Katalog

Her dönemde iyi faiz... PAMUKBANK Carlucci'nin Cumhuriyet'e demeci: iyi ba n ka d ı r Türkiye istikrar adası ABD Savunma Bakanı Frank Carlucci, her türlü karışıkhğm hüküm sürdüğü bir bölgede "Türkiye'yi bir istikrar adası olarak gördüklerini" belirüi ve "demokrasinin giderek tam anlamıyla yerleşeceği" bir Türkiye'nin ittifakın temel taşı olacağını vurguladı. UFUK GÜLDEMİR WASHINGTON ABD Sa vunma Bakanı Frank Carlucci, Türkiye'ye yaptığı ziyareti değerlendirirken, her türlü karışıklığın sürdüğu bir bölgede "Türkiye'yi bir istikrar adası olarak gördüklerini" söyledi. Carlucci, "demokrasinin giderek tam anlamıyla yerleşeceği" bir Turkiye'nin ittifakın temel taşı olacağını belirtti. ABD Savunma Bakanı, Yunanistan'ın Washington'dan istediği "Tiirk tebdidi garanüsi" konusunda, öncekinden daha yumu(Arkası Sa. 13, Su. 5*te) Referaııdıuııa doğru OZAL INÖNÜ DEMÎREL Turkiye'nin uzun süre seçim atmos/erinde tutulmasının zararlı olduğunu belîrten Başbakan özal, yerel seçimleri erkene alma istemi için, "Çünkü seçim atmosferinde gerek muhalefetin, gerekse hükümetin de dilediğini gerçekleştirmesi güçleşmektedir" dedi. HAKAN KARA GÖCEK Referandum öncesi plajlarda 'Beyaz Kampanyayı başlatan Başbakan Turgut Özal, SHP Referandumda sınıfta kalacak" dedi. lşadarrn Nurettin Kocak'a ait yatla Fethiye koylarını gezen ve sık sık karaya çıkarak yurttaşlarla göruşen Başbakan Turgut Özal, tatili suresince her sabah 34 kilometre yuzduğunu ve "tmparatoriuklann yukselişi ve çökuşu" adlı kitabı okuduğunu söyledi. özal, oluşturulacak Özel Koruma Bölgeleri Başkanlığı'na eski TRT Genel Müduru Tunca Toskay'ın getirileceğini açıkladı. Dün gazetecileri ETİBANK'a ait Etikrom 1 teknesiyle Göcek'ten aldıran Başbakan Özal, öğle yemeğini yine gazetecılerle birlikte yedı. Geçen Göcek taiilinde gazetecilerin kendisine ancak 15 metre yaklaşmasına izin veren başbaka(Arkası Sa. 10, Sü. l'de) Cu m h u riyet 65. Yıl; S&yı: 22978 Kunıcusu: Yunus Nad« 350 TL. (KDVÖMI> Herdönemin iyi ba 14 Ağustos 1988 Pazar Reislerin demokrasisi NADİR PAKSOY Samoa'da toplum siilale düzenine dayahdır. Her köyde üç beş ayn siilale yaşar. Her sülalenin de bir "matayi"si, yani reisi vardır. Ama çoğu kez "matayV'lerin sayısı birden fazladır, ki bu ülke çapında 19 bin "maîayi" eder. Ve seçmeseçilme hakkı da işte bu "matayi"lerindir. SHP 25 eylülde sınıfta kalacak Referandum Özal'a görmediğini gösterecek 'Hayıfla Özal gider başka yolu yok py Hderi Demirel, yüzde 36 oy oranı ile SHP lideri Erdal Inönü, Başbakan özal'ın "referandumda hayır çıkarsa bize uyarı olur" iktidar olan ANAP'ın, referandumda sözleriyle ilk defa gerçeği ağzından kaçırdığını istediğinin gerçekleşmesi için yüzde 50 oy alması gerektiğini belirterek, "özal çıtayı söyledi, "Vatandaş referandumda hayır 1.20'den 1.40'a çıkardı, hem çıtayı devirecek oylarıyla Özal'a dur diyecek, git karannı da hem de kendisi gidecek" dedi. seçimlerde gösterecek" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Burosu) SHP