Katalog

?9 TEMMUZ 1988 * * * * HABERLERİN DEVAMt CUMHURİYET/U Laiklik tartışması Baftanfı I. Sayfada) lumet temsılcısı laratından dur enlenmesı hahnde hacı adayları jzerınde daha fazla etkı varata:a lı goruşunu savundu Bu gorıış lukumet çevrelerınce u>gun gouldu ve toplantının hacdakı hu kumet temsılcısı Enerjı \e Tabıı KaynaUar Bakanı Fahrettın Kurl jaşkanlığında vapılması kararlaşınldı Toplantının arıfe gunu ge ;e saat 20 00'de vapılması ongoruluyordu Ancak kafıle başkanlarının bır ara>a gelmesı gecıkınce toplantı gece vansına ertelendı Toplantının onceden ongorulen başlama saatınde resmı bır davette bulunması gereken Başbakan Özal, ertelenen toplantıva yetışme olanağına kavuştu Toplantıva 2 bnı 56l'ı otobusle Suudı Arabıstan'a gelen Turk hacı adavlarını temsılen 170 kadar kafıle başkanı katıldı Uygulamava gore her 15 hac otobusune bır kafıle başkanı duşu>ordu Gece yarısını bıraz gece başlayan toplantıda konuşan Ozal, hacı adaylan nın, dıru gorevlennı yerıne getırır lerken dıkkat etmelen gereken hususlara değındı Konuşmasının bır bolumunde, Turkıve'dekı laıklık anlayışımn yanlış olduğunu belırten Ozal'ın sözlennı şu çerçevede surdurduğu oğrenıldı "Gcnel birçok kımseler laikligı yanhş anlı>or. Devlet adamlan şunu yapsınlar, bunu vapmasınlar di>e anlı>or. Benim hacca gelmeme karşı çıkıyorlar. Devlel adamlan da ınsandır. Dıni duşuncelerle harekel etmeierı tabiıdir. Benim buraya gelışımı bu çerçeve ıçınde mutalaa etmek lanmdır." Basına kapalı olarak duzenlenen bu loplantıdan sonra Başbakan'ın "Turki>e'de devlel laiktır, ama ben degilım, ben Muslumanım" ıfadesını kullandığı yolunda bır bılgı alan Hurrıyet muhabırı, üzal'a konuya ılışkın bır soru yönelttı Suudı Arabbtan'dakı Turk kaynaklanndan edınılen bılgıye gore, Başbakan şu karşılığı verdı "Turkiye'de laiklik yanlış anlaşılıyor. Turkiye'de de\let laiktir. Başbakan hacca gelemez di>orlar. Laık olmak, ısteven bır Turk başbakanımn hacca gelebilmesidir de..." gılse, hıçbır zaman degıldır. Ozal aslında dine zarar veriyor. Haccın reklamının yapılması da dın ıstismarının vapılmasıdır. Bu degılse hiçbır şey degıldır. Bente bu so/ler, laıkligin otesınde, aslında dine zarar veren sozlerdir. Din duygularının ıstismanndan dın zarar gorur. Aslında laiklik dınin >emsiyesıdir. Bu gıbı hareketler laıkligin otesınde dine zarar verır." Demirel, haccın reklam aracı olarak kullanılması yolunda çok duvarlı olduMarını sovleverek, "Bakınız teloızyona, devlet uçagı ıle gittigi halde ozel uçakla gittığinı soyluyor" dedı DYP Genel Başkanı, Semra Ozal'ın "hacdan normal gıysilerı ile donuşu" konusundakı bır soruya ıse "Haıcın ıcaplarına uyulmayacaksa nive gidılivor, nıve gidivorsun? Tamamen gosterış olsun dıve vapılıyor. Tumuyle din ıstismanndan başka bır şey değildir yapılanlar" karşılığını verdı Liderlerin diyalog (Baştarafı 1. Sayfada) bu kez farklı bır yontem ızlenerek, "liderlerduzeyi"ndekı "doruk di>aloglar"da ele alınaı.ak BM Ge nel Sekreterı'nın, "Bu uvgulamayı, en sonuç verıci goruşmeler turu olduğu ınancıvla uvgun bulduğu" kavdedılıvor Ilk doruk toplantısı, Nevv \ork"ta gerçekle^ırken, BM Genel Sekreten'nın "Iki tarafın lıdennin toplumlararası goruşmelerın ust duzeyde vapılmasını kabul ettiklenni" duvuracağı resmı açıklamadan sonrakı goruşmeler, erken bır sure ıçinde Lefkoşa'da başlatılacak Nevv York'ta, BM Genel Sekreterı'nın burosundakı ılk tanışma ve goruş alışverışı yemeğı toplantısından başka goruşme olabıleceğı de belıruhvor BM Genel Sekreterı'nın 24 ağustosta Denktaş ıle Vasılıu'ya "loplum liderleri" olarak vere<.eğı "tanışma yemeği"nden sonra yapacağı ve ozel temsılcısı Oscar Camillion'un "mekik diplomasisi" ıle ana noktaları belırlenen açıklamasında, "toplumlararası doruk goruşmelerının Denktaş ile Vasiliu arasında bızzat yurutuleceği ve genel yaklaşıma »arılacak konulann bu komitelere iletilecegi" belırtılecek Perez de Cueallar açıklamasında, DenktaşVasılıu dıyaloğunun temelı de belırtılecek Buna gore "ıkı lıder duzeyındekı doruk goruşmelerı, 1977, 1979 doruk anlaşmaları ıle uzerinde uzlaşmaya varılarak kabul edılen 1980, 1981 ve 1984 belgelerını temel alacak" Goruşmelerde ılkın genel konularda uzlaşmaya varılması, ayrıntılann daha sonra ele alınması amacı da guduluvor Kıbn» doruğunun tarıhı yaklaşırken ılgılı ıkı taraf da hazırlıklarını yoğunlaştırdı KKTC Başkanı Rauf Denktaş. son toplantı ve hazırlıklarını tamamlayarak ağustosun ılk yansındakı dınlence ıçın Turkıye'ye gıdıyor Denktaş'ın bugunku olağan basın sovleşısınde soyleyeceklerı merak edılıyor Kıbns Turk Çalışma ve Nevv York heyetınde Dışışlen