Katalog

8 EKİM 1989 Türkiye'ye baskı isteği • BRÜKSEL (AA) Avrupa Parlamentosu'nun 913 ekim tarihleri arasında Fransa'nın Strasbourg kentinde yapacağı aylık olağan toplanüsına sunulmak üzere hazırlanan bir acil karar tasarısında, Karabağ sorununun Ermenilerin isteklerine uygun biçimde çözümlenmesi istendi. ö t e yandan, Yunanlı 4 komünist milletveküi ortaklaşa verdikleri bir acil karar tasarısıyla, Türkiye'ye dönüşlerinde tutuklanan yasadışı Türkiye Birleşik Komünist Partisi ve îlerici Gençlik Derneği üyeleri Erdal Talu, Ahmet Kardam, Şeref Bilgiç, Mehmet Bozışık, Talat Ulusoy ve Alaettin Taş'ın serbest bırakümaları için Avrupa Parlamentosu'nun Türkiye'ye baskı yapmasını istediler. PIŞ HABERLER Macaristarfda yeni dönem Dıs Haberler Servisi Macaristan Komünist Partisi'nin iki gündür süren kongresinde dün tarihi bir karar alındı ve partinin kapatılarak Batılı anlamda bir sosyalist parti kurulması kararlastınldı. Böylece 40 yıldan bu yana tek başına iktidarda bulunan Komünist Parti'nin yasamına resmen son verilmiş oldu. El kaldmna usulüyle yapılan oylamada onaylanan karar, büyük bir akış tufanıyla karşılandı. KP merkez komitesinin refonnist üyelerinin girişiınleriyle sosyal bir demokrat kimliğe sahip partinin adı ise Macaristan Sosyaüst Partisi olarak kabul edildi. Yeni partinin parlamenter demokrasiye, insan haldanna ve serbest piyasa ekonomisine dayanacağı bildirildi. Başbakanlığını KP lideri Rezso Nyers'in üstleneceği belirtilen sosyalist partinin sadece işçi sınıfına dayanmayacağı, özel teşebbüsün de içinde bulunduğu bütün sosyal sektörleri kapsayacağı kaydedildi. Yeni partinin Stalinist düşünceleri ve geçmişte işlenen hktalan bir tarafa bırakmaktan yana olduğu da belirtildi. Devlet sosyalizmine son vermek istediği kaydedilen ye Komünist Partisi kapatıldı> Macaristan Sosyalist Partisi kuruluyor GORBÎ / JrİONECKER T T CUMHURÎYET/3 Macaristan Komünist Partisi*nin kongresinde konuşan Parti Başkanı Rezso Nyers, Komünist Partisi yerine sosyalist bir parti kurulmasını önerdi. Nyers'in söz konusu önerisi 1300 delegeden 1103'ünün oyuyla kabul edildi. Böylece, 40 yıldan bu yana tek başına iktidarda bulunan Komünist Partisi kapatıldı. ni partinin demokratik bir sosyalizmden yana olduğu ve komünist sosyalist değerlerin bir sentezini temsil edeceği ifade ediliyor. Cuma gününden beri devam eden kongrenin dünkü otunımunda partinin reformcu kanadı ile Ortodoks kanadı arasında sert tartışmalar oldu. Partinin şu andaki başkanı Rezso Nyers reformcu komünisüere de yeni partide yer verileceğini, ancak bunlann her şeyden önce, partinin programını ve statüsünü kabul etmeleri gerektiğini söyledi. Başbakan da parti içindeki gruplaşmalara değinerek, yeni partinin demokratik bir yapıya sahip olduğunu, "yeni partiye bcninı partim diyemeyecekleri çekip gidebikceklerini" söyledi. KP'nin kapatılarak yeni bir parti kurulmasına ilişkin karar tasansı, 1300 delegeden 1103'ünün