Katalog

CUMHURİYET/10 HABERLER // AĞUSTOS 1988 ÂBD ile yardım pazarlığı ABD'nin yasama işlerinden sorumlu Savunma Bakan Yardımcısı Margo Carlyle önümüzdeki hafta Türkiye'ye geliyor. Carlyle ile Türkiye'nin savunma gereksinimleri ve ABD yardımı üzerinde durulması bekleniyor. Carlyle tncirlik Üssü'nü de ziyaret edecek. ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) ABD Savunma Bakaıu Fnuık Carincci'nin geçen hafta Türkiye'ye yaptığı ziyaretten sonra bu kez Savunma Bakanhğı yasama işleriyle görevli Bakan Yardımcısı Margo Carlyle'ın önümüzdeki hafta Türkiye'ye geleceği bildirildi. Carlyle'ın Ankara'da Milli Savunma Bakanhğı, Genelkurmay Başkanlığı ve Dışişleri Bakanlığında yapacağı temaslar sırasmda Türkiye'nin savunma gereksinim ABD Savunma Bakan Yardımcısı Türkiye'ye geliyor Carlyle'ın ziyaretinin Marmaris'teki AksazKaraağaç deniz üssünün Amerikan savaş gemilerinin hizmetine de açılması konusu ile ilgili olmadığı, ABD Savunma Bakanlığı'ndan üst düzey bir heyetin bu amaçla ilerde bir tarihte Türkiye'yi ziyaret edeceği belirtildi. leri ve Amerikan yardımı konusu üzerinde durulacağı belirtiliyor. Yasama işlerinden sorumlu Carlyle'ın göıevinin, Pentagon'un proje ve tezlerini Amerikan Kongresi nezdinde savunmak olduğu kaydediliyor. Bu nedenle, eylül ayında tatilden dönecek olan Kongre'nin dış yardım tasansını görüşmeye başlamasından önce Türkiye'nin gereksinimleri konusunda Türk yetkililerinden bilgi alacağı, bu arada TürkiyeVie bulunan NATO ve Amerikan üslerini gezip inceleyeceği bildiriliyor. Carlyle^ın ziyaretinin Marmaristeki AksazKaraağaç deniz üssünün Amerikan savaş gemilerinin hizmetine de açılması konusu ile ilgili olmadığı da kaydedildi. ABD Savunma Bakanlığı'ndan üst düzeyli bir heyetin bu amaçla ilerde bir tarihte Türkiye'ye geleceği belirtildi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi tnal Batu, bir soru Üzerine dün yaptığı açıklamada, Carlyle'ın, "tanışma ve incelemelerde bulunma" amaciyla 16 ağustosta Uzay mekiği i Yaklaşık iki aydır Karaci eyen Petersberg'in önümüzdeki günlerde Istanbul'a gelmesi bekleniyor. hazırianıyor Challenger felaketinden 2,5 yıl sonra, ilk kez insanlı uzay uçuşu yapacak Discovery'nin dün ana motorlan çalıştırıtdı. Motortann daha önce yapılması beklenen ateşleme denemesi, teknik sorunlardan dolayı, son 2 haftada 5 kez ertelenmişti. Amerikan Uzay ve HavacıhK Dairesı NASA, uzay mekiği Discovery'nin eylül sonlarında fırtatılabileceğini açıklarken birçok yetkili, daha yapılacak pek çok iş olduğunu ve fıriatma tarihinin ekime kayabileceğini belirtiyor. Ithal çöpte büyük karmaşa Karadeniz'in uluslararası sularında bekleyen nin izniyle Türkiye'ye tesliminde adPetersberg gemisi, aracıfırmaların aralarındaki kilit firma olarak "Faktum"saph bir Isviçre şirketinin varlığı maddi anlaşmazlıklar .yüzünden dün. Istanbul'a tandı. "Petersberg" gemisinin . ,. , , , , t Zakkumda beürsizlik Denemelerin nasıl yapılacağı konusunda bir protokol hazırlamak için çahştıklannı bildiren llaç Geliştirme ve Değerlendirme Komisyonu Başkam Prof. Naci Bor, "Şu an ne söylesem yanlış söylemiş olacağım. Dedikodu değil maksadımız" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kanseri tedavi ettiği öne sürülen zakkum ekstresinin, umutsuz hastalar üzerinde denenmesi. yolunda karar alan llaç Geliştirme ve Değerlendirme Komisyonu, bu denemelerin yöntemini belirlemeye çalışıyor. Komisyon Başkanı Prof. Naci Bor, denemelerin, insanlara kolaylık sağlamak amacıyla birkaç ilde yapılmasının düşünüldüğünü söyledi. Denemelerin nasıl yapılacağı konusunda bir protokol ha2irlamak için çalıştıklannı bildiren Bor, "Şu an ne söylesem