Katalog

14 AĞUSTOS 1988 KÜLTÜRYAŞAM KİM KİME DUM DUMA BEHIÇ AK CUMHURİYET/5 Pink Floydyediyıl sonra yeniden Avrupa sahnelerinde Rock ıııitosıı gücünti koruyor Saat 21.40. lşıklar karanrken Shine On You Crazy Diamond"m ilk notalan dört yandan stadyumu sanyor. Robot projektörler altında David Gilmour, Nick Mason, Richard Wright sahnede. M m& HIZLI GAZETECİ NECDET ŞEN OCSUAl 0£ CthllM: 6£L OlVf? PA İKİ OAKKA YÜZÜHÜ YAVUZ BAYDAR Kenti kuzeye açan otoyolun kıyısında, enfes bir yeşil alanın ortasında yer alan Gentofta Stadyumu, bir uçtan bbürü uca, kımıl kımıl insan seli halinde. Tribünlerde ve alanda adım atmak, hiç de kolay bir iş değil; içerde en az40 bin kişi var. Dışarda, beş kollu, 1 kilometre boyundaki kuyruk, bir an önce içeri girmek için huzursuz bir kıpırtı içinde. Pink Floyd'un aylardır, yıllardır beklenen konseri için herkes ve her şey hazır. Karşıda tam anlamıyla "makro" bir sahne yükseliyor. 50 metre yüksekliğindeki dev çadınn içinde, 20 metre çapında daire biçiminde bir perde var. Yanlardaki kabinlerin boyu 40 metre dolayuıda. Sahnenin içinden çıkan kordonlar stadyumun gerisindeki vinçlere bağlı. Alanın sağ ve sol yanına da 10 metre yüksekliğinde kabinler yerleştirilmiş. Solumdaki ses kontrol masasında 3S4O kişi çahşıyor. Saat: 21.20. Kalabalık keyifli ve sakin. Yanlardaki kabinlerden yavaş yavaş "doga sesleri" yukselmeye başlıyor: Kuşlar, ağustos böcekleri, kurbağalar, su damlaları. Bu yayın, tansiyonu usulca arttırarak 1520 dakika sürecek. 21.30. Önümdeki sarışın kız sevgiüsini paltosunun içine çekiyor, sanyor. Sağ yanında kızları ve kansıyla duran 50 yaşındaki entelektüel tipli bir adam, Dunhill tütününü dikkatle doldurarak piposunu ateşliyor. Önlerindeki üç kişilik grup, 15 santimetre boyunda dev bir jointin son hazırlıklanyla meşgul. Arkamda 20 kutu birayı temizlemeye çalışan çakırkeyif bir Alrnan grubu var. Sırtlarında "Wish You Were Here" yazılı soldaki 78 kişilik grup ise, bidonlanndan sürekli votka tazeleyerek ince marijuana jointleri gezdirmekte. Saat 21.40. lşıklar karanrken "Shine On You Crazy Diamond"un ilk notalan dört yandan stadyumu sanyor. Robot KOPENHAG Saat 21.10. EUİ BİN KtŞİYE ÇALOILAR Artık Roger Waters'ın bulunmadığı, (soldan sağa) Oavıd Gilmour, Nick Mason ve Richard Wright'tan oluşan Pink Floyd, Kopenhag konsermde stadyumu dolduran eilı bın kışiye çaldı. Pink Floyd'a üç zenci kızdan oluşan bir koro, 2 gitar, 1 saksofon, 1 bas ve 2 davul eşlik etti. projektörler altında David Gilmour, Nick Mason, Richard VVright sahnede. Rock tarihinin mitosu, yeni mitolojiler sunmak üzere, binlerce çığhk eşliğinde yavaş yavaş yükseliyor. Mirosun çekirdeği Roger Waters yokmuş, kim dinler! "Shine On" sürrealıst seslerle son bulurken sahnenin önünde namlusu havaya dikili toplar kıvılcımlar fışkırtarak pathyor. Öndeki üç kişilik grup yeni bir joint ateşlerken yüzü bana dönük olan kız sevgiüsini biraz daha sanyor paltosuna. Son