oyuyla kabul edildi. Macaristan Komünist Partisi Doğu Bloku'nda kendini fesheden ilk parti oluyor. Bu arada parti genel sekreteri Karoly Grosz, parti kongresinden sonra emekliye aynlacağını açıkladı. Budapeşte Radyosu'nun haberine göre, partinin radikal kanadına dahil olan Karoly Grosz, kongrenin ilk gününde kendisine yöneltilen eleştirilerden fazlasıyla etkileneTek, yenilenmiş bir parti içinde birlik çağnsında bulundu. Grosz bu arada, "fazla radikal refonnculann hoşgörüsüzliığünü" şiddetle eleştirdi. Gözlemciler, reformlarla ilgili politikasının yavaş gıtmesi nedeniyle eleştinlere hedef olan Karoly Grosz'un son zamanlarda siyasi yönden silik kaldığı na dikkat çekiyorlar. 1988 mayıs ayındaki Ulusal Konferans sırasında Grosz, 30 yıldan fazla süreden beri partiyi yöneten Janos Kadarın yerine getirihnişti. Macaristan Sosyalist İşçi Partisi'nin dött gün sürecek olan olağanüstü kongresinden çıkacak kararlar, gelecek haziran ayma kadar demokratik seçimlere gidecek olan Macaristan'da olduğu kadar öteki sosyalist ülkeler komünist partileri için de büyük önem taşıyor. 1300 delegenin katıldığı kongrede önerüen rcformlar şöyle: Demokratik anayasa devleti kanılması. Çok partili siyasal sisteme geçilmesi. Demokrasinin işleriiğini saglamak için referandum ve benzeri araçlardan yantrlanılması. Taraamıyta serbest seçimlerle oluşturulacak parlamento. İktidann aşın merkezileşnıesinin önlenmesi. Pariamentodan sonımlu hükümet ile öteki gıiç odaklan arasında dengeyi sağlayacak güçjendirilmiş devlet başkanlıgı. Perestroyka anlaşmazhğı Demokratik Almanya Devlet Başkanı Honecker, SovyetlerBirliği lideri Gorbaçov'a, ülkesinin iziediği politikadan vazgeçmeyeceğini bildirdi Honecker'in görüşme sırasında reformcuları kınadığı öğrenüdl Dış Haberier Servisi Sovyet resmi davetten sonra ülkesine haler Birliği ile Demokratik Alman reket ettiği bildirildi. ya arasında "Perestroyka" konusunda görüş ayrılığı çıktı. De Sınırda olaylar mokratik Almanya Devlet BaşkaBu arada, Berlin kenünin her nı Erich Honecker Sovyet lideri iki tarafına geçişi sağlayan CharMihaü Gorbaçov'a ülkesinin lcen lie geçiş noktasında yüz kadar kidi yolunda yürüyeceğini, politi şi, Demokratik Almanya tarafınka değiştirmeye niyeti olmadığı dan önceki gece yerleştirilen bam bildirdi. Doğu Berlin'de dün 2 riyerleri yıkmak istedi. binden fazla kişi ülkede daha fazGörgü tamklan, Demokratik la özgürlük isteğiyle bir gösteri Almanyalı sınır muhfızlanna bira kutulan ve şişelerle saldıran gösdüzenledi. Gorbaçov gezisinin ikinci gü tericilerin sarhoş olduğunu ve banünde Demokratik Almanya'nın riyerlerin bir kısmım yıktıklan40. yıldönümü nedeniyle düzen nı kaydetti. Demokratik Almanya'dan bir lenen kutlama törenine katıldı. Polonya lideri general Woiciecz süre önce Batıya gecmeyi başarJanızelski Romanya lideri Niko mış bir kişinin de, sınır duvanna lay Çavuşesku, Çekoslovakya li zarar verdiği sırada Federal Alderi