ve Savunma Bakanı Kenan Atakol, Cumhurbaşkanlığı Anayasa Danışmanı Prof. Mumtaz Soysal, Ozel Hukuk tşlerı Danışmanı Necatı Ertekun, Turk goruşmecı Umıt Onan, eskı başsavcı Zaim Necaligil'ın bulunduğu oğrenıldı mın eden bır formul bulunduğunu one surdu Haber alma kaynaklarının sağlamlığıyla tanınan Pontıkı'ye göre Afganıstan, Iran Korfezı'ndekı ateşkes kararı, Angola ve Kampuçya'dakı son gelışmelerden son ra sıra Kıbns sorununun da çozumune geldı Bu çerçevede tarafların bellı başlı anlaşmaztık konulannda mutabakata varacaklarından soz edılıyor Dergıye gore Kıbrıs'ta ıki bolgelı bır Kıbrıs devletı oluşacak Bu dev let "kâğıtlar" uzennde federasyon olarak tanımlanacak ancak aslında konfederasyon olacak Kurulacak olan merkezı hukumet guçsuz, çevre hukumetlen daha guçlu olacak. Kıbnslı Turklerın her bır konuda veto hakkı bulunacak. Bu ara da adanm yuzde 28'ı Turklere kalacak; Magosa Rumlara ıade edılecek * Turk orduları, anlaşmanın yururluğe gırdığı andan ttıbaren adadan uzaklaşmaları ıçın takvım saptanacak Uç özgurluk, mal mulk, serbest dolaşım ve verleşme konuları Kıbrıs'ın AT'ye uye ol masına kadar muzakerelere konu olacak Kıbns'ta Turk ve Rum Vluhafız guçlerı kalacak Garantorluk konusunda Yunanıstan, Turkıye, Ingıltere'run statulen konınacak ve belkı de AT'nın garantörluğu ıstenecek Aynı dergıye gore, Denktaş ıle Vassıhu BM Genel Sekreten Perez de Cuellar'ın mayıs a\ında hazırladığı, ancak sonradan bazı maddelerını değıştırdığı belgesınde mutabık kaldılar Bu değışıklıklerde 1977, 1979 DenktaşMakarıos ve DenktaşKıprıyanu anlaşmalannın yanı sıra 1980'de dönemın BM Genel Sekreterı VValdheım ve Vrfaldheım'ın 1981'dekı eklemelerıvle 1984'te Vıyana'dakı çalışma noktalarının geçerlı olmasını Denktaş talep ettı Vasıhu ıse 1977 ve 1979 anlaşmalarının "bağlayıcı" olmalarını dığerlerının ıse goruşmeleıe "açık" tutulmasım ıstedı. Bu taleplerden sonra da Cuellar'ın "orta bır yol" bulduğu ve bu yolun her ıkı lıder tarafından kabul edıldığı belırtılıyor Öte yandan yıne Pontıkı, Perez de Cuellar'ın Nevv York zırvesı sırasında vereceğı vemekte yapaca ğı konuşma metnını de ıvı haber alan kaynaklara dayanarak yayımladı Dergıye gore De Cuellar'ın konuşması şovle olacak "Bu goruşmeler suresince her iki lider de 1977 ve 1979 rirve goruşmelerine bağlı kaldıklarını ve 1980, 1981 VValdhom ıle 1984'te \ lyana'da alınan kararlan ve yapılan konuşmalan anımsamışlardır. Daha sonra da her ikı lider Kıbns sorununun çozumu için hazir olduklan ve BM Genel Sekreleri'nin çabalan çerçevesınde hareket edeceklen konusunda anlaş.nışlardır. Iki lider bunun gerçekleşmesi için kararlılık ve sabır unsurlannın her ikı taraf içın ne derece onemlı olduğunu ve karşıhkh guveni sağlayacak bır ortaraın yaratılmasının zorunlu olduğunda mutabık kalmışlardır. Her iki lider goruşmelenn en kısa zamanda başlamasını ve hiçbir on şart koşmadan muzakerelerın 1 Hazıran 1989 tanhıne kadar anlaşmayla sonuçlanması konulanndaki iyi niyetlerıni dile getirmişlerdir. CLNEVT ARCAVLREK Seçimin kilidi uzlaşma ANAP Özal'ı rel'e sozlu olarak duyuruldu ANAP'ın anayasadan sonra durut bır seçımın ana oğelerınde partılerarası uzlaşma aramadan dıledığı gıbı davıanma eğılımııı den SHP'nin de buyuk olçude kavgı duyduğu DV P lıdenne >an sıtıldı Demirel, goruşlerı dınledı, esasen seçim tarıhınden çok onem verdığı nokta "durust bır seçimı sağlayacak unsuılann" sağlanma sıvdı "Şartsız seçim ıstegi", De mırel'ın erken seçim ısteğıyle çelışmıyor, tersme durust bır seçı mı sağlayacak duzenlemelerı şart sız seçımın vazgeçılmez ana kuralı olarak goruvordu Durustluğune golge duşecek bır seçim gınşımmden ıktıdarın vazgeçmesı ıçın ANAP "zorlanacaklı". Demırel'e gore durust seçim bır "şart degildi", demokratık seçımın "ıcabıydı". Kıme ve kıınlere soyleyebılırdı DYP, bu onemlı, erken seçımın yazgısını saptayacak onerıyı"' DYP, uzlaşmayı ana ılke gorduğune gore ANAP'a ve kuşkusuz SHP'ye gıdecektı SHP'nin 7 eğılımı bellıydı, ya ANAP DYP'de hacı Başbakan'ın doğasında yatan partılere kendı ısteklerını kabul ettırme ınadından odun vermeyeceğı kanısı vaygındı Ozal " b e n " yerıne " b i z " demeye yanaşmazsa, devlet olanak larının yanı sıra yasal her sılahla donanmaya azmetmış, muhalefetı amaçlannda sadece kullanılabılır araç gıbı goren ANAP'a, anayasa ıçın nıçın destek verılsındı'' Ecevit: Ne kastettiğini açıklamalı DSP'nın doğal lıderı ve eskı Başbakanlardan Bulent Ecevit de Cumhurıyet'ın, Ozal'ın tartışılan sozlerıyle ılgılı olarak yonelttığı soruya şu karşılığı verdı "Sayın Başbakan, boyle birsozu gerçekten soyledıyse, ne kasleltiğini