yanlış söylemiş olacağım. Dedikodu değil maksadımız" dedi. Komisyonun karanna karşı çıkan Türk Tabipler Birliği (TTB) Merkez Konseyi, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı ile YÖK'e, tüm üniversitelere, meslek kuruluslanna, odalara sunmak üzere geniş bir rapor hazırhyor. Raporda, zakkumun insan Üzerinde denenmesinin yanlış olacağı görüşü, geniş şekilde yer alacak. Zakkumun insanlar üzerinde denenmesi yolundaki kararın tartışmaları sürerken, olayın ortaya çıktığı sırada Sağlık Bakanı olan Bülent Akarcalı, komisyonun kararını olumlu karşıladığını söyledi. İlk etik kurulun 4'e karşılık S oyla, zakkum ekstresinin ilaç olmadığı yönünde aldığı bu kararın kesin nitelikte olmadığını vurgulayan Akarcalı, insanlar üzerinde denenmesiyle, zakkum aleyhindeki ya da lehindeki tartışmaların sona ereceğıni kaydetti. Akarcalı, "Yarariı olduğu belli olmayaa bir maddenin insanlar üzerinde denenerek insanlann kobay olarak kullanılması doğru mu?" biçimindeki soruya, "Bütün dunyada insanlar kobay olarak kullanılıyor. lngiltere'de. Almanya'da bu işin nasıl olduğunu Uiliyoruz. Üstelik burada, ilmi kısıtiamalar ve denetim altında, gönüUü hastalar üzerinde deneme yapılacak" yanıtını verdi. Akarcalı, zakkumun insanlar üzerinde denenmesini, "insanlann kobay olarak kullamlması" olarak niteleyenlerin, işi hafife aldıklannı savundu. İnsanlar üzerindeki deneylerin esaslan henüz belirlenmedi hisi kesinlik kazandıktan sonra, hastanın zakkum denemelerinde kullanılması da kesinlesecek. Hastanın durumu, beürli aralıklarla bilim adamları grubu tarafından izlenecek ve alınan sonuçlar llaç pılsın istiyoruz. Ama kesin karar Geliştirme ve Değerlendirme Koverilmedi. Tabii, bu işi kolavlaş misyonu'na bildirilecek. brmak lazım insanlara, değil mi?" Komisyon, hastalar üzerindeki karşılığıru verdi. deneylerin süresinin ne kadar olaBor'un yaptığı açıklamalara gö cağını da belirlemedi. Zakkum ekre, deneyler gönüllü ve mevcut te stresini daha önce hastaları üzedavi yöntemleriyle iyileşme olana rinde 810 ay kadar belli dozlarğı bulunmadığı doktoru tarafın da uyguladığına dikkat çeken Bor, dan belirlenen umutsuz hastalar bu konudaki değerlendirmenin üzerinde yapılacak. doğrudan doğruya deneyi yapan Zakkum denemelerinde gönül ekibin başkamnm kontrolü altınlü olarak yer almak isteyen kan da olacağım söyledi. serli hastalar, önce kendi doktoDeneylerde kullanılacak zakruna başvuracak. Doktoru, kişi kum ekstresi, Dr. Özel'in yöntemi nin kanserli olduğunu tespit ede ve katkılarıyla hazırlanacak. cek. Hasta, doktorunun, "mevcul Zakkum ekstresinin insanlar tedavi yöntemleriyle iyileşmeye üzerinde denenmesi yolunda alıceği" biçiminde rapor vermesi du nan karar üzerine TTB, geniş bir rumunda, denemelere katılmaya rapor hazırhyor. Hazırlanan ratalip olabilecek. Hasta, bu raporla por, bu deneylerin bilimsel olmaSağlık Bakanüğı tarafından zak yacağı iddiasıyla Sağlık ve Sosyal kum denemelerinin yapılması için Yardım Bakanhğı'na, kamuoyu belirleyeceği hastanelerden birine oluşturmak için de YÖK'e, tüm başvuracak. Hasta başvurusuyla üniversitelere, meslek kuruluşlanilgili işlemler, bu hastane tarafın na ve odalara gönderilecek. dan düzenlenecek. Hasta, bu has TTB'nin raporunda, bilimsel bir tanede yeniden incelenecek. araştırmada izlenmesi gereken Üzerinde ilaç denenecek hasta yollar, modern kanser tedavisinin lar, aralarında onkolog, patolog nasıl olması gerektiği, bu çizilen ve ilgili diğer uzmanlarm yer ala bilimsel yollann neden izlenmesi cağı bir grup tarafından seçilecek. gerektiği, TRT'nin bu konuda Hastalar, hazırlığı sürdürülen pro yaptığı yayın ve SSYB'nin başıntokolle belirlenecek