Katalog

2 EKİM 1989 Faizde indirhn ve arttmm • ANKARA (AA) Bankalar kesiminde faiz hareketleri hızlandı. Sümerbank, yanndan geçerli olmak üzere 1 yıl vadeli mevduat faizini 1 puan düşürürken Etibank, sah gününden geçerli olmak üzere aynı tür mevduat faizini 1 puan yükseltiyor. 1 ekim itibanyla çok şubeli kamu ve özel bankalarının değişik vadelere uyguladıkları faiz oranlan şöyle: IşBankası Akbank YapıKredı Garanti & Para bankaya döner mi? Bu ayın ikinci yansında vadesi dolacak olan yaklaşık 5 trilyon liralık mevduatabeşalternatif gösteriliyor: Altın, döviz, gayri menkul, dayanıklı tüketim malları ve hissesenetleri. ABDURRAHMAN YILDIRIM Ekimin ikinci yansında vadesi dolacak yaklaşık 5 trilyon liralık mevduata "beş alternatif" var. Enflasyonun altına dusen bugünkü faizlerin yükseltilrnemesi halinde altın, döviz, gayri menkul, sermaye piyasası ve ithal dayanıklı tüketim malları, bankacılık dışına çıkacak para için alternatif yatınm alanlan olarak görülüyor. "Fiyatlan tabana oturan" altın, döviz ve gayri menkul "potansiyel defer arlışından", sermaye piyasası "son dönemdeki canlıüğından". dayanıklı tüketim rnallannın da "gümriik ve fonlann düşürülmesiyle ithalatınıa cazip hale gelmesinden" enflasyonun altına düşen faiz karşısında alternatif hale geleceği belirtiliyor. Ekimin ikinci yansında neler olabileceği konusunda görüştüğümüz, bankacılık, altın döviz ve gayri menkul uzmanlan, tasamıf sahiplerinin yükselen enflasyon karşısında seçeneklerini ortaya koydular. Bankacıların "alternatif yabnm alanı yok, banka dışına çıksa bile para sonunda yine sisteme döner" görüşüne katılmayan uzmanlar, pıyasaya çıkacak paranın gidebileceği alanlar olduğuna işaret ettiler. Sonunda paramn bankalara dönse bile, "enflasyon yaratarak dönecegine" dikkat çeken uzmanlar, tek çıkış yolunun siyasi konjonktürün sona ereceği ve yeni ekonomik önlemlerle birlikte yeni yıl enflasyonunun da tahmin edılebileceği bir döneme kadar, bankaların para kaçışını önleyecek düzeyde, bir ve üç aylık mevduatlara tnakul faiz önermeleri olduğunu kaydettiler. Uzmanlar aksi takdirde bankalardan piyasaya çıkacak paranın dengeİeri altüst edeceğini vurguladılar. Son hafta içinde bazı bankaların da üç aylık mevduat faizlerini birer puan arttırmalan, bu yolda olumlu bir adım olarak değerlendirildi. Bir büyük bankanın yetkilisi, önümüzdeki dönemde paraya ihtiyacı olan bazı küçük ve orta ölçekli bankaların kısa vadeli mevduat faizlerini arttırabileceklerini, bunun da bankalar arası bir miktar mevduat kaymasına yol açabileceğini söyledi. EKONOMİ CUMHURİYET/13 EKONOMİ N0TLAR1 OSMAN ULAGAY Bankacıların, paranın buyatırım araçlarından birinegittiktensonra yeniden ''sisteme"döneceği savına karşılık, "muhtemel dönüşün " enflasyon yaratarak gerğekleşebileceği ifade ediliyor. Alternatiflerin panoraması • Alün: Geieneksel yatınm aracı altının dünya piyasalarında onsunun 360 dolara kadar inmesi ve son yıllann en düşük değerini bulması