Katalog

11 HAZİRAN 1988 EKONOMİ CUMHURİYET/U TÜRKİYEUen ALTINDftVtZ SERBEST PİYASADA DÜN M w (satış) 1375 Mvfc (satş) 8M Ata Ura (sabş) 132500 M. BANKASI'NDA BUGÜN (döviz alış) 1333.60 (efektrt sabş) 1353.60 (doviz alış) 77645 (efektif satış) 788.10 Ithalat patlaması İthalatçılar, dış borç ödemelerinin yaklaşması üzerine muhtemel bir döviz sıkıntısını düşünerek ithalat taleplehni öne alırlarken, Merkez Bankası yetkilileri, gerekli tüm döviz depolama ve bağlantılarının yapıldığını bildirdiler. Ekonomi Senisi Dış borç ödemelerinin yaklaşması, ithalatçılan banka kapılarına dayandırdı. İthalatçılarm, muhtemel bir döviz sıkışıklığını hesaba katarak ithalat programlannı öne almaya başladıkları bildirildı. Merkez Bankası yetkilileri ise borç ödemelerinin döviz sorunu yaratmayacagını bildirdiler. Yetkililer, haziranda yapılacak 860, temmuzda yapılacak 840 milyon dolarlık borç ödemelerinin finansman hazırlıklarının tamamlandığını, gerekli döviz deposu ve kredi bağlantılarının yapıldığını söylediler. İthalat taleplerinin raayıs ayı sonundan itibaren hızlı bir artış eğilimine girdiğini ifade eden bankacılar, "Bu eğilim baziran ayına girildikten sonra daha da yükseldi" dediler. "Özellikle 4 şubattan sonra ithalat taleplerinde daralma gerçekleşti. Son dönemde ise dos>alan yetiştiremez oiduk" diyen bankacılar, taleplerin özellikle ara mallar, ilaç hammaddeleri gibi mallarda yoğunlaştığrna dikkat çektiler. Bankaların ithalattan aldıklan komisyonlann yüzde 912'ye kadar çıkması da, meydana gelen ithalat patlamasının nedenleri arasında sayılıyor. Bir ithalatçı ise, "Bankalaria göniştiığümiizde, ithalat komisyonlannın daha da >ükseleceği haberini alıyoruz" diyerek, bankalan ithalatta meydana gelen yığılmayı körüklenekle suçladı. İthalatçı, "Bankalardan bu tür haberler aldıkça ithalatını öne alanlann sayısı da doğal olarak arttı" görüşünü savundu. Ûte yandan, yılın ilk üç aylık rakamları, kamu ithalat ındaki artışın durma noktasına gelmesine karşın, özel sektör ithalatında patlama olduğunu ortaya koydu. Yılın ilk üç ayında, özel sektör ithalatı yüzde 42.7'lik artışla 1 milyar 521 milyon dolardan 2 milyar 171 milyon dolara çıktı. Aynı dönemde kamunun ithalatı iseyalnızca yüzde 0.2'lik artışla 1 milyar 319 milyon dolardan 1 milyar 321 milyon dolara çıkabildi. Ercan için iki formül F.Alman NÎAN firmasıyla anlaşma sağlanamazsa, îş Bankası şirketin yüzde 51 'ini alarak yönetimi ele geçirecek. Ekonomi Servisi Ercan Holding ile alacakIı bankalar ve F. Alman MAN fırması arasındaki görüşmeler sürerken, ortaya iki formül çıktı. Buna göre, F. Alman fîrma ile "işletme" anlaşmas yapılaroazsa, tş Bankası firmanın yüzde 51'ini alarak yönetimi ele geçirecek. "Bizim işimiz de Kıbns sorununa benzedi. Görüsmeler süriip bir nokta>a gelip tıkanıyor, ondan sonra ber şeye yeniden başlanıyor" diyen bir Ercan Holding yetkilisi, bankalar ve MAN firmasıyla sürdürülen görüşmelerin iki formül üzerinde yoğunlaştığını söyledi. AJacaklı küçük bankaların tutumunu eleştiren fîrma yetkilisine göre, en büyük alacakl: Îş Bankası da bu bankaların "•celeciliği"nden yakmıyor. "Bu bankalann işleri çıkmaza sühikJediğini gören MAN firması da şirketi ucuza kapatmak istiyor" diyen firma yetkilisi sözlerini şöyle sürdürdü: "Eğer MAN ile anlaşırsak, lü bu muüaka tş Bankası'nın destegi Ue olacaktır, o zaman fabrikalann işleticisi MAN fırması olacaktır. Eger, bu formül gerçekleşemezse, o zaman Îş Bankası, 'kurtarma yasasım' işleterek, küçük bankalan devreden çıkaracaktır. Sanıyonım önümüzdeki hafta