keşif işlemle dan beri izlediği yol, aynntılarıyrinden geçirilecek. Hastalığın teş la yer alacak. orijinal konşimento kâğıtlarında Ithal çöp olaymın dış bağlantıları alıa fırma otarak görünen Büyüktu, Carlyle'ın Türkiye'de bulundu araştırüdıkça yenifırmalar ve yeni ilişkiler temiz firmasıyla, "Faktum" şirğu süre içinde ayrıca, Ege bölge zinciri ortaya çıkıyor. ketinin temsilcisi olduğu belirlesindeki NATD tesislerini ve IncirLimanı'na yakıt ve kumanya ik nen bir yetkilinin anlaşmazlıklalik Hava Üssü'nü de ziyaret ede GÜNDÜZ İMŞtR mali için girişi, aracı firmalann n çözünüemek için Izmir'de Marü ceği ni bildirdi. NtHAT HALICI maddi anlaşmazlıklan nedeniyle Şirketi yetkilileriyle görüştüğü öğBatu, bir diğer soru üzerine Karadeniz açıklannda bekletil dün gerçekleşmedi. Bu arada için renildi. tstanbul Limanı'na girişi Carlyle'ın Marmaris AksazKaraağaç Deniz Üssü'ne ziyaret mekte olan ithal çöp yüklü de sezyum elementine de rastla ertelenen geminin kaptanı ise lite bulunmayacağını belirterek, soz "Petersberg" gemisinin tstanbul nan yükün Avusturya hükümeti mana girişinin Almanya'daki konusu üssün Amerikan gemilerinin hizmetine sunulması yolundaki Türk önerisi ile ilgili olarak henüz kesin bir sonuç alınamadığını ve temasların sürmekte olduğunu" söyledi. Cumhurbaşkanı Evren, haziran ayında ABD'ye yaptığı ziyareti sıragrafmda, RF ladyasyonundan Diyarbakır Pirinçlik'teki Amerikan Uzay Dinleme rasında Amerika'nın üs için gerekli maddi yardımlarda bulunması Radar Üssü'nde çalışan Türk işçilerinin 'radyo frekans "nsteki yaşamın kacınılmaz bir gerçetT olarak söz ediliyor. Bülhalinde gemilerinin usten yararlaradyasyonu' tehlikesiyie karşı karşıya bulundukları tende, radarın çevresindeki yot nabileceğini söylemişti. öğrenitdi. Harbİş Sendikast'nın üste çalışan Türklerinboyunca "jogging" (koşu) yapıNükleer yakıtlı gemiler radyasyon taramasmdan geçirilmesi için Çaltşma ve lacaksa radarı çevreleyen çitten Sosyal Güvenlik Bakanhğı'na yaptığı başvuru sonuçsuz mümkün olduğu kadar uzak du. ABD'nin Türkiye'nin bu onerisi kaldı. rulması ve bolgede gereğinden çerçevesinde nükleer yakıtlı gemiANKARA (Cumhuriyet Bü Tesisleri'nde 'radyo frekans fazla durulmaması öneriliyor. lerinin de soz konusu üsten yararrosa) ABD Savunma Bakanı radyasyon' tehlikesinin bulundu Bültende a>Tica 12 metreyi aşan lanmasını istediği ifade ediliyor. Fraak Carlucci'nin geçen hafta gu belirtilmeLtedir. Elektro su kuleleri. sokak ışıkları ve haOysa Türkiye Amerikan 6. fılosuTürkiye'ye >aptığı ziyaret ile mo manyetik dalgaların. 70110 vuz ışıkları gibi yapılara çıkılmana ait nükleer yakıtlı gemilerin sadernizasyonu gıindeme geien Di Mhz. arasında bryin dokulanna sı gerektiği takdirde üs yetkililedece Antalya'yı ve yılda 2 kez ziyarbakır Pirinçlik'teki Ameri tesir edebUeceği bUgikrdedir. Ba rine bilgi verihnesinin şart olduyaret ettnesine izin veriyor. ABD1 kan Uzay Dinleıne Radar Üssü işçilerimizin saglıklan açısından ğu bildiriliyor. nin usten yararlanma kararı almande çalışan Türk işçilerinin bu işyerlerinde radyasyon taradan önce ayrıca yakıt ikmali ko"radyo frekans (RF) ması yapılarak dunımun acilen Manyetik radyasyon nusundaki olanaklar, tamir olaradyasyonu" tehlikesi ile karşı açüdığa çıkanlmasını emirterininaklan ve depolama olanaklan giBu arada, üste iş yapan mükarşıya bulunduklan öğrenildi. ze arz ederiz" deniyor. Mektup teahhite bi konuları da incelediği kaydedi/erilen İşçilerin bağlı olduğu Harblş taki imzalar ise Harbtş Sendi F6135886ROO38 sayıh gi2İi liyor. Bu konularla ilgili olarak ileSendikası'run üste çalışan Türk kası 2. Başkam Çetin Soyak ile şartnamenin 20. sayfasının 