cazibesini arttırdı. Bunun yanında ithalatının serbestleştirilmesi, gümfüğünün sıfırlanması ve külçe alım satım ile saklanmasının da yasallaşması, altına bu dönemde ayn bir cazibe kattı. Dolann dış borsalarda değer kazanması yanında, Türkiye'de kur artışlannm onsun değer artışıyla birleşmesi durumunda altına yatınm yapanlar çifte kazanç elde edebilecekler. Enflasyonsuz, Tabusuz Türkiye'ye Koşarken Efendim futbolumuz bir kez daha Avrupa dışında kaldı diye, ya da Avrupa Topluluğu tam üyelik başvurumuzu 1993'ten önce gündemine bile almayacak diye hiç üzülmeye değmez bence. Bunlar hepsi hallolur, yeter ki biz tabuları yıkalım. Bakın, Sayın Başbakan Strasbourg'da basın mensuplarına "açık seçik" söylemiş. Sayın Başbakan'ın dediğine göre "Allah izin verirse" önümüzdeki on yılda Türkiye'deki bütün tabuların, önyargılann yıkılma süreci yaşanacak, piyasa ekonomisi ve özgür düşünce, toplumun temellerini oluşturacak. Biz sabıriı milletiz, bekleriz. Allah'ın izniyle önce şu enflasyonu helâk ederiz, arkasından ne kadar tabu varsa yıkarız. Belki de on yıla bile kalmaz enflasyonsuz, tabusuz, bolücüsüz, kaynaşmış bir millet oluruz. Eh o zaman bu Avrupahlar da "eşek" degil ya, ister istemez bizi aralarına aiıverirler Tabii tabular yıkflınca futbolumuz da muthiş guçlenir ve Avrupa'ya kafa tutma noktasına gelir. On yıl sonrasını nasıl olsa garantiye aldık da şu önümüzdeki aylarda neler olacak? Kısa vadedeki çok önemli sorunlarımızı nasıl çözeceğiz? Bir kere şu cumhurbaşkanlığı seçimi var. Sayın özal bugüne kadar yaptıöı hizmetlerle bu mevkie layık olduğunu açıklamış bulunuyor. Ozal'ın "laiklik" konusundakı tutumuna ilişkin kuşkullan onlar bile "layıklık" konusunda her halde onunla henv fikirdirler. Aynca tabuların yıkılması için Sayın uzal'ın cumhurbaşkanı olması şarttır. Sayın Özal'ın enflasyonu mahvetmek konusunda gösterdiği btıyük "başarının" sürmesi açısından da ABD'de bir işadamımızın söylediği gibi, "yukarı çıkarak" Çankaya'dan duruma göz kulak olmasında büyük fayda vardır. Sayın Özal büyük bir fedakârlıkta bulunup cumhurbaşkanı oJursa ortaya bir de başbakanlık sorunu çıkacaktır. Eğer enflasyonsuz ve tabusuz bir Türkiye istiyorsak Sayın Özal'dan sonra başbakanlık koltuğunu en iyi dolduracak kişi hiç kuşkusuz Güneş Taner'dir. Önce bazı iiginç eğilimli işadamlarımızı da hayran bırakan bir şekilde, "devletin gücünü kullanarak işadamlarının üze' rine giden" Sayın Taner, son olarak enflasyonla savaş halinde olduğunu da ilan etmiştir. Güneş Taner'in bu savaşta, Sayın özal'ın bugüne kadar göstermiş olduğu görülmemiş başanyı sürdürerek muzaffer olacağı ve ondan sonra aynı hışımla tabuların üzerine yürüyeceğı sanılmaktadır. Bu bakımdan, diğer başbakanlık heveslileri gücenmesinler ama, kendisinin Sayın Özal'ın btraktığı başbakanlık koltuğuna oturması en doğrusu olacaktır. 