içinde sonuca ulaşacagız." interbank faizi: 64.53 Çitosan ve Petlash atama ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Petlas Lastik Fabrikası Genel Müdürlüğü'ne, müdürlük müşaviri Fuat Karakaş atandı. Karakaş, firmamn genel müdürlük görevini 197682 döneminde de yapmıştı. Türkiye Çimento ve Toprak Sanayii Genel Müdürlüğü ve Yönetim Kurulu Başkanlığı'na da Genel Müdür Vekili Mehmet Gümüşburun atandı. Japonya'dan taze kredi bekleniyor ANKARA (Cumhariyet Bürosu) Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) Müsteşan Ali Tigrrf ile Merkez Bankası Başkaru Rüşdü Saracofclo, görüşmelerde bulunmak üzere 13 haziranda Japonya'ya gidecekler. Japonya'dan 700 mîlyon dolar taze kredi bekleniyor. Edinilen bilgiye göre beş gün sürecek Japonya gezisi sırasında Tigrel ve Saracoğlu, Dünya Bankası'nın katkıayla düzenlenecek toplanülarda Japonya'nın önde gelen banka ve işadamlanna Türkiye ekonomisindeki son gelişmeler konusunda bilgi verecekler. Verilen bilgiye göre bu yıl Japonya'dan en az 700 milyon dolar tutannda taze kredi bekleniyor. Bu kredinin 400 milyon dolarlık kısmı Dünya Bankası'ndan alınan sektör kredisi karşıuğında cofinansman biçiminde oluşacak. Şemsiye büyüklügünde Devlet Bakanı Yusuf Özal uyardv iıcuz uydu Bankacı sıkı ağızlı anten Ekonomi Servisi lngiliz elektronik fırması Amstard, şemsiye büyüklügünde, ucuz "uydu anten" üretti. Antenler, piyasadaki emsallerinin beşte biri fiyatına 350 dolardan (yaklaşık 480 bin lira) satılacak. Amstard Yönetim Kurulu Başkanı Alan Sugar, yeni antenleri tanıtmak üzere düzenlediği basın toplantısında "60 santimetre" çapındaki antenlerin 1989'un ilk çeyreğinde piyasaya sunulacağını söyledi. Ayda 100 bin adet üretilecek yeni antenleTİn ilk 500 bin adedi şimdiden satıldı. Amstard'ın basın toplantısına katılan ünlü tngiliz basın imparatoru Rupert Murdoch da yeni üretilen uydu antenlerle bağımsız televizyon kanallarının genişletileceğini açıkladı. Murdoch, üç yeni bağımsız televizyon kanalı daha kiralayacaklanm, 100 bin olan abone sayılarını 1 milyona çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. Devlet Bakanı Yusuf Bozkurt Özal, Halk Bankası'nın Krediler Yüksek Kurulu 'nda yaptığı konuşmada, bankanın kooperatif ortaklarına verdiği kredi limitlerinin 500 bin liraya çıkanlacağını bildirdi. olmah kacı lık sektöründeki "birleşme" söylentilerinin küçük esnaf ve sanatkârlan kaygılandırdığını söyleyen bir temsilciyi yamtlayan Bakan özal şunları söyledi: Kubalı, Yaşar Holding'ten ayrüdı tZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Yaşar Holding Idare Meclisi Başkanvekili ve tdare Komitesi Başkanı Dr. Ali Naili Kubalı bu gOrevlerinden istifa etti. Kubah'nın "kendi işini kuracağı" öğrenildi. 15 yıldır Yaşar Holding 'te görev yapan Ali Naili Kubah'nın ihracat şirketi kuracağı belirtiliyor. "Bankacıiık sektörü, kritik bir sektördür. Burada sözler çok dikkatlice düşünülüp söylenmelidir. Basınımızda bankaalıkla ilgili vanlann, fevkâlâde mesuliyetli bir şekilde yuzılması gerekir. Çünkıi bu, bütün Türkiye ckonontisini ilgileodirir. Ben bürokratken çok az konuşurdum. Bankacılann çok daha sılu agtzlı olması gerekir." Sanayicileri "büyükküçük" diye ayırmadıklannı kaydeden özal, küçük sanayiden yetişenlerin, ileride büyük sanayici olabileceklerinj ifade etti. özal, küçük sanayiyi bir "fidanlık"a benzeterek, "Fidanlıga gerekli yardımj yapraak laznn" dedi. Toplantıda konuşan Halk Bankası Genel Müdürü Mümtaz Pehlivanlı da, bankanın açtığı kredilerin yüzde 3'ünü oluşturan tahsili gecikmiş alacaklann (26.5 milyar lira) tümüne karşılık aynldığını ve bu hesabın sıfırlandığını belirtti. Batıda enflasyon endişesi ğı ile F. Almanya ve Japonya'nın ticaret fazlalarından kaynaklanan dengesizliğin, kapatılmaya çalıştlmakla birlikte dünya ekonomisinde "istikrarsızlık faktörü" olraaya devam ettiği, aynca işsizliğin, Avrupa'nın en önemli sorunu olduğu kaydedildi. OECD Ekonomi Bölümü Başkanı David Henderson, gazetecilere yaptığı açıklamada, Batılı ülkelerin PARlS (AA) Ekonomik tşbirliği ve Kalkınma en önemli sorunlarının, kronik yüksek işsizlik oranı, Teşkilatı (OECD), Batılı ülkelerde enflasyon riskinin enflasyon hızının yükselmesi riski ile cari işlemler açıklarının daraltıiması sürecinin yavaş ilerlemesinden giderek arttığı uyansında bulundu. OECD'nin yan yıl değerlendirmesinde, Batılı ülke oluştuğunu belirtti. ekonomilerinin, geçen yılın ekim ayında yaşanan borOECD raporunda, 1988'in ilk çeyreğinde, yıllık sa krizinin ardından, beklenilenden daha iyi perfor bazda yüzde 3.9 oranında büyüyen ABD ekonomisimans gösterdikleri, ancak enflasyon riskinin yeniden nin hızlı büyümeye devam ettiği, bunun enfiasyonun başgösterdiğine dikkat çekildi. tırmanmasına neden olacağı ve ülkenin cari işlemler Durgunluk tehlikesinin etkisini kaybetmesine kar açığının daraiülmasını yavaşlatabileceği görüşü savuşın, enflasyon riskinin bazı ülkelerde yeniden görül nuldu. Henderson da dolann daha değer kaybetmesi, ekomeye başlandığı kaydedilen raporda, Batılı ülkelerde mali piyasaların, kısa vadeli gelişmelere aşırı du nomik büytimenin hızlanması ve işsizlik oramnın düşmesi halinde, ABD'de enflasyon oramnın yükseleceyarlılık gösterebileceği belirtildi. ğini kaydetti. Değerlendirmede, ABD'nin "muazzam" ticaret açıRapora ilişkin değerlendirmede, Batı Avrupa ülkelerinin en büyük sorunları olarak, yüksek işsizlik oranlan ile ekonomik faaliyetlerin zayıflaması gösterildi. DÜNYADAN KISA KISA OECD raporunda, Batı Avrupa ülkelerinin, enf• ABD'nin mart ayına ilişkin gözden geçirilmiş dış lasyon hızının düşürülmesi, ücret artışları hızının keticaret açığı 11.9 milyar dolar olarak beürlendi. Mev silmesi, kârlılık ve verimlilikteki artışa rağmen, üresimsel duzenlemeler yapılmadan önce yapılan ilk be tim, yatınm ve istihdam kapasitelerini yeterince artlirlemelerde bu rakam 9.7 milyar dolar olarak açık tıramadıkları belirtildi. lanmıştı. Bu arada, uluslararası borsalarda, önümüzEkonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı'mn tahdeki salı günü nisan ayına ilişkin ABD dış ticaret raminlerine göre 1987'de yüzde 3.1 olan OECD ülkekamtannın açıklanacak olması nedeniyle işlemciler leri ortalama ekonomik büyume hızı, bu yıl yüzde 3'e, büytlk bağlantilara girmeyince, dolar 1.72 marktan 1989'da yüzde 2.5'e düşecek. Geçen yıl yüzde 3.4 olan 1.71 marka geriledi. toplam iç talepteki düşüş oranı da gelecek yıl yüzde • PETROL Ihraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) 2.5'e inecek. yanyıl toplantıları bugün başlıyor. Endonezya EnerRaporda geçen yıl yüzde 3.2 olan OECD ülkeleri ji Bakanı Kartasasima, başına yaptığı açıklamada, ortalama enflasyon oramnın bu yıl yüzde 3.5'e, getoplantıdan varil başına 18 dolarlık sabit fıyat sevi lecek yıl da yüzde 3.75'e çıkacağı, 1987'de yüzde 7.9 yesinin korunması yolunda bir karar çıkmasının bek olan işsizlik oranı ortalamasımn, 1988 ve 1989'da yüzlendığini söyledi. de 7.5'e gerileyeceği tahmin ediliyor. Karşılık kararnamesi tSTANBUL (AA) Pamukbank Genel Müdürü Bulent Şenver, karşılık kararnamesinin yetersiz olduğunu, uygulamanın daha iyi hale getirilebilmesi için, sektör temsilcilerinden görüş alınması gerektiğini söyledi. Şenver, bankalardaki problemli kredilerin bilanço sımflandırmasmın yapılmasını, karşılık aynlması konusunda belirli bir tek düzenlilik ve disiplin getirilmesini istedi. