Katalog

Tüm işlemlerinizde etkin, verimli. Cu m h u r iyet 65. Yıl; Sayı: 23140 Kunıcusu: Yunus Nadi 400 TL. 23 Ocak 1989 Pazartesi ..I lurr UKBANK Referandumda seçim bölgesindeANAP'ın oy kaybetmesine neden olan bakanlar yerel seçim telaşına girdi Sıkıntılı bakanlar Diyanet'in yiikseUşi NEREDEN NEREYE Personel 1983 'te 53 bin 582 olan kadro 1988'de 84 bin 717'ye ulaştı. Artış yüzde 58. Hizmet içi egftim Merkez sayısı 5'ten 7'ye yükseldi. Eğitimden geçenlerin sayısı 3 bin 100'den 3 bin 992'ye çıktı. 4 yılda 20 bin dolayında müftü, vaiz, kayyım, Kuran kursu öğreticisi, imamhatip, müezzin ve memur eğitimden geçti. Camiler Her yıl 1500 cami yapılmasma karşın camilerde hiçbir kadro sıkmtısı kalmadı. Yayınlar Aylık gazetenin tirajı 132 bine, çocuk dergisinin tirajı da 100 bine ulaştı. Dört yılda toplam 140 çeşit kitap 10'ar bin basıldı. Her yıl 1 milyon 200 bin tirajlı takvim basıldı. 30 bin çocuk kitabı satışa sunuldu. Hac Dört yılda hacca gidenlerin sayısı 30 bin 450'den 285 bin 724'e çıktı. FARUK BİLDİRİCİ ANKARA "Idari yapının kuçulttilmesi" gerektiği savunulan ANAP iktidan döneminde Diyanet Işleri Başkanlığı kadro, bütçe ve obur olanaklar açısından iki kat buyudu. Diyanet İşleri Ba$kanlığı'nın personel sayısı son beş ANAP döneminde kadrosu ve bütçesi en çok artan kuruluş Referandum sırasında ANAP'ın büyük R E F E RANDUMDA OY YİTİRENLER oranda oy kaybettığı ıllerın bakanları, yerel seçim sonrasında yapılması beklenen hükümet değışiKliği için seçim bölgelerinde alacakları sonuçların ölçüt olacağını düşünerek çalışma içine girdiler. Hlaştırma Bakanı Pakdemirli bir türlü kendisine ısınamayan Manisa il Kasaa CfM ttat örgütüyle uğraşırken, Sanayi Bakanı (Gaaaıttep. 9 5) Yürür'ün aday göstermek istediği kişiler hakkında genel merkeze "solcu oldukları" şeklinde mektuplar yağıyor. Adalet Bakanı Topaç, bazı gazetelerde kendisi aleyhine çıkan haberleri Uşak il yönetiminin "sızdırdığı" kanısında olduğundan bu yöneticileh etkisiz hale getirmeye çalışıypr. (Kaysen, 2 2) (Korrya. 2.8) (Izmır, 3 2) ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Referandura sııasında seçim bölgelerinde ANAP'ın oy kaybetmesine neden olan bakanlar seçim telaşına girdiler. Bölgelerindeki belediye başkan adaylarının saptanmasında etkili olma çabasındaki bakanların çoğu ANAP il yönetimleri ile çeşitli sorunlar yaşıyorlar. Istanbul'da Belediye Başkanı Bedrettin Dalan ıle ANAP tl Başkanı Eymen Topbaş arasındaki çekişme aday belirleme çalışmalarına yansıyor. Topbaş, ANAP Genel Merkezi'nin gönderdiği aday başvuru formlan yerine kendisinin bastırdığı formlan kullanıyor ve bu formlarda adaviara "arabalarının markasım" ve "iş yaptıklan firmalar ve bankalan" da soruyor. Hukumet ile parti arasındaki ilişkilerin koordinasyonundan sorumlu Devlet Bakanı Kâzıra Oksay, Cumhuriyet muhabirine bakanların yerel seçimler öncesinde görevlendirildikleri illerde seçim çalışması ytırüteceklerini söyledi. Bakanların bu bolgelerde propaganda çalışması yapacaklarını kaydeden Oksay, referandum sırasında hazırlanan görevlendirme listesınde küçuk