Katalog

CUMHURİYET/10 HAVA DURUMU Meteorolon Genel Müdürlüğu nden alınan bılgıye göre butun bölgelenmız az bulutlu ve açık geçecek HAVA SICAKLIĞI Bıraz ar \ H tacak RUZGÂR Kuzey yonlerden tf J hafrf ara sıra orta kuvvette esecek ' DeneterrJe Doğu Akdene de kMe ve lodos otekı denderde yıldız ve ka rayeklen 35 Guney Ege ve Bat Ak denız'de yer yer 6 kuvveonde ese cek DENIZ Haftf çalkantılı yer yer bulutlu ve açık geçecek Rüzgâr kuzey ve batı yonlerden mutedı! dalgalı dalga yukseklığı hafif olarak esecek Göl hafif çalkantılı olacak Dalga yuk 0515 metre Guney Ege ve Batı seklığı 0508 metre dolayında olacak Akdenızde yer yer 2 metre dolayında olacak Van Gölü'nde hava az' j Adana Adapazan Adıyaman Afyon Afrı Antara Antakya Antalya Artv>n Aydın Bakhesır Bıleak Bmgöl Bıtks Bolu Bursa ÇanaHale Çonjm Dendı A A A A A A A A A A A A A A A A A A A 36°23°DıyartatM 35°21°Edırni! 38° 23° Erancan 32° 16° Efzurum 2Sf 11° Esioşehtr 33° 15° Gaaantep 34°26°aresun 37" 22° Gumuşlıane A 28° 15° Hakttn «°21°te(W1a 36° 17° Istanbul 34°2O°tzmır 36°18°Kare 31° 15° Kastamonu A 28° 12° Kaysen 36° 19° KırHaret 36°21°Konya 30° 13° Kutahya 38°22°Malatya A A A A A A A A 29°16°RUB A 34° 18° Samsın A 34° 14° Sıırt A 34°2T>Smop A 37»WSrvas A 26° 11° Tetardaj A 28° 12° Trataon A 33° 12° lünceJ A 35° 21° Uşak A 33° 16° Van A 32° 15° Ybzgat 37°20°ZooguW* A 40° 23° Manısa 36° 2 r K Maraş 33°17°Mersın 29° 8°Mu0a 32°14°Muş 38°24°N4d 4 28°2D°Ofdu HABERLERİN DEVAMI TURKIYE DE BUGÜN 39° 22° 36°22° 33° 24° 36O22» 33° 15° 33° 15° 28° 20° 28° 20 28° 20° 40° 22° 27° 20° 30° 14° 31° 20° 28° 20° 36° 18° 33° 16° 28° 12° 31° 13° 28° 19° 16 TEMMUZ 1988 DUNYÂ'DA BUGÜN Amstedam Amman Atma Bağdat Barce ona Base Bdgrad Berfn 8onn Brtftsel BuApeşte Onevre Cezayır Cıdde Dutaı Frankturt Y 26° B 16° A 32° Y 27° B 26° B 23° Y 18° A 34° Y 16° B 17° Y 18° A 46° Y 29° Y 27° A 35° A 32° A 30° Y 29° Y 19° Kafore A 31° venedık Y 27° Kopenfıag Y 18° Vıyara Y 28° Y 17° VVaslmgtonA 32° A 39° Zurih Leftoşa B 20° Y 17° A 40° A 29° A 41° A 26° A 20° Y 20° Y 18° Y 17» Y 17° Y 20° B 20° 6 28 A 44° A 43° Y T7° Lenngrati Londra Madnd Mılano Montreal Mosteva Munıh NeatDn* Osto Pans Prag Rıyad floma Sotya Şam felAwv POLİTİKA VE OTESÎ MEHMED KEMAL »Zunh ,' Uadrıt 1!" Vlyana J Her Şeyin İlki... Her şeyın ılkıne dönüp baktığımızda bılmem kı neyı bulur, neyı yıtınrız^ llkokul, ılk okuma, ılk aşk, ılk yazı, ılk şıır Saadet Altay "Unlülerın Ilk Yazıları"nı aramış, buldukları olmuş, bulamadıkları olmuş, ama her şeyın ılkını aramış ya1 Ünlü yazarların hepsının ılk yazılan, ılk şıırlerı var n\u Elınden geldığınce var Çoğu da bır gün ılklenn sorulacağını düşünmedığı ıçın ustunde durmamış Son yuzyılın ünlü yazar ve şaırlerının hemen hepsı derlemede yennı alıyor Sıralama alfabetıktır Soyadı Abasıyanık olduğu ıçın hemen her sıralanışta ılkı Saıt Faık alıyor Saadet Altay, böyle bır gırışıme neden gırdığını şöyte belırtıyor Bugun severek okuduğumuz unlü yazarların ılk yazılarını merak etmez mısınız'7 Bu yazılar ne zaman, nerede yayımlanmıştı9 Turlerı neydı şıır mı, duz yazı mı, öyku mü, eleştırı mı, gunluk mu"? Çoğu yazarımız bugün yazıp ünlendığı türün dışında bır alanda mı kalemı elıne almıştı'" Bakıyorum, çoğu yazarın ılk yazısının tarıhı bellı de, yayımlandığı gazete ya da dergı bulunamıyor Kıtaplarda arıyorlar, yok. Kımı yazar da yazdığını anımsıyor da nerede yazdığını unutuyor Bu yonden bakıldığında aramalar zorlaşıyor Oktay Akbal çocuk dergılerınde yazdıklarını ılk sayıyor arıyorlar, bulamıyorlar Ilk yazı Yenı Sabah'ta çıkan bır öykü oluyor Melıh Cevdet Anday, ılk duzyazıyı Ankara da yayımlanan aylık Oluş dergısınde 1939 yılında yayımlamış Ilk şıırı ıse (Ukde) Varlık dergısınde 1936'da Boyle olunca düzyazı ıle şıır arasına 3 yıl gırmış Çetın Altan ılk şıırlerını Orhan Seyfı'nın Çınaraltı'sına gönderıyor Şaır oylesıne "veluf'kı, Orhan Seyfi ıkı şıır ıstıyor, daktılo ıle yazılsın dıyor Bu dergılerde genç şaır ler şıırler gönderır, ustalar da bunu eleştırırdı O yıllarda boyle bır kural geçerlıydı Orhan Seyfı de bır köşe yazarıydı Bu şıırlerın o zaman kendmden daha ünlu köşe yazarı olacak bırı tarafından gönderıldığını nereden bılsın' Böyle bır olay Orhan Kemal ıçın de vardır O yıllarda Sedat Sımavı'nın çıkardığı Yedı