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) yarı yıl değerlendirmesinde "Batılı ülkelerde enflasyon riskinin giderek arttığı" uyansında bulunuldu. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Devlet Bakanı Yusuf Özal, "Bankacılar daha sılu ağızlı olmalıdırlar" dedi. Bakan özal, Halk Bankasının kooperatif ortaklarına kuilandırdığı kredi limitinin bu yıl 500 bin liraya çıkanlacağını söyledi. Türkiye Halk Bankası Krediler Yüksek Kurulu, Ankara'da toplandı. Toplantıda, basında ban Dış borç kriziııe çözüm arayışı Ekonomi Servisi Üçüncü Dünya ekonoAçıklamada, F. Almanya'nm, 12 Afrika ülmilerinin giderek dayanılmaz hale gelen dış borç kesi ve Burma'nın borçlarımn bir bölümünü siyüküne Batılı ülkeler daha fazla ilgi göstermeleceği, bunlardan Gine, Sierra Leone, Sudan, ye başlarken, bu konuda ilk somut adımı FranTogo ve Orta Afrika Cumhuriyeti'nden olan sa ve F.Almanya'nın ardından Japonya attı. Ja toplam 50 milyon dolarlık alacağından vazgeponya Dısişleri Bakanı Sosuke Uno, Japonya' ' çeceği bildirildi. mn gelişmekte olan ülkelere yaptığı yardımı artF. Almanya'da bir hükümet sözcüsü de toptıracağım belirterek, "Bunu insanlık ve dönya lam 1.27 r Jlyar dolarlık bir borç silme tasarısı güvenliğinin gelişimi için yapacagız" dedi. üzerindeki görüşmenin sürdüğünü bildirdi. Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand, tngiltere'de Hazine Bakanı Nigel Lawson, çarşamba gunü yaptığı açıklamada, sanayileş Fransa'nın planını olumlu bulurken, Kanada miş ülkeleri, yoksul ülkelerden olan alacakla hükümet yetkilileri de benzer bir tasarının bu rının üçte birini silmeye çağırarak ülkesinin ay içinde Toronto'da G7 ülkeleri arasında yaborç silmede önderlik yapabilecegini bildirmişti. pılacak ekonomik zirvede onaylanmasını bekBu önerinin ardından, Federal Almanya Baş lediklerini belirttiler. öte yandan Batı Avrupa ülkelerinde bu gebakanı Helmut Kohl, ülkesinin "borç siltne" lişmeler yaşanırken, Japonya Dısişleri Bakanı programını açıkladı. 1989 mati yılı bütçe çağrısı ANKARA (AA) Başbakan Turgut Özal'ın, "1989yılı bütçe çağrısı"na ilişkin genelge yayımlandı. * Başbakan Özal, 1989 yılı bütçesinin enflasyonla mücadele bütçesi olacağını belirterek, aşın talep getirebilecek harcamalardan kaçınılmasını istedi. Başbakan Turgut Özal imzasıyla Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlanan bütçe çağrısında, kalkınma hızının korunması, ekonomik istikrann sağlanması vefîyat artış hızının "makul seviyeye" indirilmesi gerektiğine işaret edildi. Sosuke Uno, Japonya'nın konuyla ilgili tavnru açıklad.. Uno, "resmi gelişme yardımı" olarak adlandınlan yardıma Japonya'nın katkısının 7 milyar dolar olduğunu ve bunun yeterli olmadığını belirttiği Ulusal Basın Kulübü'ndeki toplantısında şunları söyledi: "Resmi gelişme yardımına yaptıgımız katkı yeterli degil, bunu arttırmak içni daha çok çalışacağız." Tokyo'da Uno ile bir görüşme yapan ABD Savunma Bakanı Frank Carlucci ise Japonya'nın stratejik öneroe sahip Pakistan, Portekiz, Türkiye ve Afganistan gibi Üçüncü Dünya ülkelerine yaptığı resmi gelişme yardımını arttırrnasım istedi. Japonya'nın resmi gelişme yardımına yaptığı katkı GSMH'sının yüzde 0,3'ünü buluyor. Batı Avrupalı ülkelerde bu, yüzde 0,36'ya erişiyor. J 3 EKONOMİDE KULİS ^Alüminyum zammı piynsayn yunsıdı ANKARA (AA) Etibank'm alüminyum hammadde satış fıyalına yaptığı zammın ardından, özel fırmalar da alüminyum ürün satış fiyatlartnt yeniden belirlediler. Etibank'm ton başına geçen hafta yaptığı 700 bin liralık zamdan sonra, iç piyasada tüketimin büyük bölümünü karşılayan Rabak da fîyatlartnı ton başına 500 ila 550 bin Ura arasında arttırdu 'Sîgorta fonları sermaye piyasasına9 Ekonomi Servisi Sigorta fonlannın sermaye piyasasında değerlendirilmesiyle hem bu piyasanın, hem de sigorta sektörünün gelişeceği belirtildi. Sigorta sektörünün sermaye piyasasına aktif bir şekilde girebilmesi için sigorta şirketlerinin menkul kıyrnet yatuım fonlan kurmalarına izin verilmesi istendi. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası ile Türkiye Sigorta ve Reasiirans Şirketleri Birliği'nin ortaklaşa düzenlediği "Kurumsal vatınmlar ve sigorta fonlanmn sermaye piyasasında değerlendirilmesi" sempozyumu dün yapıldı. Seıujsozyumun açıhşında konuşan İMKB Başkanı Muharrem Karslı, gelişmiş borsalarda yüzde 8085'e varan sigorta şirketleri, emekli sandıkları ve vakıflar gibi kurumsal yatınmlann Türkiye"de ancak yüzde 5 dolayında bulunduğunu bildirdi. Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Öxer Ertuna Türkiye'de mali piyasaların ve sigorta sektörünün geri kalmasının, sigorta sektörü fonlarının mali piyasalarda değerlendirilmemesinden kaynaklandığını belirtti. Kalkan hayali ihracat davası başlayamıyor Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in hayali ihracat ile ilgili yasayı veto etmesinden sonra DGM'lerdeki davalar "durdu". tzmir DGM Savalık soruşturması çoktan tamamlandığt halde Kaş ve Marmaris hayali ihracat davaları başlayamıyor. tZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in hayali ihracata sadecc para cezası vermeyi öngören yasayı veto etmesinin hiçbir şeyi değiştirmeyeceği, önümüzdeki yasama yılında yasanın aynen yeniden çıkanlacağı öne sürülürken mahkemelerdeki ve DPT'deki hayali ihracat dosyaları ile ilgili hiçbir işlem yapılmıyor. Geçen mart ayında ortaya çıkartılan KaşKalkan'daki 200 milyon dolarlık hayali ihracatın soruşturmasını Kaş Cumhuriyet Savcılığı bir ay içinde tamamlayıp Izmir DGM'yegöndermişti. DGM Savcılığı dosyayı o günden bu yana "inceüyor". Olaya adı karışan firmalarla ilgili kesin bir ayrıntı çıkarılamadı, ancak Kaş gümrüğünde görevli 3 gümrük memuru halen tutuklu bulunuyor. Savcüık henüz dava açılıp açılmaması konusunda karar vermedi. Marmaris'te meydana gelen 55 milyon dolarlık hayali ihracat olayında da savcılık soruşturması tamamlandı. Hayali ihracatın meydana geldiği 1986 yazında Marmaris'te gümrük amiri olan Ruhi Akalın tutuklandı, ancak bugune kadar dava açılmadı. Hayali ihracat davalanna ilişkin görüşünü aldığımız bir yargıç, bu olayların halen 1918 sayılı Kaçakcılık Yasası'nın kapsamı içinde olduğunu belirterek, "Bize göre olay kaçakçılıktır. Birkaç kişibiraraya ge';rek hayali ihracat yapmışsa, bu, kaçakcılık için teşekkül oluşturmaktır ve hapis cezasını gerektirmektedir" dedi. DGM'lerde bekleyen dosyalann yanısıra Devlet Planlama Teşkilatı'ndaki 252 hayali ihracat dosyasının da halen "sümen altında" olduğu, hayali ihracata para cezası öngören yasa kesinleşinceye kadar da işlem yapdmayacağı belirtiliyor. Dış Ticaret Derneği üyelerinden MEPA, ANEX, İMEKS, EKSEL Dış Ticaret, Batı Pazarlama ve Yavuzlar Dış Ticaret sessiz sedasız piyasadan çekildiler. Ihracatçılar sapır sapır dökülüyor nsı çüriiktür. Bu sözlerimizi bir yana not et. Bu yılsonu geldiğinde bir bölümü daha piyasadan silinecektir" diyorlar. Büyük ihracatçı patronlann yilzleri pek gülmüyor doğal olarak. Ama yüzleri gülmeyen yalnız onlar değil, profesyonel yöneticilerin de suratları asık. Çünkü '980 sonrasında büyük maaşlar ve parlak bir gelecek vaadiyle başladıkları bu meslekte şimdi ne yüklü transfer, ne dolgun maaş ne de geleceğe dönük parlak bir kariyer umudu var... Oysa bankalara baksanıza... Banka müdürlerinin transferleriyle ilgili olarak yüz milyonlar konuşuluyor. 