Katalog

5 EKİM 1989 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Sri Lanka'da saldın: 21 ölü • COLOMBO (AA) Sri Lanka'da hükümeti devirmek için mücadele eden Sinhal gerillaları 21 kişiyi öldürdü. Hükümet yetkililerince yapılan açıklamada, başkent Colombo'nun kuzeydoğusundaki Mirisvvatte kasabasında Neville Nissanke adındaki bir avukatın kimliği belirlenemeyen silahlı kişiler tarafmdan öldürüldüğü kaydedildi. Açıklamada, avukatın ve diğer 20 kişinin öldürülmesinden Halk Kurtuluş Cephesi sorumlu tutuldu, ancak bu kişilerin ne zaman ve nerede öldürüldüğü konusunda bilgi verilmedi. Mültecileri Federal Almanya ya taşıyan ilk tren TSL 1930'da yola çıktı y Göçmenler 'Batı yolıında Federal Almanya Başbakanı Helmut Kohl, Demokratik Almanya'ya köklü siyasal reformlar yapması karşılığında büyük bir ekonomik yardım önerdi. DİLEK ZAPTÇIOĞLU BONN Demokratik Almanya'ıun, Çekoslovakya ile anlaşmaya vararak vatandaşlarının Batı1 ya geçmenlerine izin vermesinin ardından Federal Almanya'nm Prag Büyükelçiliği içinde ve çevresinde bekleyen binlerce Demokratik Alman mülteci dün akşam saatlerinde Batı Almanya'ya doğru trenlerle yola çıkmaya başladı. TSİ 19.30'da mültecileri taşıyan ilk trenin Prag'dan hareket ettiği bildiriliyor. Mültecileri Batı Almanya'ya taşıyan ilk trenin geceyarısına doğru Bavera'ya ulaşması bekleniyor. Yaklaşık 12.000 mültecinin her saat başı kalkacak yaklaşık 15 trenle Batı Almanya'ya geçmeleri bekleniyor. Geçen gece yansı hareket etmeleri beklenen trenlerin gecikmesine tren hattı ve istasyonları üzerinde Demokratik Alman polisinin olağanüstü güvenlik önlemleri almasının yol açtığı bildiriliyor. geçmek Hafta başından bu yana Doğu Alman mültecilerin akınına uğrayan Prag'daki Federal Demokratik Almanya'da binlerce Alman Büyükelçiliği'nde dramatik sahneler yaşanıyor. Duvarlann ve tei örgülerin üstleri Batıya kaçmak için her şeyi kişinin "özgüriuk trenine" son anda atlayabilmek umuduyla tren göze almış ınsanlarla dolarken Çekoslovak polisiyte multeciler arasinda zaman zaman çatışmalar çıktı. hattı boylarma ve istasyonlara yığıldığı bildiriliyor. Pazar gününden beri Federal Almanya'nın Prag Büyükelçiliği ve çevresinde bekleyen 12 bin D. Alman'ın, Batı'ya geçmesiyle dört aydır süren mülteci krizinde, ilk kez bu kadar büyük sayıda bir grubun Batıya geçmiş olacağı belirtiliyor. Demokratik Almanya hükümeti, dün ypptığı açıklamada, Pragdaki F. Almanya büyükelçiliğinde "Yasadışı olarak bulunan vataııdaşlannı, Çekoslovakya hükümetiyle anlaşarak, D. Almanya toprakiarı üzerinden trenle sınırdışı etmeye karar verdiğini" bildirmişti. Son 12 bin kişinin Federal Almanya'ya varmasıyla, birkaç ay içinde Macaristan, Çekoslovakya ve Polonya üzerinden, Avusturya ve F. Almanya'ya geçen D. Almanların sayısı SObine ulaşacak. Ancak bundan sonra, Batı'ya geçişin kolay olmayacağı belirtiliyor. Çünkü D. Almanya, Çekoslovakya'ya vizesiz gidişleri yasaklamış durumda... Bu arada, Demokratik Almanya polisi, yeni bir mülteci olayını önlemek için, Doğu Berlin'deki ABD Büyükelçiliği'ni kuşattı. 