Katalog

CUMHURİYET/14 HABERLER 20 EKÎM 1989 Nobel Edebiyat Odülü Jose Cela'nın 73 yaşındaki Camilo Jose Cela'nın en önemli romanı 26 yaşında yazdığı Pascual Duarte ve Ailesi. Ödülü Cela'nın alması sürpriz olarak karşılandı. İspanya ıç savaşında yaralanan Cela, savaş sonrası Ispanyol edebiyatının önde gelen yenilikçi yazarları arasında. Cela'nın Pascual Duarte ve Ailesi adlı yapıtı İspanya'da Don Kisot'tan sonra en çok okunan romanlardan. STOCKHOLM (Cumhuriyet) 1989 Nobel Edebiyatı Ödülü, tspanyol yazar Camilo Jose Cela^ ya verildi. 73 yaşındaki Jose Cela, "Acıma du)gusundan arıtılmış bir üslupla insanın kırılganlığını bir imgelemler büliınu halinde sergüeyen zengin ve yoğun duzyaa sanab" dolayısıyla, yaklaşık 1 milyar TL. degerindeki odule layık bulundu. Ödülü, Jose Cela'nın alması "sürpriz" olarak karşılandı, ancak buyuk bir şaşkınlık da yaratmadı. Iç savaş sonrası lspanyoi edebiyatının ön safında yer alan Jose Cela'nın israi, son dort beş yıldır adaylar arasında geçmekteydi. Dilimize Aie> Güçlu tarafından İspanyolca aslından çevrilen ve Can Yayınlan tarafından yayımlanan "Pascual Duarte ve Ailesi" adlı romanı Cela'nın en önemli yapıtı sayıjıyor. Franco döneminde bir ara İspanya'da yasaklanmış olan bu romanda, "temel içgüdıiler \e vahşice tutkulan, şiddet ve nefretin izierini taşıyan bir toprağın atalardan kalma barbarhğı" anlatılıyor. 1942'de yayımlandığında İspanyol edebiyatında bomba etkisi yaratan romanm, ölüme mahkum olan kahramanı Pascual Duarte katı bir onur duygusunun kendisini nasıl suça yönelttiğinı dile getiriyor. Pascual Duarte, "ulusal erderaier" olarak benimsenen atalara özgü içgudü ve eğilimlere körükörune boyun eğmiş ve sonunda yalnızea sıradan bir katil olup çıkmıştır. Jose Cela'nın "An Kovanı" adlı romanı da Alev Güçlü tarafından aslından Turkçeye çevrildi. Kitap önümüzdeki günlerde Can Yayınlan arasında çıkacak. 1989 Nobeli ile, İspanyol edebiyatının acılı deneyimlerle dolu iç savaştan bu yana geçirdiği yenilenme ve donüşümler de odullendirilmiş oluyor. Jose Cela'nın yazarlığının gerisinde, ispanya'yı aile ve dostluklar düzlemine dek dikey bölen cumhuriyetçilerfalanjistler çatışmasının derın izleri bulunmakta. Franco güçleri tarafından zorla askere alınarak İç Savaş'a katüan Jose Cela, ağır yaralandıktan sonra, ülkesi edebiyatı içinde çığır açıa nitelikte yapıtlarını yazmaya yönelmişti. Jose Cela, "nıhu huzursuz" bir yazar olarak tanınıyor. İnsanın kotulüğunu temel alan yapıtlannda, korkusuz ve k<şkırtıcı bir tavıra dayalı deneysellik ağır basmakta. Jose Cela, bir yanıyla da, kökleri CcrvaDtes'e uzanan grotesk geleneğin temsilcisi sayılıyor. İnsanın yaşamdaki metafizik acıları, yalnızlığı, yapıtlarının tümünde ana ekseni oluşturuyor. Ancak Jose Cela, bu acı ve yalnızlığı, acıma duygusunu sürekli denetim altında tutarak sergiliyor. tspanya'nın kuzeybatı bölgesi Galiçya' da II Mayıs 1916'da doğan Jose Çela, soylu kökenleri de olan orta üst sınıf bir aileden geliyor. Babası İspanyol, annesi ise İtalyan kanı da taşıyan bir İngiliz. Yazar, ataları arasında lngiliz îşveç Akademisi bu yıl da sürpriz yaptı Saat 