurarak, "ödetne emri yerine geçecek duyuru"yu yasal prosedürü dikkate almak suretiyle ABD'nin Ankara'daki büyükelçiliğine iletmesini istemişti. Duyuru Adana Cumhuriyet SavcılığVna, savcılık Adalet Bakanlığı'na, oradan da Dışişleri Bakanhğı'na iletilmişti. T.C. Dışişleri Bakanhğı da duyuruyu, 31 Mayıs 1988'de ABD Büyükelçiliği'ne iletmişti. 2. !cra Yargıcı Hasan Çağıl, geçen ay elçilik yetkilisi Hüseyin Aslan'a yapılan tebligatın 18 Nisan 1961 tarihli Viyana Sözieşmesi hükümlerine göre "usulsüz" oldugunu belirterek haciz istemini reddetti. \edi yeni yatının fonu sırada Yeni yılın ilk günlerine kadar 6 banka, oluşturacaklan toplam 231.5 milyon lira tutarmdaki 7 yatınm fonunun katılma belgelerini satışa sunmayı planlıyor. ANKARA (AA) Banka faizlerindeki düşüşün sürmesi ve yatınmcı için halen başka alternatif araçlann çıkmaması, bankalann yeni yatınm fonlan oluşturma yönündeki çalışmalannı hızlandırdı. Yeni yılın ilk günlerine kadar 6 banka, oluşturacaklan toplam 231.5 milyar lira tutarındaki 7 yatınm fonunun katılma belgelerini satışa sunmayı planlıyor. Yapüan belirlemeye göre Fi•ansbank, 6.5 milyar lira tutarında oluşturduğu 3. yatınm fonunun katılma belgelerini bugün piyasaya sürüyor. 1,2, 5, 10, 50,100, 200 ve 500 payı içeren kupürlerin çıkış fîyatı 10 bin lira olarak belirlendi. Zinut Bankası da her bin 500 milyar lira tutannda 2 ayn yatınm fonu oluşturma çalışmalannı tamamlayarak izin için Hazine1 ye başvurdu. Yetkilüer, iznin verihnesi halinde, fonlardan birinin yılbaşından önce işlerlik kazanacağım, diğerinin katılma belgelerinin de yılbaşından hemen sonra piyasaya sürüleceğini kaydettiler. Bankanın çıkaracağı 2. ve 3. yatınm fonlan olan söz konusu fonlar, ilk yatınm fonu gibi süresiz olacaklar. YetkiUler, fonlardan birinin özel sektör, diğerinin de kamu sektörii menkul kıymetleri ağırlıkb olacağını kaydettiler. tş Bankası da 100 milyar lirahk 4. yatınm fonunu kurma çahşmalannı tamamladı. Banka, yabana menkul kıymetleri ni de alacağı fonun katılma belgelerini yübaşına kadar çıkarmayı planlıyor. Edinilen bilgiye göre Vakıflar Bankası, hisse senetlerinden oluşan 10 milyar liralık 4., Halk Bankası da özel ve kamu sektörii menkul kıymetlerinden oluşacak yine 10 müyar liralık 2. yatınm fonunun katılma belgelerini yaklasık 1 ay içinde piyasaya sürmeye hazırlanıyorlar. Vakıfbank, aynca 5 milyon dolarlık yabancı menkul değerlerden oluşan yatınm fonu, 5 milyar liralık da altın fonu kurmak amacıyla Hazine'ye izin için başvurmuştu. Impexbank, (Türkiye İthalat ve İhracat Bankası) ise 5 milyar lira tutannda kurduğu ilk yatınm fonu için Hazine'den izin aldı. Banka, fonun katılma belgelerini yakında piyasaya çıkaracak. 