1989 sonbarıarında Türkiye'nin üçüncü önemli sorunu Roma sorunudur. Türkiye, Roma Anlaşması ile oluşan Avrupa Topluluğu'nun şimdilik dışında kalmış olabilir, ama milli takımımız mutlaka Roma'ya gitmelidir. Bunun için önce İstanbul'da Avusturya'yı perişan etmemiz, sonra da Sovyetler Birliği karşısında yeni bir destan yazmamız yeterli olacaktır. Bunu sağlamak için futbolcularımızı manevi yönden takvrye etmek gerektiğinden, bence hükümetimiz her futbolcuya 100 milyon lira ve bir miktar PETKİM hissesı vaat ederek bu manevi desteği sağlamalıdır. Türkiye'nin şu andaki dördüncü önemli sorunu gene futbolla ilgilidir. Futbolcu Tanju ile film ve sahne yıldızı Hülya arasındaki ilişki mutlaka açıklık kazanmalıdır. Zam haberleri vererek enflasyonu azdıran basın, ille de Tanju ve Hülya'yı izleyerek yuva yıkıcı yayın yapmaktan vazgeçmelidir. Zaten şu basın olmasa Türkiye'de ne enflasyon kalır, ne yuvalar yıkılır; gül gibi geçinip gideriz. Basın deyince aklıma geldi, bir "mühim meselemiz" de gazete satışlarıyla ilgili. Bugünlerde hemen her gazetecinin en sık karşılaştığı soru, "satıldınız mı" ya da "o adam sizi de aldı mı?" sorusu. Türkiye'de toplam gazete satışlan yıllardan beri mıh gibi yerinde sayarken gazetelerin, patronları tarafından başkalarına satılması bir moda haline geldıği için ve nedense alıcı da hep aynı kişi olduğu için bu dedikodular sürüp gitmektedir. Bence Türk basınının yüzde 607D'inin aynı elde toplanmasında hiçbir sakınca yoktur; bu, tekelcıliğe yol açmaz; çünkü Güneş Taner dışarıdan fonsuz, vergisiz gazete ithalatına izin vererek rekabetin sürmesini sağlayacaktır. Türkiye böyle önemli sorunlarla, "mühim mesele"lerle meşgulken dünyada bazı kimselerin teknoloji devrimi gibi, çevrenin korunması gibi, askeri harcamaların azaltılması gibi, insan yaşamını zenginleştirecek estetık değerlere daha fazla önem verilmesi gibi, her düzeyde insanların kendilerini ilgilendiren kararlara daha fazla katılması gibi uydurma sorunlarla vakit geçirdiklerini görüp de gülmemek mümkün değil. Biz tabusuz, enflasyonsuz, bolücüsüz Türkiye'ye doğru koşarken onlar havanda su dövüyorlar. Enflasyon yaratır Uzmanlar ne diyor? 1 * Osmanlı B. Türkbank Pamukbank ZiraatB EmtakB Ttoank Halkbank Şcterbank Sumetbank Vaiaflaf Etibank Oenizbank Döviz faizleri yükseltildi • ANKARA (ANKA) Döviz munzam karşıük faizleri yükseltildi. Merkez Bankası nezdinde tesis edilecek döviz tevdiat hesapları munzam karşîhklanna ekim ayında uygulanacak faiz oranlan açıklandı. Merkez Bankası'nın Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğiyle dolar için eylül ayında yüzde 4.3750 olarak uygulanan faiz oranı ekim ayı için yüzde 4.4687'ye çıkanldı. Diğer para cinslerinden hesaplann munzam karşîhklanna ödenecek faiz oranlan da yükseltildi. Eski ve yeni faiz oranlan şöyle (%): Eylül Ekim ABD Doları 4.3750 4.4687 F. Alman Markı 3.4375 3.7187 Fransız Frangı 4.4375 4.6875 Hollanda Florini 3.5000 3.7812 isviçre Frangı 3.5625 17500 40 40 41 40 41 445 45 43 42 43 42 44 44 43 42 44 51 51 50 55 535 55 52 51 53 52 52 54 52 51 53 54 54 53 56 56.5 59 56 52 565 