Katalog

24 HAZİRAN 1988 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TÜRKİYE'den ALTMDÖVb SERBEST PİYASADA DÜN Doiar (satış) 1418 Mttfc (satış) 797 Ata Ura (saüş) 133.500 M. BANKASI'NDA BUGÜN (döviz aiış) 1396.40 (efektif satış) 1389.94 (döviz aiış) 766.10 Marfc (efektif satış) 777.59 İnteıtank faizi: 63.03 Mafya, senedi kendîne kapatıyor Durgunluk, kriz, haciz, iflas dönemlerinin "gözdeleri" senet mafyası artık "anlaşmaların koşullanna" uymuyor ve "tahsil ettiği" paranın tümüne el koyuyor. OSMAN ŞENKUL Senet mafyası artık, "tahsilatının tamamını" kendine ayınyor. Piyasalarda yaşanan durgunluk nedeniyle senet mafyasına olan talep artınca, bu işi yapanların da çoğaldığı belirtiliyor. "Piyasa>a" yeni çıkan çetelerin "tahsilat" tamamladıktan sonra ortadan kayboldukları ve "müşterilerine" söz verdikleri payı vermedikleri öğrenildi. Durgunluk, kriz, hariz, iflas dönemlerinin "gözdeleri" senet mafyası, artık "anlaşmaların koşnllanna" uymaz oldu. "Gözdcn çıkardıgı" 40 milyonluk bir alacağı için senet mafyasına başvurduğunu belirten bir işadamı, "Aıüaşmamız yuzde 50 bana, yüzde 50 de onlara' şeklindeydi. Tahsilan yapüklannı ogrendim. Ancak benim payıma duşen 20 milyonu da alarak ortadan yok oldular" dedi. Adını vermeyen işadamı, senet mafyası ile yaptığı anlaşmayı ve sonraki gelişmeleri şöyle özetledi: "40 milyon lira alacağım olan kişi, bu parayı bir yıldır vermiyordD. Zaten kaybım büyıiktii ve parayı da gözden çıkarmışlım. Belki bir bölümünii kurtannm düşüncesiyle 'tahsilat' yapanlarla ilişki kurmayı kararlaştırdım. Daha önce bana bu konuda telefonla trklifler getiyordu. Karanmdan sonra aradıklannda "tahsilatın yapılmasını' istediğimi ve borçlunun adını ve borcun miktannı bildirdim. Daha sonra kararlaştırdığımız yere elimdeki senetleri bıraktım. Bir hafta sonra paramı getireceklerini söylediler. Ama aradan 20 giin geçti hâlâ bir ses yok. Oysa tahsilaü hemen yaptıklannı duydıım. Şimdi endişeyle bekliyonım." İşadamı, alacaklı bulunan birçok arkadaşına benzer teklifler geldiğini, ancak kendi "kötii deneyiminden" sonra kimsenin senet mafyasına güveni kalmadığını söyledi. İşadamı, "Kendi başıma gelenlerin başkalannın başına da geldiğini duyuyorom" dedi. Senet mafyasııun "baba"lan 1929 büyuk bunalımı döneminde ABD'de ortaya çıktı. Loan Shark (para canavarı) adı altında ortaya çıkan bu senet mafyası, o dönemde ilk kez "orman kanonu"nun ekonomik yaşama girmesine neden oldu. Turkiye'deki senet mafyasına "csin kaynagY' olan bu para canavarlan, daha çok bankadan para alamayacak kadar kredibilitesi düşük kişi ve kuruluşlan hedef seçiyorlar. Loan Shark, bu kişUereiıaftalık yüzde 5 faizle para veriyor ve kredinin vadesi dolduğunda da "tahsilaU" gidiyorlar. Eğer borç, faiziyle birlikte ödenmezse, borçlunun önce kolu, daha sonra bacağı kırılıyor. Bu durum sürdüğü takdirde, borçlunun cezası ölüm oluyor. EKONOMİ NOTLARI OSMAN ÜLAGAY Türkiye ger.e "kaymaya" mı başladı? "Ne oluyor, nereye gidiyoruz?", sorusuna kimse doğru dürüst bir cevap veremiyor. Halinden şikâyetçi olanların, karamsarlığa kapılanlann sayısı her geçen gün