açıklamalıdır. Egerdevletın laık. kendısının dındar olduğunu kastettıvse, duşuncesinı bu şekılde ifade etmesı, çok saçmadır. Cunku, devletın laık olmasıyla bir kimsenın dindar olması asla çelişmez." Baykal: EmirÜl Müminin gibi SHP Genel Sekreterı Deniz Baykal ıse Başbakan Ozal'ın sözlennı değerlendırırken, laıklığın dınsızlık olmadığını belırterek, "Sayın Başbakan temel anayasa ılkelerini tam bir laubalilikle vuzune gozune bulaştırmıştır. Din istismarcılığından medet uman siyaset adamlarının en başında >er almıştır" dedı Baykal, Cumhurıyet muhabınnın konuya ılışkın sorusunu yarutlarken şunlaıı soyledı "Laiklik elbette dinsizlik değildir: dın ile devlet ışlerinin birbiDemirel: Özal dine rinden ayrılmasıdır. Laık bir ulzarar veriyor kede bir insanın Başbakan olunca dini inançlannı koruması ne DYP Genel Başkanı Suleyman kadar dogalsa, dın ıle devlet işleDemirel, Cumhurıyet muhabırı rini bırbınnden avırmaya ozen nın konuya ılışkın sorusunu yanıt gostertnesi de o kadar zorunlularken şovle dedı dur. Bir secım oncesinde bir hu"Başbakan Ozalın Cidde'de kumdar çağnsıyla, başbakan sıfahacca gîdenlerle vaptıgı konuşma tıyla ve devlet parasıyla hacca gityı Hurnyet Gazelesi'nde gordum. mek, hac zıvarelını televizyondan Eger bu sefer de dın ıstısmarı de gosterişli yansıtmak, hac donuşu seçim otobusuyle konvoy duzenlentek laiklik ıhlalinin de otesinde açıkça sı> asal amaclarla dın istisman yapmaktır. Bakanlar Ku(Baştarafı 1. Sayfada) kin bir tarttşma yayımlanmad). Si rulu'nu arkasına alarak naraaz yasi yasaklarla ilgili referandum kıldınp objektıflere poz vermek da da aynı şeyı yaplılar. Ozal, de laik bir cumhurıyetin ne başbakağişikligi oldu bıttiye getırmek is nına ne de cumhurbaşkanı adayıtiyor. TRT buna alet olraamalı. na değil, bir din devletinin F.mirTRT devletten, vatandaşlan bu I I Mumin'ıne vakışır, ona ozennun için para almıyor" dıye mek anlamına gelir." konuştu f TRT'nın tutumunu kınayan AFP nin yorumu lnönu, salı günku olağanustu topFransız Haber Ajansı AFP'pın lantı öncesınde, uzmanların, po Ankara çıkışlı bır yorumunda da htıkacıların, anayasa değışıkhğı bır İngılız dıplomatının "Savın konusunu TRTTde tartışrnalan ge Ozal ATnin kapısını vururken, rektığını vurguladı lnönu, Batılı gozlemciler kendisıni Mek"TRTnin bundan kaçınırken, si ke'de bembevaz ihram içinde goryaset dehlızlerine gereksiz girme mekten şaşkınlığa duştuler" bıçımek gerekçeâ geçerlı değildir" mındekı ıfadesıne yer verıldı dedı Anayasa değışıkhğı ıle ara se Anayasa ne diyor? çım konusunda getınlmek ıstenen Anayasanın dın \e \icdan hurduzenlemeye de dıkkatı çeken lnö rıyetıyle ılgılı maddelerı şu hu nü, "Sanırsınız ki, bugune kadar kumlerı ıçerıyor hiç ara seçim yapılmadı da şimdı Madde 24 Herkes, vıcdan, dıböyle duzenleme yapıyorlar" go nı ınanç ve kanaat hurrıyetıne saruşunu dıle getırdı tnönu, yerel hıptır seçımlenn erkene alınması gırışı14 madde hukumlerıne a>kırı mım eleştırırken de şunları olmamak şartıyla, ıbadet, dını söyledı ayın ve torenler serbesttır. "Milletvekilleri ile yerel yoneKımse, ıbadete, dını ayın ve totımlerin gorevleri bir değildir. renlere katılmaya, dını ınanç ve Onun içın bırinın seçimındeki hu kanaatlennı açıklamaya zorlana kumler otekıııe uygulanamaz. Ye maz, dını ınanç ve kanaatlennden rel yonetımler yurutme gorevi ya dolayı kınanamaz parlar. Yurutme gorevi yapacak Dın \e ahlak eğıtım ve oğretıinsaıtların başlangıçta ne kadar mı devletın gozetım ve denetımı sure için secıldiklerıni bılmeleri altında yapılır Dın kulturu ve ahgerekir. MıUetvekillen seçimlerin lak oğTetımı ılk ve ortaoğretım kude, siyasal iktidar zaafa ugramış rumlannda okutulan zorunlu sa yeni seçıme gıdip iktıdarı veni dersler arasında yer alır Bunun leme olanagı verıyor. Ama yerel dışındakı dın eğıtım ve oğreumı, yonetimlerın zaafa uğraması diye ancak kışılenn kendı ısteğıne, kubir şey olamaz. Ankara Belediye çuklerın kanunı temsılcıs;nın tası zaafa uğradı dıye butun yerel lebıne bağlıdır yonetimler zaafa uğramış sayılıp Kımse, devletın sosyal, ekonoseçımler venilenemez. mık, sıyası veya hukukı temel duPartizanlıgı destekleyecek ge zenını kısmen de olsa, dın kuralrekçeler one suruluvor. TBMM larına dayandırma veya sısası venin yetkısi elbette her organın ya kışısel çıkar yahut nufuz sağ uzehndedir. Ama ber organın yo lama amacıyla her ne suretle olur netimine mudahale edip seçimini sa olsun dını veya dın duyguları one alması olmaz. TBMM yalnız nı, yahut dınce kutsal sayılan şeyca onları deneller. Bır partınin, lerı ıstısmar edemez ve kotuye kulkendi istediği zaman seçim yapa lanamaz bilmek