leferandum için hayjr kampanyası hazırhklarını yoğunlaştırırken, SHP Genel Başkanı Erdal tnoou, "Referandum sonucunun Başbakan Özal'a görmediklerini gösterecefini" söyledi. tnonu, vatandaşın Özal'a referandumda "Dur", secimde de "Git" diyeceğini bildirdi. Hayır kampanyası öncesinde İstanbul'da dinlenen SHP lideri Inönü, Başbakan Özal'ın, "Referandumda hayır çıkarsa bize uyan olur" sözleri ile ilk defa gerçeği ağzından kaçırdığını belirtti. Inonü, "Biz de başından beri bunu söylüyorduk. Vatandaş ha>ır oylanyla yapacagı uyanda Özal'a dur diyecek, ardından da git diyecek. Vatandaş git karannı da seçimlerde gösterecek" diye konuştu. Başbakan özal'ın, "1992'ye kadar görevdeyiz" sözlerine değinen Inönü, "Sa>ın Başbakan is (Arkast Sa. 10, Sü. 6'da) FÜSUN ÖZBtLGEN Jstanbul Tuzla'daki yazbk evinde dinlenmekte olan DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel, Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in imzası ile kesinlesen referandumu Başbakan Turgut Özal'ın önünde yükselen bir yuksek atlama sınavı olarak değerlendirdi ve "Çıtayı 1.20'den, 1.40'a yiiksdtti. Hem çıtayı devirecek hem kendi devrilecek" şeklinde konuştu. Demirel, referandum sonucunda kahverengi hayır oylannın beyaz evet oylarından bir tek oy dahi fazla olması halinde özal'ın milletten istediğini alamamış olacağını, milletin kendisini reddetmiş olacağını savundu. Referandum sonucunda beyaz oylann kahverengi oylardan daha az, örneğin yuzde 40 veya yüzde 45 civannda kalması halinde, özal'ın evet oylannın ANAP'ın oy oranı gibi yorumlayarak yüzde 36 olan seçimlerdeki oy oranını yükselttiği yolunda propoganda yapıp yapamayacağını sorduğumuz DYP Genel Başkanı, bu görüşun yanlış olacağını belirterek şunları söyledi: "Bunlar ayn ayn şeylerdir. ts(Arkası Sa. 10, Sü. S'te) Londradan Kaz müdürünün marifeti EDİP ÖYMEN Kanada'dan kazlar gelecek, yerli kazları yerinden edecek. Bu her yıl böyle. Her yıl böyle olunca da kazlara bir müdür atanmış. Kaz trafiğini düzenleyecek bir müdür. KAÇAN MI? GÖCEKten HİKMET ÇETİNKAYA'mn yazısı 10. Sayfada BAYKAL: ÖZAL PABUCUNU ALIP GtDECEK TÛREY KÖSE'nin haberi 10. Sayfada Brüksel'den lahtakale dengesînî kaybettf Merkez Bankası Başkanı Saracoğlu'nun Cumhuriyet'e demeci: Yunuslar dönüyor mu? ANKARA'dan YALÇIN DOĞAN Belçikalı yerli yerine HADİ ULUENGİN "Belçikalı" diye bir millet hiç olmadı. Napolyon savaşları ertesinde, Viyana Kongresi kararlarıyla, tümüyle yapay olarak yaratılan bir Belçika oldu ve bu topraklarda yaşayan Wallonlar, Flamanlar. Ve şimdi, yasayı Senato da kabul edince, Belçika tamamen federal bir yapıya kavuştu. Flamanya, Wallonya ve Brüksel olmak üzere üç özerk bölgeye dönüştü. Yoksa... Başbakan Özal da "beni destekle, yoksa" kuralını çok iyi uyguluyor. Genel seçimlerde uyguladığı bu yöntemi, ANAP iktid&n şimdi yerel seçimlere taşımayı düşünüyor. ANKARA ingiltere Başbakanı Margaret Thatcher Ankara'yı ziyareti sırasında Türkiye'deki seçim sistemine