1989 yıh içinde Türkiye'de TV reklamlannda sizce en önemli yenilik neydi? I ZÜHTÜ SEZER Birinci kanalın yam I sıra tkinci, Üçüncü ve GAP kanallarının da • eklenmesiyle, TV'nin kendi içinde alternatifli bir reklam mecrası yapısına dönüşmesi. Aynca günlük gazete, satışgeliştirme (Sales promotion), 1 inch video I reklamlannın büyük oranda artması da I önemli. Ancak bu üç oluşum da kötü | uygulamalar yüzünden, ne yazık ki TV i reklamlannın kalite ortalamasını düşürücü i yönde, olumsuz katkılarda bulundu. Peki, gerek ülkemizde gerekse dünyada, 1989'nn en önemli rekJamcıhk olaylannı nasıl sıralarsınız? ZÜHTÜ SEZER Türkiye'de Reklamcüar Derneği'nin ilk defa Keklam Yarışması düzenlemesi ve Uluslararası Reklamcıhk Derneği'nin kurulması, önemli reklamcıhk olaylan bence. Dünyada ise "Saatchi and Saatchi" 'tmparatorluğu'nun sarsmtı geçirmesi ile daha önce "J.Waker Thompson" ajansım satın alan WPP grubunun "Ogilvy and Mather"ı da satın alması ve bu iki olaydan alınan dersler yılın önemli reklamcüık olaylan. • R e k l a e Y a z a r l a n D e r a e g İ TiizttgM y a . yıaBİandı • Geçen yaz aylanndan bu yana yoğun çalışmalar ve toplantüar sonucunda 2 Ekim 1989 tarihinde resmi kuruluşunu tamamlayan Reklam Yazarları Derneği'nin tüzüğü de yayımlandı. En geç 1990 yılının nisan ayı başında ilk olağan genel kurulunu yapacak olan dernek, halen Güven Turan, Figen tsbir, Raşit Çavaş, Oğuzhan Akay ve Işıl Işın'dan oluşan geçici yönetim kurulunun önderliğinde faaliyetlerini sürdürüyor. (RYD, Altunizade, Veysipaşa Sok. Site 62. 18/4, 81190 Koşuyolutstanbul) • Nedya Market'te kalkla Uişkller özel dasyası Aylık reklamcıhk ve pazarlama dergisi "Medya Market", 15 aralıkta çıkan son sayısında, "Halkla llişkiler" özel dosyası yayımladı. • Ya «•daklanm ym kttl tablası • Ingiltere'de Sağlık Eğitimi Daire Başkanhğı, sigara tüketimine karşı 10 milyon sterlinlik bir reklam yatınmı ile (Yaklasık 37.5 milyar TL) geniş çaph bir kampanya başlattı. "Kimin sigara içmeye ihtiyacı var ki?" sloganı ile başlayan kampanya posterlerinde, sigara içmeyen dolgun dudaklı bir genç kız, dudaklannın öpülmesi için çağrı yayımlarken, sigara içen bir kız ise "Kül tablamı öpersin!" diyor. Tercih tüketicinin... DHAM Döviz ihracat payı azalıyor ANKARA (ANKA) Türkiye'nin döviz gelirleri içinde ihracatın payının azaldığı, işçi dövizinin ise önemli ölçüde arttığı belirlendi. Döviz giderlerinin yüzde 90'a yakm bölümünün de ithalat ile dış borç faiz ödemelerinden kaynaklandığı ortaya çıktı. ANKA'mn resmi verilere dayanarak yaptığı hesaplamada, Türkiye yüm ilk dokuz ayında 15 milyar 923 milyon dolarlık döviz geliri elde etti. Bunun yüzde 50.7 oranındaki 8 milyar 78 milyon dolarlık bölümü transit ticaret de dahil olmak üzere ihracattan oluşurken, işçi dövizi 2 milyar 211 milyon dolarla yüzde 13.9'luk pay aldı. Aynı dönemde turizm gelirlerinin payı yüzde 12.3 oranında 1 milyar 956 milyon dolar, diğer gelirlerin payı da yüzde 23.1 oranında 3 milyar 678 milyon dolar olarak belirlendi. Geçen yüm eşdönemine göre, ihracat ve turizm gelirlerinin payında azalma, işçi dövizi ve diğer gelirlerin payında ise artış göruldü. 