2.6 ride bir tarihte bir Pentagon helerin radyasyon taramasmdan Gcnel Sekreteri Mustafa Alp nolu paragrafında. üsteki tüm yetinin Marmaris'i ziyaret etmesi geçirilmesi için Çalışma ve Sos dündar'a ait. bekleniyor. sistemin, değişen ve 400 megayal Güvenlik Bakanlığı'na yapherzde milimetre kareye 0.8 miliÖte yandan Carlyle'ın ziyaret sıtığı başvuru sonuçsuz kaldı. vat düzeyine kadar erişen düzeyrasında daha çok ABD'nin TürkBakanlıktan ses yok lerde radyo manyetik radyasyoAmerikalılar'a yönelik olarak iye'ye yaptığı askeri yardımlar koüste yayımlanan resmi bültende Sendika yetkililerinden edini na maruz kalacağı belirtilerek nusu üzerinde durulması bekleniRF radyasyonu tehlikesinden len bilgiye göre, Çalışma ve Sos "Sistemin tüm aksamı bu oryor. Esas görevinin Pentagon pro"ttsteki yaşanun kacınılmaz bir yal Güvenlik Bakanlığı, söz ko lamda zarara >e >ıpranma>"B uğjelerini ve önerilerini Kongre nezgerçefi" olarak söz ediliyor. nusu başvuruyu bugüne kadar ramadan çalışabilmeüdir" dinde savunmak olduğu belirtilen Türk Atom Enerjisi Kurumu karşıhksız bıraku. Bakannk nez deniyor. Carlyle"ın bu çerçevede Türkiye^ Başkam Atilla Özmen, "Mikro dinde sendika yetkilileri tarafınde incelemelerde bulunacağı bilÖte yandan konu ile ilgili oladalga dedigimiz radyo frekans dan yapılan araştırmalarda ise diriliyor. Bilindiği gibi tatilde olan radyasyonunan insan Micuduna kendilerine "bo>le bir laramajı rak sorulanmızı yanıtlayan Amerikan Kongresi eylül ayında birtakım etkileri olduğu kesin. yapacak elcman bulunmadığı" Turkiye Atom Enerjisi Kurumu işbaşı yapıyor. Ele alınması bekAna ne şekilde etkilediği konu yolunda yanıt verildiği bildirili (TAEK) Başkam Atilla Özmen, lenen ilk konular arasında ise 1989 sunda da hâlâ ctddi araşdrma yor. Sendikamn, Türk Atom "Micro dalga dedigimiz radyo yılı dış yardım tasansı bulunuyor. frekans radyas>onunun insan lar yapılıyor" dedi. Enerjisi Kurumu'nun (TAEK) Kongre'nin çesitli komitelerinden viicuduna birtakım etkileri oldudevreye girmesine ilişkin öneridaha önce geçmiş olan Türkiye'Harblş Sendikası'nın Çalış sine îse bakanlıktan bugüne ka ğu kesin. Ama ne şekilde etlcileye öngörülen yardım, kesintilere ma ve Sosyal Güvenlik Bakan dar bır yanıt alınamadığı belir digı konusunda da hâlâ ciddi uğratıldıktan, Kıbns koşuluna araşhrmalar yapılıyor. Mikro lığı Teftiş Kurulu'na 8 Nisan tiliyor. bağlandıktan ve Yunanistan'a vedalga ile caiışılan yerlerde direkt 1988'de gönderdiği mektupu, rilen yardımla 7/10 biçiminde Pirinçlik Üssü'nde görev yapan Öte yandan, Pirinçlik Üssü mkro dalgadan uzak durulmaorantılandıktan sonra 623.5 mil285 Türk işçisinin işyerinde de nde İngilizce olarak Amerikah sı her zaman istenilir. Alacağıyon dolar olarak öngörülüyor. vamlı çalıştıkları bildirilerek. çalışanlara yönelik olarak ya nız genel tedbirler vucudun diYardımın tümü ilk kez olarak ekspoze olmasını "Şubat 1988'de eUmize geçen ek yımlanan 8 numarah vc 26 şu rekt Türkiye'ye hibe olarak verilecek. li belgder, Diyarbakır Pirinçlik bat tarihli resmi bültenin 13. pa önlemektir" dedi. Ankara'yageieceğini söyledi. Ba gelemedı. Radyasyon kuşkusu Pihnçlik Amerikan Üssü acentesi "Nielsen Chartering A/S" tarafından engellendiğini öne sürerek limana ancak dört gün sonra girebileceğini belirtti. Martı Denizcilik Şirketi yetkilileri, Türk makamlannca limana giriş için verilen izne karşın "Nielsen Chartering A/S" ile ilgili tüm formalitelerin yerine getirilmediğini, bu yuzden geminin limana giriş tarihinin belirsizliğini sürdürdüğünü vurguladılar. Konuyla ilgili bilgi veren "Petersberg" gemisinin acenteliğini yapan Martı Denizcilik Şirketi'nin yöneticisi