değişiklikler yaptıklarını belirtti. Kaya Erdem'in istifası nedenıyle daha önce Erdem'in görevlendirildiği Aydın ve Muğla illerinin Devlet Bakanı Kâmran İnan'a verildiğini ifade eden Oksay, kendisinin de Bolu'nun yanı sıra Edirne ve Tekirdağ'da çalışacağını söyledi. Referandum sırasında ANAP'ın buyuk oranda oy kaybettiği illerin bakanları ise yerel seçim sonrasında yapılması beklenen hukumet değişikliği için seçim bölgelerinde alacaklan seçim sonuçlannın ölçut olacağmı düşünerek, yoğun çalışma içine girdiler. Referandumda başarısız duruma düşen bakanlar ile bolgelerindeki oy kaybı oranları şöyle: "Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanı Hasan Celal Guzel (Gazianlep yuzde 9.5), Devlet Bakanı Kâzım Oksay (Bolu yüzde 5.8), Devlet Bakanı Kâmran tnan (Bitlis yüzde 5.6), Devlet Bakanı Ali Bozer (tçel >üzde 4.9), Tanm Orman ve Köyişleri Bakanı Hiısnu Dogan (İzmir yıizde 3.2), Devlet Bakanı Abdullah Tenekeci (Konya yıizde 2.8), Milli Savunma Bakanı Ercan Vuralhan (AnkaraYenimahalle yıizde 2.3), Devlet Bakanı Mehmet Yazar (Ka>seri yuzde 2.2.)" (Bolu. 5 8) Bu sorumlu bakanlardan Hasan Celal Güzel'in, nisan ayına kadar seçim bölgesi Gaziantep'e gitmeyeceğini şimdiden ilan ederek, olası bir seçim yenilgisinin sorumluluğunu ustlenmek istemedıği bıldiriliyor. Guzel, bu tavnru son MKYK toplantısında Başbakan Turgut Özal'a kesin bir dille ifade etti. Ancak Guzel ile çatışması sonucunda Ankara'dan milletvekili olan Mustafa Taşar, bu il ile ilgilenmeyi surduruyor. Taşar yanlıları, seçimde başarılı olmak ve kendi istedikleri Omer AbuşogIn'nu aday göstermek için çalışıyorlar. (Arkası Sa. 10. SU. 2'de) ÖZAL, BOLU'DA KARA SAPLANDI 8. Sayfada Diyanet Işleri Başkan Yardımcısı Hamdi Mert, bu "buyıimenin" nedenını, "Başkanlığın kale gibi sağlam duruşu olmasa, Turkiye'de çok kısa zamanda dini problemler doğar" diye açıkladı. Mert, "Başkanlıgın tarikatlar karşısında de\letin yanmda teminal olduğunu ve tahkim edilmesi gerektiğini" söyledi. Kamu hizmetlerinin etkili olması için "devletin kuçülmesi" gerektiğini savunan ANAP hukumeti, Diyanet Işleri Başkanlığı'nı buyutmeyi yeğledi. Başbakan Turgul Özal, ıdari reform konusundaki goruşlerini 1986 mali yılı butçesı nedeniyle TBMM'de >aptığı konuşmada, "Devletin vatandaşa daha iyi hizmet vermesini temin maksadıyla, kamu hizmellerinin duzenli, suratli, verimli ve ekonomik bir şekilde vüriimesinin temin edilmesi, idari yapının mumkun olduğu kadar küçultiilerek israfın onlenmesi gereklidir" diye açıklıyordu. yıl ıçerisınde yuzde 58 oranında Ancak ANAP iktidan doneartarken, başkanlığa bağlı Kuran kurslarının sayısı da 4 bin 691 'e (Arkası Sa. 10. Su. fye) yukseldı. Turkiye'de her yıl ortalama 1500 cami ve mesçit açılma DİYANET İŞLERİ sına karşın, personel eksiği olan cami kalmadı. Kuran kurslarında BAŞKANI: 141, 142 VE ise son beş yılda 633 bin dolayın 163 KALKMALI. da oğrencı dinı eğitimden geçtı. 