artıyor. Karanlık cinayetler, suikast girişimleri birbirini izliyor Sorunlara çözüm uretemeyen siyasal partilerde iç çekişmeler tırmanıyor. Basına baskılar yoğunlaşıyor ve çeşitleniyor. Bu "kayma" sürecinin ancak "sert bir duvar"a çarparak durdurulabileceğini düşünenler belki bir kez daha ellerini ovuşturuyorlar. Pek iyi ama Türkiye neden "kayıyor?" Nasıl "kayıyor?" Yakın geçmişteki örneklerden de yararlanarak bir "kayma" senaryosu yazmaya çalışalım: • Türkiye'de seçimle iktidara geten hükümetler, toplumdaki hızlı gelişme özlemini karşılamak için kamu kesiminin öncülüğünde bir yatırım ve kalkınma atılımına yrjneliyoriar. Oy tabanlarını böylece ayakta tutacaklarına ve geliştireceklerine inanıyoriar. Söz konusu iktidar ne kadar "özel sektör yanlısı" olursa olsun, kamu yatınmları, kamu harcamaları, hızlı kalkınma sürecine "ilk hızı" verme açısından zorunlu gorünüyor. • Kamu kesiminin bol para harcaması, büyük altyapı projelerine girişmesi bir yandan ekonominin bütününde bir canlılık yaratırken diğer yandan iktidar partisinın yandaşlarına olanaklar sağlamasını, parti olarak güçlenmesini kolaylastırtyor. • Söz konusu hıziı kalkınma atılımı için iç kaynaklar yeterli olmadığından şu ya da bu şekilde dış kaynak temini büyük önem kazanıyor. Dış kaynak, borç olarak sağlanmışsa, dış borçlar hızla tırmanıyor • Yeterli ölçüde iç tasarruf sağlanmadan girişilen hızlı kalkınma atılımında bir de kısa vadede üretime katkıda bulunmayan altyapı yatırımlarına ağırlık verilince yüksek enflasyon kaçınılmaz bir sonuç olarak ortaya çıkıyor. Ekonominin "aşırı ısınma" sürecine girmesi, çoğu kez döviz sıkışıklığını da beraberinde getiriyor. • Yüksek enflasyon ekonomideki ve toplumdaki dengeleri sarsryor. Eğer döviz darboğazı da buna eklenmişse ekonomi durma noktasına geliyor. Döviz darboğazı henüz ortaya çıkmamıssa, hükümetler bunu önlemek ve enflasyonu tahammül edilebilir bir düzeye çekmek için daralma ve "kemer sıkma" politikalarına yönelme egilimine giriyoriar. • "Kemer sıkmak" için bir yandan kamu yatınmları frenlenirken diğer yandan parakredi politikasında daha dikkatli gidiliyor, iç talebi kısıcı önlemler alınıyor. Kamunun başlattığı genişleme sürecinin bu kez tersi gündeme getiriliyor. • Kamu yatırımlarının yavaşlaması, ihale pastasının küçülmesi, devlet eliyle harcanan paranın azalması en başta iktidar partisine yakın çevreierde huzursuzluk yaratıyor. Küçülen pastadan pay kapma yarışı hızlanıyor. • Öte yaidan ka r J kesiminin başını çektiği genişleme döneminde canlı iç pazarın kaymağını yıyenler, ekonomideki genel genişlemeden ve canlılıktan paylarını yükselen cirolar ve kârlar şeklinde alan özel sektör kuruluşları bu kez daralan bir iç pazarda eski günleri aramaya başlıyorlar. Enflasyon hesabını doğru yapmayanlar mali dengelerini tutturmakta zorlanırken genel olarak iş âleminde sıkıntılar artıyor, hükümetten şikayetler yoğunlaşıyor. Alternatif arayışları gündeme geliyor. • Yüksek enflasyon altında zaten ezilen ücretlknaaşlıdar gelir : li kesim bu kez ekonomideki daralmanın olumsuz etkilerini yasamaya baslıyor, işsiz kalma tehlikesi