45 yıl kadar önceydi. ENKA Pazarlama Murahhas Azası Şerif Egeli'nin sadece maaşı 1 milyon lira denmişti de herkes pek şaşmıştı. Şimdi dudak ısırtan ücretler bankacıbk sektöründe. Herkes bir yolunu bulup bu sektöre atlamak istiyor. Ihracatçılar da istiyor. Ama genel müdür, genel • müdür yardımcısı gibi üst seviyeye gelmiş yöneticilerin bu konuda pek şansları yok. Üstelik hayali ihracat dedikodulan nedeniyle zedelenmiş bir prestijleri de var. Ama daha ait düzeydeki elemanlar için durum pek o kadar zor değil. Onlar bir yolunu bulduklarında derhal bankacıiık sektöründe ya da turizme atlayıveriyorlarmış... Dolayısıyla büyük ihracatçı kuruluşlar için bir de eleman derdi başlamış. Yani "küçülen" bazı şirketlerdeki eiemanlann bir bölümü zaten imkânları olsa buralarda bir saat bile durmak niyetinde değıllermiş. Bir diğer sorun da hayali ihracatçılar... Onlar pazarlamayla değil de ihracatı "hayali" yaptıkları için "pazarlamadan" çok "uygulamayla" ilgili ve iyi uygulama bilen sıradan ihracat elemanına 45 kat maaş verip ayartıyorlarmış. Lafın kısası şu sıralar mutsuz olan sadece büyük ihracatçılar değilmiş. Sektördeki bu mutsuzluk sadece Irak olayıyla ilgili de değilmiş. Bu mutsuzluk perde perde tüm sektöre ve her düzey elemana yayılıyormuş. Son yıllarda yıldızı parlayan turizm sektöründe bir aşçının bile mUyonlarca liraya transfer edildiğini gören, yabancı dil ve yolyordam bilen genç ihracat elemanları "Bu sektör nasıl bir anda parlayıp sonradan balon gibi söndü" diyerek dert yanıyor ve olana bitene pek anlam veremiyorlarmış. Bütün bu anlatılanlann ardından yazının başındaki "İhracat sektörüne nazar mı değdi?" sorusuna gelince... Bu soruya yanıt aranırken göruşlerden biri, patronlann zarar etmelerine karşılık üst düzey profesyonel yöneticilerin büyük bölümünün ceplerini doldurduklan. lşler kötü giderken kimsenin o işin başına gelmek istememesi nedeniyle de patronun genel müdürü değiştirmemesi, ona mahkum kalması... Büyük ihracatçıların bizzat kendilerinin konuya getirdikleri yorum ise Başbakanın her zaman "ihracatçının arkasındayız" demesine karşın, aslında ihracatçıyı değil de bankalan desteklemesi. Bu görüşe göre Başbakanın sadece lafta kalan desteği, ihracatçılara aslında yarar yerine zarar veriyormuş. MERAL TAMER, Büyük ihracatçılarımıza nazar mı değdi? Önce geçen yıl içinde Dış Ticaret Derneği üyesi 6 büyük ihracatçı sessiz sedasız kepenklerini indirdi. Kimi iflas etti, kimi konkordato ilan etti. Bunlar hangileri diye merak edenler için sıralayalım: MEPA (tş Bankası'na ait), İMEKS (Doğuş Gnıbu'na ait), Batı Pazarlama (Bilge Grubu'nun), Eksel Dış Ticaret (Elginkan Holding), ANEX (Anadolu Endüstri Holding) ve Yavuzlar Dış Ticaret (Taip Yavuz). Ardından Irak'a kredili ihracatın durdurulmasının da katkısıyla F.NKA gibi, TEKFEN gibi hatırı sayılır etlibutlu büyük ihracatçılar "küçülme operasyonlan"nı başlattılar. Bugün Dış Ticaret Derneği'ne üye 27 şirketten 100 milyon dolann üzerinde ihracat yapanlann sayısı 19. Ama dernek üyeleri isim vermemekle birlikte "Bu 19. şirketin de ya Sabancı, i Trends!