Katalog

5 KASIM 1989 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Madanı eleştjriliyor • PARİS (Cumhuriyet) Fransa Cumhurbaşkanı François j Mitterrand'ın eşi Danielle Mitterrand, L'Express Dergisi'nde kapak konusu oldu. Dergi, Danielle Mitterrand'ın aşırı sağın yanı svra solun bir bölümünü de tedirgin ettiğini belirtti. L'Express, Danielle Mitterrand'ın çeşitli girişimlerinin Fransız Dışişleri Bakanlığı yetkililerini tedirgin ettiğini ifade ederek, "Fransa'nın bugün acaba iki dışişleri bakanı mı var" diye sordu. L'Express, Danielle Mitterrand'ın bir dizi • davranışından ötürü Cumhurbaşkanı ' Mitterrand'ın "açıklama'" yapmak zorunda kaldığını da kaydetti. L'Express'e göre Danielle Mitterrand son zamanlarda çevresindekileri "tedirgin edecek" biçimde Kürt sorununu konuşuyor. D.Almanya çatırdıyor Nasıl Edecek? ALtSİRMEN Doğu Almanya lideri Egon Krenz, politbürodan başlamak üzere yönetimde geniş çaplı değişiklikler yapılacağını açıkladı. Krenz'in vaatlerine rağmen dün Doğu Berlin'de yapılan en büyük göstehde, halk "Glasnost istiyoruz" diye bağırdı. Dış Haberler Servisi Doğu Berlin'de dün yaklaşık 1 milyon kişinin katıldığı bir gösteri yürüyuşu yapıldı. Resmen izin alınarak yapılan yürüyüşte, göstericiler, politik reformlar için çağnda bulundular. Demokratik Almanya'nın yeni lideri Egon Krenz ise, geçen cuma yaptığı konuşmada, vatandaşlanna "Size ihtiyacımız var. Gelin ülkemizi birlikte kuralım" çağrısında bulundu. Krenz'in bu çağrısına karşın, Çekosiovakya'da bulunan Doğu Alman multecilerden bir bölümü Federal Almanyaya geçti. AP'nin haberine göre, Demokratik Alman Haber Ajansı ADNnin önünde toplanan göstericiler, Berlin Duvarı'na yakiaşık bir kirının haklannın korunması için bir anayasa mahkemesi oluşturulacağını ve komünist olmayan gruplara reformlann uygulanması sırasında söz hakkı verileceğini de kaydeden Krenz, beklenenin aksine, serbest seçimler ve muhalif gruplara resmilik kazandınltnası konulanna değinmedi. Doğu Berlin'de dün yaklaşık 1 milyon kişi gösteriyaptı DUNYADA BUGUN Duvar kalktı mı? Öte yandan D. Almanya'nın, vatandaşlarına Çekoslovakya üzerinden F. Almanya'ya geçiş hakkı tanıdığı bildirildi. F. Alman hükümeti enformasyon servisi tarafından yapılan açıklamaya göre, Doğu Berlin hükümeti tarafından resmen alman kararda sure olarak kısıtlama da getirilmiyor. F. Alman yetkililer, bu kararı "uygulamada arbk duvarın ortadan kalktıgı" şeklinde yorumladı. Kararın, yalnızca Çekoslovakya'nın başkenti Prag'daki F. Almanya Büyükelçiliği'ne sığınan 6 bin dolayında mülteciyi değil, tüm D. Almanya vatandaşlarını kapsadığım vurgulayan aynı kaynak, bu uygulamanın ne kadar zaman süreceginın bilinmediğini belirtti. Kozmetik reforma hayır1 Doğu Betiın'de, dun ulke tarihindeki en büyük gösteri duzenlendi. Göstericiler, 'kozmetik reform ıstemıyoruz şeker kısıttaması değil. gerçek reform istiyoruz' yazılı pankartlar taşıdılar. (Fbtoğraf: Reuter) lometre uzaklıktaki Alexander Platz Meydam'na yürüdüler. Yurüyüşe katılanlann ellerinde "Glastnost istiyoruz, şeker kısıtlaması değil", "Yaptlanlarla düşünülenler bir değil" şeklinde pankartlar dikkati çekti. Ajansa bilgi veren kaynaklar, dünkü yürüyuşun Demokratik Almanya tarihinde görulen en büyük protesto eylemi olduğunu söylediler. Gösteri yürüyüşü suresınce, orgamzatörlerın, kalabalığa sık sık taşkınlık yapılmaması uyansında bulundukları göruldu. Demokratik Almanya Komünist Partisi'nin yeni lideri Egon Krenz ıse geçen cuma ve dün yaptığı konuşmalarda, politik ve ekoııomik reformlar konusuna