büyüyor. • Bu ortamda iktidar partısinin seçmen gözündeki itiban düşüyor, "meşruiyet tabanı" zayıflıyor. Bu durum liderin ve parti yönetiminin sinirtenmesine ve kusuru başkalarında arama egilimine girmesine yol açıyor. Basın, ıktıdarın boy hedefı haline gelebiliyor. İktidar partisi içindeki çatlaklar ve çekişmeler büyüyor. • iktidar partisinin inandırıcılığım yitirdiğı, belki bütünlüğünün tartışma konusu haline geldiğı bir ortamda muhalefet partileri de inandırıcı iktidar aiternatifi gibi görünmüyorsa, toplumdaki karamsarlık da artıyor, politik istikrarsızlık sürecine giriliyor. • Politik istikrarsızlık süreci, ekonomiye dış kaynak desteği sağlayan, kredi açan çevreierde de kaygılar yaratmaya baslıyor. Tüm bu dönemde, daha önceden alınan dış borçların ağır faiz ve ana para ödemeleri de gündeme gelebiliyor. Ancak yeni borç alınarak eski borçların servisinin yapılabildiği ortamda dış kredi akışında bir tıkanma, ekonomik ve politik istikrarsızlık sürecini daha da ağırlaştırabiliyor. • Hesaplarını istikrarsızlık üzerine yapmış olanlara, "destabilizasyon" heveslilerine bu ortamda gün doğmuş oluyor. Katili meçhul cinayetlerie, terör eylemleriyle olaylar tırmandınlryor • Demokrasinin kendi işleyişi içinde bu "kayma" süreci durdurulamayınca sisteme mudahale oluyor. Türkiye'de son aylarda, son haftalarda yaşanan olaylar, ekoncmide yaşanması olası görünen tatsız gelişmeler, "Acaba yeniden kayma sürecine mi giriliyor?" sorusunu akla getiriyor. Türkiye ekonomisinin eskiye oranla döviz gelirlerini arttırmış olması ve uluslararası mali çevrelerin Sayın Ozal'a duydukları yakınlık, iktidara biraz manevra alanı tanıyor, ama buna karşılık dış ve iç borç servisi yükü fevkalade ağır. Düzlüğe çıkmadan geçilmesi gereken yol bir hayli engebeli. Bunu başarmak için siyasetçilere zor bir görev düşüyor, "kayma" sürecinin zorluklarını hesaba katarak bunu önlemenin yollannı aramaları gerekiyor. Senet mafyasının Türkiye Gene "Kayıyor" mu? *baba'sı, Loan Shark fkrgi denetiminde işyeri kapatma Ekonomi Servisi Vergide belge düzenine uymayanlar belirleniyor. îstanbul Defterdarlığı 'nın yaptığı denetimlerde, 24 işyerinin ikinci kez belge düzenlenmediği belirlendi ve bu işyerlerine uyan yazısı gönderildi. MTO konferansı UtanbuVaa Ekonomi Servisi Sekizinci Milletlerarası Ticaret Odası (MTO) konferansı, 21, 22 ve 23 eylül günlerinde tstanbul'da yapılacak. Milletlerarası Ticaret Odası Türkiye Milli Komitesi'nden edinilen bilgiye göre, konferansın açılışı Cumhurbaşkam Kenan Evren tarafmdan yapılacak. Aym akşam verilecek akşam yemeğinde Başbakan TUrgut özal'ın bir konuşma yapması bekleniyor. Senet mafyasında enflasyon yüzde 1000 Senet mafyası, tekstilde başlayıp, kırtasiye piyasasınde patlayan 1986 sonbahar krizi döneminde piyasaya çıkmıştı. O dönemde, mafyanın payı yuzde 25 ve en az tahsilat miktarı 34 milyon lira düzeyindeydi. "Enflasyona ayak uydunuT senet mafyasının artık 4050 milyondan aşagıya "iş" kabul etmediği ve pay olarak da 1929 buyuk bunahmı dönemiode ABO'de ortaya çıkan para yüzde 4050 talep ettiği belirtiliyor. Böylece, yaklaşık 2 canavariannın(Loan