>e kapak BRÜKSEL (AA) tşadamı Sakıp Sabancı, Belçika'da yayımlanan ekonomik içerikli "Trends" Dergisi'ne kapak konusu oldu. Sabancı'nın "Gölge Dısişleri Bakanı" gibi çalıştığını öne süren dergi, Sabancı ve Reagan'm Beyaz Saray'da baş başa yemek yiyeceğini bildirdi. AsilNadir, yatınm yaptığı ülkelerde gazete çıkaracak Asil Nadir, şu anda Türkiye'deki en popüler 35 işadamından biri. Banka alıyor, şirket alıyor, gazete alıyor, yıllar yılı kapılarına kilit vurulmuş büyük tesisleri hayata geçiriyor... Velhasıl yatırım üstüne yatınm yapıyor. Na r * Bu arada paraya sıkışık olup da şirketlerini satmak isteyenlerden tutun da parasını başka işlerde değerlendirmek isteyenlere kadar pek çok kişi Asil Nadir'e şu sıralar göz kırpıyor. Bu özelliği nedeniyle son dönemde Türkiye'de gezdiği, dolaştığı yerlerde kadınlardan çok işadamlanmızın yüreklerini hoplatan Asil Nadir, yakınlarına "satılık ne varsa almaya hazınz, yeter ki fiyatı uygun olsun" diyormuş. "Asil Nadir neden Türkiye'de bu kadar yatırıma girişiyor?" "Asil Nadir parayı nereden buluyor?" "F.konominin tam durgunluğa girmekle olduğu dönemde Asil Nadir'in hesabı ne acaba? " "Asil Nadir basın sektörüne neden giriyor?" Ekonomiyle ilgili çevrelerde Asil Nadir'le ilgili sorular uzayıp gidiyor... Sorulara verilen yanıtlara gelince... Kimine göre Asil Nadir'in iş hayatının odak noktası Londra Borsası olduğu için Türkiye'de (ya da dünyanın bir başka yerinde) aldığı her yeni tesis, yaptığı her yeni yatırım ve bu konularla ilgili olarak basında çıkan her haber hisse senetlerinin değerini etkiliyor. Dolayısıyla Asil Nadir'in Türkiye'deki yatırımlarında ana amaç bu... Kimilerine göre ise Asil Nadir sterlinle kazanıp Türk Lirası'yla yatınm yapıyor. Dolayısıyla onun Türkiye'de yaptığı yatınmlann bedelini sterline çevirerek hesaplamak lazım ki, o durumda çok büyük bir meblağ ortaya çıkmıyor. Türkiye'de ekonominin durgunluğa girmesi de Asil Nadir için çok önemli değil. Çünkü onun bir ayağı dışarda. Türkiye'de üretip dışarda satma imkânına diğer işadamlarına oranla daha fazla sahip... Asil Nadir'in Günaydın Gazetesi ve Vcb Ofset grubunun bir bölümünü satın alışı ise "büyük çaplı bir projenin küçücük bir parçası" olarak niteleniyor ve eğer fiyatı uygun olursa Asil Nadir'in Türkiye'de başka gazeteler de satın alabileceği, yakınları tarafından dile getiriliyor. Nadir'in yakın çevresinden sızan haberlere göre Kıbrısh işadamı, basın sektörüne sadece Türkiye'de değil, uluslararası alanda da girınek ve bu sektörde söz sahibi olmak istiyormuş. Asil Nadir başta İngiltere olmak üzere Almanya ve Fransa gibi yatırımlannın bulunduğu diğer ülkelerde de gazete sahibi olmayı planlıyormuş. Hatta bu amaçla geçen aylarda Amerika'da "kelepir" düşürdüğü bir kâğıt fabrikasının hisselerini satın almış ve böylelikle Avrupa'da çıkaracağı gazeteler için ucuz ve kaliteli kâğıdı şimdiden garantilemiş (Avrupa'da yayımlanan gazeteler kâğıt gereksinimlerini ağırlıklı olarak ABD ve Kanada'dan sağlıyorlarmış). Deniyor ki Türkiye'de bir matbaa sahibi olan, Veb grubunu satın alan ve ikinci bir matbaayı satın almak üzere olduğu belirtilen Asil Nadir, "uluslararası med>ada iddialı olmak" gibi büyük bir projenin altyapısını oluşturmak için çaba harcıyor. Gazetelerde yer alan haberlerin hisse senedi piyasası üzerindeki etkileriyle Asil Nadir'in "yatınm yaptığı her ülkede bir gazete" hedefıni bir arada düşünenler ise konuya daha değişik yorumlar getiriyorlar. 