değindi ve politbürodan başlamak üzere yönetimde geniş çaplı değişiklikler olacağını söyledi. Knez, vatandaşlarından sabırlı olmalannı isteyerek, batıya gitmek isteyenlere seslendi ve "politikamıza güvenin, ülkenizde kalın, burayı birlikte yeniden kuralım. Bizim size ihtiyacımız var" şeklinde konuştu. Demokratik Alman vatandaşla Bir kapsam rekoru. Britannica. "En geniş kapsamh" olma özelliğiyle Guinness Rekorlar Kitabı'nda 1. sırada yer alan ansiklopedi. Bir ansiklopediden ne istenir? İnsanlığın bilgi ve kültür birikimini oluşturan konuları birbirinden kopuk kısa açıklamalarla değil, bir bütünün parçaları olarak, kapsamh bir biçimde vermesi... Nasıl bir ansiklopedi bu isteğe cevap verir? Her meslekten, her eğitim düzeyinden, her yaştan okura bulabileceği en geniş kapsamh bilgi dağarcığını sunan; her maddeyi özet değil özlü olarak veren bir ansiklopedi: AnaBritannica. Türkiye'de ve 150 ülkede milyonlarca aile ve kuruluşun yararlandığı, dünyanın en değerli bilgilenme ve eğitim sistemi. AnaBritannica'nın tamamına şimdi taksitle sahip olabilirsiniz. Bu imkânı değerlendirin. A^ağıdaki telefonları arayın ya da kuptfnu doldurup gönderin. AnaBritannica"yı bütçenize en uygun koşullarla alın. Yayımlanmış olan 16 ciltten hemen yararlanmaya başlayın. Her 10 haftada bir yeni cilt adresinize teslim edilsin ve siz 22 ciltlik bu eşsiz ansiklopediye bugünkü fiyatıyla sahip olun. Böyle olacağı belli değil miydi? Hep yazılıp çizilmedi mi? Özal'ın Çankaya'ya adım atmasıyla neler olacağ; önceden biliniyordu. Dinin devlet işlerıne alet edilmesi, Lale Devri'ni andıran âlemler ve tarihimizin en tabansız başbakanının, Çankaya1 dan Weimar'dan esinlenmiş başkancı bir sistemle Türkiye'yi yönetmeye ve devletin üç erkinı de elinde tutarak, değil yalnız demokrasinin temel ilkelerini, çağdışı 1982 Anayasası'nın getirdiği açık hükümleri bile çiğnemesi hep beklenen getışmelerdi. Bu gelişmeleri ANAP'ın 263 milletvekili elbirliğiyle sağlamışlardır. Kendileri hakkındaki hükmü, tarihten önce halk verecektir. Bilmiyoruz, Özal'ın bizleri şaşırtmayan davranışları, ANAP'lı 263 kişinin bazılarını şaşırtmış mıdır? Ya da olayın özü değilse bile biçemi ve Turgut Bey'in aculluğu acaba şu 263 kişi içinden kaçının oturup acı acı düşünüp, "biz ne yaptık" demesine neden olmuştur? Özal daha yemin edip Çankaya'ya oturmadan, "cuma selarnlığı" âdetini Cumhuriyet Türkiyesi'ne yerleştirmenin ilk adımını atmıştır. Yanlış anlaşılmasın, Çankaya'ya oturan kişinin nasıl her hafta cuma namazını eda etmesi diye bir zorunluğu yoksa, "laik devletin başındayım" diye inançlarını çiğneyerek, cuma namazına gitmekten kaçınması diye bir zorunluk da yoktur. Ancak devlet sorumluluğu zaman zaman, biçemi de öz kadar önemli kılar. Çankaya'ya yerleşmeye çalışan kişi, ibadetinin gösteriye dönüşmesmden özenle kaçınmalıdır. Eğer Turgut Özal gerçekten bu noktalara dikkat eden bir kişi olsaydı, Ankara'da herhangi bir camide namazını eda edebilir ve ibadetinin kaiabalık cemaat tarafından gösteriye dönüştürülmesini engellerdi. Ama Turgut Bey'den bu özeni beklemek boşunadır. Meydanların elinden kaydığını, alanlara toplananların kendisine karşıt olduğunu gören Özal, şimdi popülaritesini camilerde geliştirmeye çalısacakiır. Allah encamını hayreylesın. Turgut Bey'in, ANAP içinde kimın genel başkan, kimin başbakan olacağını saptama kararlılığı ise parlamanter rejimin de 1982 Anayasası'nın da çiğnenmesinin bir başka örneğidir. özal'ın ANAP üyeliği, 31 ekim günu sona ermiştir. O andan başlayarak Turgut Bey'in kimin başbakan olacağını