için anayasa değışıkligi yapmaya ne hakkı var." Partızanca anayasa değışıklığını onlemenın guvencesının referan (Baştarafı Sporda) dum olduğunu bıldıren Inonu, pas vermıyor Bu da takımın hı"Curohurbaşkanrnın bu konuya zını olumsuz yonde etkılıyor gereken ağırlığını vermesıni ve Oğuz, Sakaryaspor'da ızledığımız ağırlığını, takdirini yerel yonetinı performansının çok altında oynu leri koruma yonunde kullanması yor Oysa Fenerbahçe oyun kurunı bekliyorum" dedı \erel yone cu olarak kendısınden çok şeyler tımlenn herkesı ılgılendırdığını be bekhyor Zıra kendısı de bu amaçlırten Inonu, bu konudakı anayasa la transfer edıldı değışıklığını halkoyuna goturmeIkıncı yarıda hırslı ve ısteklı nın doğal olduğunu soyledı oyuncuların sahaya surulmesı, TuSHP lıderı Inonu, bu konuda ran, Serdar ve Oğu/'un orta alanCumhurbaşkanı Evren ıle göruşup dakı uyumlu oyunları, Taygun'un göruşmeyeceğıne ılışkın bır soru sağbeke çekılmesı Fenerbahçe'nm uzerıne de "Olabilır de olmayabi futbolunu olumlu yönde etkıledı lir de. Konu oldukça açık. Aynca Ozellıkle sağ kanattan çokça akın anlatmama gerek >ok" yanıtını sırası aldılar Gollerı de buradan verdı. tnönu, sözlennı şdyle ta gelen toplarla yakaladılar. K Şemamladı nol ve Aykut'un da katılması ıle "Şimdı yapılmak istenen, ana atakta ve savunmada sol kanadı yasaya saygısızlıklan başka bir ş*j da guçlenecek Fenerbahçe'nm en değildir. Bız anayasada pek çok buyuk problemı bıze gore orta değişiklik istıvoruz, ama boyle alanıdır Bu alandakı ovuncuları partınin secım kazanması için son ıyı seçıp bır uyum ıçıne sokamazdakikada akla gelen degışiklıkler sa, bu Fenerbahçe ancak K Madeğil. Bugun bız anayasaya saygı raşspor'u vener Aksı takdırde goslerirken, yapılması gereken de balıkçıların dedığı gıbı "Rastgegışıklıklerı de duşunuyoruz." le " Rum heyetleri Rum yonetımı başkanı Vasıhu da, toplumlararası goruşmelerle ılgılı olarak ozel çalışma ve danışma komıtelen oluşturdu. Vasılıu'nun dışışlen, ıçışlerı ve savunma bakanlarıyla yenı ve eskı başsavcıları ve danışmanlaı ından kurduğu ve çalıştırdığı "çalışma komitesi" dışında, uyelerı eskı Rum dışışlerı ve goruşmecılerden bır ekıp oluşturdu Bu ekıpte eskı dışışlen bakanlarından Yannakis Hristofidis ıle Nikos Rolandis. eskı goruşmecılerden Tasos Papadopulos, Yeorvıos Yuannıdis ve Andreas Mavrommatıs bulunuyor. E^kı Dışışlen Bakanı Spiros Kipriyanu ıle eskı goruşmecı Klerides, Rum Llusal Danışma Kon seyı uyesı partı liderleri olarak bu ekıplerde bulunmayacak Ancak Vasıhu, Rum meclısındekı partı lı derlerının de New York'takı Denktaş goruşmesı ıçın kendisıne eşlık etmelennı ıstedı İnönü: Özal ANKARA "...Durust bır seçimın ana unsıırlarında partiler arası 'uzlaşma' saglanmadıkça, bız yerel seçımi erkene alacak anayasa degişikligine evel demeyız..." Bu yargıvı oncekı akşam bayram kutlamalannda partılerarası goruşmelere katılan soz sahıbı bır DYP ust vetkılısı soyledı Siyasal gelışmelerın olumlu duzeve gelmesını bekledığı ıçın adını vererek partısının duşuncesını şımdılık açıklamak ıstemeyen bır SHP U6t duzey yetkılısı de o gece aynı vargıyı dıle getırdı Aynı yetkılı "Seçim Yasası uzerinde 'uzlaşma' gırişiminin" anayasa değışıklığıne veşıl ışık yakan DYP'den gelmesını bekledıklerını sozlenne ekledı ANAP'ın yerei seçımi Ozal'ın kışısel ısteklen ve partısının yarar İ! irı vonunde bır oldubıttıjegetırmeye hazırlandığı gıderek açıklık kazanınca, muhalefet partılerınde son ıkı gundur bır uyanış başgosterdı Daha doğrusu Ozal'ın partılerın seçımden kaçamayacağı savına dayanarak oyunu ken dı mınderınde dıledığı gıbı kurma\a yonelen belırgın ve bılınen tutumu somutlaşmaya başlayınca muhalefet partılerınde ozellıkle DYP'de bu oyunu bozmaya yonelık ılk cıddı goruşler ağırlık kazandı Ozal, hac donuşunde bır ıkı cumleyle yıne bılınen siyasal nıyetını gostermıştı Başbakan'a gore "secım tarihını ve durust seçimin kurallarını Meclis saptardı". Özal boylece DYP'yı kullanarak anayasayı değıştırecek, seçımi dıledığı tarıhte erkene alacak, ama Seçim Yasası'm kendı çoğunluğu ıle ıstedığı gıbı duzenleyecektı Başbakan yuzbınlerce adaya yapılacak ıtırazları, kısaltılan seçim suresınde karara bağlamamn olanaksızlığını duyuran YSK'yı solluyor, maddı zorluklan göz onünde tutmayarak Mechsın çıkaracağı yasaya YSK'mn uyma zoruııluğundan dem vuruyordu Kısacası Ozal, bır kez anayasayı değıştırsın; sonra dıledığı gıbı seçımi oldubıttıye getırecek bıçımde kurallar getıren Seçim Yasası çıkaracağını bellı edıyordu Orneğın, ANAP kulıslennde dun yayılan habere gore muhtardan beledıye başkanına kadar yuzbınlerce aday adının