'Kelepirse' Asil Nadir'e getirin! DOVIZ KURLARI Dövizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frartgı Döviz Ahş 1333.60 1077.95 110.58 776.45 37.14 204.20 328.03 229.89 691.52 222.53 930.31 104.39 10.68 4841.53 2424.48 355.63 Döviz Satış 1340.27 1083.34 111.13 780.33 37.33 205.22 329.67 231.04 694.98 223.64 934.96 104.91 10.73 4865.74 2436.60 357.41 Efektif Alış 1333.60 1056.39 110.58 776.45 36.40 204.20 321.47 229.89 691.52 222.53 930.31 102.30 10.47 4744.70 2424.48 348.52 Efektif Satış 1353.60 1094.12 112.24 788.10 37.70 207.26 332.95 233.34 701.89 225.87 944.26 105.96 10.84 4914.15 2460.85 360.96 Bedrettin Bey kolları sıvadı İstanbul Anakent Belediye Başkanı, " c a n dostu" Niyazi Adıgüzel'i toprağa verdikten sonra acısmı doğru dürüst yaşayamadan kolları Türkmen Kadife ve Dokusan için sıvadı. Zaten Adıgüzel ölmeden önce yakın Adıgüzel çevresine sık sık "Artık Bedrettin belediye başkanlığını bırakıp işlerin başına geçse de, ben biraz rahatlayıp İTO ile TOBB ile hatta politika ile daha fazla uğraşabilsem" diyormuş. Bedrettin Dalan ilk iş olarak hesaplara bakmış ve Niyazi Adıgüzel'in kendisine 10 milyar lira olduğunu söylediği Türkmen Kadife ve Dokusan'ın borçlarının tam 48 milyar lira olduğunu fark etmiş. Türkmen Kadife'nin 30 milyar, Dokusan'ın 18 milyar borcu varmış. Dalan, Türkmen Kadife'de Adıgüzel'in ölümüyle boşalan yönetim kurulu başkanlığı için Şekerbank eski Genel Müdürü Yalçın Araanvermez'i düşünmüi. Ancak Adıguzel gibi eski bir MHP'li olan Amanvermez'in sitediği para fazla bulunmuş ve atama şimdilik sonuç'.anmamış. Dokusan'da ise ilk işi Adıgüzel'in anlaşamadığı yönetim kurulu üyesi Aydın Tanyel'i yönetimden uzaklaştırmak olmuş. Dokusan'da Adıgüzel'in koltuğunu zaten yönetim kurulunda olan Sınai Kalkınma Bankası temsilcisi Metin Çağlar doldurmuş. SjJ \ 9 T.C. ZİRAAT BANKAS! 11 HAdRAM 1988 TARJHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI Sg V * DÖVİZİN CİNSİ 1M0MURI 1 AVUSTMLTA D0LMI 1 «VUSTIMTA $LM 1 UTI AUUa HARR] % VEUJKA TMMU DÖVİZ Mjşn. 1333.60 1077.95 110.58 780.33 37.14 204.20 328.03 229.89 691.52 222.53 930.31 104.39 10.68 1095.81 4841.53 212.49 242448 355.63 1340 27 1083.34 111.13 780.33 37.33 205.22 329.67 231.04 694.98 223.64 934.96 104.91 10.73 1101.29 4865.74 213.55 2436.60 357.41 EFEKTİF 1333.60 1056.39 110.58 780.33 36.40 204.20 321.47 229.89 691.52 222.53 930.31 102.30 10.47 1073.89 4744.70 208.24 2424.48 348.52 1353.60 1094.12 112.24 788.10 37.70 207.26 332.95 233.34 701.89 225.87 944.26 105.96 10.84 1112.25 4914.15 215.68 2460.85 360.96 SATIŞTL ALIŞTL. SATtŞTL. 10Mtauıou nonı 1 F l l MAIHKASI 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali 1 Danimarka Kronu Fin Markkası Fransız Frang 1 Hollanda Florini Isveç Kronu Isviçre Frangı 100 Italyan Lireti I Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı iHunznAMi 1MUAMMFLMM 1 İSVEÇ KMMU 1 İSVİÇK FKAHe 1 N tTUTM LİRETİ 1JANNTEIİ 1KAMDAD0UUU 1 KHVEYT DtaARI ÇAPRAZ KURLAR S S $ $ 1,7175 B Alman Markı 5.8010 Fransız Frangı 1,9285 Hoüanda Ftormi . 1.4335 Isviçre Frangı $ 1277,51 Italyan Lireti $ 124,87 Jauon Yeni 3,7499 S. Arabistan Rıyaü $ 1,8179 $ C ALTIN eÜMÛŞ Cumtıuriyet Reşat 24 ayar alnn 22 ayar tnleak 18 ayar artın 900 ayar gumüş Alış 131.000 145.000 19.925 17.900 14 940 270 Satış 132.500 155 000 19.975 19.600 14.980 295 SERBEST PİYASADA DÖVİZ Alış ABC Doian Batı Alman Markı Hollanda Florini Isviçre Frangı ingılız Stertini Fransız Frangı 1373 798 706 953 2480 234 Satış 1375 IIMVEÇnOMi I$TE«J« 1 S. AHABfeTAII « İ T U İ 800 708 955 2510 T.C. ZİRAAT BANKASI "Gfirüne erl»llmez" 236