ilişkin Ingiliz Büyükelçısı'nden bilgı alıyor. Büyükelçı yüzde 36 oyla iktidar yolunu açan seçim sistemını anlatırken, Thatcher gülümsemeyle karışık çığlığı bastırıyor, "ama" diyor, "Ama bu gerrymandering, nasıl olur?.." Bayan Başbakana kahkaha attıran "gerrymandering" İngiltere'de 1830'lardan kalan bir seçim deyimi. "Seçim sistemini kendi avantajına göre ayarlamak" anlamına geliyor. Bugün ise, daha çok Amerika'da kullanılan bir deyim. "Beni destekle, yoksa..." anlamında bir tehdit içerryor bugünkü seçim dilinde. (Arkoa Sa. 10, Sü. l'de) Merkez Bankası Başkanı Saracoğlu, "Döviz piyasasından geri dönüş olmayacağını, mekanizmanın kısa sürede oturacağım" söylerken, "Tahtakale'nin dengesi bozuldu. Tahtakale'nin fiyatları diye anılan fiyatlardan bir işlem olmadığını tespit ettik. Şu anda Tahtakale kurları bir denge göstermiyor" dedi. Zanzibar'dan YusufOzaVa göre enflasyon düştü! ANKARA (AA) Devlet Bakanı Yusuf Özal, banka mevduat faiz oranlannın, enflasyon oranında görülen düşüşe bağh olarak asağı çekildiğini söyledi. • Yusuf özal, faiz hesaplarının, geçmişteki değil, gelecekteki enflasyon oranına göre ileriye dönük yapılması gerektiğini ifade etti. Devlet Bakanı Yusuf Özal'a yöneltilen sorular ve cevapları şöyle: • Banka mevduat faizlerinde yapüan son düzenlemeyi nasıl değerlendiriyorsunuz? • "Bakın, Turkiye'de aybk enflasyon, araJık ayında yüzde 10, ondan sonraki aylarda 6.5 ve nihayet mart ayında yüzde 7 oranına çıktı. Biz bu kararlan şubatta, enflasyonun aylık yüzde 7'lerde sey(Arkaa Sa. 13, Sü. 6'da) Faizleri indirmenin gerekçesi İŞDÜNYASINDA ENFLASYON ENDİŞESİ EkonomiVe ENİS BERBEROĞLU ANKARA Merkez Bankası Başkanı Ruşdu Saracoğlu, "Döviz piyasasından geri dönüş olacağına kesinlikle ihtimal vermediğini, piyasa mekanizmasının kısa bir surede oturacağım" söyledi. Doların geçen haftanın ilk üç gününde Turk Lirası karşısında tırmanmasında, "ban oyunculann piyasayı test etmelerinin" önemlı roi oynadığını vurgulayan Saracoğlu, "Tahtakale'de arztalep dengesi bozuldu. Ancak Tahtakale fiyatlanndan bir işlem yapılnutdığını tespit ettik" dedi. Türk Lirası talebi ve döviz talebinin birbirleriyle çok yakından ilişkili olduklannı belirten Merkez Bankası Başkanı, "Şayet mevduat faizlerinin duşmesi dolayısıyla Türk Lirası'na olan talep diiştüyse, bu haliyle kendisini dövize olan talepte bir artış olarak gösterecektir. Bundan dolayı da dövize olan talebin artması, Türk lirası'na olan talebin duşmesi, parileyi Türk Lirası aleyhine bozacakbr" diye konuştu. Saracoğlu 'na yöneltilen sorular ve Merkez Bankası Başkanı'mn yanıtları şöyle: Döviz piyasalanna geçişte hedef neydi? SARACOĞLU Döviz piyasalarına geçişin öyle çok büyük bir hedefi yok. Bu, esas itibanyla kurun bırtakım hesaplamalar sonucu Merkez Bankası personeli tarafından belirlenmesi yerine piyasalar tarafından belirlenmesidir. Bu da liberal ekonomik sistemin kurallarından birı olarak piyasalara ağırlık veren hükumet (Arkası Sa. 13, Sü. S'te) Özgürlüğün