albümden "Learning To Fly" çığlık çığlığa bir gitarla sürüyor. Yarı sarhoş İsveçlinin "OJamaz Olamaz!" feryatları arasında sahneden lüylü bir dev fırhyor, gözlerinden ışıklar saçarak üzerimizden akıp geçiyor. "Wish You Were Here" grubunun votka kadehleri havalarda. "Dogs of War"da bir o yandan, bir bu yandan gelen volanlı tuşlu sesleri kaplıyor alanı. Daire perdede bir film pathyor birden: Poe'ya özgü ışık gözlü, aç köpekler koşuyor üzerimize doğru. Ürpertici ayışığı görüntüleri. "Sorrow"da devreye lazerler de girince, gerilim olaganüstü boyutlara ulaşıyor. Sahneden çıkan geometrik lazer huzmeleri aniden biçim kazanıyor. Alanda dev yeşil örümcekler geziniyor. Sıra eskilerde. "Wisb You Were Hcre"üı ilk akustik unılan başlarken 50 yaşlanndaki entelektüel tipli adam keyiflenerek karısına sanlıyor. Sahneyi rengârenk bir ışık seline dönüştüren bu "en nostaljik" parçayı, düşgücünü zorlayan bir çizgi film eşliğinde bir başkası, VVelcome to the Machine" izliyor. Albümdekini de aşan üstün bir yorumdan sonra Gilmour mikrofonu alıyor: "Enfes bir hava, tadını çıkann. 15 dakika sonra yine biriikteyiz." Toplu, sakin, özgürlük dolu bir keyif yaşanıyor. 2. bölümde nostalji denizlerine yolculuk başüyor. Önce, o unutulmaz "Meddle"dan "One of These Days"ı dinliyoruz. Pink Floyd'un gerçekten yaşadığına, bu parçayı dinlerken yeniden inanmaya başlıyorum. Biri eksik Roger Waters, ama üçü fazla; her şeye karşın mitos gücünü, fantezi zenginüğini koruyor. Ve bir başka nostalji gezintisi, Ayın karanlık yüzündeyiz artık. Sıra "Time"da. Ziller ve gonglar bitmek bilmiyor. Ritme girince perdede Magritte'sel görüntüler beliriyor. Dönen, yuvarlanan saatler. Binlerce saat, spiraller oluşturarak uzayın derinliklerine uzanıyor. Gilmour'dan yine ürpertici bir solo. öndeki üç kişilik grupta bu kez kuçük jointler revaçta. Gitar solosu yukselirken yüzü bana dönük kızdan mutluluk dolu bir çığlık duyuyorum: "Aaahh! Evet! Evet! Şimdi!" Dikkatle bakınca kuçük bir şok geçiriyorum. Sevişiyorlar! Ayakta terbiyeli deyişle cinsel ilişki halindeler! Kızın sıkı sıkı sardığı paltonun arasında oğlanın çıplak teni görunüyor. Mutluluğun doruğunda, başka bir dünyadalar. Sağdan soldan itiş kakış olunca, aynlmamak için biraz daha sıkı sarılıyorlar. Bu, konser sonuna dek değişik frekanslarda sürecek. Son bölümde "The Wall"dan seçmeler var. Pilot görevi artık tümüyle David Gilmour'da: "Another Brick In the \Vall"da uzun ama yumuşak bir "taksim" geçen T^TTT ÇtZGÎLİK KÂMİL MASARAC1 7 Gilmour'da, "Comfortably A Ğ A Ç Y A Ş K E N EĞtLİR KEMAL GÖKHA!\ GVRSES Numb"da bütün roketleri ateşli. yor. Üç çeyreklik de olsa, Pink Floyd mitosu hâlâ yaşıyor. o a R â "emRin olüRf"Ş<3R(cıtaR«j|.a A . tuhap slkole ' SorRa vakifc /rffllet uğRunajri: Sinema GünlerTnden seçmeler Kültür Servisi Beyöğlu Emek ve Kadıköy Reks sinemalarında 2228 ağustos tarihleri arasında "Istanbul Sinema Günleri Ardından" toplu gösterisi gerçekleştirilecek. Yönetmenliğini Fred Schepisi'nin yaptığı, "Bolluk" 22 ağustosta Emek'te, 24 ağustosta Reks'te gösterilecek. 