saptama hakkı yoktur. Eğer Türkiye'de parlamenter sistem çiğnenmeseydi, yapılması gereken şey, Çankaya'daki kişinin Mecliste çoğunluğa sahip olan partinin kendi içinde vereceği karara uyarak başbakanı atamasıydı. Ama Özai öyle yapmayıp adaylar hakkında düşüncelerini açıklamakta, Hasan Celal Güzel'den adaylıktan vazgeçmesini isteyebilmekte, üstelik de ANAP içindeki seçimi etkileyecek bir davramşta bulunmaktadır. Böylelikle her beş seçmenden dördü tarafından ıstenmeyen, Türkiye'nin en tabansız başbakanının Çankaya operasyonunun bir sivil darbe olduğu bir kez daha ortaya çıkmış bulunmaktadır. ANAP'lı politikacıların, özal'ın kendilerini yukarıdan yönetmesine katlanıp katlanmayacaklarını göreceğiz. Bu konuda söyleyecek hiçbir şeyimız yok. Onlar, oylarıyla kişiliklerini ortaya koyacaklardır. • Ancak asıl merak ettiğimiz nokta, Özal'ın daha etmeden ilkelerini çiğnediği yemini TV kameraları önünde halkın gözünün içine baka baka nasıl telaffuz edeceğidir. "Ama" diyeceksiniz, "bugüne kadar herkesin gözünün içine baka baka neler yapmış olan Özal, bunu neden yapmasın?" Ne yazık ki haklısınız. Kosova kaynıyor Kosova'da gösteriler sürüyor. 5 Arnavutun güvenlik güçlerince öldürülmesinden sonra, Kosova Komünist Partisi eski lideri Vlasi'nin yargılanmasım protesto eden yüzlerce köylü Podujevo kentine doğru yürüyüşe geçti. lavya'nın Sırbistan'a bağlı Kosova özerk bölgesinde önceki gun yeniden başlayan etnik çatışma ve gösteriler sürüyor. Bölgeden alınan bilgilere göre Arnavut milliyetçilerin başkent Priştine ve Podujevo kentlerindeki gosterilerinde Kosova Komünist Partisi eski Genel Başkaru Azim Vlasi ve 14 arkadaşının yargılanmasım protesto etmek amacıyla yüzlerce Arnavut sokaklara döküldü. Yugoslavya'nın Sırbistan Federe Cumhuriyeti'ne bağlı özerk bir bölge olan Kosova'da, nüfusun çoğunluğunu Arnavutlar oluşturuyor. Geçen aylarda Arnavutlarla bölgede yaşayan Karadağlı ve Sırplann çatışması sonucu, Sırbistan yönetiminin bölgede denetimini arttırması da Amavut milliyetçilerin sert tepkisine yol açıyor. AP'nin haberine göre önceki gün 5 Arnavut göstericinin güvenlik güçlerince öldürülmesinden sonra, dün de Kosova'nın başkenti Priştine ve Podujevo kentlerinde sokak gösterileri yapıldı. Göstericilere karşı zor kullanan güvenlik KOSOVA (Ajanslar) Yugos güçlerine, Arnavut milliyetçilerin YüGOSLAVYA de karşılık verdiği bildiriliyor. Podujevo kentinin çevresindeki köylerde yaşayan Arnavutlann da gruplar halinde kente doğru yürudükleri, kente girişlenn barikatlarla engellendiği bildiriliyor. Yugoslavya resmi haber ajansı Tanjug'a dayanarak haberi veren ajans, olaylarla ilgili daha fazla aynntılı bilginin elde edilernediğini duyurdu. Kosova'yı YugoslavTa'dan ayırmaya yönelik eylemlerde bulunmak ve karşıdevrimcilik yapmakla suçlanan Kosova Komünist Partisi eski Genel Başkanı Azim Vlasi ve arkadaşları, aynca şubat ve mart aylarında meydana gelen olaylardan da sorumlu tutuluyorlar. Vlasi ve arkadaşlarının yargılanması, Yugoslavya'nın diğer bölgelerinde tepkilere neden oluyor. Sırbistan'a kıyasla liberal eğilimleriyle dikkati çeken Hırvatistan ve Slovenya yetkilileri ile basm, Vlasi ve arkadaşlarının yargılanmasım bir "gösteri" olarak nitelendiriyor. LüBNAN AnaBritannica • Özel olarak AnaBritannica için üretilmiş kâğıt: özel, özenli baskı; özel cilt bezli, varak yaldızlı ve serigraf baskıh cilt • 22 cilt, 14.000 sayfa • 20.000 resim. fotoğraf, harita, çizim. şcma • Ciltli özel ekler: Karşılaştırmalı Uluslararası İstatistikler, Dünya Almanağı. Dünya Ülkeleri Aoun'a