Ali Gülkanat, "Faktum" fırmasınm bir yetkilisinin Izmir'deki bürolarına geldiğini doğruladı. Ali Gülkanat şunları söyledi: "tzmir büroraaza 'Faktum' firmasıran yetkilisi olarak gelen hanım. Buyuktemiz firmasının ilgilileri>le uzun süre anlaşmazlığın çözumu için telefonla göruştü. Hatta oradaki temsilcimize geminin lekrar Almanya'ya dönüşü için ne yapılması gerektiği konusunda bizden yardım da istedi. Ancak konunun aradan bir hafta geçmesine rgmen çözümlenememesi üzerine birden bire ortadan yok oldu." Yaklaşık iki aydır Türk karasulannın 25 mil dışında bekleyen "Petersberg" gemisinin kaptanı ve armatörü Günther Grossjahn yaptığımız görüşmede Danimarkalı "Nielsen Chartering A/S" adlı firmadan yakıt konusunda kesin cevap beklediğini belirtti. Grossjahn şöyle konuştu: "Türk yetkililerden gerekli iznin alındığını Martı Denizcilik Şirketi'nden öğrendim. Almanya'daki şirketim 'Nielsen Chartering A/S' ile yakıtın cinsi ve miktan konusunda goruşmem gerek. Henüz bu konuda bir anlaşma sağlanamadı." Öte yandan Petersberg gemisinin kendilerine iki aylık süre içinde yaklaşık 1015 bin dolar civarında borcu biriktiğini belirten Martı Denizcilik A.Ş. yöneticisi Gülkanat sunları söyledi: KONUK YAZAR Kobaylar ve insanlar Prof. Dr. KAZIM TÜRKER A . Ü . T ı p Fakültesi İlk bakısta ünlü Amerikalı yazar, Nobel ödülü sahibi John Steinbeck'in "Fareler ve İnsanlar" adlı yapıtından aktanlmış bir başlık izlenimi veriyor. Fareler ve İnsanlar ufacık bir kitaptır. Fakat verdiği mesaj büyüktür. Yazar, son derece basit, bazen çok kaba kelime ve deyimlerle sıradan insanların yaşamlannı, davramşlarıru büyük bir ustahkla sergilemiştir. Kitabın içeriği ve anlamını bu satırlann yazan daha fazla tanımlayamaz, uzmanlık alarunın çok dışındadır. Kobay bir laboratuvar hayvamdır. Diğer hayvanlarla hiçbir ilgisi yoktur. Bu hayvarun adı dilimize Fransızcadan girmiştir (Cobaye) tngilizcesi "GuineaPig: Gine domuzu"dur. Domuz derken halkımızın bildiği kocaman hayvan zannedilmesin. Kobayın ağırlığı 900 gramı geçmez. Birçok ülkede, özellikle ABD'de evlerde evcil hayvan olarak da beslenir. Ama bu hayvanın ilaçlara verdiği cevaplar diğer laboratuvar hayvanlanndan farklıdır. örneğin bir sıçan, fare, tavşan, kedi, köpek, jerbil, maymun ve insanda, ilaçlar farklı etkiler oluştururlar. Ama bu etkiler, değişik hayvan turlerinde az da olsa, insandaki oluşturduğu etkilere benzerlik gosterir. örneğin bir astım ilacını değerlendirirken kobaylarda denemek bir araştırıcı için kaçınılmazdır. Mideye etkili bir maddenin değerlendirilmesinde sıçanları kullanmak zonınludur. Fizyolojik işlevleri bakırrundan kobayın solunum yolları ve sıçanın midesi insanlara inanılmayacak ölçüde benzerlik gosterir. Bu örnekleri daha da arttırmak olasıdır. Bu açıklamayı yaprnak artık bir zorunluluk olmuştur. Zira bazı basın organlarımızda kobay derken tüm laboratuvar hayvanlanna verilen genel bir ad gibi aktanldığına tanık olmaktayız. Tıpkı TRTnin "etik kurul" deyimini yerinde kullanmaması gibi. Yeni kimyasal maddelerin "Uaç"a dönüştürülmesi çok güç ve uzun uğraşı isteyen bir konudur. Öncelikle etkili olabileceği varsayılan maddenin kimyasal yapısının bilinmesi veya doğal bir kaynakta olduğu öngörülüyorsa bu kaynaktan saf olarak elde edilmesi ve kimyasal yapısının aydınlatılması zonınludur. Doğal kaynak (örneğin bir bitkinin kök, kabuk, çiçek, yaprak vb. değişik bolgelerinin basitçe toz haline getirilmesi, kaynatılması veya sıcak suda bekletilmesiyle ortama geçen maddeler hiç kinsenin tahmin edemeyeceği kadar fazla sayıdadır. Bırakın organik maddeleri, akla gelen her çeşit inorganik maddeler, örneğin potasyum, kalsiyum, magnezyum