lıstelere yazılmaması, bunun yerıne sadece partı ısımlerını ıçeren oy pusulalarının kullanılması gıbı YSK'yı gerı plana ıtecek, ıtıraz hakkı tanınmayan seçmenın kıme verdığını bılmeden oy kullanmasını sağlayacak yasal duzenlemelere hazırlanıyordu. özlettirecek ANKARA (Cumhuriyet Burosu) ANAP, Genel Başkan ve Başbakan Turgut Ozal'ı "ozlettirme projesi" hazırlıyor ANAP Propaganda Başkan Yardımcısı Ali Talip Ozdemir, Başbakan Ozal'ın televızyona az çıkmasını, açılış ve temel atma torenlenne de seyrek katılmasını sağlayarak "Başbakanı ozlettıreceğiz" dedı Oncekı gece DYP kurmaylarından bazıları ıle SHP ust duzeyı arasında telefon ılışkılerı kuruldu ANAP'ın tezgâhlamak ıstedığı oyun yenı baştan gozden geçırıldı Ikı partı arasında onemlı bır noktada "gonışbirliğı" sağlandı DYP ıle SHP, Seçim Yasası'nda Meclıste grubu olan partiler arasında "uzlaşma saglanması" fıkrınde bırleşıyordu Anayasa değışıkhğı Meclısten geçmeden once uç partınin her yıl yenılenen Seçim Yasası yerıne kalıcı, durust bır seçımı sağlayacak demokratık gereklere uygun bır Seçim Yasası uzennde bırleşmelen eğılımı gıderek ağırlık kazandı Yerel hatta genel Seçim Yasası'm 1980 oncesı yıllarda gorulduğu gıbı yenıden ve bır daha uzerinde oynanmamasını sağlayacak bıçımde du zenleyebılır ANAP bu gırışımı olumlu karşılarsa sağlıklı, demok ratık, kalıcı bır yasa hazırlanabılırdı Ozal'ın bayram oncesı ve sonrası soyledıklerıne, ANAP kurmayının muhalefetı oyuna getırmek ıçın gınştıklerı hazırlıklara bakılırsa ıktıdarın, sağduyunun buyruğu bu uygar ısteğe yanlı olmayacağı ızlenımı doğuyordu Tabıı Ozal, aslında ıstemedığı ızlenımı alınan seçımden yan çızmeye çalı^mıyorsa, hodrı meydan derken gucune gerçekten ınanıyorsa her partınin eşıt koşullarda durust seçıme gıtmelerıne onayak olacak "uzlaşma isteğıne" yanlı olması gerekıyordu Ozal, anayasayı değıştırdıkten sonra dıledığı koşullarla kurallarda seçıme gıtmekte dırenırse ne olacaktı'' Bu aşamada resmen açıklama yapmak ıçın vakıt erkendı, ama uzlaşmadan ANAP'ın kaçtığı Meclısın olağanustu toplantısından once kesınleşırse, DYP, kulıste soylendığıne goreanayasa değışıkhğı ıçın "destegi gcrı çekebilirdi". Muhalefet, Ozal'ın ıdeallerını gerçekleştırmek ıçın bır "araç haline gelmevi" elbet kabul edemezdı Ozal ıse ıstemedığı öne surulen seçımden bu voldan kurtulurken muhalefetm uzlaşma ısteğını çarpıtabılır, karşı partılerı seçim kaçağı ılan edebılırdı D\ P kurmayı yakından tanıdığı Ozal'ın bovle davranacağından kuşku duymuyordu Demirel dun sabah partılerarası uzlaşma fıkrıne vatkındı "Anayasa değişikliğinden once seçımın durustlugunu belirleyecek kurallarda mutabık kalalım" dıyordu Ozdemir, Propaganda ve Sosyal Faalıyetler Başkanhğı tarafından gelıştınlecek olan "Ozal'ı ozlettırme" projesi hakkında AN KA'ya bılgı venrken, "Başbakanın çok meşguliyeti var. Yurt gezilerınde açılış ve diğer torenlere biDYP, dunden başlayarak du raz daha az katılmasını sağlayarust seçımden ne anladığını ırde rak, vatandaşlara Ozal'ın yuzunu leyen ve partılerarası uzlaşnfayı ozlettıreceğiz" dedı oneren bır duyurunun hazırlığı ıçındeydı Duyuruyu partı merkeBaşbakan Ozal'ın TV'ye daha zı mı yoksa Meclıs grubu mu ya az çıkmasını sağlayacaklarmı bepacaktı, henuz bellı değıldı An lırten Ozdemir, "İcraatın İçinden" kara dışına çıkan DYP yetkılılen programında da değışıklık vapmabugun yarın donecekler, hem du yı duşunduklerını, venı çekılecek vurunun ıçenğı hem de açıklama programlarda Ozal'ın daha az yer bıçımı uzerinde durulacaktı, De almasını sağlayacaklarmı soyledı mirel bıze boyle soyiuyordu "En geç cumartesı gunu DYP girişimi Ozdemir, henuz hazırlık aşamanin açıga çıkacagım" sozlenne ek sında olan bu proje hakkında leyen Demırel'ın genel havası du Ozal'a da oılgı venldığını bıldırrust seçim kurallarında "anaya dı sa degışıklıginden once uç partinın anlaşması gerektiğıni" goste TRT'nin haberi nyordu Bu yolun açılmasma Bu arada Yuksek Seçim KuruOzal karşı çıkarsa, Demirel bayramda soyledığmı yınelıvordu lu'nun ara yerel seçımlerle ılgılı durust bır seçim yapılma>acak, karan, TRT'run dunku haber bul"maskaralık olacaklı". DYP bu tenlerının tumunde "genel jerel seçımlerle ilgili bir kararmış" gına olanak tanıyamazdı bı yayımlandı TRT, haberlerı veSon gelişme yerel erken seçımın nrken, Yuksek Seçim Kurulu'nun vazgısını salı gunune kadar sap bu kararımn ara yerel seçımlerle tayacak SHP'nin katılacağı DYP ılgılı olduğunu goz ardı ederek, gırışımı uygulamaya gırer, ne var surekh "seçimlerin yapılabilmesi kı ANAP karşı çıkarsa kesınleş için hiçbir yasal dayanak kalmadığı" bıçımınde vermesı