23 ağustos salı günü Emek, 27 ağustos cumartesi gunü Reks Sineması'nda izlenebilecek olan "Oyun Evi"nin yönetmeni Davit Mamet. Margarethe Von Trotto'nun yönettiği "Rosa Lıutemburg" 24 ağustosta Emek'te, 22 ağustosta Reks'teKonchalvsky'nin yönetmenliğini yaptığı "Maria'mn Aşklan" 25 ağustosta Emek'te gösterilecek. Coppola'nın yönetmenliğini yaptığı "Siyam Balığı" 26 ağustosta Emek'te, 28 ağustosta Reks'te; TARİHTE Woody Allen'in yönettiği "Radyo Günleri" 28 ağustosta Emek'te, 25 ağustosta Reks'te izlenebilir. nidemek? neden sonfta. I f P T Ü r i f h 3 Q i n i Çemberiitaş'taki Basın Müzesi'nde açılan "Ikinci Meşrutiyet, w ı s •••••* •»«»•••• sansür ve Turk Basını" konulu sergide Abdülhamit dönemirtde yurtdışına kaçmak zorunda kalan yazarların, çizerlenn, yayımcılann çıkardıkları gazete ve kitaplardan örneklere de yer veriliyor. Sergide, aynı dönemde gizlice yurda sokulan ga2etelerde yer alan yazılar ve karikaturter de sunuluyor. "Musavver Muhif' Dergisi'nden alınan, AN Sami ımzasım taşıyan "Yine mi ilave" altyazılı karikatur de Basın Muzesi'nde 30 ağustosa kadar sürecek sergideki yapıtlar arasında. BUGÜN MÜMTAZ ARKAN 14 Ağustos PAKİSTAN'/N DOĞUSU.. 13AT 'D£ 8ü GECS, PAldsrAN, UİNDİSTAN'DAN AYRILARAK YBUİ BİR OB/L£TOUXJ. fNGİÜZ SÖMÛRGSSİ OLAN HİNDİSTAN'IN ÖZŞÜR1JJIC MÜCAOELESİ, GANDİ'NİN ÖHDERÜĞİhlDB SÜKERKBN,HtMOU ÇOĞUfJLUĞUN YflNlStRA MUSUIMAN AZINLIK DA KATK/DA BULJUNUYORDU.OH^ LARIN LIDERİ MUHAMM£T AÜ ONNAH'n(sAĞDA)ĞANDİ'NİN &R$I ÇlKAAASlNA AS4gf/rtf MÜSLÜMANLAR HİNDISTAN'PAN AYR.ILMAK IS. I/E SOMUNDA, A6AD 6İMDE BUNU SA6LADILAR. YENİ DEVLET, f9S6'YA \VC? D£ĞIN İNGlUZ DOMINYONU OLARAK Ş SÜRDÜRECBK O TARlHT^ TAM 8A6IMSIZLI Gt KA2ANACAKTIR.CİNNAHDA,ÖLUMUNE OESM/ BİR YfL 6EMEL VALİÜK. YAPfiCAKTlR... MUZİK SETI BURAK ELDEM J O E C O C K E R ımçhoin myheart Unehain My Heart/ Joe Cocker (Capitol/Kent) Altmışlann başında çeşitli blues topluluklanyla birlikte İngiltere1nin çeşitli yerlerinde çahşıp küçük konserler veren; çocukluğundan beri hayranlıkla dinlediği Ray Cbarles'ın söyleme tekniğini önce "ödiinç ahp" sonra kendi kişisel özellikleri yardımıyla geliştiren; Beatles fırtınası sırasmda Lennon ve McCartney ürünü British Rock'tan etkilenen ve "With A Little Help Form My Friends"i kendi tekniğiyle yorumladığı plak sayesinde parlayan Joe Cocker, altraışlann ve yetmişlerin "efsane" şarkıcılarından biri. özellikle Woodstock sırasmda Big Blues Band adlı topluluğuyla verdiği konser, altmışlann sert ve isyankâr ruhunu en iyi yansıtan gösteri olarak anılıyor hâlâ. Eski tüfeklerin birer birer yeniden ateş aldığı şu günlerde, Joe Cocker da yepyeni bir albümle gündemde: "Unehain My Heart" lngiliz rock ekolünün tipik özelliklerini taşıyan besteler ve Cocker'ın bluesa olağanüstu yatkın vokal tekniğiyle lerle donatmanın ustesinden