v.s. gibi elementler de bu ortama geçer. Tüm bu maddelerin insan sağlığını nasıl etkileyeceği bunlann miktarlarırun ne olduğunu kimse gereği kadar bilemez. Etkili olabileceği varsayılan madde veya maddelerin doğal kaynaktan saflaştınlması ve kimyasal yapılarının aydınlatılması özel uzmanlık konulandır. Bazen yıllar sürebilecek uzun uğraşılar sonucu başarıh olunabilir. Çağımızda bu şekilde kimyasal yapısı bilinmeyen ve etkili olabileceği varsayılan maddelerin değil klinik, klinik öncesi denemelere alınması bile hiçbir anlam ifade etmez ve bu şekilde yapümış ve sonuçlandınlmış hiçbir çalışma verilen ciddi uluslararası bilimsel dergilerde yayın için kabul edilmez. Dıyelim ki bir bitkiden etkili olabileceği varsayılan madde izole edilip kimyasal yapısı aydınlatıldı. Bu maddenin laboratuvar hayvanlarında değerlendirilip etkisinin ortaya çıkanlması, değişik hayvan türlerindeki (en az dört farklı tür) dozcevap ilişkilerinin tespiti, etkili ve öldürücü dozlannın bulunması ve bu dozların maddenin veriliş yollanna göre gösterdiği farklılıkların aydınlatılması, maddenin değişik hayvan türlerindeki metabolizması, yıkılma ürünleri, atılım yollarının anlaşılması, diğer bilinen ilaçlarla etkileşimleri vb. gibi çok özel araştırmalar (vücut içi ve vücut dışı) yetkili uzmanlar grubunun çalışmaları ile ortaya çıkanlır. Ciddi ve araştırma temeline oturtulmuş ilaç endüstrilerinde bile bu uğraşılar yıllar alır. Tüm bu araştırma sonuçları uluslararası bilimsel dergilerde yayımlanarak veya forumlarda tartışılarak bilim dünyasının görüş ve eleştirilerine sunulur. Uluslararası bilimsel dergilerde yayın için kabul edilmiş olabilmenın ilk koşulu, kanımca Ulkemizdeki konu ile ilgili kimseler tarafından pek bilinmiyor. Yayın için sunulan bir makalede danışmanlara gönderilen formlann başında şu cümle vardm "Size gönderilen bu makaie kapsamında yapılan laboratuvar çauşması, HELSİNKİ deklerasyonunda hayvanlara gösterilmesi açıkca belirlenmiş ilkelere uyularak mı yürütülmiiştür." Eğer bu sualin cevabı "bayır" ise o makaie yayın için kabul edilmez ve incelenmeden reddedilir. Işte ileri Batı ülkelerinde hayvanlann yaşamına gösterilen saygı bu denli açık ve seçiktir. Ne var ki Sağlık Bakanhğı yapmış bir kimsenin şayet doğru ise başında çıkan "dünyanın her yanında insanlar kobay gibi kullandır" demesi affedilmeyecek bir gaftır. Hiç olmazsa Batılüann deney hayvanlanna karşı gösterdikleri duyarhhğı biz kendi insanımıza karşı gösterelim. Kimyasal yapısı aydınlatılmış ve deney hayvanlanndaki etki ve toksisitesi anlaşılmış bir madde için uğraşı bitmiş sayılmaz. Araştırıcılar elde edilmiş, belirli bir etkiden sorumlu olan ve kimyasal yapısı aydınlatılmış bulunan madde molekülünün hangi kısmının belirlenen etki veya etkilerden sorumlu olduğunu araştırmaya yönelirler. Böylece farmakoloji dilinde "yapı«tki" ilişkilerine yönelik araştırmalar başlar. Burada öngörülen, benzer moleküler yapıda, etkileri daha kuvvetli fakat daha az toksik bir maddeyi bulmaktır. Ciddi ilaç endüstrilerinde bu konu son derece önemle üzerinde durulan bir noktadır. Bugün ilaç olarak kullandığımız pek çok etken madde bu şekilde elde edilip insanlık hizmetine sunulmuştur. Yukarıda bahsedilen çahşmalar sonucu ilaç olmaya aday kimyasal maddenin bir diğer önemli özelliğinin mutlaka bilinmesi zorunludur. Bu da Farmasötik Teknoloji yönünden yapılan incelemelerdir. Burada aydınlatılan hususlar kısaca maddenin hangi farmasötik şeklinin kullanılması, fizik dayanıklılığımn tespiti, hangi koşul ve ambalajlarda saklanması, hangi katkı maddeleri ile birlikte yapüdığında en iyi biyolojik yararlılık göstermesi gibi