56 55 57 55 54 56 62 64 63 64 64 65 68 64 64 65 64 65 63 65 62 Prof. Dr. Sdçıık Abaç (Bankacılık uzmaoı): Bankaların bugün faizleri arttırmama politikası, paranın başka bir yere gidemeyeceği varsayımına dayandınlıyor. Paranın dışan çıksa bile yeniden bankacılık sisteraine gireceği hesabı yapılıyor. Ama bu dönüş enflasyon yaratarak olacaktır. Bazı büyük bankaların paraya ihtiyacı olmayabilir, ama küçük ve orta ölçekli güçlü bankalann ihtiyacı varsa faizleri yükseltirler, bu da bankalar arası mevduat kaymasına yol açar. Bu mevduat kaymaları ve alternatif yatınm araçlanna kayış sonucunda faizleri arttırmamakta direnen bankalar, bu kez faizi olması gerekenin üstünde belirlemek zorunda kalabüirler. Bunun da faturası hem kendilerine hem de ekonomiye çıkar. Bankalar bu riskleri alma yerine, siyasi konjonktürün biteceği, yeni yeni ekonomik önlernlerin belli olacağı ve gelecek yıl enflasyonunun tahmin edilebilir hale geleceği aralık ayına kadar mevduat sahiplerine bir ve üç aylık vadelerde, hiç değilse enflasyon düzeyinde faiz önerirlerse en azından bankalardan para kaçışı olmaz. $ • Döviz: Kurlann düşük değerlenmesi, orta ve uzun dönem için dövizin cazibesini arttmyor. Dünya borsalannda değeri yükselen dolann Türkiye'de ancak enflasyon oranımn yansı kadar artış kaydetmesi, markın yılbaşına göre değer artışımn yüzde 10'larda kalması önümüzdeki dönemde değer artışı kaydetmesi olasılığını güçlendiriyor. önümüzdeki dönemde TL mevduattan döviz tevdiat hesabına geçilebileceği gibi, yabancı bankalarda döviz hesabı açılabileceğinden bahsediliyor. ^ • ^ • Gayri menknl: 1987 Kasım genel seçimlerinden | İ İ İ r sonra düşmeye başlayan gayri menkul fiyatlanmn j f I S L tabana oturması ve aradan geçen iki yıl, bu piyasada yeni bir canlanma beklentisi yaratıyor. Eylül ayından itibaren piyasanın kıpırdanmaya başladığı belirtilirken konjonktürel olarak piyasanın yükseliş dönemine girmesi ve piyasadaki paramn bir bölümünün buraya yönelmesi bekleniyor. Fiyatlar ucuz olduğu için bu dönemde alınacak gayri menkulün yükseliş döneminde satılmasıyla "iyi bir rant elde edilebilecegine" dikkat çekiliyor. • Sermaye piyasası: Hisse senetleri, yatınm fonlan, gelir ortaklığı senetleri, dövize endeksli , tahviller, hazine bonolan canlı bir dönem geçiriyor. Ekimin ikinci yansı için yapılan hazırlıklar arasında bankaların enflasyon düzeyinde net gelir sağlayan ve istenildiği anda paraya çevrilebilme özelliğinden dolayı vadesiz mevduat gibi de kullanılan yeni yatınm fonlan çıkarması bulunuyor. İş, Vakiflar, Ziraat, Halk Bankası ile Cembank ve Esbank'ın çıkartacağı fonlann piyasa değeri 105 milyar liraya varıyor. Bu arada dövize olabilecek bir talebi karşılamak için Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı tdaresi'ne 3 milyar dolara kadar dövize endeksli tahvil çıkarma yetkisi verildi. Kamu kâğıtları ile yapılan repo işlemlerinin (Geri alım vaadiyle satım) günlük hacmi 150 milyar liraya varıyor. Yıllık