son durağında Cuma NİLGÜN CERRAHOĞLÛ Açık arttırmayla kölelerin satıldığı pazarın içinden geçiyorduk. Dedeleri, büyük dedeleri bu pazarda bir meta gibi satılmış insanlar, şimdi lime lime olmuş sebze çuvallarından yapılmış tentelerin altında soğan, patates ve balık satıyorlardı. S CUNEYT ARCAYUREK yazıyor Renk!.. Sevimli yunus, 2 aydır Gemlik'ten ayrılmıyor Haber Merkezi Yunuslar dönuyor mu? Bir zamanlaı tstanbul Boğazı'nda bile gemilerle yarışan, KöpruKadıköy arası şehirhatlan vapurlarma eşlik eden, Florya'da denizin kıyısına kadar gelen, zaman zaman delirip Atakoy'de sandal deviren yunusları yeniden gorebilecek miyiz? Yıllar boyu balıkçılar tarafından katledılen yunuslar, 70'lerin başlamasıyla birlikte birden ortadan kaybolmuştu. Sonunda Karadeniz'e kıyısı olan ulkeler 1975 yılında yunus avcılığını yasakladılar; çünkü bu güzel hayvanın nesli tükenmek üzereydi. Türkiye bu karara epey gecikerek, 1983 yılında katıldı ve artık yunuslar öldürülmemeye başlandı. Avlanma yasağının etkisiyle olsa gerek, yunus sayısı özellikle Karadeniz'de hızla artmaya başladı. Işte bu yunuslardan biri de yaklaşık 2 aydır Gemlik'in Armutlu kasabasının simgesi haline geldi. Kasaba önünden ayrılmayan 200 kiloluk sevimli yunus, acıktığında kasabalı balıkçılar tarafından taze balıkla besleniyor. Gençlerle yüzen, denizde top oynayan ve akrobatik gösteriler yapan yunus balığıyla ilgili olarak Armutlu Belediye Başkanı Celal Göç, balığın ürkütülmemesı ;çin kasaba halkına belediye hoparlörlerinden uyarı anonsları yapıyor. Yunusu korumaya aldıklannı belirten Göç, "Bu hayvanın sahiUerimizden ayrılmaması için her türlü tedbiri alacağız. Kasabamızın simgesi haline geldi" dedi. (Fotoğraf: Cumhuriyet) Gelecek hafta Yuksek Seçim Kurulu'nun belli başlı işlerinden biri, "kahverenginin tonunu saptamak" olacak. Açık kahve mi, koyu mu? Uzmanlardan örnekler istenecek, karara bağlanacak. ANKARA Çoğunluğa dayanarak muhalefeti oyuna getirecek çeşitli yasal düzenlemeler yaparken cin fikirli olmak bazen yetmiyor. Bir yerde söylediğine göre meğer Ozal halkoylaması karannı yirmi güne yakın düşündükten sonra almış. Benzetmek gibi olmasın, ama Mao'nun "uzun yürüyüşü" gibi bizde de Özal'ın "uzun düşünme dönemleri" siyasal yazgımıza büyük etkıler yapıyor. Herhalde evet oyunun beyaz, hayır'ın kahverengi olması uzun süreli düşünce dönemi ürünü. ilme irfana, hukuka, eşitliğe bağlılığını yıne kanıtlayan ANAP, kahverenginin halka etkisinı ünlü psıkologlara da sormuş olmalı. Ne çare bir yerde atlamış Özal. Hayır oyunu yasaya "koyu kahverengi" diye yazdırabilir(Arkası Sa. 10. Sü. Ste) Ozel koleksiyona izin Kültür ve Turizm Bakanı Titiz, tarihi eserin serbestçe alınıp satılmasına izin verilmemekle birlikte, bu tür eserlerin özel koleksiyonda bulundurulmasına olanak tanınması yolunda mevzuat değişikliği yapmayı düşündüklerini söyledi. Titiz, "Bu, kaçakçılığı bir ölçüde önleyebilir" dedi. ANKARA (AA) Kultür ve Turizm Bakanı Tınaz Titiz, tarihi