13.00'üvurunca YAVUZ BAYDAR STOCKHOLM '89 Nobel Edebiyat Ödülü sahibinın açıklanacağı Borsa salonundaki görüntü, heryıl olduğu gibiydi. Saatler 12.50'yi gösterirken, dipteki ünlü kapının önüne yuz kadar gazeteci, ellerinde teypler, telsiz telefonlar, sırtlannda vericilerle üst üste yığılmıştı. Bu topluluğun arkası da sandalyeler üzerine çıkmış on kadar TV kameramanı tarafından iyice perdeleniyordu. Bir piyango çekilişinin heyecanı hâkimdi salona. Bu yılki "talihli" kim olacaktı? Tahminler, gerçekten muhtelifti. Çinli gazeteciler, büyuk beklentiler içindeydiler. Japonlar da öyle. önceki gün yayılan fısıltılar, ödülün bir Asyalı yazara gideceği yolundaydı çünkü. Klasik bir kuşku da yaygındı basın mensupları arasında. Acaba, İsveç Akademisi, sık sik yaptığı gibi, yine "sokaktaki okuyucu"nun bilmediği '89 NOBEL EDEBIYAT ODULU'NDEN NOTLAR kadın yazar olarak Nobel'i. Akademi'nin sekreteri Slure AUen, saat tam 13'ü vurduğu sırada kapıda göründü. Bu denh' büyük bir ilgınin odağı oimaktan hoşlanmadığı, heyecandan titremesinden belliydi. Ödülün açıklanmasından sonra gelecek sorular yine acımasız olacaktı. İlk soru, beklendiği gibi geldi. Neden bir kadın yazar seçilmemişti? Akademi, bir "macolar toplulugu", bir "maskülinist kuruluş" muydu? Allen, sıkıldığını her haliyle belli ederek yanıtladı. Adaylar, "Normal prosedüre göre saptanıyor ve aynm gözedlmeden" değerlendiriliyordu. Evet, bugüne dek sadece 6 kadın yazar Nobel alabilmişti, ancak akademi, değerlendirme yaparken, "yazariann biyolojik yapılannı da göz önüne »1mak zorunda değildi". Akademi'de yer alan 18 kişiden 16'sının erkek olması, acaba seçimleri erkekler lehine etkiliyor muydu? Kısaca "Hayır" diye yanıtladı Allen. Akademi Sekreteri Sture Allen saat tam 13.00'ü vurduğu sırada kapıda göründü. Bu denli büyük bir ilginin odağı oimaktan hoşlanmadığı, heyecandan titremesinden belliydi. Ödülün açıklamasından sonra gelecek sorular yine acımasız olacaktı. Cela ve kedfcl Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandığını Guadalajara'daki evinde öğrenen 73 yaşındaki İspanyol yazar Camılıo Jose Cela, AP muhabırinin objektıfine bayan arkadaşı Manna Castana ve kedisıyle biriikte poz verdi. korsanlan ile İtalyan politikacıları olmasından gururla söz edıyor. 9 yaşındayken ailesi ile birlikte Madrid'e yerleşen Jose Cela, bir süre tıp okuduktan sonra, üniversitenin edebiyat ve felsefe bölumune devam ettı. İç savaşın başlaması uzerine oğrenimine ara \eren yazar, kronik verem geçirdiği için doğum yeri Galicya'ya gönderildi. İç savaşa burada katıldı ve ağır yaralandı. Cumhuriyetçilerin yenilgisinden sonra Madrid'e dönen Jose Cela, bu kez de hukuk okumaya başladı. İlk yapıtları da bu dönemde biçim kazandı. 1942'de yayımladığı "Pascual Duarte ve Ailesi" ile büyük ün kazandı. Derin bir sancıyı sergileyen bu roman, Cervantes'in "Don Kişof'undan sonra İspanyol edebiyatının en çok okunan yapıtları arasında yer alıyor. 8u yapıttan sonra kendisini tümüyle edebiyata veren Jose Cela, 1954 yılından kısa bir sure öncesine kadar Mayorka Adası'nda yaşadı. 