9 POUnKADA SORUNLAR ERGUNBALa ... Ve Almanya Sorunu "Almanya sorunu" yaklaşıyor, geliyor, gelmek üzere derken, tum ağırlığı ile Avrupa sahnesine kuruldu. Demokratik Almanya'dan bir sel gibi Batıya akan göçmenler olayına bir dizi açıdan yaklaşımda bulunulabilir. Demokratik Almanya, sosyalist ülkeler arasında ekonomik acıdan en iyi durumda olanıdır. Diğer sosyalist ülkelerde görülen besin maddesi sıkıntısı ve konut darlığı gibi sorunlar Demokratik Almanya'da yok. Ülke gerçi ileri teknoloji alanında Batı ülkelerinin gerisinde, ama bu olgu halkın günlük yaşantısını henüz etkilememiş. Federal Almanya'da kişi başına düşen gelir ortalaması 11 bin dolar; Demokratik Almanya'da ise 9800 dolar dolayında. Bu olumlu ekonomik tabloya karşın ülkeden göç seli durdurulamıyor. Nedeni apaçık ortada. Demokrasi yok. İnsanlara bir noktadan sonra karınlannın doyması da yetmiyor. Demokrasi istiyorlar. Arkadaşımız Dilek Zapîçıoglu'nun konuştuğu, Federal Almanya'ya gelen Demokratik Alman göçmenlerden biri "Bizim hayatımtz hakkında tüm kararları parti verir. İşçiler, parti yetkililerinin yüzlerini bile görmezler" diyordu. Batıya kaçanlann büyük çoğunluğunun sosyalist rejimde doğmuş, yetişmış genç insanlar olduğu düşünüldüğünde rejime tepkinin ne denli yoğun olduğu anlaşılabilir. Büyük göçün, 7 ekimde kuruluşunun 40. yıldönümünü kutlamaya hazırlanan Demokratik Almanya hükümetini çok güç durumda bıraktığına kuşku yok. İlginç bir rastlantı olarak Sovyet lideri Mihail Gorbaçov, Çin öğrenci gösterileri ile çalkalanırken, Pekin'i ziyaret ettiği gibi, Demokratik Almanya'nın göç ve gösterilerle sarsıldığı bir sırada Doğu Berlin'e gidiyor. Pazartesi gecesi Leipzig kentinde düzenlenen büyük gösteride göstericilerin "Gorbi, Gorbi" dıye bağırmaları anlamlıdır. Gorbaçov Pekin'i ziyaret ederken de Tienanmen Meydanı'nı dolduran yüzbinlerC6 kişi Sovyet lideri için gösteri yapmıştı. Büyük göç hakkında baska bir gözlem de şudur: Aslında bu olay, Batıya sığınan göçmenlerden başka kimseyi memnun etmemiştir. Göç olayı, Demokratik Almanya'da durumun ne denli kritik ve patlayıcı olduğunu gözler önüne sergilemiştir. Pazartesi gecesi Leipzig'de yapılan gösteriye yaklaşık 20 bin kişinin katıldığı bildiriliyor. Bu, 1953'teki ayaklanmadan bu yana Demokratik Almanya'da düzenlenen en büyük yönetim aleyhtan gösteridir. Gösteriler yayılır ve hükümet tarafından kanlı biçimde bastırılırsa, bu olgu Doğu 8atı yumuşamasını çok olumsuz yönde etkileyebilir ve Avrupa'da soğuk savaş rüzgârlarının tekrar esmesine yol açabilir. Sovyetler Birliği'nin de kendisi için çok önemli olan Demokratik Almanya'da rejimi temellerınden sarsabilecek büyük çalkantılar karşısında seyırcı kalamayacağı düşunülebilir. Federal Almanya ise Demokratik Almanya'da kanlı bir bastırma hareketi olduğu takdirde, bunu en sert biçimde kınamak zorunda kalacaktır. Çünkü öldürüienler yabancı bir ülkenin insanları değil, kendi soydaşları olacaktır. Yani Bonn'un yıllardır özenle geliştirdiği Ostpolitik (Doğu politikası) tam bir fiyasko ile noktalanacaktır. Bu çıkmaza çare? Çare, Demokratik Alman hükümetinin sosyal patiamayı