Shark)çalışma yöntemleri. senet maf yılda, senet mafyası tahsilatta "alt sının" yuzde yasının esin kaynajjı olurken, birçok gangster filmine de 1000'den fazla artırmış oluyor. Tahsilatta aldıkları pay da yüzde 25'ten yüzde 50*ye çıkıyor. konu oldu. Senet protestoları 1987 1988 (milyar TL.) Ocak 84 150 139 Şubat 89 Mart 91 212 Nisan 161 122 177 103 Mayıs 841 Topl. 489 Devlet faizi yüzde 60.7 ANKARA (AA) Merkez Bankası'mn önceki 171 müyar liralık 6 ay vadeli Hazine bonosu ihalesinde ortalama yıllık faiz oranı, yüzde 60.78 olarak gerçekleşti. Gezgin: Bankalar 35 milyon liralık krediyî bîle veremiyor! Prof. Gülten Kazgaru "Enflasyon % 33'e gerçekten indirilse, bankalar da işletmeler de kâğıttan kaplanlar gibi yere serilir." Ekonomi Servisi Îstanbul Sanayi Odası'nın aylık olağan meclis copiantısında konuşan Yönetim Kurulu Başkanı Nurullah Gezgin, "Bankalar kendilerini yönetmekten acizken, tahsil edemedikleri alacaklar sonucu devralacaklan şirketleri nasıl yönetecekler acaba?" dedi. Gezgin, bir iki banka hariç bugün en büyuk kamu bankalannın bile 35 milyon liralık krediyi verememe noktasına geldiklerini dile getirdi. İSO Meclis Toplantısf na konuşmacı olarak katıian Prof. Gülten Kazgan ise bu yılki enflasyon oranının ancak yuzde 50'lere indirilebileceğini, hükümetin telaffuz ettiği yüzde 33 gibi oranların "laf olsun" diye söylendiğini, eğer enflasyon gerçekten yüzde 33'lere indirilecek olsa pek çok şirket ve bankanın "kâğıttan kaplanlar" gibi yerlere serileceklerini söyledi. Hükümetin "sıkı para politikası" değil de "pahalı para politikası" uygulamakta olduğuna dikkat çekerek sözlerine başlayan Nurullah Gezgin, "iş Sleminin oksijen çadınna alındığım", hükümet ve devlet yetkililerinin ise bu durumu "bakalım ne olacak" diyerek dışarıdanseyrettiklerini söyledi. Gezgin sözlerini şöyle sürdürdü: gün piyasada 3 bin 600 liraya duştü. Kamu kesiminin de hali belli... Acaba kamu kesimi bu açıklannı telafi etmek için ne gibi önlemler düşünüyor?" Toplantıda daha sonra söz alan Prof. Gülten Kazgan, eylüle doğru ekonomideki fıyat baskısının bir ölçüde azalabileceğini, ancak devlet yetkilileri tarafmdan bu yıl için telaffuz edilen yüzde 33'lük enflasyonu hayal etmenin bile imkânsız olduğunu dile getirdi. Prof. Kazgan, bu yıl sona erdiğinde gerçekleşecek enflasyon oranının yüzde 50 dolaylarında olacağını belirtirken, "Zaten para iyice sıkılıp da Prot. Kazgan yüzde 33'lük enflasyon hedefine ulaşılmaya kal"Deniyor ki sanayi kesiminde yeterince kay kışıhrsa, bankalar da işletmeler de kâğıttan kapnak yok. Hangi kesimde kaynak var ki.. Ka lanlar gibi ardı ardına yere serilirler" dedi. Özal mu kesiminde mi, hiikümette mi, bankalarda hukümetınin iziediği politikalar bütununun enfmı? Bankalann kendi kaynaklan da pek sınır lasyonun yuzde 40'ın altına inmesine zaten izin lı. Bir iki banka hariç en büyuk kamu banka vermediğini söyleyen Prof. Kazgan, ancak yüzlan dahil plasman vetersizliği nedeniyle 35 mil de 70'lik enflasyonun Özal hükümetini de üryon liralık krediyi bile veremiyorlar, ya da ve küttüğünü ve hükümetin de enflasyonu geri