Gün en gözde dergılerden bırıydı Bır yanda Nazım Hıkmet yazarken, öte yanda da Peyamı Safa, Huseyın Cahıt yazardı Dergının Nıhat Samı Banarlı'ca yönetılen bır şıır koşesı vardı Dergıye şıırler gonderılır, kımı basılır, kımı eleştırılırdı Orhan Kemal de dergıye hapısaneden Reşat Kemal (Raşıt Kemalı olması gerekır) adıyla şıırler gönderırmış Bunlardan ıkı dıze alalım Bır hayata el atan, bu manasız duvarlar Arasında bunalan, delıren bır ınsan var Yaşar Kemal ıse ılk yazılarında Kemal Sadık Gokçelı'dır Ilk şıırı, Göruşler dergısınde 1939 yılında, yazısı da aynı dergıde 1941 yılında yayımlanmış Göruşler, Adana Halkevı'nın dergısıdır Burada bır olaya parmaK basmak ıstıyorum Üçumüzun adı zaman zaman karışır Hatta akrabalık arayanlar bıle olur Işın ılkıne gıttığımızde görüluyor kı 193940'larda Kemal adı ıle ben yazıyorum, onlar yazmıyorlar Ilkı, onlar değıl ben oluyorum değıl m ı ' Kıtapta bır şey daha dıkkatımı çektı Ilk şıır ve yazılarını bugünün unlulerınden çoğu 'Kaynak dergısınde yazmışlar Avnı Dökmecı'nın elle dızılen, pedalda basılan dergısıydı Kaynak Bazen ışçı tutmaya parası yetmez, Avnı dergıyı kendı dızer, kendı basardı Basımevının bulunduğu yer kendı mulklerı olduğu ıçın kıra da odemezdı Dergıde ılklerını yayımlayan unlulerımız ortada, acaba şaır Avnı Dökmecı şımdı nerelerde9 Arayıp soranı, kıtapları çıktığında bır tanecık olsun gönderenı var mı' Bızım Atılla Özkınmlı dergı sahıplerı ıle konuşmalar yapıyor, bır de Avnı'yı arasa ıyı olmaz mı? Unlülerın Ilk Yazılan meraklıları ıçın gerçekten okunmaya değer A apk B bukı*j K kartı S sısi V Kahrre, (Baftamfı 1. Sayfada) lük bır zıyaret ıçın Türkıye'ye gelecek olan Hındıstan Başbakanı'nın ofisındeyız Gandı, Turkıye'den armağan olarak getırdığımız dedesı NehnTnun kıtabının sayfalannı ılgıyle çevınyor Uzun aramalardan sonra, ancak Alı Sırmen'ın kütüphanesınden bulabıldığımız Javvahallal Nehrn'nun 1970'te Anl Yayınlarf ndan çıkan "Sosyal Devrimlcr, Llusal Savaşlar" adlı kıtabı, Gandı'yı hem şaşırtıyor hem mutlu edıyor Bu kıtabın o yıllarda Türkıye'de basılmış olması, Nehru'nun torununa hayh ılgınç gelıyor "Hem ış bem hobı" olarak tanımladığı pılotlufu sürdürmek ıçın artık vaktı yok Gandı'nın Araa tör radyoculuk, fotoğrafçılık gıbı uğraşlan da geçmışte kalmış Şımdı bıraz "aletlı dahs"a vakıt ayı rabıhyor Araa bu sporu ülkesınde pek ıstedığı gıbı yapamıyormuş Türkıye zıyaretı sırasında Ege kıyılarında dalış yapabılırse çok memnun olacağı bızım Dışışlen'ne bıldınlmış dunımda Bunun dışında tek lüksü, oğlunun model uçaklanna yardım etmek ve zaman zaman aılesıyle baş başa yemek yemek Ya genye kalan zaman'' Sıkı güvenük önlemlerı, etnık çatışmalar, terör olaylan ve bın bır sorunla dolu gunler Annesı tndıra Gandı'nın ölumunden sonra hera Kongre (I) Partısı lıderlığı hem de başbakanlık gıbı "çifte dikenli" bır koltuga oturan Rajıv Gan dı'ye soruyoruz Eğer saatı annenizin ölumunden hemen sonraki zamana geürseydik, yine başbakan olmayı kabul eder mıydınız? GANDt Sanıyorum, evet Buttın bunlara karşın eder miydiniz? GANDİ Tabıı Bakın bu, güçlüğe karşı bır meydan okumadır tşlenn yapılması gerektığıne ınanırsınız Bundan kaçamazsınız Turkıye Başbakanı Ozal da geçenlerde bir suikasttan kurtuldu. Sızın gıbı lıderierin tebdit altında yaşadıklan bır olgu. Zaman zaman tedırgınlık du>uyor musunuz? GANDt Son yıllarda daha eskı demokrasılerın hderlen bıle bu tür tehdıtlerle karşı kaışıya kaldılar Bu olgu gıderek hukümet ve devlet başkanlanrun yaşamlarırun bırparçası halıne gelıyor Hayır, böyle bır korku duymuyorum • •* Teronzm bugün Hındıstan'da gunluk yaşamın neredeyse ayrılmaz bır parçası halıne gelmış Sıhlenn yaşadığı Pencap, terönln en yoğun oldugu e>alet 800 mılyonluk ulkede terörden her gün ortalama 20 kışının ölduğunu öğrendık 22 eyaletten oluşan, 15 anayasal düın resmen kabul edıldığı Hındıstan'da buyuklu kuçUklu 10'a yakın aynlıkçı ha reketın şıddet eylernlennın kaynağjnı oluşturduğu belırtılıyor Değışık dın ve mezhepler Çok sayıda etnık gruplar . Aynhkcı hareketler Terör Yer yer radıkal dıncı akımlar Rajıv Gandı'ye soruyoruz Aynlıkçı hareketlerle, terorizmle mucadelede demokrasi ve laıklığın yaşamsal bir öneme sahıp oldufuna ınanıyor musunuz? Hınt Başbakanı'nın bu soruya yanıtı son derete net