Yakes ve Bulgaristan Devlet manyalı polislerce gözaltına alınBaşkanı Todor Jivkov'da bu kut dığı belirtildi. lamalarda bulundular. Doğu Berlin sınır kapısımn, Gorbaçov daha sonra D. Al olaydan sonra muhafızlar taraman Devlet Başkanı Honecker ile fından yeniden onanldığı kaydedildi. başbaşa görüştü. Demokratik Almanya Resmi Haber Ajansı ADN, Honecker Doğu Berlin'de gösteri Gorbaçov görüşmesinin sıcak ve ö t e yandan, Demokratik Aldostane bir havada geçtiğini, Ho manya'nın başkenti Doğu Bernecker'in halkın refahı için sür lin'in Alexander Meydanı'nda öğdürülen politikaladan vazgeçme leden sonra toplanan 2.000'den yeceklerini Gorbaçov'a bildirdi fazla kişi, ülkede daha fazla özğini belirtti. gürlük isteğiyle bir gösteri düHonecker'in konuşmasında ül zenledi. kesinin sosyalizmin temel ilkeleBölgedeki Batılı gazeteciler, rinden fazlasını istemediğini kay "yeni fonım" adlı yasadışı bir ördederek, kapitalizm yolunu açan gütle dayanışma niteliği de taşıdemokrasi yönünde bazı reform yan gösteri sırasında "Gorbi, lar yapılmasını isteyen kişileri kı Gorbi... bize yardım et", "Tutnknadığı bildirildi. Demokratik Al lulan serbest bırakın", "Stasi manya Devlet Başkanı aynca on (Devlet Güvenlik Kuvvetleri) binlerce kişinin Batıya geçmesi dısan" gibi sloganlar atıldığını ne ve bu nedenle içte muhalefet kaydettiler. oluşmasına karşın halen izlenGostericilerin daha sonra, Demekte olan politikayı "tutarlı bir mokratik Almanya'nın 40'ıncı şekilde devam ettinnek niyetin kuruluş yüdönüraü dolayısıyla de" olduklarını söyledi. resmi bir resepsiyon verilen halk Gorbaçov'un dün gece verilen meclisine yöneldikleri belinildi. Ermeni tasarısı • NEW YORK (AA) Merkezi New York'ta bulunan TürkAmerikan Demekleri Federasyonu ve bağlı dernekler, Ermeni tasarısına karşı Amerikan Senatosu'na mektup ve telgraf kampanyası başlattılar. Ermeni tasarısına imza koyan senatörlere yollanan mektuplarda "tasarının geri çekilmesi" istendi. Federasyon adına Başkan Ata Erim'in imzaladığı mektupta, Ermeni iddialanna dayah tasanmn "yalnızca Amerikan çıkarlanna zarar vereceği" kaydedildi. Pekin'den NobeVe tepki PEKİN (AA) Çin, Nobel Banş ödülü'nün Tibet dini lideri Dalai Lama'ya verildiğinin açıklanmasından 36 saat sonra suskunluğunu bozarak, karardan büyük üzüntü duyduğunu açıkladı. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, ödülün Dalai Lama'ya verilmesinin Çin'in iç işlerine korkunç bir müdahale olduğunu savunarak, Nobel Komitesi'nin karannın Dalai Lama'ya ve Çin'i bölmeyi ve ulusal bütünlüğü zayıflatmayı amaçlayan Tibetli aynlıkçılara açık bir destek niteliğini taşıdığını bildirdi. Yeni Çin Haber Ajansı'ndan yayımlanan açıklamasında sözcü, Tibet'in Çin topraklarınm aynlmaz bir parçası olduğunu belirterek, Tîbet sorununun hiçbir hükümet, kuruluş veya kişinin müdahale etmeye hakkı olmadığj bir iç sorun olduğunu söyledi. Çin basını da ilk kez dün Tibet'in bağımsızlığı için mücadele