faui ortalama yüzde 55'lerde gerçekleşiyor. Bir ayın altındaki vadelerde yapılan repo işlemlerinin, likit olması bakımından önümüzdeki günlerde daha fazla talep görmesi bekleniyor. Fiyatlar tabanda Ceyhan Uras (Gayri menknl uzmanı): Gayri menkul piyasasında dönem dönem bir durgunluk olur, bir patlama yaşamr. Iki yıla yaklastık ki durgunluk devresindeydik. Eylül ayından beri ise piyasada kıpırdanma var. Iki yıllık açığı bundan sonraki dönemde kapatacağız. Ustüne ' de çıkılabilir. 4 Şubat 1988'den bugüne kadar gayri menkul fiyatlan ortalama yüzde 50 dolayında arttı. Ayıu dönemde enflasyon bu rakamı katladı. Gerçi o tarihteki fiyatlar yüzde 3040 şişkindi, ama şimdi de tamamen tabana oturmuş, hatta tabanın altına inmiş dunımda. Çok dolaşan, mal bakan var. "Kdepir bulabihr miyim" diye. Şimdi tasarruf sahiplerinin paralan cebine girerse ne yaparlar? Biz epey bir miktannı bekliyoruz. Yalnız, bankalar üç ayhklarda sıçrama yaparlarsa ne olacağını bilemem. lazarkasa zorunluhıgu • ANKARA (AA) Geçen yılki satışlan 22 milyon lirayı aşan, perakende ticaretle uğraşan, birinci ve ikinci sınıf tacirlerin yazarkasa kullanım zorunluluğu bugün başladı. Maliye ve Gümriik Bakanlığı'ndan edinilen bilgiye göre söz konusu mükellefler, bugünden itibaren, 300 bin liranın altında kalan, fatura kullanmak zonında olmadıklan perakende mal satışlan veya hizmetleri belgelendirmek üzere yazarkasa fişi kullanacaklar. Yazarkasa zorunluluğu başladığı halde buna uymayanlar, kaçakçılığa teşebbüs etmiş sayılacak. Bu mükellefler hakkında Vergi Usul Kanunu'na göre ticaret, sanat ve meslek icrasından mahrumiyete veya hapse kadar varan cezalar uygulanabilecek. Ersin Pertan (Altın uzmanı): Ons'un 360 dolar gibi fiyat düzeylerinde seyrettiği bugünlerde hesabını bilenler altına yatınm yapıyorlar. 360 dolar neredeyse maliyet sınırlarına yaklaşıyor. Dünyada çeşitli madenlerde altının maliyeti 250330 dolar arasında değişiyor. Eğer menkul kıymet yatınmı düşünülüyorsa mutlaka altın alınır. 360 dolann altına düşmesi yüzde 10 ihtimalse bunun üstüne çıkması yüzde 90 ihtimaldir. Hesabını bilen bazılan da zaten altına yatınm yapıyorlar. Bu, Türkiye'ye giren altın miktanndan belli. Türkiye'ye gayri resmi yollardan 1987'de 70 ton, 1988'de 50 ton altın girdiği hesaplanıyor. 1989'da ise bugüne kadar 56 ton altın resmi yollardan ithal edildi. Benim tahminim, bir miktar gayri resmi yollardan giren altın da var. Benim de param olsa yarısını altına yatırırdım, ya rısıyla mark alır bankaya koyardım. Hesabını bilenler • Dayanıklı tüketim maiı: Gümrük ve fon oranlannın düşürülmesinden sonra ithal dayanıklı tüketim mallarına önemli bir talep doğduğu • piyasa ilgililerince bildiriliyor. Buna hazırhk için de bazı ithal bağlantüannın yapıldığı kaydediliyor. Bazı tasarruf sahiplerinin, vadesi dolan parasını "gümriik ve fonu" düşmüş dayanıklı tüketim malına yatırarak bu fırsatı kaçırmayacağı da yapılan tahminler arasında. İMKB Başkaniy borsadaki