önleyebilmek için reform yapması. İşte bu noktada "Almanya sorunu" ortaya çıkıyor. Demokratik Almanya'nın varlık nedeni, Marksist bir rejim olmasıdır. Bu özelliği sulandığı ölçüde, Federal Almanya ile arasındaki fark da azalmış olur. Polonya tam kapitalizme geçse bile Polonya ulusu olarak varlığını sürdürür. Ama kapitalizme yaklaşan ya da geçen bir Demokratik Almanya, artık Demokratik Almanya olarak kalamaz. Kbmünizme geçecek bir Federal Almanya'nın Federal Almanya niteliğini yitireceği gibi. Birinci şıkta kapıtalist Almanya, ikinci şıkta ise komünist Almanya ortaya çıkar. Başka bir deyışle iki Almanya otomatikman birleşme ortamına girerler. İşte gerek Doğuyu gerekse Batıyı kara kara düşündüren de bu. Zira iki Almanya'nın birleşmesını Almanlardan başka kimse istemiyor. Peki ne yapmalı? Demokratik Alman hükümeti sosyal patiamayı önlemek için reformlar yapmalı, ama bu reformların Demokratik Almanya'yı Batıya fazla yaklaştıran boyutta olmasından da kaçınmalı. Çünkü reformların o boyuta ulaşması, iki Almanya'nın birieşmesi tehlikesini gündeme getirecektir. Herhalde Batının kapitalizme geçmesini istemediği tek ülke Demokratik Almanya'dır. Diğer Doğu Avrupa ülkelerinin kapitalizme yaklaşması kapitalizmin zaferi olur. Demokratik Almanya'nın bu yola yönelmesi ise 'Almanya kâbusunun" hortlaması anlamına gelir. Almanya sorunu, Avrupa'nın gündeminde ilk sırada yerini almıştır. Şevardnadze Nikaraguafla • MANAGUA (AA) Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze, bir günlük resmi ziyaret için Nikaragua'ya geldi. Şevardnadze, Nikaragua'ya vanşında verdiği demeçte Sovyetler Birliği Lideri Mihail Gorbaçov'dan, Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega'ya bir mesaj getirdiğini söyledi, ancak mesaj ın içeriği konusunda bilgi vermedi. Nikaragua'nın tarihi örtem taşıyan banşçı bir döneme girmekte olduğunu belirten Şevardnadze, Sovyetler Birliği'nin de bu süreci desteklediğini ve katkıda bulunmak istediğini söyledi. DAlman lider Honecker, Daily Mirrofa demeci: 'Göçiin nedeni ekonomik' Butto'dan yalanlama • ANKARA (AA)Başbakanı Benazir Butto, Afgan mücahitlere Kabil hükümetiyle görüşmelerde bulunmayı önerdiği yolundaki haberleri yalanladı. Pakistan'ın Ankara BUyükelçiliği'nden yapılan açıklamaya göre Butto, tslamabad'da düzenlediği basın toplantısında, Afganistan konusundaki politikalarında bir değişiklik olmadığını belirtti. Görgü tanıkları, büyükelçiliğin önünde en az 100 polisin beklemekte olduğunu belirtiyorlar. Talar arasında hastalığın yayılma olasılığı değerde kaldığı takdirde iki ülkenin de aynı nıklar, en az 12 kişinin de gözalDemokratik Almanya lideri Erich tına alındıgını söylediler. Honecker, îngiliz gazetesine verdiği vardı" dedi. Prag'daki Batı Almanya Büyü hızda kalkınacağını iddia edegelmişti. kelçiliği'ne sığınan Doğu Almanları taşımak Honecker, bütün suçu 1949 yıhnda Alman mülakatta, AvusturyaMacaristan ABD Büyükelçiliği'ne önceki için 6 adet özel tren yolladıklarım söyledi. ikiye bölen Batılı tahtımn varisi olduğunu iddia eden "Onlara izin vermemizin nedeni insancıMı ve Markı'nı