Evet, vazgeçilmezdir. Dedesının 1930'lar da hapishaneden annesıne yazdığı mektuplardan oluşan ve Turkıje'de 18 yıl önce yayımlanmjş kıtabı şaşkınlıkla kanşık bır sevınçle evırıp çevınyor Nehru, kızı tndıra Gandı'ye yazdığı mektuplarda laık duşunce tarzının altını süreklı çızrnış "Eskı çaglar gozu kapalı bır guvencin ve inanan çağlanydı. O zamanlarda soru sormak ve şupbeye dnşmek yoktu. Şımdıkı çağıraız kuşku çagıdır; tereddut, şuphe ve soru sormak çagıdır. Bızler yeni vollar \e çevremızdekı koşullara daha çok elverişlı olan gerçegın otekı vanlannı anyoruz." Rajıv Gandı de dedesı Nehru gıbı laıklığın önemını özellıkle vurguluyor, Hındıstan'ı çevreleyen Ulkelerde yukselen Islamcı akımlardan rahatsızlı ğını bellı edıyor Pakıstan'dan sonra doğudakı komşusu Bangladeş de uç hafta kadar önce "Islam devleü" ölduğunu resmen ılan ettı Afganıstan'da, Sovyetler'ın tumuyle çekılmesınden sonra Islamıyetın devlet yonetımıne damgasını vurma olasılığından tedırgınler Bölgede Iran'la Suudı Arabıstan arasındakı rekabet de bır başka rahatsızlık kaynağı olarak dıkkatı cekıyor Bu konularda yönelttığımız sorular ve Rajıv Gandı'nın enfes bır lngılızce ıle verdığı >anıtlar şöyle Bolgenızde, ozellikle komşunuz olan ulkelerde tslami dıncı akımlarda bır yukselme dıkkatı çekıyor. Bu gelışmelenn ulkenızde demokrasiye yonelik bir tehdıt oluşturduklan kanısında mısııuz? GANDİ Radıkdl djna akımların gerçekte yalnız bızım bölgemızle sınırlı ölduğunu sanmıyorum Dünyada bu yönde genel bır eğıhm var Yakınımızda olmalan rahatsız edıcı, çunku Hındıstan laık bır ülkedır Hındıstan'ı ılgılendırdığı kadarıyla radıkal dına akımlar üzenmızde buyuk bır baskı oluşturuyorsa da Hındıstan'da laıklığın radıkal dıncılık tarafından etkılenmeyeceğıne çok guvenmekteyım Ayrıca bır dızı olay ve gösterılerde radıkal dıncılerın ortalığı karıştırmak ıstemesıne rağmen, halk bunlara ılgı göstermemıştır Radıkal dinci akımlar Afganistan'a yonelik dış politikanızı nasıl etkıliyor? GANDİ Bıze kalırsa Afganıstan'da radıkal dıncı bır hukumetın ışbaşına gelmesı oldukça gen bır adım olacaktır Bölge ıçın de kötu olacaktır Ayrıca bızım üzenmızde de etkı yapacaktır Her zaman Afganıstan'ın bağlantısız, bağımsız ve ra dıkal dına olmayan bır ülke olması gerektığını soylemışızdır Afgarustan'da radıkal dıncılığe karşı olanları desteklıyoruz Boyle bir tehdit var mı Afganıstan'da? GANDt Tehdıf Evet Gecerlı bır tehlıke'» Hayır Afganıstan'dakı son gelışmeler hakkında ne duşunuyorsunuz'' Pakıstan'ın banş anlaşmasım ihlal ettığıne ılışkın ıddıalar one suruluvor ulkenızde. Boyle bır durum Sovyet çekılmesını yavaşlaür mı? GANDt Cenevre Anlaşması'na tum ımzacı ta rafların uyması gerektığıne ınaruyoruz Afgan hukümetı, Bırleşmış Mılletler'e Pakıstan'ın anlaşmayı çığnedığıne ılışkın şıkâyette bulundu Bızım göruşumüze göre Afgan halkı dış mudahale olmaksızın kendı kadennı saptayabılmelıdır Afgan halkının başına dışarıdan da destekle fanatık ve radıkal bır hükümet getırmek ıçın çaba harcandığma ılışkın kaygılar var Bu tur gırışımler Afganıstan'da banş umutlarını engelleyeceğı gıbı bölgede gergınlığı de arttırır llgılı tum tarafların Cenevre Aıılaşması'na uyacağını umut edıyorum ruz Bellı bır sureç ıçınde demokrasi, halkımızın makta olan ulkelenn de katüacağı gerçek anlamkalbınde ve aklında denn kök salmış, onlara ulu da bir uluslararası toplantının yapüması zonınlusun kadenne katılma ve aıt olma duygusunu ver dur. Böyle bir gelışme olmuyor. Gerçek bır ışbırlığı ıçin genıs tabanlı uluslararası toplantılara yonelmıştır meliyız." *** Dış polıtıkaya ılışkın sorulanmıza Sn Lanka ıle Ekonomik önlemler başladık 1960'lardan bu yana Kıbns konusunda Hınt ekonomısınde Rajıv Gandı'nın başbakansureklı olarak BM dahıl, uluslararası forumlarda Turkıye aleyhındekı gelışmelenn genellıkle başım lığıyla bırlıkte bır dönüşumün gayet ıhtıyatlı bır bıçekmış olan Hındıstan, bugun Sn Lanka'da asker çımde başladığı belırtılıyor Dıreksıyonun hafif hafif "liberalleşmeye" doğru kıvnldığı dıkkatlı göz bulundurmaktadır Sayın Gandı'ye sorduk Siz 'banşı savnnma' gerekçesi)le Sn Lanka' lemcıler tarafından dıle getınlmekte Ancak bu eğı>a asker gonderdiniz. Sn Lanka de Kıbns arasın lımın ustü kapalı kalmasında bugün ıçın yarar görulduğune ılışkın bır ızlenım