son gelişmeleri değerlendirdi Karslı: Paniğin adı yok form ytptık" dedi. 1987 krizinde ulaşılan 1331 İMKB Başkanı Muharrem puanlık zirvenin 27 eylülde Karslı, 1987 krizine neden olan aşıldığını hatırlatan Karslı, sistemi borsa aracı üyelerinin "kör uçuş" yaptıklan bir sistera ancak enflasyon hesaba katıldığında bu rakamın 3000'in olarak nitelendirerek, getirilen yeni sistemde bu durumun ortadan üzerinde bir puana eşit kalktığını belirtti. olduğunu vurguladı. Karslı, daha sonra şunları endeks rakamırun, bugün 3000'in üzerinde bir değere eşit olduğunu kaydetti. 19871989 yıllan arasındaki enflasyonun hesaba katılmasıyla borsa endeksinin henüz 1987 ağustosundan çok uzakta olduğunu kaydeden Karslı, "Zaten fiyat ve endeks artışlannda o günkii hava yoktur. Aynca 1987 agustosundaki şuursuz fiyat yiikselişlerinin getirdigi krize, bü>ük ölçüde borsanın o gün uyguladığı fiyal olusturma sisteminin sebep oldugu anlaşıldıgı için sistemde resöyledi: "1987'de özellikle açılış fiyatlı emirier, pazann egilimini bilmeden buyük miktarda emirierle borsaya ginnek anlamını taşıyordu. Zaman zamsn bazı üyeler tahminlerin çok üstünde fiyatla ahş yapmış oluyorlardı. Bazen tahminlerin altında fiyatla satış yapmış duruma dıişerek, buyük zararlara ugruyorlardı ya da tam tersini yaparak, büyük kâriar elde etmişlerdi. .Ne taraftan bakılırsa bakılsın şuursuz bir sistemdi ve şuursuz sonuçlar verdi." Eczacuar: Eaç fiyatı aşırı Günlük fiyat artış hızuun, hiçbir zaman artış limiti olan yüzde 10'u geçmediğini de kaydeden Karslı, son hareketlilikle birlikte endeksteki günlük artışın yüzde 2.5 ile yüzde 3.5 arasında bulunduğunu, bunun da tMKB'nin bilinçli ve şuurlu bir şekilde çalıştığının göstergesi olduğunu söyledi. Muharrem Karslı, özellikle son dönemlerde borsaya gelen yeni yatınmcılann "şuursuz" yatınmlardan kaçınmalannı istedi. Karslı, "Herkes alıyor diye hisse senedi ahnmamalı, herkes satıyor diye de satılmamalı" dedi. Karslı, yeni yatırımcılara şu önerilerde bulundu: "Yatınm yaparagınız şirketlerin bilançolannı iyi inceleyin. tyi bir risk dağılımı yapın. Bütün paramzı bir tek şirketin hisse senedine yatırmayın." Bankaların döviz varlıgı • ANKARA (ANKA) Bu yıl gerek ticari bankaların, gerekse Merkez Bankası'nın döviz varlık ve yükümlülüklerinde azalma oldu. Buna karşılık yükümlülüklerdeki azalmamn daha yüksek düzeyde gerçekleşmesi sonucu varlıkların kısa vadeli yükümlülükler ve toplam yükUmlülUklere oranı yükseldi. Resmi verilere dayanarak yapılan hesaplamalar, ticari bankaların döviz varhklannın mayıs sonu itibanyla geçen yıl sonuna göre, 757 milyon dolar azalarak 7 milyar 384 milyon dolara indiğini ortaya koydu. İSTANBÜL (AA) tstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanı Muharrem Karslı, eski sistemin 1987'deki borsa krizine neden olduğunu belirterek, getirilen yeni sistemle, ÎMKB Endeksi'nin 370'lerden 1400'lere rahatlıkla çıktığını, "paniğin" yatmmcıların aklına bile gelmediğini söyledi. İMKB