1988'in ocakeylül döneminde toplam 14 milyar 307 milyon dolarlık döviz gelirleri içinde ihracatın payı yüzde 58, işçi dövizinin payı yüzde 8.6, turizmin yüzde 13 ve diğer gelirlerin de yüzde 20.4 olmuştu. Döviz giderlerinde ithalat ve dış borç faiz ödemelerinin toplam giderler icindeki payının yüzde 90'a yaklaştığı dikkati çekti. Geçen yıhn ilk dokuz aylık döneminde 13 milyar 839 milyon dolar olan döviz giderleri, bu yüın aynı döneminde yüzde 19.3 artarak 15 milyar 277 milyon dolara yükseldi. Döviz giderleri içinde ithalatın payı 11 milyar 277 müyon dolarla yüzde 73.5, dış borç faiz ödemelerinin payı da 2 milyar 135 milyon dolarla yüzde 14 olarak gerçekleşti. Turizm giderlerinin payı yüzde 3 oranında 457 müyon dolar, diğer gider' lerin payı da yüzde 9.5 oranında 1 milyar 458 milyon dolar oldu. 1988 Döviz giderleri 1989 Döviz giderleri • Koataaistlere yenl bir a a a a l e a v e y e a l b i r iatai • ttalyan Komünist Partisi, Doğj Bloku'ndaki son gelişmelerden sonra, partinin ismini ve oraklıçekîçli amblemini değiştirmeye karar verdi ve reklam ajansı "Regio Dei Bnıvo"ya müracaat etti. Bakalım ajans, adıran hak ettiği bir isim ve amblem bulabilecek mi? Demiş ki. Dünyanın en mutlu reklamvereninin maaşı Amerikan Doları, kansı Çinli, aşçısı Fransız, reklam ajansı da Ingilizdir. Dünyanın en bahtsız reklamvereninin maaşı ise Fjansız Frangı, kansı Amerikalı, aşçısı Ingiliz, reklam ajansı da Çinlidir. Jacques Seguela (Londra Semineri konuşmasından 15 Kasım 1989) Izmit vergi ödtilleri • KOCAELİ (Cumhnriyet) Izmit Ticaret Odası tarafından 1988 yılında Kocaeli'de en çok gelir ve kurumlar vergisi ödeyenlerle en fazla ihracat yapan kuruluşlara plaket veriliyor. Yann akşam YARPET tesislerinde düzenlenecek törenle 1988 yılı kazançlarma göre 15 milyon liranın üzerinde gelir vergisi ödeyen 70 işadamına, 30 milyon liranın üzerinde kurumlar vergisi ödeyen 76 şirkete ve 100 milyon liranın üzerinde ihracat yapan 30 firmaya plaketleri verilecek. Turizm 358 ıı> Turizm 440 TEKNOLOJI VITRINİ Kompakt disk temizliği Kompakt dısklerde de kirlenmeden dolayı ses kalitesinde bozulma olabiliyor. Bib fırmasının ürettiği kompakt disk temizleyicisi, parmak izlerini, tozlan temizliyor ve hatta hafıf çizikleri doldurarak yok ediyor. Sprey sıküdıktan sonra, bir kumaş parçasıyla sümekle temizlik tamamlanıyor. Fiyatı 12.95 dolar. 1988 Döviz gellrleri 1989 Döviz gelirleri Sese yönelen roboj Japonlann geliştirdiği ExecuBot adlı robot yalnızca el çırpması sesine karşüık veriyor. Bu küçük elektronik robot her elçırpmasının uzun ya da kısa gürültüsünü kaydeden bir belleğe sahip ve bunu yürüyüşünün hızıru ayarlamak için kullanıyor. Japonya'dan sonra Fransa pazarma giren robot 490 franka satüıyor. Hatn petrol ithalatı • ANKARA (AA) Türkiye'nin ham petrol ithalatı, ocakeylül döneminde geçen yüm aym dönemine göre yüzde 12 oranında azaldı. Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) verilerine göre 1988 yılının ilk dokuz ayında 16 milyon 279.7 bin ton olarak gerçekleşen ham petrol ithalatı, bu yılın aym döneminde 14 milyon 298.7 bin tona düştü. Ocakeylül döneminde ham petrolün varili ortalama 17.7 dolardan alındı. Geçen yılın aynı döneminde ortalama varil Fıyatı 16 dolar duzeyinde bulunuyordu. işçi dövizi 1.755 Yıllara göre döviz gelir gideri (milyon dolar) Gelir İhracat fsci dövizi Tuıizm Diöer 1MB 12797 7583 1634 95Ö 2630 14325 10664 2134 313 1214 •1528 Gıder Faiz Turizm Diğer Fark 1189 1987 1988 19980 