tığı gozle bakılan erken yerel se tepkılere neden oldu TRT'nın haçım yatabılır ber venş bıçımının yerel seçımleMeclis salı gunu toplanır dağı rı erkene almak ıçın yapılacak anayasa değışıklığıne kamuoyu lır Seç:m marta kalır Her şey Ozal uzlaşmaya yanlı oluşturmak amacı taşıdığı one suruldu mı, değil mı? Buna bağlı TürkYunan dostlui (Baştarafı 12 Sayfada) ğu'nun devamı gıbıdır, sıstem kapıtahzm oncesı feodahzmdır Ekonomık, sosyal ve kulturel olarak aynı dunyadır Ama bu dunyada Turkler ve Yunanhlar egemen toplumlardır Osmanlı Imparatorluğu toplumsal eşıtlığe dayanmıvordu Çunku feodal bır duzen olan somuruyu esas almıştır Ama bu dunvada mumınlerle "gâvurlar" arasında bır aynm gozetılmedı Yonetıcı sınıfla somurulenler vardı sadece Somurülen sınıf reayaydı Amabureaya ıçınde sadece Hırıstıyanlar değil, Muslümanlar da bulunuyordu Reaya sınıfı koylu sınıfıydı Osmanlı lmparatorluğu'nda Bu duzende burjuvalar ve köyluler sömurulen sınıflardı Goruluyor kı ımparatorluk ıçınde toplumsal aynlıklar olmasına karşın etruk aynmlar otmamıştır İkı toplum (Turkler ve Yunanlılar) yonetım sınıfındaydı Osmanlı İmparatorluğu zaten ıkı onemlı bölumden oluşuyordu Rumelı ve Anadolu Slavlar, Ermenıler ve dığer topluluklar ımparatorluğun çevre bolgelerınde vaşarruşlardır Bunlar merkezın adeta somurgelerıdır Bu ımparatorluğun somurgecılen de Turkler ve Yunanhlardıı Ama ne vazık kı Yunan tarıh kıtaplarında bundan hıç soz edılmez Bu kıtaplarda "lstanbul'un (kıtaplarda Konstantınopolıs olarak geçıyor) fethınden sonra 400 yıl bır felaket olmuş, koyu bır esaret donemı yaşanmıştır" denılı yor Bu gerçekteu çok saçmadıı: Çunku \ unanlılar, Osmanlı lmparatorluğu'nda ozgurce, haıta Bızans lmparatorluğu'ndakınden de daha ozgurce, ustelık çok daha guçlu olarak yaşamışlardır Ege'nin ıki vakasında veni bir kuşak oluşturulması konusunda ne duşunuvorsunuz? KITStKİS Dunyanın bırçok ulkesınde Turkler ve \ unanlılar bırbırlennın enıvı dostudur Or neğın Almanva'da vaşayan \unanlıldra sorduğumuz zaman, "'En ıvı dostlanmız Turklerdır" vanıtını ahrsınız Aynı sonıya Turkler de "En ıyı dostlarımız Yunanlılardır" karşılığını verırler Bu her \erde boyle Almanva'da bır Turk bır Arapla karşılaştığı zaman aynı dınden olmalarına karşın onunla dostluk, ahbaplık kurmaz Oy sa farklı dınlerden olmalarına rağmen Turk, \ unanlıvı gorunce hemen Lantiğeroluverır Benim oğretım uvelığı yap'ığım Kanada'da ne vazık kı Turk toplumu çok kuçt'k Kanada avnı zamanda Sovvetler Bırhğı'nden sonra dun\ ada v uzolçumu bakımından da ıkıncı buvuk ulke. Ama bu ulkede sadece 24 mılvon kışı yaşıvor. Kanada hukumetı nutus azlığı nedenıyle goçmen gereksınımı duvmuş Bırçok goçmenı de kabul etmış. Bu arada 500 bın kadar Yunanlı bu ulkeye goç etmış Bunlar esas olarak Montreal ve Toronto'da vaşıvorlar Buna karşılık Kanada'dakı Turk toplumunun sayiM bırkaç bınıgeçmıyor Başkenı Ottavva'da sadece 120 Turk aılesı oturuvor Kanada hukumetının aldığı kararla bu yıl baa Turkler Kanada'dan sınırdışı edılmek ıstendığınde ılk karşı ııkanlar V unanlılar oldu Monlreal'dekı Yunanlı Işçıler Derneğı, Kanada hukumeııne resmen başvurarak Turklerın sınırdışı edılmemelerını ıstedı Kanadalılar buna çok «aşırnıışlardı Çunku onlara oğıctılen Turkler ve V unanlıların hep bırbırlerıyle kavga etııklerıvdı Lzun uğra^lardan sonra Ottavva'dakı bır okulda Turkçe derslerı konmasını sağladık Bunların hepsı Ege'de "venı bır kuşak" ıçın Kanada'da 23 Nisan'ı kutlamışsınız. Nasıl oldu bu? KITSİKİS Bu yıl 23 Nısan Çocuk Bayramı öncesınde okulda Turkçe şarkılar öğretılmesıne başlandı Toren hazırlıklan da tamamlanmıştı Kanada televızvonu Ottavva'dakı 23 Nısan Çocuk Bayramı'nı kırk beş dakıka sureyle yayımladı O torende benim çocuklanm da vardı. Butün sınıf gıbı onlar da "Bugun 23 Nısan neşe doluyor ınsan" dıye şarkı soyluyorlardı Ottavva'dakı Turkıye Buyukelçısı Sa> ın Kaya Topen de buna çok memnun olmuş, bıraz da şaşırmıştı tşte sıze bır TurkYunan ışbırlığı orneğı Şımdı bana soruyorlar "Çoeukların \ unan okuluna gıtmesıne rağmen Turkçe şarkılar oğrenıyorlar Onlar Yunan mı yoksa Turk mu 9 Sen çocuklarını Turk olarak mı vetıştınnek ısıyorsun? Sen vatan haını misın 9 Sen çocuklarını yenıçeri mı yapmak ıstıyorsun 0 " Ben çocuklarıma ne olduklarını sorduğumda "Yunanlıyız" dıvorlar Pekı başka, dıve soruyorum. "Turkuz, henuz Turkçevı bılmıyoruz, ama onu da oğreneceğız" karşılığını verıyorlar Ustelıvorum "Almanca, îtalvanca oğrenmek Turkçe oğrenmekten daha onemh değil mı sızc e 9 " "Hayır" dıyorlar Bır Yunanlı ıçın Yunancadan sonra Turkçe oğrenmek önemlıdır "Ege federasyonu" tezi