edındık Kamu kesı4a benzerlik var mı sizce? mının büyuk ağırhk taşıdığı Hındıstan ekonoraıSri Lanka olayı sındekı bu gelışmelerle ılgılı bır sonımuzu HındısGANDİ Bız, Sn Lanka hukumetının özel ola tan Başbakanı şöyle yanıtladı GANDt Ekonomımızın bazı alanlan var kı, rak talebı üzerıne ve hukumet ıle anlasarak adaya banş gucumüzu gönderdık Sn Lanka'dakı banş bunların stratejık nedenlerden öturu devlet elınde gücu, 29 Temmnz 1987 tanhlı Hındıstan Sn Lan kalması gerekır Bunda şuphe yoktur Sonra, bellı ka Anlaşması gereğınce adada bulunmaktadır Bu 'yonlendıricı alanlar' vardır kı, bunların da kamu anlaşma, Sn Lanka'nın bırlık, hukumranlık, top sektörunde bulunması gerekır Çünkü özel sektörak butünlüğü ve bağlantısızlık statusünu garantı run bu alanlarda ıtıcı gucu yoktur Örneğ4n, bazı savunma alanlan, uzay, nukleer enerjı, bazı gelış etmektedır mış teknolojı alanlan, bılımsel gelışmenın gerektı Hint bırliklerinin Sn Lanka'dan çekilmelen ğı bazı alanlar ıçin bir takvım var mı? Sonra özel sektönin ılk aşamalarda fazla gönüllu GANDİ Bazı bırlıklerımızı ve malzemeyı gen çektık Gen çekılme zamanı Cumhurbajkanı Ja olmayabıleceğı, ama gelecekte daha fazla ısteklı yawardene'ye damşılarak saptanacaktır Kendısıyle olabıleceklerı bazı alanlarda, sanayıye ıtıcı guç olmak ıstıyoruz Bunlar ıçın de kamu sektörünu kulsureklı temas halındeyız lanmamız gerekır Hındıstan Başbakanı Gandı bu yanıtı verırken, Kamu sektörunün, bağlı kaldıgımız bır başka Kıbns'a hıç değınmemeyı yeğledı Sov^etler^Bırlığı lıderı Gorbaçov'Ia ılgılı soruya önemlı rolü dâ sanayıye yenı davraruş bıçımlen getırmektır Yönetımde, çalışmada, uretkenlıkte, ışyanıtı ıse şöyle oldu Gandı'nın yerı ahlakında "Mıhaıl Gorbaçov, ıçende ve dısanda onemli bir Yıne burada da eğer ıtıcı bır unsur olmazsa bu dızı gınşımde bulunmuştur. Samımi>erinden şuphe etmek soz konusu olamaz. Çabalannda başarı yönu veremeyız Temel olarak kamu sektönı 1950'lerın ortalannda bu şekılde gerçekleştırıldı lı olmasını dilenz." Sonra, başka alanlar da var Bunlar kötü alanlar tabıı Hastalddı özel sektörü devrahp sonunda hasBağlantısızlar talıklı bır kamu sektöruyle baş başa kaldıgımız ve Bağlantısızlar hareketı eskı dınamızmını yıtırme ne yapacağımızı bılemedığımız alanlar 7 mış mıydı Bu soruya "Hayır, sanmıyorum" karBununla bırlıkte, kamu sektörunün verımlı hale Bızım bu terönstlere güçlü bır bıçımde karşıhk şılığını veren Rajıv Gandı şöyle devam ettı getınlmesı de gerekır, çünkü kamu sektörunün zaverme kararlıhğımızda hıçbır zaman gevşeme ol"Bağlantısızlar hareketı dun>amızın bırçok bol ran, başka programlardan para aktarmanızı gerek madı Ülkenın bütunluğunu hedef alan ve laık ılkelen yıkmaya çalışanlarla herhangı bır uzlaşma gesınde genlımın azaltılmasına onemli katkılarda tırır Bır kamu kuruluşunda zarar ettığınız bır mılya varmak söz konusu olamaz Emınım kı terörıst bulunmuştur. Sılahsızlanma konulannda bağlan yon rupı, hastaneler, okullar veya başka bır kal belayla başarüı bır bıçımde mucadeleyı surdurur tısızlar nuklecr sılahlann azaltılması ıçın dun>a ka kınma programından yapılacak bır mılyon rupı ke ken Pencap'ta sıyasal ve dığer sorunlara anayasa muoyunun seferber edılmesıne vardım etmıştır. sıntı demektır Bu yuzden, verımlı hale getırılme Dunja ekonomisine \e tıcaretıne ılışkın konular lıdır ve bu da bızım uzennde durduğumuz alanlarmızın sınırlan ıçerısınde çözüm bulacağız da da bağlantısızlar onemli bır rol ojnamışlardır dan bındır Dolayısıyla butün bu eğılımlenn var olmasına Hareket, uluslararası sahnedekı gelışmelen ızleme Yatırım malları sanayunden başka alanda korukarşın, anayasamız lıalkı bır araya getırmenın yön ve dıkkatlen herhangı bır zamanda, en onemli olan ma yoktur Çunku bu sanayı gehşmesıne ızın vetemlennı göstermektedır Bu kırk yü boyunca tüm sonın uzennde toplama jetenegını gostermıştır. nlmemış bır dal olarak k'almış ve bıraz korumaya sorunlara karşın oldukça güçlü bır ulusal kımlık Hareketın banş, sılahsızlanraa ve gelışme>ı sagla ıhtıyacı bulunmaktadır Ama bunlara bıraz baskı ma doğnıllusundakı temel hedeflen ıse değışmemış yapıyoruz Kamu sektörüne de özel sektör ıle magelıştırmış bulunu>oruz tir." lıyet ve verunülık açısından rekabet edebılmesı ıçın Hindistan'da bu kadar farklıhklara