21989 16873 11846 11634 10322 1755 2700 2021 1476 2355 2600 3054 4024 4855 18477 17855 21278 13646 13551 15858 2799 2507 2990 358 440 448 1674 1990 1349 1503 •982 711 13066 2800 3030 5539 23561 17599 3123 526 2313 874 Büroda dağ esintisi Ağır havanın yol açtığı stres, depresyon, halsizlik ve bazı alerjik reaksiyonları gideren bir hava iyonizeri ithal ediliyor. Ingiltere'de üretilen Mountain Breeze (Dağ Esintisi) adlı iyonizer, insan sağlığı üstünde düzenleyici, kuvvetlendirici ve sakinleştirici etkileri olan negatif hava iyonlanm oluşturuyor. Negatif iyonlar insanın kendisini kötü hissetmesine neden olan hormonları azaltıyor. Dağlarda, şelale kenarlannda ve sağanak yağışlardan sonra, havadaki negatif iyon oranı arttığı için insan kendini zinde hisseder. Kullandığımız plastik maddeler, sentetik giysiler, elektrikli ve elektronik gereçler, havalandırma aygıtlan, vb. havadaki negatif iyonlan yok ederler. Pozitif iyonlann etkisinden korunmak için havada en az 1000 negatif iyon bulunması gerekiyor. * 0c3k€ytul tahrren " OcakEytul hedef Polonya: YSL enflasyon ya büyüme Doğu Bloku'nda yatınma en çok ihtiyacı olan ülkelerin başında geldiği belirtilen Polonya'da yeni açıklanan radikal reform paketi, ekonomik durgunluğu göze alarak enflasyonu düşürmeyi öngörüyor. Ekonomi Servisi Polonya'da Dayanışma Sendikası ağırlıklı hükümetin, pazar günü parlamentoya sunduğu 'radikal ekonomik reform paketi'nin şimdiye kadar Doğu Bloku ülkelerinde görülen *piyasa ekonomisint en açık ve en geniş çaph kararlar dizisi' olduğu vurgulandı. Dayanışma ağırlıklı hükümet, dün de ulusal para birimi 'Zlotiyi işbaşına geldiğinden bu yana 10. kez devalüe etti. Batılı gözlemciler tarafından 'Dogn Bloku'nun yatınma en çok ihtiyaç duyan ulkelerinin başında gddigi' belirtilen, ancak Macaristan'la birlikte Batıh sermayeye en hızlı açılan ülkelerden bin olmasına rağmen ekonomik dunımu en olumsuz ve en borçlu ülkelerden biri olarak değerlendirilen Polonya'da yeni açıklanan ve bir an önce parlamento tarafından kabul edilmesi istenen ekonomik reform paketi, sübvansiyonlan kesmeyi, sanayiyi özelleştirmeyi ve enflasyonu düşürmeyi planhyor. Planın aynntdan şöyle: • Kemer sıkma önlemleriyle bütçe açığını hemen dengeye getirmek, • Sübvansiyonlan kesmek, • Fiyaüan serbestleştirmek, • Ücret artışlarım sınırlamak, • Zlotiyi konvertibl para birimi haline getirmek, • Tekelleri kaldırmak, • Bankacılık ve vergi sistemlerinde reformlar gerçekleştirmek, • Yoksul ve işsizler için sosyal güvenlik sistemi kurmak, • Tüm kamu sanayi kuruluşlannın düzenli bir şekilde özel sektöre satılmasma başlamak. Polonya'da bu yü yüzde 200'e ulaşan enflasyonla birlikte üretimdeki gerileme ekonomik dengeleri altüst etmişti. Eylül başında göre%i devralan Mazowiecki hükümeti tarafından hazırlanan ekonomik reform paketinin, Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) bu ülkeye kredi vermeden önce talep ettiği temel prensipler çerçevesinde de olduğu belirtiliyor. Yeni plan, geçen yıl kamu harcamalarının yüzde 31'ini alan sUbvansiyonlann yüzde 14 gibi bir düzeye indirilmesini ve