1956 yılında nitelikli edebiyat dergisi "Papeles de Son Armadans"ı yayımlamaya başlayan yazar, 1979'a kadar sürdürdüğü bu çahşmasında dergiyi, Franco diktatorluğüne karşı gitgide güçlenen genç muhalefetin sözcüsü haline getirdi. Romanlarının yanı sıra özellikle kısa öyküler, ayrıca şiirler, gezi anıları ve oyunlar da yazmış olan Jose Cela'nın yayımlanmış yapıtlannın sayısı 70 cildi buluyor. İspanyol Akademisi'nin 1957'den beri üyesi olan Jose Cela, son birkaç yıldir Madrid'in kuzeybatısındaki Guadalajara kasabasında yaşıyor. bir yazan mı seçecekti? Edebiyat konusunda pek çok gazeteciyi bloke eden bu olasılığa karşı önlem alanlar da yok değildi elbette. Bir lsvecli basın mensubu, elinde kocaman bir edebiyat sözlüğü ile ortalıkta dolaşıyordu. Saat 13.00'e yaklaşırken Polonyalı Zbigniew Herbert, Kanadalı Robertson Davies, Octavio Paz ve Yaşar Kemal'in adları fısıltı halinde konuşuluyordu. Bir ıhtimal daha vardı. Akademi'nin bu yıl ödülü bir lsvecli yazara vereceği son günlerde basına yansımıştı. tsviçreli bir gazeteci, "Büyük bir skandala hazııiıklı olmalıyız" diyordu yarı saka, yarı ciddi. Bir başka grup ise, ödülün bu kez bir kadın yazara verileceğini tahmin etmekteydi. Örneğin, Nathalie Sarraute'a, Nadine Gordimer'a ya da adından yıllardır ısrarla söz edilen Doris Lessing'e. Ödül bir kadın yazara verileli 23 yıl olmuştu. En son, Musevi yazar Netly Sachs almıştı bir Bir başka konu daha vardı, meraka yol açan. Salman Rüşdü olayı, Akademi içinde derin bir çatlamaya yol açmıştı geçen aylarda. 18'lerin Humeyni rejiminin " ö l ü m fermanı"nı " B i z tarafsmz" diyerek kınamaktan kaçınması ve son derece yuvarlak ifadelerle dolu bir açıklamayîa yetinmesi, üç üyenin bundan böyle hiçbir toplantıya katılmama kararı almasına yol açmıştı. Lars Gyllernsten, Kerstin Ekman ve Werner Aspenstrom, daha da ileri giderek istifa etmek istemişler, ancak Akademi tüzüğü ömür boyu üyeliği zorunlu kıldığı için bu mümkün olmamjştı. Jose Cela'yı seçme kararının bu üç uyenin yokluğunda alındığı, Akademi'ye yakın çevrelerde biliniyor. Karar, kaça kaç oyla alınmıştı? Üç üyenin yokluğu tayin edici rol oynamış mıydı? Sture Allen, bu soruları, "Evet beyler, Nobel'le ilgili başka sorular?" diyerek geçiştirdi. Ve bir "Nobel tufanı" da böylece bitti. KAMUOYUNA DUYURU ÖZGÜN MÜZİK ŞÖLENİ isimli kasette yer alan Z. LJVANEÜ'ye ait beste, bizzat sanatçının kendisinden yazılı anlaşmayla satın alınmış olup, kaset kapağında (besteleriyle) ibaresi özellikle vurgulanmıştır. "ÖZGÜN MÜZİK LİVANELİ OLMAZSA OLMAZ" düsüncesıyle. sanatçının sanatına ve kariyerine duyduğumuz saygıdan ve her türlü kaygudan uzak bu yaklaşımın, tüm güzelliklere ticari perspektifle bakmaya alışmış zihinlerce algılanamamış olmasına teessüf ederiz. KASETE BESTE VEREN BİR SANATÇININ FÖTDĞRAFININ KULLANILAMAYACAĞINA İLİŞKİN BfR HUKUK KURALI (!) OLDUĞUNU BİLMİYORDUK.' SAYGILARIMIZLA... ıııııııııııııımııııı Kusursuz gözlükler KUZ Optik'te. Nobel Edebiyat Odülü Hangi yıl kim aldı? 1989: Camilo Jose Cela (lspanyol), 1988: Necip Mahfuz (Mısır), 1987: Joseph Brodsky (Sovyet asıüı ABD'li), 1986: Wole Soyinka (Nijeryalı), 1985: Claude Simon (Fransız), 