rirken uzun uzun duşünüyorlar. Bankalar ken çekmek için ciddi çaba harcayacağına inandıdilerini yönetmekten acizken, kalkıp da zora ğını, çünkü aksi halde dış ülkelerden borç bulabilmenin ve dış itibann devamının pek kolay düşen şirketleri acaba nasıl yönetecekler?" olmayacağını dile getirdi. Prof. Kazgan, bu "Yıizde 70'lere varan bir enflasyon varsa, hic mantıktan yola çıkarak ve gerçekçi bir yaklabir sanayi kuruluşunun kendi özkaynaklanyla şımla Türkiye'de enflasyonun bu yıl yüzde 50, calışması mümkun değildir. Şirketlerin halka 1989'da yüzde 45, 1990'da ise yüzde 40'a ineaçılması da bngün için lafla kalır. Teletaş'a bileceği görüşunü savunduktan sonra, "Bu sübaksanıza... Büyuk reklam kampanyalanyla la reç içinde ölen ölür, kalan sağlaria birlikte nesi 6 bin liradan satılan Teletaş hisseleri bu 1990'dan sonra yola devam edilir" dedi. Protestolu senette rekor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Sıkı para politikası ve iflaslann artmasına paralel olarak bu yıl senet protestolarında da rekor aftışlar olduğu belirlendi. Yılın ilk beş aylık döneminde 841 milyar 461 milyon liradeğermde 1 milyon 262 bin 692 adet senet protesto gördü. Merkez Bankası'mn verilerine göre, 1987 yılı ocakmayıs döneminde 491 milyar 315 milyon lira olan protestolu senet tutan bu yıl yüzde 71.3 oranında artarak 841 milyar 461 milyon liraya ulaştı. Protestolu senetlerde en yüksek artış mart ayında görüldü. 1987 yılı mart ayında 91 milyar 60 milyon lira değerinde 201 bin 179 senet protesto görmüştü. Mayıs ayında da 177 milyar 811 milyon liralık senet protesto gördü. Bu arada, 1987 yılında 1 trilyon 464.9 milyar liraya ulaşan protestolu senetler toplamının bu yıl sonuna kadar 2.5 trilyon liraya ulaşması bekleniyor. Mevduat 16 trilyonun altında ANKARA (ANKA) Toplam mevduat, 27 mayıs ile 3 haziran arasmdaki haftada 48 milyar Ura azalarak yeniden 16 trilyon liranın altına indL 27 mayısta 16 trilyon 282 milyar Ura düzeyinde bulunan mevduat, 3 haziranda 15 trilyon 980.2 milyar Ura oldu. 'TURKTRADE' yayın hayutında Ekonomi Servisi Türkiye Dış Ticaret Derneği (TURKTRADE) aylık Durum Dergisi'nin ardından bu kez de tngilizce olarak TURKTRADE Dergisi'ni yayımlamaya başladı. Üç aylık yeni derginin ilk sayısında Türkiye'nin ihracata dayalı kalkınma modelinin yarattığı dış ticaret sermaye şirketleri kapak konusu olarak inceleniyor. Konkordato ve iflasl ar çığ gibi Gazetelere verilen resmi iflas ve konkordato ilanlannın hızla arttığı gözleniyor. Ekonomi Servisi Son zamanlarda iflas ve konkordatolar hızla artarken, mahkemelerin verdikleri gazete ilanlan da daha sık görülür oldu. Piyasa ilgilileri, iflas ve konkordatolarda daha öncelerı de olduğu gibi çeşitli oyunlar oynandığını ileri sürdüler. Gazete ilanlarında görülen ilanlarda dikkati çeken taraf, iflas veya konkordato ilan eden firmalann Ankara, Izmir, Çanakkale, Îstanbul gibi çeşitli illerde bulunması. Bu, durgunluğun büyük illerde olduğu gibi diğer illerde de hissedildiğini bir ölçüde gösteriyor. Piyasa ilgilileri, daha önceleri bir yılda iflas eden veya konkordato talep eden fırma saytsmın