onlann kabahati" güçlere yükledi gün Federal Almanya'ya geçmek ve "Hep dedi. isteyen 18 D. Almanya vatandaşı Otto von Habsburg'u göçii ülkemizin istikrariı dunıraunu vurguluyordu. Honecker, Doğu Almanya yurttaşlannın sığınmıştı. AP'nin haberine göre Aynca izin, basın ve televizyonun bu konukışkırtmakla suçladı. seyahat özgürlükleri olduğunu kaydederek, sığınmaalann 10"u yetişkin 8'i de yu buyütmesini de önledi" dedi. "Her yıI 7 milyon Dogu Almanya yurttaşı MaxweH'in, göçün neden başladığını sor Çekoslo\akya'va, 1.7 milyonu Macaristan'a, çocuk. EDİP EMtL ÖYMEN ması üzerine Honecker kesin bir dille, Avus 600 bini Bulgaristan'a, 400 bini Romanya'Polonya'ya gelince: Batı'ya açıl1 LONDRA Doğu Aimanya lideri Erich turya Macaristan tahtımn varisi olduğunu ya gider" dedi ve hepsinin de sonra döndü ma sürecindeki Poljnya, Varşova Honecker, Londra'da yayımlanan "Daily söylüyor ve halen Avrupa Parlamentosu üye ğunü belirtti. Honecker aynca her yıl 7 mil da biriken Doğu Alman vatandaşMirror" Gazetesi'nin sahibi Robert Max si olan Otto Von Habsburg'un çeşitli vaat yon kadar Doğu Almanın da Batı Alman larını ülkelerine iade etmiyordu. wdl'e verdiği mülakatta, Doğu Almanya lerde bulunduğunu iddia ederek, "Polonya' ya'yı ziyaret ettiğini ve 100 kişiden sadece Ancak Dayanışma Sendikası üyeleri önceki gün yaptıkları açıklayurttaşlannın, Avusturya Macaristan tah nın içlerine kadar bildiriler dağıtarak Doğu 4'ünün Batı'da kaldığını söyledi. mada Demokratik Almanya'nın tımn varisi olduğunu iddia eden Otto von Almanları adeta pikniğe davet etti. Pikniğe Maxwell'in, "Sizin kuşağınız bu devleti Polonya sınınnda "ikinci bir Habsburg'un vaatlerine kanarak Batı'ya göç geldiklerinde ise kendilerine hediyeler, yiyecek ve Alman parası vererek Batı'ya göçe ik kurmuş olmakla övünebilir, ancak bir son duvar" oluşturduklannı, bütün sıettiklerini söyledi. Daily Mirror Gazetesi'nde dün yayımlanan na elti" şeklinde konuştu. Ancak Honecker, raki kıışak değişiklik isteyecekür" demesine nın polis kordonu altına aldıklarım bildirmekteydi. mülakatta Honecker, göçe sırf insancıl ne sorunun altında ekonomik nedenlerin yattı Honecker şu yanıtı verdi: "Ben radikalim ve hayatım boynnca de^ denlerle izin verdiklerini söyledi ve "Prag' ğını da kabul etti. Doğu Alman iktisatçıları, daki büyükelçittk binasında bekleyen çocuk Alman Markı'nın Batı'da ve Doğu'da aynı ğişimi sa\undum." Kohrün önerisi Acjuinofya kabine destegi • MANİLA (AA) Filipinler hükümeti, eskî Devlet Başkanı Ferdinand Marcos'un cenazesinin ülke topraklarma gömülmemesi konusunda Devlet Başkanı Corazon Aquino tarafından alınan kararı desteklediğini açıkladı. Bu arada, Aquino'ya karşı suikast söylentileri yeniden yayılmaya başladı. Noriega iktidarını yine korudu A B D Başkanı Bush başarısız darbe girişiminden sonra yaptığı açıklamada "Noriega'nın hâlâ devrilememiş olmasından üzüntü duyuyorum" dedi. Dış Haberler Servisi Panama'nın fıili lideri General Manuet Antonio Noriega son 18 ay içinde kendısine karşı düzenlenen ikinci darbe girişimini de bastırarak iktidarda kalmayı başardı. Noriega, dün