1984: Jaroslav Seifert (Çekoslovak), 1983: WUliam Golding (Ingiliz), 1982: Gabriel Garcia Marquez (Kolornbiyalı), 1981: Elias Canetti (Bulgar), 1980: Czeslaw Milosz (Polonya asılh ABD'li), 1979: Odysseus Elytis (Yunanlı), 1978: Isaac Bashevis Singer (Polonya asılh ABD'li), 1977: Vincente Aleixandre (îspanyol), 1976: Saul Bellon (ABD'li), 1975: Eugenio Montale (İtalyan), 1974: Eyvind Johnson (lsvecli), 1973: Patrick White (Avustralyalı), 1972: Heinrich Böll (Alman), 1971: Pablo Neruda (Şilili), 1970: Alexander Soljenitsin (Sovyet), 1969: Samuel Beckett (trlandalı)1968: Yasunat Kavabata (Japon), 1967: Miguel Angel Asturias (Guetamalalı), 1966: Samuel Joseph Agnon (Polonya asılh Israilli) ve Nelly Sachs (Alman asılh tsviçreli), 1965: Mikhail A. Şolohov (Sovyet), 1964: JeanPaul Sartre (Fransız), 1963: George Seferis (Yunanlı), 1962: John Steinbeck (ABD'li), 1961: Ivo Andric (Yugoslav), 1960: SaintJohn Perse (Fransız), 1959: Salvatore Quasimodo (ttalyan), 1958: Boris L. Pasternak (Sovyet), 1957: Albert Camus (Fransız), 1956: Juan Ramon Jimenez (İspanyol), 1955: Halldor K. Laxness (tzlanda), 1954: Ernest Hemingway (ABD'li), 1953: Sir Kinston Churchill (lngiliz), 1952: Francois Mauriac (Fransız), 1951: Par F. Lagerkuist (Isveçli), 1950: Bertrand A. W. Russell (lngiliz), 1949: William Faulkner (Amerikah), 1948: T. S. Eliot (ABD asılh lngiliz), 1947: Andre Gide (Fransız), 1946: Hermann Hesse (Alman asılh tsviçreli), 1945: Gabriela Mistral (ŞUili), 1944: Johannes V. Jensan (Danımarkalı), 1939: Frans E. Sillanpaa (Finli), 1938: Pearl S. Buck (Amerikalı), 1937: Roger Martin du Gard (Fransız), 1936: Eugene O'Neill (Amerikah), 1934: Luigi Pirandello (İtalyan), 1933: tvan Bunin (Rus asıllı Fransız), 1932: John Galsworthy (tngiliz), 1931: Erik A. Karlfeldt (lsvecli), 1930: Sinclair Lewis (Ame?ikalı), 1929: Thomas Mann (Alman), 1928: Sigrid Undset (Norveçli), 1927: Henri Bergson (Fransız), 1926: Grazia Deledda (ttalyan), 1925: George Bernard Shaw (trlanda asılh tngiliz), 1924: Ladislaus S. Reymont (Polonyalı), 1923: Williarn Butler Yeats (trlandalı), 1922: Jacinto Benaventey Martinez (İspanyol), 1921: Anatole France (Fransız), 1920: Knut Hamsun (Norveçli), 1919: Carl F. G. Spitteler (tsviçreli), 1917: Karl A. Gjellenıp (Danimarkalı) ve Henrik Pontopidan (Danimarka),1916: Werner von Heidenstan (tsveçli) 1915: Romain Rolland (Fransız), 1913: Rabindranath Tagore (Hintli), 1911: Maurice Maeterlinck (Belçikalı), 1910: Paul J. L. Heyse (Alman), 1909: Selma Lagerlöf (tsveçli), 1908: Rudolf C. Eucken (Alman), 1907: Rudyard Kipling (tngiliz), 1906: Giosue Carducci (İtalyan), 1905: Henryk Sienkiewicz (Polonya), 1904: Frederic Mistral (Fransız) ve Jose Echegarray (ispanyol), 1903: Bjornstjerne Bjornson (Norveçli), 1902: Theodor Mommsen (Alman), 1901: Rene SullyPrudhomme (Fransız), (1914, 1918, 1935 1940. 