veren Dalai Lama'nın Nobel ödülünü almasına ilişkin haberlere yer verdi ve Oslo'daki Çin Büyükelçiliği'nin önceki gün yaptığı ve kararı ülkenin iç işlerine müdahale olarak niteleyen açıklaması yeni Çin Haber Ajansı'ndan yayımlandı. IMF SSCB'nin üyeliğine ABD'den ret WASHINGTON (AA) Sov yetler Birliği'nin, Dluslararası Para Fonu (IMF) ve Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) gibi uluslararası mali ve ticari kuruluşlara bir an önce üye olma isteği ABD tarafından reddedildi. ABD Dışişleri Bakanı James Baker, ABD Senatosu Maliye Komitesi'nde yaptığı konuşmada, "SSCB'nin IMF ve GATT gibi uluslararası kuruluşlara üyeligi için henüz erken" dedi. Baker, Sovyet ekonomik sisteminin, GATT, IMF ve Dünya Bankası'nın faaliyetleri ve işleyişiyle hâlâ büyük ölçüde bağdaşmadığına dikkat çekti. ABD Dışişleri Bakanı James Baker, Senato üyelerine hitaben yaptığı konuşmada bu konudaki görüşlerini şöyle dile getirdi: BM, İsraiTi kınadı • NEW YORK (BM) tsrail'in işgal topraklanndaki politikasını kınayan bir karar tasarısı Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda, ABD ve tsrail'in kullandığı iki aleyhte oya karşı 140 oyla kabul edildi. Oylamada, aralarında Zaire, Uruguay ve El Salvador'un da bulunduğu altı ülke çekimser kaldı. BM'deki Arap grubu adına hazırlanan karar tasansında, tsrail'in, savaş zamanında sivil halkın korunmasıyla ilgili 1949 Cenevre Sözleşmesi'ne uyması ve sözleşmeyi imzalayan diğer ülkelerin, tsrail'in yUkümlülüklerine uyup uymadığanı denetlemesi isteniyor. Hedef, pcfzar ekonomisi mek için elimizde büyük ve bir daha gelmeyecek bir fırsal var. Ancak bunu, çok zorlu ekonomik koşullar altında yapmak zorundayız." Balcerowicz, hükümetin ekonomik reform programını, geçen hafta Washington'da IMF yetkilileriyle görüştüğünü ve onayıııı aldığını söyledi. Polonya'ya, 16 ekimde bir IMF heyeti geleceğini bildiren Balcerovvicz, kasım ayına kadar da, bu kuruluşla bir standby kredi anlaşması imzalanacağmı söyledi. Balcerovvicz, şöyle devam etti: "Polonya ancak hıda piyasa ekonomisine geçerek bunalımdan çıkabilir. Daha önce denenen fiyal kontrolü. karne ve merkezi dağıüra sistemi gibi yöntemler hiçbir yarar sağlamamıştır. Bu yöntemleri yine denemek, bunalımın büyümesinden ve zaman kaybından başka sonuç getirmez." Balcerovvicz, ekonomik programın ilk aşamasında fiyatlann idari yöntemlerce tekelci bir şekilde saptanmasını önlemeye çalışacaklanm söyledi. POLONYA Kampuçya'nın bitmeyen çilesi Dünyamızın banş ve huzura kavuşamadığı yöreterinden biri de Kampuçya. Vietnam birlıklerinin çekikJiği bu ülkede yönetim karşıtı gerillalaria hükumet birtikleri arasmdaki çarpışmalar şiddetlenerek suruyor. Vietnam biriiklerinden ele geçinjikteri bir topun başında duran Kızıl Kmer gerillalan, hükumet birliklerini zor durumda bıraktıMarını une suruyoriar. (Fotoğraf: Reuter) "SSCB'de fiyatlar piyasa tarafından değil de. planlamacılar tarafından belirlendiği