Endeksi'nin 1987 rekorunun 27 eylül günü kınldığını hatırlatan Karslı, bunun rakamsal olarak düşünüldüğünu, ancak ağustos 1987'deki 1.331 puanlık İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Izmir ve Istanbul'da eczaa odalan tarafından gerçekleştirilen ankette, eczacılann yüzde 96'sımn ilaç fiyatlarını "fazla ve aşın" bulduğu ortaya çıktı. Eczacılann yüzde 95'i de ilaç fıyatlannın saptanmasında eczacı örgütlerinin de görev alraasını istiyor. Anketle eczacının birçok konudaki görüşlerinin ortaya çıktığını belirten Kamacık, "Üac Tıyatlannı nasıl değeriendiriyorsunuz sorusuna, eczacılann yüzde 58^'i aşın fazla, yüzde 375'i fazla ve sadece yszde 4'ii normal karsıhgını vermistir." diyerek şöyle dedi. "tlaç fiyat artışlan sizce fazla, aşın fazla ise nedeni nedir sorusuna, eczacılann yuzde 49 J'ü üretici firmalann kâr hırsı, yüzde 30"u enflasyon, yüzde 20.5'i de ilaç fiyat kararaamesi yanıtını verdi." Konsolide bütçe finansmanı (OcakAğustos/Milyar TL.) BÜTÇE AÇIĞI NAKİT AÇIĞI • iç istikraz (net) • Alman • Ödenen HAZİNE BONOLARI (net) AVANS VE KREDİLER • Dış borçlanma (net) • Diğer • Net hata 1988 1.471 844 944 1.676 732 550 1.242 836 1.056 13 1988De 2.511 3.754 3.402 5.428 2.026 1.578 628 1.301 70.7 344.8 260.4 223.9 176.8 1.5 27.1 24.9 23.2 542 161 Borç bütçesi Vergi gelirinde artış sağlanmadan harcamaların yükselmesi, nakit gereksinimini büyük ölçüde arttırdı. Yılın ilk sekiz ayında ortaya çıkan 3.8 trilyon liralık nakit açığı, büyük ölçüde iç borçlanmayla kapatıldı. ANKARA (ANKA) Devlet bütçesinin finansmanı iç borçlanmaya yüklendi. Bütçenin en önemli kaynağı olan vergi gelirlerinde ciddi bir artış sağlanamaması, buna karşılık harcamaların hızla yükselmeye devam etmesi, bütçe açığını; bu bütçenin nakit gereksiniminin görülmedik düzeyde çoğalmasını beraberinde getirdı. Nakit açığını kapatmaya yönelik borçlanma da katlanarak arttı. ANKA'nın Maliye ve Gümrük Bakanlığı'ndan edindiği verilere göre, konsolide bütçe gelirlerindeki artışın ağustos ayında yüzde 61 gibi çok düşük düzeyde kalması, harcamaların ise yüzde 159 gibi yüksek oranda artış göstermesi, bütçe acığında hızlı bir tırmanmaya yol açtı. Ocakağustos dönemleri itibanyla geçen yıl 1 trilyon 471 milyar lira olon konsolide bütçe açığı bu yıl yüzde 71'lik artışla 2 trilyon 511 milyar liraya yükseldi. Başta emanetler ve avanslar olmak üzere diğer kalemlerdeki açıkla birlikte toplam 3 trilyon 754 milyar liralık nakit açığı ortaya çıktı. Yılın ilk sekiz aylık döneminde ortalama çıkan 3.8 trilyon liralık nakit açığı büyük ölçüde iç borçlanmayla kapatıldı. Ocakağustos dönemleri itibanyla tahvil yoluyla gerçekleştirilen iç borçlanma geçen yıla göre yüzde 224 artarak 5 trilyon 428 milyar liraya ulaştı. Aynı dönemde 2 trilyon 26 milyar liralık da geri ödeme yapılması sonucu net borçlanma 3 trilyon 402 milyar lira oldu. BİLGİSAYAR ELEMANLARI ALINACAKTIR İstanbul'da IBM 4381 ve VSE/SP işletimi kullanan Bilgiİşlem Merkezimizde görevlendirilmek üzere; Konusu ile ilgili yüksek tahsil yapmış, İyi derecede İngilizce bilen, Tercihen PL/1 ve CICS tecrübesi olan Dört yeni tahvil • ANKARA (ANKA) Botaş, Altınyıldız, Baymak ve Yasaş, eylül ayında ihraç izni aldıklan tahvillerinin bir bölümünü ekim ayının ilk yansında ihraç edecekler. Bu şirketlerden Yasaş Yaşar Boya ve Kimya Sanayi ve Ticaret A.