eserlerin özel koleksiyonlarda bulunmasına izin verilmesi yolunda mevzuatta değişiklik yapılmasının duşunuldüğünü bildirdi. Titiz, "Serbestçe alınıp satılmasına degil, ama özel koleksiyonlarda tarihi eserlerin bulunabilmesine izin verraek gereklidir" dedi. AA muhabirinin sorulannı yanıtlayan Bakan Tınaz Titiz, tarihi eserlerin yurtdışına kaçırnmasında, halkın bu konuda bilinçsiz olmasının önemli rol oynadığını kaydederek şunları söy(Arkası Sa. 8, Sü. Tdtl • Burma'da zafer sevinci Devlet Başkanı Sein Levfin'in istifası üzerine halk, sevinç gösterileri yapıyor. 3. Sayfada • Savaş henüz bitmedi' Iran Devrim Muhafızları Başkomutanı Muhsin Recaı, "Bugünkü koşullarda savaşın bittiğini düşunmek tehlikeliolur"dedi. 3. Sayfada • Sürgünde hükümet kararsızlığı FKÖ sürgıinde Filistin hukümetınden vaz mı geçiyor? 3. Sayfada • Su yiizüne çıkan sinema Lacarno Film Şenliği yöneticilen "Üçüncü Dünya" ülkelerinin sinemalanna "Su yüzüne çıkan sinema" diyorlar. 4. Sayfada • Pink Floyd Avrupa'da Yedi yıl sonra yeniden Avrupa sahnelerine çıkan rock topluluğu, efsaneyi sürdürüyor. S. Sayfada • Müzik Seti Burak Eldem, Joe Cocker'ın Unchain My Heart, Talking Heads'in Naked ve Joan Baez'in Recently adlı albumlerini Cumhuriyet okurlan için dinledi. S. Sayfada • Aşırı güvenlik seyirciyi sıkıyor Taraftarlarm gözdağı vermek amaayla tribunden sökülüp götürülduğünu belirten futbolseverler, hoşnui değil. Sporda • Patara'nın umudu 'Kraliçe' FethiyeKaş arasındaki ünlü Patara kumsalında turizm, îngiliz seyahat şirketlerinin kredileriyle dolu dizgin gelişiyor. Arka Sayfada Tarihi eser kaçakçılığına önlem aranıyor İyi pazarlar Cumhuriyet Dergi Bugün ve her pazar Cumhuriyet'le birlikte Barış Rüzgârları. Llünyamızda bir süreden beri barış rüzgârları esmeye başladı. Yeryuvarlağının değişik noktalarında yıllardır uzayıp giden kanlı çatışmaların noktalanması ve sorunların banşçı yollardan çözülmesi gündemdedir. Ortadoğu, Asya, Afrika ve Orta Amerika'nın birçok yerinde insanlar, bugüne değin alışık olmadıkları haberlerle yaşama belkı biraz daha tyimser bakmaya yoneliyorlar. belki biraz daha insanca yaşamanın düşünü kuruyorlar... Körfez'de 1980'den beri ilk kez silahlar susuyor; bu ayın 25'inde İran'la Irak, Cenevre'de aynı masanın çevresinde bir araya gelecek. Afganistan'dan Sovyet askerlerinin çekilmesi takvime uygun olarak sürüyor. Kampuçya'da on yıldır devam eden Viet(ArkasıSa. S, Sü. l'de) Sınav sistemiyeniden düzenlenecek Anadolu liselerinin kontenjanı artacak ÜLKER GÖKTÜRK Bu yıl velileri ve öğrencileri oldukça telaşlandıran ve üzen Anadolu liseleri ile özel Türk ve yabancı okullann sınav sistemlerinde önümüzdeki yıl yeni düzenlemeler yapılacak. HASAN CEMAL Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanı Hasan Ceial Güzel, bu yıl sınav sistemlerinde ve değerlendirmede görülen aksaklıkların üzerine gidildiğini belirterek gelecek yıl, karşılaşüan bu aksaklıkların giderıleceğini söyledi. (Arkaa Sa. 8, Sü. l'de)