10. Sayfada Marinaya geçim durdurma Nakşibendi Şeyhi Nazım Kıbrısî: Solcu Müslüman olaıııaz imar Danışma Kurulu lnceleyecek Anakent Belediye Başkanı Bedrettin Dalan, başta Bebek sakinlen olmak onayianan proıeden farklı olarak uygulandığını sandığını belirten Dalan, "Bence de güzel bir proje değıl. Danışma uzere bırçok çevrecı, bilım adamı ve sıyasi parti yetkilisinin tepkisine yol açan Bebek'tekı "kazıklı marina" yapımı Kurulu'nun karannı bekleyeceğim. Kurul, yapılmasma izin verirse yapılır" dedı. Anakent Belediyesi İmar Danışma nı geçıci olarak durdurdu. Proje, İmar Danışma Kurulu tarafından incelenecek. Projenin Yüksek Anıöar Kurulu'nda Kurulu'nun 15 gün içinde karar vermesı bekleniyor. (Fotoğraf: Uğur Günyuz) Dalan çark etti: Marina projesini ben de beğenmedün KEMAL KÜÇÜK Bebek'tekı "kazıklı marina"nın yapımı, Anakent Belediye Başkanı Bedrettin Dalan tarafından geçici olarak durduruldu. Marina projesinin, "Yüksek Anıtlar Kurulu projesinden farklı olarak uygulandığı kanısında olduğunu" açıklayan Dalan, bu konuda karar vermek için tmar Danışma Kurulu'nun raporunu bekleyeceğini söyledi. Öte yandan, Bebek sakinleri adına Avukat İskender Enç, marina yapımının "anayasa ve yasalara aykın" olduğu gerekçesiyle yürutmeyi durdurma kararı için dava açacağını bildirdi. Başta semt sakinleri olmak uzere çevreciler. bilim adamlan ve sıyasi parti yetkılileriıun de tepkisine yol açan Bebek "kazıklı marina" projesi, Anakent Belediye Başkanı Bedrettin Dalan tarafından geçici olarak durduruldu. Marina projesinin, Anakent Belediyesi İmar Danışma Kurulu'nda yeniden incelenmeye alındığını belinen Dalan, "Projenin, Yüksek Anıtlar Kurulu'nda onaylanan projeden farklı olarak uygulandığını sanıvorum. Bence de guzel bir proje degil. Danışma Kurulu'nun karannı bekleyeceğim. Kurul, yapilmasına izin verirse yapılır" dedi. Bebek marınası için karar verecek Anakent Belediyesi imar Danışma Kurulu Prof. Muhteşem Giray, Prof. Süba Toner, Prof. Semavi Eyice, Prof. Ergün Toğrol, Prof. Doğan Kuban, Prof. Dogan Tekeli, yüksek mimar Yıldız Sanlı, Anakent Belediyesi Genel Sekreteri Atanur Oguz ve imar danışmanı Kutlu Güzelsu'dan oluşuyor. Kurulun, 15 gün içinde karar vermesi bekleniyor. Bu arada bir grup Bebekli yalı ve daire sahibi adına Avukat İskender Enç, "marinamn yapılışının anayasa ve yasalara aykın" olduğu gerekçesiyle, hafta içinde idare mahkemesine başvurarak "yüriitıneyi durdurmak" için dava açacağını bildirdi. Gerekli dava dilekçesinin en ince ayrıntısına kadar hazırlandığmı vurgulayan Avukat Enç, "Marinamn yapımı, anayasa dışında, aynca Lozan, Montrö ve Barcelona aniasmalanna da aykın. Usulsiiz uygulama, adaletten gereken cevabı alacak" dedi. "Sessiz sedasız" tstanbul Boğazı'nın orta yerinde başlatılan "kazıklı marina"ya tepkiler sürerken, Bebek Muhtarlığı tarafından başlatılan "Marinaya Haytr" imza kampanyası da artarak suruyor. Şimdilik yapım çalışmalarına bir süre ara verılen "marina" için, 197879 yılları arasında Anıtlar Yüksek Kurulu'ndan istenılen goruşte, kurulun projeyi (Arkası Sa. 10. Su. S'te) ŞEYH'TEN FİKİRLER Ateistler İki püf noktaları var. Bombardıman ettin mi darma dağın oluyorlar. Daroin O da kim? Aforozlanmış papazı mı bana söyleyeceksin? Nakıstan kâmil olur mu? Yani