Ş. eylül ayında 10 milyar liralık yüzde 72 faizli tahvil ihracı için Sermaye Piyasası Kurulu'ndan izin aldı. Baymak Makine Sanayi ve Ticaret A.Şînin yüzde 75 faizli tahvilleri ise çarşamba günü ihraç edilecek. Altınyıldız Mensucat ve Konfeksiyon Fabrikalan A.Ş. ise geçen ay yüzde 75 faizli 10 milyar liralık tahvil için ihraç izni aldı. Ekim ayının 16'sında Botaş Bornova Teneke ve Ambalaj Sanayi A.Ş. tahvilleri ihraç edilecek. 8 milyar liralık tahvilin ikinci serisi yüzde 70 faizle satışa sunulacak. \+SUahlara altın kabza Silah satışlarının serbest bırakıunasıyla birlikte uluslararası silah firmalan piyasadan pay kapma savaşma girerken, iç piyasada da yenilikler gözleniyor. Samsun'daki kuyumcular, "Türk halkı silah sever, ama süslü olanını daha çok sever" diyerek işlemeli gümüş kabza imal etmeye başladılar. Kendi ölçülerinde "pastadan pay kapma" çabasına giren kuyumcular, 900 ayar gümüş üzerine sim işlemeli tabanca kabzalarını 400 bin liradan satışa sunuyorlar. Satışlann şimdilik tatmın edici düzeyde olmadığını söyleyen imalatçı kuyumcular, "Silah piyasasının canlanmasıyla birlikte satışlarımızın artacağını umut ediyoruz" diyorlar. (Fotoğraf: Salim Sıirmeü) SİSTEM PROGRAMCISI ANALİST PROGRAMCILAR Meslek Lisesi elektrik/elektronik bölümü mezunu TEKNİK BAKIM ELEMANI alınacaktır. Erkek adayların askerliklerini yapmış olmaları şarttır. İlgilenenlerin birer fotoğraf ile birlikte özgeçmişlerini içeren başvurularını en geç 16 Ekim 1989 tarihine kadar P.K. 397 Şişli/lstanbul adresine göndermeleri rica olunur. Başvurular kesinlikle gizli tutulacaktır. KISA KISA • MALlYE BAKANLIĞI Müsteşar Yardımcılığı'na Orhan Morgil, Hesap Uzmanlan Kurulu Başkanlığı'na da Hasan Aktan atandı. • CFM Internationai tarafından üretilen ve Airbus A 32ü uçaklarında kullanılan CFM 565AL motorlan için 17 havayolu şirketi 387 uçakta kullanılmak üzere kesin sipariş verdi. • MARMARA ÜNİVERStTESİ MuhasebeFinansman Anabilim Dalı öğretinı üyesi Prof. Osman Altuğ'a Polonya Yabancı Sermaye Dairesi tarafından muhasebefınansman danışmanlığı önerildi. • YAPI KREDl BANKASI Mastercard ve Eurocard'ı hizmete sundu. Kartların düzenli bir işi ve geliri olan kişilere hesaplannda para olmasa bile bankadan nakit para çekebilme olanağı verdiği belirtildi. • VAKIFBANKTitiz mağazalarında kredi kartı sahiplerine "İtibar Kredisi" adıyla 5 milyon liraya kadar nakit ödemeden, vadesiz kredili alışveriş olanağı tanıdı. • ROMAR 1 ekim tarihine kadar vereceği kura numaralannın çekilişiyle üç Fuji disket bayisini ve üç Fuji disket kullanıcısını 1990 Dünya Kupası'na gönderecek.