son uçdört ayda geçildiğine işaret ederek, "Yasalardaki boşluklan koüanarak iflas ettiğini açıklayan firma, kendi yakın akrabasını veya tanıdığını birinci dereceden alacaklısı gösteriyor, daha sonra ise ikinci ve üçüncü dereceden esas alacakhlar borçlannı yıllarca alamıyorlar. Konkordatoda da firmalar borçlannı ödeyebilecekken, bu yönteme başvurup faiz ödemekten kurtnluyoriar" dediler. Dayanıklı tü2J~" !»»»,«„; M . . ^ la yansıtmaktan uzak olduğunu da vurguluyorlar. 4 Şubat Kararlan'nın ilk etkisini zincirin ilk halkası olan perakendeci ve toptancı tüccarlarda gösterdiğini, daha sonra ise, bunun sanayiciye de sıçradığıru ifade eden piyasa ilgilileri "Bütün mesele, bu uygulamalann daha ne kadar devam edecegidir. Hükümet bu konuda karariı görünüyor. Ama bunun sonucunda bugunden de kötü gunler yaşanabilir. Yani güçlü kunıluşlar da zor duru ma düşebilirier. Bu ise genelde ekonomi için iyi olmaz" dediler. Durgunluğun olumsuz etkileri arasında stokların artması da diğer bir önemli gösterge sayıhyor. örneğin, Avrupa'da biriki ay stokla çalışılmasının faiz oranları yüzunden çok zor olmayacağını hatırlatan bir üretici firma yetkilisi, " A D M bizde faiz oranlan belli. Bugün piyasadan değil de bankadan alsanız, yine aylık yüzde 89'a geliyor. Daha önceleri 20 günlük stoğumuz varken, şimdi stok 30 güne yükseldi. Aynı şekilde piyasalarda da bir stok büyümesi var. Bunu düşürmek gerekiyor. Yılm ilk alo ayında çok fazla etkilenmedik. Ama bu durumun devam etmesi halinde yılın ikinci yansında şu anda yaşanan olumsuzluğu biz de hissedebiliriz" diye konuştu. İSO Meclis üyeleri: Giyim sanayicileri Singapur yolcusu Ekonomi Servisi Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği, Uluslararası Giyim Sanayicileri Federasyonu 'nun kongresine çağrıldı. Dernek Baskanı Osman Benzeş ile başkan yardımcüarından Duru Güneri ve ömer Küfrevi Kongre'ye katılmak üzere Singapur'a gittiler. Uluslararası Giyim Sanayicileri Federasyonu, üretim ve pazarlamada çahşan 3 milyonun üzerinde bir işgücünü temsil ediyor. Lşler iyi gitmiyor Ekonomi Servisi tstanbul Sanayi Odası Meclis üyeleri "işlerin iyi gitmedigini" bildirdiler. tstanbul Sanayi Odası Dergisi, Meclis uyelerine "işlerin nasıl gittigi" sorusunu yöneltti. Üyelerin yamtları şöyle: Özkan Tibet: Kozmetik sektorunde geçen yıl 3 ay vadeyle çalışan perakendeciler gunumuzde 6 ay vadeyle bile zorlanıyor. Aydın Tanyel: Dokuma sektöründe şu an talep iyıce daraldı. Protestolu senet sayısında iyice artış var. Piyasadaki nakit sıkıntısı had safhada. Ergun Baskan: Basın sanayi olarak parlak günler geçirdiğimiz söylenemez. Artan malzeme ve kâğıt fıyatları matbaaların işletme sermayelerini yiyip bitirmiştir. Yalçın Özkara: (Trikotaj ve tuhafıye eşyası imali) Pahalı mal almayın deniliyor. Sanayiciye ise ucuz kredi almayın deniliyor. Evet, cirolar artıyor, ama enflasyon nedeniyle işletme giderleri her geçen gün artıyor. .STANBUL ASLİYE 2. MAHKEMESt BAŞKANI MEMURLUĞU' İFLASIN KALDIRILDICINA Il.AN İSTANBUL 2. İCRA TETKİK: HÂKİMLİĞİ'NDEN Odemeler dengesinde düzelme martta durdu ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Türkiye'nin odemeler dengesindeki "iki aylık" düzelme eğilimi durakladı. Cari işlemler dengesindeki açık uç ayda 530 milyon dolara çıktı. Geçen yılın aynı dönemindeki açık 563 milyon dolar düzeyindeydi. 