sürece, Sovyet ekoaomisinin GATT'ın ilkesine nasıl uyacağı şiiphelidir. Bush ve Noriega • WASHINGTON (AA) ABD Başkanı George Bush, sah günü Panama'da girişilen darbe sırasında, ülkenin fiüi lideri General Manuel Antonio Noriega'yı devirmek için mükemmel bir fırsatın kaçınldığı yolunda kendisine yöneltilen suçlamayı reddetti. Bush, elindeki kist ahndıktan sonra gazetecilere yaptığı t açıklamada, "Beni farklı • bir karar almaya itecek > herhangi bir neden göremiyorum" dedi. Bazı Kongre üyeleri, Bush'un, Panama'daki Amerikan askerlerine duruma müdahale etmeleri emrini verip Noriega'nın devrilmesini sağlayabileceğini , söyleyerek, mükemmel bir . fırsatın kaçmldığını savunuyorlar. Ganetakis hükümeti istifa etti STELYO BERBERAKİS ATtNA Yunanistan'da sağ eğilimli Yeni Demokrasi Partisi (YDP) ile komünist partilerin destegindeki Cannis Canttakis hükümeti, önceden verilen anlaşma gereğince dün sabah istifa etti. Başbakan Canetakis, sabah Cumhurbaşkanı Hristos Sartzetakis'i ziyaret ederek "erken seçimlere gidilmesi" için hükümetinin istifasuu sundu. Canetakis'in istifa talebini kabul eden cumhurbaşkanı, anayasanın 37. maddesi gereğince, bütün parti başkanlanm ayrı ayrı davet etti ve "hnkömet kurmalan" için görevlendirme işlemlerine başladı. Sartzekas bu görevi ilk olarak, haziran seçinüerinde birinci parti durumuna geçen YDP'nin lideri Konstantin Mitçotakis'e verdi. Ancak Mitçotakis, önceden açıkladığı gibi, cumhurbaşkammn bu çağnsını geri çevirdi ve erken seçimlere gidilmesini istedi. Bu arada komünist partilerden oluşan Sinaspismos'un lideri Harialos Florakis de cumhurbaşkammn kendisine vereceği görevi aynı şekilde geri çevirecegini belirtti. Florakis bir konferansta konusurken, partisinin "güvensiz ve karanlık" olarak nitelediği PASOK ile işbirliği yapmasının olanak dışı olduğunu söyledi. Florakis, YDP ile de hükumet programlanndaki aynhklardan ötürü dört yıl süreü ortak bir hükumet kurulamayacağını sözlerinc ekledi ve Sinaspismos'un önümüzdeki seçimlerden sonra "güçlü bir muhalefel partisi" olmayı amaçladığım vurguladı. Mitçotakis'in hükumet kurma çağnsını reddetmesinden sonra Cumhurbaşkanı Sartzekas görevi PASOK lideri Andreas Papandren'ya önerdi. Papandreu yaklaşık 45 dakika süren gorüşmeden sonra görevi kabul ettiğini açıkladı. Papandreu'nun bu görev için üç gün süresi var. Pazartesi sabahı hükümeti kurup kuramayacağmı cumhurbaşkaruna açıklayacak. Gazete haberlerine göre Papandreu bu temaslan sırasında Komünist Parti'yi ortak hütumet için iknaya çahşacak. SERVIERI DIABET TEDAVİSİNDE Sayın DOKTOR ve ECZACILARIN DİKKATİNE! VARŞOVA (APAA) Po lonya Başbakan Yardımcısı LesSovyetler Birliği'nin çok böynk w k Balcerowicz, hükümetinin bir ülke olduğu göz önüne alındıpiyasa ekonomisi oluşturma yögında, bu ülkenin IMF ve Dünya nündeki planlarını açıkladı. Bankası'na uyeligi zarar verici olaBalcerowicz, hükümetin planbilir. Aynca Sovyetler'in IMF ve larım