gelson derece çekici bir yapıt "Une diler. Bir zamanlar "New Wave" hain My Heart." Özellikle olarak adlandırılan akımın bugü"Isolation" ve "lürst In Me",ne dek taşıyıp getirdiği ekipler araCocker'ın "Up Where We Be sında kalıcı olmayı başarabilen ve long"dan sonraki en iyi parçaları 68'liler ile yeni kuşağı ortak bir bedenebilir. Tabii albümle aynı adı ğeni düzleminde birleştirebilen taşıyan "Unehain My Heart"ı da belki de tek isim Talking Heads. "Funkrock" olarak adlandırılan eklemek gerek bu listeye. özgün tarzları, her yeni albümde INaked/Talking Heads evrensel müzik birikiminin farklı unsurları ile zenginleşiyor. 1986 (EMI/Kent) yapımı "Thıe Stories"den iki yıl Seksenli yıllarda ortaya çıkıp sonra hazırladıklan "Naked" alrock müziğin yaşadığı "muhafa bümünde de sözel üstünlükleriyzakâr Amerikanizm"e kendi geliş le olduğu kadar 'sound'lanna yetirdiği özgün sound ile panzehir dirdikleri "Üçüncü Diinya" havayaratmaya çalışan ender topluluk sıyla da ilgi çekiyorlar. "Funklardan biri Talking Heads Madon rock" bileşimine ABD'de yaşayan na'lar, 'Michael Jackson'laı ve Latin azmhğın kıpır kıpır "Salsa"'Bruce Spingsteen'ler aracılığıyla sını da katan Talking Heads, kealtmışlann isyankâr rock müziği yifie dinlenen müziğine Bryne'ın popülerizmin elinde sulanduılma ironisini de eklemiş. Endüstriyel ya çalışılırken yerinde saymayıp toplumun tıkanıklığını dile getiridirenenlerin belki de en önemlisi. yor "Naked". Ama Bryne'ın hisTopluluğun söz yazarı ve beyni settirdiği mesaj, ilkel tanm topludurumundaki David Bryne'ın yo luğunun da "bu saatten sonra" özlenen kaçış olamayacağı. Kapakta bir maymun resmi yer alıyor; albümün adı da "Naked" (Çıplak). Sakin Desmond Morris'in (ya da Darwin'in) bu işte bir payı olmasın? Talking Heads'i bugüne dek dinlemediyseniz mutlakadinleyin. solumuş biri olarak susuyor ve yalnızca "Recently"den söz etmekle yetiniyorum. Yüreğinin bir köşesinde gizli gizli "68 Revival"ını yaşatan 'leski tüfek"leri gerçekten özel bir hazla gevşetebilecek bir albüm yapmış Joan Baez. Uyuşukluğun, kanıksamanın ve pragmatizmin egemen olduğu seksenli yıllarııı bitimine doğru, "Recently" ile yeni bir "gündoğumu" müjdesi hazırla 50 mak istemiş sanki. Kendi bestelerini olduğu kadar, her zamanki gibi, nitelikli çağdaş müzisyenlerin YIL ÖNCE Cumhuriyei 14 Ağustos 19381988 adliyesine tevdi edilmiştir. Bu sırada bu döviz kaçakçılığının yapıldığı müessese ile alâkalı bir şahsın da döviz kaçakçılığı yaptığı tesbit edilmiş ve bu ikinci ktsım için de derhal tahkikata girişilmiştir. Bu şahıs, maruf bir hukukçudur. Gerek muhafız teşkilâtmın bu tahkikatı üzerine işe alâkalanan Maliye Veköleti, tstanbul Defterdarlığına emir verilerek bu müessesenin ve şahıslann kasalanna vazıyed edilmesini emretmiştir. Yurdu gezecek genc ressamlar Odun ve kömür fiatları Odun ve odun kömürü fıatlarının yükselişi sebebleri hakkmda Vali Muhiddin Üstundağ şunları soylemiştir: " Memlekette mevcud, yani elde kalmış ormanlartn korunması için odun kesmek tahdid, daha doğrusu menedilmiştır. Binaenaleyh, pıyasaya odun arzetmek imkânı azalmıştır. Bunun içindir ki devlet, büyük fedakârlıklar ihtiyar ederek Zonguldakta bir kok fabrikası tesis etmiştir. Odun pahalı ise prmanları korumak için ittihaz edilen tedbirler muvaffak olmıtş demektir. Odun yerine kömür kullanmak lâzımdır." Cumhuriyet Halk Partisi tarafmdan memleketin muhtelif manzaralannı tesbiı etmek üzere Anadolunun muhtelif vilâyetlerine yollanacak ressamlar dün Güzel San'atlar Akademisinde bir toplantı yapmışlardır. Anadoluya seyahate çıkacak ressamlarımız şunlardır: Güzel San'atlar Birliğinderv Ressam Sami, Hikmet, Feyhaman. de kimi popüler yapıtlannı albümüne almış. Bunlardan biri, Dire Straits'in beyni Mark Knopflerın "Borthers In Anns"ı, diğeri de Uluslararası Af Örgütü'nün faal üyelerinden Peter Gabriel'in "Biko" adh bestesi. Joan'un "Recently"de kullandığı "banş ve insan hakları" teması, Guney Afrika üzerinde belirgin biçimde yoğunlaşıyor. Cezaevindeki siyah lider Nelson Mandela için yaptığı "Asimbonanga" da coşku ve başkaldırının doruğu. Yine o duyarlı, pürüzsüz soprano ses ve yine o "banş mUitanı" ruhu. "Recently" Joan Baez'in tükendiğini duşünenlere verilmiş çarpıcı bir yanıt; edinmek gerek. Müstakil ressamlardan: Zeki, Ali, Avni, Mahmud. D grubundarv Cemal, Bedri, Rahmi. Hiçbır birliğe girmiyen ressamlardan Hâmid, Saim. Bunlardan Zeki Rizeye, Ali Avni Malatyaya Mahmud Trabzona, Feyhaman Gazi Ayıntaba, Hikmet Bursaya, Sami Izmire, Cemal Antalyaya, Bedri Rahmi Edirneye, Hâmid Erzuruma, Saim de Konyaya gideceklerdir. Ressamlar, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliğince tahsısat gönderildikten sonra yola ç'kacaklardır. Döviz kaçakçıhğı Gümrük Muhafaza Başmüdürlüğü teşkilâtı kömür islerile uğraşan bir müessesenin mühim miktarda döviz kaçakçılığı yaptığını meydana çıkarmış ve bir is üzerinde tahkikat yapılırken seri halinde ve birbirine benzeyen kaçakçıların ipucu ele geçirilmiştır. Büyuk bir kömür sirketinde mühim miktarda döviz kaçakçılığı yapıldığını öğrenen gümrük muhafaza teşkilâtı derhal bu işe el koymuş ve tahkikat süratle yapılarak suçlular Cumhuriyet Reeently/Joan Baez (Virgin/Yonca) Joan Baez üzerine fazla bir şey söylemeye gerek yok. Burnumuzun dibindeki Atina'ya kadar gelip konserler verdikten sonra ülkesine dönen Amerikalı bir protest müzik elçisiyken belki Joan Baez'in müziği ve misyonu Dzerine yorum getirmek anlamlıydı. Ama özellikle geçen aydan sonra tstanbul'u ve Izmir'i öylesine beklenmedik biçimde fethetti ve hakkında o kadar çok insan o kadar çok şey yazdı ki, artık tümüyle bizden biri oldu neredeyse Joan. 15 temmuzun büyülü atmosferini ğun çabaları ile hem belli düzeyde anlatımcı olmayı başardılar hem de müzikal çizgilerini, rock müziğin seksenlerde içine girdiği tıkaruklığı aşacak biçimde yenilik FAZIL ÇIL ILACI