1988 ilk iki ayındaki cari işlemler açığı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 34.2 azalarak 395 milyon dolardan 260 milyon dolara çekilmişti. Ancak bu açık, mart ayında geçen yılın aynı ayına gore yüzde 70.8 artarak, 287 milyon dolara çıkınca, üç aylık farkı birden yüzde 5.8'e çekildi. Amlan dönemdeki turizm gelirleri, geçen yıla göre yüzde 38.6 arttı. Turizm amacıyla yurda gelen ya •• UGUN • SPK semineri Sermaye Piyasası Kurulu'nun OECD ile birlikte düzenlediği "Portföy Işleten Kurumlarm Sermaye Piyasasındaki Rolü" konulu seminer bugün Ankara'da TOBB Toplantı Salonu'nda 10.00'da baslıyor. ketim malı pazarlayan buyuk bir kuruluşun yöneticisi buna bir örnek veriyor: "Izmir'de konkordato talep eden firmanın borçlannı ödeyebilecek gücü var ve bunu ödemiyor. Yani sabtekârlık yapıyor. Böyle kuraluşlara son zamanlarda rastlanıyor" dedi. Firma yetkilisi, bunun yasalardaki boşluk lardan kaynaklandığını, icra iflas yasasında değişiklik yapılmadığı sürece bu tip olayların her zaman yaşanacağını da sözlerine ekledi. Stoklar artıyor Piyasa ilgilileri, şu sıralar başgösteren iflas ve konkordatoların piyasırun durumunu tam anlamıy bancılar, ocakmart döneminde 219 milyon dolar döviz bıraktılar. Aynı dönemdeki fıili yabancı sermaye girişi, 28 milyon dolar oldu. Işçi dövizi girişi de geçen yılın ayru dönemindeki 339 milyon dolarlık duzeyinden 275 milyon dolara indi. Merkez Bankası verilerine göre, bu yılın ilk çeyreğinde toplam 1 milyar 782 milyon dolar tutarında dış borç ödemesi yapıldı. ödenen dış borçların 1 milyar 41 milyon dolarlık bölümü anapara, 741 milyon dolan da faizlerden oluştu. Geçen yılın ocakmart döneminde ise, 714 milyon doları anapara ve 590 milyon dolan da faiz olmak üzere toplam 1 milyar 304 milyon dolarlık dış borç ödenmişti. DOVIZ KURLARI Dövizin Cinsi 1 A B D Doları Avustralya Doları I Avusturya Şilini Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı Danimarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı I Hollanda Florini t isveç Kronu 100 Italyan Lireti 1 Japon Yeni Kuveyt Dinarı Döviz Aiış 1369.40 1118.53 106.94 766.10 36.59 201.38 323.35 227.21 680.28 221.59 103.20 10.64 4912.65 2405.35 365.27 Doviz Satış 1376.25 1124.12 109.48 769.93 36.77 202.39 324.97 228.35 683.68 222.70 103.72 10.69 4937.21 2417.38 367.10 Efektif *g <5 Ahş 1369.40 1096.16 108.94 766.10 35.86 201.38 316.88 227.21 680.28 221.59 101.14 10.43 4814.40 2405.35 357.96 T C ZİRAAT BANKASI DÖVİZ MJ$TL 1369.40 1118.53 108.94 769.93 36.59 201.38 323.35 227.21 680.28 221.59 924.96 103.20 10.64 1136 43 4912.65 211.98 2405.35 365.27 SAnŞTL 1376.25 1124.12 109.48 769.93 36.77 202.39 324.97 228.35 683.68 222.70 929.58 103.72 10.69 1142 11 4937.21 213.04 2417.38 367.10 SjJ S T 24 HAZİRAN 1988 TÂRİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI Efektif Satış 1389.94 1135.31 110.57 777.59 37.14 204.40 