karşın deGeçenlerde Kanada'mn başkentmde yapılmış baskı yapıyoruz mokrasinin varlıgını surdurebdmesının sırn nedır? GANDt Başkalannm gönlşlennı ve duygu olan Batılı sanayıleşmış ulkelenn "7'ler Grubu" Geçmış donemde, yabancı yatınmlann 'korlannı hoşgörüyle karşüamak, onlara saygı duymak, toplantısı hakkında düşünduklerını ıse Rajıv Gandı ku yarattığı'nı, ancak şımdı gen donmekte ölduHınt toplumunun temel özellıklerınden bındır Iş şöyle özetledı ğunu duşunuyor musunuz? "Batılı sanayileşmış ulkelenn '7'ler Grubu' topte bu saygı ve hoşgörü, bugün ülkemızdekı dm, ırk GANDİ \ abana sermayemn Hındıstan'a gellanblanmn amacı onemli ekonomık konularda ken mekten korktuğunu sanmıyorum Yabancı yatırıve dıl farklılıkları ortamında ulusal bırlığı sağla mıştır Bu nedenle, demokrasımn ulusal bırlığı sağ dı aralannda anlaşma sağlamaktır Ama gerçek bır mm Hındıstan'a geunesını guçleştırmek gıbı bılınçlı layacak en etkılı sıyasal sıstem olduğuna ınanıyo ekonomik işbırliginın sağlanabılmesı ıçın kalkın bır polıtıkamız vardı Gerçekten bu polıtrkayı benımsıyoruz Yabancı yatınmlar ıçın büyük bır alan bulunduğuna ınaruyoruz Doğal olarak bunların taPORTRE / RAJİV GANDİ mamen denetımsız bırakümasından çok, bellı alanpamnın 5 genel sekretennden bı ba nasıl etkıhyor'' Ya eşı ve yakın larda olmalarını dilenz Kontrolsüz bırakmaya hıç (Baftamfı I. Sayfada) 7 lan, onlar ne duşunüyor nıyetımız yok konuşuyor) dı>e anons yapıyor ve n oluyor Ve 1984 yılının 31 ekıGandı'nın uçuş belgesı hâlâ ce"Gandi" so>adını hıç kullanmı mı Hındıstan Başbakanı lndra vor Rajıv polıtıkadan böylesıne Gandı'nın bır Sıh muhafız tarafın bınde, ancak uçacak vaktı yok Minisuper güç mü? uzak kalma>a çahşırken, kuçuk dan öldunıldüğu gun Olay yenn Amatör radyo operatörluğü ve foRajıv Gandı') e sormak ıstedığımız sorulardan bıkardeşı Sanjay, ulkenın gelecekte dekı Sonya Gandı, kayınvalıdesı toğrafçılık da uğraşamadığı hobı rı de "superguç" olmakla ılgılıydı Orneğın, Hın kı "politık prensı" olmava ada> nın uzerıne kapanıvor Kanlı tra len arasında Son zamanlarda dıstan bır "mınısuperguç"mu\du'' Bu tanımla dı Hındıstan'da yenı bır moder jedının canlı tamkları arasına ka aletlı dalışa (scumadıvıng) merak mayı Yenı Delhı'dekı dıplomatık kulıslerde yapan nızasyou, doğum kontrolu ve kal tılıyor O sırada Hındıstan Cum salmış Bır de oğlunun model lar vardı Başbakan Gandı, "Biz Hindistan'ı asla kınma ılkelennın sözculuğunu hurbaşkanı yurtdışındadır Ülke uçaklanna yardım etmeye çalışı minisuper guç olarak adlandırmadık" dedı ve şöyle ustlenen Sanja> da tıpkı Rajıv gı çalkalanıyor, "bırfak ve burunluk" yor 1015 gunluk devreler halın devam ettı bı pılotluğa meraklı Ancak kader ıçın Rajıv Gandı Başbakanhğa ge de gelen yoğun çahşma temposun "Hındıstan'a bu 'superguç' olarak bakmayı sevkapı>ı erken çalıyor ve Sanja>, tınhyor tlk ışı 31 ekım gecesı Sıh dan vakıt buldukça aılesıyle bır 1980'de kendı kullandığı bır uçak lere karşı katlıamın başladğı Del lıkte yemek yemek, kendıne ve ya miyoruz; çunku, ınanıyoruz kı, bloklara ya da la yere çakılarak yaşama veda edı hı'ye gıderek, "Yapmayın, annem kınlanna ayırabıldığı "tek luksu." 'onlar' ve 'bız' gıbı parçalara bölunmuş bir dunya Pılotluk donemı ıçın, "Hobiye çok olumsuz bir şevdır. Belkı, geçmış zamanlara böyle ıstemezdı" demek oluvor yor benzer bir çalışma)dı" dı>or Baş aittır. Ama, bugune aıt değıldır ve Hındıstan'ın Gandı artık hep uzak kalmaya ça boyle bir vone gıtmesını ve bu şekılde hareket etArtık herkesın gozu Rajıv'ın lıştığ] ve eşı Sonja'nın da gırme bakanlık ıse "gerçek ıs" ve ıkısı mesını ıstemeyız uzerındedır Bu beklentı annesı sını ıstemedığı pohtıkada olayla arasındakı farkı Gandı şöyle ozetDunyanın dıger ulkelen de olumlu bır şekilde bu lndra Gandı'nın sozlerıvle, "Kar nn ıtmesıyle en sorumlu noktaya lı\or "Eskısı daha fazla dınlenme zamanı tanımasına karşın. bu. yonden aynlıyor. Sovvetler Birlıği ve ABD arasındeşının ayakkabılannı giymek ar yukselmıştır ınsanı tatmın de edıjor. Özellıkle da yenı yumuşama çok olumludur. Bu tur bir botık sana duşuyor" dıye ozetlerutnsanı kışısel yaşamından, ozel ışler olumsuz gıttıgı ve halletraekte lunmeden uzaklaşmaya vonelık bır adımdır. Avyor Eşının bu konudakı ısteksızhğıne rağmen Rajıv 1981'de Kong