halk a anlatmak amacıyla Dünya Bankası'nın ilke ve değerdüzenlediği basın toplantısında, lerine uzun vadede bağlı kalıp kaBatılı Ülkelerin, piyasa ekonomilamajacağı belirsizdir. sine yönelik önlemler ahndığı zaman, Polonya'ya yardım vermeSSCB, Batı'nın sijnsi degerlerine ve piyasa ekonomisine doğru ye haar olduklannı söyledi ve yeni politikalann bir yıl içinde gelişmesini sürdürürken, kanımca olumlu meyveler vermeye başlaen iyi yol, karşılıklı ticaret ve dicağını kaydetti. ğer ekonomik Uişkilerin ticari bazYeni politikalann uygulanmada surdürnlmesi olacaktır. Bu, ya başlanmasından sonra bir süre hem bizim hem de Sovyetler açızorluklar yaşanacağını, işsizlik ve sından daha yarariı olacaktır." iflaslar olacağını ve sıkı para po"Her ne kadar Sovyet lideri Militikalan izleneceğini söyleyen hail Gorbaçov ve yardırncılan fajBalcerovvicz, hükümetin, bu yan dacılık felsefesini benimsemiş, ne etkileri hafifletmek için işsizlik yaptıklannı ve amaçlannı iyi bisigortası ve başka önlemfer alalen ve kararh bireyler olsalar da, cağını bildirdi. sadece ozgiirlük aşkına özgürlük Balcerowicz, şöyle dedi: politikası izlemediklerini haürdan "Yapmamız gereken, mevcut çıkarmamalıyız. ekonomik sistemi, hızla bir piyap Gorbaçov ve ekibinin amaçlasa sistemine dönuştürmektir Id n, Sov>et ekonomisinin modernbu sistem birejsel girişimi arttıleştirilmesidir, ancak reformlarıracak ve yaşam standartlannda nı dayandırdıklan temel, akıl çaaşamalı bir iyileşme sağlayacakğı ya da aydınlanma ruhu değiltır. Etkinliği bütün dünyada kadir. nıüanmış olan bir sbteme geç Taif toplantısı • TAİF (AA) Suudi Arabistan'm Taif kentinde toplanan Lübnan Parlamentosu 'nda Hıristiyan parlamenterlerin, Arap Üçlü Komitesi tarafından sunulan tasanyı parafe etmek istememeleri üzerine çıkmaza giren çalışmalann sonuca ulaşması için, Suudi Arabistan ve Cezayir çaba harcıyor. Çeşitli diplomatik ve parlamento kaynaklanndan edinilen bilgiye gGre Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Sud El Faysal ile Cezayir Dışişleri Bakanı Ahmed Gozali, Irak, Fransa, Ingiltere büyükelçileri ve ABD'nin Riyad Maslahatgüzarı ile Taif'de görüştü "Bizim basınımız bir idam mangası sankl Hergun ipleri ilfflekleyip, tabureyi tekmeleyiveriyof sorumsuzca." FÜSUN ERBULAK HÜLYA İLE TANJU'YU YAZDI ı ı D u y u n d a i n a n m a y ı n N Apo da memnun, Özal da... İkisinden biri fena halde yanılıyor. Belki ikisi de... G A P I S T A CUMHURİYETİ Isviçreli rehineler • BEYRUT (AA) Güney Lübnan'da Uluslararası Kızılhaç Komitesi görevlisi iki Isviçrelinin kaçırılmasını henüz üstlenen olmamakla birlikte, olayı El Fetih Devrimci Konseyi'nin gerçekleştirdiği yolundaki kuşkular artıyor. OŞYALİST GENÇLER "ÖTEKİLERİ TARTIŞTI uı Piyasaya verilmiştir. İkinci Silopi'nin perde arkası TUZLA OLAYININ 1. YILI Arabada taranan dört gençten birinin kardeşi, Kemal Adalı anlatıyor "Ertesi gün sinemaya gidecektik." İ KADIN BAĞLARI ÖLÜM SAÇIYOR