konut, ulaşım, kömür, gıda gibi sınırlı alanlarda hükümet desteğinin sürdürülmesini öngörüyor. Kamu kuruluşlannın sübvansiyonlann azalmasıyla, zararlannı karşılamak için mal fıyatlanna yüzde 2550 arasında vapacaklan zam da planın ilk aşaması olarak görülüyor. Fiyat artışlanyla birlikte hükümetin harcamalarda ve ücret artışlannda sımrlama öngörmesinin gelecek yü reel gelirlerde yüzde 20'lik bir düşüşe yol açacağı vurgulanıyor. Bu arada bu yıl uretimdeki üretkenlikte yüzde 5'lik gerileme beklentisinin yam sıra gayri safı milli hasüadaki büyümenin yüzde 23 azalacağı belirtiliyor. Ancak planlamacıların, gelecek yü ekonomideki durgunluğun enlasyonu düşüreceği düşüncesiyle hareket ettiği belirtiliyor. Bu arada Polonya'da Dayanışma liderliğindeki hükümet, işbaşına geldiği 12 Eylül tarihinden bu yana 10'uncu devalüasyonu da yaptı. Polonya'nın para birinü Zloti, dolar karşısında yüzde 16.7 oranında devalüe edildi. Böylece, Zloti, Dayanışma hükümeti sırasında yüzde 76 oranında değer kaybetti. Tuborg'tan sert bira • İZMİR (AA) Tuborg, alkol oranı öteki biralardan yaklaşık yüzde 3 yüksek "Special"i piyasaya sürdü. Türk Tuborg Genel Müdürü Nesim Levi düzenlediği basın toplantısında, alkol oranı yüzde 67 olan Tuborg Special'in bugunden itibaren piyasaya verildiğini bildirdi. öteki adı "yübaşı birası" olan Special'in 1978'den beri yılda bir defa üretüdiğini ve bu yılbaşı için 3 milyon şişe biramn piyasaya verileceğini belirten Levi şunları soyledi: "Special'in fîyatı da Türk Tuborg'ta üretilen öteki biralarla aym olacak. 500 cc"lik şişe bin 200 liradan satılacak. DUNYADAN KISA KISA • ASİL NADİR'in Yönetim Kurulu BaşkanlığVnı yaptığı Polly Peck şirketler gTubunun, faaliyet gösterdiği meyve, elektronik ve turizm alanlannda Tokyo, New YoTk ve Londra borsalarında işlem görecek üç ana birime aynlacağı belirtildi. The W a i Street Journal gazetesinde yer alan bir habere göre, Polly Peck'in üç ayn şirkete bölünmesiyle tek tek şirketlerin toplamı bir bütün olarak Poüy Peck'e oranla değerli olacak. • GENERAL MOTORS, Isveçli sanayi kuruluşu SaabScania'run otomobil biriminin yüzde 50 hissesini yaklasık 600 milyon dolara satın alma konusunda anlaşma sağlandığını acıkladı. Eski Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in 1985 yılından bu yana ekonomi danışmanlığım yapan Prof. Ahmet Kılıçbay, görevi sırasındakı ekonomik olaylan "Çankaya'dan Ekonomiye Bakış" adlı kitabında topladı. Bu dönem içinde eski Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in ekonomik kararlardaki tutumunu da yansıtan Prof. Küıçbay kitabında, cumhurbaşkanlannın iktisadi konulara daha büyük ağırlık koymalannda yarar oldugunu belirtiyor ve şöyle diyor: "Birçok önemli konuların parlamentoda görüşülmesine imkân olmayan şartlarda cumhurbaşkamnın halkın tercihlerini yansıtan bir etki yaratması birçok yararlar sağlayabilir. Cumhurbaşkanı bütün bunları, bu imkânlan biliyor, fakat yurtiçinde ve özellikle yurtdışında demokratik bir seçimle işbaşına gelen bir iktidara müdahale eden bir lider olarak tanınmak istemiyordu." Evren ve ekonomi EKONOMİ KİTAPLIGI