goruşunuzu açıklar nusınız? KtTSİKİS Ege'de \enı bır kuşak doğmalı, yenı bır kuşak oluşmalıdır Ama bu çok zordur ve zaman alacaktır Çunku polıtık planda buna romantızm gozuylebakılıyor Sıyaset adamlan Ege'de bırlık kurulmasına, yenı bır Ege kuşağı varatılmasına "siyaset kurgu" dıyorlar Davos'tan once tutup da sıyasetçılere Ege'de bır konfederasvon kurulması olanağı bulunup bulunmadığını sorsanız alacağınız vanıt "Ikı ulke arasında çok dostluk donemı yaşanmıştır \taturkVenızelos dostluğu vardır Ama bugun ılışkıler bozulmuştur" olacaktı 1950'lerden ben Ege'de bır konlederasyon kurulması fikrııu savunduğum ıçın "sıyaset kurgu" vaptığım soNİenır Ataturk ve Venızelos'un başlattığı ılışkılerdekı ıyıleşme çabalan donem donem surdurulmuştur. AiKak 1974'te kıbrıs'tan sonra bunun bır daha gerçekleşmemek uzere bıttığı sanılmıştı Oysa şımdı Davos donemıne bakm Demek kı bu bır gereklılık Bır duraklama donemınden sonra dostluk ılışkılerı yenıden canlandırılacaktır Bu her zaman olacaktır. Benim fikrım, ıkı tarafın da kabul etmesıyle Ege'de bır konfederasyon kurulmasıdır Bu konfederasyon kendı ıçışlerınde bağımsız ıkı ulke, yanı Turkıve ve Yunanıstan taratından kurulacaktır Bunun başkentı de Istanbul'da orne§ın Çamlıca olabilır 1727 vaşlarında bayanlar, Ingıltere'dc vo'uğa bak, lngılızte Oğren 1 158 53 42 4 213 68 67 Bu Fener zor Kıbns sorununun çozumunun vok baoit olduğunu soyleyecegini be lırten Vasıhu, "Yabancı askerierin uzaklasması ve ınsan haklannıu uvgulanması yeterlidir ve Başkan Reagan da bu ilkelerin ateşlı bir savunucusudur" dıye konuştu Seçim suresını 90 gunun altına çekerek T\ 'den hükumet propagandasını sandıktan bır hafta onceve kadar surdurmek, ılçe beledıye başkanlarını seçmene değil, beledıye meclıslenne bırakmak gıbı çeşıtlı ovunlar hazırlayan ANAP, oy pusulalarında aday adı olmaks.zın yapılacak seçımle bır hamlede turnayı gozunden vur mayı amaçlıyordu Bayram kutlamalannda partılerarası trafıkte ANAP'ın, tabıı Ozal'dan esınlenen ıktıdar kurmaylarının oldubıttı ısteklen ele alınmıştı Anavasa değışıklığıne vardımo olacağını açıklayan DYP yetkılılen, zaten kuşkulandıkları tehlıkelı İki lider goruşmelenn LefkoşaRum tarafı,* başkan ve" resmı da da surdurulmesınde ve sık sık AN AP gıdışını bır kez daha gorsozcu olarak, herhangı bır koşul gonışmeler vapılmasında mutabık muşlerdı da Denktaş ıle kamuoyu onunde kalmışlardır." SHP'nin kaygısı dıyaloğa gırmevecek "Ne kadar erken olursa o kadar erken bir çoBu goruşmelenn özu, Demızume varmayı araaçladığım" vurgulayan Rum tarafı, "İkı taraf lideri çozume varsa da son sozu Rum halkının soyleyecegini" sa(Baştarafı I. Sayfada) vunuyor Vasılıu'nun bu alanda ellar'm New York'ta surdurduğu tek bağının referandum yapma yo barış goruşmelerının gergm bır ornunde olduğu belırtılıvor tama gırdığı bıldırılrvor Salı gunu Iran Dışışlen Bakanı Ali EkRum Ulusal Konseyi ber \elaveti ıle oncekı gun de lraV> Ote yandan Rum Ulusal DanışDışışlen Bakanı Tank Aziz ıle ıkıma Konseyi, Vasılıu'nun VVashıng şer kez goruşen Culellar. dun taton zıyaretı sonrasında 10 ağustosHaber Merkezi Bayram su rafların önerılerını ve karşı öneta toplanacak Vasıhu, dun sabah resince yurdun çeşıtlı yerlerınde rılerını gozden geçırmek uzeıe Reagan'la goruşmek uzere Was meydana gelen kazalarda 85 kışı kendı danışnıanlarıyla bırarava hıngton'a hareket ettı ABD Dışış öldu, 254 kışı de yaralandı Dun geldı lerı Bakanı Schultz'la dort saat ku kazalarda ıse 27 kışı hayatını Cuellar'ın, Irak Dışışlen Bakanı goruşeceğı açıklanan Vasıhu, pa kaybettı, 25 kışı de yaralandı farık Azız'ın on«.ekı gunku kozartesı gunu yarım saat Reagan'Emnıyet Genel Mudurluğu Tra nuşma nedenıyle endışelı olduğu la, çarşamba gunu de Boston'da fık Daıre Başkanlığı'na ulaşan bılDemokrat Partı Başkan adayı Du gılere gore, bayramın bırıncı gu bıldırılıvor Tank. Azız, goruşmekakis'le goruşecek Vasılıu'ya, As nu trafik kazalannda 24 kışı, ıkın den sonra yaptığı konuşmada, ya ulkelerı toplantıîından Was cı gunu 27 kışı, uçuncu gunu 13 Iran ıle doğı udan goruşmeler vahıngton'a geçen Rum Dışışlen Ba kışı, son gjnu ıse 21 kışı can ver pılması konusunda ısrar etmış. Irar.'