zevklennden koparan bö>lesıne guçluk çektıgınız bır durumu ba rupa'nın ekonomik olarak guçlenmesı ve bırlığı, bu yonde onemli bır faktordur Gelışmekte olan otere (1) Partısı'nden mılletvekılı ve bır noktaya gelmeK Gandı'yı aca şardıgınız zaman.." ki bır ekonomik bırlık ve ASEAN ve bızım SAARC'dır (Guney Asya Bolgesel tşbırlığı örgutu) KIMLIK/HİKDİSTATS Doğuda Japonva da bloklaşmayı kınyor Ben, ıkı (Baştarafı 1. Sayfada) Hındıstan'a 6 nukleer demzaltı terorun başını çekıvor Sn Lan kutuplu bır dunvadan, çok kutuplu ve gıderek daBır yanda açlık, cehalet ve sefa verdı Geleneksel çatışma ıçınde ka'dakı aynlıkçı Tamıl gerıllala ha demokratık ve uluslararası olçude demokratık let, ote yanda atom bombası ya olduklan Çıh ve Pakıstan'a kar nna karşı Hınt askerlerının ada bır yapıya dognı gıdildığııu goruyorum." pabılen, uzaya fuze gonderen ıle şı SSCB ıle Batı'ya oranla daha ya çıkmasıyla ortaya çıkan durum n teknolojı patlamasının yaşandı yakın bır ışbırlığı ıçınde bulunu da Hındıstan'ın basını ağntan so Ataturk'e saygı ğı bır ulke Sayıları 500'e varan yor ABD sıyası uzmanları Hın runlar arasında Turk Hınt ılışkılenne gelınce etnık grup ve 100 kadar değışık dıl dıstan'ı 2OOO'lı vılların super guHındıstan ayrıca dul kadınlann Dedeniz Nehru her zaman Ataturk'ten ovguykonuşuluyor Yuzde 7O'ı Sovyet cu olmaya aday ulke olarak de kocalarıyla bırlıkte vakılması gı le soz etmıştı. Hatta Ataturk'un Hındıstan bagımler'den olmak uzere ABD ve Batı ğerlendırıyor Hintli yonetıcıler bı geleneklere karşı bır modern sızhk hareketı ıçın esın kaynağı ölduğunu soylenusulkelennden de en gelışmış sılah dış pohtıkada 4 Kutup olarak go leşme savaşı verıyor Geçen ara ti. Siz Ataturk hakkında ne duşunuyorsunuz? ları alıyor Son olarak B Alman ruyorlar kendılennı İç polıtıka lık ayında çıkan bır yasa, törenle GANDİ Ataturk'e buyuk hayranlık duyuyo ya'dan modern demzaltı satın al da teror sureklı gundemde Ayrı kendını yakan kadınlara yardım ruz Ataturk modern Turkıye'nın temellerını atan bır devlet kurmak ısteyen Sıhler, edenlere ıdam cezasıru öngoruyor buyuk bır mıllıyetçıydı Onu saygı ıle anı>oruz dı, hemen arkasmdan Sovyetler, Ataturk'un demokrasi, laıklık ve modernleşmeye olan bağlılığı Hındıstan'da ona çok buyuk bır savgınlık kazandırdı Bağunsızlık mucadelemızın Ma(Baftamfı 1. Sayfada) ren, ancak karşı taraftan bunun takdir ediyoruz. Ama, bu zaman hatma Gandı gıbı hderlen bu ılkelen savunarak tahammulu yoktur" dedı yanıtımn alınamadığını söyledı, fazla da uzun olmamah. Zaman Hınt halkını sömurge yonetımıne karşı ayaklanma Evren ıçın dun sabah Buckıng "Esas mesele bıraz da karşı lara geçeceknr dı>e, Turkıve'nın 15 se ya çağırdılar Hâlâ bugun bıle toplumumuz gucu ham Sarayı'nda bır uğurlama to fı ıyı nıyet gosterme>e mecbur ne de beklemeve tahammulu vok nu ve ılhamını demokratık ve laık bağlılıktan al renı duzenlendı Kraliçe Elizabeth etmektir" dedı Evren, Kıbns'ta tur. Bınaenaleyh, bu konuda İn maktadır ve eşı Edınburgh Duku, Cumhur ıkı toplumun anlasarak bır fede gıltere'nın bıze yardımcı olmasını TurkHint ılışkıleri yıllar suren bir durgunbaşkanı Evren ve berabenndekı ral cumhunyet kurması halınde kendılennden nca ettık. \ldıgımız luk dönemınden sonra olumlu bır gelışme gosterlere ıyı yolculuklar dıledıler Evızlenım odur kı, lngıltere esasen meye başladı. Bunu neye baglıyorsunuz? ren ve berabenndekıler daha son bır kuvvete ıhtıyaç duyulmayaca Turkıye'nın ATve daımı uye olGANDİ Haklısınız Turkıye ıle Hmdjstan ara ğını, butun meseienın ıkı bolgelı, ra 6 Lımuzın'den oluşan bır konmasına karşı değıl ve bu konuda voyla Heathrovv Havaalam'na ıkı toplumlu, bağımsız ve bağlan bıze destek verme) e de hazırdır, sındakı ılışkıler yıllardır gerektığı gıbı gelışmedı gıttıler Cumhurbaşkanı'nı hava tısız bır federal cumhurıyet kuru bundan tabıi kı sevınç duyduk." Turkıye Cumhurıyetı'nın kurulaşunun temelınde yatan laıklık, demokrasi, çağdaşlık gıbı ılkeler bıalanında Kraliçe adına Lord lup kurulmayacağı ölduğunu kay"Independent" Gazetesı'nın zım cumhurıyetımızın de temelınde yatar Paylaş Chamberiaın, hukumet adına da dettı Evren, IranIrak savaşını sona "Turkıye ne kadar Avrupalı?" tığınıız sıyasal değerler ve uluslararasında banş ve Sır Derreck Dodson uğurladı erdırme