1941, 1942 ve 1943 yıllarında ödül verilmedi.) MAJÖR ÖZGÜN MÜZİK YAPIM SELDA BAĞCAN KURS DERSHANE EGITIM ÇAN AJANS 151 41 55 IIIlllllIIllllll Fax: 149 64 45 MUHASEBE • Konusunda tecrübeli • Yüksek eğitim görmüş • IBM PC kullanabilecek bayan BEKLEMELIOGRENÇİLER VE VELİLERİNİN DİKKATİNE! • ORTA ÖĞRETİMDE BEKLENIEVE KALDIMZ. • ÜNİVERSİTEYE GİREMEDİNİZ BİR YILIMZI BOŞINA GEÇİRMEYİN!... INGILIZCE VE BILGISAYAR ÖĞRENJN SİZE ÜÇ SEÇENEK SUNUYORUZ 1. HER SABAH İNGİLİZCE 10.0013.00 ARAŞ! AYDA 60 SAAT 2. HER AKŞAM İNGİLİZCE 18.3020.30 ARASI AYDA 40 SAAT 3. HER GÜN BİLGİSAYAR T0.00l2.00 ARASI AYDA 40 SAAT OXFORD UNIVERSİTESİ İ N G İ L İ Z C E Yeterlilik Sınavları Delegacy of Local Examinations TÜRKİYE'DEİLKKEZ Tek Yetkili Merkez olarak TEPUMDİLKURSLARI'NDA verilecektir. •• Başarıi olaniarın uluslararası g e ç e r h l ı ğ i olan d ı p l o m a l a r ı INGILTERE'den gonderilecektır. • SınavTarıhleri: PreliminarYDİploma:16Kasım1389 Higher Dıploma 23 Kasım 1989 • Son BasvuruTarihı: 24 Ekım 1989 uiuslararası AKFtL BakırköyOsmemiye İNGİLİZCE KONUŞALIM Yabancı öğretmenler • Audio Visual Yöntem • Ingiltere'da Dü öjfetiml OZEL BORA SÜRÜCÜ KURSU SÜRÜCÜ SERTİFİKASI VERİÜR 28. dönem kayrtları başJamıştır. OKUL ÜSKÜDAR KOZYATAĞI MALTEPE TARABYA ÇAĞLAYAN 1727 343 67 81 362 47 33 352 21 21 162 08 18 146 88 30 TEPUM'un bu yeni hizmetinden yararlanın. Diplomanızı OKFORD Ünhersitesinden alın. TEPUM LANÇUAGE CENTRE "Profesyonel İngilizce Eğitimi" CatniSok.6Te$vikİYe Tel:1361935 1361936 T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANUâl ÖZEL Bahariye Cad. Reks Sinaması Karşısı Kadıktfy 347 27 92 cluru luıizm Part time veya full time çalışabilecek Prezentabl ve Dinamik, 1830 yaş arası •^Ifc" E H İ Computer Courses ORTABAHÇE CAD. 11. BEŞİKTAŞ 160 77 46 nillFEN languages and Yaşında Bayanlara INGILTERE'de INGILIZCE yi ucuza öğrenmek ıçın guvenılir tek yol AU PAİR lık yapmaktır. DERİN LİMİTED ŞTİ. Barbcra* Bul. Mazharpsşa Sok. 2/9 B^lkKfist Tel: 161 43 8687 Anfcara: 213 68 67 İzmlr : 22 38 86 AYD IN LIRAYA. INGILIZCE Kayıt olun, avantajınızı değerlendirin. KAOIKOY ŞIŞL1 BAKIRKÖT «LStUKU EâlTİM MC0K£ZI bllgisa M.E.B 3 0 0 6 0 Saat Ayda 100 0O0TL * TECRÜBELİ SATIŞ ELEMANLARI (BAYAN) * TUR LİDERLERİ (BAY/BAYAN) * ANİMATÖRLER (BAY/BAYAN) ARIYOR. İsteklilerin özgeçmişlerini içeren fotoğraflı mektuplarını ALTIYOL, ONUR İŞ HANI KATI 4/408 adresine getirmeleri veya gönderme1 leri rica olunur. SERTİFÎKALI BİLGİSAYAR PROGRAMCnJĞI KURSLAR1 Mecıdıyekoy a«fı servıt T « 583 20 14583 20 01 SATILIK Ortakoy sırtında, Yıldız parkı yanı, Mim konakta, havuzlu, manzaralı, saunalı, garajlı, 150m2 net yeni 2. kat. 240 milyon. Tei: 1606464 TOPKAPI HASTANESİ SÜRÜCÜ KURSU Trafikte sınava girmeden Ehliyetinizi LİSKUR'dan alın Aracınızı güvenle Kulkamn Poıar gunlerı da açıgız U k o y SoOulugnme 306 CB 79 336 06 06 r 369 30 66 3SJ T? 86 • Açık KalpOamarAkcığer Cerrahisı • Genel Cerrahi, Üroloji • Doğum ve Kadın Hastalıkları • Koroner ve Yoğun Bakım Üniteleri • CHECK UP • Kateter ve Anjiografı Laboratuvarı • Röntgen ve Laboratuvar • KulakBurunBoğaz Hastalıkları • Dahilıye. Asabiye • Beyın ve Sinir Cerrahisı Servisleriyle faaliyetıne devam etmekteair. €sıt> isıcele Kaışısı No j Kocâ Mansur Sok N o 58 Hâlbcyu Cad No 16 Tei 338 83 10 338 S8 47 Tel 130 8 1 9 1 i32 72 52 Tel 570 12 70 572 21 44 TOPKAPI HASTANESİ Te/. 524 19 19 4 hat