maymundan insan olur mu? Tüp bebek ve kürtaj İnsan tavşan değildir. Allah verdiyse verdi, vernıediyse ne uğraşırsın? Kürtaj İslama uygun değil. Solcular Solcu Müslüman yoktur. Gâvur Müslüman olmaz. Filistinliler, solcu oldukları içindir ki 40 senedir 40 adım ileri gidemediler. Hem Yahudi'ye savaş açıyorlar,hem de bir başka Yahudi'nin, Marx'ın peşine takılıyorlar. NECDET ŞEN Bir Nakşibendi şeyhı ülkemize geldi ve ayrıldı: Şe>h Muhammed Na zınt Kıbrısî. Kıbrıs Larnaka doğumlu olan 66 yaşındaki dini lider, kimya Şeyh Nazım Kıbrısi fakultesi oğrencisiyken kardeşinin olumü nedeniyle yitirdiği iç huzurunu kendinı dine vererek bulmaya çalışmış. Bugun Rauf Denklaş katında oldukça itibarlı bir yere sahip olan Nazım Kıbrısî zamanının çoğunu Londra'da geçiriyor. Aynca Mekke'den Malezya'ya, Guney Afrıka'dan Lübnan'a uzanan geniş bir çevresi ve gezi programı var. Turkıye'ye geliş nedeni de lstanbul'u ziyaret eden Malezya Panang Eyaletı Valisı'n; ağırlamak. Mavi goz'u, ak sakallı, tonton gorunüşlu bir dede Şeyh Nazım Kıbrısî, muridlerıyle sık sık şakalaşıyor. Kımse ondan çekinmiyor, sevıyorlar yalnızca. Elinı dokun<Arkası Sa. 15. Su. S'te) Bir görüş Cahit Tanyol Nakşibendiligi değerlendirdi KALAMIŞ'TAN BEBEK'E Prof. İSMAIL TUNALI'nın yazısı 6. Sayfada Business International Corporation ABD'Ii yatırııncıya Türkiye raporu ÖZEL İSTİHBARAT ÖRGÜTÜNDEN Enflasyon 1989'da yüzde 60'ın üzerinde kalacak. Türk parası hızla değer yitirmeye devam edecek. Özal'ın diktatörvari baskısı, tatminsizliği arttırıyor. Ordu, serbest piyasa ekonomisinı kabul etmiş durumda. Sendikalar adalelerini germeye başlarsa istikrarsızlık artar. (JFUK GÜLDEMİR'in haberi 8. Sayfada Sümerbank,atağa kalkıyor Ekonomi Servisi Sumerbank, tüm işçi ve memurların kredili ahşveriş yapabiiecekleri Türkiye çapında ilçelere kadar yayılan mağazalar zinciri kuracak. Kendi urunlerinin yanı sıra, başka firmalann da mallannı satacak olan Sumerbank mağazalarından tum işçi ve memurlar işyerlerinden getirecekleri bir belgeyle kredili alışveriş yapabilecekler. Sumerbank'tan sorumlu Devlet Bakanı Adnan Kahveci'nin verdiği bilgiye gore, kurumu Batı tipi buyuk mağazalar zinciri haline getirecek ve tum işçi ve memurları müşterileri arasına katacak çalışmalar başlatıldı. Sumerbank bu atılımıyla 1988 yılında 600 milyar liralık cirosunu, 3 trilyon liraya yükseltmeyi amaçlıyor. Sadece kendi ürunleıini değil, piyasadan satın alacağı diğer malları da pazarlayacak olan Sumerbank, hemen hemen tum ilçelere varıncaya kadar mağazalarını yaygınlastıracak. Paşabahçe örneğinde olduğu gibi mağaza açma olayı, bayilik verme şeklinde de gerçekleşebilecek. bank'tan bugun için sayüarı 4.5 mılyona \aran memur ve işçiler, işyerlerinden getirecekleri basit bir belge ıle kredili alışveriş yapacaklar. Sumerbank bunun için ilk etapta ABD'nin en buyuk mağazalar zinciri olan Sears ile stok kontrol anlaşması yaptı. Anlaşmayia Sears, Sumerbank'a stok kontrolunde yardımcı olacak. Bugun 600 milyar liralık yıllık cirosuna karşılık 350 milyar lıralık stoku bulunan Sumerbank'ın stok maliyetleri azalabilirse, bu fıyatlara da yansıTüm ilçelere varıncaya kadar mağaza yacak. açacak ve urun çeşitlemesine gidecek Sumer <Arkası Sa. 10. Sü. 4te) • Yerel seçimler Yerel seçimierde aday olmak ısteyenlerin siyasi partilere başvuruları onumuzdeki hafta sona erıyor. 