328.20 230.62 690.48 224.91 104.75 10.80 4986.34 2441.43 370.75 DÖVİZİN CİNSİ 1 AMMUUII 1 AVKTMLT* HÜUU 1 AVVSTMV* $fcM 1 UTI «UUI MAMU 1 KLdMniUKI IMMUHUKMNNI 1FÜIIJUKUSI 1HUUBBFIMBI EFEKTİF MJ$TL 1369.40 1096.16 108.94 769.93 35.86 201.38 316.88 227.21 680.28 221.59 924.96 101.14 10.43 1113 70 4814.40 207.74 2405.35 357.96 unşn. 1389.94 1135.31 110.57 777.59 37.14 204.40 328.20 230.62 690.48 224.91 938.83 104.75 10.80 1153.48 4986.34 215.16 2441.43 370.75 Tokyo Borsasında dolar son ayın en yüksek degeri olan 129.85 yenden açıkJı. 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali ÇAPRAZ KURLAR B M Ü K R ABD'de orta boy bilgisayar piyasasında IBM lidertiğtni koruyor. Dunyanın 1 numaralı bitgisayar firması çıkardığı yeni modellerle son iki yıkja düşen pazar payını korumaya çalışıyor. ABO'de orta boy bılgisayar piyasasında IBM'nin 1984 te yüzde 27.2 olan pazar payı 1986da yuzde 23.6'ya düştü. En yakın takipçisı Digitai Equipment Co.'nun (DEC) 1983te 12.5 olan payı ise geçen yıl yuzde 18.9'a çıktj. S I $ i 1.7874 6,0270 2,0129 1.4804 B Alman Martu Fransız Frangı Hollanda Flomı Isviçre Frangı S 1326 93 Italyan Lıretı $ 128.70 Japon Yeni S 3,7490 S. Arabistan Riyal E 1,7564$ Dolarda tırmanış süruyor Ekonomi Senisi ABD Dolan'nın iç ve dış piyasalardaki değer artışı sürüyor. Dolar Tokyo'da Japon Yeni karşısında son 4 ayın en yüksek değeri olan 129.85 yene çıktıktan sonra günü 128.55 yenden kapadı. Dolar. Londra'da da 1 fenikten fazla değer kazanarak 1.7865 marktan işlem gordu. Amerikan para birimi Tahtakale piyasasında 10 lira değer kazanarak 1418 liraya çıkarken, mark 797 liradan satıldı. Uzakdoğu ve Avrupa borsalarında dun hareketli bir gun yaşandı. Borsalarda dolar 1.78 mark ve 129 yen paritelerine ulaştı. Serbest piyasada ise Amerikan para birimi 10 lira değer kazanarak 1418 liraya çıkarken. Merkez Bankası dolar kurunu 6.45 lira arttırarak 1389.94 liraya çıkardı. Dolarda serbest piyasa ile resmi kur arasmdaki fark yüzde 202 ile 28.06 lira oldu. Tahtakale'de mark önceki güne göre değişmeden 797 liradan satılırken, kur makası yüzde 2.5 oldu. Kapalıçarşı'da ise Cumhuriyet Altını 500 lira değer kazanarak 133 bin 500 liraya çıktı. 1 MUUU HJBtU HSVEÇUMM iMgKRUMfil 1M İTM.YU ÜKTİ 1MPMTHİ 1UUUMMHMI inVEYTMMM ALT1M GÖMÛŞ Aiış Cumhuriyet Reşat 24 ayar attm 22 ayar bılezik 18 ayar altın 900 ayar gumüş 132.000 140 000 20 100 17 970 15 075 Satış 133.500 150.000 20150 19 600 15.115 SERBEST PİYASADJ DÖVİZ Alış ABD Dolan Batı Alman Markı Hollanda Ftonm isvnçre Frangı !ng liz Stertni Fransız Frangı Satış 1418 1 MMVEÇ KROM 1STERÜİ 1416 795 702 954 2480 234 Ekonomik kriz ve dolar Bu arada, BNPAk Bankası tarafından duzenlenen 'Dünya Ekonomik Krizi ve Dolar' konulu seminerde konuşan Banque National de Paris Ekonomik Araştırmalar Müdürü Gabriel François, gelecek 23 yıllık uzun vadede doların ilgi çekici bir para birimi haline gelebileceğinı belirtli. 1 S. AMrinM HİTM.I 797 704 956 2500 T.C. ZİRAAT BANKASI "Gürüne eti*Ümeı" 265 295 235 Fotokopi makineleri Istankul; 133 03 49 133 0} 9 : M*ın 117 I I İS ' S kH İlttr Z? M 53 Mau 35M!