gorevırun Bırleşmış Mıl başlıklı yorumunda, "Butun ba dostluğu gelıştırme konusundakı ortak çıkarlanmıCumhurbaşkanı Kenan Evren letler'e duştuğHınu bıldırdıkten şanlanna rağmen mağrur Turkı za dayanarak ıkı ulkeye de yararlı, ıstıkrarlı ılışkı Ankara'ya dönerken uçakta gaze sonra Turkıye'nın de bu yonde ye, Avrupalı değıldır" goruşu sa ler kurabıleceğımızın bılıncındeyız. Başbakan Tur gut Özal'ın 1986'da Hındıstan'a yaptığı zıyaret, tecılere gezısının bır değerlendır elınden gelenı yapmaya hazır öl vunuldu "Turk sıyaset adamlan, Tur TurkıyeHındıstan arasında duzenlı dıyalog kurul mesını yaptı Zıyaretı sırasında duğunu söyledı ABD ve tngılte mevcut ıkıh ılışkılerın gözden ge re"dekı zıyaretlerı sırasında Turkı kiye'nın esasen \vrupalı ölduğu masına ve tıcarı, kulturel, ekonomik ılışkılerın ge çırıldığını belırttı ye*nın AT ıçınde yennı alması ge nu soyledıklerı ve ortak sosyal ve lışeceğı ortamın yaratılmasına yardımcı oldu Tnrkiye'de demokrasi ve laıklık, modern toprektığını vurguladığını behrten Ev sıyasal asgarı muştereklerı buluCumhurbaşkanı Kenan Evren, ren şöyle konuştu nan AT'ye tam uye olmak ıstedık lumun ıkı ana dayanağıdır Hındıstan'da da oyle. lngıltere zıyaretınde son zaman len zaman, kendılennın en aama Hindıstan ve Turkıye arasında daha yakın bır ılışlarda guncellığını koruyan bırkaç "Şayanı şukran olan taraf şu sız bıçımde değerlendırılmelerını kıye katkıda bulunacak bır unsur olabılır mı bu dukonunun da gözden geçırıldığını dur kı, parlamenloya dahıl butun de ıstıyorlar demeklır" denen ba> rum? ve bunlardan bırının Kıbrıs soru partıler bu konuda avnı goruşu yazıda, Franko Ispanyası, Salazar GANDİ Ilışkımızın ana dayanaklanndan bı nu ölduğunu bıldırdı Turkıve'nın paylaşmaktadırlar Yanı, Turkıye Portekızı ve Albaylar Cuntası Yu n olacaklarını kesınlıkle duşunuyorum Laıklık ve Hintli Müslümanlar bugune kadar daıma yapıcı bır tu AT ıçınde vennı almalıdır. Evel bır nanıstanı'mn AT tarafından dış demokrasi, evet Hintli Muslumanları. (kı ulkenızde 110 mıl tum ıçınde ölduğunu belırten Ev zaman geçecektır. Bunu bız de landığı hatırlatıldı Teşekkur ederiz Sayın Başbakan. yon Muslnman var) bazı tslam ulkeleri arasındaki gtıç oyunlanna >atkın olarak değerlendınyor musunuz? GANDİ Hintli Muslümanlann herhangı bır yabancı ulke tarafından büyük çapta etkılendığını sanmıyorum Ama çeşıtlı grupların etkıledığı etnık bazı gruplar vardır Ama ulkeler tarafından etkılendıklerını söylemek guçtur Hindistan'da çok çeşitli kulrurler, diller ve etnik gruplar var. Burası bır ulkeden çok bır kıta, bir alt kıta ve doğal olarak bu alt kıta>ı bırlık ıçınde tutmanın guçluklerı var Bırlık nasıl sağlanabılıyor' Bunu gerçekleştınrken temel ılkelennız nelerdir? GANDİ Bızım temel yol göstencımız olan anayasamız çok ıyı ışlemektedır Hındıstan başka herhangı bır ülke gıbı görülemez Bır ulkeden buyuktur Ülkede değışkenlık olduğu zaman dınlenn, dıllerın, ırkların ve bölgelerın değışkenlığı olduğu zaman, son lahlılde, boyut da o kadar önemlı de ğıldır Burası bır alt kıtadır ve bızım kadar çok değışkenlık ve farklılığın bulunduğu her heterojen toplumun bırlığmı korumak ıçın esneklığe gereksınımı vardır Bızım anayasamız da bu esneklığe sahıptır Her turlu görüşe uyacak koşullan ıçenr Şu ana kadar ıyı ışlemıştır Geçen kırk yıl boyunca çeşıtlı aynlıkçı akımlar olmuştur ülkede Ama sonuçta hepsı ana sıyasal >örungeye gırdıler En son olarak kuzeydoğu eyaİetlenmızden Bangladeş sımnndakı Mızoram'da 20 yülık bır aynlıkçı hareket vardı Bırkaç ay önce anlaşmaya varıldı Sonra Gurkha Ulusal Kurtuluş Cephesı ıle bır anlaşma vapıldı Onların aynlıkçı bır hareket ölduğunu söyleyemeyeceğım, ama o noktaya çok yaklaşmışlardı Şımdı onlar da anayasal çızgıye gelmışlerdır Sonra baskının en yoğun olduğu Pencap'ta halk, o hareketten yana değıldır Ve Pencaplı Sıhler, Pencaplı Hındular ve Pencaplı Müslümanlar (bu sıraya koyTiyorum, çünku nüfusca bu sıradadırlar) mıllıyetçüık ıçın, bırleşık ve guçlü bır Hındıstan ıçın saglam bır tutum sergılemışlerdır tki kutuplu dünyadan çok kutuplu dünyaya Zirve ağustosun ikinci yarısında Denktaş sertleşiyor tZZET RIZA YALIN LEFKOŞA Kıbns Türk ve Rum Baskanlan Rauf Denktaş üe Georgıos Vasıhu arasındakı zır\e toplantısının ağustosun ıkıncı yarısında New