9. Sayfada lıırkluğe karşı Araplık İslanbul Haber Servisi Kıbrıslı Nakşibendi Şeyhi Nazım Kıbnsî'nın Türkiye'ye gelişi ile Türkiye gundeminde bir kez daha on plana çıkan "Nakşibendilik" konusunda toplumbilimcı Prof. Cahit Tanyol Cumhuriyet'in sorularını yanıtladı. Sayın Tanyol, son zamanlarda gericilik hareketlerinin onemli sermayesi dinsel duyguları somurmek oldu. Tarikatçılık almış yüriıyor. Özellikle Nakşibendilik poli(Arkası Sa. 10, Su. l'de) Ilçelere kadar yayılacak mağazalar zinciri kredili satış yapacak ? Gerçek Neyse Ortaya Çıksın! Jrlardin'in Cizre ilçesınin Yeşilyurt köyünde, 14 Ocak'ı 15 Ocak'a bağlayan gece yarısı neler yaşandı? 8u sorunun karşılığı tüm çıplaklığıyla ortaya çıkarılmalıdır. Aşağıda, Cizre Cumhuriyet Savcılığı'na verilmış bir dtlekçe var. Yeşilyurt köyü muhtarı Abdurrahman Müştak lie Kamil Müştak, Bahattin Müştak ve Abdullah Gündoğan'ın ımzalarını taşıyan bu dilekçeyı, virgülüne bile dokunmadan aynen köşemize alıyoruz. • "Müşteki: Abdurrahman MÜŞTAK. Kamil MÜŞTAK. Abduilah Gündoğan, Bahattin MÜŞTAK. Sanıklar: 1415 Ocak 1989 gunü Yeşilyurt köyüne gelen güvenlik kuvvetleri. Suç: Efrada suimuamele, işkence. (Arkası Sa. 10. Su. l'de) • Dayanışma yasallık yolunda Sendika hukümeıle göruşmeyi kabul etti. 3. Sayfada • Sovyet generali itirai etti Afganistan'da başarılı olamadık. 3. Sayfada • Merkez Bankası bakanlık gibi Merkez 5 kişilik bir komisyon oluşturarak kamu bankalan ve Bankası Başkanı Ruşdu Saracoğlu ozerk bir • Erksan'ın kente dönüşü fonlann 1987 yılı işlemleri hakkında Yüksek kurum haline getirmeye çalıştığı Merkez Metın Erksan 'tn 25 yıllık filmı Denetleme Kurulu raporlannı inceleyen SHP iki Bankası'm 4 başkan yardvnası ve 13 ayrı "Suçlular Aramızda" bu değişik yöntemle dosyalı muhalefetini surdurecek. genel mudurle yönetiyor. Ekonomi'de akşam ekranlarda. Filmde Kamu bankalarına ait Yüksek Denetleme Kurulu yoksul gecekondu delikanlısını • Kâğıt pahalı Birçok temel gırdimn (YDK) raporlanmn 1983'ten beri TBMM'de ele Tamer Yığit canlandırıyor. Turkiye'de geçerli KtT fiyatları dunya alınmadığını vurgulayan SHP Grup Başkanvekili Film büyük kentte gecekondu fiyatlarının altında seyrederken, SEKA gerçeğme eğiliyor. 4. Sayfada fiyatları ortalamanın çok üstunde. Ekonomi'de Hikmet Çetin, "Bu bankaların işlemlerinin 1983 • TV'de makas Sinemamızın en başarılı uyarlamalarmdan biri sayılabılecek Ömer Kavur'un yonettiğı "Anayurt Oteli" filmı TRT nıakasını 3 yerinden yedı. 4. Sayfada • Genç yönetmen arayışt TRTyenı başlatlığı "Genç Sınemacılar" projesiyle sinemaya ılgi duyan gençlere fılın çekme olanağı sağlamayı amaçlıyor. Arka Sayfada Dosyalı muhalefet HASAN CEMAL yılından beri ibra edilmediği, bu hesaplardaki usulsüzlukler ve yolsuzluklar zaman aşıtnına uğramayacağı için Şemiler yakasını kurtaramayacak'' dedi. 8. Sayfada