noktalan aydınlatmaya yöneliktir. Yeni bir madde için bu kademedeki araştırma süreci uzmanlann elinde azımsanmayacak kadar uzundur. Sonuçta tüm bu bilgilerin ışığı altında bir şeyler vaat eden ve kimyasal yapısı belli madde klinik faz çalışmalarına (insanlar üzerinde) alınabilir. Etkinliği şüpheli Bor'un açıklaması tlaç Geliştirme ve Değerlendirme Komisyonu Başkam Bor, zakkum deneylerinin insanlar üzerinde hangi kıstaslara göre yapılacağının sorulması üzerine, "Şu aııda size fazla bilgi veremem. Bunlar üzerinde henüz çalışıyoruz. Biraz daha zamana intiyacımız var. Bu konuda bir protokol imzalanacak. Hazırianınca size bilgi verecegu" dedi. Bor, deneylerin hangi ilde yapılacağının sorulması üzerine de "Henüz belli değil. Birkaç ilde va VEFATLAR İÇİN Yurtiçi, yurtdışı cenaze nakledilir, cenaze ilaçlama, malzeme, tabut, bütün işlemler hassasiyetle, süratle yapıltr. lşletmede, aynca 18 ambülans mevcuttur. Cenaze ilanlarında hizmet bedeli alınmaz. 147 20 06 140 68 86 Matbaaya Heidelberg ofset ustalan kalfaları Tel: 5S6 0S 45 İSLAM CENAZE İŞLERİ "Nielsen nnnası sahibi Torben Nielsen'le telefonda göriiştiik. Geminin bekletildiği sure içinde gümnık muhafaza ile anlaştığımı•zı, bu arada bu kuruluşun günde iki kez nöbet değiştirerek geminin motor bakımını yaptığını vurguladım. Aynca geminin şu ana kadar toplam 16 saat telefon konuşması var. Knmanya ve benzeri eklerle birlikte Nielsen firmasından 1015 bin dolar talep ettik. Ancak şu ana kadar kendisinden bize olumlu bir cevap gelmedi. Zaten göruşmclerde sürekli olarak bu paranın tamamıru odemeyeceğlni, bir kısmını Türk hükümetinden bir kısmını da kendisine malı yükleyen Avusturvalı şirketten alacave uzun klinik öncesi arastırmaJardan kimyasal yapısı belli olmayan, hiç bir cid ğını belirtmişti. Ancak telefon gögeçmemiş yukanda geniş bir şekilde iza di kliniköncesi çalışması ile etkinliği sap rüşmelerinin ardından teleksimiha çalışılan her yönü ile ciddi bir şekilde tanmamış bir maddenin insanda kulla ze de cevap vermiş değil. Bu şartlar aJonda gemiye tstanbul Limaaraştınlmamış bir maddenin dünyanın nılmasını nasıl önerebiliyorsunuz? nı'na giriş izni vermeyiz." hiçbir ülkesinde, hiçbir yetkili kurum ta2 Klinik faz denemelerinde etkili olrafından insanda denenrnesine karar ve ması zannedilen maddenin insana verilAli Gülkanat aynca daha gemirilemez. llaç geliştirilmesinde "Etik mesinden sonra, maddenin metabolitle nin Derince Liraanı'na yanaştığmKurul" burada devreye girer. Etik Kurul rini tayin tespit etmek hangi organ veya da oradaki gümrük yetkililerinden uluslararası anlaşmalann ışığı altında ve organlarda biriktiğini göstermek zorun elde ettiği bilgiye göre yükten son olarak HELSİNKİ bildirisiyle kural luluğu bilimseliiğin icabı olduğuna göre, Avusturya hükümetinin haberi ollaştırılmış doğrultuda insana en ufak bir acaba idrarda, kanda veya dokularda neyi duğunu ve geminin her türlü zamoral ve fızik sakınca yaratmayacak şe ölçeceksiniz? Yoksa kaynatümış zakkum rar ve ziyanının yetkili Avusturkilde denemenin "nerede, hangi yaprakları organlara yerleşip, filizlenip, ya firmasından elde edilebileceğiuzmanlarca" yapdabileceğini, yetki ve s o yapraklannm ve sonra çiçeklerinin açma nin kendisine söylendiğini belirtti. rumluluğun nerede başlayıp, nerede bit sını mı bekleyeceksiniz? Geminin Karadeniz açıklannda tiğini kararlaştınr. 