York'ta yapılması olasılığı guç kazanırken, KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş'ın göruşmelerde ızleyeceğı tutumun sertleştığı gozlenıvor Denktaş, daha önce de yıneledığı görüşlerını, dun Lefkoşa'da Şehıtler Anıtı önunde duzenlenen "Türkıye'ye Şukran Mıüngf'nde daha da kesınleştırerek sert bır ıfadeyle tekrarladı Denktaş, "Rumlann guneyde Rum cumhunyetı kurmalannı, referandumla halklanna, artık ENOSİS ıstemıyoruz dedırtmelerinı ve ondan sonra eşıt şartlarda gonışme talep etmelenm" ıstedı Denktaş, "Turkiye'nın etkın garantısını. halkımızın kımlıgını pazarlık elmeyecegız" dedı "Federasyon vapacaksak, federasy onlar meşru devletler arasında yapılır" dıven Denktaş, şöyle konuştu "Bizım yapbgımız gıbı onlar da referandumla guneydekı Rum cumhunyetHiı kur»unlar kı yasal açıdan bır cumhunvet olduklannı onlar da bılsın, bız de bılelım. 1960 Anavasası olmuştur ve gomulmuştur, dıyen sadece dunyayı kandırmak ıçin o anayasayı elıne alan Rum ıdaresı yasal değıldır Sahtekâriıktır. Sahtekârlıkla hakkımızı almak, kuzeye gelmek ıstıyorlar. Kendılenne bu Şukran Gunu'nde verdığımız cevap: Yagma yoktur." taş, temsılcı yardımcısı James Holger'ın da KKTC Cumhurbaşkanlığı özel Hukukı tşler Danışmanı Necaü Ertekun'le yaptığı göruşmelerde bu konuların ele alındığı kaydedıldı BM Genel Sekreten'nm Kıbrıs özel temsılcısı ve yardımcısının Güney Kıbns'ta Rum yönetımı Başkanı Vasıhu ve Rum Dışışlen yetkılılenyle de aynı yönde çalışma ve temaslar yaptığı, ıkı taraf görüşlerı arasında uyum sağladığı saptandı Şukran Günü Mitingi Lefkoşa'nın Şehıtler Anıtı önünde konuşarak, Şukran Gunu'nde Rumlann gerıye bakmalannı ve ders almalarını ısteyen KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, "Çunku gelecegi geçmişe gore çizecegiz" dedı Denktaş, Rumlann şu ısteklennde dırenmelen halınde Türk tarafırun yanıtımn "hayır" olacağını da duyurdu 1 ENOStS'e açık kapı bırakan bir anlaşma ıstiyortarsa cevabımız hayırdır. 2 Turkıye'nın garantısı olmayan bır anlaşma ısüyorlarsa cevabımız hayırdır 3 Ikı kesımli bir federasyon derken, Turk tarafına butun Rumlann geieceğım hayal edıyorlarsa cevabımız hayırdır. 4 Banş ve demokrasi derken Vasılıu'nun dedıgı gıbı her ıkı halkın da bır lıstede seçıme gıtmesı ıse cevabımız hayırdır Evren: Türldye, AT için 15 yıl bekleyemez New York goruşmeleri KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, "Şukran Mitingf'nde "Perez de Cuellar'ın gozetimindekı V asilıu goruşmesınde bu sozleri soyleyeceğım" de açıklarken, Kıbns doruğunun tarıh ve yennın bugunlerde kesınleşeceğı öğ renıldı "Cumhunyef'ın guvenılır kavnaklardan oğrendığıne göre Denktaş ıie Vasılıu, ağustos ayının ıkıncı yarısında Nevv \ork'ta goruşecek Bu goruşmenın 1977 ve 1979 doruk anlaşmaları ıle 19801984 arasında uzlaşmava vanlan konu ve göruşlerle belgeler temelınde olacağını, toplumlararası göruş melenn bu temelde gerçekleştırü mesının tasarlandığı da anlaşıldı Kuzev ve Guney kıbns'ta, Turk ve Rum vetkdılenvle gerçek leştırılen BM temaslarında, Denktaş Vasılıu doruk göruşme sının açış konuşmasının ele alın dığı ve ıkı taraftan edınılen verılerle bu konuşma ve ılk açıklama nın nasıl yapılacağı uzennde ça lışıldığı kesmiık kazandı BM Ge nel Sekrelen'mn Kıbns Ozel Tem •sılcısı Oscar Camıllıon'un Denk Rum cumhuriyetinin kurulması çağnsı Dört konudakı kesın tavnnı ortaya koyan Denktaş, federasyon konusundakı tavnnı da kesın ve sert bır şekılde onava kovdu Denktaş, "Federasyonlann ıki ayn eşıt birim halinde oldugunu, onlann arasında yapddığım" söyledı Öte yandan, Samson darbesının on dörduncu yıldönumu dolayısıyla dun sabah Rum kesımınde de olenler ıçın bır anma törenı duzenlendı Başpıskopos Hrıso»tomos'un yönettığı ayınde, Rum yönetımı Başkanı Vasılıu da bu lundu Yenı Rum Ylezarlığf ndakı bu toren sırasında sırenler çaldı Rum Temsılcıler Meclısı de Yunan darbesını kınayan bır toplantı yaptı Rum Temsılcıler Meclısı Başkanı Lıssandıs, bu nedenle yaptığı konuşmada, "kıbns sorununun ıkı toplum arasında bır anlaşmazlık konusu değıl, Turkıye'nın genışleme polıtıkası çerçevesı ıçınde bır ıstıla ve ışgal sorunu ölduğunu" ılen surdu Lıssandıs, "tşgale son venlmesı halınde Kıbns sonınuna ıkı toplum arasında çozum bulma olanaklannın kolaylaşacağım" da ıddıa ettı