sııikast girişimi BEYRUT (AA) Lübnan'da Hıristiyan lider General Michel Aoun'a dun sabah suikast girişıminde bulunulduğu bildirildi. Katar Haber Ajansı'nın güvenlik kaynaklarına dayanarak vtrdiği habere gore, Aoun, Lübnan Parlamentosunu feshettiğine ilişkin açıklamayı yapmadan hemen önce, kendi korumalarından biıinin silahlı saldırısına uğradı. Haberde, Aoun'un diğer koruma görevlilerinin hemen ateş açtığı ve suikasta teşebbüs eden kişiyi o an öldürdükleri belirtildi. Öte yandan Lübnan'da Musluman hükümetin başkanı Selim Hoss. Hıristiyan güçlerinin komutanı General Michel Aoun'un parlamentoyu t'esih kararını "yasadışı. anavasa>a aykın ve geçersiz" olarak niteledi. Suriye tarafından desteklenen huVumetin başkanı Selim Hoss, AFP'ye vaptığı açıklamada, Aoun'un kararının "Lübnan'da başla>an barış sürecini elkilemcmesi gerekliğini" belirtti ve "Bir cumhurbaikanı seçerek, sözde meşrui»cl adına >apılan bu lur u>gulanıalara son vermek gerekir" dedi. Kınin Cemavel'in cumhurbaşkanlığı goresinden aşnlırken başhakanlığa atadığı ve yalnızca Hırisıışaıılarca tanınan General Michel Aoun dun sabah yaplığı bir acıklamada. Taif Anlaşnıasını onayla\an nıillelvekillennin anavısayı 'V'ğncdiğini" one ^ürcrek parlanıcnto> u teshettığıni bildırmıv vc ıKak I99()"d>ı millet\ekili scvıınlcıiııin \apılacjğını behrıııu^ıı. Aoun, bu karan, 13 aydan beri ülkenin cumhurbaşkanından mahrum olması nedeniyle, anayasanın kendisine tanıdığını öne sürduğu devlet başkanının tüm yetkilerini kullanarak aldığıru belirtmişti. Bu arada, Lübnan parlamentosundan çoğunluğu Müslüman 27 parlamenterin, cumhurbaşkanı seçimi hazırlıklan için ulkenin kuzeyinde Suriye sınınnın 88 km yakınındaki Klayat Hava Üssü'nde toplandıklan bildirildi. Buradaki parlamenterlerin Paris'te bulunan çoğunluğu Hıristiyan 25 milletvekilinin kendilerine katılma yonünde karar vermesini bekledikleri kaydedildi. Lübnan Meclis Başkan Vekili Hüseyin Hüsejnrnin ise Paris'teki parlanıenterlerle gorüşmelerde bulunmak uzere Paris'e vardığı kaydedildi. Huseyni, Paris'e varır varmaz Hıristiyan Falanj Partisi'nin lideri Georges Saadeh'le bir araya geldL Paris'teki milletvekillerinin Aoun'un parlamentoyu feshetmesini reddederek, bunun bir "hükumel darbesi" mteliğinde olduğunu soyledikleri bildirildi. Daha önce dün akşam Beyrutta yapılacağı belirtilen parlamenlo 'oplantısının ise "teknik nedenlerie" ikinci kez ertelendiği bildirildi. Toplantı daha önce de dün sabah akşanıa enele.imişti. 99 uyesinden 73'unun hayaıta bulun1 duğ,] Lübnan parlamentosunu .) toplaııabilmesi için 49 parlamenlerin bir ara>a gelmesi gereUyor. AnaBritannica Pazarlama Şirketleri: ANA YAYINCILIK İstanbul: Büyukdere Cad. Üçyol Mevkii 57 Maslak T e l : ( l ) 17695 80/436437 Ankara: Barbaras Mah. Tunatı Hilmi Cad. Î21 KavaklıdereTel: (4) 127 (»6 86 İLPA İstanbul: Klodfarer Cad. lletişim Han 7 Cağaloglu Tel (1) 516 22 60 (5 hat). Ankara: KonurSok. 24/4 YenıjehırTel: (4) 125 2(171 125 36(X) İzmır 857. Sok Izmıroğlu İ> Ham 31K> Konak Tel. (51) 149(142 OZKAYNAK Ankara: Özveren Sok. 32/1 Maltepe Tel: (4) 231 73 74 (5 hat) İstdnbul: Bubıah Cad. Sıhhıyc Han 19/7 Cağaloglu Tel: (1) 512 74 05 52(1 Wı 71 AnaBritannica'yı daha yakmdan tanımak için • Broşür gondermenizi istiyorum Q Telefonla daha aynntılı bilgi istiyorum Adım. sovadım : Adresim: AnaBritannica Telefonum: Dünyanın 1 numaralı ansiklopedisi Kuponıı doldurun, yandaki adreslerden dilediğinize gönderin. Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopaedia Britannica, Inc. işbirliği ile yayımlanmaktadır.