Panama Televizyonu'ndan halka görünerek darbe girişiminin ardında ABD'nin bulunduğunu öne sürdü. Kendisine bağlı askeri birliklerin Genelkurmay BAskanlığı merkez binasındaki darbecileri etkisiz hale getirmelerinden dört saat sonra yaptığı konuşmada Panama lideri, darbe girişiminin, ABD'nin, ülkesindekt huzuru bozmak için sürdürdüğu polhikanın bir gostergesı olduğunu söyledi. ABD Başkanı George Bush darbe girişiminin bastırılmasından sonra yaptığı açıklamada "Noriega'nın hâlâ devrilememiş olmasından uzuntii" duyduğunu söyledi. Panama Silahlı Kuvvetler Sözcüsü Binbaşı Edgardo Lopez, iki darbeci liderin ABD'ye ait Fort Clayton üssüne sığındıklanm açıkladı. Panama'nın başkenti Panama City'de Noriega'ya bağlı birliklerin devriye gezdikleri bildiriliyor. Önceki akşam Panama'da Genelkurmay Başkanı'nın güvenliğmden sorumlu "Urrucu Taburu"nun Komutanı Binbaşı Moises Giraldi Vega liderliğindeki darbeci birliklerin Genelkurmay Başkanlığı binasmı ele geçirmeleriyle başlayan darbe girişimi birkaç saat sonra Noriega'ya bağlı birliklerin binayı geri almalarıylabastınlmıştı. ABD Başkanı George Bush, Panama'da darbe girişiminin başarısızlıkla sonuçlandığını öğrendikten sonra gazetecilere yaptığı açıklamada Noriega'mn devrilememiş olmasından üzüntü duyduğunu söyledi. Bush, "Panama'da demokrasinin başanya ulaştığını görmek istiyorum" dedi. ABD Başkan Yardımcısı Dan Quayle de "Bu sorunu Panama kendi içinde halletmelidir. Latin Aıuerika'da herhangi bir darbeye biz kanşmayız. Bu Panama'nın iç meselesidir" dedi. Beyaz Saray Sözcüsü Marlin Fitzwater tarafından yapılan açıklamada ise "Panama'da hiçbir şey degişmedi. Noriega'nın iktidarı terk etmesi ve uyuşlunıcu kacakçılığı konusunda ABD'de yargılanması için baskı yapmaya devam edecegiz" denildi. Panama'nın fıili lideri darbe girişimini bastırdı Öte yandan Federal Almanya, Doğu'ya, köklü siyasal reformlara karşılık, buyük bir ekonomik yardım önerdi. Federal Başbakan Helmut Kohl, Bild Zeitung'a verdiği demeçte, "D. Alman yetkililer, temel ekonomik ve siyasal reform sözü veririerse hükiiraetim, bu girişimi, onlarla geniş ve uzun soluklu bir işbiriiği yaparak destekleyecektir" dedi. "D. Alman yöneticilerle oturup görüşmeye hazınra" diyen Kohl, "Önerimiz, öncelikle ekonomik alanda gecerli, ancak bilim, teknoloji, çevre korumacılığı ve dolaşım konusunu da kapsamaktadır..." diye konuştu. Kohl, Doğu'daki yaşam Voşullannın yeterince iyileşmesini istediklerini ve Doğu Berlin yönetiminin, halkının beklentilerine yanıt verme sorumluluğunu taşıdığını belirtti. Kohl, Batı'ya sığınan D. Alman yurttaşlannın, Demokratik Almanya'da Polonya, Macaristan ve SSBC'deki gibi reformlar yapılmasını istediklerini söyledi. Ukrayna'da gösteri • MOSKOVA (AA) SSCB'nin Ukrayna Cumhuriyeti'nin Lyov kentinde, önceki akşam yaklaşık 30 bin kişinin bir protesto gösterisi yaptığı bildirildi. Ukrayna Helsinki Izleme Komitesi Sözcüsü Anatoli Dotsenko, göstericilerin pazar günü yapılan bir eylemde polisin göstericilere saldırmasını protesto ettiklermi söyledi. YUNANÎSTAN I Papandreu, Sıçak dosyası'ndan