3 Acaba bu maddenin Türk insanın bekletiknesinin Alman basırunda d a Insandaki denemelerde tüm uygar ülkullanılmasından önce SSY Bakanlı da yankılan sürüyor. Alman 'Der keler neden bu denli duyarlıdır? Bu sua İ 1 > n c a ™hsat alması zorunluluğunu hiç Spiegel' son sayısında Türkiye'ye lin cevabı, geçmişte ınsanoğlunun nıhsal düşünmediniz mi? Eczacüık Genel Mü gönderilen yükün yaklaşık 8 bin d ve bedensel sağlığını hiçe sayarak yapıl "rlüğü llaç Ruhsatlandırma Komisyo tonunun ise Avusturya'da bir demış uygulamaların sonuçlarında açıkca nu'nun yerleşmiş bilimsel ölçütlerinden poda saklandığı haberini verdi. "Der Spiegel" yükün asıl sahigörülmüştür. Masa başında kendi uz geçip "evet ruhsatlansın" denilebileceğibinin Avusturya'run " I m m u n o " manlık dallanna girmeyen bir konuda ne inanıyor musunuz? 4 Diyelim ki bu kademeden de geçti. ilaç şirketi olduğunu belirterek ayfetva verenlere Milli Kütüphane arşivlerinde bulabilecekleri on üç cilt olduğu Refık Saydam Enstitüsü ilaç kontrol la nı firmanın iki yıl önce bir AIDS nu zannettiğim Nürnberg mahkemesinin boratuvarlarındaki teknik elemanlar skandalına karıştığını bildirdi. özellikle tıbbi uygulamalara ait tutanak maddenin ne olduğunu, nasıl tayin edi Habere göre yükün geçmişinin larını incelemelerini bir daha öneririm. lebileceğini, farmasötik formun uygun özeti şöyle: "MS Petersberg'in evolu insan onuruna saygısız Nazi AlmanyasıP olamayacağını sorsalar ve suf bu ba raklanna göre geminin yükü oın bazı hekimlerinin insan üzerinde yap kımdan reddetseler ne cevap vereceksiniz? Avusturya ls\içre ortaklı bir ectıkları bu denemeler ve bunlara ait yayın .5 Hangi hekim veya uzmanlar grubu zaahk şirketi Immuno'ya ait. Bu ları mahkeme karan ile birer utanç bel "iimit kesilmiş" kavramını kesin olarak şirket 1986 yılında yapımına başgesi olarak gelecek kuşaklara kalmasın söyleyebilir. Bilim bugün ani olümlerin ladığı bir yönetiru binasının inşadiye imha edilmiş, ilgılıler cezalandırıl "Sudden Coronary death" mekanizma at yerinde söz konusu yüke rasts ı m mıştır. Ayrıca yeterli toksikolojik çalışaydınlatmış ve bunu önlemeye çalı lıyor. Binanın >apımı sürerken inmalar yapılmadan 1960*11 yülarda insan 5iyor. Sız "ümit kesilmiş" ampirik kav şaat makineleri boya ve yağ artıklanna da rastlanıyor. Bunlar yalarda uygulanmaya başlanmış ram«»dan neyı kasdediyorsunuz? Bugün zakkum, yarın lahana, daha pılan araştırmaya göre büyük bir "Talidomid" adh gebelik kusmalannı önolasıhkla iflas eden "Vinzenz s o m a lr P asa, daha sonra salatalık acaleyen ilacın neden olduğu bedensel bo b a Wagner ve Oğullan" şirketince zukluklar, insanhk tarihine yüzkarası ola l i m zakkum hakkında kurulnıuş yetkili bi gömülmüş. Bu arbkJann yok edilkurul" bir öneri getirip bakanlığa, rak geçmiş önemli bir. örnektir. Bunlara "Meyve ve sebze hali ilaç endüstrisi, ma mesiyle ilgili olarak "Muldenzentait örnekler daha da artırılabilir. navlar da eczane olsun" derlerse bakan rale Transport Gmbh" adh şirket görevlendirildi. Viyana Belediyesi'nin çevre korumasıyla ilgili 22 kuşku ile numaralı dairesi olayı ilaç şirkebir kurul, bakanlığa "her n tinin daha önceki skandalından B u k i t a p t a ^mmJanan tipler de öyle. Lenmemişse de «v ni, saf, temiz kalpli ve arkadaş canlısıdır. dolayı titiz biçimde izledi. ıav Yumuşak tüylu hayvanlan çok sever ve 'Immuno' şirketinin böyle titiz , okşamaktan hoşlanır. Tavşanları davranmava zorunlu olmasının lu ....,.,a.KK ra .u..«...u C u i u« üu ,uK, a nılgılann ortaya çıkmasma neden oluyor. ^ ^ ^ ^Je ^ ^ J ^ nedeni olan skandal ise iki yıl önh Bunun sonucu olarak bır dızı sonıyu bu f.. N , j«j«u"iıu >muu ce gelişti. "Immuno"nun, Afrika'dan yeni bir AIDS ilacını debilim kuruluna sormak zorunlu hale gel o ı t j a r ı c c n olur. nemek amacıyla 20 şempanze gemıştır. Sırf bu ahşkanlığı nedeniyle cinayet bile tirtmesi skandalı doğurmuştu." 1 Bilimsel etkinliğine inanmadıgınız ve işlemiştir.