ın bu teklıfı reddetmesının, kanı Yakovu eşlık edecek dı Yetkılıler, alınan onlemler so barış konusunda samımı olmadıkOte yandan Vasıhu ABD'ye ha nucu bu yıl geçen yılkı Kurban reketınden once Lefkoşa'da yap Bayramı'na oranla trafik kazası larını go;>tereı.eğını one surmuştu tığı açıklamada Kıbrıs sorununun sayısınm yuzde 28, olu sayısının Azız, Iran'dan garantıler ısteve adıl ve kalıcı bır çozume ulaşabıl yuzde 38, yaralı sayısının da yuz ceklerını de belırterek ulkesının aceleyle alınan hıçbır tedbın kamesı ıçın ABD'nın Turkıye uzerın de 15 azaldığını soyledıler bul etmeye yanaşmayacağını sovdekı etkısını kullanacağını umdulemıştı. ğunu belırttı Başkan Reagan'a Önemli kazalar Bayram trufiğinde son gün: 27ölü Cuellar gtiç durumda şart kabul etmcyecegıni" açıklarken, 598'ı bır vıldır "kayıtsızşartsız" tanıdığını sovleyen Irak, "şart" one surmeye başladı Irak Dışışlen Bakanı Tank Azız, bır kez dalıa bugun Iran'ı \uz yuze goruşmeye çağırırken, dıplomatık kavnaklar, 598"ın vuz \uze goruşme ongormedığıru ka\dettıler BM'dekı dıplomatık kavnakla ra gore, son gunlerde "çatışmaları surduren ve kimyasal silah kullanan taraf" olarak nıteleıımeve başlanan Irak, "Iran'ın dıplomalik manevralanna karşı kendısinı çok guçlu hissetmıyor." Irak'ın "BM'yı de devreden çıkaracak şekilde" Iran ıle goruşme masasına otunna nıvetını temel de bu huzursuzluğa bağlavan dıp lomatık ka\naklur, Irak'ın oncelıklı olarak "Şattul Arap Su Volu" konusunun ele almmasınt ıstedığıııı hatırlattılar Cephede durum Iran'ın resmı haber ajansı IRNA, dun vaptığı açıklamada Irak taratından desteklenen Halkın Mucahıtlen'nc bağlı bırlıklere, Lephenın orta kcsımınde ağır kav ıplar verdınldığını duvurdu 1RNA, Islamabad voresınde Iran uçak ve helıkoptcrlerının gerçeklcştırdığı başarılı saldırılarda 4000 kadar Halkın Muıahıdı askerının oldurulduğunu vcduşmanın gerı puskuıtulmekte olduEiınu bıldır dı Iran dvikUmasında, avrıca guneydc Hurrcmşohı ».ıvaımda da Irak bırlıklerıne karşı basaıılı bır harekât gerçekleştırıldığı ka\dedıldı Vasıhu konuşmasında Kıbns sorununun bır çozume ulaşması ıçın ıkı unsur bulunduğunu soyledı. Vasıhu sözlennı şoyle surdurdu. "Bu unsurlardan birı Turkiyeik Vunanistan arasındakı yakınlaşmadır. Bu diyalog ıkı ulkenın aralanndakı sonınlan çozmekteki isteklıliklerinı gostermektedir. Ikincısi Turkiye'yle Vunanistan arasındaki ilişkilenn lyıleşmesinin Kıbns sorununda gelişme kaydedilmesine baglı oklugunun bılıncidir. Bu konuda Turkıye'yı ikna etmesi ABD'nin çıkarınadır." Stel>o Berberakıs ın Atına'dan bıldırdığıne gore Yunanıstan'ın haftalık sıyasımızah dergısı 'Pontıkı' dunku savısında Kıbrıs sorununun bır çozum yoluna gır dığını ve her ıkı tarafı "asgan" îat uimıil^ Tatılden donuşlerın surduğu dun de yurdun çeşıtlı yerlerınde kazalar meydana geldı Muğla'run Bodrum ılçesmde Utanbu'dan tatıle gelen g=nçlenn bulunduğu 34 CKJ 33 plakalı otomobılle Lutfu Kayır yonetımındekı 34 Z 6154 plakalı su tankerı, Gumbet'te çarpıştı Kazada otomobılde bulunan 6 kışı hayatını kaybettı Olenlerden Yener Vurdakul (18) Kerim Yurdakul'un (32) kımhklerı belırlenebıldı Kamvon surucusu ıle muavını ıse yaralandı Gulşehır yonune gıtmekte olan Ayhan Aytınparmak yonetımındekı 59 DA 724 plakalı kamyonla karşı yonden gelmekte olan Orhan Şahın ıdaresındekı FR53935 plakalı otomobıl çarpıştı Otomobılde bulunan Goksel Turan (8), Yuksel Turan (13) ve Orhan Şahin (27) olay yerınde oldu, 4 kışı de yaralandı Nevşehır'ın Goreme ılçesmde de Fransız turist Berjagtie Denis'ın yonetımındekı aracın çarptığı Emine Aldemir (6) oldu Avanos ılçesmde ıse Yusuf Aslan yonetımındekı 50 AZ 267 plakalı otomobılın çarptığı Nimet Ekşi (5) yaşamını yıtırdı İran'ın suçlaması Iran'ın BM Temsıkısı Muhammed Cafer Mahallati de Irak'ı, 598 sayılı kararın uygulamaya konulmasını engellemek ı v ın barış goruşmelerıne venı koşullaı one surmekle suı,ladı Mahallati once kı gun BVI'de verdığı demevte kımvasal sılahlar kullandığı gerek vesıyle Irak'ı bır kez daha suvlavarak, "Bu koşullarda Bagdal vonelimı ile 'cıddı' goruşmeler vapılabilecegı soylenemez" dedı MahalUtı, BM gozclınıındc başlatılan barış goruşnıelerınde Irak taralmın takındığı polıtık tutumun ve ccphede surdu'duklerı asken evlemlenn goruşmelerde Jackson'dan girişim "elverişsiz" bır ortam yarattığını Ote vandan ABD başkanlık se>ov'edı çımtcrı ıı,ın Demokvat Pdrtı'den Dıplomatık kaynaklara gore adav olan Jesse Jackson'ııı, Lub Iran, umulmddık bır zamanda S98 nan'dakı relunelerın scrbesi bırasayılı karara uyacağını aı,ıklayıp kılııidsı konusunda goruşıneljr bır vıldır bu kararı tanıdığını soy vupmak uzcrc Iran Dışışlen Baka leycn lrak'a karşı sağladığı manev nı Ali tkber Velayetı ıle icnıas kurnıak ıstedığı bıldınldı AP'ııın ra uslunluğunu surduruyor hdberıne goıc lackson'ın ba/ı OrIran "Bu kararın uvgulanmj tadoğulu dıplonıatlardan bu ko sı volunda Genel Sekretere her nuda yarUıııı ısicdığı de kaydcdıl lurlu vardımı yapacagını ve kavıl dı SATILIK DAİRE Kalorıterlı, hıdrolorlu A^ıbadem Tel 512 05 05 520