kurtuldu 1 STELYO BERBERAKİS ATtNA Yunanistan Parlamentosu, eski başbakan ve PASOK lideri Andreas Papandreu'yu bu kez, hava kuvvetlerine uçak alımlan konusunda "sorumlu" gösteremedi. Eski Başbakan Papandreu'yu, aynı zamanda savunma bakanı olduğu yıllarda hava kuvvetlerine satın alınan iki tip savaş uçağının devlet bütçesine 223 milyar drahmi (yaklaşık 3.4 trilyon lira) zarar verdiği için sorumlu göstermeye çalışan Yeni Demokrasi Partisi'nin{YDP) uğraşılan sonuç vermedi. Önceki gün gece yarısına kadar süren parlamentonun özel oturumunda YDP milletvekilleri devlet bütçesine verilen bu zararın "skandal" boyutlarını aştığını öne sürdüler. Hükümetin bir dilımini oluşturan Komünist Parti'nin milletvekilleri ise devlet büt,çesine zarar verildiğini kabul ederken, bu konuda Papandreu'yu sorumlu gösterecek delillerin yetersiz olduğu göruşünü savundu. Komünistler Papandreu'nun ancak ve ancak siyasi açıdan sorumlu gosterilebileceğinde ısrar ettiler. Oysa YDP, Papandreu'nun hem siyasi hem de cezai sorumluluk taşıdığı iddiasıyla bu olay için de Yüce Divan'da "hesap vermesi" gerektiğine dikkat çektiler. PASOK milletvekilleri ise böyle bir skandahn söz konusu olmadığını, kaldı ki YDP'nin Papandreu'nun kişiliğini "zedelemeye" çalıştığını öne sürdüler. Hava kuvvetlerine 40'ar adet Mirage2000 ve F16 tipi savaş uçağının satın alınmasıyia devlet bütçesine zarar verilmesindeki sorumlulukları araştıran parülerarası araştırma komisyonu, görüş birliği sağlayamadığı için üç ayrı rapor hazırlamıştı. Bu raporlara göre YDP, Papandreu'yu sorumlu gösterdi. Komünistler, yeterince delil bulunamadığına dikkati çekti. PASOK ise böyle bir skandal olmadığını savundu. Kral Carlos Varşova'da ; • VARŞOVA (AA) jtspanya Krah Juan Carlos,' .jüç gün sürecek resmi bir i ı ziyaret için dün Varşova'ya ! geldi. Kral Carlos ve eşi Sofıa, Varşova'daki Okecie askeri havaalanında | Polonya Devlet Başkanı jVojcieceh Jaruzelski, eşi > Barbara ve Başbakan İTareush Mazowiecki j tarafmdan törenle • karşılandı. Carlos'un Iziyareti, Polonya'da | Dayanışma Sendikası ı tarafından desteklenen ı hükümetin kurulmasından | bu yana yabancı bir devlet ; başkanı tarafmdan ' ı düzenlenen ilk ziyaret oluyor. Scrikss'ten birklasik: "Dolmakalem419" İUzay mekigine ! erteleme ! • CAPE CANAVERAL | (AA) Uzay mekiği ] Atlantis'in 12 ekimde ı gerçekleştirilmesi beklenen 1 fırlatıhşı, bir bilgisayar | arızası nedeniyle süresiz ı ertelendi. Yetkililer, arızanın ! giderilmesinden sonra bu | hafta sonunda yeni bir j fırlatma tarihi ı belirleneceğini açıkladılar. | Anzanın, Atlantis'le birlikte ; j uzaya gönderildikten sonra ' ı Jüpiter'e bir yolculuk • I yapacak olan nükleer {yakıtlı Galileo adlı aracın . | kontrolünde kullanılacak ı iki bilgisayardan birinde • : çıktığı belirtiliyor. | olmakalem4l9.. Scrikss' ten yeni bir ürün... Ve bir Scrikss kalemini farklı kılan aynntılar: Altın kaplama ruthenium uç, ayırıcı Scrikss çizgisini taşıyan altın kaplama klips ve vidalı gizli piston sistemi... Dolmakalem 419... Bir özlem, bir tutku, bir gelenek. D. ...ve yazı "kalem"le başlar AT.T.